7 y5 vi nam can

VI NẤM CẠN
ThS. BS Tchiu Bích Xuân


Nội dung
1. Đại cương
2. Bệnh do vi nấm sợi tơ
3. Bệnh do vi nấm hạt men


1. ĐẠI CƯƠNG


Đại cương
• Nhiễm nấm có 3 dạng:
Nơng (lớp sừng, tóc, móng)
Dưới da (trung bì và mơ dưới da)
Sâu/hệ thống
• Bệnh vi nấm nông gồm:
Bệnh do vi nấm sợi tơ
Bệnh do vi nấm hạt men


2. NẤM SỢI TƠ


I. Đại cương
• Có 3 chủng: Epidermophyton, Microsporum, Trichophyton
• Mơi trường cư ngụ: người, thú, đất
• Sự phân bố của các lồi vi nấm tùy thuộc vào vùng địa lí, một số lồi
có ở khắp nơi

• Gây bệnh ở da, lơng, tóc, móng
Nấm
Epidermophyton
Microsporum
Trichophyton

Da

Lơng-tóc

Móng

x
x
x

 
x
x

x
 
x


Sinh bệnh học
• Vi nấm có các men: proteases, lipases.. giúp cho chúng bám và tấn
cơng vào da, lơng, tóc, móng và sử dụng keratin như một nguồn dinh
dưỡng để sống.
• Keratin bị thối hóa và sau đó giải phóng các hóa chất trung gian tiền

viêm, làm cơ địa kí chủ đáp ứng viêm ở các mức độ khác nhau.


• Chẩn đoán lâm sàng nhiễm vi nấm được xác định bằng cách soi vi
nấm qua kính hiển vi, cấy nấm, xét nghiệm mô học, ánh sáng huỳnh
quang đèn Wood


Bệnh do vi nấm sợi tơ
1. Nấm da đầu
2. Nấm râu
3. Nấm thân
4. Nấm bẹn
5. Nấm bàn tay, bàn chân
6. Nấm móng


1. Nấm da đầu


1. Đại cương
• Gồm nhiễm nấm da đầu và tóc
• Do Trichophyton và Microsporum
• Thường gặp trẻ em từ 3-14 tuổi
• Bệnh lây do vệ sinh cá nhân kém, tình trạng KTXH kém, dân số đơng
• Gây rụng tóc, viêm, tróc vảy
• Lâm sàng: Mảng xám, chấm đen, viêm, favus

1. Mảng xám
• Do M. audouinii hay M. ferrugineum
• Dát hồng ban tróc vảy xám kèm rụng
tóc khơng sẹo với sợi tóc bị đứt gãy,
thường ở vùng chẩm.
• Phát huỳnh quang màu xanh dưới
ánh sáng đèn Wood


2. Chấm đen
• Do T. tonsurans, T. violaceum
• Mảng rụng tóc với tóc đứt gãy
ngang ở da đầu để lại hình ảnh
những chấm đen xen kẽ với
những sợi tóc bình thường,
thường kèm theo tróc vảy.


3. Dạng viêm
• Do M. canis, M. gypseum, T. verrucosum
• Mụn mủ nang lơng, nhọt, kerion, có thể gây rụng tóc có sẹo
• Hạch cổ sau, da đầu ngứa



4. Favus
• Dạng nhiễm nấm da đầu mạn tính
• Do T. schoenleinii
• Lâm sàng:
Gđ sớm (3 tuần đầu): dát hồng ban quanh nang lơng với vảy ít

Gđ tiến triển: sẩn nang lơng vàng-đỏ  đóng mài vàng quanh sợi tóc.
Mài có thể hợp lại tạo thành mảng kích thước lớn > 1cm, có mùi hơi. Sau
nhiều năm, các mảng tiến triển ngoại biên với những vùng teo da rụng tóc
ở giữa
• Phát huỳnh quang màu xanh xám dọc tồn bộ sợi tóc dưới ánh sáng đèn
Wood



Cận lâm sàng
• Tác nhân Trichophyton: soi dưới KHV thấy bào tử nấm thành chuỗi
trong lịng sợi tóc
• Tác nhân Microsporum: soi dưới KHV thấy sợi nấm và các bào tử nhỏ
quấn quanh các sợi tóc
• Nấm tóc dạng tổ ong: soi dưới KHV thấy các sợi nấm xếp theo chiều
dọc bên trong thân tóc với những khoảng trống chứa khí


2. Nấm râu