09 viêm màng bồ đào

Viêm màng bồ đào
Các bệnh lý bán phần sau thường
gặp
BS ĐOÀN THỊ HỒNG HẠNH


Viêm màng bồ đào


Giải phẫu học


Định nghĩa
VMBĐ: tình trạng viêm của màng bồ đào

-

VMBĐ trước
VMBĐ trung gian
VMBĐ sau
Viêm tồn MBĐ
Vị trí

- Cấp: dưới 3
tháng
- Tái phát: đợt tái
viêm sau khi
ngưng điều trị
- Mạn: trên 3
tháng, hay có
những đợt tái

phát

Thời
gian

- Tự phát
- Nhiểm trùng:
virus HSV, lao,
giang mai
- Bệnh tồn thân:
viêm cột sống
dính khớp, viêm
ruột, viêm khớp
thiếu niên,
sarcoidosis

Nguy
ên
nhân


Hỏi bệnh sử


Các triệu chứng: nhìn mờ, đỏ, đau, sợ ánh sáng chảy nước mắt



Các triệu chứng giúp chẩn đoán phân biệt nguyên nhân gây đỏ mắt



Tiền sử: các đợt viêm trước đó



Bệnh tồn thân: viêm cột sống dính khớp, viêm khớp vảy nến, viêm
ruột (bệnh Bowel), hội chứng Reiter (viêm khớp, viêm niệu đạo, loét
miệng)….



Triệu chứng lâm sàng


Thị lực: giảm nhiều hay ít tùy mức độ
viêm



Cương tụ rìa: cương tụ thể mi



Co tít đồng tử  dính mống vào mặt
trước thủy tinh thể  đục thủy tinh thể



Tế bào viêm trong tiền phòng: nhiều

mức độ



Lắng đọng sau giác mạc



Sang thương của mống mắt



Tăng nhãn áp hay hạ nhãn áp



Tổn thương bán phần sau: phù hồng
điểm

Dính mống

Tủa sau giác mạc

Co tít đồng tử


Chẩn đốn phân biệt cương tụ kết mạc
Cương tụ rìa
Đỏ nhiều vùng rìa, nhạt dần về phía cùng đồ
Mạch máu lớp sâu

Cương tụ kết mạc
Đỏ nhiều KM cùng đồ, mi, nhãn cầu
Mạch máu nông


Lắng đọng sau giác mạc


Lắng đọng các tế bào viêm: lymphocytes,
tương bào, macrophages



Khuynh hướng lắng xuống dưới theo
trọng lực



Phân biệt viêm cấp hay mạn, dạng hạt
hay không hạt


Tế bào viêm trong tiền phòng
Tế bào viêm
lắng đọng theo
trọng lực
Nếu có nhiều
fibrin sẽ dính
chặt, khó hấp

thu
Mủ TP

Vẩn đục tiền phòng

Xuất tiết diện đồng tử

Một số tế bào viêm trong TP


Tổn thương của mống mắt
Thối hóa mống

Dính mống trước thủy tinh thể

Hạt trên mống mắt
Tân mạch mống


Nguyên tắc điều trị


Các xét nghiệm tìm nguyên nhân tùy bệnh cảnh lâm sàng



Các xét nghiệm nhãn khoa: siêu âm nhãn cầu, chụp mạch huỳnh quang, chụp
OCT



Kháng viêm: Corticosteroid


Nhỏ mắt



Tiêm cạnh nhãn cầu, tiêm dưới bao Tenon



Nguy cơ: Tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể



Chống dính, giảm đau: thuốc liệt thể mi



Nếu có tăng nhãn áp: thuốc hạ nhãn áp


Các bệnh lý bán phần sau thường
gặp


Giải phẫu học võng mạc


Võng mạc là lớp trong cùng của nhãn cầu, và
có vai trị chuyển năng lượng ánh sáng thành
tín hiệu thần kinh



Nó được giới hạn ở phía trong bởi dịch kính
và phía ngồi bởi màng Bruch của hắc mạc



Võng mạc gồm có


biểu mơ sắc tố võng mạc (góp phần duy trì sự
tồn vẹn của các tế bào quang thụ) và



võng mạc thần kinh (chứa tất cả các nơ-ron
võng mạc quan trọng trong các giai đoạn đầu
của quá trình xử lí thị giác


Hàng rào máu võng mạc
Hàng rào máu võng mạc ngoài

Hàng rào máu võng mạc trong

Bệnh đái tháo đường


Gây đục thủy tinh thể sớm



Thay đổi khúc xạ



Bệnh thần kinh thị



Bệnh võng mạc: biến chứng quan trọng


Bệnh võng mạc đái tháo đường


Ngày nay xuất độ bệnh gia tăng



Có thể gây mù lồ nếu khơng phịng tránh và phát hiện kịp thời



ĐTĐ type 1, sau 5 năm 23% có bệnh võng mạc, sau 15 năm 80%

có bệnh võng mạc



ĐTĐ type 2 có thể có bệnh võng mạc ngay khi phát hiện bệnh: 5%


Các yếu tố nguy cơ bệnh VMĐTĐ tiến triển


Thời gian mắc bệnh



Kiểm soát đường huyết kém: HbA1c



Thai kỳ: kiểm soát đường huyết kém, tiền sản giật



Tăng huyết áp



Bệnh thận



Các yếu tố nguy cơ khác: tăng lipid máu, hút thuốc lá, béo
phì, thiếu máu và mổ đục thủy tinh thể


Cơ chế bệnh sinh


Bệnh lý vi mạch: tắc nghẽn mao mạch thiếu máu võng mạc  gia tăng
VEGF (vascular endothelial growth factor)  tạo tân mạch  gây xuất huyết
trong pha lê thể, co kéo


Cơ chế gây phù hồng điểm


Tăng tính thấm thành mạch  thốt dịch gây phù hồng điểm  mờ