Ly 7 tiet 13 (1)

Trường THCS Châu Phong
Môn : Vật lý
Lớp 7 - Tiết 13 - Bài 12

Ngày 20/11/2007
GV : Lê Hồng Quân

Độ to của âm
I – Mục tiêu:
- Nêu được mối liên hệ giữa biên độ và độ to của âm phát ra.
- Sử dụng được thuật ngữ âm to, âm nhỏ khi so sánh hai âm.
II – Chuẩn bị:
- Mỗi nhóm HS 1 thước thép đàn hồi cố định trên 1 hộp rỗng.
- 1 âm thoa và búa cao su.
- 1 trống và dùi.
- 1 quả bóng bàn có dây treo.
- Khớp nối và chân đế.
- Bảng phụ vẽ sẵn Bảng độ to của 1 số âm.
III – Tổ chức hoạt động dạy học:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Tần số là gì? Đơn vị của tần số.
- Âm cao, âm thấp phụ thuộc như thế nào vào tần số?
- 1 vật dao động phát âm có tần số 30Hz và vật khác dao động phát âm có tần số 45Hz.
Hãy so sánh sự dao động và âm phát ra của hai vật?
2. Tổ chức tình huống học tập: (3 phút)
GV nêu vấn đề: Ta đã biết một vật dao động thì phát ra âm. Tần số dao động của vật sẽ quyết
định âm phát ra là cao hay thấp. Vậy còn khi nào vật phát ra âm to, phát ra âm nhỏ? Bài học
hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi này.
3. Tìm hiểu biên độ dao động, mối liên hệ giữa biên độ dao động với dao động
mạnh, yếu và âm phát ra to, nhỏ: (22 phút)
Trợ giúp của GV

Hoạt động của HS

Kiến thức trọng tâm

- u cầu HS đọc mơ tả thí
nghiệm 1 trong SGK.

- Tự đọc SGK, tìm hiểu các
thao tác thí nghiệm.

I – Âm to, âm nhỏ - Biên độ
dao động:

? Tiến hành thí nghiệm như
thế nào?

- Quan sát dao động của đầu * Thí nghiệm 1:
thước thép đàn hồi, đồng thời
C1:
lắng nghe âm phát ra rồi điền
kết quả vào Bảng 1.
Cách
Dđ
làm
mạnh –
thước
yếu?
dđ

Gọi 1 vài HS trả lời, yêu cầu bổ
sung nếu cần.
- Yêu cầu HS thực hiện thí
nghiệm và điền kết quả vào
Bảng 1 để trả lời C1.
- Yêu cầu HS xác định vị trí cân
bằng, độ lệch lớn nhất của
thước.

Lớp 7 – Tiết 13

a) Lệch
nhiều

Mạnh

Âm to –
nhỏ?

To

- Thảo luận nhóm, đồng thời
kết hợp đọc SGK phát biểu ý

- Trang 1-


? Biên độ dao động là gì?
? Làm thế nào để thước thép
phát ra âm to hơn?

- Gọi vài HS trả lời C2, HS khác
nhận xét.
- Yêu cầu HS đọc mơ tả thí
nghiệm 2 trong SGK.
- Gọi vài HS thực hiện thí
nghiệm cho cả lớp xem.
- u cầu HS hồn thành C3.
? Qua các thí nghiệm trên,
chúng ta rút ra được điều gì?

kiến.
-> Nâng đầu thước lệch nhiều,
làm dao động mạnh hơn, làm
biên độ dao động lớn hơn.
- Đọc SGK.

b)
ít

Lệch

Yếu

Nhỏ

* Độ lệch lớn nhất của vật dao
động so với vị trí cân bằng của
nó được gọi là biên độ dao
động.

- Quan sát bạn thực hiện thí
nghiệm.

C2: Đầu thước lệch khỏi vị trí
cân bằng càng nhiều (hoặc ít),
biên độ dao động càng lớn
(nhỏ), âm phát ra càng to (nhỏ).

- Thảo luận để rút ra kết luận.

* Thí nghiệm 2:
C3: Quả cầu bấc lệch càng
nhiều, chứng tỏ biên độ dao
động của mặt trống càng lớn,
tiếng trống càng to.
* Kết luận:
Âm phát ra càng to khi biên độ
dao động của nguồn âm càng
lớn.

4. Tìm hiểu độ to của một số âm (7 phút)
Trợ giúp của GV
- Thông báo đơn vị đo của độ
to của âm.

Hoạt động của HS

Kiến thức trọng tâm

- Lắng nghe, ghi chép.

II – Độ to của một số âm:

- Treo bảng phụ vẽ sẵn Bảng 2,
yêu cầu HS tìm hiểu và trả lời
các câu hỏi:

-> 40 dB.

Độ to của âm được đo bằng
đơn vị đêxiben (kí hiệu dB).
* Độ to của một số âm:
(SGK)

? Độ to của tiếng nói chuyện
bình thường là bao nhiêu dB?

-> 130dB.

? Độ to của âm có thể làm điếc
tai là bao nhiêu dB?

5. Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà: (8 phút)
Trợ giúp của GV

Lớp 7 – Tiết 13

Hoạt động của HS

Kiến thức trọng tâm

- Trang 2-


- Yêu cầu HS thảo luận trả lời
C4, 5, 6, 7. Nhận xét bổ sung
các câu trả lời.
* Củng cố bài học:
- Yêu cầu HS tự đọc phần Ghi
nhớ.
- Yêu cầu HS trả lời các câu
hỏi:
? Thế nào là biên độ dao động?
Đơn vị đo độ to của âm?

Thảo luận nhóm, trả lời các
câu hỏi.

III – Vận dụng:
C4: Khi gảy mạnh tiếng đàn sẽ
kêu to, vì biên độ dao động của
dây đàn lớn.
C5: Sợi dây đàn ở hình trên có
biên độ dao động lớn hơn sợi
dây đàn hình dưới.
C6: Khi phát ra âm to thì biên
độ dao động của màng loa lớn.
Khi phát ra âm nhỏ thì biên độ
dao động của màng loa nhỏ.
C7: Khoảng từ 50dB đến 70dB.

? Khi nào vật phát ra âm to, khi
nào vật phát ra âm nhỏ?
* Nhiệm vụ về nhà:
Tất cả các BT trong SBT.

Lớp 7 – Tiết 13

- Trang 3-