1
ĈҤI HӐC QUӔC GIA HÀ NӜI
75ѬӠ1*ĈҤI HӐC KHOA HӐC TӴ NHIÊN
TRҪ1 HӖ1* CÔN
ĈӖ1*.,0/2$1
CÔNG NGHӊ;Ӱ/é.+Ë7+Ҧ,
hμ néi 2006
}
Q
J
NK¼L
%PK¾LOX
4XWWK¿LNK¶
7K
S
¯
P
&ÏDWKLWUQ %¬K¾LOX
2
MӨ&/Ө&
DANH MӨ&&È&%Ҧ1*
DANH MӨ&&È&+Î1+
&+ѬѪ1*Ð1+Iӈ0.+Ð1*.+Ë9¬&È&*,Ҧ,3+È3*,Ҧ07+,ӆ8
1.1. Ô nhiӉPNK{QJNKt
1.2. Các dҥQJWKҧLYjRNK{QJNKt
1.3. Các giҧLSKiSJLҧPWKLӇX{QKLӉPNK{QJNKt
1.3.1. Các giҧLSKiSPDQJWtQKYƭP{
1.3.2. Các giҧLSKiSPDQJWtQKFөFEӝ
1.3.2.1. Áp dөQJF{QJQJKӋVҧQ[XҩWVҥFK
1.3.2.2. XӱOêWULӋWÿӇNKtWKҧLWҥLQJXӗQ
1.3.2.3. Duy trì trҥQJWKiLWӵQKLrQFӫDNK{QJNKt
1.3.2.4. SӱGөQJFk\[DQK
&+ѬѪ1*7Ë1+&+Ҩ79¬ĈӜ&7Ë1+&Ӫ$0Ӝ76Ӕ&+Ҩ77+Ҧ,
VÀO KHÔNG KHÍ
2.1. Các khí thҧLÿӝFKҥL
2.1.1. Halogen và các dүQ[XҩW
2.1.2. Các hӧSFKҩWGҥQJNKtFӫDOѭXKXǤQK
2.1.3. Các hӧSFKҩWGҥQJNKtFӫDQLWѫ
2.1.4. Khí cacbon monoxit và dioxit
2.1.5. Asin (AsH
3
), Phosphin (PH
3
) và Stibin (SbH
3
)
2.2. Các chҩWWKҧLGҥQJKѫL
2.2.1. +ѫLFӫDFiFKӧSFKҩWY{Fѫ
2.2.2. +ѫLGXQJP{LKӳXFѫ
2.3. BөL
2.3.1. Khái niӋPYӅEөL
2.3.2. Hành vi cӫDFiFKҥWEөLWURQJNK{QJNKt
2.3.3. BҧQFKҩWYjWiFKҥLFӫDEөL
&+ѬѪ1*&È&3+ѬѪ1*3+È3;Ӱ/Ý BӨ,
3.1. Khái quát vӅ[ӱOêEөL
Trang
6
7
10
10
13
14
14
15
15
16
17
19
20
20
20
21
25
31
33
35
35
37
38
38
40
43
44
44
3
3.2. 3KѭѫQJSKiS[ӱOêEөLGӵDYjROӵFWUӑQJWUѭӡQJ
3.2.1. Nguyên lý
3.2.2. CҩXWҥRYjKRҥWÿӝQJFӫDEXӗQJOҳQJÿѫQ
3.2.3. CҩXWҥRYjKRҥWÿӝQJFӫDEXӗQJOҳQJQKLӅXWҫQJ
3.3. 3KѭѫQJSKiS[ӱOêEөLGӵDYjROӵFO\WkP
3.3.1. Nguyên lý
3.3.2. CҩXWҥRYjKRҥWÿӝQJFӫDPӝWF\FORQHÿѫQ
3.4. 3KѭѫQJSKSDV[ӱOêEөLEҵQJPjQJOӑF
3.4.1. Nguyên lý
3.4.2. CҩXWҥRYjYұQKjQK
3.5. 3KѭѫQJSKiS[ӱOêEөLEҵQJGjQPѭD
3.5.1. Nguyên lý
3.5.2. CҩXWҥRYjYұQKjQKFӫDWKLӃWEӏ
3.6. LӑFEөLWƭQKÿLӋQ
3.6.1. Nguyên lý
3.6.2. CҩXWҥRYjYұQKjQK
3.7. 3KѭѫQJSKiSVөFNKtTXDFKҩWOӓQJ
3.7.1. Nguyên lý
3.7.2. CҩXWҥRYjKRҥWÿӝQJFӫDWKLӃWEӏ
3.8. 3KѭѫQJSKiSUӱDNKtO\WkP
3.8.1. Nguyên lý
3.8.2. CҩXWҥRYjKRҥWÿӝQJ
3.9. 3KѭѫQJSKiSUӱDNKtNLӇX9HQWXUU\
3.9.1. Nguyên lý
3.9.2. CҩXWҥRYjYұQKjQK
3.10. RӱDNKtNLӇXGzng xoáy
3.10.1. Nguyên lý
3.10.2. CҩXWҥRYjYұQKjQK
3.11. RӱDNKtNLӇXÿƭDTXD\
3.11.1. Nguyên lý
3.11.2. CҩXWҥRYjYұQKjQK
46
46
46
47
48
48
48
52
52
52
54
54
54
56
56
56
60
60
60
62
62
62
63
63
64
65
65
65
66
66
66
4
&+ѬѪ1*,9&È&3+ѬѪ1*3+È3;Ӱ/é+Ѫ,9¬.+ËĈӜ&
4.1. 3KѭѫQJSKiSWLrXKӫ\
4.2. 3KѭѫQJSKiSQJѭQJWө
4.3. 3KѭѫQJSKiSKҩSSKө
4.3.1. HiӋQWѭӧQJKҩSSKө
4.3.2. XӱOêKѫLYjNKtÿӝFEҵQJSKѭѫQJSKiSKҩSSKө
4.3.2.1. Nguyên lý cӫDSKѭѫQJSKiS
4.3.2.2. Các chҩWKҩSSKө thông dөQJWURQJ[ӱOêNKtWKҧL
4.3.3. Các kiӇXWLӃQKjQKKҩSSKө
4.3.4. NhӳQJѭXYjQKѭӧFÿLӇPFӫDSKѭѫQJSKiSKҩSSKө
4.4. XӱOêNKtWKҧLEҵQJSKѭѫQJSKiSKҩSWKө
4.4.1. Nguyên lý
4.4.2. Các loҥLWKLӃWEӏKҩSSKө
&+ѬѪ1*9&Ð1*1*+ӊ;Ӱ/é0Ӝ76Ӕ.+Ë7+Ҧ,&Ð1*1*+,ӊ3
5.1. XӱOêNKtOѭXKXǤQK ÿLR[LW62
2
)
5.1.1. XӱOêNKt62
2
WKHRÿѭӡQJѭӟW
5.1.2. XӱOêNKt62
2
WKHRÿѭӡQJNK{
5.2. XӱOêNKtQLWѫR[LW12
x
)
5.2.1. XӱOêWUXQJKzD12
x
bҵQJÿѭӡQJѭӟW
5.2.2. XӱOê12
x
bҵQJSKѭѫQJSKiSNKӱӣQKLӋWÿӝFDR
5.2.3. XӱOê12
x
bҵQJSKѭѫQJSKiS[~FWiFFKӑQOӑF
5.3. XӱOêÿӗQJWKӡL62
2
và NO
x
5.3.1. Công nghӋ[ӱOêWURQJOzÿӕW
5.3.2. Công nghӋ[ӱOêVDXOzÿӕW
5.4. XӱOêQӕLWLӃS12
x
và SO
2
5.5. XӱOêNKt+
2
S
5.5.1. Công nghӋ[ӱOê+
2
6WKHRÿѭӡQJNK{
5.5.2. Công nghӋ[ӱOê+
2
6WKHRÿѭӡQJѭӟW
5.6. XӱOêNKt&2
5.7. XӱOêNKt&2
2
&+ѬѪ1*9,0Ӝ76Ӕ6ѪĈӖ&Ð1*1*+ӊ;Ӱ/é.+Ë7+Ҧ,&Ð1G
67
67
69
71
71
72
72
72
75
76
77
77
78
82
82
82
83
85
85
86
87
87
88
89
91
93
93
94
96
96
5
NGHIӊ3ĈҺ&75Ѭ1*
6.1. ThiӃWEӏ[ӱOêEөLEҵQJOӑFW~L
6.2. ThiӃWEӏOӑFW~L[ӱOêNKtWKҧLNKtOzFKӭD62
2
6.3. HӋWKӕng xӱOêNKtWKҧLWәQJKӧS62
2
, NO
x
, HCl, HF) bҵQJSKѭѫQJ
pháp lӑFW~LNK{
6.4. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzFyWUDQJEӏWKiSSKҧQӭQJ
6.5. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtWhҧLEҵQJWKiSÿӋPѭӟW
6.6. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzFKӭD62
2
bҵQJKX\ӅQSKFDQ[LFDFERQDW
6.7. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzFKӭD62
2
sӱGөQJPDJLHK\GUR[[LW
6.8. Conng nghӋ[ӱOêWUӵFWLӃS62
2
và NO
x
trong lò ÿӕW
6.9. Công nghӋ[ӱOêNKtWKҧLFKӭD12
x
sӱGөQJ[~FWiFFKӑQOӑF
6.10. 6ѫÿӗ[ӱOêEөLF{QJQJKLӋSEҵQJF{QJQJKӋOҳQJWƭQKÿLӋQ
6.11. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzNLӇX9HQWXU\ÿLӋQÿӝQJ
6.12. 6ѫÿӗF{QJQJKӋ[ӱOêÿӗQJWKӡL12
x
và SO
2
sӱGөQJFKPWLDÿLӋQWӱ
6.13. Các hӋWKӕQJ[ӱOêPL
TÀI LIӊ87+$0.+Ҧ2
98
98
100
101
102
105
108
110
112
114
118
121
123
125
131
6
BҦ1*'$1+0Ө&&È&%Ҧ1*
BҧQJ&iFQJXӗQYjFiFFKҩWJk\{QKLӉPNK{QJNKtFKӫ\ӃX
BҧQJ%ҧQJSKkQORҥLEөLKѫLYjNKtWKHRJLҧLNtFKWKѭӟF
BҧQJ1JѭӥQJYjWKӡLJLDQWiFÿӝQJFӫD+
2
6OrQQJѭӡL
BҧQJ.tFKWKѭӟFKҥWFӫDEөLNKyLYjFiFKӋSKkn tán phәELӃQ
BҧQJ7ӹWUӑQJFӫDPӝWVӕFKҩWӣGҥQJNKӕLYjGҥQJEӝWUӡL
BҧQJ&iFSKѭѫQJSKiS[ӱOêEөL
BҧQJ9QJNtFKWKѭӟFSKKӧSYjKLӋXTXҧ[ӱOêFӫDFiFSKѭѫQJSKiS
xӱOêEөL
BҧQJ1ăQJVXҩWOӑFEөLFӫD[\FORQÿѫQYj[\FORQWәKӧS
BҧQJ.ӃWTXҧVӱGөQJKӋWKӕQJ[ӱOêӣWUrQFѫVӣ
BҧQJ0ӝWVӕOƭQKYӵFiSGөQJKӋWKӕQJWKiSÿӋPѭӟW.\RZD
BҧQJ6RViQKF{QJQJKӋ[ӱOêWUӵFWLӃSFӫD+LWDFKL=RQVHQNӃWKӧS6&5
vӟL)*'
BҧQJ+LӋXTXҧ[ӱOêYjWXәLWKӑFӫDWKLӃWEӏ[ӱlý NO
x
loҥLQKӓ
BҧQJ0ӝWYjLWK{QJVӕ[ӱOê12
x
bҵQJ6&5FӫDFiFFѫVӣOӟQ
BҧQJ&iFWK{QJVӕTXDQWUӑQJFӫDKDLSKѭѫQJSKiSWKLrXKӫ\
7
BҦ1*'$1+0Ө&&È&+Î1+
Hình 2.1. Chu trình cӫDOѭXKXǤQKWURQJWӵQKLrQ
Hình 2.2. SӵSKөWKXӝFFӫDKӋVӕ.
