SKKN Mầm non 2014 - ĐỒ dùng, đồ chơi tự tạo trong dạy trẻ mẫu giáo

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN QUAN HÓA
TRƯỜNG MẦM NON THANH XUÂN
@&?
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
®å dïng ®å ch¬I tù t¹o
trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y trÎ mÉu gi¸o
Giáo viên: Cao Thị Mậu
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị: Trường Mầm non Thanh Xuân
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
Năm học: 2013 – 2014
I. ĐẶT VẤN ĐỀ.
1
1. Cơ sở khoa học:
Đối với trẻ nhỏ, dồ chơi là một nhu cầu thiết yếu, không thể thiếu được
trong cuộc sống. Nó cần cho trẻ như thức ăn, nước uống hàng ngày.
Tuổi ấu thơ, ai trong chúng ta cũng một lần trải qua cái thời chơi đồ
hàng bằng lá cây, bằng dây cuốn của các loại dây leo. Lấy đất nặn để nặn
thành nồi, chảo, bát …, lấy rơm hoặc dây len cuốn lại thành hình búp bê…
Trẻ mầm non luôn có nhu cầu với đồ chơi mới, đặc biệt là trẻ 5 tuổi
thích được tự tay tạo ra đồ chơi cho mình. Để thỏa mãn được nhu cầu đó của
trẻ đòi hỏi giáo viên mầm non phải luôn sáng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi
phù hợp với nội dung bài dạy, phù hợp với tình huống giáo dục trong các hoạt
động.
Ngày nay, trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa, kinh tế phát
triển, đồ chơi cho trẻ cũng rất phong phú, hiện đại. Trong số đó, có những loại
đồ chơi bổ ích, nhưng cũng không ít đồ chơi còn mang tính bạo lực, phi giáo
dục, độc hại đối với trẻ em. Những loại đồ chơi phù hợp để phát triển trí tuệ
cho trẻ mang tính giáo dục càng được bổ sung phong phú đa dạng bao nhiêu
thì kích thích được tính tò mò ham hiểu biết cùng khám phá của trẻ bấy nhiêu.

Đồ dùng, đồ chơi phải phù hợp với quy luật phát triển trí tuệ của trẻ ở đúng
độ tuổi mới có tác động góp phần hình thành và phát triển trí tuệ ở trẻ.
2. Cơ sở thực tiễn.
Trong thực tế, qua nhiều năm giảng dạy, hàng ngày được tiếp xúc với
trẻ, được xem trẻ chơi, tôi nhận thấy được rằng trẻ nhỏ rất thích được chơi với
những đồ chơi mới lạ, đặc biệt là những đồ chơi mà do tự tay trẻ làm ra.
Trong khi đó, những đồ chơi hiện có trong lớp lại mang tính phổ biến, hạn
chế về số lượng và ít được thay đổi. Vì vậy trẻ sẽ không phát huy được tính
tích cực sáng tạo trong các hoạt động.
Bên cạnh đó, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình,
thường có rất nhiều sản phẩm bị loại bỏ sau khi sử dụng, chẳng hạn như vỏ
chai dầu gội, sữa tắm, lon bia, vỏ hộp sữa, bìa lịch cũ, đĩa CD bị trầy cũ… đó
2
là nguồn vật liệu rất phong phú và đa dạng, có thể tận dụng làm những việc
hữu ích. Nếu chúng ta có ý thức thu gom, chọn lọc từ nguồn phế thải đó và có
ý tưởng làm các đồ dùng, đồ chơi thì có thể biến những chiếc hộp, bìa to nhỏ
thanh ô tô, tàu hỏa, nhà cửa, bàn ghế… Từ những lon bia chúng ta có thể tạo
thành chú sâu nhỏ học toán, học chữ đưa vào các giờ dạy, các góc chơi của trẻ
ở trường mầm non. Làm như vậy chúng ta sẽ tiết kiệm được tiền mua sắm vật
liệu, tạo ra nhiều đồ chơi mang tính sáng tạo phong phú cho lớp học của
mình. Những đồ chơi này vừa dễ làm, dễ sử dụng trong các giờ học và các
hoạt động. Qua đó hình thành ý thức tuyền truyền với mọi người xung quanh,
từ trẻ đến phụ huynh học sinh về việc bảo vệ môi trường. Và như vậy, chúng
ta đã giảm thiểu được lượng rác thải ra môi trường.
Từ những lý do trên, bản thân tôi là mét giáo viên trực tiếp giảng dạy,
tôi đã dựa vào kinh nghiệm của bản thân tôi và những người đi trước, dựa vào
sách báo… tôi xin đưa ra một số mẫu “Đồ dùng đồ chơi tự tạo trong công
tác giảng dạy trẻ mẫu giáo”.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
1.Đặc điểm tình hình

