Môi trường với sự phát triển kinh tế của quốc đảo Singapore và thực tiễn ở Việt Nam

Môi trường với sự phát triển kinh tế của quốc đảo Singapore và
thực tiễn ở Việt Nam
Đề cương đề tài mã số:14056
LỜI NÓI ĐẦU
ASEAN trong thời gian gần đây đã nổi lên như một trung tâm kinh tế, tài
chính mới của thế giới với những “đầu tàu” về kinh tế như: Thái Lan, Malaixia,
Singapore…Tuy nhiên, tốc độ phát triển không đồng đều ở một số nhóm nước
trong nội bộ khu vực dẫn tới sự phân hóa về mức độ phát triển.Trong đó,
Singapore luôn là quốc gia dẫn đầu về thu nhập đầu người trong khu vực.
Đồng hành với sự chênh lệch về cơ sở vật chất – hạ tầng, tình trạng môi
trường của mỗi một quốc gia trong khu vực cũng có sự phân hóa rõ nét. Những
nước, quốc gia giàu có hơn có nhiều điều kiện để xây dựng hệ thống cơ sở hạ
tầng và môi trường đồng bộ, cũng như việc tuyên truyền, quảng bá, giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường trong dân chúng.Và theo chiều hướng đó, Singapore nổi
lên với một hệ môi trường vào loại sạch, đẹp nhất trên thế giới.
Với một môi trường “sạch” theo nhiều khía cạnh, Singapore trở thành một
điểm đến lí tưởng cho đầu tư, tài chính, du lịch, trung chuyển quốc tế…đối với
các doanh nhân nước ngoài khi họ có dự định đầu tư vào khu vực Đông Nam Á.
Quay trở lại với sự phát triển kinh tế thì tới lượt mình, kinh tế phát triển cũng tạo
tiền đề cho Singapore có đủ nội lực xây dựng và duy trì, gìn giữ một môi trường
sống, môi trường đầu tư, du lịch…tốt hơn.
Trong khi đó, Việt Nam với bước tăng trưởng đáng chú ý về lĩnh vực kinh
tế của mình trong thời gian gần đây lại đang dần đánh mất sự cân bằng trong bảo
vệ và gìn giữ hệ sinh thái, môi trường sống, đầu tư và du lịch…của mình. Sự
mất cân đối đó trong hiện tại có thể chưa đem lại những “vết thương lớn” cho
toàn bộ sự phát triển chung của đất nước. Nhưng dựa vào những mô hình phát
triển của các quốc gia đi trước ta về kinh tế như Singapore thì hậu quả về lâu
dài của một hệ thống môi trường kém chất lượng là một vấn đề nan giải và
đáng báo động có thể gây ra những cản trở lớn và “những vết thương khó
chữa” cho toàn bộ nền kinh tế nếu nhà chức trách của chúng ta không đưa ra
được một kế hoạch phát triển dài hạn, mang tầm chiến lược có gắn với bảo vệ

