Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế ở việt nam

TRU'dNG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
£□

_____________ _ _______
DAI HQC KTQD
TT. THONG TIN TH If VIEN

PHONG LUAN AN-Tti LIEU

TRAN THI THANH TAM

PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VVA
TRONG QUA TRINH CHUYEn DOI MO HINH
TANG TRUONG KINH TE 0 VIET NAM
Chuyen nganh:
Ma so hoc vien:

KINH TE CHINH TRI
CH 190258

LUAN VAN THAC SI KINH TE
•

•

TH 63W
Ngud'i hud'ng dan khoa hoc:

PGS.TS. DANG VAN THANG

HA NOI, 2012

LOT CAM DOAN

Toi xin cam doan day la cong trinh nghien ciiu cua rieng toi. Cac

so lieu, noi dung va ket qua trong luan van la trung thuc va co nguon
goc ro rang.

Tac gia luan van

r*-,

A

r-T">l

•

T'' 1

1

wiri A

Tran Thj Thanh Tam


MUC LUC
LO'I CAM DOAN

MUC LUC
DANH MUC CAC TU VIET TAT
DANH MUC BANG BIEU, SO DO
TOM TAT LUAN VAN
MO DAU.......................................................................................................................1
CHUONG 1................................................................................................................. 6

CO SO LY LUAN
THUC
• CHUNG VA KINH NGHIEM
•
• TIEN..................... 6
PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VUA TRONG QUA TRINH

CHUYEN DOI MO HINH TANG TRUONG KINH TE O VIET NAIM...... 6
1.1. Ly luan chung ve doanh nghiep nho va vua............................................................... 6
1.1.1. Doanh nghiep va phan loai doanh nghiep........................................................... 6
1.1.2. Khai niem DNNVV va vai tro cua DNNVV trong nen kinh te............................. 8
1.1.2.1. Khai niem cua DNNVV............................................................................... 8
1.1.2.2. Vai tro cua DNNVV....................
.....
..................... 11
1.1.3. Chuyen doi mo hinh tang trudng kinh te va nhung van de dat ra doi voi
DNNVV................................
..................... 14
1.1.3.1. Cac mo hinh tang trudng kinh te va mo hinh tang trudng kinh te hien tai
cua Viet nam.............................................................................................. 14
1. 1.3.2. Su can thiet phai chuyen doi mo hinh tang trudng kinh te Viet Nam hien
nay............................................................................................................ 19
1. 1.3.3. Nhung van de dat ra doi voi DNNVV trong qua trinh chuyen doi mo hinh

tang trudng kinh te d Viet Nam.................................................................. 21
1.2. Noi dung va cac nhan to anh hu’O’ng den phat trien DNNVV...................................23
1.2.1. Noi dung phat trien DNNVV.......................................................................... 23
1.2.1.1. Dinh huong phat trien DNNVV..........................................
23
1.2.1.2. Co cau lai DNNVV...................................................................................23
1.2.1.3. Doi moi bo may quan ly doanh nghiep...................................................... 24
1.2.1.4. Chat luong nguon nhan luc, ung dung cong nghe thong tin......................... 25
1.2.2. Cac nhan to anh hudng den phat trien DNNVV................................................ 26
1.2.2.1. Nhan to ben ngoai DNNVV.......................................................................26
1.2.2.2. Nhan to ben trong DNNVV.......................................................................28
1.3. Kinh nghiem phat trien DNNVV.............................................
30
1.3.1. Kinh nghiem phat trien DNNVV cua Nhat Ban, Thai Lan, Trung Quoc............. 30
1.3.1.1. Kinh nghiem phat trien DNNVV cua Nhat Ban........................................... 30
1.3.1.2. Kinh nghiem phat trien DNNVV cua Thai Lan................................... . ....... 33
1.3.1.3. Kinh nghiem phat trien DNNVV cua Trung Quoc....................................... 34
1.3.2. Bai hoc rut ra doi voi Viet Nam....................................................................... 35
CHUONG 2................................
38
THUC
PHAT TRIEN DOANH NGHIEP
• TRANG
•
• NHO VA VUA O............ 38
VIET NAM HIEN NAY.......................................................................................... 38


2.1. Khai quat tinh hinh phat trien DNNVV o’ Viet Nam................................................ 38
2.1.1. Phan bo doanh nghiep theo quy mo................................................................. 40

2.1.2. Phan bo DNNVV thee nnann nnhe kinn te........................................................42
2.1.3. Phan bo DNNVV t lthe) nunn kia 1 y................................................................... 44
2.1.4. Phan bo doonn nnhinp 0^0 t ooi kinh koonn nnhiep........................................... 44
2.2. Thuc trang qua trinh phat trion DNNNVV o’ Viet Nam hipn nay........................... 46
2.2.1. He thong chinh sach lien quan den DNNVV.................................................... 46
2.2.2. Thuc trang phat trien DNNVV ff Viet Nam hipn nay........................................ 54
2.2.2.1. Kha nang tiep can nguon von cua cac DNNVV.......................................... 54
2.2.2.2. Trinh do cong nghe trong cac DNNVV..................................................... . 56
2.2.2.3. Trinh do nang luc cua chu Ooanh nghiep vn ngud'i lao dong trong cac
DNNVV......... . ......................................................................................... 57
2.2.2.4. Hieu qua san xuat kinh Ooanh cac DNNVV............................................... 58
2.2.3. Danh gia nhung thnnh tuu dat duoc................................................................. 60
2.2.3.1. So luong, quy mo von binh quan DNNVV ngny cnng tang.......................... 60
2.2.3.2. Dong gop vno nang luc san xuat vn tang trudng kinh te quoc Oan................. 62
2.2.3.3. Tao nhieu viec lnm vn tang thu nhap cho ngudi lao dong............................. 64
2.2.3.4. Gop phan xay Oung mot co che thi trudng hoan chinh................................. 65
2.2.4. Nhung ton tai, han che cua DNNVV............................................................... <56
2.2.5. Nguyen nhan cua han che vn nhung van de dat ra doi vdi DNNVV.................. 658
CHUONG 3............................................................................................................... 71
.

r

r

r

a

~

PHUONG HUONG VA GIAI PHAP PHAT TRIEN DOANH NGHIEP
.

r

\

a

x

A

NHO VUA TRONG QUA TRINH CHUYEN DOI MO HINH..................... 71

TANG TRUONG KINH TE O VIET NAM.......................................................71
3.1. Phuong hudng phat trien.........................................................
71
3.1.1. Khai quat boi canh quoc te, trong nudc ve phat trien kinh te................. ...........71
3.1.1.1. Boi canh kinh te the gidi nam 2012............................................................ 71
3.1.1.2. Boi canh kinh te Viet Nam nam 2012......................................................... 72
3.1.2. Dinh hudng phat trien kinh te vn dinh hudng phat trien DNNVV..................... 74
3.1.2.1. Dinh hudng phat trien kinh te..................................................................... 74
3.1.2.2. Dinh hudng phat trien DNNVV................................................................. 79
3.1.3. Cac quan diem ve phat trien DNNVV............................................................. !80
3.2. Giai phap phat then DNNVV................................................................................. 81
3.2.1. Cac giai phap cua nhn nudc doi vdi viec phat trien DNNVV............................11
3.2.1.1. Nhom giai phap honn thien khung phap ly chung ve phat trien DNNVV..... 82
3.2.1.2. Nhom giai phap ve honn thien chinh sach doi vdi DNNVV....................... 83