0
vào chuҭQVӕ5D\QRQ5H
Hình 4.1. HiӋXTXҧ[ӱOêEөLFӫDFiFORҥLWKLӃWEL
Hình 4.2A. BuӗQJOҳQJÿѫQ
Hình 4.2B. BuӗQJOҳQJNpSFyYiFKFҧQWăQJKLӋXTXҧ
Hình 4.3A. MһWFҳWÿӭQJYjPһWFҳWQJDQJFӫDPӝW[\FORQÿѫQ
Hình 4.3B. Các kiӇXKѭӟQJGzQJWURQJxyclon
Hình 4.3C. SѫÿӗKӋWKӕQJ[\FORQOӑFEөL
Hình 4.4A. SѫÿӗÿѭӡQJÿLFӫDNKtYjEөLTXDPjQJOӑF
Hình 4.4B. SѫÿӗWKLӃWEӏOӑFEөLEҵQJPjQJKuQKӕQJYjKuQKW~L
Hình 4.4C. Mô hình mӝWWKLӃWEӏOӑFW~LWURQJF{QJQJKLӋS
Hình 4.5A. ThiӃWEӏGұSEөLtheo kiӇXGjQPѭD
Hình 4.5B. ThiӃWEӏGjQPѭDFyQKӗLYұWOLӋXÿӋP
Hình 4.6A. Mô hình hoҥWÿӝQJFӫDTXiWUuQKOӑFEөLWƭQKÿLӋQ
Hình 4.6B. SѫÿӗQJX\rQOêFӫDTXiWUuQKOӑFEөLWƭQKÿLӋQ
Hình 4.6C. SѫÿӗWKLӃWEӏOӑFWƭQKÿLӋQ
Hình 4.7A. SѫÿӗWKLӃWEӏOӑFWƭQKÿLӋQӕQJ
Hình 4.7B. SѫÿӗWKLӃWEӏOӑFWҩP
Hình 4.8. SѫÿӗWKLӃWEӏUӱDNKtNLӇXVӫLEӑW
Hình 4.9. SѫÿӗKӑDWÿӝQJFӫDPӝW[\FORQѭӟW
Hình 4.10A. SѫÿӗQJX\rQOêFӫDPӝWWKLӃWEӏNLӇXYHQWXUL
Hình 4.10B. ThiӃWEӏUӱDNKtNLӇXYHQWXULV
Hình 4.11. Các cӱXWKҳWFӫDYHQWXULQѭӟF
Hình 4.12. SѫÿӗKRҥWÿӝQJFӫDWKLӃWEӏGzQJ[Ri\
Hình 4.13. Mô hình thiӃWEӏOӑFEөLNLӇXÿƭDTXD\
Hình 5.1. SѫÿӗWKLӃWEӏWLrXKӫ\EҵQJQKLӋW
Hình 5.2. SѫÿӗWKLӃWEӏ[ӱOêEҵQJSKѭѫQJSKiSQKLӋW[~FWiF
Hình 5.3. CҩXWҥRFӫDFӱDÿӕWQKLrQOLӋX
Hình 5.4. Sѫÿӗ;ӱOê12
x
sӱGөQJSKҧQӭQJFy[~FWiF
Hình 5.5. SѫÿӗWKLӃWEӏQJѭQJWөEӅPһW
8
Hình 5.6. SѫÿӗWKLӃWEӏQJѭQJWөNLӇXWLӃS[~F
Hình 5.7. SѫÿӗWѭѫQJWiFJLӳDFiFSKkQWӱWURQJNKӕLYұWFKҩW
Hình 5.8. Ĉѭӡng cong hҩSSKөÿҧQJQKLӋWYjÿҷQJiS
Hình 5.9. ĈѭӡQJFRQJKҩSSKөFӫDKѫLÿӕWTXDFӝWKҩSSKө
Hình 5.10. Mô hình tháp hҩSSKөKѫLYjNKtÿӝF
Hình 5.11. Mô hình hҩSSKөNLӇXWҫQJTXD\
Hình 5.12. SѫÿӗPӝWKӋWKӕQJ[ӱOêKҩSSKөWURQJF{QJQJKLӋS
Hình 6ѫÿӗ&1;/NKtWKҧLFKӭD62
2
WKHRÿѭӡQJѭӟW)*'
Hình 6.2. Sѫÿӗ&1;/62
2
WKHRÿѭӡQJNK{VDXOzÿӕW
Hình 6.3. Sѫÿӗ&1;/62WKHRÿѭӡQJNK{WURQJOzÿӕW
Hình 6.4. Sѫÿӗ&1;/12
x
WKHRÿѭӡQJѭӟW
Hình 6.5. Sѫÿӗ&1;/12
x
ӣQKLӋWÿӝFDR
Hình 6.6. Sѫÿӗ&1;/12
x
bҵQJ[~FWiFFKӑQOӑF6&5
Hình 6.7. ҧQKKѭӣQJFӫDNtFKWKѭӟFKҥWYjÿӝSKkQWiQFDQ[LFDFERQDWÿӃQ
hiӋXTXҧ[ӱOê62
2
Hình 6.8. Sѫÿӗ&1;/ÿӗQJWKӡL62
2
và NO
x
trong lò ÿӕW
Hình 6.9. SѫÿӗQJX\rQOê[ӱOê62
2
và NO
x
sӱGөQJFKPWLDÿLӋQWӱ
Hình 6.10. Sѫÿӗ&1;/ÿӗQJWKӡL62
2
và NO
X
sӱGөQJFKPWLDÿLӋQWӱ
Hình 6.11. SѫÿӗKӋWKӕQJ[ӱOê12
x
bҵQJSKѭѫQJSKiS[~FWiFFKӑQOӑFNӃW
hӧS[ӱOê62
2
Hình 6.12. Sѫÿӗ&1;/+
2
6WKHRÿѭӡQJNK{
Hình 6.13. Sѫÿӗ&1;/+
2
6WKHRÿѭӡQJNK{
Hình 6.14. Sѫÿӗ&1;/+
2
S bҵQJSKѭѫQJSKiSVҳW,,,WKHRÿѭӡQJѭӟW
Hình 7.1. ThiӃWEӏOӑFW~L[ӱOêEөLNLPORҥLQһQJFӫDKmQJ1$9$&
Hình 7.2. HӋWKӕQJ[ӱOêEөLNKt62
2
YjFiFNKtKѫLD[LWNKiFEҵQJFRQ
ÿѭӡQJNK{[ӱGөQJWKLӃWEӏOӑFW~LKLӋXVXҩWFDR
Hình 7.3. HӋWhӕQJ[ӱNKtOzEҵQJWKLӃWEӏOӑFW~LNK{
Hình 7.4. ҧQKKѭӣQJFӫDQKLӋWÿӝÿӃQKLӋXTXă[ӱOêNKtOz
Hình 7.5. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtFyWURQJWKLӃWEӏWKiSSKҧQӭQJ
Hình 7.6. SӵSKөWKXӝFJLӳDKLӋXVXiW[ӱOêNKt+&OYjRQKLӋWÿӝYjWӍOӋPRO
cӫD&D2+
2
và HCl
Hình 7.7. SѫÿӗWKLӃWEӏ[ӱOêNKtWKHRÿѭӡQJѭӟWVӱGөQJWKiSÿӋP
9
Hình 7.8. SѫÿӗPһWFҳWFӫDWKLӃWEӏWKiSÿӋP
Hình 7.9. HӋWKӕQJ[ӱOêNKtWKҧLFKӭD62
2
thu hӗLWKҥFKFDR
Hình 7.10. SѫÿӗKӋWKӕQJ[ӱOêNKtWKҧLFKӭD62
2
sӱGөQJ0J2+
2
Hình 7.11. HӋWKӕQJ[ӱOêWUӵFWLӃS62
2
và NO
x
trong khí thҧLFyQKLӋWÿӝFDR
sӱGөQJ&D&2
3
và ure
Hình 7.12. SѫÿӗQJX\rQOêFӫDTXiWUuQK[ӱOê12[EҵQJ[~FWiFFKӑQOӑF
Hình 7.13. SѫÿӗÿһFWUѭQJFӫDPӝWWKiS6&5
Hình 7.14. SѫÿӗPһWFҳWÿӭQJFӫDPӝWWKiSOӑF tƭQKÿLӋQ
Hình 7.15. SѫÿӗPһWFҳWQJDQJFӫDPӝWWKiSOӑFWƭQKÿLӋQ
Hình 7.16. SѫÿӗKӋWKӕQJWKiSOӑFWƭQKÿLӋQNLӇXNK{
Hình 7.17. SѫÿӗKӋWKӕQJWKiSOӑFWƭQKÿLӋQNLӇXѭӟW
Hình 7.18. SѫÿӗKӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzNLӇXYHQWXULÿLӋQÿӝQJ('9
Hình 7.6ѫÿӗKӋWKӕQJ[ӱOêNKtOzGQJFKPWLDÿLӋQWӱ
Hình 7.20. SѫÿӗEDNLӇX[ӱOêPLEҵQJSKѭѫQJSKiSWKLrXKӫ\
Hình 7.21. HiӋXVXҩWSKkQKӫ\SKөWKXӝFYjRQKLӋWÿӝWKLrXKӫ\FӫDPӝWVӕ
chҩW
Hình 7.22. SѫÿӗWKLӃWEӏNKӱPLNLӇXKҩSSKөYjJLҧLKҩS liên tөF
10
&KQJ,~QKL®P NKQJ NK· Y FF JL,SKSJLP
WKLXQKL®P
~QKL®PNKQJNK·
ThӃQjROj{QKLӉPNK{QJNKt"0XӕQWUҧOӡLÿѭӧFFkXKӓLQj\WKuFҫQ
phҧLWKӕQJQKҩWÿѭӧFNKiLQLӋPYӅEҫXNK{QJNKtVҥFKKD\QyLFiFKNKiFOj
thӕQJQKҩWTX\ÿӏQKYӅWKjQKSKҫQQӅQFӫDP{LWUѭӡQJNK{QJNKt7URQJEҫX
khí quyӇQFӫDWUiLÿҩWWKuWҫQJÿӕLOѭXOjJҫn mһWÿҩWQKҩW-tҫQJFӫDJLyEão.
