Tải bản đầy đủ (.pdf) (146 trang)

Đầu tư cơ sở hạ tầng theo hình thức đối tác công tư(ppp) tại việt nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.39 MB, 146 trang )

TRUONG BAI HOC KINH TE QUOC DAN
_______

NGUYEN THUY LE
DAI HOC K.T.Q.D
TT. THONG TIN THU'VIEN

PHONG LUAN AN - TV LIEU

DAU TV C0 Sd HA TANG THEO HINH THVC

DOI TAC CONG - TV (PPP) TAI VIET NAM
Chuyen nganh: Kinh te Dau tw

LUAN
VAN THAC
SY KINH TE



NGUO’I HUONG DAN KHOA HOC:

PGS.TS TV QUANG PHUONG

Ha Noi, nam 2014


LCH CAM DOAN
Em xin cam doan day la cong trinh nghien cuu cua rieng em.

Cac so lieu, ket qua neu trong luan van la trung thuc va co xuat xu nguon goc


ro rang, van de nghien cuu tap trung chua tung duoc ai cong bo trong bat ky cong

trinh nao khac.
Tac gid luan van

Nguyen Thuy Le


LCH CAM ON
Em xin tran trong cam on tap the lanh dao va cac thay co giao tnrbng Dai
hoc Kinh te Quoc dan, nhat la can bo, giang vien Khoa Dau tu cua Truong. Em
muon gui loi cam on chan thanh toi giang vien hubng dan: PGS.TS Tu Quang

Phuong da tan tinh hudng dan em hoan thanh luan van Thac sy.

Em xin tran trong cam on cac can bo cua To cong tac ve dau tu theo hinh

thuc doi tac cong tu - Bo Xay dung da quan tarn, tao dieu kien thuan loi giup em
trong qua trinh nghien cuu de tai, cung cap nhieu thong tin bo ich de em hoan thanh

ban luan van nay.
Em xin cam on ban be, dong nghiep va nhung ngubi than trong gia dinh da

ung ho, tao dieu kien, chia se kho khan va thubng xuyen dong vien khich le em
trong qua trinh hoc tap va nghien cuu hoan thanh luan van Thac sy.
Xin tran trong cam on!
Tac gid luan van

Nguyen Thuy Le



MUC LUC




LCH CAM DOAN

LO1 CAM ON
MUC LUC
DANH MUC CAC CHU VIET TAT
DANH MUC BANG BIEU, HINH VE
CHUONG 1: TONG QUAN VE DE TAI NGHIEN cUu.......................................1

1.1. Tinh cap thiet cua de tai.....................................................................................1
1.2. Muc dich nghien ciiu cua de tai........................................................................2
1.3. Doi twang, pham vi nghien cun.......................................................................... 2
1.4. Phuong phap nghien cun.....................................................................................3

1.5. Tong quan ve cac nghien cun lien quan den noi dung nghien cun cua de tai .3
1.6. Ket cau luan van.................................................................................................... 5
CHUONG 2: LY LUAN
CHUNG VE DAU TU CO SO HA• TANG THEO

HINH THUC DOI TAC CONG - TU (PPP)............................................................. 6

2.1. KHAI NIEM, DAC DIEM VA VAI TRO CUA HINH THLfC DOI TAC
CONG-TU (PPP)....................................................................................................... 6

2.1.1. Khai niem......................................................................................................... 6

2.1.2. Nhirng dac diem cua hinh thuc doi tac cong - tu (PPP).......................... 9
2.1.3. Vai tro cua hinh thuc doi tac cong - tu (PPP)........................................... 10

2.2. DAU TU CO SCI HA TANG VA SU CAN THIET AP DUNG HINH
THUC DOI TAC CONG - TU TRONG DAU TU CO SO HA TANG.........12

2.2.1. Khai niem, dac diem va vai tro cua dau tu co so ha tang:....................... 12

2.2.2. Su can thiet ap dung hinh thuc doi tac cong tu trong dau tu co so ha tAng. 16
2.3. DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG -

TU(PPP).......................................................................................................................19
2.3.1. Nguon von dau tu co so ha tang................................................................... 19

2.3.2. Cac linh vuc CSHT dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu (PPP).......22
2.3.3. Cac hinh thuc hop dong PPP ap dung trong dau tu CSHT.....................25

2.3.4. Cac chi tieu danh gia hieu qua dau tu theo hinh thuc PPP.................... 31
2.4. QUAN LY HOAT DONG DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH

THUCPPP................................................................................................................... 32

2.4.1. Co quan quan ly dau tu co so ha tang theo hinh thuc PPP...................... 32


2.4.2. Quy trinh chung thuc hien du an dau tu theo hinh thuc PPP................... 34
2.5. NHtTNG NHAN TO KHAC ANH HUONG DEN DAU TV CO SO» HA

TANG THEO HINH THLfC DOI TAC CONG -TU* (PPP)............................. 35
2.5.1. Moi truong kinh te xa hoi tong quan........................................................... 35


2.5.2. Moi truong phap ly........................................................................................ 35

2.5.3. Nha dau tu tu nhan....................................................................................... 36
2.5.4. Co che ho tru cua chinh phu......................................................................... 36

2.5.5. Loi nhuan ma du an thu duuc.......................................................................37
2.6. KINH NGHIEM MOT SO NIOC TREN THE GICH VE DAU TU CO

SO HA TANG THEO HINH THUC PPP............................................................ 37

2.6.1. An Do..............................................................................................................37
2.6.2. Trung Quoc..................................................................................................... 38

2.6.3. Han Quoc........................................................................................................ 39
2.6.4. Bai hoc kinh nghiem cho Viet Nam.....................

