1 / MĂCXIM GORKI (1868 – 1936 ) Nga
Câu 1 :Trình bày ngắn gọn những hiểu biết về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của GORKI .
a/ Cuộc đời :
- Ông là nhà văn xuất sắc của nước Nga , tên thật Alêchxây Măcximôvich Pêscôp ,sinh năm
1868 ,mất 1936 , xuất thân trong một gia đình lao động nghèo . Bút danh Gorki ( cay đắng)
- Ông có tuổi thơ nhiều cay đắng tủi nhục ,bất hạnh : Sớm mồ côi cha mẹ , sống với ông bà
ngoại, chòu ảnh hưởng ở bà ngoại lòng nhân hậu, yêu thương và khơi dậy trong lòng tác giả lòng yêu thích
văn học dân gian.
Ông ra đời kiếm sống bằng nhiều nghề khác nhau : khuân vác tá điền, khai mỏ … ông có tinh
thần say mê học tập ,kiên trì tự học , khao khát vươn lên bằng sự phấn đấu không mệt mỏi của bản thân , ấy
là trường đời đã dạy cho nhà văn bao đau khổ mà q giá
- Ông tham gia hoạt động cách mạng rất sớm (1905) ,khi nước Nga đang chuyển mình dữ dội
để đoạn tuyệt với chế độ chuyên chế Nga hoàng cuối thế kỉ XIX để bước vào thời đại mới . ng bò cảnh sát
Nga hoàng bắt nhiều lần ( 1898,1901,1906). Trở thành bạn chiến đấu của Lênin .
- Gorki bước vào làng báo, làng văn từ năm 1892 , là bậc thầy của truyện ngắn và chân dung
văn học . ng có ảnh hưởng sâu rộng đối với nhiều thế hệ nhà văn và đối với sự phát triển của văn học Xô
viết sau này , Lê Nin ca ngợi ông là : “Đại diện vó đại nhất của nghệ thuật vô sản”. Tác phẩm có ảnh
hưởng tích cực ở Vn trước CM tháng 8/45 là “Người mẹ” – 1906. .
b/ Sự nghiệp :
Bằng nghò lực phi thường , với niềm khao khát cháy bỏng giải thoát nhân dân khỏi đói
nghèo , ông đã nổ lực học tập và bền bỉ sáng tác . Ông đã để lại khối lượng tác phẩm đồ sộ , tác phẩm tiêu
biểu :
+ Thời thơ ấu . (1913)
+ Kiếm sống . (1916)
+ Các trường đại học của tôi , (1923)…
Câu 2 : Trong tiếng Nga Gorki có nghóa là “Cay đắng”, bằng hiểu biết về cuộc đời của
Gorki – giải thích vì sao ông lấy bút danh đó? Tác phẩm nào giúp ta hiểu thêm điều đó ?
- Sở dó Gorki lấy bút danh này vì cuộc đời ông là một cuộc đời quá nhiều cay đắng tủi nhục , nhất là
thời thơ ấu và tuổi trẻ , thời mà ông nhớ lại như một cơn ác mộng hải hùng .
Mồ côi cha năm lên 3 tuổi và năm 10 tuổi thì mẹ mất .
Phải bỏ học khi mẹ mất và tự kiếm sống để nuôi thân .
Trước khi cầm bút , ông đã nếm trải đủ mọi cảnh đời cơ cực : Đói rét và lao động vất
vả, lang thang đi bộ khắp nước Nga ,làm hàng chục nghề khác nhau .
- Gorki đã tả lại những năm tháng đầy tủi cực ấy trong tác phẩm bộ ba tự truyện nổi tiếng : Thời
thơ ấu – Kiếm sống – Các trường đại học của tôi .
Câu 3 : Tóm tắt truyện “ MỘT CON NGƯỜI RA ĐỜI” Gorki – nêu ý nghóa truyện .
1
Vào năm 1892, ở miền Nam nước Nga , một đoàn người đói khổ kéo nhau đến Otsemtsiry
kiếm việc làm , họ đến vùng ven biển.
Trong đoàn người này ,có một phụ nữ trẻ , khoẻ mạnh , mang thay sắp đến ngày sinh nở .Chò
chuyển dạ và lên cơn đau dữ dội. Chò đau đớn tột cùng vật vã, kêu rống khủng khiếp như trong ngày tận thế .
Nhờ có sự giúp đỡ tận tình của một chàng trai vừa nhanh nhẹn , vừa khéo tay vui tính , người phụ nữ đã vượt
qua đau đớn , sinh được một bé trai đầu lòng khoẻ mạnh kháu khỉnh .
Như có sức mạnh diệu kỳ ,cháu bé đã khiến cho người mẹ và chàng thanh niên quên đi những
gian khổ trước mắt và họ cùng sung sướng tự hào . Chính đứa bé đã đem đến cho đoàn người đang sống trong
hoàn cảnh cùng khổ một chổ dựa tinh thần giúp họ có thể vượt qua mọi gian lao vất vả trước mắt .
Nội dung tác phẩm : Truyện ca ngợi lòng nhân ái tình mẫu tử và gửi gắm quan niệm về con người
của Gorki . Qua đó, Gorki thể hiện thái độ trận trọng, tin yêu đối với con người và mong muốn họ vượt qua
gian lao vất vả , vươn tới hạnh phúc.
Câu 4 : Trình bày đặc điểm con người Gorki
Bằng nghò lực phi thường,vượt qua mọi gian khổ và bất hạnh,với niềm khao khát cháy bỏng là giải phóng
nông dân thoát khỏi đói nghèo,tăm tối, Gorki đã nổ lực học tập và bền bỉ sáng tác. Sáng tác của ông có ảnh
hưởng sâu rộng với nhiều thế hệ nhà văn đối với sự phát triển của văn học xô viết sau này. ng còn là
người đề xướng chủ nghóa hiện thực XHCN ,coi đó là phương pháp sáng tác của văn học nghệ thuật vô sản .
