Skkn nâng cao hiệu quả dạy học thông qua hoạt động khởi động trong giảng dạy môn địa lí 11 ở trường thpt lê quý đôn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH YÊN BÁI
TRƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN

BÁO CÁO SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
Lĩnh vực : GD & ĐT - Địa lý
“Nâng cao hiệu quả dạy học thông qua hoạt động khởi động trong giảng dạy
mơn Địa lí 11 ở trường THPT Lê Q Đơn”

Tác giả

: Lưu Thị Loan

Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ

: Giáo viên

Đơn vị công tác

: Trường THPT Lê Quý Đôn

Yên Bái, ngày 01
1 tháng 01 năm 2022


I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:
“Nâng cao hiệu quả dạy học thông qua hoạt động khởi động trong giảng dạy
mơn Địa lí 11 ở trường THPT Lê Quý Đôn”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: GD & ĐT - Địa lý
3. Phạm vi áp dụng sáng kiến: Sáng kiến có thể áp dụng cho các trường THPT

trong tỉnh và ở các tỉnh khác.
4. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ ngày 05 tháng 09 năm 2020 đến ngày 01tháng 01 năm 2022
5. Tác giả:
Họ và tên: Lưu Thị Loan
Năm sinh: 1989
Trình độ chun mơn: Cử nhân sư phạm Địa lí
Chức vụ cơng tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường THPT Lê Quý Đôn
Địa chỉ liên hệ: Trường THPT Lê Quý Đôn – Trấn Yên – Yên Bái.
Điện thoại: 0819055655
II. MƠ TẢ SÁNG KIẾN:
1. Tình trạng các giải pháp đã biết
Cùng với sự phát triển đồng bộ các lĩnh vực trong tồn xã hội, giáo dục phổ
thơng nước ta cũng đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận
nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc
học sinh học được cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng được cái gì qua việc
học. Để đảm bảo được điều đó, phải thực hiện được việc chuyển từ phương pháp
dạy học theo lối ”truyền thụ một chiều” sang dạy học cách vận dụng kiến thức, rèn
luyện kỹ năng, hình thành năng lực cho người học; đồng thời phải chuyển cách
đánh giá kết quả giáo dục từ kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận
dụng kiến thức, giải quyết vấn đề, coi trọng cả kiểm tra đánh giá kết quả học tập
với kiểm tra đánh giá trong q trình học tập để có thể tác động kịp thời nhằm
nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy và học.
Đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới toàn diện trong GD – ĐT, Bộ GD –
ĐT có cơng văn số 5555/BDGĐT-GDTrH ngày 8 tháng 10 năm 2014 hướng dẫn
và cụ thể hóa những yêu cầu trong đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát
huy tính tích cực của học sinh: “hình thức giao nhiệm vụ sinh động, hấp dẫn, kích
thích được hứng thú nhận thức của học sinh”.
2

Trước những định hướng đổi mới của Đảng, Nhà nước và của ngành về dạy
học phát huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh; cơ bản giáo viên trường THPT
Lê Q Đơn nói chung và giáo viên Địa lí nói riêng đã có tinh thần đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng lấy học sinh làm trung tâm, phát huy tính tích
cực, chủ động của các em. Tuy nhiên, phần lớn các thầy cô giáo đều hướng đến
việc đổi mới trong hoạt động hình thành kiến thức là chủ yếu, chưa quan tâm đúng
mức tới hoạt động khởi động cũng như vai trò của khởi động trong việc định
hướng tiết dạy, tạo tâm lý tích cực cho học sinh để các em chủ động và tích cực
khai thác, khám phá kiến thức mới nhằm đạt được mục tiêu giáo dục đề ra về kiến
thức, kỹ năng và những năng lực cần hình thành cho học sinh sau mỗi tiết học.Việc
thực hiện tiết dạy của một số giáo viên vẫn cịn theo hình thức cũ: nặng về lý
thuyết, thiếu đi tính hấp dẫn, lơi cuốn học sinh ngay từ hoạt động vào bài; giáo
viên còn xem nhẹ việc dẫn dắt vào bài mà chủ yếu dành thời gian cho việc tìm hiểu
kiến thức mới dẫn đến tiết học khơ khan, học sinh thụ động trong việc tiếp thu kiến
thức.
Một tiết dạy thu hút được sự chú ý, kích thích được sự tị mị tìm hiểu của
học sinh phải xuất phát ngay từ đầu tiết dạy để tạo nên hứng thú học tập cho học
sinh trong suốt quá trình diễn ra tiết học. Tuy nhiên trên thực tế, cá nhân tôi và hầu
hết giáo viên (ở các năm học trước) khi thiết kế kế hoạch bài dạy thường chỉ làm
theo hình thức giới thiệu qua một chút để vào bài, như vậy sẽ tiết kiệm được nhiều
thời gian dành cho hoạt động khai thác kiến thức mới, không lo lắng nhiều về vấn
đề thiếu thời gian, cháy giáo án,… do đó tiết học tương đối khô khan, thiên về lý
thuyết và giảng giải mà thiếu đi sự hợp tác tích cực của học sinh. Ngay từ đầu tiết
học, học sinh đã có tâm lý lo lắng (sợ bị kiểm tra bài cũ), thụ động chờ giáo viên
dẫn dắt nội dung và truyền thụ một chiều, từ đó sẽ khó tạo tâm lý để các em sẵn
sàng thực hiện nhiệm vụ một cách tích cực ở các hoạt động tiếp theo của bài học.
Đứng trước thực tế đó, tơi nhận thấy vai trò của việc đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng tích cực, phát huy tính sáng tạo của học sinh là rất quan trọng,