39

CHUONG 3. THUC TRANG DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH
THUC DOI TAC CONG - TU (PPP) TAI VIET NAM....................................... 42
3.1. THUC TRANG DAU TU CO SO HA TANG TAI VIET NAM............ 42

3.1.1. Thuc trang he thong co so ha tang cua Viet Nam..................................... 42
3.1.2. Nhu cau ve dau tu co so ha tang tai Viet Nam den nam 2020............... 43
3.1.3. Von dau tu phat trien co so ha tang tai Viet Nam....................................46
3.2. THUC
TRANG
DAU TU CO SO HA



• TANG THEO HINH THUC DOI
TAC CONG - TU (PPP).......................................................................................... 50

3.2.1. Khuon kho phap ly lien quan den hoat dong dau tu theo hinh thuc doi tac

cong-tu.................................................................................................................... 50
3.2.2. Nguon von dau tu cho co so ha tang theo hinh thuc PPP........................ 51
3.2.3. Dau tu co so ha tang theo hinh thuc PPP phan theo linh vuc..................54
3.2.4. Dau tu co so ha tdng theo hinh thuc PPP phan theo hinh thuc hop dong.... 58

3.2.5 Cac du an dau tu co so ha tang theo hinh thuc doi tac cong - tu hien nay ... 60

3.3. THUC TRANG QUAN LY DAU TU THEO HINH THUC PPP......... 71
3.3.1. Co quan giam sat quan ly du an PPP.......................................................... 71

3.3.2. Cong tac quan ly, kiem tra, giam sat cua co quan nha nuoc co tham quyen .71
3.3.3. Nhung bat cap trong quan ly theo quy trinh thuc hien du an PPP.......... 72

3.4. PHAN TICH CAC NHAN TO KHAC ANH HUONG DEN DAU TU CO
SO HA TANG THEO HINH THUC PPP............................................................ 75


3.4.1. Moi truong kinh te xa hoi............................................................................ 75

3.4.2. Moi truong luat phap.................................................................................... 78
3.4.3. Nang luc nhO dau tu tu nhan.................................................................. ....82
3.5. DANH GIA HOAT DONG DAU TU CO S€> HA TANG THEO HINH
THUCPPP.................................................................................................................. 82


3.5.1. NhUng ket qua dat dupe.............................................................................. 82
3.5.2. Nhung ton tai can khac phuc...................................................................... 84
3.5.3. Nguyen nhan cua nhung ton tai.................................................................. 88
CHUONG 4. MOT SO GIAI PHAP NHAM NANG CAO HIEU QUA DAU TU

CO SO HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG - TU (PPP)........ 92

4.1. QUAN DIEM, MUC TIEU DINH HUONG PHAT TRIEN DAU TU CO
SO HA TANG THEO HINH THUC PPP.......................................................... 92

4.1.1. Quan diem, muc tieu cua Chinh phu trong viec phat trien he thong co so
ha tang den nam 2020.............................................................................................. 92

4.1.2. Quan diem va muc tieu trien khai dau tu theo hinh thuc

ppp

tai Viet

Nam den nam 2020................................................................................................... 93

4.1.3. Nhung hoot ddnn dang trien kkai............................................................... 9)4
4.2. MOT SO GIAI PHAP NHAM NANG CAO HIEU QUA DAU TU CIO

SO HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG TU (PPP)................ 95
4.2.1. Nhom giai phap hoan thien co che chinh sach:...................................... 96
4.2.2. Nhom giai phap tang tinh hap dan cho moi truong dau tu.................... 100
4.2.3. Nthm giaa pphp tann cuoon thh hht nnuon vvn tu nnhn vao ddu tu co s o

ha tang................................................................................................ .................... 102


4.2.4. Nhom giai phap nang cao hieu qua quan ly vO thuc hien du an ppp.... 105
4.2.5. Nhom giai phap nang cao nang luc cac chu the lien quan den viec dau tu

theo hinh thuc pPP................................................................................................111
KET LUAN.............. ...................................................................................................... 115

DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO............................................................... 116


DANH MUC CAC CHI VIET TAT

ppp

Doi tac cong - tu

ADB

Ngan hang phat trien chau A

CP

Chinh phu

CQCTQ

Co quan co tham quyen

CSHT


Co so ha tang

DA

Du an

HD

Hop dong

KTXH

Kinh te xa hoi

ND

Nghi dinh

WB

Ngan hang the gioi


DANH MUC BANG BIEU, HINH VE
BANG
__

7

'


Bang 2.1.

Dac trung cua cac linh vuc co the ap dung hinh thuc doi tac cong tu...22

Bang 2.2.

Moi quan he giua ho tro Chinh phu va kha thi ve mat tai chinh cua du an... 23

Bang 2.3.

Nhung linh vuc co so ha tang Chinh phu Viet Nam uu tien dau tu theo

hinh thuc doi tac cong - tu (PPP)......................................................

25

Bang 2.4.

Dac diem chu yeu cua mot so hinh thuc hop dong PPP..........................30

B ang 3.1.

Nhu cau diu tu co so ha tang tai mot so dia phuong giai doan 2011-2015..... 44

Bang 3.2.

Nhu cau von dau tu cua Viet Nam vao co so ha tang giao thong tu
2011-2020..................................................................................................... 45


Bang 3.3.

Von dau tu cho co so ha tang trong tong ngan sach giai doan 2005-2013.. 47

Bang 3.4.

NguOn von dau tu cho linh vuc co so ha tang Viet Nam den nam 2013..... 49

Bang 3.5.

Ti trong von dau tu CSHT theo hinh thuc ppp qua cac nam (2005-20 13). 52

Bang 3.6.

von dau tu CSHT giao thong theo hinh thuc PPP(2009-20 13)........... 53

Bang 3.7.

Ti le von dau tu CSHT dien theo hinh thuc

Bang 3.8.

Tong hop cac du an ppp co so ha tang theo linh vuc dau tu trong ca

ppp

(2009-2013)............. 54

nudc tinh den het nam 2013....................................................................... 55


Bang 3.9.

Tong hop cac du an ppp co so ha tang phan theo cac hinh thuc hop

dong trong ca nudc tinh den het nam 2013.............................................58

Bang 3.10. Tong hop cac du an theo hinh thuc ppp ca nudc tinh den het nam 2013 ... 61
Bang 3.11.

Cac du an dang thuc hien va keu goi dau tu phan theo linh vuc va hinh thuc... 64

Bang 3.12. So sanh diem khac biet giua cac van ban quy pham phap luat hien hanh... 79
Bang 4.1.

