Bài báo NCKH về thủy sản

Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



K
ỷ

y
ế
u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

1


ỨNG DỤNG GIẢN ĐỒ NGƯỜI MÁY TRONG SẢN XUẤT

TRẠM MÁY HÚT CHÂN KHÔNG TẠI CÔNG TY TNHH THỦY SẢN PHƯƠNG ĐÔNG TP.
CẦN THƠ

Võ Ngọc Đức, Phạm Hoàng Thịnh, Nguyễn Chí Trung, Lê Đào Trọng Nghĩa, Nguyễn Trí Dũng.

Khoa cơ khí, Trường Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.

(Email: – Tell: 01635212532)

Tóm tắt: Nội dung bài báo cho thấy các giải pháp có thể thực hiện để tối ưu hóa hệ thống chuyền ở khu vực máy hút
chân không tại công ty TNHH Thủy Sản Phương Đông Tp. Cần Thơ. Các giải pháp được thực hiện dựa trên việc thiết
lập các giản đồ người-máy (giản đồ thể hiện mối quan hệ giữa người và máy về mặt thời gian). Dựa vào các giản đồ
này, ta có thể biết được hiệu suất hoạt động của máy và thời gian thực hiện công việc của người công nhân để từ đó
có thể phân bổ lại nguồn lực và sắp xếp vị trí các máy sao cho hợp lý nhất. Nhờ đó, giúp công ty tiết kiệm được nhiều
chi phí như là: chi phí nhân công, chi phí di chuyển, chi phí thao tác,…đồng thời giúp cho các thao tác công việc của
người công nhân trên máy được dễ dàng hơn và dòng lưu chuyển của nguyên vật liệu và nhân công được thông thoáng
hơn. Giản đồ người-máy chỉ sử dụng thông tin về thời gian thực hiện các thao tác của công việc trên máy. Các số liệu
được thu thập trực tiếp nhiều lần tại công ty và xử lý bằng thống kê để có được kết quả cuối cùng.

Từ khóa: Giản đồ người máy, cân bằng chuyền.

1. GIỚI THIỆU
Cùng với xu hướng hội nhập quốc tế đang được
phát triển mạnh mẽ, các công ty nước ngoài hội nhập
vào nền kinh tế Việt Nam làm tăng tính cạnh tranh của
sản phẩm ở thị trường trong nước. Đồng thời, cũng là
một cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam có thể đưa
sản phẩm của mình ra thi trường thế giới, chinh phục
những vùng at mới. Trước tình hình đó, các doanh
nghiệp Việt Nam phải có những biện pháp hữu hiệu để
nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm của mình
về chất lượng, về giá,… Công ty TNHH Thủy Sản
Phương Đông Tp. Cần Thơ là công ty chuyên về sản

xuất và xuất khẩu cá tra đông lạnh trên các thị trường
quốc tế như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapo, một vài
nước ở châu Âu, Bắc Mĩ,… Với đặc điểm của công ty
là sản phẩm là thực phẩm nên vấn đề an toàn thực
phẩm rất quan trọng, do đó các thao tác của công nhân
phải đảm bảo đúng quy trình, chuẩn xác và đảm bảo
vệ sinh. Để làm được việc này, đòi hỏi đầu tiên là hệ
thống sản xuất phải được thiết kế sao cho người công
nhân có thể thực hiện công việc của mình một cách dễ
dàng và thoải mái nhất đồng thời vẫn đảm bảo năng
suất .
Hơn nữa, để cạnh tranh về giá với các sản phẩm
thực phẩm trên thị trường xuất khẩu, đòi hỏi công ty
phải giảm các chi phí về sản xuất xuống để giảm giá
thành sản phẩm. Có nhiều cách để có thể cải thiện giá
sản phẩm, nhưng sau đây chúng tôi xin giới thiệu một
phương pháp giúp làm giảm chi phí sản xuất bằng việc
thiết kế lại hệ thống chuyền và thao tác của công nhân.
Do giới hạn của việc nghiên cứu nên bài báo chỉ có thể
khảo sát ở khu vực máy hút chân không của công ty.
Việc thiết kế lại hệ thống chuyền và công việc của
công nhân tại khu vực này sẽ giúp công ty tiết kiệm
được nhiều chi phí như là: chi phí nhân công, chi phí
di chuyển, chi phí thao tác,…đồng thời giúp cho các
thao tác công việc của người công nhân trên máy được
dễ dàng hơn và dòng lưu chuyển của nguyên vật liệu
và nhân công được thông thoáng hơn.

