khám thai và quản lý thai

1
KHÁM THAI VÀ QUẢN LÝ THAI
Bs. Trần Nguyễn Quốc Vương
2
MỤC TIÊU
Biết lịch khám thai và các việc cần làm trong mỗi lần khám
thai.
Nhận biết được thai kỳ nguy cơ cao
Tính được tuổi thai và ngày dự sanh theo kinh chót
Tư vấn được cho sản phụ
3
LỊCH KHÁM THAI
Đối với thai kỳ bình thường:
3 tháng đầu 1 lần
3 tháng giữa 1 lần
3 tháng cuối mỗi tháng 1 lần
Lý tưởng: mỗi tháng 1 lần, tháng thứ 9 mỗi tuần 1 lần  12
lần
5 lần
4
3 THÁNG ĐẦU
Chẩn đoán thai
Số lượng – vị trí
Thai kỳ bình thường – bệnh lý
5
Cần hỏi
Tiền sử sản khoa: PARA
Kinh chót  tuổi thai và ngày dự sanh
Ngày dự sanh: ngày + 7, tháng trừ 3
Bệnh lý đã mắc phải trước đây
Tư vấn: lợi ích của viên sắt

6
Ví dụ
Một sản phụ 28 tuổi đến khám, kinh chót 9/11/2012, đây là
lần mang thai thứ 3:
Lần 1 sanh con trai, đủ tháng, sanh thường, hậu sản 4 ngày, hiện
học lớp 1
Lần 2 sanh con gái, 8 tháng, sanh thường, hậu sản 2 tuần, hiện
học lớp chồi
Ngoài ra, bà ấy có đi hút thai 1 lần sau lần sanh thứ 1 6
tháng.
Câu hỏi:
PARA
Tuổi thai hiện tại? Ngày dự sanh?
7
Viên sắt
Uống ngày 1 viên trong suốt thời gian mang thai  6 tuần
sau sanh
Có biểu hiện thiếu máu rõ  2 -3 viên / ngày.
Cung cấp ngay từ lần khám thai đầu
Những lần khám sau: kiểm tra việc sử dụng và cung cấp tiếp
8
Khám
Thăm khám toàn thân, thể trạng chung.
Đo mạch, nhiệt độ, huyết áp, cân nặng.
Thăm khám các hệ tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp, thần kinh
Đo BCTC
Lập phiếu theo dõi và ghi lại kết quả khám, xét nghiệm
9
Khám âm đạo
Thăm khám âm đạo

Bằng mỏ vịt
Tính chất dịch ÂĐ
Màu sắc CTC
Viêm nhiễm?
Bằng tay
Mật độ CTC, đóng mở
Mật độ, kích thước TC
2 phần phụ
10
Xét nghiệm
Nước tiểu: Protein niệu, đường niệu, cặn lắng
Máu: Tùy theo từng bệnh lý, công thức máu, nhóm máu, Rh
Viêm gan B, C, giang mai, HIV
11
Siêu âm 3 tháng đầu
Vị trí thai
Số lượng thai
Tuổi thai
12
Dặn dò bệnh nhân
Hẹn tiêm phòng uốn ván
Hẹn lần khám kế tiếp
Thông báo cơ sở Y tế gần nhất
13
Thai kỳ nguy cơ dị tật cao
Tuổi > 38
Tiền sử gia đình có bất thường NST
TS gia đình, bản thân: thai dị dạng, chết lưu, sẩy thai liên
tiếp
Tiểu đường, động kinh

Vì sức khỏe mẹ  dùng thuốc chống chỉ định khi có thai
Nhiễm độc rượu, thuốc phiện
14
3 THÁNG GIỮA
Kiểm tra sức khỏe mẹ, phát hiện các bệnh lý nặng lên do thai
kỳ
Kiểm tra sự phát triển của thai, phát hiện các dị tật thai sớm
và xử trí
Chủng ngừa uốn ván (VAT)
Hỏi thăm, giải đáp thắc mắc
15
Hỏi
Dấu hiệu bất thường: ra máu âm đạo, ra khí hư, phù chi dưới,
đau vùng hông
Tình trạng nghén trong 3 tháng đầu
Các bệnh lý mẹ mắc phải trong 3 tháng đầu
16
Khám và xét nghiệm
Khám:
Khám toàn thân
Đo BCTC, vòng bụng
Nghe tim thai
Xét nghiệm:
Đạm niệu, đường niệu
Triple test
17
Siêu âm 3 tháng giữa
Kiểm tra tình trạng phát triển thai
Hình thái thai, phát hiện dị tật
Tuổi thai

Vị trí nhau, tình trạng ối
Giới tính
18
Kết thúc lần khám
Ghi phiếu theo dõi thai.
Dặn dò bệnh nhân.
Hẹn lần khám sau.
Hẹn tiêm phòng nếu chưa tiêm đủ.
19
Lịch tiêm phòng
Mũi 1: Lần khám thai đầu tiên ở 3 tháng giữa
Mũi 2: Sau mũi 1 30 ngày
Mũi 3: Sau mũi 2 6 tháng
Mũi 4: Sau mũi 3 1 năm
Mũi 5: Sau mũi 4 1 năm
Đối với phụ nữ có thai thì mũi tiêm thứ 2 phải cách trước khi
sanh ít nhất 1 tháng
20
3 THÁNG CUỐI
Kiểm tra sức khỏe mẹ
Kiểm tra sự phát triển của thai
Xác định ngôi thế, kiểu thế
Phát hiện các bệnh lý bất thường
Tiên lượng cuộc sanh
21
Hỏi và tư vấn
Bệnh lý mắc phải trong thai kỳ
Thời gian thai máy
Tình trạng phù, tình trạng dinh dưỡng
Tư vấn: nuôi con bằng sữa mẹ, lợi ích của sữa mẹ

22
Khám
Thăm khám toàn thân: Như 3 tháng đầu
Khám khung chậu
Đo BCTC, vòng bụng, nghe tim thai.
Thủ thuật Leopold
Khám âm đạo: triệu chứng bất thường, chuyển dạ
23
Leopold
4 thủ thuật
Nhằm:
Xác định ngôi thai
Xác định độ lọt đầu thai
24
Xét nghiệm
Nước tiểu: đạm niệu, đường niệu
Công thức máu
Nhóm máu (nếu chưa thực hiện)
Viêm gan B, C, HIV, giang mai (nếu cần)
25
Siêu âm
Đánh giá sự phát triển của thai
Tình trạng thai, nhau, ối
Ngôi thai, tim thai