Câu 5 : Hình ảnh người mẹ trong “ Một con người ra đời”
- Bằng thủ pháp nghệ thuật tương phản và đặc tả, tác giả đã tái tạo lại toàn bộ quá trình sinh nở
của người mẹ gồm đủ các giai đoạn , những động tác vật vã, quằn quại, những tiếng rên la, chửi rủa,… sự đặc
tả tô đậm kòch tính của quá trình sinh nở và tôn vinh người mẹ.
- Hình ảnh người mẹ được lặp nhiều lần vừa chứa đựng nỗi đau “Đôi mắt đã dại hẳn ra , chạy
đầy tia máu…” Vừa chứa đựng niềm vui “Đôi mắt tươi rói, thần thánh ấm áp là đôi mắt của tình thương
không bao giờ cạn”…
- Hình ảnh nụ cười của người mẹ cũng được miêu tả và lặp lại nhiều lần khi đứa bé ra đời chò nhìn
đứa bé mỉm cười “nụ cười của chò mỗi lúc thêm rạng rỡ, nụ cười ấy đẹp đẽ chói lọi”. “trong đôi mắt của chò
ánh lên nụ cười hoan hỉ biết ơn” .
- Niềm vui của người mẹ là được làm mẹ, vẻ đẹp của người mẹ là chòu đựng đau đớn để đứa con
ra đời, mong con mình được sống sung sướng, tự do.
Câu 6: Quan niệm nghệ thuật về con người của Gorki trong “Một con người ra đời”
- Một con người ra đời thể hiện quan niệm của Gorki về con người, lòng tin yêu trân trọng vô bờ
bến của nhà văn đối với con người .
- Gor ki đã hướng tới mục đích thẩm mỹ đầy tính nhân văn khi thể hiện nỗi đau đớn vô cùng của
người mẹ, để từ đó tạo ra biểu tượng sự vó đại của người mẹ Đấng sáng tạo ra cả anh hùng và nhànthơ .
- Quan điểm nghệ thuật của Gorki về con người : Cao cả thay cái chức vò làm người trên trái đất,
được thấy bao điều kì diệu, trái tim được rung động một cách ngọt ngào, mãnh liệt biết bao nhiêu trong khi
nín lặng chiêm ngưỡng cái đẹp tuyệt vời.
- “ Một con người ra đời” vượt khỏi cái hiện thực bình thường ở cuối truyện, đưa người đọc vào
một không gian huyền ảo : Con đường chạy dọc bờ biển cả, thiên nhiên mỹ lệ … Gorki đã nâng việc sinh nở
lên thành sự sáng tạo, người mẹ thành sáng tạo, đứa bé sơ sinh thành con người .
Câu 7 : Gorki nghó gì về vai trò của sách văn học trong cuộc đời mình và mọi người
- Gor ki ham đọc sách từ lúc nhỏ nhưng đọc một cách có ý thức – Lúc 14 tuổi ông bắt đầu hiểu
được vẻ đẹp của những đoạn văn miêu tả, suy nghó về tính cách của các nhân vật…
2
- Sự ngạc nhiên lớn lao của Gorki là mỗi quyển sách văn học “đều mở ra trước mắt tôi cánh cửa sổ
nhìn vào một thế giới mới”, “ càng đọc nhiều thì sách càng làm cho tôi gắn bó với thế giới, cuộc đời càng trở
nên rực rỡ đối với tôi”.
- Gorki càng đọc trong lòng càng lành mạnh, càng hăng hái, ông khẳng đònh “Mỗi cuốn sách đều
là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên tôi tách khỏi con thú và gần với con người”.
2 / LỖ TẤN : ( 1881 – 1936 ) TQ
Câu 1 : Trình bày ngắn gọn cuộc đời và sự nghiệp văn chương của LỖ TẤN .
a/ Cuộc đời :
Lỗ Tấn tên thật là Chu Thụ Nhân , là nhà văn cách mạng nổi tiếng của nền văn học hiện đại
Trung Quốc nửa đầu thế kỷ XX , sinh năm 1881 , mất 1936 , xuất thân trong một gia đình quan lại sa sút ở
tỉnh Chiết giang TQ . 13 tuổi cha bệnh hiểm nghèo không tiền chữa chạy mà mất. Ông ôm mộng học nghề
y từ nay .
Ông là một trí thức yêu nước có tư tưởng tiến bộ , trước khi học nghề thuốc , ông học nhiều nghề :
Khai mỏ với mong ước làm giàu cho tổ quốc . Nghề hàng hải với mong muốn mở mang tầm mắt , cuối cùng
thất vọng .
Lỗ Tấn chọn nghề y sang Nhật học , đang học ở Nhật trong một lần đi xem phim ông phát hiện
người TQ hăm hở đi xem người Nhật chém người TQ làm gián điệp cho Nga. Ông nhận ra rằng chữa bệnh
thể xác không bằng chữa căn bệnh tinh thần cho Quốc dân . Nên ông chủ trương dùng ngòi bút để phanh
phui căn bệnh tinh thần cho quốc dân với chủ đề “phê phán quốc dân tính” , nhằm làm thay đổi căn bệnh
tinh thần cho nhân dân Trung Hoa .
Lỗ Tấn được giới thiệu nhiều ở VN trước CM tháng 8/45 , sinh thời Bác Hồ rất thích đọc Lỗ Tấn
– Năm 1981 thế giới kỉ niệm 100 năm năm sinh Lỗ Tấn như một danh nhân văn hoá thế giới .
b/ Sự nghiệp :
Lỗ Tấn đã để lại tác phẩm , được in thành 3 tập : Gào thét , Bàng Hoàng , Chuyện cũ viết theo
lối mới .
Ông xứng đáng lànhà văn hiện thực xuất sắc của TQ , năm 1981 cả Thế giới kỉ niệm 100 năm
sinh và tôn vinh ông là danh nhân văn hoá thế giới .
Câu 2 : Tóm tắt truyện “THUỐC” – Lỗ Tấn .
Thuốc được viết ngày 25 / 4/ 1919 , đăng trên tạp chí Tân Thanh Niên số tháng 5 – 1919,đúng vào
dòp phong trào Ngũ Tứ nổ ra , sau đó in trong tập Gào Thét xuất bản 1923 .
Vợ chồng lão Hoa Thuyên – chủ quán trà có con trai bò bệnh lao(căn bệnh nan y thời bấy giờ) .
