Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
1
CHUYÊNĐỀ2.
KIẾNTHỨCCƠBẢN:
1. Dạngđạisố
(, )zabiab=+ Î
+Phầnthực:
Re( )za=
+Phầnảo:
Im( )zb=
2. Sốphứcliênhợp:
+Cho
(, )zabiab=+ Î
.Khiđósốphứczabi=-đglsốphứcliênhợpvới
z
+Tínhchất:
zz=
12 12
zz zz+=+
12 12
zz zz=
11
2
2
zz
z
z
æö
÷
ç
÷
ç
=
÷
ç
÷
÷
ç
èø
22
2 Re( ); 2 Im( ); . Re ( ) Im ( )zz zzz zzz z z+= -= = +
3. Môđunsốphức
+Cho
(, )zabiab=+ Î
.Môđuncủa
z
là
22
zab=+
+Tínhchất:
2
.zzz=
zz=
1
1
12 1 1 2
2
2
2
,:. .;
z
z
zz C zz z z
z
z
"Î = =
12 1 2 1 2 1 2 1 2
,: ;zz C z z z z z z z z"Î +£+ -£-
4. Dạnglượnggiáccủasốphức
22
(cos sin )zr i r z a bjj=+ ==+
Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
2
+Tínhchất:Với
11 1 122 2 2
(cos sin ); (cos sin ); (cos sin )
zr i z r i z r i
jj j j j j
=+ = + = +
Tacó:
1212 12 12
(cos( ) sin( ))
zz rr i
jj jj
=+++
()
11
12 12 2
22
cos( ) sin( ) ( 0)
zr
iz
zr
jj jj=-+-¹
(cos( ) sin( ))
nn
zr n injj=+
MỘTSỐDẠNGTOÁNTHƯỜNGGẶP
Dạng1.Tìmphầnthựcphầnảosốphức
Bàitập1.Tìmphầnthực,phầnảocácsốphứcsau:
a)
(1 3 )(1 )zi i=- +
b)
13
1
i
z
i
-
=
+
c)
1
22
z
i
=
+
d)
50
49
(1 )
(3 )
i
z
i
+
=
+
e)
()
12
9
(1 )
3
i
z
i
+
=
+
f)
()
3
cos sin 1 3
33
ziii
pp
æö
÷
ç
÷
=- +
ç
÷
ç
÷
ç
èø
Bàitập2.Chosốphức
7
43
m
i
z
i
æö
+
÷
ç
÷
=
ç
÷
ç
÷
ç
-
èø
.Tìm
m
nguyêndươngđể
z
làsốthuầnthực,thuần
ảo.
Hướngdẫn
Tacó:
()
2cos sin
44
m
m
zi
pp
æö
÷
ç
÷
=+
ç
÷
ç
÷
ç
èø
Khiđótacó:
+
z
thuầnthực sin 0 4
4
m
mk
p
==với
1,2, k =
+
z
thuầnảo cos 0 4 2
4
m
mk
p
==+với
1, 2, . . .k =
Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
3
Bàitập3.(TN_2010)
a) Cho hai sốphức
12
25; 34
zizi=+ =-
. Xác định phần thực, phần ảo của số phức
12
.
