Bài Ngân sách nhà nước

1
Bài 2
NGÂN SÁCH NHÀ
NƯỚC
2
Nội dung
1. Quan niệm về NSNN
2. Vai trò NSNN
3. Nội dung thu chi của NSNN Việt Nam
4. Hệ thống NSNN Việt Nam
5. Chu trình ngân NSNN
3
NSNN và Hệ thống TC quốc gia
NSNN
TC h gia ộ
ìnhđ
TC t ch c ổ ứ
tin d ngụ
TC doanh
nghi pệ
Th tr ng ị ườ
TC
4
1. Quan niệm về NSNN

Pháp:
Ngân sách là văn kiện được Nghị viện hoặc Hội
đồng thảo luận và phê chuẩn mà trong đó, các
nghiệp vụ tài chính (thu, chi) của một tổ chức công
(CQTƯ, CQĐF, đ.vị công) hoặc tư (doanh nghiệp,
hiệp hội...) được dự kiến và cho phép

5
Khái niệm NSNN (tiếp)

Trung quốc:
NSNN là kế hoạch thu chi tài chính hàng
năm của Nhà nước được xét duyệt theo
trình tự pháp định
6
Khái niệm NSNN (tiếp)

VIỆT NAM:
"NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà
nước đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền
quyết định và được thực hiện trong một năm để
bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của
Nhà nước”
Luật NSNN 2002
7
Khái niệm NSNN (Việt nam)

Pháp lý: được luật hoá cả về nội dung, trình tự,
biện pháp thu, chi NSNN

Tác nghiệp: là toàn bộ thu, chi của NN trong một
năm, thực hiện theo một quy trình: dự toán, chấp
hành và quyết toán NSNN.

QUản lý vĩ mô: công cụ chính sách, đảm bảo thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà nước
8

Ngân sách

Là kế hoạch tài chính vĩ mô

Là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của NN

Là Khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính
9
Di gúc k hoch

Các mục tiêu của NN; Thái độ của các nhà
l nh đạo, của CP trong đáp ứng nhu cầu XHã

Các khoản chi tiêu, cỏc chng trỡnh nhằm
đạt được mục tiêu;

Các nguồn lực huy động đáp ứng.
10
2. Vai trò NSNN

Vai trß cña ng©n s¸ch tiªu dïng

Vai trß cña ng©n s¸ch ph¸t triÓn

Vai trß thùc hiÖn c«ng b»ng x héi·
Quy mô thu, chi NSNN ở Việt Nam
(%GDP)
1991 1992 1993 1994 1995 1991/1995
Thu NSNN 13,5 19,0 21,7 23,6 23,3 20,2
Chi NSNN 15,9 22,0 29,3 27,9 27,4 24,5

1996 1997 1998 1999 2000 1996/2000
Thu NSNN 22,9 20,8 19,6 19,6 20,5 20,7
Chi NSNN 25,9 24,9 22,7 24,0 24,7 24,4
2001 2002 2003 2004 KH 2005 DB 2001/2005
Thu NSNN 21,4 22,1 22,5 22,3 22,0 22,1
Chi NSNN 26,7 27,4 28,1 28,1 27,0 27,4
C¬ cÊu chi tiªu c«ng, 1997-2002 (% GDP)
13
3. Nội dung thu chi chủ yếu của
NSNN Việt Nam

Thu Ngân sách nhà nước

Chi Ngân sách nhà nước
14
3.1. Thu NSNN Việt Nam

Thu thường xuyên: thuế, phí, lệ phí và thu khác ngoài
thuế

Thu từ vốn

Viện trợ không hoàn lại

Thu kết chuyển năm trước

Vay để cho vay lại

Các khoản thu, chi QL qua NSNN
15

Cỏc khon thu VN
Thuế giá trị gia tăng (VAT)
Thuế tiêu thụ đặc biệt
Thuế tài nguyên
Thuế sử dụng đất nông nghiệp
Thuế xuất nhập khẩu
Các loại thuế khác

