hoàn thiện kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ xăng dầu tại công ty xăng dầu khu vực
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (943.04 KB, 105 trang )
LỜI MỞ ĐẦU
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã đưa nền kinh tế nước ta từ kinh
tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường theo định hướng xã
hội chủ nghĩa, có sự quản lý của Nhà nước. Công cuộc đổi mới do Đảng Cộng
Sản Việt Nam lãnh đạo dã tạo cơ hội cho nhiều ngành kinh tế, góp phần tạo
nên những biến đổi sâu sắc trong tư duy của những người làm kinh doanh
cũng như thay đổi bộ mặt của nền kinh tế. Song, thuận lợi bao giờ cũng đi
kèm những thách thức, rủi ro. Sự đổi mới cũng đặt ra cho nền kinh tế nói
chung và các ngành các cấp nói riêng những đòi hỏi phải có những chuyển
biến tích cực và mạnh mẽ để thích nghi với môi trường mới cạnh tranh hơn,
song vẫn phải đi theo đúng hướng mà Đảng đã đặt ra.
Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu có vai trò quan trọng trong nền kinh tế
quốc dân, nó ảnh hưởng trực tiếp đến tất cả các lĩnh vực hoạt động sản xuất
dịch vụ và đời sống xã hội. Ở Việt Nam, kinh doanh xăng dầu là lĩnh vực
không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần thúc đẩy sản xuất, ổn
định giá cả, kiềm chế lạm phát, tăng tích lũy cho ngân sách Nhà nước. Kinh
doanh xăng dầu theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước sẽ đảm
bảo cho tác động của ngành xăng dầu đến nền kinh tế và đời sống xã hội theo
đúng chiều hướng tích cực. Thực tế những năm vừa qua cho thấy, kinh doanh
xăng dầu đã đạt được những kết quả nhất định song khó khăn không phải là
ít: sự chuyển đổi cơ chế quản lý kinh doanh xăng dầu tiến hành chưa mạnh
mẽ so với một số lĩnh vực khác; môi trường kinh doanh xăng dầu ngày càng
biến động và thay đổi; sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế
đất nước làm tăng nhanh nhu cầu xăng dầu; khủng hoảng kinh tế tài chính
2008 làm biến động giá xăng dầu. Những vấn đề này đã đặt ra những yêu cầu
về sự đổi mới tích cực đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
1
Công ty xăng dầu khu vực III là một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc
Tổng công ty xăng dầu Việt Nam Petrolimex. Là đại diện của Petrolimex tại
Hải Phòng, công ty xăng dầu khu vực III có nhiệm vụ cung cấp xăng dầu cho
các đơn vị kinh tế, quốc phòng và tiêu dùng xã hội trên địa bàn thành phố Hải
Phòng và các khu vực lân cận. Hoạt động kinh doanh của công ty nằm trong
sự chỉ đạo và sự phân cấp chung của Tổng công ty. Từ năm 2000 trở lại đây,
thị trường xăng dầu ở Hải Phòng đã phản ánh rõ nét sự cạnh tranh trong thời
kì chuyển đổi cơ chế mà mức độ cạnh tranh càng trở nên gay gắt cả về phạm
vi, giá cả và phương thức thức dịch vụ. Mặc dù vậy, trong những năm qua,
hoạt động kinh doanh xăng dầu của công ty xăng dầu khu vực III vẫn ổn định
và đã đạt được những thành tựu nhất định. Công ty luôn đứng vững qua cuộc
khủng hoảng kinh tế năm 2008, và sắp tới đây công ty sẽ tiến hành cổ phần
hóa theo xu hướng chung của kinh tế thế giới.
Đứng trước tình hình kinh tế hiện đại, với mục đích tăng cường mức
tiêu thụ hàng hóa, công ty luôn chú trọng công tác quản lý hoạt động tiêu thụ
nói chung và công tác kế toán tiêu thụ nói riêng. Bỡi lẽ, công tác kế toán đóng
một vai trò vô cùng quan trọng trong việc cung cấp thông tin tài chính cho
việc ra quyết định quản trị.
