MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ ĐOÀN THANH NIÊN
CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
PHẦN MỞ ĐẦU
Những hiểu biết cơ bản về Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh
niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam
và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo
và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên
tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của
Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh
1. Ý nghĩa huy hiệu Đoàn, cờ Đoàn
Cờ Đoàn:· Nền đỏ
· Hình chữ nhật, chiều rộng bằng hai phần ba (2/3) chiều
dài.
· Ở chính giữa có hình huy hiệu Đoàn.
Đường kính huy hiệu bằng hai phần năm (2/5) chiều rộng
cờ.
Huy hiệu Đoàn
Ý nghĩa: Biểu thị sức mạnh, ý chí
của thanh niên Việt Nam, tính xung
kích của tuổi trẻ trong công cuộc
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
LỊCH SỬ
ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
Sự phát triển lớn mạnh của Đoàn đã đáp ứng kịp thời
những đòi hỏi cấp bách của phong trào thanh niên nước ta. Đó
là sự vận động khách quan phù hợp với cách mạng nước ta;
đồng thời, phản ánh công lao trời biển của Đảng, của Chủ tịch
Hồ Chí Minh vô cùng kính yêu - Người đã sáng lập và rèn
luyện tổ chức Đoàn. Được Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung
ương Đảng và Bác Hồ cho phép, theo đề nghị của Trung ương
Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam, Đại hội toàn quốc lần thứ
3 họp từ ngày 22 - 25/3/1961 đã quyết định lấy ngày 26/3/1931
(một ngày trong thời gian cuối của Hội nghị Trung ương Đảng
lần thứ 2, dành để bàn bạc và quyết định những vấn đề rất quan
trọng đối với công tác thanh niên) làm ngày thành lập Đoàn
hàng năm. Ngày 26/3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt
Nam, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh quang vinh.
Tổ chức Đoàn mang tên gọi khác
nhau qua các thời kỳ cách mạng
- Đoàn thanh niên CS Đông Dương(1930-1936
- Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương (1936-1939)
- Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương(1939-1941)
- Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam (1941-1956)
- Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam (1956-1970)
- Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh (1970-1976)
- Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (1976 đến
nay)
1. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ nhất
Đại hội được tổ chức tại xã Cao Vǎn, Đại Từ, Thái
Nguyên thời gian từ ngày 7 đến ngày 14-2-1950.
- 400 đại biểu từ Lạng Sơn đến mũi Cà Mau đã về dự.
- Đồng chí Nguyễn Lam được bầu làm bí thư.
- Đồng chí Hoàng Quốc Việt đến dự và nói chuyện với
Đại hội
- Đây là Đại hội thể hiện ý chí: "Tất cả cho Tiền tuyến,
tất cả cho đánh thắng giặc Pháp xâm lược".
* Những phong trào tiêu biểu:
+ Phong trào chiến tranh du kích, tham gia lực lượng vũ
trang
+ Phong trào sản xuất công nghiệp và nông nghiệp
+ Phong trào thi đua lập công trong các lực lượng vũ
trang và dân quân du kích
2. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ hai
- Đại hội tổ chức tại Nhà hát Thành phố Hà Nội từ ngày 25-10 đến
4-11-1956
- 479 đại biểu thay mặt cho 50 vạn đoàn viên Miền Bắc đã về dự
(Đoàn đại biểu Miền Nam dự họp bí mật)
- Bác Hồ và đồng chí Trường Chinh đến dự và huấn thị Đại hội.
- Đại hội bầu BCH Trung ương gồm 30 đồng chí.
- Đồng chí Nguyễn Lam là Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn
- Đây là Đại hội của thời kỳ xây dựng CNXH ở miền Bắc, làm cơ
sở vững chắc cho sự nghiệp đấu tranh thống nhất nước nhà.
* Những phong trào tiêu biểu:
+ Những phong trào Đoàn tham gia công cuộc không phục và phát
triển kinh tế nổi bật là phong trào "Lao động kiến thiết Tổ quốc"
nǎm 1956 và Phong trào: "Thi đua trở thành người lao động tiên
tiến" nǎm 1960.
+ Phong trào đấu tranh chính trị của thanh niên miền Nam
3. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ ba
- Đại hội tổ chức tại Hà Nội, thời gian từ ngày 23 đến 25 tháng 3 nǎm 1961 -
677 đại biểu thay mặt gồm 14 triệu đoàn viên thanh niên (tính riêng ở miền
Bắc) đã về dự.
