giải phẫu sinh lý hệ sinh dục

ThS. BS Võ Thành Liêm

Mô tả chức năng các bộ phân sinh dục nam/nữ.

Mô tả đặc điểm một số bệnh lý thường gặp hệ
sinh dục.

Đặc điểm chức năng hệ sinh dục

Nam

Nữ

Một số bệnh thường gặp của hệ sinh dục

Chức năng duy trì giống nòi

Khác nhau giữa nam-nữ

Trước dậy thì (bất hoạt) – dậy thì (hoạt động) –
mãn kinh (suy kiệt)

Nam tạo tinh trùng, nữ tạo trứng

Điều khiển bởi hormon sinh dục

Tổng quan

Bộ phận chính tinh hoàn


Tiết tinh trùng (ngoại tiết) và testosteron (nội tiết)

Bộ phận khác: nâng đỡ, dự trữ và dẫn tinh trùng

Bìu

Tinh hoàn

Các ống dẫn tinh

Các tuyến

Dương vật

Tổng quan

Tinh hoàn

2 tinh hoàn, nằm trong bìu (ngoài cơ thể-> giảm T
0
)

Kích thước: 4cm x 3cm x 2cm (11-17g)

Nhiều thùy (150-200)

Mỗi thùy=1-5 ống sinh tinh

Các ống dẫn tinh


Ống thẳng

Lưới tinh hoàn

Ống ra

Ống mào tinh (5-7m)

Ống tinh (40cm)

Tinh trùng trưởng thành
trong quá trình di chuyển
qua các ống

Các ống dẫn tinh

Các tuyến

Tuyến túi tinh

2 túi, dài 15cm, phía sau ống tinh

Không dùng chứa tinh

Túi tinh tiết chất dịch màu hơi vàng, nhớt (tinh dịch)

70% tinh dịch là từ túi tinh

Các tuyến


Tuyến tiền liệt

30-50 tuyến ống túi

Mỗi tuyến ống túi = mỗi thùy

Tiết ra: amylase, acid citric, lipid, khoáng chất

Các tuyến

Tuyến hành niệu đạo

Tiết chất giống tuyến tiền liệt

Nằm tại niệu đạo màng, trong dương vật

Tuyến túi tinh

Dương vật

Là cơ quan giao cấu

Cấu tạo:

2 thể hang

1 thể xốp

1 niệu đạo


Dương vật cương nhờ tích máu

Điều khiển bởi thần kinh tự chủ

Kích thích bởi xúc giác - tâm lý

Dương vật

Tổng quan

Có các nhiệm vụ:

Tạo ra giao tử cái (trứng)

Nhận giao tử đực (tinh trùng)

Tạo môi trường thuận lợi cho thụ tinh

Tạo điều kiện để phôi thai làm tổ (N6-7)

Chứa – nuôi dưỡng phôi thai trong thai kỳ

Tống suất thai trưởng thành để chấm dứt thai kỳ
(chuyển dạ sanh)

Tổng quan

Có các cấu trúc

2 buồng trứng


2 vòi tử cung

Tử cung

Âm đạo

Bộ phận sinh dục ngoài

Bộ phân sinh dục phụ (vú)

Tổng quan

Tổng quan

2 buồng trứng

Hình hạt đậu, 3cm x 1,5cm

Treo vào thành sau bụng bởi các dây chằng

Nang trứng:

Có 400.000 nang trứng phôi thai

Mỗi chu kỳ: >500 trứng huy động,1 trứng trưởng thành

Có 400-500 nang trứng trưởng thành/đời người

Hoàng thể:


Hình thành từ túi nang trứng

Tồn tại trong chu kỳ kinh (<15 ngày)

Nếu thụ tinh -> kéo dài hoàng thể -> hoàng thể thai
nghén (khoảng 2-3 tháng)

2 buồng trứng

Vòi tử cung

Ống dẫn trứng, 12cm

4 phần: phễu vòi, bóng vòi, eo vòi, cận tử cung

Chức năng

Dẫn trứng đến tử cung

Tạo điều kiện thuận lợi cho thụ tinh

Vòi tử cung

Tử cung

3 phần: cổ, thân, đáy

Bề dầy: 3 lớp:


Nội mạc tử cung: tạo điều kiện sống cho phôi thai

Cơ tử cung: co thắc đẩy đôi thai (chuyển dạ)

Bao vỏ ngoài: gắn liền với màng phúc mạc

Chức năng:

Bảo vệ phôi thai

Nuôi dưỡng phôi thai

Đẩy phôi thai ra ngoài (chuyển dạ)

Là nơi chính tạo máu kinh (hành kinh)