(Mn) một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến huyện ...............
Tơi ghi tên dưới đây:

TT

 1

Họ tên tác giả

Ngày/
tháng/
năm sinh

...............

Nơi cơng
tác

Chức
danh

Trường
Mầm
non ............
...

Giáo

viên

Trình
độ
chun
mơn

Đại học
Sư phạm
Mầm
non

Tỷ lệ
(%)
đóng
góp
vào
việc
tạo ra
sáng
kiến
(2)

100%

Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục kĩ
năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ...............,
xã ..............., huyện ..............., tỉnh ...............”.

1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến

Họ tên: ...............
Chức vụ: Giáo viên trường Mầm non ...............
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục kĩ
năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ...............,
xã ..............., huyện ..............., tỉnh ...............” được áp dụng vào lĩnh vực phát
triển tình cảm - kĩ năng xã hội.
3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Từ ngày 06
tháng 9 năm 2018 đến ngày 08 tháng 4 năm 2019.
4. Mô tả bản chất của sáng kiến:
1


4.1. Tính mới
Để trẻ lớp 5 tuổi B thực hiện được tốt các kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội
trong sinh hoạt hàng ngày thì bản thân tơi phải luôn luôn sáng tạo, vận dụng linh
hoạt các phương pháp hình thức tổ chức giáo dục kĩ năng xã hội cho trẻ sao cho
hấp dẫn, lôi cuốn và luôn lấy trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động, trẻ được lĩnh
hội các kĩ năng thông qua các hoạt động như vui chơi, lao động, thực hành giúp
trẻ có thể khắc sâu những kỹ năng đó được bền vững để khi hịa nhập với cuộc
sống, với mơi trường xã hội trẻ không bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo
lực, vào lối sống ích kỉ, lai căng, thực dụng, trẻ sẽ phát triển toàn diện về nhân
cách. Những kĩ năng trên không phải thực hiện riêng lẻ trong chương trình, kế
hoạch chăm sóc, giáo dục trẻ mà được lồng ghép trong quá trình diễn ra hoạt động,
làm sao để kĩ năng xã hội được rèn luyện hình thành và theo trẻ đến suốt cuộc đời,
trẻ có được sự tự tin, mạnh dạn, có hành vi và thái độ đúng đắn. Chính vì vậy mà
tơi đã lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã
hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ..............., xã ...............,
huyện ..............., tỉnh ...............” làm sáng kiến nghiên cứu và thực nghiệm
trong năm học 2018 - 2019. Các biện pháp của sáng kiến lần đầu được áp dụng
tại lớp 5 tuổi B chưa được đăng tải trên các phương tiện thông tin, hay sách, báo,

tài liệu nào.
4.2. Tính khoa học:
Kĩ năng ứng xử và giao tiếp có vai trị quan trọng đối với sự phát triển của đứa
trẻ trong cuộc sống ở gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội, cũng như đối với sự
thành công trong cuộc sống sau này. Nhiều nghiên cứu đã cho rằng sự thành công của
người trưởng thành phụ thuộc rất lớn vào khả năng nhận thức xã hội, khả năng hịa
nhập và thích ứng xã hội của họ ngay từ thời thơ ấu. Kinixti cho rằng “Sự thành cơng
của mỗi người chỉ có 15% là dựa vào kỹ thuật chuyên ngành, còn 85% là dựa vào
những quan hệ giao tiếp và tài năng xử thế của người đó”. Nếu đến 6 tuổi mà đứa trẻ
khơng đạt được mức độ phát triển các kĩ năng xã hội cần thiết, tối thiểu chúng có thể
gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống sau này, mà trước hết là khó khăn trong việc học
tập và hòa nhập với cuộc sống ở lớp 1 Trường tiểu học.
2


Có thể nói việc chuẩn bị tốt các kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ
mẫu giáo 5 - 6 tuổi là tiền đề để trẻ tự tin và thành cơng khi bước vào lớp 1. Vì vậy
để chuẩn bị cho trẻ 5 tuổi bước vào trường tiểu học một cách mạnh dạn, tự tin thì
việc giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ là hết sức cần thiết. Tuy
nhiên việc trẻ có vốn kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội như thế nào cịn tùy thuộc
vào hồn cảnh sống, điều kiện gia đình, đặc biệt là quá trình giáo dục của người
lớn và trong đó giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ ở trường mầm
non là nền tảng bước đầu. Việc giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ
thơng qua các hình thức mới linh hoạt hấp dẫn lơi cuốn trẻ ham thích được học các
kĩ năng đó để làm hành trang cho trẻ vững vàng khi bước vào trường tiểu học.
Trẻ mẫu giáo đã biết ứng xử phù hợp với đối tượng, biết lắng nghe tích cực và
bày tỏ ý kiến, thái độ của bản thân bằng lời nói và cử chỉ phù hợp, tuy nhiên cách biểu
lộ cịn đơn giản, đơn điệu, ít biểu cảm biết thực hiện các hành vi văn hóa với mọi
người xung quanh như chào hỏi, lễ phép, vâng lời... Khả năng giao tiếp của trẻ đối với
các đối tượng khác nhau đã trở nên khá linh hoạt, ở mức độ nhất định, trẻ đã biết cách

