Tải bản đầy đủ (.pdf) (53 trang)

phương pháp giải phương trình và hệ phương trình

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (777.94 KB, 53 trang )

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
1
CHUYÊN ĐỀ THI ĐẠI HỌC 2014





CHUYÊN ĐỀ
PHƢƠNG TRÌNH
HỆ PHƢƠNG TRÌNH












TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
2




















TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
1
Chƣơng I.
PHƢƠNG TRÌNH VÔ TỶ

I. Một số phƣơng trình cơ bản


Ví dụ 1
a.


  

  

 


b.

  


c.

  





  

Phân tích:
Những phương trình trên rất đơn giản, chỉ cần bình phương 2
vế là bài toán được giải quyết. Tuy nhiên, trong quá trình bình
phương cần chuyển vế thích hợp, sao cho việc tính toán về sau đơn
giản nhất.
Giải
a.


  

  




Điều kiện 

 
 
 
 
Với  thế vào (1) thấy thỏa mãn
Vậy 




b. 

 

 

Điều kiện



 



 
 











 



   
 

 

 

+9
  






TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
2





  






 





 






Thử lại ta được







c.
Điều kiện 
 
 





 


 

 

 







 
 
Thử lại thấy thỏa mãn
Vậy








TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
3

Ví dụ 2
a. 

 

 




b.






 



Phân tích:
Ta dùng phương pháp tham số biến thiên để giải bài toán này.
Phương pháp này sẽ giúp việc đưa về dạng tích của phương
trình 2 ẩn nhanh chóng hơn.
Giải
a. 

 

 





Điều kiện 

Đặt 

 , thay vào (1) ta được








 





  
Ta có: 








 



+) Với  

  



+) Với  

 
Kết hợp điều kiện ta được 






b.





 



Điều kiện 

Đặt 

 , thay vào (1) ta được



TH.S ĐỖ XUÂN


HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
4











 





 
Ta có: 









 






 



 

+) Với  




 


 




+) Với   

 












 
Kết hợp điều kiện ta được 









Ví dụ 3 (nhân lượng liên hợp)
a. 

 

  
b. 





c. 








Phân tích:
Đối với những phương trình có chứa căn thức và đa thức ta
thường dùng phương pháp nhân với lượng liên hợp vì việc giải bằng
cách lũy thừa 2 vế sẽ gặp nhiều khó khăn.
Để tìm được lượng liên hiệp thích hợp, ta thường đoán
nghiệm.
Giải
a. 

 

  

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
5

Điều kiện 








 











 
Do đó ta có








  








 





 
 

  



Kết hợp điều kiện ta được 



b. 




Phân tích:

Đoán nghiệm:  phải làm xuất hiện nhân tử 
 


 

 


 

Giải
Điều kiện :







 

 



 


 



 



 


TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
6
 


  



 

Vì 



 nên





Kết hợp điều kiện ta được 




c. 






Phân tích:
Đoán nghiệm:   phải làm xuất hiện nhân tử

 




 




Giải
Điều kiện :







 



  



  













 







 



 




nên



 
Kết hợp điều kiện ta được 





TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
7

Ví dụ 4 (Tính chất hàm số)
a.


  





b.

  






c.

 

  



 



a.


  





Phân tích:
Vế trái là hàm đồng biến, vế phải là hàm nghịch biến.
Phương trình có nghiệm duy nhất.
Giải
Điều kiện :  



 


  

 
Xét hàm 





 





  




 


 


 
Suy ra 



đồng biến trên  . Do đó phương
trình 



 có nghiệm duy nhất.
Ta có: 



  là nghiệm của (1).
Kết hợp điều kiện ta được 





b. 





  


Phân tích:
Vế trái, vế phải có dạng


Xét hàm 





  

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
8
Giải
Điều kiện :  

Xét hàm 





  





 
Suy ra 



đồng biến trên .
Ta có:













 




  

 
Kết hợp điều kiện ta được 
b.  







