bài giảng kinh tế quản lý bài 7 - hoàng thị thúy nga

Bài 7
LÝ THUY T TRÒ CH I VÀ Ế Ơ
CHI N L C C NH Ế ƯỢ Ạ
TRANH
2
1 Lý thuyết Trò chơi và quyết định
chiến lược
2 Chiến lược trội
3 Cân bằng Nash
4 Các loại trò chơi
LÍ THUY T TRÒ CH I VÀ QUY T Đ NH Ế Ơ Ế Ị
LÍ THUY T TRÒ CH I VÀ QUY T Đ NH Ế Ơ Ế Ị
CHI N L CẾ ƯỢ
CHI N L CẾ ƯỢ
Lý thuyết trò chơi đưa ra một bài toán
trong đó những người ra quyết định
phải lựa chọn các chiến lược hành động
căn cứ trên những phản ứng không
chắc chắn của đối thủ
Lý thuy t trò ch iế ơ
Lý thuy t trò ch iế ơ
Câu hỏi: Nếu tôi tin rằng các đối thủ cạnh
tranh là những người có lý trí và hành động để
tối đa hóa lợi nhuận thì tôi phải tính đến hành
vi của họ ntnào khi ra những quyết định tối đa
hóa lợi nhuận của mình
Cân b ng trong lý thuy t trò ch iằ ế ơ
Cân b ng trong lý thuy t trò ch iằ ế ơ

Cân bằng Nash: Trạng thái cân bằng
không hợp tác. Mỗi hãng làm điều tốt

nhất có thể, biết trước điều mà đối thủ
của nó đang làm.
Tình th l ng nan c a ng i tùế ưỡ ủ ườ
Tình th l ng nan c a ng i tùế ưỡ ủ ườ

Trò chơi gồm hai người, không hợp tác

Tình thế lưỡng nan: thú tội hay không thú tội
–
Nếu thú tội, có thể nhận án tù nhẹ hơn, nhưng liệu đồng bọn có thú tội
hay không?
–
Kết cục tốt nhất cho cả hai là cả hai đều phủ nhận
–
Nếu chỉ một người thú nhận anh ta sẽ có mức án thấp nhất còn người
kia chịu mức án nặng nhất
–
Nếu cả hai thú nhận, án tù sẽ ở mức độ vừa phải cho cả hai

7
Tình thế lưỡng nan của người tù
Các lo i chi n l cạ ế ượ
Các lo i chi n l cạ ế ượ
◦
Chi n l c th ng trế ượ ố ị: là m t chi n l c t i ộ ế ượ ố
u đ i v i m t ng i ch i, b t k đ i th ph n ng ư ố ớ ộ ườ ơ ấ ể ố ủ ả ứ
nh th nào.ư ế
◦
Chi n l c th ng tr có s a đ iế ượ ố ị ử ổ
◦

Chi n l c ăn mi ng tr mi ngế ượ ế ả ế
8
Chi n l c th ng tr ế ượ ố ị
Chi n l c th ng tr ế ượ ố ị
1
2
Giá thấp
Giá thấp Giá cao
Giá cao
1: $10 m
2: $5 m
1: $6 m
2: $8 m
1: $15 m
2: $0 m
1: $10 m
2: $2 m
K t qu c a chi n l c th ng ế ả ủ ế ượ ố
K t qu c a chi n l c th ng ế ả ủ ế ượ ố
trị
trị
10
Chiến lược đối với người chơi 1 là “giá cao” bất
kể người chơi 2 làm gì
Chiến lược đối với người chơi 2 là “giá cao” bất
kể người chơi 1 làm gì
Chi n l c th ng tr có s a đ iế ượ ố ị ử ổ
Chi n l c th ng tr có s a đ iế ượ ố ị ử ổ
11
11

1
2
Giá thấp
Giá thấp Giá cao
Giá cao
1: $10 m
2: $5 m
1: $6 m
2: $8 m
1: $15 m
2: $0 m
1: $4 m
2: $2 m
K t qu c a chi n l c ế ả ủ ế ượ
K t qu c a chi n l c ế ả ủ ế ượ
th ng tr có s a đ iố ị ử ổ
th ng tr có s a đ iố ị ử ổ

Ng i ch i 1 không có chi n l c th ng ườ ơ ế ượ ố
tr . Quy t đ nh t i u c a h tùy thu c ị ế ị ố ư ủ ọ ộ
vào ng i ch i 2 làm gì?ườ ơ

Chi n l c đ i v i ng i ch i 2 là ế ượ ố ớ ườ ơ
“giá cao”

Chi n l c đ i v i ng i ch i 1 ph ế ượ ố ớ ườ ơ ụ
thu c vào quy t đ nh c a ng i ch i 2ộ ế ị ủ ườ ơ
12
Chi n l c ăn mi ng tr mi ngế ượ ế ả ế
Chi n l c ăn mi ng tr mi ngế ượ ế ả ế