a. Thuận lợi.
Bản thân là một giáo viên trực tiếp giảng dạy và có nhiều thời gian tiếp
xúc trực tiếp với trẻ.
Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em, phối hợp
thường xuyên với giáo viên, đóng góp những vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi
cho trẻ.
b.Hạn chế:
Công việc bận rộn rất nhiều cũng không có thời gian đầu tư cho việc
làm đồ dùng, đồ chơi.
Đội ngũ giáo viên trong trường năng khiếu làm đồ dùng đồ chơi cũng
còn nhiều hạn chế.
3
Số lượng trẻ trong lớp đông dẫn tới khó khăn trong việc tổ chức các
hoạt động sáng tạo thu hút trẻ tham gia.
2.Cách làm một số đồ dùng, đồ chơi
Điều gì đã gắn bó và hấp dẫn trẻ với các đồ chơi tự tạo đến thế? Phải
chăng những đồ chơi này đã phần nào thỏa mãn được nhu cấu thiết yếu của
trẻ thơ, ngoài những nhu cầu về dinh dưỡng, ăn mặc và phát triển thể lực, trẻ
thơ còn có những nhu cầu khác nữa mà các bậc phụ huynh cùng cô giáo nuôi
dạy trẻ cần quan tâm đến:
* Thoả mãn nhu cầu đợc tham gia hoạt động của trẻ.
* Thỏa mãn nhu cầu giải trí, vui chơi của trẻ.
* Thỏa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ.
* Thỏa mãn nhu cầu giao tiếp của trẻ.
* Thỏa mãn nhu cầu tưởng tượng của trẻ.
2.1. Rối mở:
a) Nguyên liệu:
- Vải vụn, bông, dây len, dây ruy băng.
- Giấy vẽ, màu sáp, giấy màu, hồ dán, keo
b) Cách làm:

Lấy một nắm bông xoay tròn và lấy vải bọc kín làm phần đầu của con
rối. Lấy một miếng bìa nhỏ, cuốn tròn dạng ống (hay vỏ lọ hồ dán đã hết) để
làm thân con rối, tiện cho việc sử dụng, điều khiển rối sau này.
*Cách sử dụng:
Với loại rối này, ta có thể sử dụng để làm các nhân vật truyện trong giờ
làm quen văn học hay đưa vào hoạt động góc. Rối mở có thể sử dụng cho cả
trẻ ở cả 3 khối lớp.
Ví dụ: Trẻ nhỏ, cô vẽ sẵn mắt, mũi, chân tay các con rối, trẻ chỉ tô màu
và dán lên con rối đó là có thể chơi được. Với trẻ lớn hơn, cô để trẻ tự vẽ, cắt
hoặc xé dán các bộ phận của con rối và dán lên con rối để chơi.
*Loại rối này thỏa mãn được các nhu cầu của trẻ:
4
- Thoả mãn nhu cầu đợc tham gia làm các bộ phận của con rối
- Thỏa mãn nhu cầu vui chơi giải trí: Trẻ chơi với đồ chơi
- Thỏa mãn nhu cầu nhận thức: Vận dụng vốn kiến thức của trẻ để vẽ,
cắt, xé dán các bộ phận của cơ thể.
- Thỏa mãn nhu cầu tưởng tượng: Trẻ có thể tưởng tượng ra các nhân
vật rối và làm theo ý thích của mình.
- Thỏa mãn nhu cầu giao tiếp: Hai trẻ sử dụng nhân vật rối và nói
chuyện giao tiếp với nhau.
2.2. Làn đi chợ
a.Nguyên liệu:
-Vỏ can nước rửa chén/bát.
- Kéo
- Giấy màu
- Ghim bấm
- Hồ dán, băng dính hai mặt.
b. Cách làm:
Dùng dao, kéo cắt lấy khoảng 1/3 phần dưới của can, sau đó cắt tiếp 2
miếng rời ( hình chữ U) có bản rộng khoảng 2cm để làm quai làn (có thể thay