  
Phân tích:
 





 

 



  
Vế trái, vế phải có dạng 

 
Xét hàm 






Giải
Điều kiện : 
Xét hàm 










 






 
Suy ra 



đồng biến trên 
Ta có:

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
9








 
 



Kết hợp điều kiện ta được 

































TH.S ĐỖ XUÂN


HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
10
II. Giải phƣơng trình bằng phƣơng pháp đặt ẩn phụ


Ví dụ 1
a. 

 

 
b. 





c.

 

  

 


Giải
a. 


 

 
Điều kiện :   
Đặt 



 






Thế vào (1) ta được


  
Với  

  


Vậy 


b. 






Điều kiện : 


 [






 







 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
11
Đặt 





 

  





Thế vào (1) ta được


  
Với   


 




. Vậy 





c.


 

  


Điều kiện :  
Đặt 

 

 

 




 



 
Thế vào (1) ta được


 
Với 

 


  


 




  
  

  



 


 



 


 


 





Vậy 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
12



Ví dụ 2
a. 2





 
b. 






c.










 




Giải
a. 2





 
Điều kiện :



Đặt











 

 




Do đó

 






















 







 
 
Với  ta có






 
 Vậy


TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP

13
b. 






Điều kiện 

 


Đặt











 





Do đó


















 





 
  

Với  







 


 


 
Với     




 


Vậy 





c.










 


ĐK : 
















Đặt





















Do đó

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
14

 









 
 








 
 
 

+) 
 
  
Vô nghiệm
+) 
 
  
  
Vậy 















TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
15
Chƣơng II.
PHƢƠNG TRÌNH MŨ VÀ LOGARIT
1. Phƣơng trình mũ


Ví dụ 1
a. 

 




b. 

















Giải
a.  






Điều kiện : 


















 























 







 



Vậy 
b. 
















Điều kiện : 



















 






























 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
16
 




   


 

   



Giải (2)
 

  


 

  







 



  









  


  


Ta có


  
 

  


  

Do đó






Vậy 

Ví dụ 2
a.




b. 



 







Giải
a. 




Điều kiện : 


TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
17
Đặt 







 
 



 





Vậy 



b. 




 






Điều kiện : 





















Đặt 










 



 













Vậy 













TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
18

Ví dụ 3
a.



 

 






 


b. 



  



 

Giải
a.



 

 





 


Điều kiện :


  







 



 


Đặt 





 


 

  






 


 
Thế vào (1) ta được





 


 














 




 


 


Vậy 


b. 







 
Điều kiện : 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
19
Đặt 










  

  


  

  


 
 


 


Xét hàm 













   
 



đồng biến trên  . Do đó (2) có nghiệm duy nhất.
Ta có 



  là nghiệm của (2)
Vậy 

Ví dụ 4
a.







b. 

 


Giải
a. 






Điều kiện : 

















Xét hàm 














 


















 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
20
 



nghịch biến trên . Do đó (2) có nghiệm duy nhất.
Ta có 



  là nghiệm của (2)
Vậy 
b. 



 
Điều kiện : 






 




+) 


không phải là nghiệm của (1)
+)


 ta có









Xét hàm 


















 

 

 



 



nghịch biến trên . Do đó (2) có
nhiều nhất 2nghiệm.
Ta có 



 











  là
nghiệm của (2).
Vậy  





TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
21
2. Phƣơng trình logarit

Ví dụ 1
a.

  







b. 







 

 




Giải
a. 

  






Điều kiện :








 

 







  






  




 








 



Vậy 
b. 







 

 

 
Điều kiện :






 

  

 












  

 











 


 












TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
22
 







Vậy 









Ví dụ 2
a. 




b. 











  


c. 
















  




Giải
a. 


 

Điều kiện :
Đặt 



  

, thế vào (1) ta được


















Xét hàm 















 

















 
 



nghịch biến trên . Do đó (2) có nghiệm duy nhất.

Ta có 



  là nghiệm của (2)
Với  . Vậy 

TH.S ĐỖ XUÂN

HỌC ĐỂ BIẾT, ĐỂ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
23
b. 















Điều kiện :





































  


Đặt 


 

, thế vào (2) ta được














  






















 


























  Vậy 
c. 




















Điều kiện : 
Đặt 



thế vào (1) ta được

















 



 



 

.

×