Nhờ người giúp , lão Hoa Thuyên đi tìm mua chiếc bánh bao tẩm máu người tử tù về cho con ăn , vì cho
rằng như thế sẽ khỏi bệnh . Lão Thuyên dành dụm tiền mua bánh bao tẩm máu người tử tù về cho con ăn .
Sáng hôm sau ,trong quán trà mọi người bàn tán về cái chết của người tử tù vừa bò chém sáng
nay . Đó là Hạ Du , một nhà cách mạng kiên cường , nhưng chẳng ai hiểu gì về anh , nhiều người cho anh
điên. Thế rồi , thằng Thuyên cũng chết vì chiếc bánh bao ấy không trò được bệnh lao.
Năm sau vào tiết Thanh minh , mẹ Hạ Du và bà Hoa Thuyên đến bãi tha ma viếng mộ con . Gặp
nhau , hai người mẹ đau khổ có sự đồng cảm với nhau . Họ rất ngạc nhiên khi thấy trên mộ Hạ Du xuất
hiện vòng hoa trắng hồng xen lẫn nhau . Đây điểm sáng để kết thúc câu chuyện bi thảm , bày tỏ quyết tâm
tiếp bước người đã khuất .
Nội dung tác phẩm : Phản ánh sự u mê của nhân dân TQ trước cách mạng Tân Hợi, sự lạc hậu
về chính trò của quần chúng đối với người làm cách mạng và bi kòch của người cách mạng tiên phong Hạ Du
3
Câu 3 : Giải thích ý nghóa nhan đề truyện ngắn “Thuốc” của Lỗ Tấn.
- Thuố là nhan đề đa nghóa. Trước hết nó là thứ thuốc chữa bệnh lao của người TQ u mê, lạc hậu,
một cách chữa bệnh đầy mê tín tin rằng chiếc bánh bao tẩm máu người là một phương thuốc chữa được
bệnh lao . Rốt cuộc con bệnh vẫn chết . Chết trong không khí ẩm mốc tanh mùi máu của nước Trung Hoa
lạc hậu .
- Qua truyện, Lỗ Tấn đã đề cập tới một vấn đề có ý nghóa xã hội sâu xa , khái quát hơn đó là sự u
mê , đớn hèn, mông muội về chính trò xã hội của quần chúng và bi kòch không hiểu, không ủng hộ người
CM tiên phong .
- Với tư cách là nhà văn cách mạng, Lỗ Tấn muốn khẳng đònh : Để cứu Trung Quốc , phải có
phương thuốc chữa khỏi bệnh mê muội ,đớn hèn của quần chúng và bệnh xa rời quần chúng của người CM
Hạ Du thời đó .Thuốc còn là phương thuật giác ngộ quần chúng đấu tranh tự giải thoát khỏi hàng nghìn năm
phong kiến đã đè nặng lên đời sống người dân TQ .
- Ý nghóa hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du : Thể hiện sự đồng cảm, cảm phục trước khí tiết ,
nhân cách của người CM, thể hiện niềm tin và sự tiếp nối
Câu 4 : Trước khi trở thành nhà văn, Lỗ Tấn đã học những nghề nào? Tại sao cưối
cùng ông chuyển sang làm văn nghệ ? Nêu tên 3 tác phẩm của ông.
- Trước khi trở thành nhà văn Lỗ Tấn đã học những nghề : Hàng hải với ước mong mở rộng tầm
mắt – học nghề khai thác mỏ với nguyện vọng làm giàu cho tổ quốc – học nghề y để chữa bệnh cho dân
nghèo như bố ông.
- Đang học y khoa ở Tiên Đài (Nhật) ,ông đột ngột đổi nghề Vì : Một lần xem phim ,ông thấy
người TQ khỏe mạnh hăm hở đi xem người Nhật chém người TQ làm gián điệp cho Nga ( chiến tranh Nga –
Nhật), ông giật mình, nghó rằng chữa bệnh thể xác không bằng chữa bệnh tinh thần cho quốc dân. ng chủ
trương dùng ngòi bút để phanh phui căn bệnh tinh thần của quốc dân và lưu ý mọi người tìm phương chữa
trò .
Câu 5 :Ý nghóa bao trùm tác phẩm THUỐC – Lỗ Tấn.
- Hạ Du người cách mạng bò xử tử , là nhân vật trung tâm trong tác phẩm chỉ được nhắc qua
những mẫu đối thoại trong quán trà. Truyện phê phán tập quán chữa bệnh phản khoa học . Hình ảnh lão
Hoa Thuyên “vội vàng móc gói bạc trong túi ra mua chiếc bánh bao nhuốm máu đỏ tươi,máu còn nhỏ tửng
giọt, ”cho thấy sự mê tín của quần chúng và dã tâm của bọn đồ tể bán máu người.
- Hạ Du là người chiến só cách mạng đã hi sinh : Tác phẩm phê phán sự lạc hậu về chính trò của
quần chúng “ Cái thằng nhãi con ấy không muốn sống nữa nằm trong tù mà còn dám rủ lão đề lao làm
giặc ( ) hắn điên thật rồi !”
Câu 6 : Xuất xứ – chủ đề – nghệ thuật truyện ngắn THUỐC – Lỗ Tấn .
- Xuất xứ : Cuối thế kỉ XIX, TQ bò các nước đế quốc xâu xé. Xã hội Trung Hoa biến thành nửa
phong kiến nửa thuộc đòa, thế nhưng nhân dân lại an phận chòu nhục . Đó là căn bệnh đớn hèn, tự thoả mãn,
cản trở nghiêm trọng con đường giải phóng dân tộc . thuốc ra đời ngay hoàn cảnh ấy như một lời cảnh tỉnh
những ai còn ngơ ngác trước thời cuộc, chỉ cho họ thấy căn bệnh trầm kha, chỉ khi tiêu diệt được con bệnh
đớn hèn mới cứu được dân tộc . Thuốc viết 25/4/ 19119, đăng trên tap chí Tân thanh niên đúng vào dòp
phong trào ngũ tứ nổ ra , sau đó in trong tập Gào thét 1923 .