TҥLWҫQJQj\FiFFKҩW{QKLӉPWKѭӡQJ[X\rQÿѭӧFUӱDVҥFKEӣLPѭDYjWX\ӃW
UѫL7UrQWҫQJEuQKOѭXWKu khác. Do sӵKҩSWKөFӫDOӟS{]{QVӵәQÿӏQKYjVӵ
WăQJFӫDQKLӋWÿӝWKHRFKLӅXFDRFKRQrQFiFFKҩW{QKLӉPNKLWKkPQKұSYjR
tҫQJQj\FyFKLӅXKѭӟQJWӗQWҥLOkXGjLKѫQ7KӵFUDVӵ{QKLӉPNK{QJNKt
ÿѭӧFKLӇXFKӫ\ӃXQKѭOjVӵWKD\ÿәLEҩWWKѭӡQJWKjQh phҫQYjQӗQJÿӝFӫD
các chҩWWURQJWҫQJNK{QJNKtJҫQPһWÿҩW -tҫQJÿӕLOѭX'RYұ\WDFyWKӇ
chҩSQKұQPӝWÿӏQKQJKƭDYӅ{QKLӉPNK{QJNKtQKѭVDX [1, 2]:
“Ô nhi͍PNK{QJNKtFyQJKƭDOjÿãcó m̿WP͡WKR̿FQKL͉XFK̭WJk\{
nhi͍PWURQJ E̯X NK{QJ NKt QJRài trͥLQK˱ EͭL NKyL K˯LNKt KD\ PLYͣL
kh͙LO˱ͫQJWtQKFK̭WYjWKͥLJLDQÿͯÿ͋Jk\K̩Lÿ͙LYͣLVV͙QJFͯDQJ˱ͥL
KD\ÿ͡QJWKFY̵WKR̿FWiFK̩LWͣLFͯDF̫LY̵WFK̭WKR̿FF̫QWUͧTXiPͱF
ÿ͙LYͣLVW͛QW̩LEuQK\rQFͯDVV͙QJYjFͯDF̫LY̵WFK̭WWUrQWUiLÿ̭W´
Trong luұW YӅ NLӇP VRiW { QKLӉP P{L WUѭӡQJ NK{QJ NKt FӫD EDQJ
Arizôna (MӻFNJQJÿѭDUDPӝWÿӏQKQJKƭDWѭѫQJWӵ [1]: “Ô nhiӉPNK{QJNKt
có nghƭDOjVӵFyPһWFӫDPӝWKD\QKLӅXFKҩW{QKLӉPKRһFVӵSKӕLKӧSFӫD
chúng trong không khí ngoài trӡLYӟLNKӕLOѭӧQJYjWKӡLJLDQÿӫÿӇJk\KҥL
hoһFFyFKLӅXKѭӟQJJk\KҥLÿӕLYӟLVӵVӕQJFӫDQJѭӡLÿӝQJWKӵFYұWKRһF
cӫDFҧLYұWFKҩW´
1KѭQJ ÿL NqPYӟL ÿӏQK QJKƭD Qj\ Fy OLӋW Nr FiF FKҩW { QKLӉP ÿy Oj
NKyLKѫLWKDQJLҩ\EөLPӗKyQJFiXJpWNKyL than, các khí, mù, mùi, tia
phóng xҥFiFKyDFKҩWÿӝFKҥLKRһFEҩWNǤYұWFKҩWQjRWURQJNK{QJNKtQJRjL
trӡLĈӗQJWKӡLÿӏQKQJKƭDQj\FzQTXDQWkPÿӃQ[XWKӃJk\KҥLQӳD
1KѭYұ\WURQJWKӵFWӃFyKDLQJXӗQJk\UD{QKLӉPNK{QJNKtÿyOj
nguӗQ{QKLӉPWӵQKLrQYjQJXӗQ{QKLӉPQKkQWҥRQJҳQOLӅQYӟLFiFKRҥW
ÿӝQJFӫDFRQQJѭӡL [3, 4].
-Ngu͛Q{QKL͍PWQKLrQCác hoҥWÿӝQJWӵQKLrQFyWKӇOjPWăQJKjP
OѭӧQJEөLWҥLPӝWWKӡLÿLӇPYjӣPӝWNK{QJJLDQQjRÿyQKѭJLyOӕFEmRVD
mҥFPDQJWKHREөLÿҩWFiWtrên mһWÿҩWWXQJYjREҫXNK{QJNKt1~LOӱDKRҥW
ÿӝQJFyWKӇSKXQYjREҫXNKtTX\ӇQPӝWOѭӧQJEөLYjNKtNKәQJOӗ1KѭQJ
hiӋQWѭӧQJQKѭWUrQ[ҭ\UDNK{QJOLrQWөFWURQJPӝWNKRҧQJWKӡLJLDQQJҳQ
và phát tán ra mӝW YQJ UӝQJ OӟQ OjP JLҧP QKDQK KjP OѭӧQJ F hҩW Jk\ {
nhiӉP
11
Các hiӋQ WѭӧQJ SKkQ Kӫ\ WKӕL UӳD [iF ÿӝQJ WKӵF YұW [ҭ\UD WKѭӡQJ
xuyên trong tӵQKLrQ ÿѭD YjR EҫX NK{QJ NKt FiF NKt ÿӝF KҥL 1KѭQJ KLӋQ
WѭӧQJQj\ÿmNpRGjLÿӅXÿһQWKHRWKӡLJLDQSKiWWULӇQFӫDKjQKWLQKFK~QJWD
QrQKjPOѭӧQJFӫDFiFFhҩWÿӝFKҥLWKѭӡQJQҵPӣJLӟLKҥQQӅQ1KѭQJQӃX
hiӋQWѭӧQJWUrQ[ҭ\UDVDXPӝWWKҧPKRҥQjRÿyNK{QJWKѭӡQJ[X\rQYjFөF
bӝWKuQyVӁWKҧLYjRNK{QJNKtPӝWOѭӧQJNKtÿӝFKҥLYѭӧWTXiJLӟLKҥQQӅQ
trong khoҧQJWKӡLJLDQYjNK{QJJLDQJLӟLKҥQWURQJYj[Xng quanh khu vӵF
xҭ\UDWKҧPKӑDVӁJk\UDVӵ{QKLӉPNK{QJNKt
Các hiӋQWѭӧQJVҩPFKӟSPk\PѭDEӭF[ҥWURQJKӋPһWWUӡLYjYNJWUө
thông qua các phҧQӭQJSKkQKӫ\KRһFNӃWKӧSFiFFKҩWWӗQWҥLWURQJNK{QJ
khí tҥRUDFiFFKҩWFyKҥLlàm mҩWFkQEҵQJYӕQ có cӫDEҫXNK{QJNKtFNJQJ
ÿѭӧFFRLOjVӵ{QKLӉP.
Nhìn chung ô nhiӉPNK{QJNKtGRWKLrQQKLrQWҥRUDYӅNKӕLOѭӧQJOj
rҩWOӟQVRQJWKѭӡQJSKkQEӕWURQJPӝWNK{QJJLDQUӝQJYjNKiÿӗQJÿӅXQrQ
ít gây nguy hҥL
MһWNKiFFiFVLQKYұWWUrQPһWÿҩWTXDKjQJQgàn vҥQQăPÿmTXHQYӟL
nhӳQJWKD\ÿәLQyLWUrQYjÿmWKtFKӭQJÿѭӧF
-Ngu͛Q{QKL͍PQKkQW̩R Các nguӗQ{QKLӉPQKkQWҥRQJX\KLӇPӣ
chӛ UҩW GӉ [ҭ\ UD KLӋQ WѭӧQJ FөF Eӝ YӟL QӗQJ ÿӝ FDR Jk\ WiF KҥL ÿӃQ FRQ
QJѭӡLFiFVLQKYұWYjFӫDFҧLYұWFKҩWQҵPWURQJvùng ô nhiӉP&iFQJXӗQYj
các chҩWJk\{QKLӉPNK{QJNKt do nhân tҥRÿѭӧFNKiLTXiWWUrQEҧQJ
B¶ng 1.1. C¸c nguån vμ c¸c chÊt g©y « nhiÔm kh«ng khÝ chñ yÕu
ChҩW{QKLӉP NguӗQ{QKLӉP
1
2
Oxit các bon (CO,
CO
2
)
-Các nhà máy nhiӋWÿLӋQ
-Các ngành công nghiӋSÿӕWQKLrQOLӋX làm QăQJOѭӧQJ
-Giao thông vұQWҧL
-Các lò ÿӕWUiFYjGkQGөQJ
-Phân hӫ\, lên men yӃPNKt
Bөi than, tro
-&iFFѫVӣNKDLWKiFYjFKӃELӃQWKDQÿiWKDQJӛ
-ĈӕW63Q{QJQJKLӋSVDXWKXKRҥFKYjGkQGөQJ
-Các nhà máy nhiӋWÿLӋQ.
-CiFFѫVӣVҧQ[XҩWJӕPVӭ
BөL%HULOL
-&K®K¼DTXQJYOX\¯QNLP
BөLXUDQLXP -ChӃKyDTXһQJ
HӧSFKҩWFKӭD
các kim loҥLFy
ÿӝFWtQKFDR
-&iFFѫVӣOX\ӋQNLP
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWKyDFKҩW
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWWKXӕFWUӯGӏFKKҥL
-SӱGөQJFiFVҧQSKҭPWKXӕF trӯGӏFKKҥL
-Giao thông vұQWҧL
12
12
Các hӧSFKҩWFѫ
clo
-ThuӕFWUӯVkX
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWKyDFKҩW
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWJLҩ\YjEӝWJLҩ\
-KhӱWUQJEҵQJFORYjFiFKӧSFKҩWFKӭDFORKRҥWÿӝQJ
Halogen và các
hӧSFKҩWÿӝFY{
FѫFKӭDKDORJHQ
-&iFFѫVӣsҧQ[XҩWYjVӱGөQJKDORJHQYjKyDFKҩWFKӭD
halogen
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWSKkQOkQWӯDSDWLW
-&iFFѫVӣOX\ӋQNLP
Hydrocacbon
-ĈӕWQKLrQOLӋX
-Công nghiӋSVѫQYjvұWOLӋXSKӫ
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWOLQKNLӋQ ÿLӋQWӱ cҫQOjPVҥFKEҵQJ
dung môi hӳXFѫ
-In ҩQVѫQYӁ«
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWKyDFKҩWKӳXFѫ
-LuyӋQcӕF
1LWѫR[LW
-ĈӕWQKLrQOLӋX
-Các nhà máy hóa chҩW
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWSKkQÿҥPSKkQWәQJKӧS13.
