LỰC MA SÁT
Mục đích bài học:
• Khảo sát các vấn đề:
– Lực ma sát nghỉ
– Lực ma sát trượt
– Lực ma sát lăn.
– Ứng dụng của ma sát
1.LỰC MA SÁT NGHỈ
Khi nào lực ma sát
nghỉ xuất hiện ?
1.LỰC MA SÁT NGHỈ
1.LỰC MA SÁT NGHỈ
• a.Sự xuất hiện của lực ma sát
nghỉ
Lực ma sát nghỉ
• Lực ma sát nghỉ chỉ xuất hiện khi
có ngoại lực tác dụng lên vật làm
cho vật chuyển động nhưng chưa
đủ thắng lực ma sát
Phương chiều của lực ma
sát như thế nào ?
b. Phương, chiều của
lực ma sát nghỉ
• Giá: ln nằm trong mặt tiếp xúc
giữa hai vật.
• Chiều: ngược chiều với ngoại lực
có xu hướng làm vật chuyển
động.
c. Độ lớn của lực ma
sát nghỉ
Độ lớn của lực ma sát nghỉ luôn bằng F.
Khi F tăng dần, lực ma sát nghỉ tăng dần
Lực ma sát nghỉ
Khi F tăng dần, Fmsn tăng dần đến
giá trị FM
vật bắt đầu trượt
FM là giá trị lớn nhất của của
lực ma sát nghỉ
Fmsn
FM
Thí nghiệm cho thấy Fmsn tỉ lệ thuận
với N ( N phản lực pháp tuyến do B
tác dụng lên A)
Ta có thể viết: Fmsn n N
Fmsn = Fx
2.Lực ma sát trượt
a. Sự xuất hiện của lực ma sát trượt
Lực ma sát trượt xuất hiện ở mặt tiếp xúc
khi hai vật trượt trên bề mặt của nhau.
b. Phương và chiều của lực ma sát trượt
Cùng phương và ngược chiều với vận tốc
tương đối của vật này đối với vật kia
Ma sát trượt
c. Độ lớn của lực ma sát trượt
Fmst = tN
• Một số trường hợp hệ số ma sát nghỉ và
hệ số ma sát xấp xỉ bằng nhau.
• Có những trường hợp chúng chênh nhau
đáng kể
t hầu như khơng phụ thuộc vào diện tích
mặt tiếp xúc mà phụ thuộc vào tính chất
của mặt tiếp xúc
3. Lực ma sát lăn
• Lực ma sát lăn xuất hiện ở chổ tiếp xúc
giữa hai vật khi vật lăn trên mặt một vật
khác.
• Lực ma sát cũng tỉ lệ với với áp lực N
giống như lực ma sát trượt, nhưng hệ số
ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát nhỏ hơn
trượt hàng chục lần.
4. Vai trị của ma sát
trong đời sống
• a. Ma sát trượt
Có lợi :
* Có hại
: cản các
trở chuyển
độngmột
, làm số
mịnvật
vật.
Mài
nhẵn
bề mặt
•Hãm phanh. Khi hãm phanh lực ma
sát trượt làm bánh xe quay chậm lại
và xuất hiện sự trượt của bánh xe
trên mặt đường.
4. Vai trị của ma sát
trong đời sống
• b.Ma sát lăn
• Do lực ma sát lăn
nhỏ hơn ma sát nghỉ
nhiều lần, nên người
thay thế phần lớn ma
sát trượt bằng ma sát
lăn nhờ ổ bi, ổ trục.
Ổ bi
• Ổ bi chuyển ma
sát trượt thành
ma sát lăn
4. Vai trị của ma sát
trong đời sống
• c. Ma sát nghỉ
Nhờ có ma sát nghỉ mới cầm nắm được vật,
dây cua roa truyền chuyển động……
4. Vai trị của ma sát
trong đời sống
Có phải lúc nào lực ma
sát nghỉ cũng làm cản
Lựctrở
nào
làm cho
người
chuyển
động
? ta chuyển
động về phía trước ?
Ma sát nghỉ đóng vai trị là
lực phát động làm cho con
người đi về phía trước
Sự chuyển động của một
chiếc xe đạp
•
Nêu một số ứng dụng có lợi có
hại của ma sát trong đời sống,
trong kĩ thuật, trong khoa học.