2. THỰC HIỆN
2.1 Các số liệu thu thập.

Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



K
ỷ

y
ế
u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

2


2.1.1.Dữ liệu về thời gian vận hành máy hút chân
không

Bảng 2.1: Dữ liệu về thời gian vận hành máy hút chân

không
2.1.2.Giản đồ người máy hiện tại ở khu vực máy hút
chân không.
Hình 2.1: Giản đồ người máy hiện tại ở khu vực máy
hút chân không
a. Giản đồ người máy hiện tại ở khu vực máy hút
chân không đơn.
b. Giản đồ người máy hiện tại ở khu vực máy hút
chân không kép
2.1.3.Mặt bằng hiện tại ở khu vực máy hút chân không

Hình 2.2: Mặt bằng hiện tại ở khu vực máy hút chân
không

2.1.4.Quy trình thực hiện của máy hút chân không là
1. Sắp cá lên máy.
2. Chờ máy chạy.
3. Lấy cá xuống sau khi máy chạy xong.
2. Kiểm tra.
3. Phân loại, cân.
4. Đóng thùng.
5. Vận chuyển vào kho

Hình 2.3: Quy trình hút chân không và đóng gói

2.2 Phân tích và đánh giá các phương án
2.2.1. Đối với máy hút chân không đơn.
a. Phương án 1: 6 người : 4 máy.
Hình 2.4: Giản đồ người máy cho phương án 1 ở
khu vực máy hút chân không đơn.

Hình 2.5: Mặt bằng bố trí máy cho phương án này
là:


b. Phương án 2: 4 người : 4 máy.
Hình 2.6: Giản đồ người máy cho phương án 2 ở
khu vực máy hút chân không đơn.
Hình 2.7: Mặt bằng bố trí máy cho phương án này
là:

c. So sánh và lựa chọn phương án

Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



K
ỷ

y
ế
u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

3


Bảng 2.2: Thể hiện mức độ cải thiện giữa các phương
án so với mặt bằng hiện tại.
Dựa vào bảng thì ta thấy, phương án 2 cho kết quả
cải thiện tốt hơn: số nhân công giảm 6 người từ 10
người còn 4 người, thời gian rảnh của công nhân giảm
từ 340s còn 36s và hiệu suất tăng từ 0.008 lên 0.0167.

2.2.2.Đối với máy hút chân không kép
Phương án 1: 6 người : 4 máy.
Hình 2.8: Giản đồ người máy cho phương án 1 ở khu
vực máy hút chân không kép.
Hình 2.9: Mặt bằng bố trí máy cho phương án này là:


Bảng 2.3: Thể hiện mức độ cải thiện giữa các phương
án so với mặt bằng hiện tại
Dựa vào bảng thì ta thấy, phương án 1 cho kết quả
cải thiện tốt hơn: số nhân công giảm 4 người từ 10
người còn 6 người, thời gian rảnh của công nhân giảm
từ 244s còn 156s và hiệu suất tăng từ 0.0087 lên
0.0108.
3. KẾT LUẬN

Với mục tiêu là giảm số nhân công và khai thác
tối đa hiệu quả sử dụng của máy, nhóm đã dùng giản
đồ người máy để bố trí lại vị trí các máy và quy trình
thực hiện công việc phù hợp nhất. Việc bố trí mới này
đã mang lại một số lợi ích như: giảm chi phí cho nhân
công, tăng hiệu suất sử dụng máy, Cụ thể được thể
hiện ở 2 bảng sau:
3.1. Đối với máy hút chân không đơn.