tiếp cận đối tượng giao tiếp, suy nghĩ và hành động tương ứng với các đối tượng, ứng
xử phù hợp với các điều kiện hoàn cảnh và tuân theo các chuẩn mực xã hội.
Tuy nhiên, các kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội ở trẻ khác nhau thì có sự biểu
hiện khác nhau, tùy thuộc vào nhận thức, kinh nghiệm và sức khỏe của trẻ. Do vậy
để giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ hiệu quả, giáo viên cần chú ý đến
đặc điểm phát triển cá nhân của từng trẻ để từ đó biết cách tổ chức các hoạt động
giáo dục phù hợp.
4.3. Tính thực tiễn:
4.3.1. Thực trạng của việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao
tiếp xã hội trong sinh hoạt hàng ngày của trẻ lớp 5 tuổi B
trường Mầm non ...............
Năm học 2018 - 2019 tôi được phân công trực tiếp giảng dạy tại lớp 5 tuổi B
có tổng số trẻ là 32 cháu, trong đó 14 trẻ nam ,18 trẻ nữ, đa số trẻ trong lớp đều
khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hiếu động, thích tìm tịi, khám phá. Đối với việc giáo dục
3


kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ trong sinh hoạt hàng ngày có những
thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của Ban giám hiệu về cơ sở vật chất, về chuyên môn, xây
dựng phương pháp đổi mới tổ chức các hoạt động giáo dục mầm non, tạo điều kiện
giúp đỡ tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non.
- Trẻ khỏe mạnh và rất hào hứng, sôi nổi với các hoạt động do cô tổ chức, lĩnh
hội nhanh các kiến thức do cơ truyền đạt.
- Giáo viên có trình độ trên chuẩn, yêu nghề mến trẻ, tích cực học hỏi và trao đổi
cùng đồng nghiệp về chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ sư phạm, nắm rõ đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ, làm việc có tinh thần trách nhiệm cao.
- Việc giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ đều được giáo viên lồng
ghép vào các hoạt động trong ngày của trẻ qua các năm học.

- Phụ huynh đã hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng ứng xử và
giao tiếp cho trẻ ngay từ khi trẻ cịn nhỏ.
- Bản thân tơi ln tun truyền tới các bậc phụ huynh về vấn đề giáo dục kỹ
năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ để phụ huynh cùng phối hợp giáo dục cho các
cháu khi ở nhà.
* Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên tơi cũng gặp khơng ít khó khăn đó là:
- Chưa có nhiều tài liệu sách báo về giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho
trẻ để giáo viên nghiên cứu, tham khảo.
- Về đồ dùng học tập của trẻ tuy đã có đủ về chủng loại song số lượng cịn chưa
nhiều chưa đa dạng, tính thẩm mĩ cịn chưa cao.
- Cịn một số trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong các hoạt động, còn rụt dè,
nhút nhát chưa mạnh dạn, tự tin trong ứng xử và giao tiếp hàng ngày. Khả năng nhận
thức của trẻ trong lớp chưa đồng đều.
- Nhiều phụ huynh đi làm ăn xa gửi con cho ơng bà chăm sóc nên chưa quan tâm
được nhiều đến việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ.

4


Để nắm được tình hình, khả năng của trẻ, từ đó lên kế hoạch giáo dục kỹ năng
ứng xử và giao tiếp cho trẻ, tôi đã tiến hành xây dựng các tiêu chí đánh giá trẻ phù
hợp với trẻ của lớp mình như sau:
* Bảng tiêu chí đánh giá kỹ năng ứng xử và giao tiếp đầu năm
của trẻ lớp 5 tuổi B
Kỹ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội

Tiêu chí đánh giá
Trẻ biết được mình là ai, cả về trong cá nhân và trong

Kỹ năng mạnh dạn, tự mối quan hệ với người khác. Biết phân công công việc
tin, hợp tác, chia sẻ và trong quá trình chơi với nhau, biết trao đổi ý kiến của
ứng xử thân thiện

mình với các bạn, biết tìm cách để giải quyết mâu thuẫn,
biết cảm thơng và giúp đỡ bạn trong q trình làm việc.

Trình bày rõ ràng,
ngắn gọn, nói đúng
nội dung cần trao đổi
Ngơn ngữ phù hợp với
hồn

cảnh

và

đối

tượng
Lắng

nghe

người

khác, biết tranh thủ sự
đồng thuận

Trẻ biết diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trả
lời đúng câu hỏi, đúng trọng tâm
Biết điều chỉnh giọng nói và sử dụng từ ngữ phù hợp với
hoàn cảnh giao tiếp và người giao tiếp.
Chăm chú lắng nghe người khác nói và chờ đến lượt trong
giao tiếp, trị chuyện.

Dựa vào các tiêu chí trên tơi đã tiến hành khảo sát trẻ đầu năm và thu được
kết quả khảo sát đầu năm như sau:
ST
T

1

Tổng
số
trẻ
Kỹ năng mạnh dạn, tự tin,
32

Đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

hợp tác, chia sẻ và ứng xử

15

46.9

17

53.1

17

53.1

15

46.1

Kỹ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội

Chưa đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

thân thiện
2

Trình bày rõ ràng, ngắn gọn,

5

ST
T

Kỹ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội

Tổng
số
trẻ

Đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

Chưa đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

nói đúng nội dung cần trao
đổi
3
4

Ngơn ngữ phù hợp với hoàn
cảnh và đối tượng

Lắng nghe người khác, biết
tranh thủ sự đồng thuận

14

43.8

18

56.2

16

50

16

50

Qua kết quả trên cho thấy việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp xã hội
cho trẻ mới ở bước đầu chưa thể hiện ở chiều sâu, nhiều trẻ vẫn còn nhút nhát
trong giao tiếp, vẫn còn lúng túng khi xử lý các tình huống mà trẻ gặp phải trong
sinh hoạt hàng ngày, nhiều trẻ vẫn còn nói chưa rõ ràng, chưa đủ câu. Nguyên
nhân của thực trạng trên là do giáo viên còn chưa chú trọng đến việc giáo dục kỹ
năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ. Chưa phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trong
việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ. Đa số phụ huynh chưa có nhận
thức đúng đắn trong việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ. Nhiều phụ
huynh chưa có hành vi đúng đắn và lời nói mẫu mực trước mặt trẻ. Do đó kỹ năng
ứng xử và giao tiếp của trẻ cịn chưa cao chính vì vậy mà tơi đã mạnh dạn tìm cách
trang bị các kiến thức về kỹ năng ứng xử và giao tiếp xã hội, tận tâm rèn luyện