Trong thời gian thực tập tại Phòng kế toán tài chính của Công ty xăng
dầu khu vực III, em nhận thấy rằng công tác tiêu thụ hàng hóa và xác định kết
quả tiêu thụ là khâu then chốt trong hoạt động kinh doanh của công ty . Vì
vậy, em quyết định chọn đề tài : “ Hoàn thiện kế toán tiêu thụ và xác định
kết quả tiêu thụ xăng dầu tại công ty xăng dầu khu vực III” với mong
muốn sẽ kiểm chứng lại lý thuyết về hạch toán tiêu thụ đã được trang bị trong
thời gian học,bên cạnh đó hiểu sâu hơn về lĩnh vực kinh doanh chính cũng
như quá trình hạch toán phần hành này tại Công ty xăng dầu khu vực III.
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
2
Đồng thời, em cũng sẽ đưa ra một số ý kiến đóng góp để Công ty tham khảo
hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ.
Nội dung chuyên đề thực tập của em bao gồm 3 phần:
- Chương 1: Lý luận chung về tiêu thụ hàng hóa và xác định kết
quả kinh doanh trong Doanh nghiệp thương mại.
- Chương 2: Thực trạng kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại Công ty xăng dầu khu vực III.
- Chương 3: Hoàn thiện kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu
thụ xăng dầu tại Công ty xăng dầu khu vực III.
Mặc dù có nhiều cố gắng song do hạn chế về kiến thức cũng như thời
gian tìm hiểu nên chuyên đề thực tập của em còn có nhiều thiếu sót. Em rất
mong có sự xem xét đánh giá của thầy cô để chuyên đề được hoàn thiên hơn.
Cuối cùng, em xin cám ơn thầy giáo …. và ban lãnh đạo Công ty cùng
với Phòng tài chính kế toán đã giúp đỡ em hoàn thành bản chuyên đề thực tập
này.
Sinh viên
Phạm Ngọc Huỳnh
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
3
Chơng I
cơ sở lý luận về hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại các doanh nghiệp thơng mại
1.1 Khái quát về tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh trong các
doanh nghiệp thơng mại
1.1.1 Đặc điểm, vai trò của tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh trong
các doanh nghiệp thơng mại
1.1.1.1 Khái niệm về tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh
- Khái niệm về tiêu thụ
!
" #$%"&
'()*+
!"+'(
- Khái niệm kết quả kinh doanh hàng hóa
,-.**-./0 !1234
5.6*(7**-.*89
&'*..:;/
'1'1.<9(=>?@*-
A)BC9.*2d9(
1.1.1.2 Vai trò, ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ hàng hóa và xác định kết
quả kinh doanh trong hoạt động thơng mại
D29/)"(*
)9;)"(E-C
9"-;*-.*(/C9
?15.29+C95F3G
*.HF8+29(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
4
,-I*J*14K?C/(7-
L9/d95MHK?2
/>9.5N/C%$8?;2
6$4(OG d9L9)4!
9'0P&1'%C5.(=>?
1QC d94>77;"G?8
->+5/+4(
@)L9*5.F8
2*(=/)C>?
8(O>+"5.%$
8?-(,5.)?C? 5R&+
05.5M&15L%$2*;5.
(=/;5.2d95.L
-5.6*2(E9*+
85.62)(
7 "?34-5FB/;S
99*(-
:'49"*/)5.>/
?-)"29(7C95F3T
+5RBC4.<9.5.6
*29(
7&:*-.38-
/;.9;d9(DSd
90?4!C 5.6*2
+ *-35.60)(E9
/**%1*-.*16@@
*B5MI.d9)
- G9.5.62:!
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
5
0+*(:.C1)F4
*-36;09..<)G
)C2:35.(
5Rd96)*-.*L-$G5/
-4>577;(E/0.5M )*-3
5.62:35.*U3;'9*P
&?-CC95.d
9(
1.1.1.3 Thời điểm ghi nhận doanh thu
#L*-E97VLWXY'
L"*Q+%$H *95Z
T7+'$?C8;2)1P ;? 5R&
5.+
T7+'*KP&? .<+5R&
!*C5(
T[)6/PP(
T7+'$)!5M))1*-:'(
T\)1-9'(
7"?+C"VY+C?C
? 5R& :+'5+(7
*+C"+C+.?
