Đề thi HKI sinh 9

UBND tỉnh Tiền Giang CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
KIỂM TRA HỌC KỲ I Năm học 2008 – 2009
Môn : SINH HỌC  Lớp 9  TRUNG HỌC CƠ SỞ
Thời gian làm bài : 60 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi này gồm có MỘT trang với NĂM câu hỏi)
Học sinh trả lời tất cả những câu hỏi sau đây, mỗi câu 2,0 điểm.
Câu 1.
1.1. Trình bày nội dung quy luật phân ly độc lập của Menđen.
1.2. Do cơ chế nào mà cơ thể lai F
1
trong thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của
Menđen đã tạo ra được 4 loại giao tử ?
Câu 2.
Vẽ hình một tế bào động vật có 2n = 4 đang ở kỳ giữa của nguyên phân.
Câu 3.
Dựa theo chức năng người ta có thể chia các ARN ra làm mấy loại ? Kể tên
và nêu chức năng của từng loại (không yêu cầu vẽ hình).
Câu 4.
4.1. Nêu định nghĩa thường biến.
4.2. Trình bày các đặc điểm của thường biến.
Câu 5.
Cho biết trình tự nuclêôtit trên một mạch đơn (ký hiệu là mạch đơn 1) của
một đoạn gen như sau :
A – T – G – G – T – X – X – G – T – A – G – X
5.1. Tính số lượng từng loại nuclêôtit của đoạn gen này.
5.2. Xác định trình tự các nuclêôtit của đoạn mARN được tổng hợp từ mạch đơn
2 của đoạn gen cho trên.
HẾT

ĐỀ CHÍNH THỨC

UBND tỉnh Tiền Giang CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

KIỂM TRA HỌC KỲ I Năm học 2008 – 2009
Lớp 9  TRUNG HỌC CƠ SỞ
ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM – HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ CHÍNH THỨC – Môn : SINH HỌC
(ĐÁP ÁN này gồm có HAI trang)
HƯỚNG DẪN CHUNG :
1) Dưới đây chỉ là hướng dẫn đại cương có tính chất gợi ý. Nếu thấy cần thiết, tổ chấm bộ môn có
thể chi tiết hóa thêm đáp án và biểu điểm để chấm cho được thống nhất và dễ dàng hơn.
2) Chỉ yêu cầu học sinh (HS) nêu đầy đủ và đúng các ý chánh theo một trật tự hợp lý, không bắt
buộc phải trình bày y hệt như trong hướng dẫn này hay như trong sách giáo khoa.
3) Nếu HS có nêu thêm những nội dung khác mà lại thiếu những ý có ghi trong hướng dẫn này thì
tùy tổ chấm cân nhắc mà tự thống nhất cho điểm sao cho hợp lý, đúng mức, bảo đảm đánh giá chính xác
công sức làm bài của các em.
4) Những phần mà thang điểm đã quá nhỏ lại có nhiều nội dung thì chỉ yêu cầu trình bày ngắn gọn,
tương đối. Tùy thực tế bài làm, giám khảo có thể chủ động cho điểm phù hợp.
5) Bên cạnh những sai sót về nội dung, cần lưu ý ghi nhận lỗi chánh tả, từ ngữ – ngữ pháp và hình
thức trình bày bài làm của HS để rút kinh nghiệm cho các em sau khi kiểm tra.
6) Khi chấm phải căn cứ trên sách giáo khoa Sinh học 9 là chính.
7) Ký hiệu sử dụng :
* HD : là phần hướng dẫn chấm nội dung đáp án ngay liền phía trên.
* Những chữ/câu trong dấu ngoặc đơn có ý nghĩa là :
+ Hoặc trình bày hay không cũng được.
+ Hoặc dùng để thay thế chữ/câu liền ngay trước hay liền ngay sau đó.

ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM – HƯỚNG DẪN CHẤM CHI TIẾT
Câu 1 (2,0 điểm).
1.1. Nội dung quy luật phân ly độc lập (1,0) :

* (0,25) Các cặp nhân tố di truyền (cặp gen)
* (0,5) đã phân ly độc lập
* (0,25) trong quá trình phát sinh giao tử.
1.2. Cơ chế (1,0) : Do :
* (0,5) sự phân ly độc lập
* (0,5) và tổ hợp tự do
* (0,25) của các cặp gen tương ứng.
HD : Thang điểm như nêu trên chỉ có ý nghĩa khi bài làm chưa hoàn chỉnh. Nếu đã trả lời đầy đủ
và đúng thì chỉ cho tối đa phần 1.2. này 1 điểm như thang điểm đã quy định.
Câu 2 (2,0 điểm).
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
* Hình vẽ (1,0) : Dùng hình trong sách giáo khoa hay hình trong các tài liệu nào khác cũng
chấp nhận, miễn đúng.
HD : @ Số NST phải là 4, mỗi NST đều ở trạng thái kép.
@ Các NST tập trung thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo.
@ Mỗi NST (kép) đều gắn vào một sợi của thoi phân bào.
@ Mỗi trung tử phải vẽ rõ cấu trúc gồm hai thoi hình trụ xếp thẳng góc với nhau.
* Chú thích (1,0) : Gồm các chú thích sau :
1) NST (kép) 2) Tâm động 3) Crômatit
4) Trung thể 5) (Sợi tơ của) thoi phân bào 6) Chú thích chung
HD : Mỗi chú thích đúng cho 0,25 ; chỉ cần đủ 4 chú thích là được trọn 1 điểm.
Câu 3 (2,0 điểm).
* ARN thông tin (mARN) (0,75) : Có vai trò truyền đạt thông tin (di truyền) (0,5) -/- quy định cấu
trúc của phân tử prôtêin cần tổng hợp (0,25).
* ARN vận chuyển (ARN chuyên chở, tARN) (0,75) : Có chức năng vận chuyển axit amin
tương ứng (0,5) -/- tới nơi cần tổng hợp (ribôxôm) (0,25).
* ARN ribôxôm (rARN) (0,5) : Là thành phần cấu tạo nên ribôxôm (0,25) -/- nơi tổng hợp
prôtêin (0,25).
Câu 4 (2,0 điểm).
4.1. Thường biến (1,0) : Là những biến đổi ở kiểu hình (0,5) -/- phát sinh trong đời cá thể (0,25)

-/- dưới ảnh hưởng (trực tiếp) của môi trường (0,25).
4.2. Đặc điểm (1,0) :
* Biểu hiện đồng loạt.
* Có định hướng (theo một hướng xác định).
* Tương ứng với điều kiện ngoại cảnh (có ý nghĩa thích nghi).
* Không di truyền được.
HD : Mỗi ý đúng cho 0,25.
Câu 5 (2,0 điểm).
5.1. Số lượng từng loại nuclêôtit của đoạn gen (1,0) :
* (0,25) Số lượng A đoạn gen = số lượng A
m/đơn 1
+ Số lượng T
m/đơn 1
= 2 + 3
= 5 nuclêôtit
* (0,25) Số lượng T đoạn gen = Số lượng A
đ/gen
= 5 nuclêôtit
* (0,25) Số lượng G đoạn gen = số lượng G
m/đơn 1
+ Số lượng X
m/đơn 1
= 4 + 3
= 7 nuclêôtit
* (0,25) Số lượng X đoạn gen = Số lượng G
đ/gen
= 7 nuclêôtit
5.2. Trình tự nuclêôtit trên đoạn ARNm tương ứng (1,0) :
* (0,5) (Vì trình tự nuclêôtit trên mạch đơn 1 so với mạch đơn 2 và ARNm được tổng hợp từ
mạch đơn 2 đều theo nguyên tắc bổ sung nên) đoạn ARNm sẽ có trình tự nuclêôtit giống hệt như trên

mạch đơn 1 của đoạn gen, chỉ khác là có U
trên ARN
thay vì T
trên ADN
.
* (0,5) Trình tự nuclêôtit trên đoạn ARNm là :
A – U – G – G – U – X – X – G – U – A – G – X
HD : HS làm câu 5 theo cách nào khác cũng chấp nhận, miễn đúng.
- 2 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
HẾT

-
- 3 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
UBND T NHỈ TI NỀ GIANG CỘNG HOÀ XÃ H IỘ CHỦ NGH AĨ VI TỆ NAM
S Ở

