Bài 2 Chủ thể QHQT

1
BÀI 2: CHỦ THỂ QHQT
Actor
Actor
2
BÀI 2: CHỦ THỂ QHQT
BÀI 2: CHỦ THỂ QHQT
1
1
.
.
K
K
HÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CHỦ
HÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CHỦ
THỂ QHQT
THỂ QHQT
1.1. Khái niệm
1.1. Khái niệm
1.2. Phân loại
1.2. Phân loại
2. QUỐC GIA
2. QUỐC GIA
3. CHỦ THỂ PHI QUỐC GIA
3. CHỦ THỂ PHI QUỐC GIA
3
1.
1.


Khái niệm và phân loại chủ thể QHQT

Khái niệm và phân loại chủ thể QHQT
1.1. Khái niệm Chủ thể QHQT
1.1. Khái niệm Chủ thể QHQT
ĐẶC TRƯNG CHỦ THỂ QHQT
ĐẶC TRƯNG CHỦ THỂ QHQT
Có mục đích tham gia QHQT
Có mục đích tham gia QHQT
Có tham gia vào QHQT
Có tham gia vào QHQT
Có khả năng thực hiện QHQT
Có khả năng thực hiện QHQT
Có ảnh hưởng tới QHQT
Có ảnh hưởng tới QHQT
Chủ thể QHQT
Chủ thể QHQT
là những thực
là những thực
thể đóng một
thể đóng một
vai trò có thể
vai trò có thể
nhận thấy được
nhận thấy được
trong QHQT
trong QHQT
4

Actor:
Actor:

Diễn viên hay Chủ thể?
Diễn viên hay Chủ thể?
5
1.2. Phân loại Chủ thể QHQT
1.2. Phân loại Chủ thể QHQT


Dựa trên mức độ quyết định
Dựa trên mức độ quyết định
•


Chủ thể Quốc gia
Chủ thể Quốc gia
(
(
State Actor
State Actor
)
)


là chủ thể cơ bản
là chủ thể cơ bản
và có vai trò lớn nhất. Quốc gia là Chủ thể của Luật
và có vai trò lớn nhất. Quốc gia là Chủ thể của Luật
pháp quốc tế
pháp quốc tế
•

Chủ thể phi Quốc gia
Chủ thể phi Quốc gia
(
(
Nonstate Actor
Nonstate Actor
)
)
là những
là những
chủ thể QHQT không phải là quốc gia (Tổ chức
chủ thể QHQT không phải là quốc gia (Tổ chức
quốc tế phi chính phủ, Công ty Xuyên quốc gia, một
quốc tế phi chính phủ, Công ty Xuyên quốc gia, một
số nhóm chính trị-xã hội,…)
số nhóm chính trị-xã hội,…)
6
BÀI 2: CHỦ THỂ QHQT
BÀI 2: CHỦ THỂ QHQT
1. K
1. K
HÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CHỦ THỂ QHQT
HÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CHỦ THỂ QHQT


2. QUỐC GIA
2. QUỐC GIA

2.1. Khái niệm Quốc gia
2.1. Khái niệm Quốc gia


2.2. Chủ quyền Quốc gia
2.2. Chủ quyền Quốc gia


2.3. Lợi ích Quốc gia
2.3. Lợi ích Quốc gia


2.4.
2.4.
Vai trò chủ thể QHQT của quốc gia
Vai trò chủ thể QHQT của quốc gia
7
2.1. Khái niệm Quốc gia
2.1. Khái niệm Quốc gia
(State)
(State)


Khái quát về Quốc gia
Khái quát về Quốc gia
•
Quốc gia:
Quốc gia:
State

State
,
,
Nation
Nation
,
,
Country
Country
,
,
Nation-State
Nation-State


•
Quốc gia hình thành do con người buộc phải liên kết
Quốc gia hình thành do con người buộc phải liên kết
thành nhóm có tổ chức nhằm thoả mãn nhu cầu ngày
thành nhóm có tổ chức nhằm thoả mãn nhu cầu ngày
càng tăng
càng tăng


- Mô hình quốc gia hiện đại
- Mô hình quốc gia hiện đại


được coi là bắt đầu từ sau
được coi là bắt đầu từ sau

Hiệp ước Westphalia 1648
Hiệp ước Westphalia 1648


- Quốc gia rất đa dạng và
- Quốc gia rất đa dạng và
khác nhau
khác nhau
8
Dấu hiệu của Quốc gia
Dấu hiệu của Quốc gia
•
Dấu hiệu hình thức
Dấu hiệu hình thức
-
-


Lãnh thổ xác định
Lãnh thổ xác định
- Tập hợp dân cư
- Tập hợp dân cư
- Nhà nước cai quản dân cư trên lãnh thổ
- Nhà nước cai quản dân cư trên lãnh thổ
•
Dấu hiệu bản chất
Dấu hiệu bản chất
- Chủ quyền về đối nội
- Chủ quyền về đối nội
- Độc lập về đối ngoại

- Độc lập về đối ngoại
•
Dấu hiệu pháp lý
Dấu hiệu pháp lý
- Sự công nhận quốc gia của quốc gia khác
- Sự công nhận quốc gia của quốc gia khác
9

Dấu hiệu khác của Quốc gia
Dấu hiệu khác của Quốc gia
10
Khái niệm Quốc gia
Khái niệm Quốc gia


Quốc gia là một thực thể pháp lý quốc tế và phải có
Quốc gia là một thực thể pháp lý quốc tế và phải có
các đặc tính sau: Một dân cư thường xuyên, một lãnh
các đặc tính sau: Một dân cư thường xuyên, một lãnh
thổ xác định và một chính phủ có khả năng duy trì sự
thổ xác định và một chính phủ có khả năng duy trì sự
kiểm soát hiệu quả trên lãnh thổ của nó và tiến hành
kiểm soát hiệu quả trên lãnh thổ của nó và tiến hành
quan hệ quốc tế với quốc gia khác.
quan hệ quốc tế với quốc gia khác.




