Nghiên cứu xây dựng nội dung đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực thông tin và truyền thông

1. Tính cần thiết của đề tài
Cuộc cách mạng thông tin cùng với quá trình toàn cầu hoá đang ảnh
hưởng sâu sắc đến mọi lĩnh vực trong đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, ở đó
năng lực cạnh tranh phụ thuộc chủ yếu vào năng lực sáng tạo, thu thập, xử lý và
trao đổi thông tin. Nhiều nước trên thế giới đã nắm bắt được cơ hội ứng dụng
công nghệ thông tin, phát huy thế mạnh, tạo ra những biến đổi vượt bậc đưa đất
nước tiến mạnh lên phía trước. Trong xu thế đó, Chính phủ Việt Nam rất chú
trọng đến chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông. Cùng với
việc xác định thông tin truyền thông là mũi nhọn của nền kinh tế thì công tác
quản lý nhà nước trên lĩnh vực này cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết.
Nhằm góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực công nghệ thông tin
và truyền thông phục vụ công cuộc đổi mới, Trường đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ
quản lý Thông tin và Truyền thông lựa chọn vấn đề: Nghiên cứu xây dựng nội
dung đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực thông tin
và truyền thông làm đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2011.
Chương I
NGHIÊN CỨU, THỐNG KÊ VÀ ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC
ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN
CÁC LĨNH VỰC THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
TRONG NHỮNG NĂM QUA
1.1 Khái niệm quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông.
1.1.1 Khái niệm quản lý và quản lý nhà nước
Có thể hiểu: Quản lý nhà nước là sự chỉ huy,điều hành để thực thi quyền lực
nhà nước, do tất cả các cơ quan nhà nước (lập pháp, hành pháp, tư pháp) tiến hành để
tổ chức và điều chỉnh các quá trình xã hôi, và hành vi hoạt động của công dân.
1.1.2.Quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông.
Quản lý nhà nước trong lĩnh vực thông tin và truyền thông cũng như bất
kỳ dạng quản lý công vụ của bộ máy hành pháp, mang tính quyền lực, tính tổ
chức cao, được điều chỉnh bằng pháp luật, vừa mang tính phổ biến, vừa mang
tính đặc thù quản lý ngành.
1.2. Khái quát chung về ngành thông tin và truyền thông.

1.2.1. Lịch sử hình thành, phát triển ngành thông tin và truyền thông
Lịch sử ngành thông tin và truyền thông gắn liền với lịch sử cách mạng
Việt Nam. Tùy vào từng giai đoạn lịch sử, ngành có những đặc điểm riêng, song
bất cứ trong hoàn cảnh nào ngành cũng đảm bảo liên lạc luôn được giữ vững.
.1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Thông tin
và Truyền thông.
Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định
tại Nghị định số187/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 12 năm 2007 của Chính phủ.
1.2.3. Vai trò của các lĩnh vực thông tin và truyền thông.
Mỗi lĩnh vực của ngành Thông tin và Truyền thông có một sức mạnh riêng,
có sự ảnh hưởng khác nhau đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội. Góp phần
nâng cao năng lực quản lý, sản xuất kinh doanh; xoá đói giảm nghèo; đảm bảo an
toàn, an ninh quốc gia; góp phần giải phóng sức mạnh vật chất, trí tuệ và tinh thần,
thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
1.2. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà
nước trên các lĩnh vực thông tin và truyền thông trong những năm qua.
1.2.1. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực thông tin
và truyền thông.
Tính đến tháng 12/2009 tổng số cán bộ, viên chức trong các cơ quan hành
chính nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông là 1867 cán bộ cụ thể như sau:
+ Về trình độ đào tạo chuyên môn của đội ngũ cán bộ công chức, viên
chức của ngành tổng có 48 tiến sỹ, 262 thạc sỹ, 1182 đại học; Về trình độ đào
tạo Quản lý Nhà nước, toàn Ngành có 424 lượt cán bộ được đi đào tạo, trong đó
đào tạo Quản lý Nhà nước trình độ Đại học 06 lượt cán bộ, Chuyên viên cao cấp
23 lượt cán bộ, chuyên viên chính 147 lượt cán bộ và chương trình chuyên viên
có 248 lượt cán bộ. Trong đào tạo về Quản lý Nhà nước
1.2.2. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước trên
các lĩnh vực thông tin và truyền thông.
Trong năm 2005, Bộ cử 15 lượt cán bộ tham gia các khóa bồi dưỡng
nghiệp vụ công tác tổ chức; Hành chính nhà nước, chiếm 24% trên tổng số cán bộ.

