Kiến thức chứng khoán

In bài viết
Ý nghĩa của hai hệ số P/E và P/BV (26/11/2009)
HỎI: Xin cho tôi được biết rõ về ý nghĩa của hai hệ số P/E và P/BV. Hai hệ
số này có gì khác nhau?
ĐÁP: Trong quá trình phân tích và đầu tư cổ phiếu, bên cạnh việc đánh giá
tình hình tài chính của doanh nghiệp, các nhà đầu tư còn cần phải tìm được những
mức giá hợp lý để đưa ra các quyết định phù hợp (mua, nắm giữ hay bán).
Để có thể đánh giá về giá của một cổ phiếu hiện tại là đắt hay rẻ, người ta thường
xem xét hai chỉ tiêu là Hệ số giá trên thu nhập (P/E – Price per Earning) và Hệ số
giá trên giá trị sổ sách (P/BV – Price per Book Value).

P/E =
Giá thị trường của cổ phiếu
EPS
và
P/BV =
Giá thị trường của cổ phiếu
BVPS

Trong đó, EPS là thu nhập trên một cổ phiếu thường (Earning per Share), có
thể được tính theo công thức:

EPS =
Lợi nhuận sau thuế chia
cho
cổ đông thường
Tổng khối lượng cổ phiếu
phổ thông đang lưu hành
bình quân

Chi tiết về cách tính EPS bạn đọc có thể xem thêm Chuẩn mực kế toán số

30 được Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành ngày 28/12/2005 và Hướng dẫn báo cáo
chỉ tiêu lãi cơ bản trên một cổ phiếu phổ thông của Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.
Hồ Chí Minh.

BV (Book Value) hay còn gọi là BVPS (Book Value per Share) là giá trị số
sách của một cổ phần, được tính theo công thức:

BVPS =
Vốn CSH – Tài sản vô hình
Tổng khối lượng cổ phiếu
đang lưu hành

Hệ số P/E, về mặt lý thuyết, cho biết số tiền mà các nhà đầu tư sẵn sàng bỏ
ra trả cho một đơn vị lợi nhuận đã được tạo ra trong một thời kỳ nhất định. Hệ số
cao có nghĩa là nhà đầu tư kỳ vọng vào khả năng tạo lợi nhuận trong tương lai
công ty sẽ cao hơn và ngược lại. Tuy nhiên, hệ số quá cao không hẳn là tốt nếu xảy
ra tình trạng đầu cơ hoặc có quá nhiều nhà đầu tư tập trung vào một cổ phiếu (quá
đắt). Bên cạnh đó, hệ số quá cao còn đồng nghĩa với việc cổ phiếu đó chứa đựng
nhiều rủi ro. Nếu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không gặp thuận lợi và
kết quả đạt được không như kỳ vọng thì khả năng sụt giảm giá của cổ phiếu càng
mạnh và do đó khả năng thiệt hại đối với nhà đầu tư càng lớn.

Hệ số P/BV được sử dụng để so sánh giá thị trường với giá trị sổ sách của
một cổ phiếu. Một hệ số thấp có nghĩa là cổ phiếu này được định giá thấp và thích
hợp để mua và nắm giữ nó nếu doanh nghiệp có triển vọng tốt trong tương lai. Tuy
nhiên, hệ số thấp cũng có thể là do doanh nghiệp đang gặp nhiều vấn đề trong hoạt
động sản xuất kinh doanh và có thể là không hợp lý nếu đầu tư vào cổ phiếu của
doanh nghiệp này. Hệ số P/BV có liên quan đến chỉ tiêu "giá trị sổ sách của cổ
phiếu" – cho biết giá trị mà các cổ đông thường nhận được trong trường hợp công
ty bị phá sản và các tài sản được thanh lý. Vì vậy, tài sản vô hình như "Lợi thế

thương mại" phải được loại trừ ra khỏi tài sản ròng vì những tài sản loại này không
thể bán được (hoặc rất khó để bán) khi thanh lý.

P/E và P/BV là hai hệ số bổ sung cho nhau trong quá trình phân tích giá cổ
phiếu. Trong quá trình phân tích, các chỉ tiêu này phải được xem xét trong mối liên
hệ với các chỉ tiêu cùng loại của cùng ngành, các doanh nghiệp trong ngành đồng
thời kết hợp với phân tích tình hình tài chính và hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp để có những kết luận có ý nghĩa nhất.