Chế độ kinh tế

CHƯƠNG IV
CHƯƠNG IV
CHẾ ĐỘ KINH TẾ
CHẾ ĐỘ KINH TẾ


Chế độ kinh tế
Chế độ kinh tế

Khái niệm chung
Khái niệm chung

Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
của nhà nước
của nhà nước

Các chế độ sở hữu
Các chế độ sở hữu

Các thành phần kinh tế
Các thành phần kinh tế

Nguyên tắc quản lý nền kinh tế quốc dân
Nguyên tắc quản lý nền kinh tế quốc dân
TLTK


Chế độ kinh tế
Chế độ kinh tế
1. Khái niệm chung

1. Khái niệm chung

NHÀ NƯỚC
TỔ
CHỨC
QUẢN
LÝ
KIINH
TẾ
BẢO VỆ
ANCT,
TTATXH
QUẢN LÝ
VH, GD,
KHCN
CHỨC NĂNG
ĐỐI NỘI
CHỨC NĂNG
ĐỐI NGOẠI

Khái niệm chế độ kinh tế
Khái niệm chế độ kinh tế

Chế độ kinh tế là hệ thống các nguyên tắc,
quy định điều chỉnh những quan hệ trong
lĩnh vực kinh tế nhằm thực hiện những mục
tiêu chính trị, kinh tế, xã hội nhất định, thể
hiện trình độ phát triển kinh tế của nhà
nước, bản chất của nhà nước, chế độ xã hội.

Chế độ kinh tế
Chế độ kinh tế
1.
1.
Khái niệm chung
Khái niệm chung
2.
2.
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
của nhà nước
của nhà nước

Mục đích chính sách kinh tế của Nhà nước là làm cho dân
giàu nước mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vật chất và
tinh thần của nhân dân trên cơ sở phát huy mọi năng lực sản
xuất, mọi tiềm năng của các thành phần kinh tế gồm kinh tế
nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, tiểu chủ, kinh tế tư
bản tư nhân, kinh tế tư bản nhà nước và kinh tế có vốn đầu tư nư
ớc ngoài dưới nhiều hình thức, thúc đẩy xây dựng cơ sở vật
chất ư kỹ thuật, mở rộng hợp tác kinh tế, khoa học, kỹ thuật và
giao lưu với thị trường thế giới.
Các thành phần kinh tế đều là bộ phận cấu thành quan trọng
của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Tổ
chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế được sản xuất, kinh
doanh trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm; cùng
phát triển lâu dài, hợp tác, bình đẳng và cạnh tranh theo pháp
luật.
Nhà nước thúc đẩy sự hình thành, phát triển và từng bước hoàn

thiện các loại thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa.


iu 16 Hin phỏp nm 1992

Chính sách phát triển kinh tế
của nhà nước Điều 15 Hiến pháp 1992
(sửa đổi)
Nhà nước xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ
trên cơ sở phát huy nội lực, chủ động hội nhập
kinh tế quốc tế; thực hiện CNH, HĐH đất nước.
Nhà nước thực hiện nhất quán chính sách phát
triển nền kinh tế thị trường định hướng xhcn.
Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần với các hình
thức tổ chức sản xuất, kinh doanh đa dạng dựa
trên chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể,
sở hữu tư nhân, trong đó sở hữu toàn dân và
sở hữu tập thể là nền tảng..."