/ѭXKXǤQKR[LW
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWKyDFKҩW
-Các nhà máy nhiӋWÿLӋQ
-LuyӋQNLP
-&iFF{QJÿRҥQÿӕt nhiên liӋXNKiF
Các hӧSFKҩWFѫ
phot pho
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWWKXӕFWUӯGӏFKKҥL
-SӱGөQJWKXӕFWUӯGӏFKKҥL
BөLNKRiQJY{Fѫ
-Công nghiӋSVҧQ[XҩW[LPăQJ
-Công nghiӋSNKDLNKRiQJ
-Giao thông vұQWҧL
-Xây dӵQJ
BөLSKyQJ[ҥ
-Các vөWKӱKҥWQKkQ
-SӵGzrӍFӫDFiFFѫVӣQăQJOѭӧQJKҥWQKkQ
+ѫLNLӅPKѫLD[LW
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWKyDFKҩW
-XӱOêEӅPһWNLPORҥL
-&iFFѫVӣVӱGөQJD[LWYjNLӅPWURQJVҧQ[XҩW
BөLFKu
-&iFFѫVӣVҧQ[XҩWDFTX\
-LuyӋQNLPPjX
-Giao thông vұQWҧL
HCN và CN
-
-&iFFѫVӣPҥNLP loҥL
-Khai thác, trích chiӃWYjQJEҥFYjFiFNLPORҥLTXêKLӃP
khác
-&iFF{QJÿRҥQÿӕWQKLrQOLӋX
-SҧQ[XҩWKyDFKҩW
13
1.2. CÁC DҤ1*7+Ҧ,9¬2.+Ð1*.+Ë
Các chҩWWKҧLYjRNK{QJNKtQҵPGѭӟLFiFGҥQJFKӫ\ӃXOjEөLNKyL
KѫLVROYjNKt1JѭӡLWDSKkQORҥL chúng mӝWFiFKÿѫQJLҧQQKҩWOjGӵDYjR
NtFKWKѭӟFKҥWFӫDFK~QJ[HPEҧQJ [5]
%QJ3KQORLEÍLKLYNK¶ÂFWKHRGLN¶FKWKÆF
LoҥL
DҧLNtFK
WKѭӟFPm)
NguӗQJӕFYjÿһFWtQK
BөL 0,1 - 75
Phát sinh trong quá trình ÿұSSKiQәPjLNKRDQ
các chҩWUҳQQKѭÿҩWÿiTXһQJWKDQNLPORҥL0ӝW
sӕEөLFyGҥQJVӧLFyQJXӗQJӕFQKkQWҥRWKӵFYұW
hoһFNKRiQJ&iFEөLOӟQQKҽ khó lҳQJGROӵFWUӑQJ
WUѭӡQJ&iFEөLQKӓFyNKX\QKKѭӟQJED\OѫOӱQJ
trong không khí.
Khói I 0,001 - 1,0
ĈѭӧFWҥRUDGRQJѭQJWөFiFphҫQWӱ chҩWUҳQWURQJ
quá trình ÿӕWQKLrQOLӋXTXiWUuQKOjPQyQJFKҧ\NLP
loҥLKRһFFiFSKҧQӭQJKRiKӑF
Khói II 0,1 - 1,0
ĈѭӧFWҥRUDGRQJѭQJWөFiFphҫQWӱ chҩWUҳQ trong
quá trình ÿӕWFKi\QKLrQOLӋX
6ѭѫQJ 0,01 - 10,0
Là sҧQSKҭPFӫDTXiWUuQKWұSKӧSWӵQKLrQQJѭQJ
tөFiFSKҫQWӱFKҩWOӓQJWURQJNK{QJNKt
+ѫL
0,0005 -
0,005
Là phҫQWKӇNKtFӫDFiFFKҩWOӓQJKRһFUҳQWURQJ
ÿLӅXNLӋQEuQKWKѭӡQJ6ӵWӗQWҥLFӫDFK~QJSKө
thuӝFYjRÿLӅXNLӋQFөWKӇFӫDP{LWUѭӡQJ
Khí < 0,0005
Là dҥQJYұWFKҩWPjWURQJÿLӅXNLӋQQKLӋWÿӝYjiS
suҩWWK{QJWKѭӡQJFK~QJNK{QJWӗQWҥL GѭӟLGҥQJFiF
phân tӱ ӣWKӇkhí
- Các ch̭WͧG̩QJNKt: Là nhӳQJFKҩWӣÿLӅXNLӋQWK{QJWKѭӡQJWӗQWҥL
GѭӟLGҥQJNKtQKѭ&2&2
2
, NO
x
, SO
x
, Cl
2
- Các ch̭WG̩QJ K˯L Là phҫQGҥQJNKtFӫDFiFFKҩWPjӣÿLӅXNLӋQ
nhiӋWÿӝYjiSVXҩWEuQKWKѭӡQJFK~QJӣGҥQJUҳQKRһFOӓQJ
- Các ch̭WG̩QJVRONKt Là tұSKӧSFiFSKҫQWӱFKҩWOӓQJKRһFFKҩWUҳQ
ӣWKӇUӡLUҥFWӗQWҥLӣWUҥQJWKiLOѫOӱQJcùng không khí vӟLNKRҧQJWKӡi gian
không hҥQÿӏQK.tFKWKѭӟFQKӓQKҩWFӫDVROFyWKӇFKӍEҵQJNtFKWKѭӟFFӫD
14
mӝWSKkQWӱOӟQYjFiFKҥWVROOӟQFyWKӇGӃQYjLPP+jPOѭӧQJFӫDFK~QJ
trong không khí nҵPӣNKRҧQJWӯPJÿӃQJDPWUrQPӝWPpWNKӕL
- Các ch̭WG̩QJEͭL: Là các phҫQ tӱFKҩWUҳQWKӇUӡLUҥFÿѭӧFWҥRUDGR
các hoҥWÿӝQJFӫDWӵQKLrQKD\FRQQJѭӡLFyNtFKWKѭӟFNKiFQKDXWӯ
ÿӃQKjQJWUăPPLFURPHW'ѭӟLWiFGӝQJFӫDFiFGzQJNKtKRһFNK{QJNKt
trong nhӳQJÿLӅXNLӋQQKҩWÿӏQKFK~QJFKX\ӇQWKjQKWUҥQJWKiLOѫOӱQJ trong
pha khí.
Các chҩWWKҧLOjNKtKѫLEөLKD\VROFyWiFKҥLtWKD\QKLӅXVӁSKөWKXӝF
vào bҧQWKkQWtQKFKҩWFӫDFK~QJ1KѭQJQKuQFKXQJFiFFKҩWÿӝFKҥLӣGҥQJ
NKtWKѭӡQJOjQJX\KLӇPQKҩWGRWiFÿӝQJWUӵFWLӃSYjOLrQWөFYjRSKәLTXD
hô hҩS
Có nhiӅXFich phân loҥLEөLKѫLYjNKt'ѭӟLJyFÿӝWKXJRPYjWiFK
lӑFSKkQORҥLWKHRGҧLNtFKWKѭӟF ÿѭӧFFRLOjSKKӧSYjKӳXGөQJKѫQFҧ.
1.3. CÁC BIӊ13+È3*,Ҧ07+,ӆ8Ð1+,ӈ0.+Ð1*.+Ë [6]
GiӳDWKLrQQKLrQYjFRQQJѭӡLWUrQKjQKWLQKFӫDFK~QJWDOX{Q có mӝW
mӕLTXDQKӋPұWWKLӃW1KӳQJWiFÿӝQJQJѭӧFOҥLFӫDWKLrQQKLrQÿӕLYӟLTXi
trình gây ô nhiӉPEҫXNK{QJNKtGRQKӳQJKRҥWÿӝQJVӕQJFӫDFRQQJѭӡLJk\
ra có quan hӋQKkQTXҧYӟLQKDX9LӋF sӱGөQJFiFNKtOjPKӫ\KRҥLWҫQJ{
dôn; viӋFVӱGөQJTXiPӭc các nguӗQQKLrQOLӋXKyDWKҥFKÿmOjPWăQJKjP
OѭӧQJNKt&2
2
trong bҫXNKtTX\ӇQWUiLÿҩW ÿã làm cho trái ÿҩWQyQJOrQGRWiF
ÿӝQJFӫDKLӋXӭQJQKjNtQK6ӵQyQJOrQFӫDWUiLÿҩWÿmJk\UDQKӳQJKұXTXҧ
nghiêm trӑQJPDQJWtQKWRjQFҫXQKѭPӵFQѭӟFELӇQGâng lên sӁQKұQFKuP
nhӳQJYQJÿҩWWKҩSEmROӕFKҥQKiQOөWOӝLVӵVDPҥFKyD&KtQKYuWKӃ
mà Liên hӧSTXӕFQKLӅXWәFKӭF[mKӝLYjFKtQKSKӫQKLӅXQѭӟFÿmNrXJӑL
mӑL QJѭӡL Km\ FӭX Oҩ\ WUiL ÿҩW 1KӳQJ ELӋQ SKiS JLҧP WKLӇX { QKLӉP EҫX
không khí là giҧLSKiSKӳXKLӋXEҧRYӋWUiLÿҩW
Do tính chҩWÿһFWKFӫDP{LWUѭӡQJNK{QJNKtPjVӵ{QKLӉPtWPDQJ
tính cөFEӝ6ӵSKiWWKҧLӣQѫLQj\FyWKӇJk\{QKLӉPQKӳQJQѫLNKiFWXǤ
thuӝFYjRÿLӅXNLӋQWKӡLWLӃWNKtKұXKD\VӵFKX\ӇQÿӝQJQyLFKXQJFӫDFiF
tҫQJNKtTX\ӇQ9uYұ\FiFJLҧLSKiSFKӕQJ{QKLӉPNK{QJNKtFҫQSKҧLPDQJ
tính toàn cҫX1KӳQJELӋQSKiSFөWKӇFyWKӇFKLDOjPKDLORҥLÿyOjFiFELӋQ
pháp mang tính vƭP{YjQKӳQJELӋQSKiSPDQJWtQKFөFEӝ
1.3.1. CÁC BIӊ13+È30$1*7Ë1+9Ƭ0Ð
Do nhұn thӭFÿѭӧFQKӳQJKLӇPKӑDFӫDVӵ{QKLӉPNK{QJNKtQrQKҫX
hӃWFiFQѭӟFWUrQWKӃJLӟLÿmFQJÿLWӟLPӝWWKRҧKLӋSPDQJWtQKFKLӃQOѭӧF
toàn cҫXYӅFҳWJLҧPFiFNKtWKҧLJk\WiFÿӝQJQKjNtQKYjSKiKRҥLWҫQJ{
15
zôn - NghӏÿӏQK.\RWRĈӕLYӟLWӯQJTXӕFJLD, cҫQSKҧLFyQKӳQJELӋQSKiS
hҥQFKӃWiFÿӝQJFӫDFRQQJѭӡLYjRWKLrQQKLrQQKѭ
+ KiӇPVRiWYjKҥQFKӃOѭӧQJWKҧLFiFFKҩWJk\KLӋXӭQJQKjNtQKFiF
chҩWKӫ\KRҥLWҫQJ{]{QYjFiFFKҩWNKtÿӝFKҥLNKiF
+ HҥQFKӃFKi\UӯQJ1KӳQJÿӧWFKi\UӯQJ[ҧ\UDTXDQKQăPWUrQWKӃ