") )+'?C(
1.1.2.Nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả kinh
doanh
1.1.2.1.Nhiệm vụ của kế toán bán hàng
*- 8'
;.'5+-34'
#-L3*(34*
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
6
.+6?C+P'P8-2>C
4;C5.6>)(
]29Q 3 F
F?8.<I !*-*/(
E"?92?-2*-Z
T^./"?C'..L&
"6"(1L-2
$"**CL9*-3
L&'_I?/4>?C(
TAF/*--"#:3:F#
I5/))(,-)!M&*--;
39R*R8?L98?2-4*C*
R*R8?.'.5L0)5/9L-;5/
5A*-(
T\IP'8?2*+ '
.*+*-.'(*C*
3"(
1.1.2.2.NhiÖm vô c«ng t¸c tiªu thô hµng hãa
`J.16*+?2*/)'
5/$N5/N'1'
*..:AF/*--'
5/)23(
O*+9
345.6*29(a+6?*
+;*#3#)Q(
^.*C>1-4L9*-3
*-3)""'*-.*(
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
7
1.1.3. Các phơng thức tiêu thụ hàng hóa trong doanh nghiệp kinh doanh
^FG4 -5FB*>
'C?)/49>).
-b$(((LB&5
9. /B*>-L
+049.(E93
F8L9)*-32d
9(c>?45/F2?-9?
5N(
* Tiêu thụ hàng hóa theo phơng thức xuất kho gửi hàng đi bán :
#F?d96VYN'
*#)Q$*<*-&'(
,6N')6F
)3(]N'@)3**
"(
* Tiêu thụ hàng hóa theo phơng thức bên mua đến nhận hàng trực tiếp
OHF)Q'$)*<*-'N'4-
"3*29(,"6+"*<
6"')6)
3(
OF:'F?G-6**
'F:'&*<2*"
(
dTiêu thụ hàng hóa theo phơng thức bán hàng giao thẳng ( không qua kho):
^F?2?-R93(#
F?92+'e
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
8
***29(7"?9'
6.?Q+(F?C+)Z
T+)'e+ZF*N'
)6V/F6*N'
Y(
T+)'?'ZF.'V''Y
9+"';(,'
"*<6"')
6(OF:'F?]'
e(
*Phơng thức bán lẻ:
fF'L-+05M*
L95N
2(
0?:+)'#F?9"
'!*"'(7-9"
'/!/?+'5M"a.*
'"''(7-*"'
+'HF5/ ')*C*Q
*Q8?C6)$'?C"'
'(a'?4 'F:C
35?2* (
*Phơng thức bán hàng trả góp:
a.-' 8(c.
*+)+5M88
?3+C485/ ".4g9
$(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
9
3* *-C69 T
F*SI )C2
([S9HF!C?12
9LB&F)<5
1b39./(
1.1.4. KÕt qu¶ kinh doanh
,-.**'>
>A8(((& 9.*
29(:-"/9&9*
/)5R5L)>' !(
,-.34.*-./0
5.2345.6*
1*)C9@$S(7*
>?89&4'82.3
4;4''41$'%c/95M/
0(
,-.34)65Z
f$VSYhA'iA1
A1hA5/-T`.T[
=a''.3
hA/TO1'TO1.<
'9
hATA/TO1'TO1.<
8'9
hA)TO1'TO1.<
"49
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
10
]36*-. *163
*9C/*C2 *-/>
+0(*-.:34*2
9$3C;C
15$?3-5LC/;:34*
:jLC(D!**-*7;
35L'_9L9j4>57;2
:9(
1.1.5.Các chỉ tiêu kinh tế cơ bản trong tiêu thụ và xác định tiêu thụ :
* Doanh thu bán hàng:
fA)L99'5.
*(7*@QA
2)1*-9$!5M*U*-
5:345.6*+29
8H/25R&(['
93@Q (
* Doanh thu thuần :
f5/9&A;*..
V-*3.25/''.