những kỹ năng ứng xử và giao tiếp cơ bản nhất cho trẻ lớp tôi.
4.3.2. Một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và giao
tiếp xã hội qua các hoạt động cho trẻ lớp 5 tuổi B trường Mầm
non ................
Để trẻ lớp 5 tuổi B có kĩ năng ứng xử và giao tiếp tốt hơn tôi đã sử dụng các
biện pháp sau
Biện pháp 1: Giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội
cho trẻ qua hoạt động học

6


Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp
xã hội cho trẻ nên ngay từ đầu năm học tôi đã lựa chọn những bài dạy về kĩ năng
ứng xử và giao tiếp để đưa vào kế hoạch thực hiện chương trình để dạy cho trẻ
trong năm học.
Ví dụ: Hoạt động: Phát triển tình cảm - kĩ năng xã hội
Trong chủ đề Trường mầm non: Tôi tổ chức hoạt động “Dạy trẻ biết chào
hỏi, cảm ơn, xin lỗi” thông qua câu chuyện “Thỏ trắng biết lỗi” dạy cho trẻ cách
cư xử với bạn bè và nhận ra lỗi, biết xin lỗi khi mắc lỗi.
+ Bằng nhiều hình thức linh hoạt như trị chuyện, tạo tình huống, đóng kịch
để trẻ chào hỏi và biết khi nào cần cảm ơn, khi nào cần xin lỗi. Trẻ mạnh dạn tự tin
khi giao tiếp với mọi người xung quanh.
Tổ chức hoạt động “Bé và những người bạn” Trong hoạt động này tôi giáo
dục trẻ kĩ năng chia sẻ, hợp tác và ứng xử thân thiện với bạn.
VD: Khi đến lớp bạn An đòi bố mẹ mua quà và bạn ấy đã khóc khơng muốn
vào lớp học. Lúc này tôi đã nhẹ nhàng đến bên bên cháu An và phân tích cho cháu
hiểu khơng nên ăn q ở lớp, không nên ăn nhiều kẹo sẽ bị sâu răng. Sau đó tơi gọi
các bạn lại gần cùng chơi với cháu để cháu qn đi khơng cịn khóc nữa.
Qua hoạt động “Nhận biết trạng thái cảm xúc” bằng các hình thức sáng tạo,

hấp dẫn để thu hút trẻ vào hoạt động trẻ nhận biết được các trạng thái cảm xúc của
người khác, đồng thời biết biểu lộ các trạng thái cảm xúc và hành vi phù hợp với
hoàn cảnh giao tiếp và đối tượng giao tiếp.
Ví dụ: Cơ tạo tình huống với trẻ để trẻ đưa ra cách giải quyết phù hợp với
cảm xúc “Khi cơ nói các con chưa ngoan khơng nghe lời, cơ đang rất buồn đấy”.
Thì lúc này trẻ sẽ đưa ra các cách giải quyết: Trẻ ngoan hơn, nghe lời hơn để làm
cho cơ giáo vui.
Ngồi những hoạt động trên tơi cịn tích hợp có hiệu quả nội dung giáo dục kĩ
năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ thông qua các hoạt động học khác.
Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non của bé”
+ Kĩ năng biết lắng nghe: Qua câu chuyện “Chuyện của dê con” giáo dục trẻ
biết lắng nghe người khác nói hết câu, khơng nên vội vàng, hấp tấp. Muốn có ý
7


kiến thì phải giơ tay, chờ đến lượt cơ mời mới được nói, khơng nói leo, tập trung
chú ý nghe cô.
Qua hoạt động “Nhận biết trạng thái cảm xúc” bằng các hình thức sáng tạo,
hấp dẫn để thu hút trẻ vào hoạt động trẻ nhận biết được các trạng thái cảm xúc của
người khác, đồng thời biết biểu lộ các trạng thái cảm xúc và hành vi phù hợp với
hoàn cảnh giao tiếp và đối tượng giao tiếp.
Ví dụ: Chủ đề gia đình: Tơi đưa ra tình huống “Khi con ở nhà một mình có
người lạ mặt đến gõ cửa con sẽ làm gì?”. Tơi dành thời gian cho trẻ thảo luận và
đưa ra các ý kiến.
Sau đó cho trẻ xem video
(Hình ảnh trẻ xem video khi ở nhà một mình có người lạ mặt đến)
Tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc để trẻ được biểu diễn văn nghệ tại lớp
giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn khi đứng trước đám đông. Khi bước lên sân khấu trẻ
biết cúi chào khán giả, biết giới thiệu tên, giới thiệu về tiết mục mà nhóm biểu diễn.