giӟLÿmJk\UDQKӳQJWiFÿӝQJÿӗQJWKӡLOjPVX\WKRiLFKҩWOѭӧQJNK{QJNKt
Cháy rӯQJJk\UDQKӳQJOӟSNKyLEөLWUrQGLӋQUӝQJVLQKUDPӝWOѭӧQJNKt
CO
2
khәQJOӗYjOjPPҩWFkQEҵQJVLQKWKiL+ұXTXҧFӫDQyOjQKӳQJWiF
ÿӝQJGk\FKX\ӅQ ҧQKKѭӣQJ[ҩXÿӃQP{LWUѭӡQJWUiLÿҩW9LӋFKҥQFKӃFKi\
rӯQJQJRjLQKӳQJELӋQSKiSSKzQJQJӯDWKLrQQKLrQYLӋFJLiRGөFFӝQJÿӗQJ
cNJQJFyWҫPTXDQWUӑQJNK{QJNpP
+ HҥQFKӃNKDLWKiFUӯQJNKDLWKiFNKRiQJVҧQQKҵPJLҧPWKLӇXҧQK
KѭӣQJÿӃQVӵFkQEҵQJvӕQFyFӫDNKtTX\ӇQYjEӅPһWTXҧÿҩW
+ ChӕQJKRDQJKyD sa mҥFKyD TrӗQJFk\[DQKWUӗQJUӯQJOjELӋQ
pháp lҩ\OҥLVӵFkQEҵQJÿmEӏPҩWÿLGRKұXTXҧFӫDFKLӃQWUDQKYjNKDLWKiF
quá mӭFFӫDFRQQJѭӡLÿӕLYӟLFiFWKҧPWKӵFYұW-lá phәLFӫDWUiLÿҩW
+ TrӗQJUӯQJFk\ÿӋPYHQEӡELӇQFKӕQJVӵ[kPOҩQFӫDFiWKѫLPXӕL
biӇQYjRÿҩWOLӅQWUӗQJUӯQJÿӋPFKӕQJVDPҥFKyD
1.3.2. CÁC BIӊ13+È30$1*7Ë1+&Ө&%Ӝ
1.3.2.1. ÁP DӨ1*&Ð1*1*+ӊ6Ҧ1;8Ҩ76Ҥ&+
GiҧPWKLӇXSKiWWKҧLFiFFKҩWJk\{QKLӉPQJD\WҥLQguӗQOjELӋQSKiS
hӳXKLӋXÿӇWUiQKJk\{QKLӉPNK{QJNKt*LҧLSKiSÿҫXWLrQOjSKiWWULӇQFiF
quá trình sҧQ[XҩWVҥFK- không thҧLKD\QyLFiFKNKiFOjWӕLѭXKyDPӑLÿLӅX
kiӋQVҧQ[XҩWYjWұQGөQJWULӋWÿӇFiFVҧQSKҭPSKөOj[XWKӃKLӋQQD\YjFKR
thiên niên kӹPӟLQj\3KiWWULӇQVҧQ[XҩWNK{QJWKҧLNK{QJQKӳQJJLҧPÿѭӧF
tӕLÿDJLiWKjQKVҧQSKҭPPjFzQFyPӝWOӧLtFKUҩWOӟQNKiFQJRjLSKҥPYL
cӫDFѫVӣVҧQ[XҩWÿyOjEҧRYӋ P{LWUѭӡQJYjKӋVLQKWKiLĈk\OjOӧLtFK
không thӇFKӍWtQKEҵQJOӧLQKXұQ và sҧQSKҭPGRQyPDQJOҥLPjQyPDQJ
tính chҩW[mKӝLYjWRjQFҫX
ĈӭQJWUrQ TXDQ ÿLӇPYӅ F{QJ QJKӋ VҧQ [XҩWNK{QJ WKҧL Fy WKӇ WKӵF
hiӋQEҵQJFiFJLҧLSKiSWұQGөQJYjTXD\YzQJWULӋWÿӇQJX\rQOLӋXQѭӟFYj
QăQJOѭӧQJWURQJSKҥPYLPӝWQKjPi\YjOLrQNӃWQKLӅXQKjPi\ÿӇWұQGөQJ
tҩWFҧFiFVҧQSKҭPSKөWKұPFKtQJD\FҧFKҩWWKҧLFӫDQKjPi\Qj\VӱGөQJ
làm nguyên liӋXFKRQKjPi\NLD
Ngoài nhӳQJÿLӅXÿmWUuQKEj\ӣWUrQPӝWJLҧLSKiSTXDQWUӑQJÿӇSKiW
triӇQVҧQ[XҩWNK{QJWKҧLOjWKD\WKӃQJX\rQOiӋXÿҫXYjREҵQJ³QJX\rQOLӋX
sҥFK´YjVӱGөQJ³QăQJOѭӧQJVҥFK´QKѭQăQJOѭӧQJQJX\rQWӱQăQJOѭӧQJ
tӵQKLrQQKѭVӭFQѭӟFVӭFJLyYjQăQJOѭӧQJPһWWUӡL
16
ViӋFYұQKjQKYjTXҧQOêWKLӃWEӏPi\PyFFNJQJQKѭTX\WUuQKF{QJ
nghӋFNJQJOjPӝWELӋQSKiSÿӇ NKӕng chӃ{QKLӉPNK{QJNKt1JKLrPW~F
thӵFKLӋQFKӃÿӝYұQKjQKÿӏQKPӭFFKtQK[iFQJX\rQYұWOLӋXFKҩSKjQK
ÿ~QJTX\WUình công nghӋVӁOjPFKROѭӧQJFKҩWWKҧLJLҧP[XӕQJYjFyÿLӅX
kiӋQTXҧQOêFKһWFKӁQJXӗQWKҧLYjOѭӧQJFKҩWWKҧL
HiӋXTXҧFӫDELӋQpháp quҧQOêYjYұQKjQKVҧQ[XҩWSKөWKXӝFUҩWOӟQ
vào nhұQWKӭFFӫDFiFFҩSOҥQKÿҥRYjFiFQKjTXҧQOêVDXÿyOjNӹOXұWODR
ÿӝQJYjWtQKWӵJLiFFӫDQJѭӡLODRÿӝQJ&iFFKӃWjLSKөFYөÿҳFOӵFFKRF{QJ
tác này hiӋQQD\ÿDQJÿѭӧFiSGөQJUӝQJUmLWUrQthӃJLӟLYjFҧWURQJQѭӟFOj
các tiêu chuҭQFӫDWәFKӭFWLrXFKXҭQTXӕFWӃYLӃWWҳWOj,62,QWHUQDWLRQDO
Standard Organization) áp dөQJFKR FiF TXi WUuQK VҧQ [XҩW YұQ KjQK F{QJ
viӋF&KRÿӃQQD\FiF,62ÿѭӧFFRLQKѭOjQKӳQJWLrXFKXҭQFөWKӇQKҩW
nhҵm giҧP EӟW WLrX KDR QJX\rQ QKLrQ YұW OLӋX QkQJ FDR FKҩW OѭӧQJ VҧQ
phҭPODRÿӝQJYjJLҧPWKLӇXSKiWWKҧL
1.3.2.2. XӰ/é75,ӊ7Ĉӆ.+Ë7+Ҧ,7Ҥ,1*8Ӗ1
ĈӇWLӃQWӟLPӝWQӅQF{QJQJKLӋSVҧQ[XҩWVҥFKFzQFҫQPӝWNKRҧQJWKӡL
gian dài và mӝWPӝWQJXӗQWjLFK ính khәQJOӗÿӇWKD\WKӃQӅQF{QJQJKLӋS
hiӋQWҥL+LӋQQD\GRFyWtQKNӃWKӯDYjFKұPÿәLPӟLÿһFELӋWOjӣFiFQѭӟF
ÿDQJKRһFNpPSKiWWULӇQQrQVҧQ[XҩWF{QJQJKLӋSFzQOҥFKұXYjSKiWWKҧL
OѭӧQJ OӟQ FiF FKҩW Jk\ { QKLӉP YjR NK{QJNKtĈӕL YӟL NKX YӵF này viӋF
giҧPWKLӇX{QKLӉPNK{QJNKtSKөWKXӝFFKӫ\ӃXYjRWUDQJWKLӃWEӏYjF{QJ
nghӋ[ӱOêNKtWKҧLWҥLQJXӗQ9LӋF[ӱOêWULӋWÿӇFiFQJXӗQNKtWKҧLWҥLQJXӗQ
sӁFyNKҧQăQJJLҧPWKLӇXWӕLÿD{QKLӉPNK{QJNKt
XӱOêNKtWKҧLWҥLQJXӗQFKRÿӃQQD\QKӳQJQăPÿҫXFӫDWKӃNӹ
vүQOjJLҧLSKiSTXDQWUӑQJSKKӧSYjKӳXKLӋXQKҩWÿӇKҥQFKӃ{QKLӉP
không khí và cҧLWKLӋQP{LWUѭӡQJNK{QJNKt
HiӋQQD\ ÿӕLYӟL mӛLTXӕFJLDYjQKLӅXYҩQÿӅFKXQJFKRFҧWKӃJLӟL
hҫXKӃW ÿã có các tiêu chuҭQTX\ÿӏQKFKRmӛLORҥLNKtWKҧLYӟLFiFTX\P{Yj
ÿLӅXNLӋQNKiFQKDX'ӵDWUrQFiFWLrXFKXҭQÿyQӃXOjPWӕWNKkXTXҧQOê
P{LWUѭӡQJNK{QJNKtVӁÿѭӧFFҧLWKLӋQÿiQJNӇ
7UѭӟFÿk\NKLFiFQKjPi\YjFiFNKXF{QJQJKLӋSFzQWKѭDWKӟWWKu
viӋF[k\ӕQJNKyLYjWăQJFKLӅu cao cӫDӕQJNKyLOjPӝWJLҧLSKiSKLӋXTXҧ
giҧPWKLӇX{QKLӉPFөFEӝ1KѭQJNK{QJJLDQFӫDNKtTX\ӇQFNJQJFyJLӟL
hҥQYjTXiWUuQKOjPVҥFKWӵQKLrQFNJQJFKӍFyJLӟLKҥQFӫDQy'RÿyYLӋFVӱ
dөQJӕQJNKyLQJj\QD\NK{QJFzQÿѭӧFNKX\ӃQFiRVӱGөQJQKѭOà mӝWELӋQ
pháp giҧPWKLӇX{QKLӉPNK{QJNKtQӳDPjѭXWLrQOj[ӱOêWULӋWÿӇNKtWKҧLWҥL
nguӗQWUѭӟFNKLWKҧLYjRNK{QJNKt
XӱOêNKtWKҧLEDRJӗPFiFSKѭѫQJSKiS[ӱOêEөLVRONKt[ӱOêNKtYj
xӱOêKѫLWKҧLÿӝFKҥL9ӟLWӯQJÿӕLWѭӧQJFyWKӇVӱGөQJ FiFSKѭѫQJSKiS
17
riêng rӁKRһFVӱGөQJWәKӧSFiFSKѭѫQJSKiSQKҵPÿҥWKLӋXTXҧ[ӱOêFDR
KѫQ&iFSKѭѫQJSKiSYjFiFWKLӃWEӏ[ӱOêNKtWKҧLVӁÿѭӧFWUuQKEj\PӝW
cách chi tiӃWӣFiFSKҫQVDX
1.3.2.3. DUY TRÌ TRҤ1*7+È,7Ӵ1+,Ç1&Ӫ$.+Ð1*.+Ë
SӵJLҧPWhiӇX{QKLӉPNK{QJNKtOjOjPWURQJVҥFKKѫQEҫXNK{QJNKt
ngoài trӡL1KѭQJVӵ{QKLӉPNK{QJNKtWURQJNK{QJJLDQODRÿӝQJQKѭErQ
WURQJ FiF QKj [ѭӣQJ KҫP Oz SKzQJ OjP YLӋF KD\ NK{QJ JLDQ FӫD PӝW [t
nghiӋSQKjPi\VӁJk\WiFKҥLWUӵFWLӃSWӟLQJѭӡLWKDPJLDODRÿӝQJĈk\