Muc thu phi duong bo cua mot so nudc tren the gi(d.......................... 104

Bang 4.2.

Dieu kien lua chon cac hinh thuc hop dong ppp co ban......................10)7


HINH
Hinh 2.1. Co cau cua mot hop dong quan ly.............................................................. 27

Hinh 2.2. Co cau cua mot hop dong cho thue............................................................28

Hinh 2.3. Co cau cua mot hop dong nhupng quyen khai thac.................................29

Hinh 2.4. Co cau cua mot hop dong BOT.................................................................. 29
Hinh 2.5. Chudi quy trinh cua du an PPP.................................................................... 34

Hinh 3.1. Chat luong ha tang mot so quocgia chau A (2012)...................................44

Hinh 3.2. Ti le von dau tu vao co so ha tang theohinh thuc PPP mot so quoc gia d

chau A ti'nh het nam 2012........................................................................... 51
Hinh 3.3.

Ty trong cac nguon von huy dong cho dau tu co so ha tang 2005-2013
................................................

Hinh 3.4.

52

Dau tu co so ha tang theo hinh thuc PPP theo linh vuc giai doan (19902010) tai cac nen kinh te dang phat trien.................................................. 55

Hinh 3.5.

Ty trong so du an PPP co so ha tang trong ca nude phan theo linh vuc
dau tu tinh den het nam 2013 (%)............................................................. 56

Hinh 3.6:

Ty trong tdng so von dau tu cac du an PPP co so ha tang phan theo linh

vuc dau tu trong ca nude tinh den het nam 2013(%).................4.......... 57
Hinh 3.7.

Ty trong so du an PPP co so ha tang trong ca nude phan theo hinh thuc
dau tu tinh den het nam 2013 (%)............................................................. 59


Hinh 3.8:

Ty trong tong so von dau tu cac du an PPP co so ha tang phan theo hinh
thuc dau tu trong ca nude tinh den het nam 2013(%)............................. 59


TRl'ONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
________________ **_________________

NGUYEN THUY LE

DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH THU*C

DOI TAC CONG - TU (PPP) TAI VIET NAM
Chuyen nganh: Kinh te Dau tir

TOM TAT LUAN VAN THAC SY


Ha Noi, nam 2014




i

CHlTONG 1: TONG QUAN VE DE TAI NGHIEN (ll
1.1. Tinh cap thiet cua de tai


Tai Viet Nam, trong nhung nam qua chung ta cung da khong ngung phat

trien, nhat la sir phat trien cua kinh te, cung vdi su phat trien do nhu cau cap bach ve
co so ha tang tai tat ca cac tinh thanh trong ca nude, nhung cong trinh ha tang ki

thuat can dupe do von dau tu ngay de phat trien nhu cau cua dia phuong ngay cang
nhieu, trong khi nguon von cua Chinh phu khong du de dap ung, do do, viec Chinh
phu va nha nude chu trong den viec sir dung hinh thuc dau tu theo ddi tac cong - tu

(PPP) trong viec cung cap cac dich vu cong noi chung va dac biet la linh vuc co sd
ha tang noi rieng la mot viec lam kip thdi nham dap ung du ve chat va lupng co sd

ha tang cho su phat trien.

Do do, de cd mot nghien cuu sau hon ve viec thuc hien dau tu co sd ha tang
X

theo hinh thuc doi tac cong tu, tac gia lira chon de tai

5

“ Dau tu cor sdr ha tang theo

hinh thuc ddi tac cong - tu (PPP) tai Viet Nam" lam noi dung nghien cuu trong

luan van thac si cua minh.
1.2. Muc dich nghien cihi cua de tai

Muc dich nghien cuu cua de tai la dua ra dupe nhung khai niem co ban ve
hinh thuc doi tac cong - tu, mot so noi dung trong dau tu co sd ha tang theo hinh

thuc nay tai Viet Nam hien nay. Qua do, neu dupe thuc trang va danh gia nhung
nguyen nhan cua nhung kho khan, tu do dua ra dupe nhung giai phap nham gop

phan thuc hien thanh cong dau tu theo hinh thuc doi tac cong tu (PPP) trong linh
vuc co sd ha tang tai Viet Nam.

1.3. Ddi tirpng, pham vi nghien cini
- Doi tuang nghien cuu: Luan van se tap trung nghien cuu noi dung dau tu
y

•>

y

r

linh vuc co sd ha tang ma cu the la co sd ha tang ky thuat theo hinh thuc ddi tac

cong - tu (PPP).

- Pham vi nghien cuu cua luan van gidi han d cac van de sau:
Luan van se tap trung nghien cuu thuc trang dau tu co sd ha tang theo hinh thuc


ii

doi tac cong -tu (PPP) trong thdi gian tir nam 2005-2013.

1.4. Phuong phap nghien ciru


Cac phuong phap nghien cuu chu yeu duoc su dung nhu sau: Phuong phap

nghien cuu dinh tinh; Phuong phap nghien cuu du lieu thu cap tir ho so, bao cao cac
du an, thong tin dai chung; Phuong phap tong hop, thong ke, phan tich, so sanh;

Ngoai ra, luan van con sir dung nhung ket qua nghien cuu lien quan den de tai trong
va ngoai nudc da duoc cong bd.

1.5. Tong quan ve cac nghien ciru lien quan den noi dung nghien ciru cua de tai
Hien nay, so luong cac de tai nghien cuu ve noi dung dau tu theo hinh thuc

doi tac cong tu (PPP) con chua nhieu, chu yeu la cac danh gia chung ve tinh hinh
•>

r

r

thuc hien cac du an cu the co lien quan den hinh thuc nay va cac hoi thao tu van

nghiep vu cho cac Bo nganh cd lien quan. Do do, trong pham vi su hieu biet va no
luc tra cuu cua tac gia, luan van se tap trung vao nghien cuu viec thuc hien dau tu

theo hinh thuc PPP trong linh vuc co sd ha tang ky thuat trong dieu kien PPP chua
thuc su pho bien va con la mot nhan to mdi me hien nay tai Viet Nam.