(Hình ảnh trẻ mạnh dạn, tự tin trước đám đơng)
Qua các hoạt động nhóm trẻ được thảo luận, được giao tiếp, hợp tác và chia sẻ với
bạn bè. Bên cạnh đó giáo viên đóng vai trò là người hỗ trợ giúp trẻ phát huy khả năng,
thế mạnh của mình từ đó phát triển những ứng xử tích cực và tự tin trong cuộc sống.
Khi cho trẻ tham gia tạo hình, trẻ được cùng cơ thảo luận về đề tài 
mà cơ đưa ra, qua đó trẻ được nói, được thể hiện những cảm xúc và suy nghĩ của  
bản thân về đề tài. Sau khi trẻ hồn thiện sản phẩm, cơ cho trẻ xem và nhận xét 
về bài của mình, bài của bạn. Quá trình nhận xét sản phẩm trẻ sẽ thể hiện 
được khả năng giao tiếp của mình, tơi cũng có cơ hội để uốn nắn và rèn kĩ năng 
giao tiếp cho trẻ. 
8


(Hình ảnh trẻ đang cùng thảo luận về các bức tranh)
(Hình ảnh trẻ thảo luận đưa ra ý kiến nhận xét về sản phẩm của mình và của bạn
trong hoạt động tạo hình)
Trong tất cả các hoạt động khi trị chuyện, đàm thoại cô đều giáo dục trẻ trả
lời câu hỏi rõ ràng, đủ câu, ngắn gọn, đúng nội dung.
Giáo viên bồi dưỡng cho trẻ kinh nghiệm sống, nhân cách tốt đẹp qua những câu
chuyện, bài thơ, tục ngữ, ca dao, đồng dao, bài hát. Được nghe kể chuyện là điều trẻ
rất thích, do đó giáo viên lựa chọn câu chuyện phù hợp để lồng ghép giáo dục.
Đối với các hoạt động khác diễn ra trong hoạt động học cũng vậy, giáo
viên lựa chọn nội dung phù hợp, kết hợp với phương pháp dùng lời, trẻ được
nghe, được đọc cùng với sự giảng giải của cô, trẻ sẽ thấm nhuần ý nghĩa của
cuộc sống xung quanh, từ đó tích lũy cho mình những bài học kinh nghiệm.
Biện pháp 2: Giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã
hội cho trẻ qua hoạt động mọi lúc mọi nơi
Cách ứng xử và giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm trẻ đi học mà
còn rất quan trọng đối với cuộc sống sau này của trẻ. Kỹ năng ứng xử và giao tiếp là
một kỹ năng nền tảng để giúp trẻ nhận biết giá trị sống và hình thành kỹ năng sống.

Vì thế cần quan tâm và giúp trẻ một cách tự nhiên từng bước một trong suốt chiều dài
phát triển nhân cách của trẻ. Với trẻ mầm non thời gian học ở trường chiếm rất nhiều
thời gian trong ngày. Ở đó trẻ sẽ học hỏi lẫn nhau học cả cái tốt và cái chưa tốt. Tôi
thấy việc giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ là rất cần thiết và phù hợp tại
trường mầm non. Lớp tôi có rất nhiều trẻ khi đến lớp chưa mạnh dạn chào cô và chào
ông bà, bố mẹ,  thường xuyên phải  nhắc nhở nhưng trẻ vẫn chưa thực sự mạnh dạn
và chưa có thói quen nề nếp và kỹ năng trong việc chào hỏi. Vì vậy, tơi đã tìm hiểu để
biết được đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh của từng trẻ và tích cực giáo dục kĩ năng ứng
xử và giao tiếp xã hội cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi sao cho phù hợp và hiệu quả nhất.
Trong giờ đón trả trẻ tôi dạy trẻ biết cách chào hỏi lễ phép và mạnh dạn, tự tin
trong giao tiếp.
9


(Hình ảnh: Trẻ đã có thói quen chào hỏi khi đến lớp)
Ví dụ: Cháu Tươi do bố mẹ đi làm ăn xa cháu ở với ơng bà, cháu rất ít nói, ít
giao tiếp với cơ giáo và các bạn. Khi đến lớp cháu Tươi không biết chào cô giáo
nên tôi chủ động chào trẻ trước “Cô chào Tươi” để trẻ đáp lại “Con chào cơ”. Sau
đó tơi nhắc nhở trẻ chào ơng bà.
Ngồi ra tơi cịn sưu tầm những bài thơ, câu chuyện, bài hát có nội dung giáo
dục về lễ giáo. Cho trẻ tham gia trị chơi đóng vai để trải nghiệm những kỹ năng
chào hỏi và giao tiếp. Tạo tình huống cụ thể để giúp trẻ giải quyết và chọn cách
giao tiếp với người lớn cho phù hợp.
Giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp qua hoạt động vui chơi: Vui chơi là hoạt
động chủ đạo của trẻ mầm non: “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học”. Trong q trình
chơi tơi ln tạo các tình huống chơi hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào hoạt động chơi và
qua vui chơi và xử lý các tình huống chơi trẻ học được nhiều kĩ năng trong đó có
kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội.
Ví dụ: Trong q trình đi siêu thị, tơi hướng trẻ chọn món đồ mà trẻ thích, 
sau đó trẻ sẽ phải trao đổi với người bán hàng về món đồ trẻ muốn mua, số 

lượng đồ muốn mua và phải trả tiền. Ngược lại với người mua hàng, thì tơi 
hướng người bán hàng, muốn bán được hàng thì phải niềm nở mời khách, chào 
khách nhiệt tình… 
(Hình ảnh trẻ chơi góc bán hàng)
- Góc xây dựng: Kĩ năng trao đổi được thể hiện qua sự bàn bạc 
giữa các kĩ sư xây dựng. Với mỗi một chủ đề, tơi xây dựng các cơng trình khác 
nhau và u cầu trẻ thực hiện. Khi cho trẻ chơi ở góc này, trước tiên tôi phân  
công kĩ sư trưởng và các cơng nhân xây dựng. Tơi quan sát và thăm dị ý tưởng 
của trẻ, qua đó khuyến khích trẻ muốn tạo được cơng trình đẹp cần có sự trao 
đổi ý kiến với nhau, có sự liên kết giữa các kĩ sư xây dựng.
(Hình ảnh trẻ chơi góc xây dựng)