CHẾ ĐỘ
SỞ HỮU
SỞ HỮU TOÀN DÂN
SỞ HỮU TẬP THỂ
SỞ HỮU TƯ NHÂN

Các thành phần
Các thành phần
kinh tế
kinh tế

Kinh tế
cá thể, tiểu chủ
Kinh tế
tư bản tư nhân
Kinh tế
tư bản NN
Kinh tế có
vốn ĐTNN
Kinh tế tập thể
Kinh tế
nhà nước
3 CHẾ ĐỘ
SỞ HỮU

Sự chuyển đổi của nền kinh tế
Sự chuyển đổi của nền kinh tế
NỀN KINH TẾ
TẬP TRUNG,
BAO CẤP
VỚI HAI
THÀNH PHẤN
KINH TẾ
NỀN KINH TẾ
HÀNG HOÁ
NHIỀU T.PHẦN
ĐỊNH HƯỚNG
XHCN
Hiến pháp 1980
Hiến pháp 1992

Quan điểm phát triển kinh tế
Quan điểm phát triển kinh tế
của nhà nước
của nhà nước


Coi phát triển kinh tế, CNH, HĐH, xây
dựng nền tảng cho một nước công
nghiệp được xác định là nhiệm vụ trung
tâm.
Kết hợp chặt chẽ giữa việc xây dựng
kinh tế độc lập, tự chủ với chủ động hội
nhập KTQT
Phát triển kinh tế nhanh, có hiệu quả và
bền vững, chuyển dịch cơ cấu kinh tế,
cơ cấu lao động theo hướng CNH, HĐH.


Nền kinh tế độc lập, tự chủ:


Độc lập, tự chủ về đường lối, chính sách
Có tiềm lực kinh tế đủ mạnh, có mức
tích lũy ngày càng cao từ nội bộ nền kinh tế
Có cơ cấu KT hợp lý, có sức cạnh tranh, kết cấu HT
ngày càng hiện đại, có một số ngành CN then chốt.
Có năng lực nội sinh về KHCN…
Giữ vững ổn định KT, tài chính vĩ mô,
đảm bảo ANLT, an toàn năng lượng, TC, MT…

Chế độ kinh tế
Chế độ kinh tế
1.
1.
Khái niệm chung
Khái niệm chung
2.
2.
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
của nhà nước
của nhà nước
3.
3.
Các chế độ sở hữu
Các chế độ sở hữu

QUAN HỆ SẢN XUẤT
QUAN HỆ
SỞ HỮU
QUAN HỆ
PHÂN PHỐI
QUAN HỆ
QUẢN LÝ

Các chế độ sở hữu
Các chế độ sở hữu
trong nền kinh tế thị trường nước ta
trong nền kinh tế thị trường nước ta

SỞ HỮU TOÀN DÂN
SỞ HỮU TẬP THỂ
SỞ HỮU TƯ NHÂN
chế
độ sở
hữu
xhcn
•
Chủ thể của sở hữu
•
Khách thể của sở hữu
•
Con đường hình thành
sở hữu
•
Chính sách của NN

Chế độ kinh tế
Chế độ kinh tế
1.
1.
Khái niệm chung
Khái niệm chung
2.
2.
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
Mục đích, chính sách phát triển kinh tế
của nhà nước
của nhà nước
3.

3.
Các chế độ sở hữu
Các chế độ sở hữu


3.1.
3.1.
Sở hữu toàn dân
Sở hữu toàn dân

Chủ thể của sở hữu toàn dân
Chủ thể của sở hữu toàn dân
Chủ thể của sở hữu
Toàn thể nhân dân
Chủ thể đại diện thực hiện
quyền của chủ sở hữu: Nhà nước
Chủ thể trực tiếp thực hiện
các quyền của chủ sở hữu:
CQNN, các tổ chức, cá nhân
được NN trao quyền.

Khách thể của sở hữu toàn dân
Khách thể của sở hữu toàn dân
Điều 17 Hiến pháp năm 1992 quy định:
Đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài
nguyên trong lòng đất, nguồn lợi ở vùng biển,
thềm lục địa và vùng trời, phần vốn và tài sản do
Nhà nước đầu tư vào các xí nghiệp, công trình
thuộc các ngành và lĩnh vực kinh tế, văn hoá, xã
hội, khoa học, kỹ thuật, ngoại giao, quốc phòng,

an ninh cùng các tài sản khác mà pháp luật quy
định là của Nhà nước, đều thuộc sở hữu toàn dân.