zz
b) Cho hai số phức
12
12; 23
zizi=+ =-
. Xác định phần thực, phần ảo của số phức
12
zz-
Bàitập4.(ĐHB_2011).Tìmphầnthực,phầnảocủasốphức
3
13
1
i
z
i
æö
+÷
ç
÷
ç
=
÷
ç
÷
ç
+
÷
ç
èø
Hướngdẫn:Tacó
8
cos sin 2 2
44
22
zii
pp
æö
÷
ç
÷
=+=+
ç
÷
ç
÷
ç
èø
Bàitập5.(ĐHA_2010).Tìmphầnthực,phầnảocủasốphức
()()
2
212zii=+ -
Bàitập6.(CĐ_A,B_2009).Tìmphầnthực,phầnảocủasốphức
z
biết:
2
(1 ) (2 ) 8 (1 2 )iiz i iz+-=+++
Hướngdẫn:Tacó
8
23
21
i
zi
i
+
==-
+
Dạng2.Giảiphươngtrìnhtrêntậpsốphức
Bàitập7.Giảicácphươngtrìnhsautrêntậpsốphức
a)
2
2100zz++=
b)
2
(2 1) 1 5 0ziz i+++-=
c)
437
2
zi
zi
zi
=-
-
d)
2
(2 3 ) (4 3) 1 0iz i z i-+-+-=
e)
2
(1 ) 2(1 2 ) 2 0iz iz +-=
f)
22 2
()4()120zz zz++ +-=
g)
43 2
1
10
2
zz zz-+ ++=
h)
5432
10zzzzz+++++=
Hướngdẫn
a. Tacó
9D=-
nênphươngtrìnhcóhainghiệmlà
12
13; 13
zizi=- - =- +
b. Tacó
22
(2 1) 4(1 5 ) 7 24 (3 4 )iiiiD= + - - =- + = +
(3 4 )
i
+
làmộtcănbậchaicủa
D
Vậyphươngtrìnhcóhainghiệmlà
12
1; 23
ziz i=+ =
c. Điềukiệnzi¹ .Khiđóphươngtrìnhtươngđươngvới:
2
(4 3 ) 1 7 0zizi-+ ++=
Ta có
22
(4 3 ) 4(1 7 ) 3 4 (2 )iiiiD= + - + = - = -
. Nên phương trình có hai nghiệm là
12
3; 12
ziz i=+ =+
(thỏamãnđiềukiện)
Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
4
d. Tacó
(2 3 ) (4 3) (1 ) 0
ii i
-+-+-=
nênphươngtrìnhcómộtnghiệm
1
1
z =
vàmột
nghiệmlà
2
115
23 13
ci i
z
ai
-+
== =-
-
f. Đặt
2
tz z=+
,tacó
2
6
4120
2
t
tt
t
é
=-
ê
+-=
ê
=
ê
ë
Vậyphươngtrìnhđãchotươngđươngvới
2
2
123
60
2
20
1; 2
i
zz
z
zz
zz
é
-
é
ê
++=
=
ê
ê
ê
ê
+-=
ê
ê
==-
ë
ë
g. Vì
0z =
khôngphảilànghiệmcủaphươngtrìnhnêntacó:
2
43 2
1115
10 0
22
zz zz z z
zz
æöæö
÷÷
çç
÷÷
-+ ++=- +=
çç
÷÷
çç
÷÷
çç
èøèø
(1)
Đặt
1
tz
z
=-thìpt(1)códạng
22
13
5
2
02 230
13
2
2
i
t
tt t t
i
t
é
+
ê
=
ê
-+= -+=
ê
-
ê
=
ê
ë
Bàitập8.(TN_2011).Giảicácphươngtrìnhsautrêntậpsốphức
a)
(1 ) (2 ) 4 5
iz i i
-+-=-
b)
2
()40zi-+=
Bàitập9.(TN_2009).Giảicácphươngtrìnhsautrêntậpsốphức
a)
2
8410zz-+=
b)
2
210ziz-+=
Dạng3.Tìmsốphứcthỏamãnmộtđiềukiệnchotrước
Bàitập10.Tìmsốphức
z
saocho
5z =
vàphầnthựccủa