- Chủ đ
- Thuốc tập trung vào hai chủ đề :Sự tê liệt của quần chúng và bi kòch của người CM tiên phong.
Làm nổi bật tư tưởng của tác phẩm :Phương thuốc chữa bệnh đơn hèn, ngu muội của dân tộc .
- Nghệ thuật :Thuốc có cốt truyện đơn giản mà sâu sắc giống như một bài thơ Đường vẽ những bức
tranh thuỷ mặc bằng những nét chấm phá . Cốt truyện giản dò nhưng khá độc đáo ở khả năng lựa chọn tình
4
tiết, ở cách sắp xếp thời gian nghệ thuật và đặc biệt là khả năng sáng tạo tính đa nghóa của ngôn từ và hình
tượng .
3/ XECGÂY ÊXÊNIN ( 1895 -1925 ) Nga
Câu 1 : Trình bày vắn tắt tiểu sử và sự nghiệp ÊXÊNIN .
a/ Tiểu sử :
• Êâxênin là nhà thơ Nga , sinh 1895 mất 1925 trong một gia đình nông dân tỉnh Riadan .
• Ông yêu thơ từ nhỏ , sống với ông bà ngoại chòu ảnh hưởng tôn giáo từ bà ngoại ,bắt đầu làm thơ ngay
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
• Ông sinh ra ở làng quê , sống và hoạt động ở Matxcơva . Sau CM tháng 10,tuy còn những nhận thức mơ
hồ nhưng ông là nhà thơ chân thành , đắm đưối với quê hương , tin tưởng vào tương lai đất nước .
• Cuộc đời xênin có nhiều thăng trầm . Đặc biệt những năm cuối đời, ông sống trong tâm trạng u uất,
đau buồn đến tuyệt vọng . ng mất khi mới 30 tuổi .
• Ông đã sáng tạo ra những hình ảnh tuyệt đẹp về thiên nhiên , cuộc sống và Làng quê Nga
b/ Sự nghiệp :
xênin sáng tác nhiều thể loại thơ ,đặc sắc nhất là mảng thơ trữ tình , tác phẩm tiêu biểu : Thư gửi
mẹ , Nước Nga Xô Viết ,Ôi nứơc Nga thân thiết của tôi ơi ,
Nội dung bài thơ “THƯ GỬI MẸ” : Ca ngợi tấm lòng của người mẹ và sự hiếu kính của đưa con . Qua đó
cho thấy hoàn cảnh sống bế tắc và tâm trạng u uất của đứa con xa mẹ .
Câu 2 : Đặc điểm con người xênin.
xênin là nhà thơ trữ tình lớn . Tình yêu con người,yêu quê hương đất nước, hình ảnh người mẹ là
cảm hứng chủ đạo trong thơ ông. Tác phẩm của ông trở thành tài sản tinh thần q giá của nhân dân Nga,
với “những bài thơ tưoi tắn, trinh bạch, thanh thoát, ngôn ngữ nhiều tầng, nhiều lớp” – A. Blốck .
Câu 3 : Ý nghóa bao trùm tác phẩm THƯ GỬI MẸ của xênin.
+ Nội dung : Thư gửi mẹ là một bài thơ trữ tình dưới hình thức một lá thư ,loại thư mà “cảm xúc và
suy tư của nhà thơ hoặc của nhân vật trữ tình trước hiện thực đời sống được thể hiện một cách trực tiếp” .
Bài thơ ca ngợi tấm lòng người mẹ – cội nguồn của tình thương, chỗ dựa tinh thần của đứa con .
Bài thơ thể hiện tình cảm thiết tha của nhà thơ đối với người mẹ thân yêu, là bức tâm tâm thư cảm
động thể hiện nỗi sầu , nhớ trong ánh trăng chan hoà của tình mẹ con . Tất cả thể hiện qua lời thăm hỏi mẹ
với thái độ ăn năng, mong mỏi ánh chiều sưởi ấm căn nhà và cõi lòng mẹ, an ủi mẹ an lòng, hứa với mẹ sẽ
về vào đô sang xuân, vì mẹ màõ vững bước , xin mẹ đừng buồn lo chờ, ca ngợi mẹ là thiêng liêng cao cả, mẹ
rất thánh thiện, mẹ là ánh sáng diệu kì , đồng nhất mẹ với chúa .
+ Nghệ thuật : Thư gửi mẹ là bài thơ gợi nhiều trăn trở. Giọng tơ trầm lắng và giàu chất suy tư . Lời
thơ không ồn ào, nhưng lắng đọng trong bề sâu ngônn ngữ, thể hiện sự vật lộn căng thẳng đầy day dứt của
một tâm hồn chới với gần như đang mất đi phương hướng sống .
4/ LU –I ARAGÔNG ( 1897- 1982 ) pháp
Câu 1 : Trình bày ngắn gọn tiểu sử và sự nghiệp Lu i Agarông.
5
a/ Tiểu sử :
Aragông là nhà thơ ,nhà văn Pháp nổi tiếng thế giới .ng sinh năm 1897 mất 1982 .Cuộc đởi ông
là một câu hỏi lớn . Trước hết, đó là nỗi băn khoăn về bản thân, bởi gần như mất hết nửa cuộc đời ông mới
biết cha mẹ thực của mình là ai .
Tuổi thơ bất hạnh khi Aragông là đứa con hoang bò người đời xoi mói .Lớn lên, ông học y khoa,
nhưng đang học thì bò gọi nhập ngũ. Chiến tranh kết thúc,ông ra khỏi chiến tranh với 6tâm trạng chán
chường, mệt mỏi và bế tắc
Sự kiện gặp Enxa đã tạo nên bước ngoặc trong cuộc đời của Aragông , đưa ông đến với lí tưởng
CM Hình tượng Enxa thường xuất hiện trong thơ Aragông , Trong đó tình yêu và lí tưởng có sự gắn bó
khắng khít nhau tạo nên sức hấp dẫn người đọc .