thế bằng hai đoạn mút xốp có chiều dài khoảng 20cm, chiều rộng 2cm)
Dùng ghim bấm quai vào chiếc làn.
5
Cắt giấy màu và dán trang trí lên chiếc làn theo ý thích của trẻ.
c.Cách sử dụng:
Với loại đồ chơi này ta có thể sử dụng để làm đồ dùng trong các góc
chơi và làm đồ dùng cho trẻ học bài. Khi đó trẻ rất hứng thú.
2.3. Thỏ giấy
a) Nguyên liệu:
- Giấy trắng (hoặc giấy nến) màu trắng và màu hồng
- Giấy vụn
b) Cách làm:
Vò cho tờ giấy hơi nhăn lại một chút, sau đó cho giấy vụn vào trong và
bọc lại thành cuộn tròn.
Cuốn một băng giấy nhỏ có chiều dài khoảng 40cm, bề rộng 6cm để làm
tai thỏ.
Đặt ngang băng giấy lên giữa bọc giấy tròn sau đó gấp phần giấy thừa
của bọc giấy xuống chặn ngang băng giấy. Cuối cùng nhét và giấu các mép
giấy thừa cho thật khéo, vừa làm vừa chỉnh lại bọc giấy cho giống khuôn mặt
chú thỏ, kéo chỉnh băng giấy cho đều hai bên để làm tai thỏ.

Vo hai cục giấy tròn nhỏ màu trắng, một cục giấy màu hồng và cắt hai
dải giấy nhỏ màu hồng.
6
Dùng hồ dán dải giấy màu hồng lên hai tai thỏ.
Dán hai cục giấy màu trắng và hồng lên khuôn mặt để làm mũi và
mồm, vẽ mắt, dính thêm mấy sợi râu và đính nơ cho thỏ.
b.Cách sử dụng:
Với loại đồ chơi này ta có thể sử dụng để làm các nhân vật trong
truyện, thơ, các trò chơi cho trẻ. (vớ dụ: ở trẻ nhỏ trẻ sử dụng những con thỏ

này để cùng nhau kể lại chuyện hay tự nghĩ ra nội dung câu chuyện để kể dựa
vào những con thỏ sẵn có. Trẻ tự mình làm ra và chơi với chúng. Khi đó trẻ
rất thích.
2.4. Búp bê ngộ nghĩnh
a) Chuẩn bị
Vỏ chai sữa tươi Fristi
Bút dạ màu đen
Quả bóng bàn (màu vàng)
Nắp chai nhựa (hoặc nắp chai bia)
Mút xốp
Một túm len (màu vàng hoặc da cam )
Hồ dán, băng dính hai mặt.
b) Cách làm.
Dùng vỏ chai sữa tươi Fristi làm thân búp bê (có thể bóc nhãn mác của
chai rồi trang trí lại hoặc giữ nguyên tuỳ thích).
Dùng hồ dán để gắn quả bóng bàn lên trên miệng của vỏ chai sữa để
làm đầu.
Buộc túm len lại ở một đầu rồi lộn ngược ra (để dấu nốt buộc) và dùng
hồ (hoặc băng dính hai mặt) dán “tóc” lên đầu cho Búp bê.
Cắt từ miếng mút xốp hình vành mũ rồi dán vành mũ vòng qua nút chai
để tạo thành chiếc mũ rồi đội lên đầu cho Búp bê.
Dùng búp dạ vẽ các bộ phận trên mặt “Búp bê”. Mái tóc của Búp bê có
thể để xoã tự nhiên hoặc tết, buộc các kiểu theo ý thích của trẻ.
7
c) Cách sử dụng:
Với loại búp bê này ta có thể sử dụng để làm các nhân vật trong môn
làm quen văn học. (ví dụ: ở trẻ nhỏ trẻ sử dụng những con búp bê này để cùng
nhau kể lại chuyện hay tự nghĩ ra nội dung câu chuyện để kể dựa vào những
con búp bê sẵn có. Trẻ lớn thì cô chuẩn bị những nguyên liệu để cho trẻ tự
làm dưới sự hướng dẫn của cô. Khi đó trẻ rất hứng thú.

