bài giảng kinh tế quản lý bài 8 - hoàng thị thúy nga

BÀI 8
BÀI 8
LỰA CHỌN TRONG ĐIỀU KIỆN
LỰA CHỌN TRONG ĐIỀU KIỆN
RỦI RO
RỦI RO
Các trạng thái của thông tin
Các trạng thái của thông tin

Chắc chắn (Certainty)
Có duy nhất một kết quả và người ra quyết định biết
trước kết quả đó.

Rủi ro (Risk)
Có nhiều hơn một kết quả. Biết trước giá trị của các kết
quả và xác suất tương ứng.

Không chắc chắn (Uncertainty)
Có nhiều hơn một kết quả. Biết trước giá trị nhưng
không biết xác suất tương ứng.
Điều kiện rủi ro
Điều kiện rủi ro

Một cá nhân A có 100$ tham gia vào 1 trò chơi tung 1 đồng xu đồng chất. Nếu xuất
hiện mặt ngửa anh ta sẽ có tổng cộng 200$ và ngược lại sẽ có 0$.

Một cá nhân B có tài sản trị giá 35.000$ và có nguy cơ bị mất 10.000$ trong tổng
tài sản này với xác suất 1%.
Giá trị kỳ vọng (EMV)
Giá trị kỳ vọng (EMV)
∑

=
=
n
i
ii
VPEMV
1
.
P
i
: Xác xuất xảy ra kết quả thứ i
V
i
: Giá trị bằng tiền của kết quả thứ i
•
Lựa chọn 1 quyết định: EMV > 0
•
Lựa chọn 1 trong số các quyết định: EMV
Max

1
1
=
∑
=
n
i
i
P
Ví dụ

Ví dụ
KÕt qu¶ X¸c suÊt
Ph ¬ng ¸n
A
50
70
0,7
0,3
Ph ¬ng ¸n
B
40
60
0,8
0,2
EMV
A
= 50 * 0,7 + 70 * 0,3 = 56
EMV
B
= 40 * 0,8 + 60 * 0,2 = 44
Chọn A
Ư
Ư
u, nh
u, nh
ư
ư
ợc
ợc
đ

đ
iểm của EMV
iểm của EMV

Ưu điểm
: người ra quyết định luôn chọn được phương án có EMV cao nhất

Nhược điểm
:

Cỏc phương ỏn cú EMV như nhau

Đôi khi người ra quyết định quan tâm đến cái được nhiều hơn
VD: tung đồng xu, EMV = 0

Đôi khi người ra quyết định quan tâm đến cái mất nhiều hơn
VD: Một người có tài sản trị giá 1 triệu $, xác xuất cháy là 1/10000, EMVthiệt hại = $100
EMV
EMV
KÕt qu¶ 1 KÕt qu¶ 2
X¸c
suÊt
Lîi nhuËn X¸c
suÊt
Lîi
nhuËn
Dù ¸n A
0,5 2000$ 0,5 1000$
Dù ¸n B
0,99 1510$ 0,01 510$

EMV
EMV

EMVA = 1500$

EMVB = 1500$
=> Lựa chọn dự án nào?
Đo l
Đo l
ư
ư
ờng rủi ro
ờng rủi ro

Mức độ rủi ro của 1 quyết định được đo lường bằng độ lệch chuẩn của quyết định đó.
∑
=
−=
n
i
ii
EMVVP
1
2
)(
σ
Nguyên tắc: chọn quyết định có mức độ rủi ro
thấp nhất
Đo l
Đo l

ư
ư
ờng rủi ro
ờng rủi ro

Ví dụ:
EMVA = EMVB = 1500$
=> Lựa chọn dự án B vì có rủi ro thấp hơn
$5,99)1500510(01,0)15001510(99,0
$500)15001000(5,0)15002000(5,0
22
22
≈−+−=
=−+−=
B
A
σ
σ
Hệ số biến thiên
Hệ số biến thiên
BA
BA
EMVEMV
σσ
>
>
Sử dụng hệ số biến thiên (CV)
EMV
CV
σ

=
Lựa chọn CV nhỏ nhất
Hệ số biến thiên
Hệ số biến thiên

EMVA = 50 * 0,7 + 70 * 0,3 = 56

EMVB = 40 * 0,8 + 60 * 0,2 = 44

δA = 9,17

δB = 8

CVA = 9,17/56 = 0,16

CVB = 8/44 = 0,18
Chọn phương án A
Hàm lợi ích và xác suất
Hàm lợi ích và xác suất

