(PAP SMEAR)
BS. TRƯƠNG THỊ BÍCH HÀ
GIỚI THIỆU CHUNG
Phết mỏng CTC (Pap smear, Pap test):
là một xét nghiệm lấy các tế bào biểu mô CTC
Năm 1928, George Nicolas Papanicolaou - BS Hi
Lạp
Mục đích: tầm sốt ung thư CTC (giúp phát
hiện các tổn thương tiền ung thư CTC)
ĐỐI TƯỢNG
Phụ nữ đã có quan hệ tình dục
Tầm sốt
theo tuổi
< 21 tuổi
Phương pháp tầm sốt
Khơng tầm sốt
21 -29 tuổi Chỉ phết TB
30-65 tuổi Kết hợp HPV + phết tế bào (cotest)
> 65 tuổi
Hoặc chỉ phết TB
Ngưng tầm soát nếu trong vịng 10 năm có
3 lần phết TB lành tính hay 2 lần cotest âm
(lần cuối trong 5 năm gần đây)
DỤNG CỤ
Bàn khám phụ khoa
Đèn khám
Mỏ vịt
Que lấy bệnh phẩm
(Ayre, Spatule, chổi lấy tế bào)
Lam
Lọ dung dịch Alcohol 950 để đựng lam, hoặc keo xịt
tóc và hộp đựng lam
Viết chì
Que Spatule
Chổi lấy TB CTC
Chổi lấy TB CTC
Que Spatule
ĐIỀU KIỆN CHUNG
Bệnh nhân phải được che đắp thích hợp như
khi khám phụ khoa
Các dụng cụ, vật dụng để khám đều phải được
tiệt trùng
Phải có người phụ khám là nữ
Giải thích những việc sắp làm cho bệnh nhân
ĐIỀU KIỆN RIÊNG
Khơng có xuất huyết tử cung
Làm trong thời gian không hành kinh (tốt nhất từ
ngày 5-20 CK kinh)
Không đặt thuốc AĐ, không giao hợp hay thụt rửa
AĐ trong vịng 48 giờ qua
Khơng có tình trạng viêm nhiễm AĐ – CTC cấp
Chỉ được dùng nước để bôi trơn khi đặt mỏ vịt
TƯ THẾ BỆNH NHÂN
Nằm ngửa, gối đầu cao
khoảng 30o
Giúp bệnh nhân nằm sát
mông tới mép bàn, hai chân
gác lên giá đỡ cho thích hợp
THỰC HÀNH
1. Điền đầy đủ vào xét nghiệm tế bào học
2. Ghi nhãn trên lam gồm tên, tuổi, mẫu tế bào ở
cổ ngồi hay ở cổ trong bằng viết chì lên lam,
thường viết kí hiệu như T (cổ trong) và N (cổ
ngoài). Kẹp 2 lam đâu lưng lại với nhau bằng
kẹp giấy
3. Đặt mỏ vịt
4. Bộc lộ rõ CTC
THỰC HÀNH
5. Một tay cầm que Ayre đã lấy ra khỏi bao. Giữ cho 2
đầu que luôn vô trùng trước khi lấy mẫu tế bào. Lấy
mẫu cổ ngoài: đặt đầu ngắn của que Ayre tựa lên lỗ
ngoài CTC xoay 3600 (có thể xoay hơn 1 vịng)
5. Phết mặt que cùng bên với chiều xoay lên lam
(nhãn mẫu cổ ngoài) theo đường thẳng một chiều,
từng hàng từ trên xuống, theo chiều dọc lam.
THỰC HÀNH
7. Lấy mẫu cổ trong: dùng đầu dài que Ayre đưa vào kênh
CTC xoay tựa vào thành kênh CTC 360o (có thể xoay
hơn 1 vịng)
8. Phết mặt que cùng bên với chiều xoay lên lam (nhãn cổ
trong) giống như đã hướng dẫn trên
9. Cố định 2 lam ngay: nhúng ngay vào lọ alcohol 95 0 cho
ngập lam hoặc cố định bằng keo xịt cách mặt lam 2030 cm (thời gian từ lúc lấy mẫu đến lúc cố định lam
không được quá 1 phút)
10. Tháo mỏ vịt
SV cần biết thêm:
Phân loại kết quả Pap smear (Pap bình thường, bất
thường)
Xử trí theo phân loại kết quả Pap smear