1.6. Ket cau luan van

Chuong 1: Tong quan ve de tai nghien cuu.


Chuong 2: Ly luan chung ve ddu tu co sd ha tAng theo hinh thuc doi tac cong - tu (PPP).
Chuang 3: Thuc trang dau tu ca sd ha tang theo hinh thuc doi tac cong - tu

(PPP) tai Viet Nam.
Chuong 4: Mot sd giai phap nham nang cao hieu qua dau tu ca sd ha tang

theo hinh thuc doi tac cong - tu (PPP) tai Viet Nam.

CHVONG 2: LY LUAN
• CHUNG VE DAU TV CO SO HA• TANG

THEO HINH THVC DOI TAC CONG - TV (PPP)
2.1. KHAI NIEM, BAN CHAT VA DAC DIEM CUA HINH THUC DOI TAC

CONG - TU (PPP)

2.1.1. Khai niem
Hinh thuc Dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu (Public - Private


iii

Partnership) la mot hinh thurc dau tu ma nha nude cho phep nha dau tu tu nhan cung
tham gia vao dau tu vao cac dich vu hoac cong trinh cong cong cua nha nude. Tuy

nhien, can cur theo dac diem cua hinh thuc dau tu nay cac nghien curu van khong the
dua ra duoc mot dinh nghia chung nhat ve PPP va khang dinh rang khong ton tai

mot mo hinh PPP thich hop.
- Tai Viet Nam: Theo quy dinh tai Quyet dinh so 71/2010/QD-TTg ngay


09/11/2010 cua Thu tudng Chinh phu ve viec ban hanh Quy che thi diem dau tu

theo hinh thurc doi tac cong - tu thi dinh nghia ve hinh thurc doi tac cong tu duoc the
hien trong noi dung sau: “Dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu la viec nha nude
?

r

a

r

r

a

r

va Nha dau tu cung phdi hap thuc hien Du an phat trien ket cau ha tang, cung cap
dich vu cong tren ca sa Hap dong du an

2.1.2. Nhung dac diem cua dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu- (PPP)

- Hinh thuc PPP giup san se rui ro ve dau tu tir nha nude sang tu nhan
- Hop dong PPP thudng la dai han va rat phuc tap

- Rui ro se Idn hon doi vdi cac du an dai han.
- Moi quan he hop tac lau dai giua doi tac cong va tu
2.1.3. Vai tro cua dau tu* theo hinh thur doi tac cong - tu (PPP)


- Hinh thurc doi tac cong tu cd the thu hut nguon tai chinh tu nhan de ho tro
cho nhung khoan dau tu can cap von ma khong phai gia tang no cua Chinh phu.
- Cd the dat duoc hieu qua cao dua vao nhung tien bo khoa hoc cua khu vuc tu
r

r

nhan va viec toi uu hoa chi phi trong suot vong ddi du an.

- Bd sung tai chinh cho cac du an ha tang tir cac nguon von tu nhan cd the lam
giam nhu cau ve von cua cac du an co sd ha tang trong diem.
2.2. DAU TU CO Sd HA TANG VA SU CAN THIET AP DUNG HINH

THUC DOI TAC CONG - TU TRONG DAU TU CO SO HA TANG
•>

A

A

2.2.1. Khai niem, dac diem va vai tro cua dau tu cu sd ha tang

2.2.1.1. Khai niem ve ca sd ha tang


iv

Ca sd ha tdng la to hop cac cong trinh vat chat ky thuat can thiet cho mot xa
>


A

9

hoi, mot nen kinh te co the hoat dong.
2.2.1.2. Khai niem dau tuphat trien co’so' ha tang
Ddu tir phat triBn CSHT la qua trinh bo von de tien hanh cac hoat dong xay

dung CSHT nham tai san xuat gian don va tai san xuat md rong ra cac tai san co

dinh trong nen kinh te.

2.2.1.3. Dac diem dau tiephat trien cff sd ha tang
• Ddu tu CSHT ddi hoi von Ion, ur dong trong thdi gian dai

• Thai ky dau tu va van hanh ket qua dau tu keo dai

• Dau tu CSHT co do rui ro cao
• Dau tu CSHT lien quan den nhieu nganh va dia phuong


Dau tu CSHT duoc thuc hien chu yeu bang ngudn von ngan sach

2.2.1.4. Vai tro cua dau tir CSHT doi vdi sirphat trien KTXH

• Quyet dinh su tang truong va phat trien nhanh cua nen kinh te noi chung
cung nhu cua cac nganh, cac linh vuc san xuat kinh doanh dich vu.

• Tao ra sy thay doi can ban trong ca cau kinh te.

• Tao ra sy phat trien dong deu giua cac vung trong nudc
• Tao dieu kien de thu hut ngudn von dau tu tu ben ngoai
• Tao dieu kien de giai quyet viec lam, nang cao thu nhap cho ngudi dan tu
do lam tang ngudn tich luy cho nen kinh te.
2.2.2. Sy can thiet ap dung hinh thu-c doi tac cong tu* trong dau tir co- sd ha tang

- Hinh thuc PPP giup nang cao hieu qua su dung von va hieu qua cung cap
cac dich vu co sd ha tang.