Ví dụ: Một cá nhân B có tài sản trị giá 35.000$ và có nguy cơ bị mất 10.000$ trong tổng tài sản
này với xác suất 1%.
Có 1 loại bảo hiểm được đưa ra với mức phí 100$
=> Cá nhân này thích phương án nào hơn?
+ Không bảo hiểm: EMV = 34.900$
+ Bảo hiểm: EMV = 34.900$

Sở thích tiêu dùng phụ thuộc vào kỳ vọng xác suất của cá nhân tiêu dùng và các mức tiêu dùng
tương ứng.
U = f(P

i
,V
i
)
Hàm lợi ích
Hàm lợi ích

Giả định: 1 quyết định chỉ có 2 khả năng với xác suất tương ứng là P và 1-P và 2
kết quả xảy ra là V1 và V2.

Hàm lợi ích tuyến tính:

U = P.V
1
+(1-P).V
2


Hàm Cobb-Douglass:

U=V
1
P
.
V
2
(1-P)
Hay LnU=P.LnV
1
+(1-P).LnV

2

Ví dụ
◦
PA1: Chắc chắn có 10000$
◦
PA2: tham gia 1 trò chơi

Nhận được 15.000$ với xác suất là P

Nhận được 5000$ với xác suất là 1-P

P lớn, lợi ớch kỳ vọng của trò chơi lớn hơn

P nhỏ, lợi ích của lượng tiền chắc chắn lớn
hơn
Ích lợi kỳ vọng
Ích lợi kỳ vọng

Ích lợi kỳ vọng: EU = ΣPiUi
Pi: xác suất của kết quả thứ i
Ui: lợi ích của kết quả thứ I

Chọn hành động nào mang lại EU cao nhất
Thái
Thái
đ
đ
ộ
ộ

đ
đ
ối với rủi ro
ối với rủi ro

Ghét rủi ro (Risk Aversion)

Thích rủi ro (Risk Loving)

Bàng quan với rủi ro (Risk Neutral)
Ghét rủi ro
Ghét rủi ro

Người ghét rủi ro: thích hoạt động có thu nhập chắc chắn hơn hoạt động có thu nhập
kỳ vọng bằng thế nhưng rủi ro.

Tổng ích lợi tăng khi thu nhập tăng nhưng ích l
ợi
cận biên của tiền giảm dần
Ghét rủi ro
Ghét rủi ro
5
1510
U(5)
U(15)
U(10)
EU = 0,5.U(5)+0,5.U(15)
Thu nhập
Lợi ích
U=f(V)

MU
V
giảm dần
V
0
Phần đền bù rủi ro
(Risk Premium)
= 10 – V
0
Thích rủi ro
Thích rủi ro

Người thích rủi ro: đánh giá mức thu nhập kỳ vọng của trò chơi cao hơn mức thu
nhập chắc chắn mặc dù chúng bằng nhau.

Tổng ích lợi tăng khi thu nhập tăng và ích lợi cận biên của tiền tăng dần
Thích rủi ro
Thích rủi ro
5
1510
U(5)
U(15)
U(10)
EU = 0,5.U(5)+0,5.U(15)
Thu nhập
Lợi ích
U=f(V)
MU
V
tăng dần

Bàng quan với rủi ro
Bàng quan với rủi ro

Người bàng quan với rủi ro: đánh giá một mức thu nhập chắc chắn và mức thu
nhập không chắc chắn mà có giá trị kỳ vọng bằng nhau là như nhau.

Tổng ích lợi tăng khi thu nhập tăng nhưng ích lợi cận biên của tiền không đổi.
Bàng quan với rủi ro
Bàng quan với rủi ro
5
1510
U(5)=6
U(15)
EU = U(10) =
0,5.U(5)+0,5.U(15)
Thu nhập
Lợi ích
U=f(V)
MU
V
không đổi
Bảo hiểm và phân tán rủi ro
Bảo hiểm và phân tán rủi ro

Ví dụ: Một cá nhân B có tài sản trị giá 35.000$ và có nguy cơ bị mất 10.000$ trong
tổng tài sản này với xác suất 1%.
Có 1 loại bảo hiểm được đưa ra với mức phí 100$
=> Cá nhân này thích phương án nào hơn?
Bảo hiểm công bằng
Bảo hiểm công bằng


K: gtrị tài sản được bảo hiểm, K = 10000$

P: xác suất để xảy ra kết quả xấu, p = 0,01

p0: tỷ lệ phí bảo hiểm

Bảo hiểm công bằng khi lợi nhuận = 0, hay p0 = p