Thuế thu nhập DN
Thuế thu nhập cá nhân

Thuế nhà đất
Thuế môn bài

Lệ phí trước bạ
Thuế chuyển quyền sử
dụng đất
16
Thu phớ, l phớ v thu ngoi thu
Thu từ lợi tức sau thuế
Thu chênh lệch giá hàng NK
Thu phí, lệ phí (cả phí xăng dầu)
Thu tiền cho thuê đất
Thu khác ngân sách
17
3.2. Chi NSNN Việt Nam

Chi cân đối :
- Chi thường xuyên
- Chi đầu tư phát triển

- Chi dự phòng
- Chi kết chuyển năm sau

Chi cho vay lại

Chi từ các khoản thu để lại
18
3.2.1. Nội dung Chi thường xuyên
•Chi qu¶n lý hµnh chÝnh
•Chi sù nghiÖp kinh tÕ
•Chi sù nghiÖp x· héi
Chia ra:
Chi gi¸o dôc
§µo t¹o
Chi Y tÕ
19
Chi thng xuyờn (tip)
Chi khoa học công nghệ và môi trường
Chi văn hoá thông tin
Chi phát thanh truyền hình
Chi thể dục thể thao
Chi dân số kế hoạch hoá gia đình
Chi hỗ trợ quĩ BHXH, bảo đảm xã hội
Chi trả nợ lãi
Chi cải cách tiền lương
Chi thường xuyên khác
3.2.2. Đặc điểm Chi thường xuyên ?

ổn định

Gắn chặt với hoạt động của tổ chức

Có định mức, tiêu chuẩn, chế độ chi cụ thể

Mức chi thấp, các khoản chi nhỏ lẻ

Liên hệ giữa ngân sách và kết quả hoạt động chư
a rõ ràng

ít được người dân quan tâm
21
3.2.3. Nội dung Chi đầu tư phát triển

Chi xây dựng cơ bản

Chi về vốn khác
3.2.4. đặc điểm Chi Đầu tư

Là các khoản chi lớn, không ổn định

Gắn chặt với mục tiêu phát triển kinh tế x ã
hội

Thời gian thực hiện vốn đầu tư kéo dài

Được người dân quan tâm nhiều
Người dân với Ngân sách x ã (world bank)
Thu bổ sung từ cấp
trên. ít chú ý
Phần giữ lại từ thuế,

đóng góp vào NSNN.
Phí, lệ phí, thu đấu
thầu, đất....Không rõ,
có thể gây bàn luận
Thôn huy đông:
-
Dễ hiểu, minh bạch
-
Được thảo luận kỹ, hài
lòng
-
Điều chỉnh theo ý kiến
Ngân sách do
x quản lýã
THôn
Lương, chi thư
ờng xuyên
Chi đầu tư cơ
sở hạ tầng
Chương trình
135, dự án tài
trợ...
Chi của thôn:
-
Dễ hiểu, minh bạch
-
Được thảo luận kỹ, hài
lòng
-
Điều chỉnh theo ý kiến

24
4. Hệ thống NSNN Việt Nam

Ngân sách TƯ

Ngân sách địa phương:
- Ngân sách tỉnh, TP trực thuộc TU
- Ngân sách huyện, quận, thị xã
- Ngân sách xã, phường, thị trấn (xã)
25
4.1 Quan h gi a NS cệ ữ ác c pấ

Thực hiện phân chia % 1 số nguồn thu. Bổ sung NS cấp
trên cho cấp dưới

Tỷ lệ % phân chia ổn định 3-5 năm

Nhiệm vụ chi cấp nào thì do cấp đó đảm nhiệm

Trong thời kỳ ổn định, ĐF được sử dụng nguồn tăng thu
để chi phát triển kinh tế xã hội

Không dùng NS cấp này chi cho cấp khác