cNJQJOjPӝWYҩQÿӅFҫQÿѭӧFJLҧLTX\ӃW0ӝWELӋQSKiSKӳXKLӋXÿӇGX\WUu
trҥQJWKiLWӵQKLrQFӫDEҫXNK{QJNKtFөFEӝOjWK{QJJLy
NhiӋPYөFӫDWK{QJJLyOjÿҧPEҧRWUҥQJWKiLNK{QJNKtFKRFRQQJѭӡL
sӕQJYjKRҥWÿӝQJSKKӧSYӟLtiêu chuҭQYӋVLQKTX\ÿӏQKWURQJFiFNK{QJ
gian khép kín. Tùy theo tính chҩWFӫDQJXӗQJk\{QKLӉPPjOӵDFKӑQFiF
SKѭѫQJSKiSWK{QJJLySKKӧS
a. Thông gió chung
MөFÿtFKFӫDWK{QJJLyFKXQJOjÿѭDNK{QJNKtWӯQJRjLYjRYӟLOѭX
OѭӧQJFҫQWKLӃWQKҵPSKa loãng cѭӡQJÿӝ{QKLӉPEӣLNK{QJNKtQyQJEөL
KѫLKRһFNKtÿӝFWURQJWRjQEӝNK{QJJLDQQKj[ѭӣQJVDXÿyWKҧLUDQJRjL
1KѭӧFÿLӇPFӫDELӋQSKiSQj\OjWҥRUDPӭFÿӝNK{QJÿӗQJÿӅXFӫD
ÿLӅX NLӋQ YӋ VLQK WҥL QKӳQJ ÿLӇP NKiF QKDX WURQJ NK{QJ JLDQ QKj [ѭӣQJ
ÿӗQJWKӡLGӉÿѭDFiFWiFQKkQÿӝFKҥLWӯYQJQj\VDQJYQJNKiF9uYұ\
mӝWWURQJQKӳQJ\rXFҫXFҫQWKLӃWNKLiSGөQJELӋQSKiSQj\OjSKҧLәQÿӏQK
ÿѭӧFFiFQJXӗQSKiWWKҧLÿӝFKҥL+LӋQWӗQWҥLPӝWVӕVѫÿӗKӋWKӕQJWUDRÿәL
không khí trong phòQJQKѭVDX
+ ThәLWUrQK~WGѭӟL
+ ThәLGѭӟLK~WWUrQ
+ ThәLWUrQK~WWUrQ
+ ThәLGѭӟLK~WGѭӟL
Tùy tӯQJWUѭӡQJKӧSPjiSGөQJVѫÿӗQj\KD\VѫÿӗNKiFQKѭQJSKҧL
tuân thӫWKHRQJX\rQWҳFOjGzQJNK{QJNKtSKҧLÿLWKHRWUuQKWӵ
Không khí sҥFKo Vùng thӣo 9QJSKiWVLQKNKtÿӝFo MiӋQJK~Wo ThҧL
b. Thông gió cͭFE͡
MөFÿtFKFӫDWK{QJJLyFөFEӝOjK~WNKtKѫLKD\FiFWiFQKkQJk\ÿӝF
hҥLNKiFQJD\WҥLQJXӗQSKiWVLQKĈk\OjELӋQSKiSKLӋXTXҧQKҩWWURQJYLӋF
ÿҧPEҧRWURQJVҥFKNK{QJNKtFKRYQg làm viӋF
18
ViӋFWKLӃWNӃKӧSOêFiFFiFEӝSKkQWKXFKҩWJk\{QKLӉPSKҧLWKRҧ
mãn các yêu cҫXVDX
+ Không cҧQWUӣWKDRWiFF{QJQJKӋ
+ Không cho không khí chӭDFKҩW{QKLӉPÿLTXDYQJWKӣ
+ VұQWӕFWKXNKtÿӫOӟQÿӇFyWKӇK~WWULӋWÿӇFiFFKҩWÿӝFKҥLUDNKӓL
vùng thӣFӫDQJѭӡLODRÿӝQJ
c. Thông gió ch͙QJQyQJ
Trong quá trình hoҥWÿӝQJFRQQJѭӡLOX{QFyVӵWUDRÿәLYӅQKLӋWYӟL
P{LWUѭӡQJ0ӭFÿӝWUDRÿәLQKLӋWWLrXFKXҭQÿӕLYӟLQJѭӡLWURQJÿLӅXNLӋQ
nghӍQJѫLOjNFDOJLӡ9ӅPDKqWKӡi tiӃWQyQJQrQFKӍFyFRQÿѭӡQJGX\
nhҩWÿӇFkQEҵQJQKLӋWOjWKRiWPӗK{LĈӇWKXÿѭӧFKLӋXTXҧOjPPiWEҵQJ
bӕFKѫLPӗK{LWKuSKҧLFyFiFÿLӅXNLӋQVDX
ĈӝҭPFӫDNK{QJNKtWKҩS
+ Có gío vӟLYұQWӕFSKKӧS
TҥLQѭӟFWDÿӝҭPWUXQJEuQKWѭѫQJÿӕi cao. Do vұ\ÿӇWăQJKLӋXTXҧ
bӕFKѫLPӗK{LSKҧLGQJJLyFyWӕFÿӝÿӫOӟQYtGө
ĈӕLYӟLKӋÿLӅXKRjNK{QJNKtY - 0,38 m/giây.
ĈӕLYӟLODRÿӝQJY - 10,00 m/giây.
Tùy theo mӭFÿӝ\rXFҫXNKiFQKDXYӅYӋVLQK và công nghiӋSPjiS
dөQJFiFJLҧLSKiSWK{QJJLyFKӕQJQyQJNKiFQKDX&yWKӇFKLDOjPKDLORҥL
+ GiҧLSKiSWK{QJJLyWӵQKLrQ
+ GiҧLSKiSWK{QJJLyFѭӥQJEӭF
Thông gió tӵQKLrQOjOӧLGөQJFiF\ӃXWӕFӫDWӵQKLrQQKѭYұQWӕFJLy
trӡLFKrQKOӋFKWӹWUӑQJFӫDNK{QJ NKtÿӇWҥRUDFiFGzQJNKtYjRUDPӝW
cách hӧSOê7ҥLQѭӟFWDWK{QJJLyWӵQKLrQFKӫ\ӃXOjGQJJLyWUӡL'RYұ\
viӋFPӣFiFFӱDÿyQJLyWKRiWJLyYӟLWӹOӋÿӫOӟQOjYLӋFOjPUҩWTXDQWUӑQJ
Theo các nghiên cӭXJҫQÿk\FKRWKҩ\WӹOӋPӣ cӱDSKҧLWӯÿӃQGLӋQ
WtFKWѭӡQJPӟLÿҧPEҧRWK{QJJLyWӵQKLrQWKHRSKѭѫQJQҵPQJDQJFyKLӋX
quҧ
MӝWYҩQÿӅQӳDFNJQJTXDQWUӑQJOjYLӋFKҥQFKӃEӭF[ҥQKLӋWPһWWUӡL
truyӅQTXDPiLQKj9ӅPDKqOѭӧQJQKLӋWWUX\ӅQTXDPiLFyWKӇOrQWӟL
- 120 kcal/m
2
. NhӳQJELӋQSKiSFyWKӇiSGөQJOjSKXQQѭӟFOrQPiLQKjWҥR
tҫQJFiFKQKLӋWYӟLPiLQKj
7K{QJJLyFѭӥQJEӭFÿѭӧFVӱGөQJNKLWK{QJJLyWӵQKLrQNK{QJFzQ
khҧQăQJÿiSӭQJÿѭӧFYҩQÿӅFkQEҵQJQKLӋW7K{QJJLyFѭӥQJEӭFQKҵP
tҥRUDYұQWӕFJLy thәLWKtFKKӧSNӃWKӧSYӟLFiFWK{QJVӕQKѭQKLӋWÿӝÿӝ
ҭPÿӇÿѭDYLNKtKұXYӅWUҥQJWKiLWӵQKLrQGӉFKӏX
19
Trong công nghiӋSQJRjL\ӃXWӕYұQWӕFJLyWKәLFzQFyWKӇKҥQKLӋWÿӝ
NK{QJNKtÿӇOjPWăQJKLӋXTXҧOjPPiW0ӝWWURQJQKӳQJELӋQSKiSÿѫQ giҧQ
có thӇiSGөQJOjOjPPiWEҵQJEӕFKѫLQѭӟFÿRҥQQKLӋW1JX\rQOêFKXQJ
cӫDELӋQSKiSQj\OjFKRGzQJNK{QJNKtÿLTXDEXӗQJSKXQQѭӟFKRһFOӟS
PjQJѭӟW1KLӋWFӫDNK{QJNKtOjPQѭӟFED\KѫLYjWӵQyKҥQKLӋWÿӝ[XӕQJ
QKѭQJ ÿӝҭPWѭѫQJ ÿӕL WăQJ OrQ BiӋQSKiS Qj\ ÿѭӧF iS GөQJ FKR QKӳQJ
vùng có khí hұXQyQJNK{QKѭPLӅQWUXQJYjPLӅQQDPQѭӟFWD
Trong các giҧLSKiSWK{QJJLyFѭӥQJEӭFWKuÿLӅXKzDQKLӋWÿӝNK{QJ
khí là hình thӭFFDRQKҩWFӫDNӻWKXұWWK{QJJLyQKҵPÿiSӭQJFKӫÿӝQJFiF
thông sӕYLNhí hұXWURQJQKjPjNK{QJSKөWKXӝFYjRNKtKұXQJRjLWUӡL
1.3.2.4. SӰ'Ө1*&Æ<;$1+
Cây xanh có tác dөQJUҩWOӟQWURQJYLӋFKҥQFKӃ{QKLӉPNK{QJNKtQKѭ
chҳQJLӳEөLOӑFVҥFKNK{QJNKtJLҧPWLӃQJӗQYjFKHFKҳQWLӃQJӗQJLҧP
nhiӋWÿӝNK{QJNKtYjÿiӅXKzDWKjQKSKҫQFӫDNK{QJNKt0ӝWVӕORҥLFk\
xanh rҩWQKҥ\FҧPYӟL{QKLӉPNK{QJNKtFKRQrQFyWKӇGQJFk\[DQKOjP
vұWFKӍWKӏÿӇSKiWKLӋQ{QKLӉP9uWKӃQrQWUӗQJQKLӅXFk\[DQKWURQJNKX{Q
viên và xung quanh các nhà máy, dӑFFiFÿѭӡQJJLDRWK{ng nӝLEӝWURQJNKX
ÿӋPJLӳDFiFNKXF{QJQJKLӋSFiFNKXWKѭѫQJPҥL7ӹOӋGLӋQWtFKFk\[DQK
trên diӋQWtFKNKXF{QJQJKLӋSFҫQÿҥWWӯÿӃQ
20
&+˰ˮ1*,,7Ë1+&+̬79¬Ĉ͠&7Ë1+&ͮ$0͠76͘&+̬7
TH̪,9¬2.+Ð1*.+Í
2.1. CÁC KHÍ THҦ,ĈӜ&+Ҥ,
2.1.1. HALOGEN VÀ CÁC DҮ1;8Ҩ7 [6, 7, 8]
1. SSKiWVLQK
&iFKDORJHQÿѭӧFKuQKWKjQKFKӫ\ӃXWURQJFiFTXiWUuQKÿLӋQSKkQFiF
muӕL KDORJHQXD QKѭ VҧQ [XҩW [~W-FOR ÿLӋQ SKkQ VҧQ [XҩW NLP ORҥL NLӅP
kiӅPWKәKRһFGѭӟLWiFGөQJ cӫDFiFFKҩWR[LKyDPҥQKKѫQWURQJQKӳQJ
ÿLӅXNLӋQFөWKӇWUӯIORFKӍFyWKӇJLҧLSKyQJUDEҵQJÿLӋQSKkQ1JRjLUD
chúng còn có thӇVLQKUDNKLSKkQKӫ\PӝWVӕKӧSFKҩWKDORJHQXDӣQKLӋWÿӝ
cao.