10


- Qua trò chơi bác sỹ trẻ học được kĩ năng giao tiếp phù hợp với hoàn cảnh và
đối tượng, trẻ biết ân cần niềm nở chăm sóc bệnh nhân, trẻ học và thể hiện thái độ
theo các vai chơi khác nhau, giúp trẻ cảm nhận và nhìn được nhiều các góc độ
trạng thái cảm xúc khác nhau.
(Hình ảnh trẻ chơi góc bác sỹ)
Qua việc tham ra chơi ở các góc thì kỹ năng ứng xử và giao tiếp của trẻ được
hình thành và phát triển, trẻ tái hiện lại hành động của người lớn đựơc trẻ tiếp thu
một cách dễ dàng nhất. Tuy nhiên việc tiếp thu của trẻ có hiệu quả hay khơng phụ
thuộc rất lớn vào q trình giáo dục uốn nắn kịp thời của giáo viên.
Hoạt động ngoài trời cũng là một hoạt động mà ở đó giáo viên có thể lồng ghép
tích hợp giáo dục nhiều kỹ năng sống cần thiết. Khi tổ chức cho trẻ chơi ngồi trời,
cho trẻ tự nhận nhóm chơi và bạn chơi. Sau khi chơi xong trẻ biết cất dọn đồ dùng của
nhóm mình. Qua đó tơi có thể giúp trẻ hình thành sự tự tin, kỹ năng hợp tác, kỹ năng
giao tiếp, kỹ năng xử lý tình huống khi xảy ra vấn đề cần giải quyết.
Ví dụ: Khi trẻ chơi chơi ngoài trời dưới sự hứng dẫn nhắc nhở động viên của

cơ trẻ chơi đồn kết khơng tranh dành đồ chơi với bạn. Ở các nhóm chơi trẻ biết
đồn kết, biết phối hợp, biết giúp đỡ nhau để dành chiến thắng.

(Hình ảnh: Trẻ biết đồn kết, biết phối hợp, biết giúp đỡ nhau để dành chiến thắng)

(Hình ảnh trẻ ứng xử thân thiện với môi trường)
Việc phát triển các kĩ năng giao tiếp cho trẻ thông qua hoạt động vui
chơi giúp trẻ có cơ hội học mà chơi, chơi mà học. Thơng qua đó, việc tiếp thu
các kiến thức trở nên dễ dàng, thoải mái hơn. Tránh tình trạng gị ép trẻ, khiến
trẻ căng thẳng, không muốn tham gia vào các hoạt động. 
Biện pháp 3: Tổ chức giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ
thông qua hội thi, hoạt động trải nghiệm

11


Lễ hội là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày của con người
nói chung và trẻ mầm non nói riêng. Nó đáp ứng nhu cầu cảm xúc, giao lưu và là
một trong những hoạt động vô cùng hấp dẫn thu hút sự tham gia của rất nhiều
người. Đối với trẻ mầm non, việc tổ chức lễ hội được coi là một trong những
phương tiện giáo dục mọi mặt ở trường mầm non. Tổ chức những ngày lễ hội tạo
điều kiện cho trẻ tham gia hoạt động một cách tích cực, mang lại niềm vui, sự hào
hứng cho trẻ. Qua đó giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ, thông qua các
hoạt động nghệ thuật trong các ngày lễ hội giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn.
Tổ chức “Ngày hội đến trường của bé” tạo cho trẻ sự vui tươi phấn khởi, tổ
chức các tiết mục văn nghệ để trẻ được tham gia biểu diễn văn nghệ giúp trẻ phát
huy được năng khiếu của mình và giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn vào bản thân.
(Hình ảnh: Trẻ mạnh dạn, tự tin tham gia biểu diễn văn nghệ)
Mùa xuân về trên khắp mọi miền đất nước, hịa chung khơng khí rộn ràng sắc
xn, tổ chức chương trình “Bé vui hội xuân” nhằm giáo dục kĩ năng sống cho trẻ

cũng như giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, hiểu hơn nét văn hóa truyền
thống trong ngày Tết Nguyên Đán. Tạo một sân chơi sôi động, bổ ích và đọng lại
ký ức những hình ảnh đẹp cho cô và trẻ, các bậc phụ huynh. Và ý nghĩa lớn lao
hơn của chương trình là giáo dục cho các bé tình yêu quê hương, đất nước, sự tự
tin, sự sẻ chia với các bạn nhỏ có hồn cảnh khó khăn hơn mình.       
(Hình ảnh: Tặng q cho trẻ có hồn cảnh khó khăn)
Tổ chức Hội khỏe măng non là tạo cơ hội cho trẻ được giao lưu học hỏi giữa
các lớp, rèn các kĩ năng vận động, kĩ năng tham gia các hoạt động, sự khéo léo,
bên bỉ, dẻo dai của trẻ. Thông qua hội khỏe giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực
hứng thú khi tham gia vào các hoạt động. Nâng cao ý thức rèn luyện bản thân qua
các hoạt động phát triển vận động.  Giáo dục trẻ tinh thần đoàn kết, biết phối hợp,
biết giúp đỡ nhau để hoàn thành nhiệm vụ.