Aragông được xem là con người khổng lồ của thế kỉ XX đạt đến đỉnh cao nghệ thuật hiện đại :
Người muốn xoá nhoà ranh giới giữa thơ và văn xuôi ( tác phẩm đánh dấu xoá nhoà ranh giới giữa thơ và
văn xuôi là Cuốn tiểu thuyết chưa hoàn thành ).
b/ Sự nghiệp: Aragông viết nhiều tiểu thuyết và thơ . Thơ ông có sự cách tân đáng kể , tác phẩm tiêu
biểu : Enxa (1959) , Đôi mắt Enxa (1942) , Anh chàng say đắm Enxa (1963) , ( tiểu thuyết ) : Những khu
phố đẹp, những người cộng sản, Tuần lễ thánh,
C
uộc
đời :
Nhờ Enxa ( vợ Aragông ) , ông thoát khỏi bi quan chán nản , thâm nhập sâu vào lý tưởng
cách mạng tháng 10 Nga . ng thích tham gia sôi nổi các hoạt động xã hội , tích cực tham gia kháng chiến
chống phát xít Đức , khi chúng chiếm đóng nước Pháp trong chiến tranh thế giới thứ II .
Sự nghiệp văn chương :
Enxa chính là nguồn cảm hứng bao trùm trong nhiều tác phẩm của Aragông .Không những ở tiểu
thuyết mà còn ở thơ . Aragông có “một vườn thơ Enxa” . Trong đó co ùthể kể một số tập chính : “Đôi mắt
Enxa” , “ Enxa” , “ Anh chàng say đắm Enxa”
Câu 3 :Nội dung chính của bài thơ “ENXA NGỒI TRƯỚC GƯƠNG” :
Bài thơ là những ấn tượng sâu sắc và lớn lao về tình yêu của nhà thơ, đồng thời cũng là ấn
tượng khó quên về chiến tranh thế giới thứ II, về cuộc xâm lăng của phát xít Đức và cuộc kháng chiến anh
dũng, gian lao của nhân dân Pháp trong đó có Enxa và Aragông .
Câu 4 : Ý nghóa bao trùm tác phẩm “Enxa ngồi trước gương” Aragông.
+ Nội dung : Qua việc miêu tả Enxa ngồi trước gương chải tóc, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp rực rỡ của
Enxa và tấm lòng cao đẹp của cô đối với những anh hùng đã hi sinh vì tổ quốc, vì cách mạng. Bởi Enxa chải
tóc không để làm đẹp mà soi vào trí nhớ, day dứt vì những người đã ngã xuống trong những ngày đen tối
nhất của đất nước . Chính hành động đó và tâm tư của nàng làm Aragông nhớ đến những anh hùng đã hi
sinh . Enxa trầm lặng bao nhiêu thì Aragông sôi nổi bấy nhiêu.
+ Nghệ thuật ; Enxa ngồi trước gương là một bài thơ sâu sác , giàu tính hình tượng. Với khả năng sử
dụng các hình thức lặp một cách đa dạng và linh hoạt, nhà thơ vừa tạo ra chất thơ, vừa tạo ra chiều sâu tư
tưởng nghệ thuật cho thơ .
Câu 5: Đặc điểm con người nhà thơ LU-I ARAGÔNG.
Qua sự nghiệp sáng tác đồ sộ bao gồm nhiều thể loại thơ, tiểu thuyết, truyện ngắn về các
chủ đề cách mạng, kháng chiến và tình yêu, tác phẩm của Aragông được ca ngợi là “đỉnh cao của nghệ
thuật hiện đại” ( lời đánh giá của Đảng CS Pháp khi tác giả qua đời ngày 24-12-1982 )
Câu 2 : Vai trò của Enxa có ảnh hưởng gì đến cuộc đời và sự nghiệp của Aragông ?
6
Câu 6 : Có ý kiến cho rằng tình yêu và lý tưởng đã hoà quyện
vào nhau trong bài thơ Enxa ngồi trước gương
- Nhờ Enxa ,Aragông thoát khỏi tư tưởng bi quan, chán nản, thâm nhập vào lí tưởng tháng 10, tham
gia hoạt động xã hội, kháng chiến chống phát xít Đức khi chúng chiếm đóng nước Pháp trong chiến tranh
thế giới thứ II, Enxa trở thành nguồn cảm hứng trong nhiều sáng tác của Aragông .
- Trong bài thơ Enxa ngồi trước gương , Enxa chính là nguồn cảm hứng của nhà thơ . ng xúc
động vì cảm nhận được vẻ đẹp rực rỡ của Enxa và những suy nghó cao đẹp của nàng, ông trực tiếp bộc lộ
tâm trạng của mình đối với sự hi sinh dũng cảm vì lí tưởng cách mạng, vì tự do của tổ quốc, của những con
người ưu tú của dân tộc . Do đó có sự hoà quyện giữa tình yêu và lí tưởng trong bài thơ .
Câu 7 : Việc Aragông không dùng dấu câu có gây trở ngại gì trong việc đọc và hiểu thơ ông không ?
Thơ Aragông không có các loại dấu câu. ng phân biệt câu thơ với câu theo ngữ pháp. Theo ông,
dấu câu hướng ta đọc theo câu ngữ pháp chứ không phải là theo cách ngắt câu của câu thơ, do đó câu thơ có
gieo vần sẽ bò huỷ hoại nếu khi đọc không dừng lại ở cuối dòng thơ. Mà cách ngắt dòng thơ của ông hết sức
tự do, không theo khuôn phép nào cả,nhiều khi rất đột ngột .
Aragông có hướng phát triển các câu thơ dài chưa từng thấy, có khi dài tới 10 dòng, dài tới nửa
trang dài nữa dài mãi đến hàng trang”văn xuôi”. ng muốn xoá nhoà ranh giớ giữa thơ và văn xuôi .
Không phải ngẫu nhiên một tập thơ của ông có nhan đề “Cuốn tiểu thuyết chưa hoàn thành” trong đó có
một bài thơ rất dài tên là “ng văn xuôi hạnh phúc và Enxa” .