Thí dө
2X
-
- 2e = X
2
(X là halogen)
4Cl
-
+MnO
2
+ 4H
+
= MnCl
2
+ 2H
2
O + Cl
2
2Br
_
+ Cl
2
= 2Cl
-
+ Br
2
4I
-
+ 2Cu
2+
= 2CuI + I
2
Ngoài ra mӝWOѭӧQJNK{QJQKӓFiFKDORJHQFNJQJQKѭFiFGүQ[XҩWFӫD
chúng phát thҧLYjRNK{QJNKtWӯFiFQJXӗQVӱGөQJKDORJHQQJX\r n tӕOjP
nguyên liӋXFKRTXiWUuQKVҧQ[XҩWQKѭF{QJQJKLӋSVҧQ[XҩWSODVWLF39&
PTFE ), clo hóa cao su, sҧQ[XҩWWKXӕFWUӯGӏFKKҥLViWWUQJWKXӕFViWWUQJ
và công nghiӋSKyDFKҩWQyLFKXQJ
2. Tính ch̭Wÿ̿FWU˱QJ
Halogen nguyên tӕOjQKӳQJFKҩW rҩWKRҥWÿӝQJYjFyWtQKR[LKyDUҩW
mҥQK7tQKFKҩWQj\WKӇKLӋQJLҧPGҫQWӯIOR– clo – brom – iot. Flo có thӇ
thӵFKLӋQSKҧQӭQJWKӃÿҭ\FiFQJX\rQWӕQKѭR[LFORUDNKӓLKӧSFKҩWFӫD
nó:
SiO
2
+ 4F
2
= SiF
4
+ O
2
&iFKDORJHQWDQWURQJQѭӟF tӵR[LKyDNKӱWҥR WKjQK KDLD[LWWѭѫQJ
ӭQJOjK\SRFORULFYjFORK\GULF
Cl
2
+ H
2
O = HOCl + HCl
Trong dung dӏFK
-3
M Cl
2
ӣ
o
C có tӟLOѭӧQJFORFKX\ӇQWKjQKFiF
axit.
BҧQWKkQJӕF2&O
-
cNJQJOjFKҩWR[LKyDPҥQKQyFyWKӇSKiKXӹFiFFKҩW
màu hӳXFѫGRÿyQyWKѭӡQJÿѭӧFVӱGөQJQKѭOjWiFQKkQWҭ\WUҳQJFKRJLҩ\
vҧLVӧLYjÿӗPk\WUH+&O2WURQJQѭӟFEӏSKkQKӫ\WӯWӯWKjQK+&OYjR[\
WKHRSKѭѫQJWUình:
21
HClO = HCl + 1/2O
2
PhҧQӭQJQj\[ҭ\UDQKDQKKѫQGѭӟLWiFÿӝQJFӫDiQKVing, nhҩWOjGѭӟLiQK
sáng mһWWUӡLYjNKLFyPһWFӫDFKҩW[~FWiF
Do có tính oxi hóa mҥQKFKRQrQFiFKDORJHQUҩWGӉSKҧQӭQJQJD\YӟL
các chҩWKӳXFѫQKҩWOjWURQJÿLӅXNLӋQҭPErQQJRjLGDYjErQWURQJFѫWKӇ
ÿӝQJ WKӵF YұW Yj FRQ QJѭӡL Jk\ WәQ WKѭѫng rҩW QKDQK Yj ÿӇ OҥL KұX TXҧ
nghiêm trӑQJĈӕLYӟLFiFFKҩWY{FѫFyWtQKNKӱQJD\FҧFiFFKҩWNKӱ\ӃX
các halogen cNJQJUҩWGӉSKҧQӭQJÿӇWҥRWKjQKFiFKDORJHQXDWѭѫQJӭQJNKi
bӅQYӳQJYjKҫXQKѭNK{QJÿӝFKҥLWUӯPӝWVӕKӧSFKҩWFӫDIOR+DORJHQWiF
dөQJYӟLNLӅPWҥRWKjQKFiFPXӕLKDORJHQXDYjK\SRKDOLW
Cl
2
+ Fe = FeCl
2
Cl
2
+ 2FeCl
2
= 2FeCl
3
Cl
2
+ 2NaOH = NaCl + NaOCl
Cl
2
+ Ca(OH)
2
= CaOCl
2
+ H
2
O
CaOCl
2
= CaCl
2
+ 1/2O
2
Các halogen nguyên tӕWKҧLYjR NK{QJNKtÿӅXGѭӟLGҥQJFiFSKkQWӱ
khí. Chúng là nhӳQJFKҩWR[LKyDUҩWPҥQKFKRQrQNKLWLӃS[~FYӟLPӝWKjP
OѭӧQJ QKӓ WURQJ NK{QJ NKt ÿm Fy WKӇ Eӏ WiF ÿӝQJ ÿiQJ NӇ &K~QJ OjP WәQ
WKѭѫQJGDKӫ\KRҥLFiFQLrPPҥFPҳWPNJLPLӋQJYjÿһFELӋWQJKLrPWUӑQJ
là gây tәQ WKѭѫQJ VkX ÿӕL YӟL SKәL 7XǤ WKXӝF YjR WKӡL JLDQ Yj QӗQJ ÿӝ
KDORJHQWURQJP{LWUѭӡQJWLӃS[~FPjQKӳQJWәQWKѭѫQJFyWKӇӣPӭFÿӝWӱ
vong, viêm phù phәLKRҥLWӱFiFQLrPPҥFKRһFFyWKӇKӗLSKөFVDXNKLFiFK
ly vӟLP{LWUѭӡQJQKLӉPÿӝF&iFKDlogen bҧQWKkQQyÿmOjQKӳQJFKҩWÿӝF
hҥLÿӕLYӟLFѫWKӇVӕQJFiFGүQ[XҩWFӫDFK~QJÿһFELӋWOjFiFKDORJHQKӳX
FѫFNJQJUҩWQJX\KLӇP7KtGөQKѭFiFFѫFORWURQJWKXӕFWUӯVkXGLӋWQҩP
làm rөQJOiFk\FKҩWÿӝFKyDKӑFOjQKӳQJFKҩWÿӝFWiFÿӝQJOrQFѫWKӇ
ÿӝQJWKӵFYұWWKHRQKӳQJFѫFKӃUҩWÿDGҥQJ
&iF NKt K\GURKDORJHQXD +) +&O +%U +, WURQJ P{L WUѭӡQJ NKDQ
WѭѫQJÿӕLOj NpPKRҥWÿӝQJ1KѭQJNKLFyPһWFӫDQѭӟFKD\KѫLQѭӟFWKu
chúng là nhӳQJD[LWPҥQKWiFÿӝQJOrQÿӝQJWKӵFYұWWKHRFѫFK ӃSKҧQӭQJ
cӫDFiFD[LW
Ngoài ra mӝWVӕ KӧS FKҩW ӣ WKӇ NKt FӫD KDORJHQ Yj KDORJHQ YӟL FiF
nguyên tӕ NKiF FNJQJ Oj QKӳQJ FKҩW UҩW ÿӝF KҥL WKt Gө QKѭ &O)
3
, fosgen,
halogenua silan (SiH
x
X
y
)
2.1.2. CÁC HӦ3&+Ҩ7'Ҥ1*.+Ë&Ӫ$/Ѭ8+8ǣ1+
/ѭXKXǤQKKӧSFKҩWtӗQWҥLӣQKӳQJGҥQJNKiFQKDXWXǤWKXӝFYjRFiF
mӭFKyDWUӏFӫDQy7KtGөQӃX[ӃSWKHRKyDWUӏWӯkPÿӃQGѭѫQJWDFyGү\
22
H
2
S - SCN - S - SO
2
- SO
3
- H
2
SO
4
- H
2
S
2
O
8
khí khí r̷QNKtNKtO͗QJ l͗QJ
Trong thӵFWӃWKѭӡQJJһSQKҩWOj+
2
S và SO
2
còn các khí khác rҩWKLӃP
khi thҩ\[XҩWKLӋQWURQJFXӝFVӕQJKjQJQJj\
Khí H
2
S [6, 9]
1. SSKiWVLQK
H
2
S ÿѭӧFVLQKUDFKӫ\ӃXWӯQKӳQJTXiWUuQKSKkQKӫ\YLVLQK\ӃPNKt
QKѭӣFiFFѫVӣ[ӱOêFKҩW thҧL
ChҩWKӳXFѫFKӭDOѭXKXǤQK
Vi sinh vұW
CH
4
+ CO
2
+ H
2
S +
Hay tӯ FiF Fѫ Vӣ GӋW QKXӝP Vӱ GөQJ FiF PXӕL VXQSKXD OjP SKө JLD WUӧ
nhuӝPKRһFÿӏQKPjX
Na
2
S + 2H
2
O H
2
S + 2NaOH
FeS + 2H
+
= H
2
S
+ Fe
2+
2.Tính ch̭Wÿ̿FWU˱QJ
H
2
S là khí kém bӅQ NKL SKiW WiQ YjR WURQJ NKt TX\ӇQ 1JѭӡL WD ÿm
nghiên cӭXYjÿѭDUDJLҧQÿӗYӅVӵELӇQÿәLYjWKӡLJLDQWӗQWҥLFӫDQyWURQJ
tӵQKLrQQKѭWUrQKuQK
O
H
2
S + O
2
O
3
Vài giӡ
hQ
SO
2
+ O
O
2
NhiӅXJLӡ
hoһFYjLQJj\
SO
3
+ H
2
O
Vài giây
H
2
SO
4
+ Me
MeSO
4
Hình 2.1. Chu trình cͯDO˱XKXǤQKWURQJWQKLrQ
Phân hӫ\96\ӃPNKt
WURQJÿҩWÿҫPOҫ\
các dòng thӫ\WULӅX
23
H
2
S trong dung dӏFKQѭӟFWKӇKLӋQQKѭPӝWD[LW\ӃXWiFGөQJÿѭӧFYӟL
các kiӅPPҥQKÿӗQJWKӡLQyFNJQJUҩWGӉWiFGөQJYӟLQKLӅXLRQNLPORҥLWҥR
thành các kӃWWӫDVXQSKXDNKyWDQ
H
2
S + NaOH Na
2
S + H
2
O
H
2
S + Ca(OH)
2
= CaSp + 2H
2
O
H
2
S + Pb
2+
= PbSp + 2H
+
Là mӝW FKҩW Fy WtQKNKӱ\ӃXFKRQrQ+
2
S cNJQJ GӉ Eӏ R[L KyD ÿӇ WUӣ
WKjQKOѭXKXǤQKQJX\rQWӕKD\FiFJӕFVXQSKiWWXǤWKHRFKҩWR[LKyDVӱGөQJ
là yӃXKD\PҥQK
H
2
S + 2Fe
3+
= S + 2Fe
2+
+ 2H
+
3H
2
S + 8MnO
4
-
+ 2H
+
= 3SO
4
2-
+ 8MnO
2
+ 4H
2
O
H
2
S + 4Cl
2
+ 10NaOH = Na
2
SO
4
+ 8NaCl + 5H
2
O
Hydrosunphua vӯDOjNKtNtFKWKtFKYӯDOjNKtJk\QJҥW1ӃXWiFÿӝQJ