Đặc điểm của khách thể
Đặc điểm của khách thể
Gồm những tư liệu sản xuất chủ yếu, quan trọng.
Có phạm vi không hạn chế.
Có giá trị vật chất lớn.

Con đường hình thành sở hữu to
Con đường hình thành sở hữu to
àn dân
àn dân


Tiếp thu tài sản…. Tịch thu, trưng thu …
Thu thuế, phí, lệ phí…
Quốc hữu hoá
Các tài sản khác pháp luật
quy định là của Nhà nước
Cải tạo XHCN …
Tích luỹ bảo toàn vốn của
kinh tế nhà nước ….
Được tặng cho, viện trợ...

Sở hữu tập thể
Sở hữu tập thể

Chủ thể: Các hợp tác xã và các hình thức tổ
Chủ thể: Các hợp tác xã và các hình thức tổ

chức kinh tế tập thể khác.
chức kinh tế tập thể khác.

Khách thể: Các tư liệu sản xuất – tư liệu
Khách thể: Các tư liệu sản xuất – tư liệu
sinh hoạt.
sinh hoạt.

Con đường hình thành sở hữu:
Con đường hình thành sở hữu:
–
Do các thành viên góp vốn…
–
Tích luỹ lợi nhuận…
–
Được hỗ trợ, tặng cho…

Sở hữu tư nhân
Sở hữu tư nhân

Chủ thể: các cá nhân và các tổ chức kinh tế
Chủ thể: các cá nhân và các tổ chức kinh tế
tư nhân…
tư nhân…

Khách thể: Các tư liệu sản xuất – tư liệu
Khách thể: Các tư liệu sản xuất – tư liệu
sinh hoạt.
sinh hoạt.


Con đường hình thành sở hữu:
Con đường hình thành sở hữu:
–
Thu nhập hợp pháp, của cải để dành…
–
Được tặng cho, thừa kế…
–
Các con đường khác do pháp luật quy định…


Chính sách về sở hữu trong
Chính sách về sở hữu trong
lịch sử lập hiến Việt Nam
lịch sử lập hiến Việt Nam

Điều 12 Hiến pháp năm 1946: Quyền tư hữu tài
Điều 12 Hiến pháp năm 1946: Quyền tư hữu tài
sản của công dân Việt Nam được bảo đảm.
sản của công dân Việt Nam được bảo đảm.

Điều 11 Hiến pháp năm 1959: Ở nước Việt Nam
Điều 11 Hiến pháp năm 1959: Ở nước Việt Nam
DCCH trong thời kỳ quá độ, các hình thức sở
DCCH trong thời kỳ quá độ, các hình thức sở
hữu chủ yếu về tư liệu sản xuất hiện nay là:
hữu chủ yếu về tư liệu sản xuất hiện nay là:
hình thức sở hữu của Nhà nước
hình thức sở hữu của Nhà nước
tức là của toàn
tức là của toàn

dân,
dân,
hình thức sở hữu của hợp tác xã
hình thức sở hữu của hợp tác xã
tức là hình
tức là hình
thức sở hữu tập thể của nhân dân lao động,
thức sở hữu tập thể của nhân dân lao động,
hình thức sở hữu của người lao động riêng lẻ
hình thức sở hữu của người lao động riêng lẻ
, và
, và
hình thức sở hữu của nhà tư sản dân tộc.
hình thức sở hữu của nhà tư sản dân tộc.

4. Chính sách của nhà nước đối
4. Chính sách của nhà nước đối
với các thành phần kinh tế
với các thành phần kinh tế

Kinh tế nhà nước
Kinh tế nhà nước

Kinh tế tập thể
Kinh tế tập thể

Kinh tế cá thể, tiểu chủ
Kinh tế cá thể, tiểu chủ

Kinh tế tư bản tư nhân

Kinh tế tư bản tư nhân

Kinh tế tư bản nhà nước
Kinh tế tư bản nhà nước

Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài