Bài thu hoạch lich su dang, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình mới

BÀI THU HOẠCH KẾT THÚC HỌC PHẦN
HỆ ĐÀO TẠO CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
Mơn học
Tên chủ đề:
Số phách

ĐIỂM
Giảng viên chấm 1 Giảng viên chấm 2
(Ký, ghi rõ họ,
tên)

Ghim 1

Bằng số:

Bằng chữ:



Môn học
Ghim 2

Tên chủ đề:
SỐ PHÁCH

Họ và tên học viên
Mã số học viên
Lớp
Ngày nộp

(Ký, ghi rõ họ, tên)

2
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU...............................................................................................................3
NỘI DUNG...........................................................................................................4
I. Các khái niệm.....................................................................................................4
1. Khái niệm Sức mạnh dân tộc............................................................................4
2. Khái niệm Sức mạnh thời đại............................................................................4
II. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp
sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại...............................................................4
1. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin............................................................5
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại...5
3. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình mới.............6
III. Một số giải pháp để tiếp tục thực hiện có hiệu quả kết hợp sức mạnh dân tộc
với sức mạnh thời đại trong thời gian tới..............................................................8
KẾT LUẬN.........................................................................................................10
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................11


3
MỞ ĐẦU

Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là quan điểm cơ bản của
Đảng, là tư tưởng chỉ đạo chiến lược xuyên suốt của cách mạng Việt Nam. Các
văn kiện của Đảng đều khẳng định sự cần thiết phải vận dụng sáng tạo tư tưởng
kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Trong giai đoạn hiện nay, kết
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình mới đã được Đảng
ta tiếp tục nhấn mạnh bài học mang tính quy luật của cách mạng Việt Nam phát

huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thắng lợi của cách mạng Việt Nam là thắng lợi của sự kết hợp thành công nhân
tố dân tộc với nhân tố thời đại, sức mạnh quốc gia với sức mạnh quốc tế. Nhìn
lại 30 năm đổi mới, Báo cáo chính trị tại Đại hội XII một lần nữa nhấn mạnh bài
học “kết hợp phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để xây dựng và
bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”.
Ngày nay, kế thừa và vận dụng sáng tạo bài học kinh nghiệm đó tiếp tục
là một phương thức tạo nên “sức mạnh tổng hợp về chính trị, tư tưởng, kinh tế,
văn hóa, quốc phịng, an ninh, đối ngoại để bảo vệ Tổ quốc”. Đó là trách nhiệm
của tồn dân, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Tuy nhiên, trước những diễn biễn phức tạp của tình hình trong nước và
thế giới hiện nay, việc nghiên cứu, tìm hiểu về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức
mạnh thời đại có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn. Chính vì vậy, tơi chọn chủ
đề “Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình mới”
làm chủ đề viết thu hoạch.


4
NỘI DUNG
I. Các khái niệm
1. Khái niệm Sức mạnh dân tộc
Sức mạnh của dân tộc Việt Nam là sự tổng hợp của các yếu tố vật chất và
tinh thần song trước hết là sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và ý thức tự lực tự
cường dân tộc; sức mạnh của tinh thần đồn kết; của ý chí đấu tranh kiên cường,
anh dũng bất khuất cho độc lập, tự do… Sức mạnh đó đã giúp cho dân tộc ta
vượt qua mọi thử thách khó khăn trong dựng nước và giữ nước. Theo đó, sức
mạnh dân tộc được cấu thành bởi các yếu tố vật chất và yếu tố tinh thần:
* Yếu tố vật chất: Đó là tài nguyên thiên nhiên; nguồn nhân lực; sức
mạnh của nền kinh tế; sức mạnh của sự ổn định chế độ chính trị - xã hội; sức
mạnh quân sự; sức mạnh của vị trí địa chính trị, địa quân sự; sức mạnh của nền