3.2.1.3. Nhom giai phap ho tro doi vdi DNNVV................... ........ ■........................ 87
3.2.2. Nhom giai phap cua ban than DNNVV........................................................... 11
3.3. Kien nghi, de xuat.................................................................................................. 95
3.3.1. Kien nghi, de xuat vdi Nhn nudc.................................................................... 95
3.3.2. Kien nghi, de xuat vdi ban than Ooanh nghiep................................................. 96
KET LUAN................................................................................................................97

DANH MUC
• CAC

tAi

LIEU
• THAM KHAO................................................. 99


DANH MUC CAC CHC VIET TAT
Noi dung

STT

DN

Doanh nghiep

DNNVV

Doanh nghiep nho va vua

DNNN

Doanh nghiep Nha nude

TNHH

Trach nhiem huu han

TV

Thanh vien

GDP
GSO

Tong san pham noi dia
7
Tong cue thong ke

CPI

Chi so gia tieu dung

Gty

Cong ty

Cty CP

Cong ty co phan

FDI

Doanh nghiep co von dau tu nude ngoai

TCTD

To chuc tin dung

VPDK

Van phong dang ky quyen su dung dat

GCN

Giay chung nhan dang ky quyen su dung dat

DVPTKD

Dich vu phat trien kinh doanh

BOT

Xay dung - Chuyen giao - Kinh doanh

BT

Xay dung - Chuyen giao

PPP

Hop tac cong tu

BLTD

Bao lanh tin dung

AFTA

Khu vuc mau dich tu do ASEAN

SXKD

San xuat kinh doanh

o

■’

•>


DANH MUC BANG, BIEU DO

BANG

Bang 1.1: Dinh nghia ve quy mo doanh nghiep...................................................... 10
Bang 2.1 Phan bo doanh nghiep theo nganh nghe kinh te 2005-2010 .....................43
Bang 2.2 Phan bo doanh nghiep theo loai hinh DN tai thoi diem 1/1/2011.............45

Bang 2.3. So doanh nghiep lai/lo qua cac nam 2007, 2008 va 2009........................ 59

Bang 2.4. Doanh thu va loi nhuan cua DNNVV nam 2007-2009........................... 60
Bang 2.5: Tong so DN dang ki thanh lap va con ton tai ve mat phap ly den thoi

diem 1/1/2012......................................................................................... 60

Bang 2.6: Doanh nghiep thanh lap moi trong nam 2011........................................61
Bang 2.7. So doanh nghiep giai the, tam ngung hoat dong nam 2011.....................62
Bang 2.8: Dong gop cua DNNVV tu nhan trong thu ngan sach quoc gia............... 63

Bang 2.9: Cac DNNVV tu nhan la khu vuc tao viec lam lon nhat......................... 65

BIEU

Bieu do 2.1: So luong doanh nghiep dang ky thanh lap cac nam tu 2005 - 2011 ....38

Bieu do 2. 2: Tong so doanh nghiep dang ky thanh lap va dang hoat dong den thoi
diem 31/12 cua cac nam tu 2005 - 2011 ..........................................................39
Bieu do 2. 3: Ty le doanh nghiep dang ky theo loai hinh DN nam 2011 (%).......... 39

Bieu do 2.4: Ty trong doanh nghiep theo quy mo tinh tai thoi diem 01/01/2011 ....40

Bieu do 2. 5: Ty trong doanh nghiep theo quy mo lao dong giai doan 2005-2010 ..41
Bieu do 2.6: Ty trong doanh nghiep theo quy mo von giai doan 2005-2010...........41
Bieu do 2.7 : Phan bo doanh nghiep theo vung dia ly tai thoi diem 1/1/2011......... 44
Bieu do 2.8: Ty trong doanh nghiep theo loai hinh so huu giai doan 2005-2010 ....46
Bieu do 2.9: Tong so doanh nghiep dang ky thanh lap va dang hoat dong.............. 61


TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN

fy ra

TRAN THI THANH TAM

r ___ ___

z.

~

a

a

.

PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VUA
TRONG QUA TRINH CHUYEN DOI MO HINH
TANG TRUONG KINH TE 6 VIET NAM
CHUYEN NGANH: KINH TE CHINH TRI

TOM TAT LUAN VAN THAC SI
•

HA NOI, 2012

•


1

TOM TAT LUAN VAN
■>

r

Cong cuoc Ddi moi kinh te nude ta duoc Dang va Chinh phu khdi xudng tu

nam 1986 den nay da mang lai nhieu thanh tuu kinh te - xa hoi dang ghi nhan. Qua
trinh thuc hien chinh sach doi mdi nen kinh te, Nha nudc da co nhieu chu truong,
chinh sach de ho tro cac doanh nghiep (DN) phat trien, cung nhung cai cach dinh
hudng thi trudng, md cua va hoi nhap kinh te quoc te, khu vuc doanh nghiep nho va
vua (DNNVV) Viet Nam cung da phat trien kha nhanh, nhat la , ve luong, dac biet la
tu khi co Luat doanh nghiep (nam 1999). Neu nhu nam 1992 mdi chi co 4.086
doanh nghiep dang ky thanh lap theo Luat Cong ty va Luat Doanh nghiep tu nhan
(nam 1990), thi den het 31 thang 12 nam 2011 ca nudc da co 622.977 doanh nghiep
dang ky hoat dong theo Luat Doanh nghiep (2005) trong do DNNVV chiem 97%
tong so doanh nghiep.
Cung vdi su phat trien dat nudc, DNNVV dong vai tro ngay cang quan trong
trong phat trien kinh te-xa hoi, gop phan thay doi co cau kinh te, tao viec lam, tang
thu nhap cho ngudi lao dong, giup cai thien muc song cua ngudi dan, gop phan rat
ldn vao cong cuoc xoa doi giam, huy dong cac ngudn luc xa hoi cho dau tu phat
trien, dong gop vao ngan sach Nha nudc va thuc day tang trudng kinh te.
Tuy nhien, ben canh do thi DNNVV cOn gap rat nhieu nhung han che
va thach thuc, chua phat huy het vai tro va tiem nang trong viec phat trien
kinh te cua dat nudc. Do boi canh phat trien nen kinh te dat nudc, qua trinh
phat trien DNNVV trudc day chu yeu theo mo hinh tang trudng theo chieu
rong (trudc het la gia tang quy mo von dau tu) da den muc tdi han; dong luc
tang trudng phu thuoc vao gia tang von dau tu, gia tang so luong lao
dong.v.v... da yeu va dang giam dan. Viec duy tri qua lau mo hinh tang trudng

theo chieu rong khong con phu hop da kim ham gia tang nang suat va nang
luc canh tranh cua doanh nghiep.

Xuat phat tu thuc te tren, tac gia chon de tai ‘‘ Phat trien doanh nghiep nhd
va vua trong qua trinh chuyen ddi md hinh tang trirffng kinh te ff Viet Nam ” lam
de tai luan van thac sy kinh te cua minh.