Bảng 3.1: Thể hiện mức độ cải thiện giữa các phương
án so với mặt bằng hiện tại.
Ta thấy, phương án cải tiến 2 cho kết quả tốt nhất
trong 2 phương án được nêu, giảm 6 nhân công và
tăng hiệu suất lên 0.0167. Do đó, nhóm đề nghị chọ
phương án 2 để bố trí.
3.2. Đối với máy hút chân không kép.

Bảng 3.2: Thể hiện mức độ cải thiện giữa các
phương án so với mặt bằng hiện tại.
Ta thấy, phương án cải tiến 1 cho kết quả tốt hơn
hiện trạng, giảm 4 nhân công và tăng hiệu suất lên
0.0108. Do đó, nhóm đề nghị chọ phương án 1 để bố
trí

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ts. Lê Ngọc Quỳnh Lam – Thiết kế vị trí và mặt
bằng hệ thống công nghiệp – NXB Đại học Quốc
gia Tp. Hồ Chí Minh.
2. Ts. Đỗ Ngọc Hiền – Giáo trình Thiết kế vị trí và
mặt bằng hệ thống công nghiệp

Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



K
ỷ

y
ế
u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

4

DANH SÁCH HÌNH VẼ

HÌNH 2.1.a. GIẢN ĐỒ NGƯỜI MÁY CHO HIỆN TRẠNG (10 NGƯỜI : 4 MÁY) Ở KHU MÁY HÚT CHÂN KHÔNG ĐƠN
Th
ời
gian

Máy 1 Máy 2 NC-L1 NC-L1 NC-L2 NC-L2
NC-
UL1&2
Máy 3 Máy 4 NC - L3
NC-
L3
NC-
L4
NC-L4
NC-
UL-
3&4
2 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
4 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
6 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
8 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
10 load run L1 L1 IDLE IDLE I & P load run L3 L3 IDLE IDLE I & P
12 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
14 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
16 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
18 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
20 run run IDLE IDLE IDLE IDLE move run run IDLE IDLE IDLE IDLE move

22 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
24 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
26 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
28 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
30 run load IDLE IDLE L2 L2 I & P run load IDLE IDLE L4 L4 I & P
32 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
34 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
36 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
38 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
40 run run IDLE IDLE IDLE IDLE move run run IDLE IDLE IDLE IDLE move
42 run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle
44 run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle
46 run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle
48 run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle
50 run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle run run IDLE IDLE IDLE IDLE idle

HÌNH 2.1.b. GIẢN ĐỒ NGƯỜI MÁY CHO HIỆN TRẠNG Ở KHU MÁY HÚT CHÂN KHÔNG KÉP (10 NGƯỜI : 4 MÁY)
Thời
gian
Máy 1 Máy 2 NC-L1 NC-L1 NC-L2 NC-L2
NC-UL-
1&2
Máy 3 Máy 4 NC-L3 NC-L3 NC-L4 NC-L4
NC-UL-
3&4
2 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
4 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
6 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
8 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3
10 L+UN run L1 L1 IDLE IDLE Un1 L+UN run L3 L3 IDLE IDLE Un3

12 L run L1 L1 IDLE IDLE I & P L run L3 L3 IDLE IDLE I & P
Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

5


14 L run L1 L1 IDLE IDLE I & P L run L3 L3 IDLE IDLE I & P
16 L run L1 L1 IDLE IDLE I & P L run L3 L3 IDLE IDLE I & P
18 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
20 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P
22 run run IDLE IDLE IDLE IDLE Move run run IDLE IDLE IDLE IDLE Move
24 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
26 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE IDLE L4 L4 Un4
28 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE6 IDLE L4 L4 Un4