khoa học và công nghệ.
* Yếu tố tinh thần: Sức mạnh về truyền thống như yêu nước, đoàn kết,
tương thân tương ái, chống giặc ngoại xâm; chiều sâu của nền văn hóa như sự cố
kết cộng đồng, u chuộng hịa bình và vị tha nhân ái.
2. Khái niệm Sức mạnh thời đại
Sức mạnh thời đại là tổng thể các lực lượng vật chất và lực lượng tinh
thần hình thành trong quá trình vận động của các yếu tố thời đại tạo nên, được
biểu hiện ra là sức mạnh của khoa học và cơng nghệ, sức mạnh của nguồn nhân
lực ngày càng có chất lượng cao, sức mạnh của nền kinh tế toàn thế giới ngày
càng phát triển, sức mạnh của xu thế phát triển của thời đại xu thế tồn cầu hóa
làm cho thế giới xích lại gần nhau, xu thế phát triển theo quy luật của hình thái
kinh tế xã hội xã hội chủ nghĩa và phong trào xã hội chủ nghĩa, phong trào đấu
tranh giải phóng dân tộc, đấu tranh vì hịa bình và tiến bộ xã hội.
II. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh về
kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại


5
1. Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin
Nhận rõ bản chất quốc tế của sự nghiệp cách mạng vô sản, khi viết Tuyên
ngôn của Đảng Cộng sản như bản cương lĩnh chính trị đầu tiên của giai cấp vơ
sản tồn thế giới, Mác và Ăngghen đã đề ra khẩu hiệu “Vơ sản tất cả các nước
đồn kết lại”. Trong điều kiện lịch sử đầu thế kỷ XX, khi “chủ nghĩa tư bản đã
phát triển thành một hệ thống có tính chất tồn thế giới của một nhóm nhỏ các
nước “tiên tiến” đi áp bức thuộc địa và dùng tài chính để bóp nghẹt đại đa số
nhân dân thế giới”, lãnh tụ V.I. Lênin chỉ rõ “cách mạng xã hội chủ nghĩa sẽ
không phải chỉ là và chủ yếu là một cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản cách
mạng ở từng nước chống lại giai cấp tư sản ở nước mình; khơng phải thế, đó sẽ
là cuộc đấu tranh của tất cả các thuộc địa và tất cả những nước bị chủ nghĩa đế
quốc áp bức, của tất cả các nước phụ thuộc chống lại chủ nghĩa đế quốc quốc

tế”. Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười vĩ đại, Lênin thực hiện sứ mệnh
lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội đầu tiên trên thế giới. Mặc dù đối
lập chủ nghĩa tư bản với chủ nghĩa xã hội trên nhiều phương diện, phê phán triệt
để nhiều khiếm khuyết của chủ nghĩa tư bản, nhưng Lênin vẫn sáng suốt khẳng
định: “Phải tiếp thu tồn bộ nền văn hóa do chủ nghĩa tư bản để lại và dùng văn
hóa đó để xây dựng chủ nghĩa xã hội. Phải tiếp thu toàn bộ khoa học kỹ thuật,
tất cả những kiến thức, tất cả nghệ thuật. Khơng có những cái đó, chúng ta
không thể xây dựng cuộc sống của xã hội cộng sản được”.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh
thời đại
Ngay từ những ngày đầu của hành trình tìm đường cứu nước, Nguyễn Ái
Quốc đã khẳng định: “Cách mạng An Nam là bộ phận của cách mạng thế giới.
Ai làm cách mạng trong thế giới đều là đồng chí của nhân dân An Nam cả”.
Phải giáo dục chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản cho nhân dân lao
động nước mình, làm cho tinh thần yêu nước là một bộ phận của tinh thần quốc
tế. Người kêu gọi: “vì nền hịa bình thế giới, vì tự do và ấm no, những người bị
bóc lột thuộc mọi chủng tộc cần đoàn kết lại và chống bọn áp bức”. Trong mối