trӵFWLӃSOrQFiFQLrPPҥFPNJLYjPҳWQyVӁJk\YLrPQәLVҫQNӃWPҥF.KL
hít vào phәL+
2
S sӁWiFÿӝQJOrQWRjQEӝÿѭӡQJK{KҩSQKӳQJFҩXWU~FVkX
KѫQVӁEӏSKiKӫ\VkXVҳFYjKұXTXҧFyWKӇÿӇOҥLOjEӋQKSKSKәL1ӃXWLӃS
xúc vӟLKjPOѭӧQJOӟQKѫQSSPPJP
3
), khí H
2
S sӁKҩSWKөYjR
phәLUҩWQKDQKFyELӇXKLӋQWKӣJҩSVDXÿyOjWUXӷK{KҩSYjWKѭӡQJOjGүQ
tӟLWӱYRQJ1KLӉPÿӝFPmQWtQKÿӕLYӟL+
2
S nӃXWKѭӡQJ[X\rQWLӃS[~FYӟL
KjPOѭӧQJNKRҧQJ– SSP1JѭӥQJWiFÿӝQJFӫDNKt+
2
S có thӇWKDP
khҧRWUrQEҧQJ
B̫QJ1J˱ͩQJYjWKͥLJLDQWiFÿ͡QJFͯD+
2
6OrQQJ˱ͥL
1
J
ѭӥQ
J
WiF ÿӝQ
J
NӗQ
J
ÿӝSSP ThӡL
J
LDQWLӃS[~F
Phát hiӋQ 0,0005 – 1,3 9jLJLk\ÿӃQSK~W
Chҭ\QѭӟFPҳW 10,5 – 21,0 6 – 7 giӡ
Viêm kӃWPҥF 50 – 100 +ѫQJLӡ
MҩWFҧPJLiFPL 150 – 200 ÿӃQSK~W
Gây ngҥW 500 – 700 ËWKѫQJLӡ
ChӃW Trên 900 ËWKѫQShút
.KtOѭXKXǤQKGLR[LW[6, 10]
1. SSKiWVLQK
Khí SO
2
chiӃPWӹWUӑQJFKӫ\ӃXWURQJFiFNKtÿӝFKҥLFKӭDOѭXKXǤQK
thҧLYjRNK{QJNKt3KҫQOӟQ62
2
sinh ra do quá trình ÿӕWFiFQKLrQOLӋXKyD
thҥFK Fy FKӭD OѭX KXǤQK QKѭ WKDQ ÿi GҫX Pӓ 1KӳQJ QKLrQ liӋXORҥL Qj\
ÿѭӧFVӱGөQJYӟLNKӕLOѭӧQJUҩWOӟQFKRFiFQKjPi\QKLӋWÿLӋQOX\ӋQNLP
24
FKRFiFÿӝQJFѫFKҥ\EҵQJ[ăQJGҫXYjQKLӅXOƭQKYӵFNKiFVӱGөQJQKLrQ
liӋXKyDWKҥFK%rQFҥQKÿyQyFzQӣFiFQJXӗQNKtWKҧLFӫDQKӳQJTXiWUuQK
ÿӕWOѭXKXǤQKFNJQJQKѭFiFORҥLNKRiQJVXQSKXDSKkQKӫ\NKRiQJVXQSKiW
ӣQKLӋWÿӝFDRYjF{QJQJKLӋSOӑFKyDGҫX7әQJOѭӧQJ62
2
thҧLYjRNK{QJ
NKtKjQJQăPѭӟFWtQKYjRNKRҧQJWULӋXWҩQWURQJÿyNKRҧQJGRÿӕW
WKDQGRÿӕWQKLrQOLӋXWӯGҫXPӓYjSKҫQFzQOҥLOjGRF{QJQJKLӋSOӑF
hóa dҫXOX\ӋQNLPYjFiFKRҥWÿӝQJNKiF
S + O
2
= SO
2
2CuS + 2O
2
= 2CuO + SO
2
2H
2
S + 3O
2
= 2SO
2
+ 2H
2
O
4CaSO
4
+ 2C = 4CaO + 2CO
2
+ 4SO
2
2.Tính ch̭Wÿ̿FWU˱QJ
/ѭXKXǤQKGLR[LW QKѭÿã nói ӣWUrQOjDQK\GULWFӫDD[LWVXQSKXUѫGRÿy
QyWDQWURQJQѭӟFWҥRWKjQKGXQJGLFKD[LWPҥQKSKҧQӭQJPmQKOLӋWYӟLFiF
ED]ѫNӇFҧQKӳQJED]ѫ\ӃXWҥRWKjQKFiFPX{tWѭѫQJӭQJ
SO
2
+ H
2
O = H
2
SO
3
H
2
SO
3
+ 2NaOH = Na
2
SO
3
+ 2H
2
O
H
2
SO
3
+ Ca(OH)
2
= CaSO
3
p + 2H
2
O
BҧQ WKkQ 62
2
và gӕF VXQSKLW Oj QKӳQJ FKҩW Fy WtQK NKӱ WѭѫQJ ÿӕL
mҥQK1KѭQJ62
2
trong không khí khô rҩWNKyR[LKyDWKjQK62
3
mà muӕQ
oxi hóa nó phҧLVӱGөQJ[~FWiFWKtFKKӧSYjWURQJQKӳQJÿLӅXNLӋQQKҩWÿӏQK
NgѭӧF OҥL JӕF 62
3
2-
hay các muӕLVXQSKLW OҥL UҩW GӉ GjQJ Eӏ R[L KyD EҵQJ
QJD\R[LNK{QJNKtWURQJÿLӅXNLӋQWKѭӡQJYjTXiWUuQKR[LKyD[ҭ\UDQKDQK
KѫQNKLWăQJQKLӋWÿӝFKRSKҧQӭQJ
SO
2
+ 2Fe
3+
+ 2H
2
O = SO
4
2-
+ 2Fe
2+
+ 4H
+
SO
2
+ H
2
O + CaCO
3
+ 1/2O
2
= CaSO
4
+ CO
2
+ H
2
O
MgSO
3
+ 1/2O
2
= MgSO
4
Khí SO
2
ÿѭӧFFRLOjNKtWKҧLQJX\KLӇPYuWtQKÿӝFKҥLFNJQJQKѭVӵ
phát thҧLOѭӧQJOӟQYjWKѭӡQJ[X\rQFӫDQy62
2
FyWiFÿӝQJOrQÿѭӡQJK{
hҩSEҳWÿҫXWӯQӗQJÿӝPJP
3
(0,75 ppm). TiӃS[~FYӟLWKӡLJLDQQJҳQ
(24 giӡӣQӗQJÿӝPJP
3
có thӇJk\UDFKӭQJSKSKәLӣQKӳQJQJѭӡL
già và các bӋQKQKkQ7LӃS[~FOkXGjLӣQӗQJÿӝPJP
3
có thӇJk\UDFiF
triӋXFKӭQJYjFiFEӋQKYӇÿѭӡQJK{KҩS9uYұ\QJѭӥQJDQWRjQFKRWLӃS[úc
ngҳQKҥQJLӡÿѭӧFKѭӟQJGүQOjWӯÿӃQPJP
3
và cho tiӃS[~F
dài hҥQOjWӯÿӃQPJP
3
.
25
.KtOѭXKXǤQKWULR[LW [6, 10]
1. SSKiWVLQK
Khí SO
3
WKѭӡQJFKӍWKҩ\WURQJNK{QJNKtWҥLFiF[ѭӣQJQҥSÿLӋQFKRҳF
quy chì hay sҧQ[XҩWDxit sunphuric.
2.Tính ch̭Wÿ̿FWU˱QJ
Khí SO
3
khi hӧSQѭӟFVӁWҥRUDD[LWVXQSKXULFQKѭQJWKѭӡQJӣGҥQJ
mù rҩWNKyOҳQJÿӑQJYuYұ\QyYүQFyWKӇWӗQWҥLWURQJNKtTX\ӇQKRһFWURQJ
các vùng vi khí hұXPjQyKuQKWKjQK0XӕQKҩSWKө62
3
ÿӇVҧQ[XҩWD[LW
nJѭӡLWDSKҧLKҩSWKөQyEҵQJD[LWVXQSKXULFÿһFNKRҧQJ62
3
phҧQӭQJ
rҩWPҥQKYӟLFiFED]ѫPXӕLFDFERQDWWҥRWKjQKFiFPXӕLVXQSKiWWѭѫQJӭQJ
1JѭӥQJEҳWÿҫXJk\WiFÿӝQJSKҧQӭQJFӫDÿѭӡQJK{KҩSFӫD62
3
ҭP
là 0,35 mg/m
3
và có thӇJk\UDFiFWULӋXF hӭQJFNJQJQKѭFiFEӋQKYӅÿѭӡQJ
hô hҩSOjPJP
3
1JѭӥQJFKӍGүQDQWRjQÿӕLYӟL62
3
ҭPOjÿӃQ
0,06 mg/m
3
cho tiӃS[~FGjLKҥQYjÿӃQPJP
3
cho tiӃS[~FQJҳQ
hҥQ
2.1.3. CÁC HӦ3&+Ҩ7.+Ë&Ӫ$1,7Ѫ [6]
1LWѫFNJQJOjQJX\rQWӕÿDKRiWUӏ nó tӗQWҥLWѭѫQJÿӕLEӅQGѭӟLGҥQJ
các hóa trӏNKiFQKDX7DFyWKӇWKӇKLӋQWtQKFKҩWÿyFӫDQLWѫWKHRGү\GѭӟL
HN
3
(CN)
2
NH
3
N
2
N
2
O NO NO
2
NO
3
$]LGRK\GULFGLF\DQDPRQLDFQLW˯GLQLW˯R[LWQLW˯R[LWQLW˯GLR[LWQLW˯trioxit
Trong tҩWFҧFiFKӧSFKҩWNӇWUrQFӫDQLWѫWKuFKӍFyD]LGRK\GULFӣWKӇ
lӓQJFzQOҥLÿӅXӣWKӇNKt&iFNKtQj\ÿӅXOjFiFNKtTXDQWUӑQJWURQJF{QJ
nghiӋSKyDFKҩWF{QJQJKLӋSTXӕFSKzQJYjPӝWVӕOƭnh vӵFNKiF
Amoniac [11]
1. SSKiWVLQK
Amoniác là mӝWKyDFKҩWF{QJQJKLӋSTXDQ WUӑQJÿѭӧFVҧQ[XҩWYjR
hàng nhiӅXQKҩWKjQJQăP7KtGөӣ0ӻNKӕLOѭӧQJDPRQLDFVҧQ[XҩWKjQJ
QăPVRYӟLFiFKyDFKҩWNKiFÿӭQJWKӭWѭFKӍVDXD[LWVXQSKXULFY{LYjR[y
(khoҧQJ
6
tҩQYjR QăP 7K{QJWKѭӡQJNKRҧQJVҧQOѭӧQJ
amoniác dùng cho viӋFVҧQ[XҩWSKkQEyQFKRVҧQ[XҩWVӧLQKkQWҥRYj
chҩWGҿRFKRVҧQ[XҩWFKҩWQәFKRWKӭFăQJLDV~FFKRF{QJ
nghiӋSJLҩ\YjEӝWJLҩ\FKRF{ng nghiӋSFDRVXYjSKҫQFzQOҥLGQJ
cho các lƭQKYӵFNKiF
Riêng ӣ 0ӻ QKӳQJ KRҥW ÿӝQJ F{QJ QJKLӋS SKiW WKҧL DPRQLiF YjR
không khí chӫ\ӃXWӯFiFOƭQKYӵFQKѭVҧQ[XҩWDPRQLDFYjSKkQEyQF{QJ