30 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE7 IDLE L4 L4 Un4
32 run L+UN IDLE IDLE L2 L2 Un2 run L+UN IDLE8 IDLE L4 L4 Un4
34 run L IDLE IDLE L2 L2 I & P run L IDLE9 IDLE L4 L4 I & P
36 run L IDLE IDLE L2 L2 I & P run L IDLE10 IDLE L4 L4 I & P
38 run L IDLE IDLE L2 L2 I & P run L IDLE11 IDLE L4 L4 I & P
40 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE12 IDLE IDLE IDLE I & P
42 run run IDLE IDLE IDLE IDLE I & P run run IDLE13 IDLE IDLE IDLE I & P
44 run run IDLE IDLE IDLE IDLE MOVE run run IDLE14 IDLE IDLE IDLE MOVE
46 run run IDLE IDLE IDLE IDLE IDLE run run IDLE15 IDLE IDLE IDLE IDLE

HÌNH 2.4: GIẢN ĐỒ NGƯỜI - MÁY CHO PHƯƠNG PHÁP CẢI TIẾN 1 (6 NGƯỜI : 4 MÁY) Ở KHU MÁY HÚT ĐƠN
Thời
gian
Máy 1 Máy 2 Máy 3 Máy 4 NC-load1 NC-load2 NC-load3 NC-load 4
NC-Unload
1&3
NC-Unload
2 &4
2 L+Un L+Un run run L1 L2 idle1 idle unload 1 unload 2
4 L+Un L+Un run run L1 L2 idle idle unload 1 unload 2
6 L+Un L+Un run run L1 L2 idle idle unload 1 unload 2
8 L+Un L+Un run run L1 L2 idle idle unload 1 unload 2
10 L L run run L1 L2 idle idle I & P I & P
12 L L run run L1 L2 idle idle I & P I & P
14 L L run run L1 L2 idle idle I & P I & P
16 L L run run L1 L2 idle idle I & P I & P
18 L L run run L1 L2 idle idle I & P I & P
20 L L run run L1 L2 idle idle move move
22 run run L+Un L+Un idle1 idle L3 L4 unload 3 unload 4
24 run run L+Un L+Un idle idle L3 L4 unload 3 unload 4

26 run run L+Un L+Un idle idle L3 L4 unload 3 unload 4
28 run run L+Un L+Un idle idle L3 L4 unload 3 unload 4
30 run run L L idle idle L3 L4 I & P I & P
32 run run L L idle idle L3 L4 I & P I & P
34 run run L L idle idle L3 L4 I & P I & P
36 run run L L idle idle L3 L4 I & P I & P
38 run run L L idle idle L3 L4 I & P I & P
40 run run L L idle idle L3 L4 move move
42 run run run run idle idle idle1 idle idle1 idle
44 run run run run idle idle idle idle idle idle
Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

6

46 run run run run idle idle idle idle idle idle
48 run run run run idle idle idle idle idle idle
50 run run run run idle idle idle idle idle idle
52 run run run run idle idle idle idle idle idle
54 run run run run idle idle idle idle idle idle
56 run run run run idle idle idle idle idle idle
58 run run run run idle idle idle idle idle idle
60 run run run run idle idle idle idle idle idle



HÌNH 2.6: GIẢN ĐỒ NGƯỜI - MÁY CHO PHƯƠNG PHÁP CẢI TIẾN 2 (4 NGƯỜI : 4 MÁY) Ở KHU MÁY HÚT ĐƠN
Thời gian Máy 1 Máy 2 Máy 3 Máy 4 NC-load 1 &3 NC-load 2 &4 NC-Unload 1&3 NC-Unload 2 &4
2 L+Un L+Un run run L1 L2 Un1 Un2
4 L+Un L+Un run run L1 L2 Un1 Un2
6 L+Un L+Un run run L1 L2 Un1 Un2
8 L+Un L+Un run run L1 L2 Un1 Un2
10 L L run run L1 L2 I &P I &P
12 L L run run L1 L2 I &P I &P
14 L L run run L1 L2 I &P I &P
16 L L run run L1 L2 I &P I &P
18 L L run run L1 L2 I &P I &P
20 L L run run L1 L2 move move
22 run run run run move move idle idle
24 run run L+Un L+Un L3 L4 Un3 Un4
26 run run L+Un L+Un L3 L4 Un3 Un4
28 run run L+Un L+Un L3 L4 Un3 Un4
30 run run L+Un L+Un L3 L4 Un3 Un4
32 run run L L L3 L4 I &P I &P