môi trường.
Sự tác động qua lại mang tính biện chứng giữa môi trường và phát triển
kinh tế ấy thôi thúc nhiều nhà khoa học vốn nổi danh trong lĩnh vực kinh tế mở
ra một môn khoa học mới – kinh tế môi trường – và bước đầu đã có những thành
tựu nghiên cứu, lí luận đáng kể. Riêng cá nhân người viết, trên cơ sở tìm tòi,
tổng hợp và phân tích một số tài liệu có ý nghĩa khoa học về vấn đề môi trường
với phát triển kinh tế của các học giả Việt Nam cũng như nước ngoài, xin đưa ra
những kiến giải về tình hình trên tại Singapore và những điểm mấu chốt Việt
Nam có thể học hỏi nhằm áp dụng cho sự “phát triển bền vững’ của chính mình.
Trên cơ sở đó, luận văn có kết cấu gồm các phần cơ bản sau:
Chương I. Những vấn đề lí luận cơ bản, cần thiết trong quá trình nghiên cứu
Chương II. Môi trường với sự phát triển kinh tế của quốc đảo Singapore
Chương III. Thực tiễn mối quan hệ giữa môi trường và phát triển kinh tế tại Việt
Nam
Có thể nhận thấy, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài tương đối
rộng, bao gồm cả những vấn đề liên quan tới môi trường, kinh tế, xã hội và mối
quan hệ qua lại, sự tác động lẫn nhau giữa chúng ở cả Việt Nam và Singapore.
Do đó, người viết với vốn kiến thức còn hạn hẹp và tầm tư duy khái quát tổng
hợp còn chưa được rèn rũa nhiều e rằng nhiều điểm còn trình bày chưa thoát ý
hoặc chưa thấu đáo. Tất cả những hạn chế đó đều mong nhận được sự góp ý, phê
bình thẳng thắn khách quan từ phía thầy cô, những nhà nghiên cứu lâu năm và
những cá nhân quan tâm tới đề tài này.
LỜI NÓI ĐẦU..................................................................................................- 1 -
Chương I NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CƠ BẢN, CẦN THIẾT TRONG QUÁ
TRÌNH NGHIÊN CỨU...................................................................................- 4 -
I. MÔI TRƯỜNG.............................................................................................- 4 -
1. Các khái niệm về môi trường.......................................................................- 4 -
2. Vai trò của môi trường đối với con người.....................................................- 6 -
3. Quan hệ giữa kinh tế và môi trường.............................................................- 7 -
4. Những trở ngại chủ yếu cho tình hình môi trường thế giới trong thời đại hiện

nay....................................................................................................................- 9 -
4.1 Khí hậu toàn cầu biến đổi và số lượng thiên tai ngày càng gia tăng....-
10 -
4.2 Sự suy giảm tầng ôzôn (0
3
)..................................................................- 11 -
4.3 Tài nguyên thiên nhiên suy thoái, có nguy cơ cạn kiệt....................- 11 -
4.4 Ô nhiễm môi trường ở quy mô rộng lớn............................................- 12 -
4.5 Sự gia tăng dân số tại các Châu lục có nền kinh tế đang phát triển- 13
-
4.6 Sự suy giảm tính đa dạng sinh học trên Trái Đất.............................- 14 -
II. PHÁT TRIỂN.............................................................................................- 15 -
1.Khái niệm về phát triển...............................................................................- 15 -
2. Phát triển kinh tế và tăng trưởng kinh tế...........................................- 16 -
3. Phát triển bền vững.....................................................................................- 17 -
4. Vai trò của môi trường trong phát triển bền vững......................................- 18 -
III. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC NHỮNG TIÊU CHUẨN, QUY TẮC VỀ MÔI
TRƯỜNG QUAN TRỌNG:...........................................................................- 20 -
1. Nghị định thư Kyoto..............................................................................- 20 -
2. ISO 14000 - Hệ thống quản lí môi trường EMS...............................- 21 -
3. Chỉ thị hiệu quả hoạt động môi trường EPI......................................- 23 -
4. Chỉ số chuẩn ô nhiễm (PSI)................................................................- 24 -
Chương II MÔI TRƯỜNG VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẠI QUỐC
ĐẢO SINGAPORE.......................................................................................- 25 -
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐẤT NƯỚC SINGAPORE.............................- 26 -
II. NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁP LÍ VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG GẮN LIỀN
PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẠI SINGAPORE................................................- 28 -
1. Sơ lược về các đạo luật quản lí môi trường:.......................................- 28 -
1.1 Đạo luật về môi trường và sức khoẻ cộng đồng.......................................- 28 -
1.2 Đạo luật về kiểm soát ô nhiễm môi trường..............................................- 28 -