2.5. Con sâu
a) Chuẩn bị
4 chiếc cốc đựng thạch.
1 đoạn dây điện nhỏ dài khoảng 5cm
Giấy màu, bút dạ.
Băng dính.
b) Cách làm
Úp những chiếc cốc xuống và dùng băng dính để dính chúng xát lại với
nhau.
Uốn cong đoạn dây điện rồi dùng băng dính để dính đoạn dây lên phần
đầu của chiếc cốc đầu tiên, thế là chú sâu đã có đôi râu thật ngộ nghĩnh.
Dùng giấy màu hoặc bút dạ để dán, vẽ trang trí thân mình, mắt, mũi,
miệng cho chú sâu.
c) Cách sử dụng:
8
Được sử dụng trong giờ làm quen với toán và làm quen môi trường xung
quanh. Trong giờ làm quen với chữ cái: Cô đố trẻ bên trái chữ u là chữ gì?
Hoặc bên phải chữ d là chữ gì? Cô vừa củng cố được chữ cái và củng cố được
bên phải, bên trái cho trẻ.
Trong giờ làm quen với toán: Trẻ sắp xếp các số trên thân con sâu từ 1
đến 10. Xác định được số liền trước, số liền sau của các số trong dãy số tự
nhiên. Khi các số được gắn trên thân con sâu, trẻ dễ dáng xác định hơn là khi
cô chỉ gắn một dãy số tự nhiên lên bảng từ 1- 10.
Trong giờ làm quen môi trường xung quanh: Con vật đứng trước con
chó là con gì? Con vật đúng sau con mèo là con gì?
2.6. Con rắn
a) Chuẩn bị
- Một mảnh giấy hình vuông (màu sắc tuỳ thích).
- Bút dạ, bút chì
- Kéo, hồ dán, một mẩu giấy màu đen.

b) Cách làm
Dùng bút chì vẽ một đờng xoáy ốc theo chiều từ ngoài vào trong, kết
thúc ở tâm vòng tròn. Mỗi đường vẽ ở từng vòng cách nhau khoảng 1,5 - 2
cm.
Dùng ké cắt theo đường vừa vẽ. Tâm vòng tròn chính là đầu của con rắn.
Cắt và dán mắt cho con rắn.
Cầm đầu của con rắn kéo lên
9

c) Cách sử dụng
Trong giờ làm quen chữ cái:Cho trẻ nhận biết chữ o, e,c
2.7. Chú ếch tinh nghịch
a) Chuẩn bị
- Một tờ giấy màu xanh lá cây (khổ A4)
- Một dải giấy đỏ
- Keo, hồ dán
b) Cách làm
Gấp theo chiều dài mảnh giấy màu xanh thành 3 phần, tạo thành một
hình chữ nhật dài.
Gấp hình chữ nhật dài thành phần , tạo ra hình dạng chữ "W".
Dán mắt ếch.
Cắt ra từ giấy đỏ hình chiếc lỡi dài và dán một đầu vào vào trong
miệng của ếch, một đầu thò ra ngoài.
Đặt ngón cái ở hàm dới của ếch, và đặt 3 ngón tay ở hàm trên, cử động
các ngón tay để làm cho miệng của chú ếch mở ra ngậm vào.
C.Cách sử dụng:
10
Với những chú ếch này ta có thể sử dụng để làm các nhân vật trong
môn làm quen văn học và làm đồ dùng học toán, hoạt động góc. Trẻ có thể tự
làm bằng cách cắt và gấp, dán các bộ phận lại với nhau và trẻ được chơi với