12


(Hình ảnh: Trẻ đồn kết, phối hợp, giúp đỡ nhau để hoàn thành nhiệm vụ)
Ngoài những ngày lễ hội trẻ cịn được tham gia hoạt đợng trải nghiệm ngoại
khóa tạo cho trẻ không khí vui tươi, phấn khởi và hào hứng, giúp trẻ chuẩn bị tâm
thế sẵn sàng lên lớp 1 là hoạt động “Tham quan trường Tiểu học”. Với mục đích
giúp các bé làm quen dần với mơi trường học tập mới. Mong muốn giúp cho các bé
mạnh dạn, tự tin, sẵn sàng tâm thế bước vào lớp 1. Các bé tay trong tay với trang
phục gọn gàng tập trung trước sân trường để chuẩn bị cuộc hành trình.
(Hình ảnh: Trẻ tập trung trước sân trường để chuẩn bị đi thăm trường tiểu học)
(Hình ảnh các bạn 5 tuổi đang tự tin hát trước cô giáo và các anh chị lớp 1)
Các bé được trị chuyện với cơ giáo lớp 1, được cô giáo giới thiệu về trường
tiểu học, về lớp 1, về đồ dùng học tập và các hoạt động ở trường tiểu học khác với
ở trường mầm non như thế nào. Qua đó, giúp các bé có thêm hiểu biết về trường
tiểu học và các hoạt động học tập của học sinh tiểu học. Các bé vào lớp học giao
lưu, trò chuyện với các anh chị lớp 1 và được ngồi vào bàn học, được làm quen với

những đồ dùng học tập vô cùng mới lạ và hấp dẫn.
Buổi trải nghiệm tham quan trường tiểu học giúp các bé mạnh dạn, tự tin hơn,
sẵn sàng tâm thế để bước vào lớp 1. Đây cũng là trải nghiệm thực tế đầy bổ ích cho
các bé, là hành trang giúp các bé vững bước, mạnh dạn, tự tin trong ngày mai.
Biện pháp 4: Giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ qua
phối kết hợp với phụ huynh.
Gia đình là một trong các yếu tố có tác động mạnh mẽ đến trẻ, bởi trẻ sống, giao
tiếp với các thành viên trong gia đình nhiều hơn với cô giáo và bạn bè ở trường mầm
non. Gia đình tạo ra khung chung cho các quan hệ và sự phát triển tâm lí của mỗi
thành viên. Trong gia đình, trẻ học được ngơn ngữ, các kĩ năng sống, các giá trị
văn hóa và đạo đức. Đặc biệt trẻ học được các hành vi ứng xử và giao tiếp của mọi
thành viên trong gia đình phù hợp với hồn cảnh, tình huống từ đó trẻ có được
những kĩ năng ứng xử và giao tiếp với người thân và mọi người xung quanh phù
hợp với chuẩn mực xã hội.
13


Sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường đóng vai trị quan trọng trong việc
giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội của trẻ. Trẻ được tiếp thu các kĩ năng
thơng qua gia đình một cách tự nhiên, nhẹ nhàng mà lại hiệu quả cao. Mặt khác, nuôi
dạy con luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh nhất là trong thời buổi
hiện nay, ai cũng muốn con mình đạt thành tích cao trong học tập cũng như trưởng
thành hơn về mặt nhân cách. Tuy nhiên việc làm thế nào để có thể giúp trẻ phát huy
được khả năng tiềm ẩn? Làm thế nào để trẻ có những kỹ năng ứng xử và giao tiếp tốt
nhất thì nhiều phụ huynh cịn lúng túng trong vấn đề này. Trên thực tế nhiều phụ
huynh chưa có kiến thức về kỹ năng ứng xử và giao tiếp, cần giáo dục trẻ từ đâu, dạy
trẻ những gì? Chính vì vậy mà tơi phải tun truyền đến các bậc phụ huynh để họ
hiểu tầm quan trọng của kỹ năng ứng xử và giao tiếp xã hội, những kiến thức cần dạy
trẻ, phương pháp dạy trẻ như thế nào để trẻ tiếp thu một cách thoải mái, tự nhiên. Việc
tuyên truyền đến các bậc phụ huynh được tiến hành trong giờ đón, trả trẻ, thơng qua

bảng tun truyền, thông qua việc mời phụ huynh tham quan hoặc tham ra trực tiếp
vào các hoạt động của lớp hay thông qua buổi họp phụ huynh. Cụ thể:
 Nhiều phụ huynh cho rằng con mình cịn q bé để hiểu được những điều đó
cũng như nghĩ rằng trẻ mẫu giáo vẫn được sống trong sự bao bọc, bảo vệ tuyệt đối
của bố mẹ. Những trên thực tế, không phải lúc nào cha mẹ cũng ở bên con khi có
tình huống xấu.
Trong cuộc sống hàng ngày, nên dạy trẻ cách xử lý những tình huống bất trắc
mà trẻ có thể gặp phải dưới hình thức trị chuyện, tạo tình huống, gợi mở giúp trẻ
tìm ra cách giải quyết, khơng áp đặt, cấm đốn trẻ.
 Tuyên truyền để các bậc phụ huynh hiểu rằng: Giáo dục kỹ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội là giúp trẻ nâng cao năng lực để tự  lựa chọn giữa những giải pháp
khác nhau. Quyết định phải xuất phát từ trẻ. Nội dung giáo dục phải xuất phát từ
chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ. Trẻ cần có điều kiện để cọ sát các ý kiến
khác nhau, trao đổi kinh nghiệm, tập tành, thực hành và áp dụng.
Bên cạnh đó, u cầu phụ huynh phối hợp cùng cơ giáo trong việc thống nhất
phương pháp giáo dục trẻ:
- Tin tưởng vào trẻ và năng lực của trẻ.
14