Câu 8 : Biện pháp tu từ lặp đi lặp lại các từ ngữ, các câu thơ có tác
dụng nghệ thuật gì trong bài Enxa ngồi trước gương -
Bài thơ Enxa ngồi trước gương của Aragông có một số từ ngữ giàu sức gợi được lặp đi lặp lại với tần
số cao “gương soi, tóc vàng, trí nhớ, bi kòch , lửa” Enxa ngồi chải tóc “ gương soi – tóc vàng” . Các từ “trí
nhớ, bi kòch, lửa” là động từ ở thì quá khứ là nhớ lại cái gì đấy .
“Lửa” gắn liền với mái tóc của Enxa vừa gợi nhớ đến chiến tranh, bi kòch. “gương soi” và” trí nhớ”có
thể thay thế cho nhau. Những câu thơ gần như hoàn toàn giống nhau, chỉ thay thề “gương soi” bằng “trí nhớ”.
“Trí nhơ”ù ghi lại cuộc đời, “gương soi” phản ánh cuộc đời (gần như nhau).
Trong bài thơ có 3 câu được lặp nhiều lần thành điệp khúc :
Ngay giữa hồi bi kòch của ta đây
Một ngày dài ngồi bên tấm gương soi
Nàng chảy miết mái tóc vàng rực rỡ
Những câu thơ lặp tự nó gợi hình ảnh Enxa chải mái tóc mãi không thôi. Và ta hiểu En xa ngồi soi
gương không phải để ngắm vuốt, Enxa đang thẫn thờ nhớ đến bao người ngả xuống . Hình ảnh họ lần lượt bò
nhoà đi .
========================
5/ ƠNIXT HÊMINGUÊ ( 1899 – 1961 ) Mó
Câu 1 : Trình bày vắn tắt cuộc đời và sự nghiệp HÊMINGUÊ
a/ Cuộc đời :
Hêminguê là nhà văn Mó , sinh năm 1899 mất năm 1961,sinh trưởng trong một gia đình
trí thức khá giả tại thành phố ngoại vi Chicagô , là người từng đoạt giải Nobel về văn học.
Ông yêu thích thiên nhiên hoang dại, thích phiêu lưu mạo hiểm ,sống giản dò, gần gũi
quần chúng và từng tham gia nhiều cuộc chiến tranh.
ng tham gia chiến tranh thế giớ thứ I bò bắt rồi bò thương nặng ,trở về Mỹ với tâm
trạng lạc loài . Chiến tranh thế giới thứ II ông tham gia chống phát xít tại Tây Ban Nha, làm phóng viên mặt
trận , ông viết rất sôi nổi, viết nhiều trong khoảng thời gian từ đây trở đi .
7
Hêminguê có một cuộc đời đầy sóng gió , một cây bút xông xáo không mệt mỏi .Ông
là ngưòi đề xướng ra nguyên lí “ Tảng băng trôi” (Đại thể là nhà văn không trực tiếp phát ngôn cho ý
tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có nhiều sức gợi để người đọc có thể rút ra phần ẩn ý ).
b/ Sự nghiệp :
Sự nghiệp văn chương của ông khá đồ sộ , trong đó có những tác phẩm tiêu biểu :
Giã từ vũ khí , Ông già và biển cả , Chuông nguyện hồn ai ,
Câu 2 : Tóm tắt tác phẩm “Ông gìa và biển cả” –Hêminguê .
Ông già Xanchiagô đánh cá ở vùng nhiệt lưu , nhưng đã lâu không kiếm được con cá nào .
Đêm ngủ ông mơ về thời trai trẻ với tiếng sóng gào , hương vò biển , những con tàu , những đàn sư tử . Thả
mồi ông đối thoại với chim trời , cá biển .
Thế rồi , một con cá lớn tính khí kì quặc mắc mồi . Đây là một con cá Kiếm to lớn , mà ông
hằng mong ước . Sau cuộc vật lộn cực kỳ căng thẳng và nguy hiểm , Xanchiagô giết được con cá .
Nhưng lúc ông già quay vào bờ , từng đàn cá mập hung dữ đuổi theo rỉa thòt con cá Kiếm .
Ông phải đơn độc chiến đấu đến kiệt sức với lũ cá mập . Tuy vậy , ông vẫn nghó “ không ai cô đơn nơi biển
cả” . Khi ông già mệt rả rời quay vào bờ thì con cá Kiếm chỉ còn trơ lại bộ xương .
Nội dung chính của đoạn trích “ĐƯƠNG ĐẦU VỚI ĐÀN CÁ DỮ’’.
Ca ngợi con người luôn theo đuổi những khát vọng lớn lao . Tuy rằng con người có thể gặp
thất bại nhưng sẽ không đầu hàng , bỏ cuộc mà vẫn tiếp tục chiến đấu đem lại thành công .
Câu 3 : Em hiểu như thế nào về nguyên lí “Tảng băng trôi”
Hêminguê lấy hình ảnh tảng băng trôi phần nổi ít ,phần chìm nhiều đặt ra yêu cầu đối với tác
phẩm văn chương phải tạo ra “ ý tại ngôn ngoại” . Nhà văn không trực tiếp công khai phát ngôn cho ý
tưởng của mình mà xây dựng hình tượng có nhiều sức gợi để người đọc tự rút ra phần ẩn ý . một trong những
biện pháp chủ yếu thể hiện nguyên lí “Tảng băng trôi” là độc thoại nội tâm kết hợp dùng ẩn dụ, biểu
tượng.
Câu 4 : Tóm tắt đoạn trích “ ĐƯƠNG ĐẦU VỚI ĐÀN CÁ DỮ” Hêminguê.
+ Đoạn trích miêu tả cuộc chiến của ông lão với đàn cá mập hung dữ .
+ Cuộc chiến diễn ra trong đêm tối khi Xanchiagô đã kiệt sức bởi nhiều ngày đêm vật lôn với sóng
gió và từng đàn cá mập hung dữ để giữ gìn con cá Kiếm . Cuộc chiến coi như vô vọng ,ông lão hoàn toàn
đơn độc trước biển cả, trước từng đàn cá mập tấn công liên tục . Tuy vậy ,ông lão không hề nhụt chí, ngược
lại vẫn kiên cường đương đầu với chúng .
+ Khi vào tới bờ, ông mệt rã rời thì con cá Kiếm chỉ còn trơ lại bộ xương.