CHUONG 1

CO SO LY LUAN
THU• ’C TIEN
• CHUNG VA KINH NGHIEM
•
PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VtfA TRONG QUA TRINH

CHUYEN DOI MO HINH TANG TRUONG KINH TE O VIET NAM
1.1. Ly luan chung ve doanh nghiep nho va vua
1.1.1. Doanh nghiep va phan loai doanh nghiep

Theo quy dinh cua Luat doanh nghiep so 60/2005/QH 11 ngay 29 thang 22

nam 2005 cua nunc Cong hoa xa hoi chu nghia Viet Nam, doanh nghiep la mot to
chuc kinh te co ten rieng, co tai san rieng, co tru so giao dich on dinh duoc dang ky
kinh doanh theo quy dinh cua phap luat nham muc dich thuc hien cac hoat dong

kinh doanh.
Luat doanh nghiep quy dinh cu the cac loai hinh doanh nghiep hoat dong tai

Viet Nam, bao gom: (1) Doanh nghiep tu nhan, (2) Cong ty Trach nhiem huu han

(TNHH), (3) Cong ty co phan, (4) Cong ty hop danh.
1.1.2. Khai niem DNNVV va vai tro cua DNNVV trong nen kinh te

Dinh nghia DNNVV duoc hieu va quy dinh khac nhau qua tung thoi ky, tung

giai doan phat trien kinh te xa hoi cua moi quoc gia. Hien nay o Viet Nam khai
niem DNNVV theo Nghi dinh 56/2009/ND-CP ve tro giup phat trien DNNVV ngay
30 thang 6 nam 2009 cua Chinh phu: Doanh nghiep nho va vua la co so kinh doanh
da dang ky kinh doanh theo quy dinh phap luat, duoc chia thanh ba cap: Sieu nho,
nho, vua theo quy mo tong nguon von (tong nguon von tuong duong -tong tai san

duoc xac dinh trong bang can doi ke toan cua doanh nghiep) hoac so lao dong binh
quan nam (tong nguon von la tieu chi uu tien).
Doi vdi moi quoc gia, DNNVV se giu vai trO o muc do khac nhau. Tai Viet

Nam, su phat trien cua cac DNNVV da tao ra nhung dong gop quan trong cho nen
kinh te cu the la: (1) DNNVV dong gop vao ket qua hoat dong kinh te, tang truong

GDP, (2) tao moi lien ket vdi cac DN ldn, cac tap doan xuyen qudc gia, (3) khai
thac cac nguon luc san co trong dan cu, (4) gop phan chuyen dich co cau kinh te,

(5) tao nhieu viec lam cho xa hog tang thu nhap cho ngtrc/i lao dong, gop phan xoa

doi giam ngheo, thuc hien cong bang xa hoi, (6) lam tang hieu qua va nang luc
canh tranh cua nen kinh te, (7) tao dieu kien de phat trien tai nang kinh doanh, (8),
DNNVV la noi dao tao can bo kinh doanh cho cac DN ldn.


f

-r

r

r

1.1.3. Chuyen doi mo hinh tang trirhngkinh te o’ Viet Nam va nhvrng van
de dat ra doi voi DVVVV
0 Viet nam, sau 25 nam thuc hien dudng loi doi moi, dat nude da dat duoc
nhung thanh tuu to ldn, da huy dong duoc cac nguon luc phat trien, tao nhieu viec
lam va cai thien ddi song nhan dan. Tuy nhien trong qua trinh phat trien ay giai
doan dau chu yeu phat trien theo chieu rong da den muc gidi han co the cua nen
kinh te, chung ta khong the tiep tuc duy tri mo hinh tang trudng nay duoc nua.
Chinh vi vay, chuyen doi mo hinh tang trudng vua la yeu cau cap bach vua
la nhiem vu lau dai, gan vdi phat trien nguon nhan luc va qua trinh doi mdi cong
nghe san xuat va quan ly. Tai co cau nen kinh te dat ra yeu cau chuyen doi mo hinh
tang trudng. Nguoc lai, chuyen doi mo hinh tang trudng la noi dung co ban cua tai
co cau kinh te, la dieu kien de tang hieu suat su dung von, nang cao hieu qua va suc
canh tranh cua nen kinh te, co tac dong manh me den tai co cau dau tu va tai cau
truc thi trudng tai chinh. gop phan giam thieu chi phi cua qua trinh tai co cau.
Tren co sd phan tich dac diem cua cac mo hinh tang trudng kinh te, mo hinh
tang trudng kinh te hien nay cua Viet Nam tu do chi ra su can thiet phai chuyen doi
mo hinh tang trudng kinh te va nhung van de dat ra doi vdi DNNVV trong qua trinh
chuyen ddi mo hinh tang trudng kinh te can phai hudng den nang cao hieu qua nang
suat lao dong, ben vung.
Tai co cau DNNVV theo mo hinh tang trudng nang cao chat luong, hieu qua se
dam bao su phat trien ben vung cua cac DNNVV. La mot trong nhung dong luc vo
cung quan trong cua nen kinh te, cac DINNW phat trien ben vung se dong vai trd quan
trong trong viec dat duoc cac muc tieu phat trien Kinh te Xa hoi 2011-2015, su phat
trien DN'NVV se giup hoan thien mo hinh tang trudng mdi cua Viet Nam.

1.2. Noi dung va cac nhan to anh hvotig den phat trien DNNVV

1.2.1. Voi dung ptat trien DVVVV
Phat trien DNNVV la van de dang duoc Dang va Nha nudc quan tam the hien
qua nhieu chuong trinh, chinh sach ho tro phat trien DNNVV hien nay. De phat
trien DNNVV can chu trong cac noi dung chu yeu nhu: (1) dinh hudng phat trien
DNNVV. (2)) co cau lai DN, (3) doi mdi bo may quan ly DN, (4) chat luong nguon
nhan luc, ung dung cong nghe thong tin trong cac DNNVV.
1.2.2. Cac nVan to ant Vking den ptat trien DVVVV
Lien quan den phat trien DNNVV thi co nhieu yeu to, tuy nhien nhung nhan to
sau co anh hudng truc tiep den viec phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen doi
mo hinh tang trudng kinh te d Viet Nam hien nay.


Nhan to ben ngoai DNNVV: (1) moi trudng the che phat trien DNNVV, (2)
dinh hudng chung phat trien nen kinh te, (3) on dinh kinh te vi md.

Nhan to ben trong DNNVV: (1) chien luoc kinh doanh cua DNNVV, (2)
nguon luc tai chinh cua DNNVV, (3) nguon nhan luc trong cac DNNVV, (4) nang
luc cong nghe trong cac DNNVV, (5) cong tac to chuc hoat dong trong cac
DNNVV, (6) nang luc tiep can thi trudng cua DNNVV.
1.3. Kinh nghiem phat trien DNNVV
1.3.1. Kihh hhhiem phat trinh DNNW cua Nhat Bah, Thti Lan, Truhg Quoc
Trong nhung nam gan day cac DNNVV dang la muc tieu cua cac chinh sach
phat trien kinh te d nhieu quoc gia trong do co Viet Nam. Cac nudc nhu Nhat Ban,
Thai Lan, Trung Quoc da co nhieu chuong trinh chinh sach tro giup phat trien
DNNVV, giup cho DNNVV dat hieu qua cao nhat, gop phan on dinh kinh te vi md.