6
quan hệ giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, Hồ Chí Minh nhấn mạnh
sức mạnh dân tộc là nguồn lực nội sinh giữ vai trò quyết định, cịn sức mạnh
thời đại là nguồn lực bên ngồi, nó sẽ làm cho sức mạnh dân tộc được tăng lên
và nó cũng chỉ phát huy tác dụng thơng qua nhân tố bên trong, đó là sức mạnh
dân tộc.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời
đại là sự kết hợp chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế vơ sản, là
phải xây dựng được khối liên minh chiến đấu giữa vơ sản ở chính quốc với lao
động ở thuộc địa, nhằm cùng một lúc tiến công chủ nghĩa đế quốc ở cả hai đầu. Đặt cách mạng Việt Nam trong sự gắn bó với cách mạng vơ sản thế giới. Kết
hợp chặt chẽ chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng.

Giữ vững độc lập tự chủ, dựa vào sức mình là chính, tranh thủ sự giúp đỡ của
các nước xã hội chủ nghĩa, sự ủng hộ của nhân loại tiến bộ, đồng thời không
quên nghĩa vụ quốc tế cao cả của mình. Mở rộng tối đa quan hệ hữu nghị, hợp
tác, sẵn sàng làm bạn với tất cả mọi nước dân chủ. Theo Hồ Chí Minh, ngoài các
động lực bên trong: phát triển kinh tế, sản xuất, kinh doanh, văn hóa , giáo dục,
giải phóng mọi năng lực sản xuất, làm sao cho người người nhà nhà trở nên giàu
có về cả vật chất và tinh thần; còn phải biết kết hợp với sức mạnh thời đại: tăng
cường đoàn kết quốc tế, sử dụng tốt các thành quả khoa học-kỹ thuật của thế
giới. 
3. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong tình hình
mới.
Việc xác định kịp thời đâu là những vấn đề lớn có thể hạn chế, cản trở
hoặc làm giảm sức mạnh dân tộc, sức mạnh thời đại và việc kết hợp chúng với
nhau thành động lực thúc đẩy công cuộc đổi mới, CNH, HĐH đất nước.
Trên phương diện củng cố sức mạnh dân tộc, vấn đề lớn nhất chính là
nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, tiếp tục tụt hậu về trình độ phát triển so
với các nước trong khu vực và trên thế giới. Tính ở thời điểm năm 2015, thu
nhập bình quân đầu người của Việt Nam là 2.000 USD (so với thế giới là 10.000


7
USD), đứng thứ 123/182, sau Hàn Quốc 30 - 35 năm, Malaixia 25 năm, Thái
Lan 20 năm; đứng thứ 121/187 về chỉ số phát triển con người (HDI); đứng thứ
108/130 về chỉ số sáng chế (International Property Rights Index); đứng thứ
102/124 về mức độ ô nhiễm môi trường; đứng thứ 160/190 về chỉ số y tế; hệ số
ICOR của Việt Nam là 6,99 so với 4,64 của Inđônêxia, 4,1 của Philíppin và 2,59
của Lào. Năm 1986, quy mơ GDP của Việt Nam bằng 4,1% GDP của Trung
Quốc; đến năm 2015, chỉ cịn 1,9%. Đến năm 2035, trình độ thịnh vượng của
Việt Nam vẫn chưa bằng Đài Loan, Hàn Quốc ở thời điểm 2011 và chỉ bằng 1/2
của Nhật Bản, 1/3 của Xinhgapo (Theo www.kinhtesaigononline/03.5.2015). Tỷ

