giải phẫu sinh lý và bệnh về mắt

GiẢI PHẪU SINH LÝ
& BỆNH VỀ MẮT
ThS.BS Võ Thành Liêm
Mục tiêu bài giảng
•
Mô tả giải phẫu của mắt
•
Tiếp cận chẩn đoán bệnh về mắt
•
Mô tả một số bệnh về mắt thường gặp
Tổng quan
•
Mắt: cơ quan giác quan: thị giác
•
70% thụ thể giác quan cơ thể
•
2 mắt: nằm hố mắt
•
Thần kinh:
–
Thần kinh thị giác: số II
–
Thần kinh cảm giác mắt: số V
–
Co đồng tử: số III
–
Vận động nhãn cầu: III. IV, VI
Cấu trúc của mắt và phần phụ
•
Nhãn cầu
–

Màng bọc ngoài
•
Giác mạc
•
Củng mạc
•
Rìa củng giác mạc
–
Màng bồ đào
•
Mống mắt
•
Thể mi
•
Hắc mạc
–
Võng mạc
–
Các môi trường trong suốt
•
Thủy dịch
•
Thể thủy tinh
•
Thể pha lê
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Màng bọc ngoài
Giác mạc: trong suốt, thấu quang, nhậy
cảm

Củng mạc: trắng
Rìa củng giác mạc
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Màng bồ đào
Mống mắt: tạo đồng tử, co dãn
Thể mi: tạo thủy dịch, treo thể thủy tinh
Hắc mạc: hấp thụ ánh sáng
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Võng mạc: nhận cảm ánh sáng, bọc mặt
trong nhãn cầu
Lõm hoàng điểm: tiếp nhận chính
Đĩa thị: mạch máu+thần kinh
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Tế bào thần kinh thị giác:
Hình que: đen, tinh tế
Hình nón: màu sắc
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Hình đảo chiều trên giác
mạc
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Các môi trường trong suốt
Thủy dịch
Thể thủy tinh
Thể pha lê
Cấu trúc của mắt và phần phụ
•
Các bộ phận phụ của nhãn cầu
–
Xương hốc mắt
–

Mí mắt
•
Sụn mí
•
Dây chằng
•
Cơ vòng mi – cơ nâng mi
•
Kết mạc
–
Cơ vận nhãn ngoài: 6 cơ
–
Bộ lệ
•
Tuyến lệ
•
Lệ quản
•
Túi lệ
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Mí mắt
Sụn mí
Dây chằng
Cơ vòng mi – cơ nâng mi
Kết mạc
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Cấu trúc của mắt và phần phụ
Bộ lệ

Tuyến lệ
Lệ quản
Túi lệ
Bệnh lý thường gặp
•
Mắt bình thường
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Mắt lồi
–
2 bên
•
Cường giáp Basedow
•
Phù nề mô đệm do nguyên nhân nội tiết
–
1 bên
•
Cường giáp (50% trường hợp bị lồi 1 bên)
•
U vùng ổ mắt
•
U vùng cận ổ mắt (các xoang mặt, hầu, khẩu cái )
•
Viêm nhiễm vùng ổ mắt
•
Các nguyên nhân khác
–
Theo nhịp mạch
•

Thông động động mạch cảnh trong và xoang tĩnh mạch
hang
•
Bướu sợi thần kinh
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Mắt lồi
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Mắt lõm
–
Lâm sàng
•
Tròng đen <3/4
•
So sánh 2 bên
•
Ít nếp nhăn mi mắt trên
–
Do mất chất trong ổ mắt
•
Chấn thương
•
Khối u….
–
Do sụp mi mắt -> giống mắt bị lõm vào trong
•
Hội chứng Horner
•
Liệt cơ vận nhãn (liệt thần kinh VII, bệnh cơ)

Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Mắt lõm
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Lông mi và mi mắt
–
Viêm lông mi tái diễn -> đái tháo đường
–
Phù quanh mi: vết đốt côn trùng, dị ứng, phù
–
Xuất huyết quanh ổ mắt: chấn thương mắt
–
Viêm tuyến nước mắt -> viêm chân lông mi
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Viêm chân lông mi
Tiếp cận chẩn đoán bệnh mắt
•
Viêm da bóng nước dạng herpes