Mot trong nhung chinh sach do la (1) xay dung he thong tai tro von cho cac
DNNVV, (2) cac chinh sach tro cap kinh te ve tai chinh, tin dung uu dai, cac kenh

tai tro truc tiep, (3) cung co mang ludi the che chuyen trach ve DNNVV, (4) hoach
dinh chuong trinh hanh dong nham phat trien cac DNNVV, (5) ho tro cac DNNVV
trong viec tiep can thi trudng, (6) cung cap thong tin cho DNNVV, (7) tang cudng
ket noi cac DNNVV, (8) phat trien nguon nhan luc cho cac DNNVV.

1.3.2. Bai hoc rut ra doi voi Viet Nam
Nha nudc nen xay dung mdi trudng phap ly thuan loi cho DNNVV phat trien,
xay dung mot he thong tai chinh phuc vu nhu cau vay von cua cac DNNVV, xay
dung va cung co mang ludi to chuc ho tro DNNVV, ddng thdi phai lua chon cac
nganh mui nhon can phai nhanh chong phat trien mang ludi ho tro DNNVV, phat
trien nguon nhan luc cho cac DNNVV, ho tro DN xuc tien md rong thi trudng, phat
huy vai trd cua cac hiep hoi DN nham tang cudng ket noi cac DNNVV.
CHU’O’NG 2

THUC TRANG PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VUA

O’ VIET NAM HIEN NAY
2.1. Khhi quut tinh hhith phht triin DNNVV d V^t Naim
Phat trien DNNVV duoc coi la mot chinh sach thich hop khong chi doi vdi
nen kinh te cua nhung nudc cong nghiep ma cdn thich hop vdi nen kinh te cua

nhung nudc dang phat trien. Q Viet Nam tu khi co dudng loi doi mdi kinh te do

Dang va Nha nudc khdi xudng thi DNNVV phat trien nhanh ca ve mat chat
luong va so luong. Sau khi thi hanh Luat Doanh nghiep 1999, Luat Doanh


nghiep 2005 cung vdi su thay doi cua cac thu tuc hanh chinh va cai each dang ky
kinh doanh thi den het 31 thang 12 nam 2011 ca nudc da co 622.977 doanh
nghiep dang ky hoat dong theo Luat Doanh nghiep (2005) trong do DNNVV

chiem 97% tong so doanh nghiep.
Trong tong so gan 300 ngan doanh nghiep dang hoat dong hien nay, cac doanh
nghiep nho va sieu nhd chiem da so. Dua tren tieu chi phan loai quy mo doanh
nghiep theo Nghi dinh so 56/2009/ND-CP, neu xet theo lao dong, co den 95% cac
doanh nghiep Viet Nam la cac doanh nghiep nhd va sieu nho, trong do doanh
nghiep sieu nhd chiem khoang 66%. Cac doanh nghiep co quy mo vua va ldn chi
chiem ty le rat khiem ton. Neu theo quy mo von, ty le cac doanh nghiep vua va ldn
co cao hon, lan luot la 14,2% va 6,6%, trong khi ty le cac doanh nghiep nhd van la

da sd, 79,2%.
DNNVV hoat dong chu yeu trong cac nganh co gia tri gia tang thap va su dung
nhieu lao dong. Dau tu cua cac DNNVV vao cac nganh dua tren tri thuc, tham dung
von hoac cong nghe cao cdn han che. Cac doanh nghiep dang ky hoat dong trong
cac nganh ban si, ban le, sua chua o to, xe may chiem mot ty le ldn.
Tinh den thoi diem 1/1/2011, vung Dong Nam Bo la noi co nhieu doanh
nghiep hoat dong nhat, tiep den la vung Dong bang song Hong. Co the thay chi
rieng hai vung kinh te ldn nay da chiem gan 70% tong so doanh nghiep ca nudc.
Tren 20% so doanh nghiep con lai hoat dong tai ba vung la Dong bang song Cuu
long , Nam Trung bo va Bac Trung bo. Ba vung con lai co so luong doanh nghiep
chiem ty le rat thap: vung Dong Bac , Tay Nguyen va vung Tay Bac .
Theo loai hinh doanh nghiep, chiem ty le cao nhat la cac doanh nghiep hoat
dong dudi hinh thuc cong ty TNHH tu nhan hoac cong ty TNHH co phan von gop
cua nha nudc khong qua 50%. Tiep den la cac cong ty co phan khong co von Nha
nudc va cac doanh nghiep tu nhan. Cac loai hinh khac chiem ty trong nhd, dudi 5%.
2.2. Thuc trriing qua trinh phat trien DNNVV d Viet Nam hien nay
2.2.1.
He
thongshinh saah doi vdi DNNVV
He thong chinh sach co vai trO rat quan trong gop phan thuc day va phat trien

doanh nghiep, chinh vi vay luan van da di sau vao phan tich cac chinh sach co lien
quan den viec phat trien DNNVV do la: (1) Chinh sach dang ki kinh doanh, gia
nhap va rut khdi thi truong; (2) chinh sach tin dung doi vdi DNNVV; (3) chinh sach
thue doi vdi DNNVV; (4) chinh sach dao tao nguon nhan luc doi vdi DNNVV; (5)
chinh sach ho tro doi mdi cong nghe cho cac DNNVV; (6) chinh sach dat dai, mat


bang san xuat; (7) chinh sach hd tro phat trien dich vu kinh doanh; (8) he thong cac
co quan ho tro DNNVV.

2.2.2. Thuc trang qua trinh phat trien DNNVV 0 Viet Nam hien nay
Kha nang tiep can nguon von cua cac DNNVV: Kha nang tiep can nguon von

cua cac DNNVV con rat han che do vay cac DNNVV chu yeu dua vao nguon von
cua gia dinh, ngudi than, ban be. Theo dieu tra cua Phong Thuong mai va Cong

nghiep Viet Nam nam 2011 cho thay, chi 1/3 so DNNVV tren ca nuoc tiep can
duoc nguon von vay cua ngan hang. Mac du Chinh phu da dua ra nhung chinh sach
uu dai nhung so DN vay von cung moi chi chiem khoang 5-10% tong so DN, do lai

suat ngan hang vuot qua kha nang chi tra cua DN.
Trinh do cong nghe trong cac DNNVV: So voi cac quoc gia trong khu vuc,
cac DNNVV Viet Nam hien dang phai doi mat voi tinh trang may moc thiet bi cu

nat, lac hau dan toi ket qua la nang suat lao dong thap, chat luong san pham chua
cao, gia cao, tinh canh tranh thap. Mot bo phan lon DNNVV chua y thuc duoc vai

tro quan trong cua viec ap dung va phat trien nhung tien bo khoa hoc, cong nghe.

Trinh do nang luc cua chu doanh nghiep va ngudi lao dong trong

cac

DNNVV: Trinh do nang luc cua cac chu DN va ngudi lao dong trong cac DNNVV
con thap, sd chu DN co trinh do trung hoc pho thong hoac chua qua dao tao van con

nhieu. ' Cac DNNVV con thieu nhieu lao dong tu can bo ki thuat, cong nghe thuong
mai den quan tri doanh nghiep co trinh do cao va co kha nang lam viec trong moi

trudng canh tranh cao.Trong tong so 9,5 trieu lao dong hien dang lam viec tai
DNNVV nam 2011 chi co khoang 25% lao dong duoc qua dao tao va 18% nguon

lao dong co chat luong rat thap. Kha nang hop tac cung nhu ky nang lam viec theo

to nhom cua lao dong trong cac DNNVV con han che.
Hieu qua san xuat kinh doanh cac DNNVV: Tu nam 2007 den 2009, so luong

cac DNNNV co lai da tang len nhung ty le lai cua DNNVV trong tong so doanh

nghiep co lai da giam di.

