Ip 01 introduction to programming

Tổng quan về lập trình
GV. Nguyễn Minh Huy

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

1


Nội dung









Giới thiệu môn học
học..
Khái niệm cơ bản về lập trình
trình..
Các ngơn ngữ lập trình
trình..
Mơi trường lập trình
trình..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

2


Nội dung

Giới thiệu môn học
học..
Khái niệm cơ bản về lập trình
trình..
Các ngơn ngữ lập trình
trình..
Mơi trường lập trình
trình..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

3


Khái niệm cơ bản về lập trình



Khái niệm lập trình
trình::



Bài tốn
tốn::



Dạy cách tính tổng số lớn nhất và số nhỏ nhất giữa 7, 1, 9.

Người học biết phép toán
toán::








Cộng hai số .
So sánh hai số .

Hãy liệt kê các bước dạy người học
học..

Các bước dạy
dạy::






B1: so sánh 7 và 1 => 7 lớn hơn.
hơn.
B2: so sánh 7 và 9 => 9 lớn hơn => 9 lớn nhất.
nhất.
B3: so sánh 7 và 1 => 1 nhỏ hơn
hơn..
B4: so sánh 1 và 9 => 1 nhỏ hơn => 1 nhỏ nhất

nhất..
B5: cộng 9 và 1.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

4


Khái niệm cơ bản về lập trình



Lập trình là gì
gì?
?
Máy tính là một “đứa trẻ ngốc
ngốc”.
”.

Cần phải dạy máy tính làm việc
việc..

Mơ tả cụ thể các bước giải bài tốn
tốn..
 Lập trình
trình..

Bảng mơ tả  chương trình máy tính
tính..



Máy tính

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

Lập trình

Chương trình

5


Khái niệm cơ bản về lập trình



Chương trình máy tính
tính::
Máy tính hiểu sẵn một số lệnh cơ bản
bản..

Dạy máy tính từ những lệnh này
này..

Chương trình
trình::








Một tập hợp các lệnh cơ bản
bản..
Sắp xếp theo trình tự.
tự.

Giải quyết một vấn đề.
đề.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

6


Khái niệm cơ bản về lập trình



Lập trình viên:
viên:
Người tạo ra chương trình máy tính
tính..

Programmer vs. developer vs. software engineer.

Ai phù hợp làm lập trình viên?
viên?








Người thơng minh.
Người có đầu óc logic.
Người thích loay hoay tìm tịi.
tịi.
Phụ nữ!

nữ!

Ada Lovelace
Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

7


Khái niệm cơ bản về lập trình



Các loại mã lập trình
trình::



Mã máy (machine code):






Mã giả (pseudo code):






Các dãy số ‘0’ và ‘1’.
Máy tính hiểu,
hiểu, khó học

học!!
Diễn giải ngắn bằng ngơn ngữ tự nhiên
nhiên..
Người hiểu
hiểu,, máy không hiểu
hiểu!!

Mã nguồn (source code):


Ngôn ngữ lập trình
trình..





B1: cộng a và b.
B2: nhân a và c.
B3: so sánh c và d.
m

Các lệnh đơn giản dễ hiểu
hiểu..
C, Java, Python, ...

Trình biên dịch (compiler):



Chương trình dịch mã nguồn  mã máy
máy..
Ai viết trình biên dịch
dịch?
?

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

8


Khái niệm cơ bản về lập trình



Quy trình lập trình
trình::



Viết chương trình (write):






Dịch chương trình (compile):



Mã nguồn  mã máy
máy..
Dùng trình biên dịch
dịch..

Chạy chương trình (run):





Viết mã nguồn
nguồn..
Dùng ngơn ngữ lập trình
trình..

Thực hiện mã máy đã dịch
dịch..

Sửa lỗi chương trình (debug):



Tìm lỗi sai trong mã nguồn
nguồn..
Dùng trình gở rối (debugger).

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

9

Nội dung









Giới thiệu môn học
học..
Khái niệm cơ bản về lập trình
trình..
Các ngơn ngữ lập trình.
trình.
Mơi trường lập trình
trình..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

10


Các ngơn ngữ lập trình



Ngơn ngữ lập trình
trình::
Ngơn ngữ trung gian giữa người và máy
máy..

Chính xác và rõ ràng
ràng..

Học ngơn ngữ lập trình là chuyện nhỏ
nhỏ!!
!!










Ngơn ngữ = từ vựng + ngữ pháp
pháp..
Học tư duy lập trình mới khó!!
khó!!

Dịch chương trình
trình::


Trình biên dịch (compiler
(compiler):
):





Dịch sẵn ra mã máy
máy..

Thực hiện mã máy mỗi lần chạy
chạy..

Trình thơng dịch (interpreter
(interpreter):
):



Khơng dịch sẵn
sẵn..
Dịch từng dòng mã nguồn trực tiếp mỗi lần chạy
chạy..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

11


Các ngơn ngữ lập trình



Thời kỳ đầu:
đầu:
1950s: UNIVAC, IBM 701.

Ngôn ngữ cấp thấp
thấp::










Ngôn ngữ thế hệ 1  mã máy
máy..
Ngôn ngữ thế hệ 2  hợp ngữ
ngữ..