34 run run L L L3 L4 I &P I &P
36 run run L L L3 L4 I &P I &P
38 run run L L L3 L4 I &P I &P
40 run run L L L3 L4 I &P I &P
42 run run L L L4 L5 move move
44 run run run run move move idle idle
46 run run run run idle idle idle idle
48 run run run run idle idle idle idle
50 run run run run idle idle idle idle
52 run run run run idle idle idle idle
54 run run run run idle idle idle idle
56 run run run run idle idle idle idle
58 run run run run idle idle idle idle
60 run run run run idle idle idle idle


Hội nghị Khoa học công nghệ thường niên Cơ khí lần 5 Khoa Cơ Khí, Trường Đại học Bách Khoa, 15/03/2014



u H
ộ
i ngh
ị

Khoa h
ọ
c công ngh
ệ

thư
ờ
ng niên Cơ Khí 2014

7



HÌNH 2.8: GIẢN ĐỒ NGƯỜI - MÁY CHO PHƯƠNG PHÁP CẢI TIẾN 1 (6 NGƯỜI : 4 MÁY) Ở KHU MÁY HÚT CHÂN KHÔNG KÉP
Thời
gian
Máy 1 Máy 2 NC-L1 NC-L2 NC-UL Máy 3 Máy 4 NC-L3 NC-L4 NC-UL
2 L+UN run L1 IDLE Un1 L+UN run L3 IDLE Un3
4 L+UN run L1 IDLE Un1 L+UN run L3 IDLE Un3
6 L+UN run L1 IDLE Un1 L+UN run L3 IDLE Un3
8 L+UN run L1 IDLE Un1 L+UN run L3 IDLE Un3
10 L+UN run L1 IDLE Un1 L+UN run L3 IDLE Un3
12 L run L1 IDLE I & P L run L3 IDLE I & P
14 L run L1 IDLE I & P L run L3 IDLE I & P
16 L run L1 IDLE I & P L run L3 IDLE I & P
18 L run L1 IDLE I & P L run L3 IDLE I & P
20 L run L1 IDLE I & P L run L3 IDLE I & P
22 L run L1 IDLE Move L run L3 IDLE Move
24 L L+UN L1 L2 Un2 L L+UN L3 L4 Un4
26 L L+UN L1 L2 Un2 L L+UN L3 L4 Un4
28 L L+UN L1 L2 Un2 L L+UN L3 L4 Un4
30 L L+UN L1 L2 Un2 L L+UN L3 L4 Un4
32 L L+UN L1 L2 Un2 L L+UN L3 L4 Un4
34 run L IDLE L2 I & P run L IDLE L4 I & P
36 run L IDLE L2 I & P run L IDLE L4 I & P

38 run L IDLE L2 I & P run L IDLE L4 I & P
40 run L IDLE L2 I & P run L IDLE L4 I & P
42 run L IDLE L2 I & P run L IDLE L4 I & P
44 run L IDLE L2 MOVE run L IDLE L4 MOVE
46 run L IDLE L2 IDLE run L IDLE L4 IDLE
48 run L IDLE L2 IDLE run L IDLE L4 IDLE
50 run L IDLE L2 IDLE run L IDLE L4 IDLE
52 run L IDLE L2 IDLE run L IDLE L4 IDLE
54 run L IDLE L2 IDLE run L IDLE L4 IDLE
56 run run IDLE IDLE IDLE run run IDLE IDLE IDLE
58 run run IDLE IDLE IDLE run run IDLE IDLE IDLE
60 run run IDLE IDLE IDLE run run IDLE IDLE IDLE
62 run run IDLE IDLE IDLE run run IDLE IDLE IDLE