- Hinh thuc PPP giup bo sung tai chinh cho cac dy an co sd ha tang
- Hinh thuc PPP giup chuyen ganh nang thanh toan tu ngudi chiu thuB sang
ngudi tieu dung
2.3. DAU TV CO Sd HA TANG THEO HINH THVC DOI TAC CONG - TV

2.3.1. Ngudn von dau tir co- sd ha tang
2.3.1.1. Khai niem


V

Nguon von dau tu cho CSHT la cac nguon tap trung va phan phoi cho hoat

dong dau tu phat trien CSHT nham dap ung nhu cau chung cua Nha nude va xa hoi.
•*

v

2.3.1.2. Cac nguon huy dong von
❖ Nguon


von nha nude



Nguon von tu khu vuc tu nhan:



Nguon von ho trq phat trien chinh thuc (ODA)



Nguon von tin dung



Nguon von dau tu true tiep nude ngoai (FDI)

2.3.1.3. Quy mo von dau tic
2.3.2.

Cac linh vuc CSHT dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu (PPP)

- Giao thong van tai
- Nang lugng
- Thong tin, truyen thong
- Ha tang ky thuat do thi
2.3.3. Cac hinh thuc hop dong PPP ap dung trong dau tu CSHT
Cd nhieu hinh thuc hop dong khac nhau theo hinh thuc doi tac cong-tu. Tuy
nhien, trong viec dau tu co sd ha tang thi mot so hinh thuc hop dong sau (goi la cac

hinh thuc hop dong PPP) duqc su dung nhieu va thong dung tren the gidi:

- Hop dong dich vu;
- Hop dong quan ly;
- Hop dong cho thue (Leasing);
- Hop dong nhuong quyen khai thac (Franchise);
- Hop dong Xay dung - Van hanh - Chuyen giao va cac hinh thuc tuang duang.
2.3.4.

Cac chi tieu danh gia hieu qua dau tu theo hinh thuc PPP

2.3.4.1. Hieu qua kinh te - tai chinh

Ngoai viec dat hieu qua kinh te tai chinh nhu cac du an dau tu thong thudng,
du an PPP con xet den yeu to “Thdi gian hoan tra von dau tu”. Day la mot trong
nhung tieu chi quan trong de danh gia tinh kha thi cua du an ve mat tai chinh.
2.3.4.2. Hieu qua kinh te- xa hoi: Du an giup giam ganh nang dau tu cong cho toan


vi

xa hoi.

2.4. QUAN LY HOAT DONG DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH

THUC PPP
Hien nay tai Viet Nam chua co co quan quan ly thong nhat ve dau tu theo hinh

thuc PPP, tuy nhien theo cac nha nghien cuu thi trong dieu kien hien nay chung ta
cung doi hdi phai co mot bo may thong nhat de giup cac du an co the duoc trien

khai theo dung ke hoach va quy trinh.

2.5. NHUNG NHAN TO KHAC ANH HUONG DEN DAU TU CO SO HA

TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG TU

Mot so nhan to khac anh huong den dau tu co so ha tang theo hinh thuc doi
tac cong - tu (PPP) co the ke den nhu sau:
- Moi truong kinh te xa hoi tong quan nhu tinh dn dinh cua nen kinh te, cac
co che uu dai, bao ho dau tu,...

- Moi truong phap ly: moi truong phap ly la yeu to dau tien quyet dinh den
viec du an ma chinh phu keu goi dau tu co hap dan duoc cac nha dau tu hay khong.

- Nang luc Nha dau tu tu nhan.

- Co che ho tro cua chinh phu.
- Loi nhuan ma du an thu duoc.
2.6. KINH NGHIEM MOT SO NUOC TREN THE Gl6l VE DAU TU CO SO

HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG TU (PPP)
r

x

r

r

•>


Tu cac bai hoc cua mot so nuoc nhu: An Do, Trung Quoc, Han Quoc de rut

ra mot so Bai hoc kinh nghiem cho Viet Nam.

CHUONG 3. THUC
TRANG
DAU TU CO SO HA• TANG THEO



HINH THUC DOI TAC CONG - TU (PPP) TAI VIET NAM
3.1. THUC
TRANG
DAU TU CO SSI HA
NAM


• TANG TAI
• WET


- Ve nguon von dau tu phat trien co so ha tang tai Viet Nam: quy mo von
chua dap ung duoc nhu cau, moi nam chi ngan sach cho co so ha tang chi khoang 8-

10% GDP.


vii


- Chat luong dau tu khong dam bao.
- Hieu qua dau tu chua cao.

3.2. THU• ’C TRANG
DAU TU* CO SCI HA• TANG THEO HINH THtTC DOI

TAC CONG - TU* (PPP)

3.2.1. Khuon kho phap ly lien quan den hoat dong dau tu theo hinh thuc doi

tac cong - tu

Tinh den thdi diem hien nay, cac van ban con hieu luc thi hanh gom Nghi
dinh so 108/2009/ND-CP, Nghi dinh so 24/2011/ND-CP sua doi mot sd dieu cua

Nghi dinh sd 108/2009/ND-CP va Quyet dinh sd 71/2010/QD-TTg.
3.2.2. Nguon von dau tu cho co1 su ha tang theo hinh thuc PPP

Theo sd lieu tong hop cua Bo Ke hoach va Dau tu, tinh den het nam 2013,
tong sd nguon von dau tu theo hinh thuc PPP thuoc linh vuc co so ha tang khoang

5,38 ti USD, chiem trung binh 14% tong sd nguon vdn phat trien ket cau ha tang
cua ca nudc. Nhu vay, ve quy mo vdn dau tu theo hinh thuc ddi tac cong tu cho linh
vuc co so ha tang con han che, chiem mot ti le rat nhd.
3.2.3. Dau tu co su ha tang theo hinh thuc PPP phan theo linh vuc

Co su mat can ddi trong dau tu co so ha tang, khi cac nha dau tu chi quan
tam va chu trong den linh vuc giao thOng va dien thi cac linh vuc khac lai kho thu

hut duoc nguon vdn tu nhan, do do van le thuoc chu yeu vao nguon vdn ngan sach


nha nudc, nhat la mot so linh vuc nhu thoat nudc hay xu ly nudc thai. Viec mat can
ddi ve ti le va ti trong vdn dau tu theo hinh thuc PPP se gay nen thuc trang chi phat
trien manh o mot sd linh vuc nhat dinh va nha nudc khong the daP ung duoc het

nhu cau cua toan xa hoi.
3.2.4. Dau tu co so* ha tang theo hinh thuc PPP Phan theo hinh thuc hoP dong
Theo sd lieu cua Van Phong PPP truc thuoc Cuc Quan ly dau thau - Bo Ke

hoach va Dau tu thi den het nam 2013, chu yeu cac du an PPP duoc thuc hien tai
Viet Nam deu theo hinh thuc hop dong BOT va cac hinh thuc tuong duong (BTO,