Cập nhật kiến thức ngành cho 15 lượt cán bộ.
Năm 2006 Bộ tổ chức cho với 20 lượt cán bộ tham gia khóa cập nhật
thông tin về Ngành, chiếm 25% trên tổng số cán bộ làm lãnh đạo, quản lý; 10
lượt cán bộ tham gia các khóa về Hành chính nhà nước.
Năm 2007, Khóa bồi dưỡng cập nhật kiến thức của Ngành có 30 lượt cán
bộ tham dự, chiếm 30% Tỷ lệ trên tổng số cán bộ; Khóa về Hành chính nhà
nước, có 15 lượt cán bộ quản lý, chiếm 15% trong tổng số.
Tháng 10 năm 2008, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của Bộ có một
bước ngoặt lớn với sự ra đời Trường Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ quản lý Thông
tin và Truyền thông. Trong năm 2009, Trường mở hai khóa bồi dưỡng kiến thức
quản lý nhà nước. Trong đó lớp chuyên viên chính có 106 cán bộ tham gia, lớp
chuyên viên có 71 cán bộ tham gia.
Năm 2010, Trường bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước chương trình
chuyên viên chính cho 53 cán bộ và chương trình chuyên viên cho 55 cán bộ.
Năm 2011, số lượt cán bộ được bồi dưỡng kiên thức quản lý nhà nươc chương
trình chuyên viên là 34, chuyên viên chính là 35.
Chương II
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CÁC NGUYÊN TẮC, YÊU CẦU,
NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TÁC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRÊN CÁC LĨNH VỰC
THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
2.1. Dự báo nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý trên các lĩnh vực
thông tin và truyền thông giai đoạn 2012 – 2020
2.1.1. Định hướng phát triển các lĩnh vực thông tin và truyền thông giai
đoạn 2012 – 2020
Đảng và Nhà nước đã chỉ rõ thông tin truyền thông là ngành kinh tế mũi nhọn,
được Nhà nước ưu tiên, quan tâm hỗ trợ và khuyến khích phát triển và phát triển công
nghiệp nội dung thông tin, công nghiệp phần mềm, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình hình
thành và phát triển xã hội thông tin là hướng ưu tiên quan trọng được Nhà nước đặc
biệt quan tâm. Với công nghệ thông tin và truyền thông làm nòng cốt, Việt Nam

chuyển đổi nhanh cơ cấu kinh tế - xã hội trở thành một nước có trình độ tiên tiến về
phát triển kinh tế tri thức và xã hội thông tin, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi
sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
2.1.2. Dự báo nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý trên các lĩnh vực
thông tin và truyền thông giai đoạn 2012 – 2020
Quan điểm của Đảng và Nhà nước chỉ rõ
1
: “Kiện toàn bộ máy quản lý nhà
nước về công nghệ thông tin và truyền thông ở các cấp Trung ương và địa
phương đảm bảo thực hiện đúng nguyên tắc “Năng lực quản lý phải theo kịp sự
phát triển”. Xây dựng chức danh cán bộ quản lý thông tin, xây dựng và bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý công nghệ thông tin và truyền thông các cấp và có
chế độ đãi ngộ hợp lý. Nhanh chóng xây dựng hệ thống quản lý ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông”. Như vậy, công tác dự báo về nhu cầu đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ quản lý trên các lĩnh vực thông tin và truyền thông là nhiệm
vụ cấp bách nhưng đòi hỏi có sự phù hợp, bám sát thực tế sẽ nâng cao hiệu quả
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức.
2.1.2.1. Cơ sở để dự báo
Về cơ sở pháp lý, Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 22/9/2010 của Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đưa Việt Nam sớm trở thành nước mạnh về
công nghệ thông tin và truyền thông”; Quyết định số 1374/QĐ-TTg ngày
12/8/2011 của Thủ tướng về việc phê duyệt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ
công chức giai đoạn 2011 – 2015.
1
Điều 1 Quyết định 246/2005/QĐ-TTg.
Về cơ sở thực tế, trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, quá trình
hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và nhất là sự bùng nổ của thông tin toàn
cầu... đang đặt ra những yêu cầu mới về kiến thức quản lý nhà nước trong các
lĩnh vực thông tin và truyền thông.
2.2. Nguyên tắc và yêu cầu của công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản

lý Nhà nước trên các lĩnh vực thông tin và truyền thông
2.2.1. Đào tạo, bồi dưỡng cần bám sát, cập nhật và đổi mới nội dung quản
lý của Nhà nước
Để khắc phục những tồn tại, những mặt yếu kém về công tác đào tạo, bồi
dưỡng về nội dung quản lý của Nhà nước về thông tin và truyền thông, cần tập
trung bám sát yêu cầu sau:
- Phải bảo đảm bám sát các văn bản luật có liên quan, nâng cao trách
nhiệm xã hội, đáp ứng nhu cầu thông tin của xã hội tốt hơn.
- Phải được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, quản lý
của nhà nước và trong khuôn khổ của pháp luật.
- Phát triển công nghệ thông tin và truyền thông phải đi đôi với quản lý
chặt chẽ, có hiệu quả toàn bộ hệ thống cũng như từng cơ quan.
- Quản lý nhà nước và pháp luật về lĩnh vực thông tin và truyền thông
phải phù hợp với cơ chế vận hành trong điều kiện kinh tế thị trường.
2.2.2. Đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng quản lý chuyên ngành
Thứ nhất, cần xây dựng các quy định cụ thể, rõ ràng nhằm điều chỉnh tốt
hơn chức năng, nhiệm vụ, cơ chế phối hợp giữa Bộ Thông tin và truyền thông
với các bộ, ngành có liên quan.
Thứ hai, ở địa phương, cần xây dựng các quy định mới và cụ thể hơn để
tổ chức lại bộ máy quản lý nhà nước cũng như để nâng cao vai trò của các Sở
Thông tin và truyền thông.
Thứ ba, triển khai áp dụng phương tiện kỹ thuật và công nghệ quản lý
hiện đại vào hệ thống quản lý nhà nước về thông tin và truyền thông