và việc đổi mới cần quan tâm, chú trọng thực hiện ngay từ khâu vào bài để bài học
sinh động, hấp dẫn và lôi cuốn hơn. Xuất phát từ những lí do trên, chúng tơi đã
chọn và đưa ra sáng kiến: “Nâng cao hiệu quả dạy học thông qua hoạt động khởi
động trong giảng dạy môn Địa lí 11 ở trường THPT Lê Q Đơn”
2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
* Mục đích của giải pháp:
Trước hết, hoạt động khởi động tạo hứng thú học tập cho học sinh. Một khởi
động bài học hiệu quả trước hết phải tạo được hứng thú cho học sinh. “Hứng thú là
3


một thái độ đặc biệt của cá nhân đối với một hiện tượng nào đó vừa có ý nghĩa đối
với cuộc sống, vừa mang lại khoái cảm cho cá nhân trong q trình học tập”.
Khơng phải bất cứ học sinh nào đều có sẵn niềm say mê, u thích đối với mơn
học. Vì vậy, nhiệm vụ của hoạt động khởi động là khơi gợi hứng thú đối với bài
học và hơn thế nữa còn khơi dậy niềm đam mê, gây dựng, bồi đắp tình u lâu bền
đối với mơn học.
Thứ hai là hoạt động khởi động là huy động vốn tri thức, kĩ năng nền tảng
của học sinh. Bởi dạy học là một q trình kiến tạo. Nếu ví tri thức, kĩ năng học
sinh tiếp nhận được ví như ngơi nhà, thì nền móng sẽ xuất phát từ những tri thức,
kĩ năng vốn có, nền tảng của người học. Quan điểm dạy học kiến tạo đặc biệt chú ý
đến việc huy động kiến thức, kĩ năng, hệ giá trị nền tảng của cá nhân người học tạo
tiền đề cho việc tiếp nhận kiến thức mới. Vì vậy, một khởi động bài học hiệu quả
nên tạo ra cơ hội cho các em nhớ lại những kiến thức nền đã có, cần thiết cho việc
học bài mới.
Thứ ba là hoạt động khởi động là tạo ra mâu thuẫn nhận thức cho người học.
Học tập là một quá trình khám phá. Quá trình ấy bắt đầu bằng sự tò mò, nhu cầu
cần được hiểu biết và giải quyết mâu thuẫn giữa điều đã biết và điều muốn biết.
Một khởi động bài học thành cơng cần khơi gợi trong học trị mong muốn được tìm
hiểu, khám phá bằng những hoạt động tiếp theo trong giờ học, thậm chí là sau giờ

học. Muốn như vậy, hoạt động khởi động cần tạo ra mâu thuẫn trong nhận thức
cho học trò. Đây là tiền đề để thực hiện một loạt các hoạt động tìm tịi, giải quyết
vấn đề. Để làm được điều đó, giáo viên phải là người có ý tưởng, biết gieo vấn đề
để kích thích trí tị mị của người học.
Thứ tư là giúp giáo viên có nhận thức và hướng đi tích cực khi xây dựng kế
hoạch dạy học cũng như tổ chức các chuỗi hoạt động học tập của học sinh theo
tinh thần đổi mới.
Thứ năm là khi sáng kiến hoàn thành sẽ bổ sung, cung cấp thêm nguồn tư
liệu về các hình thức tổ chức hoạt động khởi động có thể áp dụng trong dạy học ở
các trường THPT nói chung ở trường THPT Lê Q Đơn nói riêng.
* Nội dung giải pháp
2.1. Cơ sở lí luận
Trong Báo cáo chính trị Đại Hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã xác định :
“Đổi mới chương trình nội dung, phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại;
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo
dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng
thực hành, ý thức trách nhiệm xã hội” Nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung
4