lệ lao động nông nghiệp của Việt Nam hiện nay là 46,3%, tương đương với Thái
Lan, Philíppin và Inđơnêxia cách đây 30 năm. Điều đáng lo ngại nhất chính là
sự tụt hậu này là hậu quả của quá trình phát triển lạc hậu kéo dài nhiều năm qua,
với mơ hình tăng trưởng theo chiều rộng, chất lượng thấp, khơng bền vững,
khơng có sức cạnh tranh.
Vấn đề lớn thứ hai liên quan đến các lĩnh vực văn hóa, xã hội, nội chính...
Chúng ta chưa xác lập được một hệ thống chuẩn giá trị con người, giá trị xã hội
đủ sức mạnh tập hợp, động viên mọi nguồn lực tạo thành một động lực đồng
tâm, đồng thuận phục vụ công cuộc chấn hưng dân tộc, kiến thiết quốc gia hiện
đại. Tham nhũng, lãng phí, suy thối của cán bộ, đảng viên cịn nghiêm trọng,
làm nản lịng khơng ít tầng lớp nhân dân và triệt tiêu nhiều sức mạnh, động lực.
Nhiều bức xúc xã hội chưa rõ phương hướng giải quyết, trong đó có sự lúng
túng trong xây dựng nền giáo dục, y tế, văn hóa, đạo đức,... của một quốc gia
XHCN trong điều kiện kinh tế thị trường. Mơ hình, cơ chế, giải pháp phát huy
dân chủ và củng cố kỷ cương trong Đảng và toàn xã hội trong điều kiện một
đảng duy nhất cầm quyền còn nhiều vướng mắc. Những trở ngại này, đang làm
suy giảm sức mạnh dân tộc, sức mạnh nội sinh; và trong tình huống bất trắc xảy
ra, sẽ tạo nên hiểm họa lớn từ bên trong, nếu không được nhận thức và xử lý kịp
thời.


8
Trên phương diện quốc tế, bất lợi, thách thức lớn nhất đối với Việt Nam
chính là q trình điều chỉnh chiến lược của các nước lớn theo xu hướng chung
là ưu tiên lợi ích quốc gia dân tộc, sẵn sàng thỏa hiệp một cách hết sức thực
dụng, bấp chấp lợi ích, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước
khác có liên quan. Trong thực trạng này, mặc dù nước ta có hệ thống các mối
quan hệ quốc tế đa phương, đa dạng, nhưng chưa đủ chiều sâu, sự ổn định, tính
vững chắc. Tình hình càng như vậy đối với hàng chục mối quan hệ đối tác chiến
lược và đối tác toàn diện. Mặt khác, do nhiều nguyên nhân từ phía các bạn và cả

từ phía chúng ta, sự quan tâm, ủng hộ, sẵn sàng hành động vì Việt Nam của
cộng đồng quốc tế đương đại là rất khiêm tốn và có nhiều giới hạn, nếu so sánh
với các thời kỳ đấu tranh cách mạng trước kia.
III. Một số giải pháp để tiếp tục thực hiện có hiệu quả kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong thời gian tới
Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước
với sức mạnh quốc tế là vấn đề chiến lược, quyết định thành bại của sự nghiệp
cách mạng, xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Nội dung và phương thức kết
hợp phải được xác định phù hợp với từng điều kiện cụ thể. Trong tình hình hiện
nay, cần kế thừa thành tựu, kinh nghiệm của các thời kỳ trước đây; đồng thời,
cần bám sát yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ, lợi ích của quốc gia dân tộc và các xu
thế vận động của thế giới đang đổi thay để bảo đảm cho Việt Nam có được sức
mạnh tổng hợp to lớn nhất, vững bước trên con đường độc lập dân tộc và
CNXH, đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.
Để phát huy bài học kinh nghiệm mang tính quy luật của cách mạng Việt
Nam về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước
với sức mạnh quốc tế trong tình hình mới, rất cần thống nhất, nhất quán một số
định hướng cơ bản:
Một là, phải ln đặt lợi ích của quốc gia dân tộc lên trên hết, với nội hàm
cụ thể hiện nay là xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam
xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, bảo vệ