- Đại hội quyết định lấy ngày 26/3/1931 làm ngày kỷ niệm thành lập Đoàn.
- Ban chấp hành Trung ương gồm 71 đồng chí, trong đó có 15 đồng chí uỷ
viên thường vụ, 5 đồng chí là bí thư Trung ương Đoàn.
- Đồng chí Nguyễn Lam được bầu làm bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn. Sau
Đại hội một thời gian đồng chí Nguyễn Lam được Đảng phân công công tác
khác. Đồng chí Vũ Quang được cử làm bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn.
- Đây là Đại hội của Thời kỳ xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải
phóng miền Nam.
* Những phong trào tiêu biểu:
+ Phong trào "Những người tình nguyện vượt mức kế hoạch 5 nǎm lần thứ
nhất (1961-1965)"
+ Phong trào "3 sẵn sàng" ở miền Bắc
+ Phong trào "quyết thắng"
+ Phong trào "5 xung phong" ở miền Nam
+ Phong trào "Ba xung kích làm chủ tập thể"
4. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ tư
- Đại hội tổ chức tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội.
- Thời gian từ ngày 20 đến 22 tháng 11 nǎm 1980
- 630 đại biểu thay mặt cho 4 triệu 30 vạn đoàn viên cả nước đã về dự.
- Ban chấp hành Trung ương Đoàn gồm 113 đồng chí, trong đó bí thư có 13
đồng chí.
- Đồng chí Đặng Quốc Bảo được bầu làm bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn.
Sau một thời gian, đồng chí Đặng Quốc Bảo được Đảng điều động sang công
tác khác, đồng chí Vũ Mão được bầu làm Bí thư thứ nhất trung ương Đoàn.
- Đây là đại hội của thời kỳ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam
XHCN.
* Những phong trào tiêu biểu:
+ Giáo dục truyền thống cách mạng qua cuộc "Hành quân theo bước chân
những người anh hùng" và vận động xây dựng nếp sống mới trong thanh niên
qua cuộc "Hành quân theo chân Bác"
+ Cuộc vận động "Xây dựng nếp sống xã hội chủ nghĩa"
5. Đại hội đoàn toàn quốc lần thứ nǎm
- Đại hội được tổ chức tại thủ đô Hà Nội.
- Thời gian từ ngày 27 đến 30 tháng 11 nǎm 1987.
- 741 đại biểu thay mặt cho 17 triệu đoàn viên, thanh niên cả nước đã về
dự.
- Ban chấp hành trung ương Đoàn gồm 150 đồng chí, trong đó Ban
thường vụ có 25 đồng chí, Ban bí thư có 9 đồng chí.
- Đồng chí Hà Quang Dự được bầu làm bí thư thứ nhất Trung ương
Đoàn.
* Những phong trào tiêu biểu:
+ Tuổi trẻ xung kích trên mặt trận quốc phòng an ninh, chính sách xã hội
qua các phon gtrào "Xứng danh anh bộ đội Cụ Hồ", "Thực hiện sáu điều
Bác dạy", "Vì điểm tựa tiền tiêu", "Vì Trường Sa thân yêu"....
+ Phong trào thi đua làm theo lời Bác Hồ dạy
6. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ sáu
- Đại hội tổ chức tại Hội trường Ba Đình - Hà Nội
- Thời gian từ ngày 15 đến ngày 18 tháng 10 nǎm 1992
- 800 đại biểu thay mặt cho hơn 21 triệu đoàn viên thanh niên cả nước về dự
Đại hội.
- Ban chấp hành trung ương Đoàn gồm 91 đồng chí, Ban thường vụ 14 đồng
chí.
- Đồng chí Hồ Đức Việt được bầu làm bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn. Đến
hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đoàn lần thứ 10 (khoá VI), đồng chí Hồ
Đức Việt được Đảng phân công nhận nhiệm vụ mới, đồng chí Vũ Trọng Kim
được bầu làm bí thư thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đoàn.
* Các phong trào tiêu biểu:
+ Phong trào "Thanh niên lập lập nghiệp"
+ Phong trào "Tuổi trẻ giữ nước".
+ Đoàn với chương trình giải quyết việc làm cho thanh niên
+ Đoàn với phong trào "Chất lượng, kiểu dáng, tiết kiệm" và phong trào thanh
niên công nhân
+ Đoàn với cuộc vận động thực hiện 3 mục tiêu: Dân số - sức khoẻ - môi
trường, kết hợp giải quyết việc làm nâng cao thu nhập.
7. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ bảy
- Đại hội tổ chức tại Thủ đô Hà Nội
- Thời gian từ ngày 26 đến ngày 29 tháng 11 nǎm 1997
- 899 đại biểu thay mặt cho hơn hàng triệu cán bộ, đoàn viên thanh niên
và tuổi trẻ cả nước về dự Đại hội.
- Ban chấp hành trung ương Đoàn gồm 125 đồng chí, Ban thường vụ 23
đồng chí.
- Đồng chí Vũ Trọng Kim được bầu làm bí thư thứ nhất Trung ương
Đoàn.
* Những phong trào tiêu biểu
+ Công tác giáo dục chính trị, định hướng lý tưởng cho thanh niên
+ Phong trào "Học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp, vì dân giàu
nước mạnh, xã hội công bằng vǎn minh"
+ Phong trào thanh niên lập nghiệp ở nông thôn theo hướng CNH, HĐH
đất nước
+ Tiếp tục phát triển các phong trào trước...
7. Đại hội Đoàn toàn quốc lần
thứ tám
- Đại hội tổ chức tại Thủ đô Hà Nội
- Thời gian: 8-11/12/2002
Đ/c Hoàng Bình Quân được bầu làm bí
thư thứ nhất
Các Bí thư Trung ương Đoàn hiện nay
Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn
Võ Văn Thưởng (Ủy viên Trung ương ĐCSVN);
Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn
Lâm Phương Thanh;
Bí thư Trung ương Đoàn
1.Nguyễn Hoàng Hiệp;
2.Nguyễn Đắc Vinh (
Ủy viên Dự khuyết Trung ương ĐCSVN), Chủ tịch Hội
Sinh viên Việt Nam;
3.Phan Văn Mãi;
4.Dương Văn An;
5.Nguyễn Thị Hà.
Bài ca chính thức của Đoàn:
Thanh niên làm theo lời Bác
Nhạc và lời: Hoàng Hoà
Kết liên lại thanh niên chúng ta cùng nhau đi lên,
giơ nắm tay thề, gìn giữ hòa bình độc lập tự do. Kết
liên lại thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước,
đánh tan quân thù, xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm
no.
Đi lên thanh niên, chớ ngại ngần chi.
Đi lên thanh niên làm theo lời Bác
Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển, quyết chí cũng làm nên
Mục đích lý tưởng của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh:
Đoàn bao gồm những thành viên tiên
tiến, tự nguyện phấn đấu Vì sự nghiệp xây
dựng nước Việt Nam độc lập, dân chủ, giàu
mạnh, công bằng và văn minh theo con
đường xã hội chủ nghĩa và tư tưởng Hồ Chí
Minh; Vì cuộc sống văn minh và hạnh phúc
của tuổi trẻ.
Tính chất của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:
Điều lệ Đoàn khẳng định: “Đoàn Thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của
thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và
Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn
luyện” Điều này đã phản ánh đầy đủ Đoàn là một tổ
chức thanh niên cộng sản mang tính tiên tiến của
giai cấp công nhân và tính quần chúng rộng rãi của
thanh niên Việt Nam thông qua việc mở rộng các hoạt động có
tính chất xã hội; mỗi đoàn viên và tổ chức cơ sở Đoàn thể hiện
tính tiên tiến, vai trò nòng cốt của mình trong phong trào
thanh niên và các hội của thanh niên.
Chức năng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:
- Đoàn là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung
lực lượng trẻ cho Đảng, Nhà nước và các ngành. Đoàn luôn
luôn xác định nhiệm vụ của mình là đội xung kích cách mạng
tích cực tham gia xây dựng Đảng và là người kế tục trung
thành sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và của Bác Hồ.
- Đoàn là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, tạo môi
trường đưa thanh niên vào các hoạt động giúp họ rèn luyện và
phát triển nhân cách, năng lực của người lao động mới phù hợp
với yêu cầu của xã hội hiện nay.
- Đoàn là người đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp
của tuổi trẻ. Chức năng này khẳng định rõ tổ chức Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh là tổ chức của thanh niên, vì thanh niên.