ương Đảng lần thứ 8( Khóa XI) cũng đã nêu yêu cầu “ Đổi mới căn bản , toàn diện
nền giáo dục Việt Nam. Trong đó việc đổi mới giáo dục phổ thông được xem là
khâu đột phá. Nội dung trọng tâm của việc đổi mới căn bản toàn diện giáo dục phổ
thông là sự phát triển năng lực người học, từ đó nâng cao chất lượng của nguồn
nhân lực trong chiến lược phát triển đất nước”. Thứ trưởng Bộ giáo dục đào tạo
Nguyễn Vinh Hiển từng khẳng định “Dạy học phát triển năng lực là đổi mới căn
bản cốt lõi nhất của đổi mới giáo dục hiện nay”. Hay Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim
Dung (Học viện quản lý giáo dục) cho rằng: “Đổi mới giáo dục là chúng ta không
quá chú trọng vào mục tiêu kiến thức, phải đặc biệt chú trong mục tiêu hình thành
năng lực cho người học”; PGS, TS Hà Thế Truyền cũng khẳng định việc xác định

năng lực người học là khâu tiên quyết là chìa khóa đổi mới giáo dục hiện nay.
Vì thế mục tiêu, yêu cầu của phương pháp giáo dục phổ thông là phải phát
huy được tính tích cực, chủ động của người học, phù hợp với đặc điểm của từng
lớp học, môn học, bồi dư ng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng vào
thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.
Đây là định hướng cơ bản, thiết thực đối với mỗi giáo viên, cũng là yếu tố quyết
định hiệu quả của một giờ dạy mơn Địa lí trong nhà trường.
2.2. Cơ sở thực tiễn
Khởi động là hoạt động đầu tiên, hoạt động này nhằm giúp học sinh huy động
những kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm của bản thân về các vấn đề có nội dung liên
quan đến bài học mới. Hoạt động khởi động sẽ kích thích tính tò mò, sự hứng thú, tâm
thế của học sinh ngay từ đầu tiết học. Hoạt động khởi động thường được tổ chức
thông qua hoạt động cá nhân hoặc hoạt động nhóm sẽ kích thích sự sáng tạo, giúp học
sinh hình thành năng lực hợp tác, tinh thần học hỏi, giúp đ nhau khi thưc hiện nhiệm
vụ. Chuẩn bị phần khởi động như thế nào cho hiệu quả phải dựa vào nội dung bài, đối
tượng học sinh và cả điều kiện của giáo viên.
Từ nhiều năm nay, phương pháp dạy học Địa lí đã rất chú ý đến khâu tạo tâm
thế cho học sinh. Một trong những mục đích của giờ học là làm sao tạo được hứng
thú và giáo dục nhân cách cho học sinh. Nhưng việc tiếp thu kiến thức, đặc biệt là
kiến thức mơn học có rất nhiều nội dung khó liên quan đến các chuyên ngành mặc
dù vậy việc truyền thụ kiến thức cho học sinh lại khơng thể mang tính p buộc. Nó
chỉ thực sự hiệu quả khi bắt nguồn từ sự tự nguyện hay có cảm giác thích thú.
Thiết nghĩ, trong cuộc sống hay trong dạy – học, bước khởi đầu luôn là bước tạo
nền tảng, tâm thế. Nền tảng vững, tâm thế tốt thì các hoạt động phía sau mới hiệu
quả. Và ngược lại, nếu khởi đầu khơng tốt thì các hoạt động khác cũng vơ cùng
khó khăn.
Hoạt động khởi động dù chỉ là một khâu nhỏ, không nằm trong trọng tâm
kiến thức cần đạt nhưng nó có tác dụng tạo tâm thế thoải mái, nhẹ nhàng, hưng
phấn cho học sinh vào đầu giờ học. Điều đó có nghĩa là nó sẽ ảnh hưởng lớn đến
tồn bộ bài dạy. Vậy nên nếu vì nó chỉ là khâu nhỏ mà bỏ qua thì là một sai lầm

5


lớn. Hơn nữa x t từ góc độ tâm lý lứa tuổi và khả năng tiếp thu kiến thức của học
sinh ở giai đoạn lứa tuổi này có thể thấy rằng nhu cầu tìm hiểu, phát triển tư duy
kiến thức, kỹ năng, cảm xúc thẩm mỹ là rất lớn. Nhưng các em có tư tưởng muốn
tự khám phá, thích độc lập trong suy nghĩ, có chủ kiến của riêng chứ khơng thích
bị áp đặt. Các em khơng thích một giờ học gị bó, căng thẳng. Cho nên cách tổ
chức hoạt động theo phương châm: học mà chơi, chơi và học là một cách hay để
lôi k o, tạo tâm thế thoải mái cho học sinh
Trong những năm gần đây, việc đổi mới phương pháp và kĩ thuật dạy học đã
được sử dụng trong nhiều giờ dạy Địa lí ở trường trung học phổ thông. Tuy nhiên,
phần lớn các thầy cô giáo đều hướng đến việc đổi mới trong hoạt động hình thành
kiến thức là chủ yếu, chưa quan tâm đúng mức tới hoạt động khởi động cũng như
vai trò của khởi động trong việc định hướng tiết dạy, tạo tâm lý tích cực cho học
sinh để các em chủ động và tích cực khai thác, khám phá kiến thức mới nhằm đạt
được mục tiêu giáo dục đề ra về kiến thức, kỹ năng và những năng lực cần hình
thành cho học sinh sau mỗi tiết học.Việc thực hiện tiết dạy của một số giáo viên
vẫn cịn theo hình thức cũ: nặng về lý thuyết, thiếu đi tính hấp dẫn, lơi cuốn học
sinh ngay từ hoạt động vào bài; giáo viên còn xem nhẹ việc dẫn dắt vào bài mà chủ
yếu dành thời gian cho việc tìm hiểu kiến thức mới dẫn đến tiết học khô khan, học
sinh thụ động trong việc tiếp thu kiến thức.
Về phía giáo viên khi thiết kế kế hoạch bài dạy thường chỉ làm theo hình
thức giới thiệu qua một chút để vào bài, như vậy sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian
dành cho hoạt động khai thác kiến thức mới, không lo lắng nhiều về vấn đề thiếu
thời gian, cháy giáo án,… do đó tiết học tương đối khô khan, thiên về lý thuyết và
giảng giải mà thiếu đi sự hợp tác tích cực của học sinh. Ngay từ đầu tiết học, học
sinh đã có tâm lý lo lắng (sợ bị kiểm tra bài cũ), thụ động chờ giáo viên dẫn dắt nội
dung và truyền thụ một chiều, từ đó sẽ khó tạo tâm lý để các em sẵn sàng thực hiện
nhiệm vụ một cách tích cực ở các hoạt động tiếp theo của bài học.

Về phía học sinh, do hầu hết các trường đại học, cao đẳng top trên thường
x t tuyển tổ hợp các mơn KHTN; chính vì vậy lượng học sinh quan tâm học tổ hợp
các mơn KHXH (trong đó có mơn Địa lí) khơng nhiều. Tâm lý các em coi đây là
mơn phụ, ít dành sự quan tâm đến việc học Địa lí cả trên lớp cũng như ở nhà vì thế
khơng hứng thú nhiều với mơn học.
2.2.1. Một số hình thức khởi động
a. Khởi động bằng tổ chức trò chơi
Tổ chức hoạt động Khởi động bằng trị chơi có những thuận lợi: Phát huy
tính sáng tạo, hấp dẫn, gây hứng thú cho HS, giúp HS dễ tiếp thu kiến thức mới,
6