- Tôn trọng ý kiến của trẻ, không áp đặt ý kiến của mình.
- Khơng nói dài và nói nhiều, khơng đưa lời giải đáp có sẵn mà hãy đưa câu
hỏi để trẻ tự tìm tịi.
- Khơng vội vàng phê phán đúng -  sai mà kiên trì giúp trẻ  biết tranh luận và
có thể đưa ra kết luận của mình.
Thơng qua bảng tuyên truyền với phụ huynh: Bảng được thiết kế đẹp, kích
thước to rõ, các phụ huynh có thể đọc, quan sát theo dõi dễ dàng. Đây là nơi trao
đổi thông tin với phụ huynh rất hiệu quả. Thông qua các buổi họp phụ huynh, tôi
cũng đã chủ động lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp xã hội
cho trẻ đến các bậc phụ huynh. Các phụ huynh đã tiếp nhận thông tin một cách

đồng bộ, khơng gị bó, gượng ép.
Những biện pháp trên đã làm thay đổi cơ bản từ phía phụ huynh: Cha mẹ ln
coi trọng trẻ và tích cực phối hợp với giáo viên để dạy kỹ năng ứng xử và giao tiếp
cho trẻ. Đặc biệt là giao tiếp giữa cha mẹ và con cái tốt hơn, đa số phụ huynh dịu
dàng, ít la mắng trẻ, thay đổi trong cách rèn kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ,
phân việc cho trẻ, không cung phụng trẻ thái quá.
Biện pháp 5: Tìm tịi, học hỏi, bồi dưỡng bản thân.
Để có thể thực hiện tốt “ Một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và giao
tiếp xã hội cho trẻ 5-6 tuổi” bản thân tôi đã nghiên cứu để nắm chắc được các
phương pháp và biện pháp giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp cho trẻ giúp trẻ
lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, khơng bị gị bó, áp đặt, và trẻ hiểu bài sâu
và vận dụng những điều đã học vào thực tế hàng ngày của trẻ. Để làm được điều
đó thì bản thân tơi khơng ngừng học hỏi và nghiên cứu chương trình chăm sóc và
giáo dục trẻ mầm non 5- 6 tuổi, tài liệu bồi dưỡng hè về kĩ năng giao tiếp tích cực
của giáo viên mầm non với trẻ và với cha mẹ trẻ, Tham gia có hiệu quả các đợt tập
huấn, sinh hoạt chun mơn do trường và phịng tổ chức.
Để dạy trẻ được kỹ năng ứng xử và giao tiếp thì việc đầu tiên cô giáo phải là
tấm gương để trẻ soi vào, để trẻ học làm người. Không phương pháp nào hiệu quả
bằng phương pháp “Dùng nhân cách để giáo dục nhân cách”. Vì vậy giáo viên phải

15


thường xuyên trau dồi kiến thức cho bản thân, rèn luyện cho mình kỹ năng sống tốt
từ hành vi, lời ăn, tiếng nói, cách ứng xử, cách giải quyết vấn đề…
Ví dụ: Trong giao tiếp với giáo viên cùng lớp cũng như các giáo viên trong
trường tôi luôn thể hiện đúng mực, văn minh, lịch sự để trẻ noi theo. Với trẻ luôn
thể hiện sự gần gũi, yêu thương, quan tâm đến trẻ.
4.4. Hiệu quả của sáng kiến
Qua 1 năm đưa giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội vào các hoạt

động trong ngày của trẻ tôi cũng đã thu được kết quả tương đối tốt:
Đa số trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động, trẻ đã mạnh dạn, tự tin nói
lên ý kiến của mình cũng như biết chia sẻ và hợp tác với các bạn ở các hoạt động.
Từ đó, hoạt động giáo dục đạt chất lượng rất cao.
Khi nghiên cứu sáng kiến, bản thân cảm thấy hiểu hơn về nhu cầu của trẻ,
biết cách tổ chức các hoạt động giáo dục theo chuyên đề “Dạy học lấy trẻ làm
trung tâm” được linh hoạt hơn. Bên cạnh đó, kĩ năng xử lý các tình huống của tôi
cũng được linh hoạt hơn, chuyên môn cũng như kiến thức dần được chuẩn hóa
hơn, phù hợp với nhận thức của trẻ.
Việc phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh rất tích cực, phụ huynh tham gia và
giúp đỡ nhiệt tình vào các ngày lễ, các hội thi do trường tổ chức. Thơng qua đó, phụ
huynh hiểu được công việc của các cô trên lớp, trách nhiệm cũng như vai trị của
mình trong việc giáo dục trẻ để trẻ có cơ hội phát triển một cách tồn diện nhất.
Từ đó, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, của phòng giáo dục, địa
phương, phụ huynh học sinh ủng hộ về cơ sở vật chất tạo điều kiện để cho trẻ hoạt
động phục vụ cho quá trình học và chơi của trẻ một cách có hiệu quả.
4.5. Khả năng áp dụng của biện pháp:
Sau 1 năm thực hiện tôi thấy đề tài rất phù hợp khi ứng dụng tại lớp 5 tuổi B
và các lớp Mẫu giáo 5 tuổi khác trong Trường Mầm non ............... và các trường
Mầm non trong huyện.
5. Những thông tin cần được bảo mật: Khơng có
6. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
* Về giáo viên
16


- Nắm chắc kiến thức về chương trình giáo dục mầm non, kĩ năng ứng xử và
giao tiếp cho trẻ.
- Hiểu và nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
- Có kĩ năng sư phạm tốt, xử lý các tình huống nhanh nhẹn, khéo léo.