9
vững chắc độc lập và chủ quyền quốc gia. Đây là cơ sở hàng đầu để Đảng, Nhà
nước và nhân dân quyết định những vấn đề đối nội, đối ngoại trọng đại của đất
nước.
Hai là, kế thừa tinh thần “đem sức ta tự giải phóng cho ta”, phải biết “tự
lực cánh sinh”, tự lực, tự cường. Sức mạnh dân tộc, sức mạnh nội sinh là yếu tố
quyết định; sức mạnh thời đại, quốc tế, sức mạnh bên ngoài là yếu tố quan trọng,

chỉ có tác dụng và hiệu quả khi sức mạnh bên trong được chuẩn bị kịp thời, đầy
đủ.
Ba là, phịng chống mọi biểu hiện tuyệt đối hóa. Khơng được thần thánh
hóa sức mạnh dân tộc mà xem nhẹ sức mạnh thời đại, coi việc tìm kiếm những
nguồn lực quốc tế là sự lệ thuộc vào nước ngoài, là dẫn tới mất độc lập, mất bản
sắc trong phát triển, từ đó dẫn tới bảo thủ, biệt lập và nhất định sẽ đi đến chủ
nghĩa dân tộc hẹp hịi. Cũng khơng được xem nhân tố quốc tế như cứu cánh cho
mọi vấn đề, dẫn tới xem nhẹ sức mạnh dân tộc, lãng phí nhiều lợi thế nội sinh,
vơ tình bỏ rơi nhiều di sản quý báu cho sự hưng thịnh của đất nước hiện nay.
Bốn là, sự kết hợp phải trên cơ sở “thực hiện nhất quán đường lối đối
ngoại độc lập, tự chủ, hịa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng
hóa quan hệ; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng
đồng quốc tế; hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với tất cả các nước trên cơ sở
những nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc
tế”. Đây cũng chính là tư tưởng chỉ đạo hoạt động đối ngoại của Đảng ta, là cơ
sở để hiện thực hóa quan điểm “kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời
đại” ở tầm quốc gia, cũng như ở mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi lĩnh vực cụ thể. Trong
bối cảnh tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, các cấp, các ngành, các lĩnh
vực khai thác yếu tố bên ngoài để kết hợp với yếu tố nội lực đều gắn liền với
thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng.


10
KẾT LUẬN
Sự nghiệp xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc hiện nay không
thể tách rời chủ trương kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Trong
xu thế hiện nay, không quốc gia nào phát triển mà tách khỏi trào lưu chung của
thế giới. Nội dung và phương thức kết hợp phải được xác định phù hợp với từng
điều kiện cụ thể. Trong tình hình hiện nay, cần kế thừa thành tựu, kinh nghiệm
của các thời kỳ trước kia; đồng thời, cần bám sát yêu cầu, mục tiêu, nhiệm vụ,

lợi ích của quốc gia dân tộc và các xu thế vận động của thế giới đang đổi thay để
bảo đảm cho Việt Nam có được sức mạnh tổng hợp to lớn nhất, vững bước trên
con đường độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa và hội nhập quốc tế. Việt Nam cần tranh thủ cao nhất nguồn lực bên
ngồi, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững. Kết hợp sức mạnh
dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế là vấn
đề chiến lược, quyết định thành bại của sự nghiệp cách mạng, xây dựng đất
nước và bảo vệ Tổ quốc.
Việt Nam đang ngày càng mở rộng hợp tác giao lưu quốc tế đồng thời với
phát triển bản sắc dân tộc. Với chủ trương khép lại quá khứ, hướng tới tương lai,
đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, Việt Nam đã mở rộng hợp tác giao
lưu nhiều mặt với các nước, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã
hội.


11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hồ Chí Minh: Tồn tập, tập 2, 6,8,9 Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2002.
2. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội 1991, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1991,
3. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2011, tr.65-66.
4. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội sửa đổi bổ sung 2011, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội 2011,
5. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ
XII, Văn phịng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.69-70.
6. C.Mác và Ph.Ăngghen, Tồn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,

1995, tr.646.
7. V.I.Lênin, Toàn tập, tập 27, 38, 39 Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005.
8. Các bài viết về “tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp sức mạnh dân với sức
mạnh thời đại trong bối cảnh Quốc tế hiện nay” trên các tạp chí khoa học.