Công ước Montevideo về

Công ước Montevideo về


Quyền và Nghĩa vụ của
Quyền và Nghĩa vụ của


Quốc gia (1933)
Quốc gia (1933)
11
Quốc gia hiện nay
Quốc gia hiện nay


193 nước
193 nước
9 vùng lãnh thổ
9 vùng lãnh thổ
12
2.2. Chủ quyền Quốc gia (
2.2. Chủ quyền Quốc gia (
Sovereignty
Sovereignty
)
)
Lịch sử:
Lịch sử:


•

Phát sinh cùng với sự hình thành nhà nước
Phát sinh cùng với sự hình thành nhà nước
•
Gắn liền với quá trình quốc gia
Gắn liền với quá trình quốc gia
Khái niệm:
Khái niệm:


C
C
hủ quyền quốc gia là quyền tối cao
hủ quyền quốc gia là quyền tối cao
của một nhà nước độc lập thực hiện
của một nhà nước độc lập thực hiện


các chức năng
các chức năng
đối nội và đối ngoại của mình
đối nội và đối ngoại của mình
Nội dung cụ thể:
Nội dung cụ thể:
•
Toàn quyền
Toàn quyền
hoạch định và thực thi chính sách
hoạch định và thực thi chính sách
đối với cư dân và
đối với cư dân và

trên lãnh thổ
trên lãnh thổ
của mình
của mình
•
Độc lập
Độc lập
trong hoạch định
trong hoạch định
CSĐN
CSĐN
13
Ví dụ
Ví dụ


Đối nội
Đối nội






Đố
Đố
i ngoại
i ngoại
(Không bị can thiệp nội bộ)
(Không bị can thiệp nội bộ)

(Bình đẳng)
(Bình đẳng)
Quyền lựa chọn
Quyền lựa chọn
con đường và
con đường và
chế độ
chế độ
Quyền xây
Quyền xây
dựng luật pháp
dựng luật pháp
Quyền đề ra và
Quyền đề ra và
thực thi chính sách
thực thi chính sách
Quyền ký kết
Quyền ký kết
điều ước QT
điều ước QT
Quyền lựa chọn
Quyền lựa chọn
đối tác
đối tác
Quyền lựa chọn
Quyền lựa chọn
phươg thức và
phươg thức và
biện pháp QH
biện pháp QH

14
Chủ quyền quốc gia trong QHQT
Chủ quyền quốc gia trong QHQT
•
Đối với lợi ích quốc gia
Đối với lợi ích quốc gia
Chủ quyền là sự tự do của quốc gia trở thành lợi
Chủ quyền là sự tự do của quốc gia trở thành lợi
ích quốc gia cơ bản
ích quốc gia cơ bản
•
Đối với môi trường quốc tế
Đối với môi trường quốc tế
Để duy trì chủ quyền nên không muốn ai ở trên đầu
Để duy trì chủ quyền nên không muốn ai ở trên đầu


trở thành cơ sở duy trì tình trạng vô chính phủ
trở thành cơ sở duy trì tình trạng vô chính phủ
•
Đối với xung đột QHQT
Đối với xung đột QHQT
Quốc gia có xu hướng bảo vệ và phát huy chủ quyền
Quốc gia có xu hướng bảo vệ và phát huy chủ quyền
của mình
của mình
trở thành nguồn của xung đột
trở thành nguồn của xung đột
15
2.3. Lợi ích Quốc gia

2.3. Lợi ích Quốc gia
(
(
National Interest
National Interest
)
)
Lịch sử:
Lịch sử:
•
Phát sinh cùng với sự hình thành nhà nước
Phát sinh cùng với sự hình thành nhà nước
•
Phát triển cùng với quá trình quốc gia
Phát triển cùng với quá trình quốc gia
Khái niệm:
Khái niệm:


Những lợi ích chủ yếu của quốc gia có
Những lợi ích chủ yếu của quốc gia có
chủ quyền trong quan hệ với bên ngoài
chủ quyền trong quan hệ với bên ngoài
•
Lợi ích
Lợi ích
của toàn xã hội quốc gia (hay bộ phận)
của toàn xã hội quốc gia (hay bộ phận)
•
Biển hiện trong quan hệ

Biển hiện trong quan hệ
đối ngoại
đối ngoại
16
Lợi ích quốc gia trong QHQT
Lợi ích quốc gia trong QHQT
•
Là định hướng chính sách và hành vi của quốc gia
Là định hướng chính sách và hành vi của quốc gia
trong QHQT
trong QHQT
•
Lợi ích quốc gia giống nhau
Lợi ích quốc gia giống nhau
Tạo điều kiện
Tạo điều kiện
cho hợp tác và hội nhập
cho hợp tác và hội nhập
•
Lợi ích quốc gia mâu thuẫn
Lợi ích quốc gia mâu thuẫn
Tạo ra xung đột,
Tạo ra xung đột,
chiến tranh và phức tạp trong QHQT
chiến tranh và phức tạp trong QHQT
•
Được sử dụng như phương pháp nghiên cứu QHQT
Được sử dụng như phương pháp nghiên cứu QHQT