1 b t đ u b ng giá cao, đó là giá mà tôi ắ ầ ằ
duy trì khi nào th y 2 ti p t c h p tác và ấ ế ụ ợ
c ng đ t giá cao.ũ ặ

Nh ng n u 2 gi m giá thì ngay l p t c 1 ư ế ả ậ ứ
c ng h giá theo.ũ ạ

Sau đó 2 tăng giá thì l p t c 1 c ng s h p ậ ứ ũ ẽ ợ
tác theo và tăng giá
13
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
4
Liệu sự lặp đi lặp lại có thay đổi kết cục của trò chơi?
● trò chơi lặp lại: Trò chơi mà các hành vi và
lợi ích đạt được lặp đi lặp lại.
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
4
Trò chơi với số lần lặp lại xác định
Bây giờ giả sử trò chơi được lặp lại với số lần nhất định, ví dụ N
tháng.
“Bởi vì hãng 1 chơi trò tit-for-tat, tôi (Hãng 2) không thể cắt giảm giá.
Tôi sẽ chờ cho đến tháng cuối cùng, tôi sẽ cắt giảm giá vì khi đó tôi
có thể thu được lợi nhuận rất lớn, và sau đó trò chơi kết thúc, vì thế
hãng 1 sẽ không thể trả đũa được. Vì thế tối sẽ đặt giá cao cho đến
tháng cuối cùng, và giảm giá trong tháng cuối.”
Tuy nhiên, vì tôi (Hãng 1) cũng suy tính như vậy, nên tôi dự định sẽ
đặt giá thấp trong tháng cuối cùng. Hãng 2 dự kiến được điều đó và

sẽ quyết định giảm giá vào tháng ngay sát tháng cuối cùng.
Và bởi vì những chiến thuật này ứng dụng cho mỗi tháng trước, nên
kết cục cuối cùng có lý cho cả hai người chơi là đặt giá thấp cho tất
cả các tháng.
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
4
Tit-for-Tat trong thực tế
Vì mỗi chúng ta đều không kỳ vọng sống lâu mãi được, nên chiến
lược tit-for-tat có vẻ ít có giá trị trong thực tế, và khiến chúng ta tắc ở
trò chơi “tình thế lưỡng nan của người tù”. Tuy nhiên, chiến lược tit-
for-tat đôi khi được áp dụng trong thực tế và sự hợp tác sẽ là kết cục
cuối cùng.
Có hai lý do chính yếu sau:

Phần lớn những nhà quản lý không biết họ sẽ phải cạnh tranh
với đối thủ đến khi nào, nên hành vi hợp tác có vẻ là chiến lược
tốt.

Đối thủ của tôi có thể nghi ngờ về khả năng duy lý của tôi.
Trong trò chơi lặp lại, tình thế lưỡng nan của người tù có thể có kết
cục hợp tác.
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
TRÒ CH I L P L IƠ Ặ Ạ
4
Cạnh tranh và cấu kết trong ngành hàng không
Tháng 3 năm 1983, American Airlines đề xuất khung giá vé
máy bay thống nhất cho các hãng hàng không dựa trên
khoảng cách bay. Giá vé trên mỗi dặm bay phụ thuộc vào độ
dài hành trình, từ mức thấp nhất là 15 cents mỗi dặm bay

cho hành trình hơn 2500 dặm đến mức cao nhất là 53 cents
mỗi dặm, cho chặng bay ngắn dưới 250 dặm.
Tại sao American Airlines lại đề xuất kế hoạch này và điều gì hấp dẫn đối với các
hãng hàng không khác?
Mục đích của kế hoạch này là giảm sự cạnh tranh về giá và đạt được giá cấu kết.
Đặt mức giá cấu kết cố định bị pháp luật cấm. Các hãng thay vào đó đồng thuận
dùng chung công thức tính giá.
Tuy nhiên kế hoạch thất bại, và là một nạn nhân của tình thế lưỡng nan của người
tù.
Hãng Pan Am, không hài lòng với thị phần quá nhỏ bé của mình, đã tự giảm giá
xuống. American, United, and TWA, lo sợ mất thị phần về tay Pan Am cũng nhanh
chóng cắt giảm giá. Việc cắt giảm giá tiếp diễn, kế hoạch phá sản, và người tiêu
dùng được lợi.
CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ
5
Ví dụ đơn giản: Chúng ta trở lại với vấn đề lựa chọn sản
phẩm. Lần này, hãy thay đổi ma trận lợi ích một chút.
● Trò chơi tuần tự: Những người chơi tuần tự tiến hành
những bước đi, phản ứng với mỗi hành động và sự phản ứng
lại của những người chơi khác.
Bài t p tình hu ng 1ậ ố
Bài t p tình hu ng 1ậ ố
Bài t p tình hu ng 2 ậ ố
Bài t p tình hu ng 2 ậ ố