z
bằng2lầnphầnảo
Hướngdẫn
+Giảsử
(, )
zabiab
=+ Î
+Theogiảthiếttacó:
22
2; 1
5
2; 1
2
ab
ab
ab
ab
ì
é
ï
=- =-
+=
ï
ï
ê
í
ê
ï
==
=
ê
ï
ë
ï
î
Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
5
Bàitập11.Tìmsốphức
z
thỏamãn:
a)
2
1
ziz
zi z
ì
ï
-=
ï
ï
í
ï
-= -
ï
ï
î
b)
(2 ) 10
.25
zi
zz
ì
ï
-+=
ï
ï
í
ï
=
ï
ï
î
c)
2
844zz z++ = d)
()
2
1
2
(1) 5
z
zi
zzi
ì
ï
+
ï
=
ï
ï
ï
+
í
ï
ï
+-=
ï
ï
ï
î
Hướngdẫn
a) Gọi
(, )
zabiab
=+ Î
,tacó:
()
()()
2
222
22
22
21
1
1
11
ab ab a
zi
b
ab a b
ì
ï
ì
ï
ï
+- = + =
ï
ï
=+
íí
ïï
=
+- = - +
ïï
î
ï
î
b) Gọi
(, )
zabiab
=+ Î
,tacó:
()()
22
22
3; 4 3 4
2110
5; 0 5
25
ab z i
ab
ab z
ab
ì
ï
éé
== =+
ï
-+-=
ï
êê
í
êê
ï
== =
+=
êê
ï
ëë
ï
î
c) Gọi
(, )
zabiab
=+ Î
,tacó:
22 22
22 22
844
844
4
280
0
ab a ab
ab a ab
a
ab b
b
ì
ï
-+ + + =
ï
ì
ï
ï
-+ + + =
ï
ï
ïï
é
=
íí
ê
ïï
-=
ïï
ê
ï
î
ï
=
ï
ê
ë
ï
î
Giảihệtađược4sốphứcthỏamãnlà:
9 257
11; ; 4 3
2
zz zi
-+
=- = =
d) Gọi
(, )
zabiab
=+ Î
,tacó:
2
122
2
z
zziab
zi
+
= += + =
+
Mặtkhác:
()
() ()
22
22
(1) 5 1 . 1 5zzi a bab+-=++ ++=
Do
ab=
nêntacó
()
2
2
222
15
11
azi
aa
azi
éé
=- =- -
êê
++=
êê
==+
êê
ëë
Chuyờnluynthiihc LờNgcSn_THPTPhanChuTrinh
6
Bitp12.(A_2011)Tỡmsphc
z
thamón:
2
2
zzz=+
Hngdn:Gi
(, )
zabiab
=+ ẻ
,tacú:
22 2 2
2
22222
2
2
ab aba
zzzababiababi
ab b
ỡ
ù
-= ++
ù
ù
=+-+ =++-
ớ
ù
=-
ù
ù
ợ
Giihtactútaccỏcsphcsauthamón:
11
0;
22
zz i==-
Bitp13.(B_2011)Tỡmsphc
z
thamón:
53
10
i
z
z
+
=
Hngdn:Gi
(, )
zabiab
=+ ẻ
,tacú:
()
()
22
1
53
2
10 5 3 0
3
a
i
a
zababi
z
b
ỡ
ộ
ù
=-
ù
ờ
ù
+
ù
ờ
ù
=
=+ +=
ớ
ờ
ở
ù
ù
ù
=-
ù
ù
ợ
Bitp14.Tỡmsphc
z
thamón:
12 5
83
4
1
8
z
zi
z
z
ỡ
ù
-
ù
=
ù
ù
-
ù
ù
ớ
ù
-
ù
=
ù
ù
+
ù
ù
ợ
ỏps:
68; 617
ziz i
=+ =+
Bitp15.Tỡmsphc
z
saocho
1
3
zi
zi
-
=
+
v
1z +
cúmtacgumenbng
6
p
-
Hngdn:Gi
(, )
zabiab
=+ ẻ
,tacú:
+T
() ()
22
22
13 3 1(1)
1
3
a
zi
ab ab zaiz a i
b
zi
ỡ
ù
ẻ
-
ù
= + - = + + =-+= + -
ớ
ù
=-
+
ù
ợ
+Vỡ
1z +
cúmtacgumenbng
6
p
- nờn
1z +
luụncúdnglnggiỏc:
3
1cos sin
6622
rr
zr i i
pp
ộự
ổử ổử
ữữ
ỗỗ
ờỳ
ữữ
+= - + - = -
ỗỗ
ữữ
ờỳ
ỗỗ
ữữ
ỗỗ
ốứ ốứ
ờỳ
ởỷ