2.2.3. Danh gia nhung thanh tuu dat duoc cua DNNVV
So luong, quy mo von binh quan DNNVV ngay cang tang: Theo so lieu cua

Bo Ke hoach va Dau tu, tinh den ngay 1/1/2012 ca nuoc co 622.977 doanh nghiep

duoc dang ky thanh lap, trong so do con 543.936 doanh nghiep dang hoat dong voi
tong so von dang ki la 6.165.584 ty dong.
Dong gop vao nang luc san xuat va tang trudng kinh te quoc dan: Cung voi su

vii

gia tang manh me ve so luong va quy mo hoat dong, cac DNNVV co vai tro ngay
cang quan trong trong viec duy tri tdc do tang truong kinh te, thay doi co cau kinh

te, tao viec lam, giup cai thien muc song cua ngudi dan, gop phan rat ldn vao cong
cuoc xoa doi giam ngheo. GDP cua khu vuc kinh te tu nhan (trong do chu yeu la

cac DNNVV) chiem 45,6% tong GDP toan xa hoi nam 2006, tang len 47% nam

2008 va du kien dat khoang 48% GDP nam 2010.
Tao nhieu viec lam va tang thu nhap cho ngudi lao dong: DNNVV la nhung
doanh nghiep co quy mo von va lao dong nho thudng la nhung doanh nghiep thuoc
khu vuc kinh te tu nhan. Cac DNNVV voi dac diem quy mo nho, can it von, phat
trien rong khap ca o thanh thi va nong thon da thu hut mot so luong lon lao dong

trong lmh vuc nong nghiep sang san xuat kinh doanh trong lmh vuc cong nghiep va
dich vu.. Cac DNNVV dong gop quan trong vao tong san • luong va tao cong an viec
lam o dia phuong, khai thac va huy dong co hieu qua cac nguon luc va tiem nang tai
cho cua cac dia phuong, tao co hoi dong dao cho cac dan cu co the tham gia dau tu.
Gop phan xay dung mot co che thi trudng hoan chinh : Su ton tai va phat trien rong
rai cua DNNVV tao dieu kien duy tri tu do canh tranh trong nen kinh te. Voi dac thu cua

hoat dong kinh doanh quy mo nho, cac DNNVV gop phan quan trong trong viec pha vd .

the doc quyen cua doanh nghiep nha nuoc quy mo lon, dua thi trudng tro lai xu the can
bang thong qua viec tham gia rong rai vao ca hai luc luong « cung » va « cau » cua thi

trudng. Ngoai viec tao ra su linh hoat va nang dong cho nen kinh te, cac DNNVV con

gop phan khdi phuc, giu gin, phat trien cac lang nghe thu cong truyen thong.
2.2.4. Nhfi-ng ton tai, han che cua DNNVV

Chiem tren 97% so doanh nghiep dang hoat dong tren ca nuoc, cac DNNVV

luon luon phai doi mat voi nhung kho khan, nhat la giai doan chuyen doi mo hinh

tang truong kinh te hien nay. Nhin chung, DNNVV van con nhung ton tai, han che
nhu: (1) DNNVV ton tai va phat trien o hau het cac linh vuc, cac thanh phan kinh te

nhung co the thay DNNVV hoat dong chu yeu trong cac nganh co gia tri gia tang

thap va su dung nhieu lao dong, (2) loi nhuan cua khoi DNNVV con thap va chua
cai thien qua nhieu nam, (3) cac DNNVV tu nhan tiep can han che toi cac chinh

sach, chuong trinh, uu dai hd tro cua Chinh phu, (4) trinh do khoa hoc cong nghe va
nang luc doi moi trong cac DNNVV Viet Nam con thap, (5) nang luc quan ly cua

cac DNNVV con thap, (6) chat luong nguOn nhan luc trong cac DNNVV thap, (7)

Kha nang lien ket giua cac DNNVV con yeu, (8) kho khan trong viec tiep can von.


viii

2.2.5. Nguyennhan cua han che va nhu’ng van <±e datra doi voi DNNVV
Hoat dong san xuat kinh doanh cua cac DNNVV thuong mang ti'nh tu phat,
theo phong trao, ti'nh chat gia dinh, thieu ke hoach, chien luoc cu the, chua tao nen
su khac biet va co tinh canh tranh. Suc chiu dung rui ro cua cac DNNVV thap, kha

nang chong do kem truoc bien dong cua kinh te vi mo. DNNVV thuong thieu von
trong kinh doanh, nang luc tai chinh cua DNNVV cdn han che, cong tac hach toan
ke toan va bao cao tai chinh cua mot bo phan DN cdn yeu. Cac DNNVV chua nhan
thuc day du ve tam quan trong cua cong tac dao tao, nang cao trinh do cho doi ngu
lao dong cung nhu cac nha quan ly DN. Du an, phuong an dau tu cua nhieu
DNNVV co tinh kha thi thap. Moi truong the che van cdn bat cap, cong tac quy
hoach cua Nha nuoc cdn nhieu bat cap chua sat voi thuc te, viec to chuc thuc hien
cac chuong trinh, chinh sach cdn nhieu vuong mac, cham tre, y thuc, tinh than trach
nhiem cua mot bo phan can bo lien quan cdn thap.

CHU’O’NG 3
PHUONG HU’O’NG VA GIAI PHAP PHAT TRIEN DOANH NGHIEP
NHO VA VUA TRONG QUA TRINH CHUYEN DOI MO HINH
TANG TRU’ONG KINH TE O VIET NAM
3.1. Phuong hudng phat trien chung
3.1.1. Khai quat boi canh quoc te va trong nuoc ve phat trien kinh te

• Boi canh kinh te quoc te nam 2012
Sau khung hoang tai chinh - kinh te toan cau, the gioi se buoc vao mot giai
doan phat trien moi. Tuong quan suc manh cua cac nen kinh te va cuc dien phat
trien toan cau thay doi voi su xuat hien nhung lien ket moi. Vi the cua chau A, nhat
la Trung Quoc trong nen kinh te the gioi dang tang len. Qua trinh tai cau true cac
nen kinh te va dieu chinh cac the che tai chinh toan cau se dien ra manh me, gan voi
nhung buoc tien moi ve khoa hoc, cong nghe va su dung tiet kiem nang luong, tai
nguyen. Mat khac, khung hoang cdn de lai hau qua nang ne, chu nghia bao ho troi
day tro thanh rao can lon cho thuong mai quoc te. Kinh te the gioi tuy da bat dau
phuc hoi nhung da tang truong trong nhung nam dau cdn yeu, do rui ro va tinh bat
dinh cdn rat lon.
Tuy vay boi canh kinh te nam 2012 cung se tao ra co hoi cho kinh te Viet

Nam. Do la cac ddng von dau tu se rut khoi nhung nen kinh te roi loan de tim den
nhung dau tu thi truong on dinh va co loi nhu Viet Nam. Thu hai du kinh te kho


khan, nhung ngudi dan d cac nudc van phai chi tieu cho nhung mat hang thiet yeu

phuc vu nhu cau an, mac... Day la nhung san pham xuat khau cua chu luc cua Viet
Nam nen Viet Nam van co kha nang xuat khau cac mat hang nay va co the chuyen
hudng tap trung, tang cudng xuat khau sang cac thi trudng mdi noi, cac thi trudng
dang phat trien, noi cac hoat dong kinh te dien ra soi noi hon.