G

IÁO

D CỤ

V

À

ÀOĐ

T

OẠ cĐộ

l

pậ

-

T

ự

d o

-

H ạ n h

p h

ú c
ĐỀ CHÍNH THỨC
KIỂM TRA H CỌ KỲ
I
 NĂM HỌC: 2009 - 2010



MÔN: S I NH

H Ọ

C Lớp 9 TRUNG HỌC CƠ
SỞ
Thời gian làm bài: 6 0

phút (không kể thời gian
giao
đề)
(Đề kiểm tra này gồm có MỘT
trang)
Học sinh trả lời tất cả 5 câu hỏi sau đây, mỗi câu 2.0
điểm:
C â

u

1 .
1.1. Trình bày cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới tính ở người.
1.2. Tại sao trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam : nữ xấp xỉ 1 : 1?
C â

u

2 .
Một đoạn gen có cấu trúc như sau:
M cạ h 1: -A- T- G- X- G- T- X- A- X- G- A-
G-

M cạ h 2: -T- A- X- G- X- A- G- T- G- X-
T-
X-
2.1. Xác đ nị h trình tự các nuclêôtit của đoạn mARN được t nổ g hợp từ đoạn gen trên.
2.2. Sự tổng hợp ARN từ gen được thực hiện theo những nguyên tắc nào?
2.3. Nêu bản chất mối quan hệ giữa gen và ARN.
C â

u

3 .
3.1. Hình thành sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng.
3.2. Trình bày bản chất mối quan hệ giữa gen và tính trạng qua sơ đồ đó.
C â

u

4 .
4.1. Đột biến gen là gì?
4.2. Nêu một số dạng đột biến gen, vẽ hình minh họa.
C â

u

5 .
Cho hai giống cà chua quả đỏ thuần chủng và quả vàng thuần chủng giao phấn
v iớ nhau đư c ợ F
1
toàn cà chua quả đỏ.
5.1. Khi cho cà chua F

1
lai phân tích thì kết qu ả sẽ như thế nào?
5.2. Nếu không dùng phép lai phân tích có thể sử dụng phư nơ g pháp nào khác để xác
đ nị h được cà chua quả đỏ là thể đ nồ g hợp hay thể dị hợp được không? Giải thích.
- 4 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
HẾT

L ư

u

ý

: Không được dùng vi tế chì đen, vi tế chì màu hay vi tế mực khác màu
để vẽ hình
- 5 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
UBND T NHỈ TI NỀ GIANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGH AĨ VIỆT
NAM
SỞ

G

IÁO

D CỤ

V

À

ÀOĐ

T

OẠ cĐộ

l

pậ

–

T

ự

do

–

H

ạnh

phúc
KIỂM TRA H CỌ KỲ
I
NĂM HỌC: 2009 -

2010
MÔN: S I

NH

H Ọ

C Lớp 9 TRUNG HỌC
CƠ
SỞ

ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM – HƯỚNG DẪN
CHẤM
Ðáp án này gồm có HAI trang


C

â



u





1

. (2 .0

đi ể

m )
1.1. Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới tính ở người:
- Qua giảm phân:
+ Mẹ chỉ cho ra một loại trứng 22A+X. (0.25đ)
+ Bố cho ra hai loại tinh trùng: 22A+X và 22A+Y. (0.25đ)
- Sự thụ tinh:
+ Trứng 22A+X kết hợp tinh trùng 22A+X → hợp tử 44A+XX → phát
triển thành con gái. (0.5đ)
+ Trứng 22A+X kết hợp tinh trùng 22A+Y → hợp tử 44A+XY → phát
triển thành con trai. (0.5đ)
1.2. Trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam : nữ xấp xỉ 1: 1 là do:
- Hai loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ lệ ngang nhau,
tham gia vào quá trình thụ tinh với xác suất ngang nhau. (0.25đ)
- Tuy nhiên, tỉ lệ này chỉ đúng khi các hợp tử mang XX và XY có sức sống
ngang nhau, số lư nợ g cá thể thống kê phải đủ l nớ . (0.25đ)
Hướ