3-!'9-6*.4 )$
-``2$i-91-``#
L-Y(
[8hAiO*..:
* Chiết khấu thanh toán :
f5/ +'R++
;+3#)Q1A5/ B
$(
* Giảm giá hàng hóa :
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
11
f5/ .:*K?)Q
?>!'9Z*J*
I?*I+C)Q
3"(((V22+'Y(
* Chiết khấu thơng mại :
f*.+'R+4*.+
$-4*/);V*Y*..:
'?-*/);4)V';Y(
O-*3))Q'*-
'(
* Gía vốn hàng bán :
f/25."$
0(=/;5./'
5.6V6RY?15.6(E;
/''Q2$4;
1>'A(
* Hàng bán bị trả lại:
f5/$)V$?C? 5R&$
?)+"Y'+.3:/
F;''.3/2'.3V1#
/*'Y2''.30;-H
8.42''.3V-Y(
* Lợi nhuận gộp (còn gọi là lãi thơng mại hay lợi tức gộp):
f5/9&8;/'(
* Kết quả kinh doanh hàng hóa dịch vụV)"?S
Y(
f5/9&8;/2'
1'1.<9(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
12
1.1.6. Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hµng hãa
#k?-5/WXlmnooWmk=TaO?pWmWnmnooW 9'
'/XL*-E97d9VHF
!CCQ*?823YC
45C66'Z
* §¸nh gi¸ theo gi¸ mua thùc tÕ
- Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO)
^?L.";
)6;Q/*U)"8+C/*U(
#?6*)1#L-2
"*R+C8*U!88*U"?2Q
*5M2"*R+C/*U!8/*UKQ
*(
- Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc(LIFO)
^?)L."5
6;Q*/*UQ*)6;(#T
?6*)1#2"5!
8502Q*)1#2"*
8*U!88*UKQ*(
- Ph¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh
#L-1VKB1L
-Y2)6#-?:&
?:I"-I60V:+) @Y(
- Ph¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn
#?L-26)15Z
`L-hc/)d`
66'>
'>C1#4'5Z
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
13
+ Phơng pháp bình quân cả kỳ dự trữ
` L- q L-2
'h 2K8*U "*U
> c/)K q c/)"
8*U *U
qPhơng pháp bình quân cuối kỳ trớc
`h`L-Q8*UV!/*U;Y
'>f)L-Q8*UV!/*U;Y
+ Phơng pháp bình quân sau mỗi lần nhập
`h`L-Q*5S8"
'>f)L-Q*5S8"
* Đánh giá hàng hóa theo giá hạch toán
#?'4'-4*U)1#
3V*-3!4A*UY(O/*U*-
- @:35L-#FZ
`L-h`3d]95/
66
]95/C1:3:!:!2
?J0?#?84.<4*-3d9(
1.1.7.Hạch toán hàng hoá:
1.1.7.1 Kế toán chi tiết tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả kinh doanh:
* Chứng từ sử dụng:
DB9'-42 .).J
F:'80)#I4?(
OF:2?-Z]*-6*'
-"*''.*C*(((
5RF:*- 5L'-42C>3
A)5A*-1)(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
14
dPh¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt hµng ho¸Z9*F3%%
.-J?. 5/)#:F
R:*.3@Z]9"(
AF3-)L9R*RK*-
9.HF?84.<*-
49*-29CLB"
3-50)(]9?p3
-Z
- ^5A55(
- ^5A5/(
- ^5A/->?C(
=!C2'?9J22
*/)L9r*V#@5/)Y(
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
15
- Ph¬ng ph¸p sæ sè d
S¬ ®å 1
`IZ `?
`/
=/-
^?)5LJ0!&*K*-
9)-
2*0r*C#s5L'-42S
)4#*(,")-6*2*
*C1))92F:5-"6*
HF-"6*r*FSF:
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
16
r*
cA5/t
OF:"
a.*"
a.G?*-
a.*A)
"6Q
OF:6
a.*6
a.G?*-
cA*-A
)
4K#@5/)(cS92*.15/
)Q*/15/Q*C5A5/R45/)(
cA5/)*-R#:*.HCJ5L'-
4.5/)/(,"5A5/2*
N*-HF5/Q/2:C
1Q*4 5A5/RK*-/
"5/2*N*-HF5/Q/
2*15A5/L-1Q*C
45/ 5A5/'.*A)"6Q5A*-A
)(
* Ph¬ng ph¸p ghi thÎ song song
- T¹i khoZ2*5Nr*CJ"6Q
*:#:*@@5/)(]?*
96*2**C1)2:F
:"6Q-"65r*(DS9
4K#@5/)(,.6F:
"6Q*-(
- Phßng kÕ to¸nZ*")F:"6*-*C1
))95A*--#9"(O/
45A-/-;r*(
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
17
cQn
`IZ `?
`/
=/-*C
* Ph¬ng ph¸p ghi sæ ®èi chiÐu lu©n chuyÓn
E9J5ArFr55*-
5N5A/->?CCJ"6Q*.