- Nhiệt tình, năng động, sáng tạo trong cơng tác giảng dạy và chăm sóc trẻ.
* Cơ sở vật chất
- Nhà trường tiếp tục đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi
đầy đủ theo thông tư 34/2013/TT-BGDĐT ngày 17/9/2013 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một số thiết bị quy định tại danh mục một số đồ
dùng, đồ chơi – thiết bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non ban hành
kèm theo Thông tư 02/2010/TT-BGDĐT ngày 11/02/2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo.
- Sắp xếp môi trường trong và ngồi lớp rộng rãi, thống mát, đẹp đảm bảo
cho trẻ vui chơi thoải mái, được học và được trải nghiệm.
* Mong muốn của giáo viên với phụ huynh học sinh
- Quan tâm trẻ, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về tình hình của con em
mình, về cách chăm sóc và ni dạy trẻ.
- Tích cực tham gia vào các phong trào của trường phát động.
* Tài liệu tham khảo:
+ Chương trình Giáo dục mầm non ban hành theo thông tư 28/2016/TT-BGDĐT
ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung một
số nội dung của Chương trình Giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
+ Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên năm học 2015 - 2016
+ Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên năm học 2016 - 2017
+ Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên năm học 2018 - 2019
+ Sưu tầm các video có liên quan đến giáo dục kỹ năng ứng xử và giao tiếp xã
hội cho trẻ.
+ Module 39: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ
+ Tuyển tập thơ ca, truyện, câu đố cho trẻ 5 - 6 tuổi
7. Hiệu quả, lợi ích thu được:
17

Qua một thời gian kiên trì thực hiện biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội cho trẻ, đến nay tôi thấy đã đạt được kết quả đáng mừng.
Bảng kết quả sau 1 năm thực hiện đề tài của lớp 5 tuổi B
STT
1
2
3
4

Kỹ năng sống

số trẻ Số trẻ

Kỹ năng mạnh dạn, tự tin, hợp
tác, chia sẻ và ứng xử thân thiện
Trình bày rõ ràng, ngắn gọn,
nói đúng nội dung cần trao đổi
Ngôn ngữ phù hợp với hoàn

Đạt

Tổng

Chưa đạt

Tỉ lệ %

Số trẻ

Tỉ lệ %

30

93.8

2

6.2

29

90.6

3

9.4

28

87.5

4

12.5

26

81.3

6

18.7

32

cảnh và đối tượng
Lắng nghe người khác, biết tranh
thủ sự đồng thuận

Từ những kết quả trên, sau thời gian 1 năm thực hiện một số biện pháp giáo
dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B thông qua các hoạt
động tổ chức trong ngày, tôi thấy trẻ đã mạnh dạn, tự tin khi tham gia vào các hoạt
động. Qua việc áp dụng các biện pháp: “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử
và giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ...............” đã đạt được
các kết quả mong đợi của độ tuổi:
+ Cố gắng tự hồn thành cơng việc được giao
+ Biết an ủi và chia vui với người thân và bạn bè
+ Biết lễ hội và một vài nét văn hóa truyền thống của quê hương, đất nước.
+ Biết nói cảm ơn, xin lỗi, chào hỏi lễ phép
+ Chú ý nghe khi cơ, bạn nói, khơng ngắt lời người khác
+ Biết chờ đến lượt
+ Biết lắng nghe ý kiến , trao đổi, thỏa thuận, chia sẻ kinh nghiệm với bạn.
+ Biết tìm cách để giải quyết mâu thuẫn
Thơng qua đó trẻ đã đạt được mục tiêu giáo dục của chương trình giáo dục
mầm non đối với trẻ 5 tuổi.
18


Như vậy, kết quả áp dụng “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng ứng xử và
giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ..............., xã ...............,

huyện ..............., tỉnh ...............” của tôi đã tương đối thành công và tạo thêm cảm
hứng cho tôi giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ theo các chủ đề
trong năm học nhằm phục vụ tốt hơn cho việc giảng dạy.
Sau một thời gian thực hiện sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng
ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ lớp 5 tuổi B tại trường Mầm non ...............,
xã ..............., huyện ..............., tỉnh ...............” tôi nhận thấy sự hứng thú và nhận
biết của trẻ của trẻ đối với tất cả các hoạt động đã có chuyển biến rõ rệt. Vì vậy
trong thời gian tiếp theo tôi sẽ thường xuyên áp dụng biện pháp này tại lớp, đồng
thời chia sẻ kinh nghiệm giáo dục kĩ năng ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ với
các bạn đồng nghiệp, để cùng nhau tìm ra phương pháp và cách giáo dục kĩ năng
ứng xử và giao tiếp xã hội cho trẻ một cách linh hoạt và sáng tạo nhất. Với sáng
kiến này tơi nhận thấy tính khả thi của nó rất cao. Những kinh nghiệm đúc rút được
là rất sát với thực tế. Các biện pháp này nếu được lặp đi, lặp lại trong năm sẽ thu
được kết quả, nhu cầu mong muốn của sáng kiến.
8. Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng
kiến lần đầu: Khơng có
Tơi xin cam đoan mọi thơng tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.
  

..............., ngày 08 tháng 04 năm 2019
NGƯỜI NỘP ĐƠN

...............

19