Vị trí vai trò của Đoàn:
- Đoàn là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động
trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luât của nước
CHXHCN Việt Nam. Trong hệ thống này Đảng là người
lãnh đạo, Đoàn là một trong các tổ chức thành viên tạo
nên quyền lực của nhân dân theo cơ chế: “Đảng lãnh
đạo, nhân dân làm chủ, nhà nước quản lý”. Với vị trí này
Đoàn sẽ kết hợp với các cơ quan nhà nước, các đoàn thể
và tổ chức xã hội, các tập thể lao động và gia đình chăm
lo, giáo dục, đào tạo, và bảo vệ thanh niên, thiếu nhi, tổ
chức cho đoàn viên và thanh niên tích cực tham gia vào
việc quản lý nhà nước và xã hội.
- Đối với đội thiếu niên tiền phong HCM, Đoàn giữ vai
trò là người phụ trách trực tiếp và có trách nhiệm xây
dựng tổ chức đội, giúp đỡ vật chất tài chính và lựa
chọn cán bộ làm công tác thiếu niên nhi đồng.
- Đối với phong trào thanh niên và các tổ chức xã hội
của thanh niên (gồm: Hội Liên hiệp Thanh niên Việt
Nam, Hội Sinh viên Việt Nam…), Đoàn là hạt nhân
chính trị đóng vai trò nòng cốt trong các phong trào và
các tổ chức thanh niên. Đoàn ủng hộ giúp đỡ các hội
thanh niên thực hiện mục đích, tôn chỉ theo điều lệ của
các hội.
Nguyên tắc tổ chức của Đoàn:
Đoàn TNCS HCM tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Thực
hiện nguyên tắc này đảm bảo để tổ chức Đoàn thực sự là một tổ chức quần chúng
tiên tiến tự nguyện, dân chủ và tự quản của thanh niên.
Nguyên tắc tập trung dân chủ của Đoàn được thể hiện trên các mặt sau:
Cơ quan lãnh đạo các cấp của Đoàn đều do bầu cử lâp ra và thực hiện nguyên tắc
tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đoàn là đại hội đại biểu toàn quốc. Cơ quan lãnh
đạo của Đoàn ở mỗi cấp là đại hội đai biểu hoặc là đại hội đoàn viên ở cấp ấy.
Giữa hai kỳ đại hội, cơ quan lãnh đạo là BCH do Đại hội Đoàn cùng cấp bầu ra.
Giữa hai kỳ họp BCH, cơ quan lãnh đạo là BTV do BCH cùng cấp bầu ra.
BCH Đoàn các cấp có trách nhiệm báo cáo về hoạt động của mình với đại hội hoặc
hội nghị đại biểu cùng cấp, với BCH Đoàn cấp trên, với cấp ủy Đảng cùng cấp và
thông báo cho BCH Đoàn cấp dưới.
Nghị quyết của Đoàn phải được chấp hành nghiêm chỉnh, cấp dưới phục tùng cấp
trên, thiểu số phục tùng đa số, cá nhân phục tùng tổ chức.
Trước khi quyết định các công việc và biểu quyết nghị quyết của Đoàn, các thành
viên phải được cung cấp thông tin và phát biểu ý kiến của mình, ý kiến thuộc về
thiểu số được quyền bảo lưu báo cáo lên Đoàn cấp trên cho đến đại hội đại biểu
toàn quốc, song phải nghiêm chỉnh chấp hành nghị quyết hiện hành.
Quyền hạn và nghĩa vụ của
đoàn viên:
Đoàn viên có quyền:
- Được yêu cầu tổ chức Đoàn đại diện, bảo vệ
quyền lợi hợp pháp của mình, được giúp đỡ và tạo
điều kiện để phấn đấu trưởng thành.
- Được ứng cử, đề cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo
các cấp của Đoàn.
- Được thông tin, thảo luận chất vấn, phê bình,
biểu quyết đề nghị và bảo lưu ý kiến của mình về
các công việc của Đoàn.
Đoàn viên có nhiệm vụ:
- Luôn luôn phấn đấu vì lý tưởng của Đảng và Bác Hồ.
Tích cực học tập, lao động rèn luyện, tham gia các hoạt
động xã hội, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
- Gương mẫu chấp hành và vận động thanh thiếu nhi
thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và
pháp luật của Nhà nước. Tham gia xây dựng và bảo vệ
Đảng và chính quyền. Chấp hành nghiêm chỉnh Điều lệ
Đoàn và các nghị quyết của Đoàn, sinh hoạt Đoàn và
đóng đoàn phí đúng quy định.
- Liên hệ mật thiết với thanh niên. Tích cực xây dựng hội
liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam,
Đội Thiếu niên Tiền phong HCM, giúp đỡ thanh niên và
đội viên trở thành đoàn viên.