5/)(,-@5A48/5R
'.*"6'.?)HFF:"6*UN
K*-(O/-/-;r*5/9
*-A)(5A/->?CR:*#.H
S4+5A(
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
18
r*
cA-"t
a.*"
6Q
^-"*
^-6*
cA*-A
)
Sơ đồ 3
`IZ `?
`/
=/-*C
1.1.7.2. Kế toán tổng hợp tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả kinh
doanh:
] 5. 4 4 Q * 2
9(E9R*.A)J5A*-Q*6
6*Q*U49
*-A)#**+6?
?*C**U(
T^**+6?.
J+6?*.5A*-A)(^
?.'.116'-42(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
19
r*
^-"
a.*"
^-6
a.*6
"
cA/->
?C
cA*-A
)
T^*C**U*-*.#s
+6?"6Q**.Q
*@#s.Q*8*U/*U(O/
*--*C*65/L-2C
*.Q*(
]A) &C3
-U!Cc\,[29*-LB
4C.'.9#sJ5A*-(
1.2. Hạch toán tiêu thụ hàng hóa
1.2.1. Tài khoản sử dụng
=C3339*
*-5N*.5Z
* TK 156 Hàng hóa :
,Wuvi]ZQn*.n
q,WuvWT
q,WuvniO1
* TK 157 Hàng gửi đi bán
* TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ:
,uWWZ,?QX,n
q,uWWWi['
q,uWWnT['5.
q,uWWpi[
q,uWWXi[))
* TK 512 Doanh thu bán hàng nội bộ
,uWnZ`Qp,n
q,uWnWi['
q,uWnni['5.
q,XWnpi[
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
20
* TK 521 - Chiết khấu thơng mại
,unWZ`Qp,n
q,unWWiO-*
q,unWniO-*
q,unWpiO-*
* TK 531 Hàng bán bị trả lại
* TK 532 Giảm giá hàng bán
* TK 632 Giá vốn hàng bán
1.2.2. Phơng pháp hạch toán
]9?9+ 'Z
a#FN'#F
L-(
1.2.2.1 Bán hàng theo phơng thức gửi hàng:
#F?*U9N*
5R2.")Q'&'
3C$?;)Q(,6*Nb
4? 5R&29@**$. !
"*?;? ? 5R&)
"'(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
21
*. Đối với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai th-
ờng xuyên (KKTX)
L3#FN#5QZ
,WuuWuv,Wuw,vpn
\* ,-?C/
N' 5/$'
,ppW ,WuuWuv
]N'e ]N*
** )"
*. Đối với các đơn vị hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp kiểm kê định
kỳ.
=8*U*-?CN'/*U;
)"*-Z
7) ,vpnZ`/'
O,WuwZ]N'
O/*UHF*-.*C*N')
6'*-Z
7) ,WuwZ]N'
O,vpnZ`/'
1.2.2.2. Bán hàng và kế toán bán hàng theo phơng pháp giao hàng trực
tiếp:
#F?'*g? '49-
"3*29'!"?'(7+
"5**<F:'29T
)6'V$?C? 5R&Y
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
22
=C.'#FL-*-
5N,vpnV/'Y(
=/;*-Q*#**+
6?(
,WuuWuv,vpn,lWW
\*^ ,-?C/
L-*6*$'/*
,ppW
a?'
V[7DY
,WuX
c.*
"*?C'?
7+)'r'.G5N,
vpnV/'YC./26*$
'(
1.2.3. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu
1.2.3.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu:
T['5/ )'(R9
1-``#*:'
*'Q-``KR91
-L-'25/$'(
7'K'Q.*.(
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
23
T7-*;*/);5M)9
.-*5; 5M)9-
*K-29*J*
C*"!?89.(O
*.5M.1341!.:
'(
1.2.3.2. Chứng từ, các tài khoản kế toán và nghiệp vụ chủ yếu:
1.2.3.2.1. Chứng từ kế toán:
OF:+0Z
^-"*-6*r*(
]``(
^- !?')2>(
1.2.3.2.2. Sơ đồ hạch toán
d=/;91-``#*:(
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
24
S¬ ®åZ]3#FL-?C
+"A(
,upWupnunW,uWW ,WWWWpW
,-?C.'[
''.3*-``
,pppW
,ppp
-``.4
-!'9-
6"*.4
,WppW
,lWW -``)*:
*#A
,-?C8
,WunWup
['_"
Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
25