BT, BOT ket hoP BT). Su han che trong cac hinh thuc hop dong cung la mot han
che trong viec thuc hien dau tu CSHT tai Viet Nam hien nay. Viec gidi han chi su


viii

dung mot so hinh thuc hop dong nhat dinh hien nay cua cac nha dau tu cung nhu
phia nha nude cung chinh la mot trong nhung nguyen nhan han che linh vuc dau tu,
lam cho hinh thuc dlu tu cong tu khong phat huy duqc het vai trd cung nhu uu

didm cua nd ddi vdi tat ca cac du ang co sd ha tang thuoc cac linh vuc khac nhau.
3.2.5 Cac dy an dau tu- co1 sd ha tang theo mo hinh PPP hien nay

3.2.5.1. Tinh hinh trien khai va keu goi dau tu trong cd nude
Trong thuc te cho thay, von tu nhan hien dang tham gia rat khiem ton vao

cung cap dich vu co sd ha tang tai Viet Nam. Hien nay cac du an PPP duoc thuc


hien chu yeu theo hinh thuc hop dong BOT, BTO, BT. Tinh den thdi diem thang 12
nam 2013, theo bao cao cua cac tinh, thanh pho true thu,oc Trung uong va cac Bo
thi cd 35 tinh thanh pho true thuoc Trung uong va 2 Bo cd du an dau tu theo hinh

thuc BOT, BTO, BT. Tdng so du an cd tat ca 384 du an dau tu vdi tong so von dau
tu la 1.114.663 ty dong duoc cap phep va keu goi dau tu, trong do cac dia phuong

quan ly 342 du an vdi tdng so von dau tu la 660.832 ty dong chiem ty trong 89,1%
ve so du an va 59,3% ve tdng von dau tu. Bo Giao thong van tai quan ly 29 du an

vdi tdng sd von dau tu la 88.111 ty dong , chiem ty trong 7,6% ve sd du an va 7,9%
vd vdn dau tu; Bo Cong thuong quan ly 13 du an vdi tdng sd von dau tu la 365.720
ty dong, chiem ty trong 3,4% ve sd du an va 32,8% ve sd vdn dau tu.

3.2.5.2. Mot so du an dien hinh
- Du an khong hieu qua do khong tinh toan dung nhu cau va loi thuong thao
hop dong: Du an cau Phu My.

- Du an khong dat duqc thoa thuan dau tu do khong dat duoc thoa thuan ve
phan chia rui ro:Du an nha may nude song Duong.

- Du an gap kho khan trong cong tac quan ly du an: Du an nha may xu ly

nude thai Khu cong nghiep An Nghiep - Soc Trang.
3.3. THUC TRANG QUAN LY DAU TU THEO HINH THUC DOI TAC

CONG TU (PPP)
Tai Viet Nam, chinh phu giao cac bo ban nganh quan ly cac du an PPP lien

quan den linh vuc quan ly cua minh. Cac bo ban nganh nay true tiep len ke hoach,



ix

keu goi dau tu tren co so chien luge phat trien chung cua ca nudc. Tuy nhien, quy
dinh hien nay lam tdn tai mot bat cap do la trong cac du an, cac co quan nay truc
tiep giam sat viec thuc hien du an ma khong co co quan doc lap dan den viec xay ra

nhung bat cap trong tung quy trinh thuc hien theo hinh thuc doi tac cong - tu.
3.4. PHAN TICH CAC NHAN TO KHAC ANH HLONG DEN DAU TV CO

SO HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC CONG TV (PPP)

- Moi truong kinh te xa hoi chua thuc su thu hut va tao dieu kien cho dau tu
co so ha tang theo hinh thuc doi tac cong tu nhu viec muc do tham nhung con cao
hay cac van de bao ho dau tu, dang ky dau tu chua tao dieu kien cho nha dau tu tu nhan.

- Moi truong luat phap chua thong nhat gay tro ngai den viec thuc hien dau tu.
- Nang luc nha dau tu tu nhan

3.5. DANH GIA HOAT DONG DAU TV CO SO HA TANG THEO HINH
THUC PPP
3.5.1. Nhung ket qua dat duoc trong viec trien khai dau tir co sd ha tang theo

hinh thu-c PPP
Viec thuc hien dau tu co so ha tang theo hinh thuc ppp da dem lai ket qua sau:
- Huy dong nguon von cho dau tu phat trien co so ha tang.

- Tang hieu qua cua du an.
- Da dang hoa cac hinh thuc dau tu phu hop vdi moi linh vuc de phat trien

kinh te xa hoi.

- Thuc day khu vuc kinh te tu nhan phat trien.
3.5.2. Nhung ton tai can khac Phuc

- Khuon kho phap ly cOn nhieu bat cap.
- Kha nang chia se rui ro han che cua nha nudc doi vdi cac nha ddu tu tu nhan.
- Nhung nhan to anh huong den dau tu CSHT theo hinh thuc ppp cOn nhieu
han che.
- Ti le vdn tu nhan dau tu vao linh vuc CSHT thap, khong da dang ve linh
vuc va hinh thuc hgp dong


CHUONG 4. MOT
SO GIAI PHAP NHAM NANG CAO HIEU


QUA DAU TU CO SO HA TANG THEO HINH THUC DOI TAC

CONG — TU (PPP)
4.1. QUAN DIEM, MUC TIEU DINH HUONG PHAT TRIEN DAU TU* CO

SO HA TANG THEO HINH THUC PPP
- Quan diem chu dao la thu hut von dau tu cua moi thanh phan kinh te ca trong
va ngoai nudc, nham phat trien co sd ha tang theo hinh thuc PPP.

- Huy dong manh nguon luc dau tu ngoai khu vuc cong, dac biet khu vuc von
tu nhan cho phat trien ket cau ha tang d nudc ta.
4.2. MOT SO GIAI PHAP NHAM NANG CAO HIEU QUA DAU TU CO SO
HA TANG THEO HINH THUC PPP

4.2.1. Nhom giai PhaP hoan thien co che chinh sach:

- Hoan thien co che chinh sach de tao mot khuon kho thong nhat, chat che de

tao dieu kien thuc hien thanh cong va phat trien viec dau tu theo hinh thuc dOi tac
cong tu noi chung va dau tu co sd ha ting noi rieng theo hudng minh bach, hieu qua.