Ý nghóa đoạn trích : Ca ngợi ý chí kiên cường, không chòu khuất phục của con người trước khó khăn.
Câu 5 : Ý nghóa bao trùm đoạn trích ĐƯƠNG ĐẦU VỚI ĐÀN CÁ DỮ .
- Bằng nghệ thuật tương phản, Hêminguê dựng lên một bức tranh sinh động về cuộc chiến đấu
không cân sức của ông lão và đàn cá mập hung dữ : Đàn cá mập tấn công dữ dội giành lấy con cá Kiếm và
sự chống trả quỷết liệt của ông lão .
- Đây là một cuộc chiến “vô vọng”, ông lão hoàn toàn đơn độc giữa biển cả, sức khỏe suy sụp.
Toàn thân như căng ra, theo dõi, chống đỡ đàn cá mập đang tấn công dữ dội xác con cá Kiếm .
- Đoạn trích là một biểu tượng về con người cho đến phút cuối cùng vẫn đuổi theo kì vọng và ráng
sức đoạt lấy nó .Cuộc săn bắt cá của ông lão thực chất là một ẩn dụ về hành trình thực hiện khát vọng, dù
có đơn độc và thất bại, nhưng âm hưởng gợi lên lại đầy sinh khí, ấm áp và mãnh liệt .
8
Câu 6 “ Vận dụng nguyên lí Tảng băng trôi để tìm hiểu đoạn trích ông già và biển cả
Nguyên lí tảng băng trôi củ Hêminguê là một hình ảnh thể hiện yêu cầu của ông đối với tác phẩm
văn chương : Nó là một Tảng băng trôi bảy phần chìm một phần nổi . Nó là cơ sở trong lí luận văn học
phương Đông cũng như phương Tây : Xưa nói “ý tại ngôn ngoại” nay người ta thường nói “mạch ngầm văn
bản” , tính đa nghóa , hoặc tính đa âm của văn bản. Nó thể hiện một bước dân chủ hoá của nghệ thuật : nhà
văn không trực tiếp công khai làm cái loa phát ngôn cho ý tưởng của mình, mà nói lên hình tượng có nhiều
sức gợi, để người đọc rút ra phần ẩn ý . Trong đoạn trích “Đương đầu với đàn cá dữ” , phần nổi là nói lên sự
thất bại của ông già, phần cìm gợi lên tầm cỡ lớn lao của con người thất bại ấy .
Câu 7 : Tính đa nghóa trong truyện “Ông già và biển cả”
Có 3 tầng nghóa :
• Ý nghóa trực tiếp : Mô tả lần săn cá cuối cùng của ông lão vẽ vang nhất nhưng cũng là lần thất bại
cay đắng nhất .
• Ý nghóa biểu tượng : Thiên anh hùng ca về con người :
+ . Ông lão : Con người lao động vất vã, đau khổ, khát vọng lớn lao khiến lão đơn độc, thất bại nhưng không
thể thiếu được trong cuộc sống .
+ Đàn cá mập : Thế lực hung hãn phá hoại lao động mà con người luôn phải đối phó trong cuộc sống.
+ Con cá Kiếm trơ xương : Thành quả lao động của con người còn lại rất ít .
+ Biển cả : Thiên nhiên hùng vó tương ứng hoạt động sáng tạo của con người .
+ Chú bé : hình ảnh của tương lai .
• Ý nghóa biểu tượng : Di chúc của Hêminguê về sáng tạo nghệ thuật .
+ Ông lão : Những lực lượng theo đuổi, sáng tạo ra một tác phẩm đẹp .
+ Đàn cá mập : Lực lượng phá hoại sáng tạo của con người .
+ Con cá kiếm : tác phẩm nghệ thuật mà nhà văn đeo đuổi .
=====================================
6/ MIKHAIN SÔLÔ KHỐP ( 1905 – 1984 ) Nga
Câu 1 : Trình bày tóm tắt tiểu sử và sự nghiệp của Mikhaiin
Sôlôkhốp , sáng tác nổi tiếng nhất là tác phẩm nào ?
Sôlôkhốp sinh năm 1905 ở tỉnh Rôxtôp , vùng sông Đông nước Nga .
Nhà văn gắn bó máu thòt với con người và cảnh vât vùng đất sông Đông .
Sôlôkhốp trực tiếp tham gia nội chiến và chiến tranh vệ quốc .
Ông là nhà văn nổi tiếng thế giới đã được nhận giải nô ben văn học .
Tác phẩm nổi tiếng là bộ tiểu thuyết ‘’SÔNG ĐÔNG ÊM ĐỀM’’.
Câu 2 : Trình bày tiểu sử va øsự nghiệp của Mikhain Sôlô Khôp .
Mikhaiin SôlôKhôp là nhà văn hiện thực vó đại Nga sinh năm 1905 , mất 1984 , xuất thân
trong một gia đình nông dân vùng thảo nguyên cạnh sông Đông .
Ông rất gắn bó với con người và cảnh vật quê hương trong những bước chuyển mình đau đớn
và phức tạp của lòch sử . Chính vì thế tác phẩm của ông thấm đẫm hơi thở và linh hồn của cuộc sống vùng
sông Đông .
Sôlô Khốp là người trực tiếp tham gia cuộc chiến tranh vệ quốc vó đại , ông thấu hiểu được
những nỗi khổ đau và số phận con người trong cuộc chiến tranh . Chính điều này đã tạo ra một bước ngoặc
trong các sáng tác của ông .
Sôlô Khôp được trao tặng giải thưởng nô ben về văn học năm 1965 .
Sự nghiệp :
9
Sôlô Khôp là nhà văn xuất sắc của nước Nga , ông đã để lại nhiều tác phẩm có giá trò như : Những
truyện ngắn sông Đông , Sông Đông êm đềm , Số phận con người , Đất vỡ hoang ,…….