Đặc điểm
điểm::






Tập lệnh đơn giản
giản..
Gần ngơn ngữ máy  khó học
học..
Lập trình tốn cơng sức
sức..
Chương trình nhỏ gọn
gọn,, nhanh.
nhanh.
Can thiệp sâu hệ thống
thống..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

12


Các ngơn ngữ lập trình



Thời kỳ phát triển
triển::
Những năm 1960s – 1970s.

E. Dijkstra  lập trình cấu trúc
trúc..

Ngơn ngữ cấp cao
cao::








Ngôn ngữ thế hệ 3: FORTRAN, ALGOL, C, Pascal, ...

Đặc điểm
điểm::






Tập lệnh mở rộng
rộng,, chặt chẽ
chẽ..
Gần ngôn ngữ tự nhiên  dễ học
học..
Lập trình đỡ tốn cơng sức
sức..
Chương trình lớn hơn
hơn,, chậm hơn
hơn..
Khơng can thiệp q sâu hệ thống
thống..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

13


Các ngơn ngữ lập trình



Hiện nay:
Trên 1000 ngơn ngữ lập trình
trình!!
!!

Hướng phát triển
triển::










Lập trình logic (thế
(thế hệ 4): Prolog, lisp, SQL, ...
Lập trình sự kiện (giao diện
diện):
): Visual Basic, Visual C++, ...
Hướng đối tượng
tượng:: C++, Java, C#, ...
Write once, run anywhere: Java, C#, ...
Thiết bị di động
động:: C++, Java, C#, ObjectiveObjective-C, m

Đặc điểm
điểm::



Dễ học
học,, dễ sử dụng
dụng..
Chương trình lớn.
lớn.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

14


Nội dung









Giới thiệu môn học
học..
Khái niệm cơ bản về lập trình
trình..
Các ngơn ngữ lập trình
trình..
Mơi trường lập trình.
trình.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

15


Mơi trường lập trình



Mơi trường lập trình là gì
gì?

?



Viết chương trình bằng gì
gì?
?






Dịch chương trình thế nào
nào?
?





Trình biên dịch (compiler).

Chạy chương trình ra sao
sao?
?





Giấy, viết?
Giấy,
viết?

Chương trình soạn thảo (editor).

Run program trong Windows Explorer?

Sửa lỗi chương trình
trình?
?



Dị từng dịng mã nguồn
nguồn?
?
Trình gở rối (debugger).

 Tích hợp Editor + Compiler + Runner + Debugger.
Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

16


Mơi trường lập trình



Mơi trường lập trình C++:
Microsoft Visual Studio 1998, 2005, 2010, 2012, m

Demo:



Soạn thảo chương trình
trình..






Dịch chương trình
trình..




Ctrl + Shift + B.

Chạy chương trình
trình..




Tạo empty project.
Thêm vào file main.cpp.
Soạn thảo trên file main.cpp.

Ctrl + F5.

Sửa lỗi chương trình
trình..



Đặt break point F9, chạy debug F5.
Chạy từng dịng F10.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

17


Tóm tắt



Lập trình
trình::






Mơ tả cụ thể các bước giải quyết vấn đề.
đề.

Chương trình
trình::
Bảng mơ tả các bước giải
giải..

Ở 3 dạng

dạng:: mã máy
máy,, mã giả,
giả, mã nguồn
nguồn..







Ngơn ngữ lập trình
trình::
Ngơn ngữ trung gian giữa người và máy
máy..

Trình biên dịch
dịch:: dịch ra cho máy hiểu
hiểu..







Mơi trường lập trình
trình::



Editor + Compiler + Runner + Debugger.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

18

Bài tập



Bài tập 1.1:
Cài đặt mơi trường lập trình Visual Studio trên máy tính của bạn
bạn..

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

19


Bài tập



Bài tập 1.2:
Viết và chạy thử chương trình sau trong Visual Studio.
Hãy đốn thử xem chương trình làm gì
gì?
?
#include <stdio.h>
>
void main()
{
printf(“Hello
printf
(“Hello World

World\\n”);
}

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

20


Bài tập



Bài tập 1.3:
Viết và chạy thử chương trình sau trong Visual Studio.
Chương trình yêu cầu nhập gì và xuất kết quả gì ra màn hình
hình?
?
#include <stdio.h>
>
void main()
{
int a, b, c, max;
printf(“
printf
(“Nhập
Nhập a, b, c = “);
scanf(“%d
scanf
(“%d %d %d”, &a, &b, &c);
max = a;

if (b > max) max = b;
if (c > max) max = c;
printf(“max
printf
(“max = %d”, max);
}

Nhập môn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

21


Bài tập



Bài tập 1.4:
Viết và chạy thử chương trình sau trong Visual Studio.
Chương trình yêu cầu nhập gì và xuất kết quả gì ra màn hình
hình?
?
#include <stdio.h>
>
void main()
{
int
n;
long
s;
printf(“

printf
(“Nhập
Nhập n = “);
scanf(“%d”,
scanf
(“%d”, &n);
for (s = 1; n > 0; n-n--))
s = s * n;
printf(“s
printf
(“s = %d “, s);
}

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

22


Bài tập



Bài tập 1.5:
Debug chương trình ở bài 1.3 và 1.4.
a) Ở bài 1.3, nhập a = 1, b = 5, c = 3, hãy cho biết max lần lượt
nhận những giá trị nào khi chương trình thực hiện
hiện..
b) Ở bài 1.4, nhập n = 10, hãy cho biết giá trị của s khi n = 1.

Nhập mơn lập trình - GV. Nguyễn Minh Huy

23