những chú ếch mà mình vừa làm ra. Khi đó trẻ rất thích thú.
2.8. Những chú hề
a) Chuẩn bị
- Bìa cattong
- Giấy màu, hồ dán
- Kéo
- Bút dạ
- Ghim bấm
b) Cách làm
Vẽ và cắt từ tờ giấy cattong hình bầu dục để làm khuôn mặt chú hề.
Tô màu và trang trí tay, mắt, mũi, miệng cho chú hề theo ý thích.
Đục thủng hai lỗ (đút vừa ngón tay) ở phía dưới của hình chú hề.
Đút hai ngón tay (ngón giữa và ngón trỏ) từ phía sau của hình, bây giờ
ngón tay của trẻ chính là chân của chú hề. Bé hãy di chuyển hai ngón tay để
chú hề đang bước đi nhé.
* Với cách làm tơng tự, chỉ cần thay đổi hình vẽ là bé đã có những chú
khủng long biết đi, những bạn nhỏ khiêu vũ hay bạn trai đá bóng
11
c) Cách sử dụng:
- Với loại đồ chơi này ta có thể sử dụng trong giờ làm quen văn học: là
nhân vật trong các câu chuyện, bài thơ.

2.9. Mặt nạ Thỏ
a) Chuẩn bị
- 2 chiếc đĩa (loại đĩa du lịch, dùng một lần).
- Sợi dây chun
- Giấy màu, hồ dán
- Kéo
- Ghim bấm
b) Cách làm

- Làm cho khuôn mặt của thỏ: Lấy một chiếc đĩa sau đó cắt đi khoảng 1/ 4.
- Cắt chiếc đĩa còn lại làm đôi để làm hai tai của thỏ.
- Dùng ghim bấm hai tai vào mặt thỏ.
- Đục thủng hai lỗ để làm mắt mặt nạ.
- Cắt và dán hình tròn vò trung tâm của khuôn mặt để làm mũi của thỏ.
- Đục hai lỗ nhỏ đỗi xứng nhau ở hai bên khuôn mặt và buộc sợi dây
chun vào, cố định hai đầu dây.
- Trang trí mặt nạ theo ý thích, Đừng quên vẽ râu cho Thỏ nhé!
*: Với cách làm tơng tự, chỉ cần thay đổi hình vẽ là bé đã có những
chiếcmặt nạ khác nhau trong những dịp vui Tết trung thu hay loàm quà tặng
bạn
12

c) Cách sử dụng:
- Với loại mặt nạ này ta có thể sử dụng để học toán, học các số lượng
(Dạy trẻ đếm các con vật).
- Sử dụng để bày vào các sa bàn dạy làm quen văn học, làm quen với
MTXQ.
- Sử dụng để chơi ở góc học tập của trẻ đặc biệt là trẻ mẫu giáo lớn có
thể sử dụng các hình hình học các hình hình học cơ bản làm những con vật
làm trẻ thích.
2.10. Con chuồn chuồn
a) Nguyên liệu:
- Thìa sữa chua/thìa xúc kem (bằng nhựa hoặc gỗ).
- Giấy màu, hồ dán
- 2 chiếc cúc màu đen (nếu có)
- Bút dạ màu đen.
13
b) Cách làm:
- Xé hoặc cắt hình đôi cánh của chú chuồn chuồn từ giấy màu.