• Boi canh kinh te Viet Nam nam 2012
Sau 25 nam thuc hien cong cuoc doi mdi, nudc ta da tranh thu thdi co, thuan
loi, vuot qua nhieu kho khan, thach thuc, nhat la nhung tac dong tieu cuc cua hai
cuoc khung khoang tai chinh - kinh te khu vuc va toan cau, dat duoc nhung thanh
tuu to ldn va rat quan trong dua dat nudc thoat khoi tinh trang kem phat trien, budc
vao nhom nudc dang phat trien co thu nhap trung binh.
Nam 2012 la nam thuc su tai cau truc nen kinh te vdi cac hanh dong chien
luoc de thay doi mo hinh tang trudng. Neu khong tai cau truc, doi mdi mo hinh tang
trudng thi kho tranh khoi bay thu nhap trung binh. Day cung la co hoi de kinh te
Viet Nam tiep tuc but pha manh me va hoi nhap ngay cang sau rong hon.
3.1.2. IDjnh hudnn phht trien kinh te va phht trien DNNVV
Van kien dai hoi dai bieu toan quoc lan thu 11 cua Dang da neu ro phat trien

manh me luc luong san xuat xay dung quan he phu hop, hinh thanh dong bo the che
kinh te thi trudng dinh hudng XHCN. Chuyen doi mo hinh tang trudng tu chu yeu
phat trien theo chieu rong sang phat trien hop ly giua chieu rong va chieu sau, vua
md rong quy mo vua chu trong nang cao chat luong, hieu qua, tinh ben vung, thuc
hien co cau lai nen kinh te. De lam duoc viec nay can giai quyet cac van de nhu sau:
Thu nhat la tap trung hoan thien the che kinh te thi trudng dinh hudng xa hoi chu

nghia, dam bao on dinh kinh te vi mo, huy dong va su dung hieu qua cac nguon luc.
Thu hai la co cau lai cac nganh cong nghiep, nong nghiep, dich vu theo hudng hien

dai, nang cao chat luong, nang luc canh tranh dam bao phat trien hieu qua, ben vung.
Thu ba la tap trung phat trien nhanh ket cau ha tang, phat trien hai hoa, ben
vung giua cac vung.
Thu tu la tap trung phat trien toan dien cac linh vuc van hoa, xa hoi, y te nang
cao chat luong cong tac cham soc suc khoe nhan dan.
Thu nam la nang cao chat luong nguon nhan luc, phat trien khoa hoc va cong

nghe, doi mdi toan dien va phat trien nhanh giao duc va dao tao.
Thu sau la chu trong md rong quan he doi ngoai, chu dong hoi nhap, nang cao
vi the cua Viet Nam tren trudng quoc te.


X

Dinh hudng phat trien DNNVV giai doan 2011-2015: Tiep tuc hoan thien va

dam bao tinh on dinh khung phap ly, cai each thu tuc hanh chinh va cac chinh sach
tai chinh nham tao moi truong dau tu kinh doanh binh dang, minh bach, thong
thoang cho DNNVV phat trien. Cai thien tinh trang thieu mat bang san xuat cua cac
DNNVV. Hoan thien he thong khung kho phap ly ve phat trien nguon nhan luc.
Day nhanh viec thuc hien cac chuong trinh ho tro, pho bien, ung dung cong nghe va
ky thuat tien tien tdi cac DNNVV, Hinh thanh mang ludi cong nghe thong tin ho tro
DNNVV. Phat trien thi truong dich vu phat trien kinh doanh. Nang cao hieu qua
dieu phoi thuc hien cac hoat dong tro giup phat trien DNNVV, tang cuong nang
luc, vai tro cua Hoi dong khuyen khich phat trien DNNVV, nang luc cac dia
phuong ve quan ly, xuc tien phat trien DNNVV.
3.1.3. Cac quan diem vis phat trien DNNVV

Phat trien DNNVV la luc luong quan trong trong nen kinh te thi truong dinh

hudng xa hoi chu nghia, la mot trong nhung nhan to co y nghia quyet dinh de thuc hien
muc tieu chien luoc cong nghiep hoa, hien dai hoa va hoi nhap quoc te. Xay dung va
phat trien DNNVV ldn manh la budc dot pha gop phan thuc day phat trien dat nudc,
day lui nguy co tut hau, nang cao vi the cua Viet Nam tren the gidi trong thoi dai mdi.
3.2. Giai phap phat triin DNNVV
3.2.1. Cac giai phap cua nha nudc doi vdi viec phat trien DNNVV
Nha nudc co vai trd rat ldn trong viec tao dieu kien moi truong kinh doanh
thuan loi cho cac DNNVV, vi vay de phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen doi

mo hinh tang trudng kinh te d Viet Nam, Nha nudc can co cac nhom giai phap sau:

(1) nhom giai phap hoan thien khung phap ly chung ve phat trien DNNVV, (2)
nhom giai phap ve hoan thien chinh sach ddi vdi DNNVV, (3) nhom giai phap ho
tro ddi vdi DNNVV
3.2.2. Nhom giai phap cua ban than DNNVV
De phat trien DNNVV ngoai su ho tro, tao dieu kien thuan loi cua Nha nudc

thi ban than cac DNVV can phai thuc hien cac giai phap sau: (1) DNNVV tu tien
hanh tai cau truc, (2) nang cao chat luong xay dung chien luoc kinh doanh trong cac

DNNVV, (3) ddi mdi, xap xep lai tO chuc bo may trong cac DNNVV, (4) nang cao
nang luc quan ly cua cac DNNVV, (5) phat trien nguon nhan luc trong cac
DNNVV, (6) doi mdi cong nghe, dau tu vao nghien cuu va phat trien, (7) nang cao
tinh hop tac, lien ket cua cac DNNVV, (8) cac DNNVV can tich cuc tham gia vao
viec dong gop chinh sach.


xi

3.3. Kien nghi, de xuat
3.3.1. Kien nghi, de xuat voi Nha nnoc
De thuc hien duoc cac giai phap phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen doi
mo hinh tang truong kinh te Viet Nam neu tren cac Bo, nganh, dia phuong can long
ghep cac chuong trinh tro giup phat trien DNNVV vdi cac chuong trinh muc tieu
quoc gia, cac du an, cac chuong trinh muc tieu cua cac Bo, nganh, dia phuong lien
quan nham huy dong va su dung cac nguon luc mot cach hieu qua.
3.3.2. Kien nghi, de xuat voi ban than doanh nghiep
Cac DNNVV Viet Nam phai co cac chuong trinh hanh dong cung nhu bo tri

cac nguon luc can thiet de thuc hien co hieu qua cac giai phap neu tren, tan dung va

tiep can moi chinh sach uu dai cua Chinh phu, phat hien nhung bat hop ly trong cac
chinh sach, chuong trinh ho tro de co y kien vdi Nha nudc. Tu tim ra nhung yeu
kem, han che ton tai cua ban than doanhnghiep de co ke hoach thuc hien mot cach

hop li.