Nhân vật chính trong tác phẩm là Xôcôlôp . Chiến tranh thế giới thứ II bùng nổ , Xôcôlôp
nhập ngũ rồi bò thương . Sau đó , anh bò đoạ đày trong trại giam của bọn phát xít . Khi thoát khỏi nhà tù ,anh
nhận được tin vợ và con gái bò bom giặc sát hại . người con trai duy nhất của anh cũng đã nhập ngũ và đang
cùng anh tiến về đánh Berlin . Nhưng đúng ngày chiến thắng , con trai anh đã bò kẻ thù bắn chết . Niềm hi
vọng cuối cùng của anh tan vỡ .
Kết thúc chiến tranh , Xôcôlôp giải ngũ , làm lái xe cho một đội vận tải và ngẫu nhiên anh
gặp được bé Vania . Cả bố mẹ em đều bò bắn chết trong chiến tranh , chú bé phải sống bơ vơ không nơi
nương tựa . Anh Vania làm con nuôi và yêu thương, chăm sóc chú bé thật chu đáo và coi đó là một nguồn
vui lớn .
Tuy vậy , Xôcôlôp vẫn bò ám ảnh bởi những nỗi đau buồn vì mất vợ , mất con “nhiều đêm
thức giấc gối ướt đẫm nước mắt” anh thương thay đổi chỗ ở nhưng anh vẫn cố giấu không cho bé Vania
biết nỗi khổ của mình .
Nội dung tác phẩm ‘’Số phận con người’’ : tập trung khám phá số phận con người nhỏ bé trước
hiện thực tàn khốc của chiến tranh , vẻ đẹp tính cách Nga kiên cường nhân hậu .
Câu 4 : Đặc điểm con người nhà văn Mikhain Sôlôkhốp .
Mikhain Sôlôkhôp là một nhà văn hiện thực vó đại, có tư tưởng đổi mới, “cải tạo cuộc sống vì hạnh
phúc con người” . Những tác phẩm và tên tuổi của ông đã làm rạng rỡ nền văn học Xô Viết.
Câu 5 : Ý nghóa bao trùm tác phẩm “SỐ PHẬN CON NGƯỜI”
- Nhân vật chính trong tác phẩm là Xôcôlôp có cuộc đời gặp nhiều bất hạnh . Nhưng anh vẫn thể hiện
được nét tính cách Nga kiên cường và nhân hậu :
* Tính cách kiên cường :
+ Trong chiến tranh ,anh chòu quá nhiều bất hạnh . Sau chiến tranh, anh lại sống trong cô đơn,
đau khổ, phiêu bạt nhiều nơi để kiếm sống . Nhưng anh vẫn không thốt một lời than vãn, không suy sụp tinh
thần,không sa ngã, không rơi vào bế tắc, tuyệt vọng.
+ Với bản lónh cao đẹp, với tấm lòng nhân hậu thắm thiết, anh trở thành chỗ dựa vững chắc
cho bé Vania ( bố mẹ đã chết trong chiến tranh).
Tấm lòng nhân hậu :
+ Xôcôlôp nhận nuôi béø Vania từ tính thương “Với niềm vui không lời tả xiết” không tính
toán ,vụ lợi .
+ Yêu thương ,chăm sóc chu đáo cho Vania hơn cả người cha đối với con.
+ Những mất mát , đau thương ,anh âm thầm chòu đựng “nhiều đêm thức giấc thì gối ướt đẫm
nước mắt”, không cho bé Vania biết, vì sợ em buồn .
- Hai số phận bất hạnh đặt cạnh nhau ,đã kết hợp với nhau, biết nương tựa vào nhau để vươn lên và
không ngừng hi vọng vào cuộc sống là phẩm chất tuyệt vời của những con người chân chính
Nghệ thuật : Nghệ thuật kể chuyện ngắn gọn giản dò . Truyện chứa đựng tầm khái quát sử thi
lớn và sâu sắc . Nhân vật được miêu tả giàu cá tính và rất sinh động trong đời sống tâm lí. Với
những thanỳh công đó, truyn65 thực sự đã tác đng65 mạnh mẽ, sâu xa và đầy cảm động tới trí
tuệ và trái tim của mỗi chúng ta.
Câu 6 : Truyện ngắn Số phận con người của Sôlôkhôp đã khắc hoạ tính
cách Nga như thế nào ? Tại sao gọi nó là tiểu anh hùng ca ?
Số phận con người Là tác phẩm đặc sắc của nhàvăn Sôlôkhôp lỗi lạc từng nhận giải nô ben văn học.
Câu 3 : Tóm tắt tác phẩm ‘’số phận con người ‘’ Sôlôkhốp .
10
Nhân vật chính là Anđrây Xôcôlốp . Ở nhân vật này luôn bừng sáng 2 phẩm chất Nga đáng quý :
KIÊN CƯỜNG và NHÂN HẬU ;
+ Phẩm chất kiên cường : Số phận bi đát của anh trong và sau chiến tranh . Bản thân bò thương, bò
đày đoạ trong trại tập trung của phát xít – vợ con đều bò giết hại, nhà cửa tan nát, chiến tranh kết thúc, anh
sống trong cô đơn ghê gớm…. Tuy vậy , với bản lónh cao đẹp, anh không rơi vào bế tắc mà còn trở thành chỗ
dựa cho một con người khốn khổ khác vì chiến tranh đó là bé Vania .
+ Phẩm chất nhân hậu : Nhận bé Vania làm con, qua tấm lòng thương yêu, thái độ chăm sóc chu
đáo cho đứa bé khốn khổ. Đặc biệt là mặc dù đau buồn “nhiều đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt”
nhưng anh cố giấu không cho bé Vania biết nỗi khổ của mình, vì sợ chú bé đau buồn …
Số phận con người có thể gọi là tiểu anh hùng ca vì : Qua nhân vật Xôcôlôp, hình ảnh người dân
Nga đã sáng ngời lên phẩm chất kiên cường, dũng cảm, biết vươn lên mạnh mẽ từ bão tố chiến tranh, từ bi
kòch tâm hồn , sáng ngời trái tim Nga nhân ái .
HẾT
( Phần soạn mới có bổ sung nhiều – tặng thầy cô tham khảo thêm – Nếu có sai
sót mong thầy cô thông cảm – cần sự góp ý chân thành của quý thấy cô – cảm ơn )
Nguyễn Hữu Thành
THPT Châu Thành – Trà Vinh .
11