- Dán đôi cánh lên chiếc thìa (ở vị trí ngay dới phần xúc).
- Dùng bút vẽ trang trí mắt, mũi, miệng, thân mình cho chú chuồn chuồn.
Có thể dán hai chiếc cúc để làm cho đôi mắt của chú chuồn chuồn trông thật
nổi bật.
c) Cách sử dụng:
- Loại đồ chơi này ta có thể sử dụng để học toán, học các số lượng (Dạy
trẻ đếm các con vật).
- Sử dụng để bày vào các sa bàn dạy làm quen văn học, làm quen với
MTXQ.
- Sử dụng để chơi ở góc học tập của trẻ đặc biệt là trẻ mẫu giáo lớn có
thể sử dụng các hình hình học các hình hình học cơ bản làm những con vật
làm trẻ thích.
1. Kết quả thực hiện:
- Sau khi thử nghiệm, các đồ dùng, đồ chơi tự tạo vào trong giảng dạy và
tổ chức các hoạt động cho trẻ, tôi thấy chất lượng ngày càng được nâng cao.
- Nâng cao chất lượng làm quen chữ cái: Qua trò chơi zic zắc và con sâu
học chữ: trẻ nhớ lâu các chữ cái đã học. trẻ hứng thú và tích cực nhận biết,
phân biệt và phát âm các chữ cái đã học.
- Nâng cao chất lượng làm quen với toán: Qua đồ chơi con sâu học toán
và bảng hoa: Trẻ dễ dàng nhận biết vị trí các số liền trước, liền sau trong các
dãy số tự nhiên, Trẻ thích được thêm, bớt, tạo nhóm và chia các đối tượng
thành 2 phần trong phạm vi 10 một cách dễ dàng.
- Nâng cao chất lượng làm quen văn học và phát triển ngôn ngữ thông
qua đồ chơi rối mở: Trẻ biết thể hiện tính cách của nhân vật qua khuôn mặt
của rối, phát triển tình cảm, thẩm mỹ, yêu cái đẹp. Nhờ các đồ dùng, đồ chơi
14
do mình tự làm ra, trẻ dễ dàng nhanh thuộc truyện hơn và thích được kể lại
chuyện cùng với các con rối nhỏ đó.
- Nâng cao chất lượng môn hoạt động tạo hình: Thông qua rối mở và
một số sản phẩm của đất nặn: Kỹ năng vẽ, nặn, cắt, xé của trẻ được nâng cao,

phát triển khả năng khéo léo của đôi bàn tay, là tiền đề cho trẻ khi bước và
tiểu học.
- Những mẫu trên đã được phổ biến cho giáo viên thực hiện, ứng dụng
cho các tiết dạy, hoạt động vui chơi, các góc chơi và dùng trang trí lớp. Tận
dụng được nguyên vật liệu thừa, dễ tìm có sẵn, không tốn nhiều tiền của, hiệu
quả đạt được khá cao. Trẻ tham gia thực hiện cùng cô một cách dÔ dàng ở
mọi nơi, mọi lúc.
I. KẾT LUẬN
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong việc làm đồ dùng
và đồ chơi tự tạo cho trẻ rất có hiệu quả trong công tác giảng dạy. Tuy nhiên,
trong khi thực hiện, muốn đạt đợc hiệu quả tối đa, theo tôi cần lưu ý thêm một
số vấn đề sau:
- Giáo viên phải nắm vững phương pháp bộ môn để đưa đồ dùng vào giờ
dạy vào các hoạt động một cách hợp lý.
- Tích cực tham khảo tài liệu trong và ngoài chương trình, học hỏi đồng
nghiệp để nâng cao trình độ, hình thức và phương pháp giảng dạy phù hợp.
- Bản thân giáo viên phải chịu khó, kiên trì, có khả năng tạo hình tốt để
tạo ra sản phẩm đẹp, phù hợp với độ tuổi trẻ.
- Cần có sự kết hợp với phụ huynh một cách khéo léo, lôi cuốn phụ
huynh để phụ huynh cùng đóng góp các vật liệu đã qua sử dụng.
Giáo viên cần phải tạo ra nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia vào các
hoạt động, được tham gia giúp cô những công việc vừa sức, đồ chơi được làm
trên cơ sở hứng thú, theo nhu cầu của trẻ mới đạt hiệu quả cao nhất trong
công tác giáo dục trẻ.
15
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm trên là do tôi viết, không sao
chép của người khác.
Xin chân thành cảm ơn.
Thanh Xuân, ngày 20 tháng 04 năm 2014
Người viết

Cao Thị mậu
Hội Đồng Khoa Học Hội Đồng Khoa Học
Trường MN Thanh Xuân Nghành Giáo Dục Huyện Quan Hóa
16