xii

KET LUAN

Trong qua trinh thuc hien de tai, luan van da tap trung hoan thanh cac nhiem

vu khoa hoc sau:

1. Luan van da khai quat hoa ly luan ve phat trien DNNVV; moi quan he giua
chuyen doi mo hinh tang truong kinh te o Viet Nam va phat trien DNNVV; noi

dung va cac nhan to anh huong den phat trien DNNVV Viet Nam.
2. Luan van da khao sat tu kinh nghiem thuc tien ve phat trien DNNVV cua

Nhat Ban, Thai Lan, Trung Quoc tu do rut ra nhung bai hoc bo ich de phat trien
DNNVV sau thoi ki khung hoang kinh te o Viet Nam.
3. Luan van cung da tien hanh phan tich thuc trang phat trien DN^^W o Viet

Nam trong qua trinh chuyen doi mo hinh tang truong kinh te o Viet Nam tren co so
phan tich nhung thanh tuu dat duoc, ton tai, han che va nguyen nhan cua han che do.

4. Dua tren ket qua phan tich danh gia thuc trang, tim ra nguyen nhan cua

nhung ton tai, han che, luan van da dua ra nhung giai phap phat trien DNNVV
huu hieu trong qua trinh chuyen doi mo hinh tang truong kinh te o Viet Nam.

Cac giai phap nay co tinh kha thi cao va can phai thuc hien dong bo tu phia Nha

nuoc va ban than cac DNNVV Viet Nam vi chung co moi lien he chat che va tao
tien de cho nhau.

Em xin tran trong cam o’n!


TRUONG DAI HOC KINH TE QUOC DAN
£0

TRAN THI THANH TAM

r

s

a

a

.

PHAT TRIEN DOANH NGHIEP NHO VA VUA
TRONG QUA TRINH CHUYEn DOI MO HINH

TANG TRU6NG KINH TE 6 VIET NAM
Chuyen nganh:

Ma so hoc vien:

KINH TE CHINH TRI
CH 190258

LUAN VAN THAC SI KINH TE

Ngud'i hudng dan khoa hoc:

PGS.TS. DANG VAN THANG

HA NOI, 2012


1

MO DAU

1. Tinh cil[> tlhCong cuoc Doi mdi kinh te cua Viet Nam duoc Dang va Chinh phu Viet Nam
khdi xudng tu nam 1986 den nay da mang lai nhieu thanh tuu kinh te - xa hoi dang
ghi nhan. Thanh cong cua cai cach kinh te va hoi nhap cua nudc ta trong hon 25
nam qua da duoc thua nhan mot cach rong rai d ca trong va ngoai nudc. Toc do
tang trudng kinh te trung binh hang nam trong giai doan 2000-2010 la 7,26%.
Ngoai ra, Viet Nam cung dat duoc nhieu thanh tuu an tuong trong cdng cuoc xoa

doi, giam ngheo va phat trien con ngudi.
Qua trinh thuc hien chinh sach doi mdi nen kinh te, Nha nudc da co nhieu chu
truong, chinh sach de ho tro cac doanh nghiep (DN) phat trien, cung nhung cai cach
dinh hudng thi trudng, md cua va hoi nhap kinh te quoc te, khu vuc doanh nghiep
nho va vua (DNNVV) Viet Nam cung da phat trien kha nhanh, nhat la ve luong,
dac biet la tu khi co Luat doanh nghiep (nam 1999). Neu nhu nam 1992 mdi chi co
4.086 doanh nghiep dang ky thanh lap theo Luat Cong ty va Luat Doanh nghiep tu
nhan (nam 1990), thi den het 31 thang 12 nam 2011 ca nudc da co 622.977 doanh
nghiep dang ky hoat dong theo Luat Doanh nghiep (2005) trong do DNNVV chiem
97% tong so doanh nghiep.
Cung vdi su phat trien dat nudc, DNNVV dong vai trd ngay cang quan trong
trong phat trien kinh te-xa hoi, gop phan thay doi co cau kinh te, tao viec lam, tang
thu nhap cho ngudi lao dong, giup cai thien muc song cua ngudi dan, gop phan rat

ldn vao cong cuoc xoa doi giam, huy dong cac nguon luc xa hoi cho dau tu phat
trien, dong gop vao ngan sach Nha nudc va thuc day tang trudng kinh te. Chi tinh
rieng giai doan 2000 - 2010, da co khoang 5,6 trieu viec lam mdi duoc tao ra bdi
cac doanh nghiep tu nhan (trong do phan ldn la DNNVV), 1,5 trieu viec lam duoc
tao ra tu cac doanh nghiep co von dau tu nudc ngoai, trong khi khu vuc doanh

nghiep nha nudc cat giam khoang 300.000 lao dong.

Tuy nhien, ben canh do thi DNNVV cdn gap rat nhieu nhung han che va thach

thuc, chua phat huy het vai tro va tiem nang trong viec phat trien kinh te cua dat

nudc. Do boi canh phat trien nen kinh te dat nudc, qua trinh phat trien DNNVV trudc
day chu yeu theo mo hinh tang trudng theo chieu rong (trudc het la gia tang quy mo
von dau tu) da den muc tdi han; dong luc tang trudng phu thuoc vao gia tang von
dau tu, gia tang so luong lao dong.v.v... da yeu va dang giam dan. Trong khi do,


2

nang suat lao dong, nang suat cac yeu td tong hop hau nhu khong duoc cai thien;
hieu qua su dung nguon luc, nhat la von dau tu thap va dang co xu huong giam. Viec
duy tri qua lau mo hinh tang truong theo chieu rong khong cdn phu hop da kim ham
gia tang nang suat va nang luc canh tranh cua doanh nghiep. Vi vay sau cuoc khung
hoang kinh te cac doanh nghiep Viet Nam chu yeu la DNNVV bi pha san hang loat
tinh den 31 thang 12 nam 2011 ca nuoc co toi 79.014 doanh nghiep da giai the. Do do
viec sap xep doanh nghiep nha nuoc, ho tro DNNVV cung can phan dinh nhung viec
dai hoi hoac ngan han de co giai phap cu the.
Voi tac dong cua cuoc khung hoang kinh te toan cau len nen kinh te , trong boi
canh canh tranh toan cau ngay cang tro nen gay gat va yeu cau dat ra cho Viet Nam
can tai cau truc nen kinh te chuyen doi mo hinh tang truong theo huong phat trien
ben vung, trong do trong tam cho viec phat trien DNNVV khong phai la su gia tang
dot pha ve so luong va ve quy mo ma trong nhung nam tiep theo la mo hinh phat
trien hop li giua chieu rong va chieu sau do la su dot pha ve chat luong, hieu qua,
tang nang suat lao dong, nang cao kha nang canh tranh cua cac DNNVV voi muc
tieu hinh thanh mot khu vuc kinh te tu nhan manh voi cac DNNVV co the cung voi