1.3 Đạo luật về hệ thống cống tiêu thoát nước...............................................- 29 -
1.4 Đạo luật về xuất nhập khẩu, quá cảnh chất thải nguy hiểm.....................- 29 -
2. Các biện pháp xử lí, cưỡng chế thực hiện..................................................- 29 -
2.1 Biện pháp xử lý hình sự............................................................................- 29 -
2.1.1 Hình phạt tiền:.......................................................................................- 30 -
2.1.2 Hình phạt tù...........................................................................................- 30 -
2.1.3 Tạm giữ và tịch thu................................................................................- 31 -
2.1.4 Lao động cải tạo bắt buộc......................................................................- 31 -
2.2 Biện pháp hành chính...............................................................................- 32 -
2.2.1 Kế hoạch sử dụng đất............................................................................- 32 -
2.2.2 Giấy phép, giấy chứng nhận..................................................................- 33 -
2.2.3 Thông báo và lệnh.................................................................................- 33 -
2.3 Biện pháp dân sự......................................................................................- 34 -
III. CÔNG TÁC VÀ BIỆN PHÁP BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG GẮN LIỀN PHÁT
TRIỂN KINH TẾ TẠI SINGAPORE TRONG THỜI GIAN GẦN ĐÂY:....- 35 -
1. Môi trường tự nhiên....................................................................................- 36 -
2. Môi trường xã hội.......................................................................................- 41 -
3. Môi trường nhân tạo..................................................................................- 46 -
Chương III THỰC TIỄN MỐI QUAN HỆ GIỮA MÔI TRƯỜNG VÀ PHÁT
TRIỂN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM................................................................- 50 -
I. THỰC TRẠNG MÔI TRƯỜNG VIỆT NAM............................................- 50 -
1. Môi trường nước:........................................................................................- 51 -
1.1 Nước lục địa..............................................................................................- 51 -
1.1.1 Nước mặt...............................................................................................- 51 -
1.1.2 Nước ngầm............................................................................................- 53 -
1.2. Nước biển................................................................................................- 53 -
2. Môi trường không khí:................................................................................- 55 -
3. Môi trường đất:...........................................................................................- 57 -
4. Đa dạng sinh học:.......................................................................................- 57 -
5. Tai biến thiên nhiên và sự cố môi trường:..................................................- 58 -

II. HÀNH LANG PHÁP LÍ VỀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG GẮN LIỀN VỚI
PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ CHỦ TRƯƠNG CHUNG CỦA NHÀ NƯỚC
CHXHCN VIỆT NAM...................................................................................- 59 -
1. Giai đoạn trước 1986:.................................................................................- 59 -
2. Giai đoạn 1986 đến nay :............................................................................- 62 -
2.1. Khuôn khổ quốc gia.................................................................................- 62 -
2.2 Khuôn khổ WTO......................................................................................- 66 -
III. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN VIỆC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG GẮN VỚI
PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY.................................- 70 -
1. Môi trường tự nhiên..............................................................................- 70 -
1.1 Đối với tài nguyên nước...........................................................................- 70 -
1.2 Đối với tài nguyên rừng............................................................................- 72 -
1.3 Đối với các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác........................................- 73 -
2. Môi trường xã hội..................................................................................- 74 -
2.1 Giáo dục, tuyên truyền về môi trường......................................................- 74 -
2.2 Tham gia các các hoạt động môi trường quốc tế......................................- 77 -
3. Môi trường nhân tạo.............................................................................- 78 -
IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ TRONG CÔNG TÁC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
GẮN LIỀN VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA VIỆT NAM DỰA TRÊN
NHỮNG BÀI HỌC TỪ MÔ HÌNH SINGAPORE........................................- 80 -
1. Bài học đối nội:...........................................................................................- 81 -
1.1 Vai trò các công cụ tài chính:....................................................................- 82 -
1.2 Quỹ môi trường quốc gia..........................................................................- 82 -
1.3 Các công cụ thuế, phí, và lệ phí môi trường.............................................- 83 -