- Xay dung co che chia se rui ro giua khu vuc tu va khu vuc cong phu hop
vdi tung linh vuc.
4.2.2. Nhom giai PhaP tang tinh haP dan cho moi truong dau tu
De thuc day dupc dau tu CSHT theo hinh thuc PPP, trong thdi gian tdi
chung ta can thuc hien nhung cong viec sau:

- Cai thien moi truong, nang cao tinh hap dan dau tu tai Viet Nam
- Giai phap thuc day da dang hoa linh vuc dau tu va hinh thuc hop dong ppp
trong dau tu co sd ha tang.

4.2.3. Nhom giai PhaP tang cuong thu hut nguon von tu nhan vao dau tu CSHT
- Tao nen suc hap dan cho cac du an co sd ha tang thdng qua van de thu phi.

- Day manh thu hut nha dau nudc ngoai trd thanh doi tac tu nhan trong cac
du an ppp.

- Tap trung su dung nguon von ngan sach nha nudc hieu qua, tranh dau tu
x

r

\


f

\

tran lan nham tich luy vdn moi de thuc hien dau tu theo hinh thuc ppp.


xi

4.2.4. Nhom giai phap nang cao hieu qua quan ly va thuc hien dy an PPP

C;ln co nghien cuu de trong tung quy trinh thuc hien dau tu theo hinh thuc
dOi tac cong - tu dat duoc hieu qua va muc tieu, nhat la trong cac buoc lua chon du
an, lua chon hinh thuc hop dOng PPP, lua chon nha dau tu tu nhan va trong qua

trinh thuc hien du an.

4.2.5. Nhom giai phap nang cao nang lyc cac chu the lien quan den viec dau tn
theo hinh thuc ppp

Nham nang cao nang luc cac chu the tham gia dau tu theo hinh thuc PPP,
chung ta can thuc hien cac noi dung sau:

- Phat trien nguon nhan luc trong nghien cuu va trien khai mo hinh PPP.
- Nang cao nang luc nha dau tu.
- Tang cuong nang luc co quan nha nuoc ve PPP.
- Cac giai PhaP lien quan den nguoi su dung va nguoi bi anh huong.

KET LUAN
>


•>

a

r

a

r

9

.

Dau tu Phat trien co so ha tang la mot viec rat can thiet de dam bao su Phat

trien cua n£n kinh te. Tuy nhien, viec dau tu nay can mot nguon von rat lon vuot

qua kha nang ngan sach cua nha nuoc. Do do, de Phat trien co so ha tang, mo hinh
hoP tac cong tu la mot mo hinh Phu hoP giuP giai quyet aP luc ngan sach nha nuoc,

nang cao hieu qua cua cac du an ha tang va dam bao tien do trien khai cac du an ha
tang, daP ung su Phat trien kinh te.
Hinh thuc hoP tac cong tu da duoc trien khai thanh cong tai nhieu nuoc tren

the gioi bao gom cac nuoc da va dang Phat trien. Tuy nhien, hinh thuc nay con kha
moi me o Viet Nam va qua thoi gian qua da boc lo mot so han che khi dau tu co so

ha tang theo hinh thuc doi tac cong tu nay. Do do, de day manh viec thu hut von va

nang cao hieu qua dau tu co so ha tang theo hinh thuc PPP, Chinh Phu can co
nhung bien PhaP huu hieu, kiP thoi de giuP thuc day hinh thuc dau tu nay, nhat la
dau tu trong linh vuc co so ha tang tai Viet Nam.


\
TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
...

.

**

...

NGUYEN THUY LE

DAU TU" CO SO HA TANG THEO HINH THUC

DOI TAC CONG - TU” (PPP) TAI VIET NAM
Chuyen nganh: Kinh te Dau tu

LUAN VAN THAC SY KINH TE

NGUOI HUONG DAN KHOA HOC:

PGS.TS TU* QUANG PHUONG

Ha Noi, nam 2014


IW


1

CHUONG 1: TONG QUAN VE DE TAI NGHIEN CtTU
1.1. Tinh cap thiet cua de tai
Hinh thuc doi tac cong - tu (Public Private Partnership) la mot hinh thuc dau

tu ma dung nhu ten goi cua no, la su tham gia cua ca khu vuc nha nudc va khu vuc
tu nhan cung thuc hien mot du an linh vuc cong ma trudc day da phan thuoc trach

nhiem cua nha nudc thuc hien. Viec hinh thanh nen hinh thuc doi tac cong - tu (nay
goi tat la hinh thuc PPP) la mot ket qua tat yeu, phan anh va giai quyet dung nhu
cau thuc tien cua xa hoi, khi ma cac van de nay sinh trong qua trinh phat trien cua

mot quoc gia ngay mot gia tang, trong khi do khong mot Chinh phu nao co kha

nang doc lap cung cap day du tat ca cac linh vuc cong cong noi chung, ha tang co

so noi rieng ma khong can keu goi su hup tac cua khu vuc tu nhan.
Viec cung cap co so ha tang ky thuat la trach nhiem do Chinh phu va nha

nudc dam nhiem, thuc hien bang ngudn von cua Chinh phu (von ngan sach, cac
nguon von ho tro chinh thuc hoac khong chinh thuc). Tuy nhien cung vdi su phat
trien ve kinh te cua mot quoc gia, thi nhu cau ve dau tu xay dung ket cau ha tang

ngay mot tang cao va dong thdi cung mot luc doi hoi mot luong von rat ldn, tao suc

ep doi vdi ngudn von cua Chinh phu cac nha nudc. Do do, cac nudc buoc phai tim


kenh cung cap mdi phu hop hon, va do cung la nguyen nhan tat yeu khach quan cho
su ra ddi cua hinh thuc dau tu theo doi tac cong - tu (PPP).
Hinh thuc ppp da duoc su dung phd bien d hau het cac nudc tren the gidi
trong hai thap ki qua, va da duoc Ngan hang phat trien chau A (ADB) khang dinh la

mot phuong thuc hieu qua de cung cap cac co sd ha tang. Thong qua viec thuc hien
hinh thuc dau tu nay, co the rut ra duoc nhung loi ich sau: tiep can duoc ngudn vdn

tu nhan, tang gia tri dong tien, dam bao du an dung tien do, cai thien chat luong

dich vu. Do la viec co the huy dong ngudn tien trong xa hoi mot cach hieu qua, tang
viec lam doi vdi khu vuc tu nhan ma khu vuc cong (Chinh phu, Nha nudc) thong
qua do giam ganh nang ve mat ngudn von ma van dam bao duoc viec cung cap

nhung san pham, nhung yeu cau thiet yeu cua qua trinh phat trien cua dat nudc.