cac DN thuoc cac thanh phan kinh te khac tro thanh tru cot cua nen kinh te co kha
nang vuon ra cac thi truong nuoc ngoai va gop phan tao dung mot nen kinh te phat
trien co chat luong va co tinh canh tranh cao.
Xuat phat tu thuc te tren, tac gia chon de tai ‘“Phat trien doanh nghiep nhd va
vu'a trong qua trinh chuyen doimo hinh tang truffng kinh te ff Viet Nam” lam de
tai luan van thac sy kinh te cua minh.
2. Tinh hinh

cu’u

O cac nuoc tren the gioi, DNNVV dong mot vai trd rat quan trong trong viec
thuc day su phat trien cua kinh te - xa hoi. Cac DNNVV chiem mot ty trong lon
trong nen kinh te va co kha nang tao ra nhieu viec lam voi chi phi thap; cung cap
cho xa hoi mot khoi luong dang ke cac hang hoa va dich vu lam tang tong san pham
noi dia (GDP) cho nen kinh te. Phat trien doanh nghiep nho va vua la mot nhiem vu
quan trong trong Chien luoc phat trien kinh te - xa hoi, day manh cong nghiep hoa,
hien dai hoa dat nuoc.
De thuc day cac DNNVV trong nuoc phat trien o Viet Nam da co nhieu cong

trinh va cac bao cao khoa hoc nghien cuu ve DNNVV duoi cac goc do khac nhau nhu:
- Nguyen Huu Hai, Doi moi co che quan ly DNNVV trong nen kinh te thi
truong o Viet Nam, Nha xuat ban Chinh tri Quoc gia, 1995.


3

- Le Van Sang, Vai tro cua DNNVV trong phat trien kinh te Nhat Ban va kha
nang hop tac voi Viet Nam, Nha xuat ban khoa hoc xa hoi, 1997.
- Nguyen Cuc, 2000 “Doi moi co che chinh sach hd tro DNNVV o Viet Nam
den nam 2005”.

- Pham Thi Thu Hang, 2002 “Tao viec lam tot bang chinh sach phat trien

doanh nghiep nhd va vua”.
- Cuc Phat trien doanh nghiep, Bao cao thuc trang DNNVV mien Bac nam 2005.
- Ho tro Chuong trinh Khu vuc kinh doanh, 2007, Bao cao dac diem moi

trudng kinh doanh o Viet Nam: ket qua dieu tra DNNVV nam 2007
- Tong cuc thong ke, 2008, Thuc trang doanh nghiep qua ket qua dieu tra nam
2001-2007

- Phong Thuong mai va Cong nghiep Viet Nam- To chuc lao dong quoc te,
2008. Tao moi ti’iudng kinh doanh thuan loi xay dung va thuc tth chinh sach phat

trien DNNVV.

- Cuc phat trien doanh nghiep, 2010, 2012. Sach trang. Doanh nghiep nho va

vua Viet Nam 2009, 2011.
- Tong cuc thong ke, 2010, Doanh nghiep Viet Nam 9 nam dau the ky 21
Tac gia lua chon nghien cuu de tai duoi goc do kinh te chinh tri la cach tiep

can moi va thiet thuc, khong trung lap voi cac cong trinh va cac de tai nghien cuu
da duoc cong bo.

3. Doitu’O’ng va pham vi nghien cuu
Doi tuong nghien cuu: Cac DNNVV Viet Nam xac dinh theo cac gioi han

sau day:

- Thu nhat, doi voi van de ly luan: Luan van chi nghien cuu nhung van de co
ban ve DNNVV, noi dung cac nhan to, tinh tat yeu phat trien DNNVV, kinh nghiem
thuc tien phat trien DNNVV.

- Thu hai, nghien cuu ve van de thuc trang cac DNNVV Viet Nam hien nay.
- Thu ba, ve phuong huong va giai phap, Luan van chi tap trung de xuat mot

so giai phap cu the, voi muc dich phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen ddi mo
hinh tang truong kinh te o Viet Nam tu chieu rong sang mo hinh phat trien hop ly
giua chieu rong va chieu sau do la nang cao chat luong, hieu qua, nang suat va kha

nang canh tranh cua cac DNNVV.
Thdi gian nghien cuu: tu nam 2005- den nay.


4

4. Nhiem vu, muc tieu cua nghien cuu
Muc dich nghien chu cua Luan van la: Xac dinh nhung ly luan ca ban va kinh

nghiem thuc tien phat trien DNNVV. Qua do, chi ra nhung han che, nguyen nhan
cdn ton tai trong viec phat trien DNNVV o Viet Nam, dong thai de xuat giai phap
de phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen doi md hinh tang trudng kinh te o

Viet Nam.
Voi muc dich nhu vay, nhiem vu nghien cuu cua Luan van la:

- Phan tich, lam ro nhung ca so ly luan ve DNNVV
- Hoc hoi mot so kinh nghiem tot cua mot so nuoc tren the gidi trong cong tac
ho tro phat trien DNNVV chuyen doi sau khung hoang

- Phan tich, danh gia thuc trang phat trien cua cac DNNVV o Viet Nam
- De xuat mot so giai phap phat trien doanh nghiep nho va vua trong qua trinh
chuyen doi md hinh tang truong kinh te o Viet Nam.

5. Phuong phap nghien cuu

Luan van su dung phuang phap duy vat bien chung, duy vat lich su dong thai:
- Ket hop phuang phap logic va lich su, phan tich va tong hop.
- Phuang phap thong ke, sa do, bieu do, bang bieu, so sanh....
- Tham van y kien cua lanh dao ca quan ve ho tro DNNVV
De dam bao tinh thuc tien va dai dien cao, cach tiep can va phuang phap

nghien cuu duoc su dung trong luan van nay dua tren cac ket qua khao sat, nhung
van de ly luan da duoc duc rut trong sach giao khoa chuyen nganh trong nuoc va

quoc te; cac so lieu thong ke da duoc xuat ban, cac bao cao tong hop tu cac to chuc,

ca quan quan ly co lien quan; ket qua cac nghien cuu trudc day duoc cong bo tren
cac tap chi khoa hoc trong nudc va quoc te.

6. Dong gop cua luan van
- He thong hoa nhung van de ly luan ve DNNVV va kinh nghiem thuc tien

phat trien DNNVV.
- Danh gia ve thuc trang phat trien DNNVV trong thai gian qua tu do dua ra
nhung nhan xet thanh tuu, han che va nguyen nhan cua no.

- De xuat phuang hudng va giai phap nham phat huy tinh tich cuc va han che

nhung tieu cuc de phat trien DNNVV trong qua trinh chuyen doi md hinh tang
truong kinh te o Viet Nam. Qua do dong gop vao thuc hien chu truang phat trien
kinh te thi truang dinh hudng xa hoi chu nghia cua Viet Nam.


5

7. Ketcau cua I uan van

Ngoai phan mo dau, ket luan va danh muc tai lieu tham khao, luan van duoc
chia lam 3 chuong .

Chuong 1: Co so ly luan va kinh nghiem thuc tien phat trien doanh nghiep
nhd va vua trong qua trinh chuyen ddi mo hinh tang truong kinh te o Viet Nam.
Chuong 2: Thuc trang phat trien doanh nghiep nhd va vua o Viet Nam hien
nay.

Chuong 3: Phuong hudng va giai phap phat trien doanh nghiep nhd va vua
trong qua trinh chuyen ddi mo hinh tang truong kinh te o Viet Nam.