ng

d ẫ

n: Mỗi ý có hai ý nhỏ, chỉ cần viết đúng một ý là được 0.25đ.
C â

u

2 . (2 .0

đi ể

m )
2.1. Trình tự các nuclêôtit trên ARN:
* Nếu m cạ h 1 là m cạ h khuôn: -U – A – X – G – X – A – G – U – G – X – U – X
(0.25đ)
* Nếu m cạ h 2 là m cạ h khuôn: -A - U – G - X – G – U – X – A – X – G – A – G
(0.25đ)
2.2. Sự tổng hợp ARN từ gen được thực hiện theo những nguyên tắc:
- Nguyên tắc khuôn mẫu: Quá trình tổng hợp ARN dựa trên một m cạ h đơn của
gen (gọi là m cạ h khuôn). (0.5đ)
- Nguyên tắc bổ sung: Các nuclêôtit trên m cạ h khuôn của gen liên kết với các
nuclêôtit ở môi trư nờ g nội bào theo nguyên tắc bổ sung: (A liên kiết với U, T liên kết
với A, G liên kết với X, X liên kết với G.) (0.5đ)
2.3. Bản chất mối quan hệ giữa gen và ARN:
- 6 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
Trình tự các nuclêôtit trên m cạ h khuôn của gen qui định trình tự các nuclêôtit trên
m cạ h ARN. (0.5đ)
C â

u

3 . (2 .0

đi ể

m )

3.1. Sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng:
Gen (một đoạn ADN) → mARN → Prôtêin → tính trạng. (1.0đ)
3.2. Bản chất mối quan hệ giữa gen và tính trạng qua sơ đồ:
Trình t ự các nuclêôtit trong mạch khuôn của ADN quy định trình t ự các
nuclêôtit trong m cạ h mARN (0.5đ), thông qua đó ADN quy định trình tự các axit amin trong
chuỗi axit amin cấu thành prôtêin và biểu hiện thành tính trạng.(0.5đ)
C â

u

4 . (2 .0

đi ể

m )
4.1. Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen. (0.25đ)
4.2. - Một số dạng c aủ đột biến gen:
. Mất một cặp nuclêôtit (0.25đ)
. Thêm một cặp nuclêôtit (0.25đ)
. Thay thế một cặp nuclêôtit (0.25đ)
- Vẽ hình minh h aọ :
+ Vẽ như hình 21.1 trang 62 SGK hoặc một hình tư nơ g đư nơ g miễn đúng, yêu
cầu phải có đủ hai m cạ h đơn, các nuclêôtit trên hai m cạ h đơn phải liên kết theo
nguyên tắc bổ sung.
+ Chú thích: Phải chú thích đúng tên các dạng đột biến gen.
* Vẽ đúng đoạn gen ban đầu. (0.25đ)
* Vẽ đúng và chú thích đúng mỗi dạng đột biến gen. (0.25đ)
C â

u

5 . (2 .0

đi ể

m )
5.1. (1.5đ)
Vì F
1
toàn là cà chua quả đỏ, cho nên quả đỏ là tính trạng trội, còn quả vàng là tính
trạng lặn. (0.25đ)
- Quy ước gen: (0.25đ)
+ Gen A: quy định tính trạng quả đỏ.
+ Gen a: quy định tính trạng quả vàng.
Hướ

ng

d ẫ

n: đúng một ý cho 0.25đ.
- Kiểu gen P: (0.25đ)
+ Cà chua quả đỏ (tc): AA.
+ Cà chua quả vàng (tc): aa.
H

ư ớ

ng

d ẫ

n: đúng một ý cho 0.25đ.
- Sơ đồ lai: (0.5đ)
P: AA x aa
Gp: A a
F
1
Aa
Cho F
1
lai phân tích
Aa x aa
GF
1
: A a a
- 7 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
F
2
: Aa aa
Hướ

ng

dẫ

n

: - Viết đúng đến F

1
. (0.25đ)
- Viết đúng đến F
2
. (0.25đ)
- Kết quả: (0.25đ)
+ Hai kiểu hình: 1 quả đỏ : 1 quả vàng.
+ Hai kiểu gen: 1 Aa : 1 aa.
Hướ

ng

d ẫ

n: đúng một ý cho 0.25đ.
5.2. (0.5đ) Có thể xác đ nị h được cà chua quả đỏ là thể đồng hợp hay thể dị hợp bằng
cách cho tự thụ phấn. (0.25đ)
+ Nếu là thể đồng h pợ : AA x AA → F
1
đồng tính (AA) (0.25đ)
+ Nếu là thể dị hợp: Aa x Aa → F
1
phân tính (xuất hiện kiểu gen aa cho kiểu hình
lặn).
(0.25đ)
Hướ

ng

d ẫ

n

: Phân bố điểm như trên khi bài làm chưa hoàn ch nỉ h.
HẾT

- 8 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 9 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 10 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 11 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 12 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 13 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 14 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 15 -
ĐÁPÁN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KỲ I /2008-2009 – LỚP 9
- 16 -