■ 2
Tai Viet Nam, trong vai thap ki trd lai day, cung vdi su phat trien cua the

gidi va khu vuc, chung ta cung da khong ngung phat trien, nhat la su phat trien cua

kinh te khi nhieu nam lien co duoc toc do tang trudng cao, duoc the gidi danh gia
cao. Cung vdi su phat trien do thi nhu cau cap bach ve co sd ha tang tai tat ca cac

tinh thanh trong ca nudc va nhung cong trinh ha tang ki thuat can duoc do von dau
tu ngay de phat trien theo nhu cau cua dia phuong ngay cang nhieu, trong khi nguon

von cua Chinh phu khong du de dap ung duoc day du va kip thdi. Do do, viec

Chinh phu va nha nudc chu trong den viec dau tu theo hinh thuc doi tac cong - tu
(PPP) trong viec cung cap cac dich vu cong noi chung va dac biet la linh vuc co sd

ha tang ky thuat noi rieng la mot viec lam kip thdi nham dap ung du ve chat va

luong co sd ha tang ky thuat cho su phat trien.
Hien nay, Chinh phu Viet Nam dang quan tam va khdi dong viec thuc hien
cac du an ppp thi diem, do do, de co mot nghien cuu sau hon ve viec thuc hien dau

tu co sd ha tang, ma chu yeu la ha tang ky thuat theo hinh thuc ppp, tac gia lua
chon de tai : u Dau tu ca sd ha tang theo hinh thuc ddi tac cdng - tu (PPP) tai

Viet Nam” lam noi dung nghien cuu trong luan van thac si cua minh.
A
1.2. Muc dich nghien cuu cua de tai
Muc dich nghien cuu cua de tai la dua ra duoc nhung khai niem co ban ve

hinh thuc doi tac cong - tu (PPP), mot so noi dung ve dau tu co sd ha tang theo
hinh thuc nay tai Viet Nam hien nay. Qua do, co danh gia tong the ve nhung kho

khan ton tai trong viec ung dung dau tu theo hinh thuc doi tac cong -tu vao linh vuc
co sd ha tang tai Viet Nam thdi gian qua, neu duoc thuc trang va danh gia nhung
nguyen nhan cua nhung kho khan, tu do dua ra duoc nhung giai phap thao gd kho

khan, nham gop phan thuc hien thanh cdng cac du an theo hinh thuc ppp trong linh
vuc co sd ha tang tai Viet Nam.
r

1.3. Doi tuong, pham vi nghien cuu


Luan van se tap trung nghien cuu thuc trang dau tu co sd ha tang theo hinh
thuc doi tac cong - tu (PPP) tai Viet Nam trong nhung nam qua. Cu the:

- Doi tuang nghien cuu: Luan van se tap trung nghien cuu noi dung dau tu
linh vuc co sd ha tang ma cu the la co sd ha tang ky thuat bao gom: co sd ha tang


3

giao thong, co so ha tang thong tin biru chinh vien thong, he thong dien, nude, rac

thai,.. .theo hinh thuc doi tac cong - tu (PPP).
- Pham vi nghien cuu cua luan van gidi han d cac van de sau:

Luan van se tap trung nghien cuu thuc trang dau tu co sd ha tdng theo hinh thuc
PPP trong thdi gian tu nam 2005-2013. Trong do, tap trung vao cac noi dung sau:
+ Nghien cuu nguon von cho dau tu co sd ha tang theo hinh thuc PPP tai
Viet Nam.

+ Nghien cuu ve dau tu co sd ha tang theo hinh thuc PPP phan theo linh vuc
va hinh thuc hop dong.

+ Nghien cuu khuon kho phap ly va co che quan ly cua hoat dong dau tu
theo hinh thuc PPP trong linh vuc co sd ha tang.
1.4. Phuong phap nghien ciru

Luan van su dung ket hop cac phuong phap nghien cuu khac nhau de tan dung
tinh hop ly va uu diem cua tung phuong phap nghien cuu. Cac phuong phap nghien

cuu chu yeu duoc su dung nhu sau:


- Phuong phap nghien cuu dinh tinh duoc thuc hien tren co sd ke thira va van
dung cd chon loc cac ket qua nghien cuu ly thuyet va thuc nghiem tren the gidi

nham xac dinh cac nhan to va su khac biet ve muc do anh huong cac nhan to nay

den su thanh cong cua hinh thuc PPP trong ddu tu co sd ha tdng d cac nude tren the gidi.

- Phuong phap nghien cuu du lieu thu cap tir ho so, bao cao cac du an, thong
tin dai chung nhu: sach, bao, internet...

- Phuong phap tong hop, thong ke, phan tich, so sanh de tdng hop ly luan va
tinh hinh thuc trang dau tu co sd ha tang theo hinh thuc PPP.
Ngoai ra, luan van edn su dung nhung ket qua nghien cuu lien quan den de

tai trong va ngoai nude da dupe cong bo.

1.5. Tong quan ve cac nghien ciru lien quan den noi dung nghien ciru cua
de tai

Hien nay, so lupng cac de tai nghien cuu ve noi dung dau tu theo hinh thuc

PPP edn chua nhieu, chu yeu la cac danh gia chung ve tinh hinh thuc hien cac du an


×