Chuyờnluynthiihc LờNgcSn_THPTPhanChuTrinh
7
+Doútacú
3
1
2
2
23 1
23 1
1
2
r
a
r
zi
rx
ỡ
ù
ù
ỡ
ù
ù
+=
=
ù
ù
ùù
=
ớớ
ùù
=-
ùù
ù
ợ
-=-
ù
ù
ù
ợ
Dng4.Tỡmtphpimbiudinsphctrờnmtphngta
Bitp16.Tỡmtphpimtrongmtphngphcbiudincỏcsphc
z
thamón:
a)
35zz++ =
b)
12zz i-+-=
c)
()
()
2 zi z-+
lsthctựyý d)
()
()
2 zi z-+
lsotựyý
e)
22zi zz i-= -+
f)
2
2
4zz-=
Hngdn:t
(, )zxyixy zxyi=+ ẻ =- ,tacú:
a)
1
35 2 35
4
x
zz x
x
ộ
=
ờ
++ = + =
ờ
=-
ờ
ở
TphpcỏcimthamónYCBTnmtrờnhaingthng
1; 4
xx
==-
b)
()
2
12
121213
2
zz i y y
-+-= + - = =
c)
()
()
() ()()()
22121zi z xx y y i x y xy
ộự
-+=-+-+
ờỳ
ởỷ
()
()
()()
1
22101
2
zi z x y xy y x- +ẻ- ==- +
d)
()
()
() () ()
2
2
15
22101
24
zi z i xx y y x y
ổử
ữ
ỗ
ữ
- +ẻ - - -=- +- =
ỗ
ữ
ỗ
ữ
ỗ
ốứ
Tphpimlngtrũntõm
1
1;
2
I
ổử
ữ
ỗ
ữ
ỗ
ữ
ỗ
ữ
ỗ
ốứ
,bỏnkớnh
5
2
R = .
e)
()
2
22
1
2211
4
zi zz i x y y y x-= -+ + - = - =
f)
2
2
1
44 4 1
1
y
x
zz ixy xy
y
x
ộ
ờ
=
ờ
-= = =
ờ
ờ
=-
ờ
ở
Bitp17.(D_2009)Tỡmtphpcỏcimbiudinsphc
z
bitrng:
()
34 2zi =
Hngdn:t
(, )
zxyixy
=+ ẻ
,tacú:
Chuyênđềluyệnthiđạihọc LêNgọcSơn_THPTPhanChuTrinh
8
() ()() ()()
22
34 2 3 4 2 3 4 4zi xyi x y = -++ = - ++ =
Tậphợpđiểmlàđườngtròntâm
()
3; 4I -
,bánkính
2R =
Bàitập18.Tìmtậphợpcácđiểmbiểudiễnsốphức
z
biếtrằng:
a)
2ziz+=-
b)
4410zizi-++=
Hướngdẫn:Đặt
(, )
zxyixy
=+ Î
,tacó:
a)
() ()
22
22
214230zizxyyxy xy+=- ++= +-++=
b)
22
4410 1
925
xy
zizi-++= + =
Bàit ập19.Tìmtậphợpcácđiểmbiểudiễnsốphức
z
saocho
2
2
z
z
-
+
cómộtacgument
bằng
3
p
.
Hướngdẫn:Đặt
(, )
zxyixy
=+ Î
,tacó:
()
()
() ()
22
22
22
2
244
2
2
22
xyi
zxyy
i
z
xyi
xyxy
-+
-+-
== +
+
++
-+ -+
Để
2
2
z
z
-
+
cómộtacgumentbằng
3
p
thì:
() ()
()
()
22
22
22
22
2
2
22
2
2
44
cos sin
33
22
4
0
2
2
4
3
43
4
2
2
xy y
ir i
xyxy
xy r
y
xy
y
y
r
xy
xy
pp
æö
+-
÷
ç
÷
+=+
ç
÷
ç
÷
ç
èø
-+ -+
ì
ï
+-
ï
=
ï
ì
ï
ï
>
ï
ï
-+
ï
ï
ïï
íí
ïï
=
ïï
=
ïï
+-
ï
î
ï
ï
-+
ï
ï
î
22
22 2
424
4
333
y
xy x y
æöæö
÷÷
çç
÷÷
+-= +- =
çç
÷÷
çç
÷÷
çç
èøèø
Tậphợpđiểmlàđườngtròntâm
2
0;
3
I
æö
÷
ç
÷
ç
÷
ç
÷
ç
èø
,bánkính
4
3
R =
nằmphíatrêntrục
thực(Trục
Ox
)