giúp chuyển tải nhiều tri thức của nhiều lĩnh vực khác nhau. Trò chơi còn là hoạt
động được các học sinh thích thú tham gia. Vì vậy nó có khả năng lôi k o sự chú ý
và khơi dậy được hứng thú học tập. ất nhiều trị chơi ngồi mục đích đó cịn có
thể ơn tập kiến thức cũ hoặc dẫn dắt các em vào hoạt động tìm kiếm tri thức mới
một cách tự nhiên, nhẹ nhàng. Hoặc có những trò chơi giúp các em vận động tay
chân khiến cho cơ thể tỉnh táo, giảm bớt những áp lực tâm lý do tiết học trước gây
ra. Theo Tiến sĩ Ngô Thị Thu Dung-Giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu
phát triển giáo dục cộng đồng (Trường ĐH GD-ĐHQG Hà Nội): "Trị chơi là một
hình thức giao tiếp bạn bè, phát triển tốt các năng lực giao tiếp, trò chơi đồng thời
là một phương tiện mà thơng qua đó HS có thể giao tiếp với nhau một cách tự
nhiên và dễ dàng hơn"”
Mục đích của việc tổ chức trị chơi là nhằm lôi cuốn HS tham gia vào các
hoạt động giáo dục một cách tự nhiên và tăng cường tính trách nhiệm; hình thành
cho HS tác phong nhanh nhẹn, phát huy tính sáng tạo cũng như tăng cường sự thân
thiện, hịa đồng giữa các HS, tạo hứng thú xua tan căng thẳng mệt mỏi trong quá
trình học tập và giúp cho việc học tập trở nên nhẹ nhàng, sinh động, không khơ
khan, hàn lâm, nhàm chán…
Dưới đây là một số trị chơi có thể áp dụng trong hoạt động khởi động:

Tr chơi “đi tìm ẩn số”
Trị chơi “đi tìm ẩn số” thực chất là trị chơi ơ chữ đây là 1 trò chơi phổ
biến, được sử dụng rộng rãi trong giảng dạy cũng như trong các cuộc thi trên
truyền hình. Bởi nó khơng chỉ có tính giải trí cao mà cịn rất phù hợp khi tiến hành
khởi động đầu giờ hoặc kết thúc buổi học, tạo ra sự hứng khởi khi vào tiết học
hoặc là cách ôn tập nhanh ở cuối bài phù hợp với nhiều môn học, bậc học khác
nhau. Trị chơi này có những ưu thế nhất định như: dễ thực hiện, giúp học sinh ghi
nhớ kiến thức dễ dàng, có khả năng lơi k o số đơng học sinh tham gia, phát huy
khả năng tư duy, tổng hợp kiến thức,…
Cách tổ chức: Giáo viên chuẩn bị các ô chữ hàng ngang có liên quan đến nội
dung bài học. Đáp án của các ơ chữ hàng ngang cũng chính là gợi ý cho từ hàng
dọc mà học sinh phải đi tìm.
Luật chơi: Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh chơi cá nhân, mỗi một ô trả
lời đúng sẽ có 1 phần q, ai trả lời được ơ chữ hàng ngang sẽ dành được phần quà
đặc biệt.

7


Ví dụ: Khi dạy bài thực hành tìm hiểu về Liên minh châu Âu (EU)
giáo viên có thể tổ chức cho học sinh tham gia trị chơi “Đi tìm ẩn số” trong phần
khởi động nhằm tạo khơng khí sơi nổi và hào hứng.Giáo viên chuẩn bị các câu hỏi
liên quan tới Liên minh châu Âu, sau đó tổ chức cho tất cả học sinh trong lớp tham
gia. Giáo viên tổng kết trò chơi, nhận xét khả năng tiếp thu bài trong hai tiết trước
của học sinh, khen ngợi các mặt làm tốt, rút kinh nghiệm các mặt còn hạn chế rồi
dẫn dắt học sinh vào bài mới.
Tr chơi “Chiếc hộp ma m n”:
Trò chơi này phù hợp khi tổ chức các tiết n tập, Luyện tập. Điểm đặc biệt
của trò chơi này là ở tính bất ngờ cho học sinh. Giáo viên chuẩn bị một chiếc hộp
nhỏ, trong đó có những mảnh giấy ghi các phần quà thú vị, đa dạng. Học sinh thực

hiện tốt yêu cầu sẽ được nhận quà trong chiếc hộp.
Cách tổ chức
Cách 1: Giáo viên trình chiếu hệ thống câu hỏi trên máy chiếu. Quy ước trả lời
đúng 4-5 câu sẽ được nhận 1 phần quà đặc biệt trong hộp bằng cách tự bốc.
Cách 2: Trong chiếc hộp sẽ là câu hỏi. Mỗi câu hỏi có ghi sẵn phần thưởng. Học
sinh sẽ cùng chuyền tay nhau chiếc hộp. Khi giáo viên có hiệu lệnh “dừng” cả lớp
sẽ ngừng đọc và hộp quà đến tay ai, người đó sẽ có quyền lựa chọn câu hỏi và phần
quà trong chiếc hộp.
Trị chơi này tuy thu hút số đơng học sinh nhưng lại gây ồn và có thể mất
nhiều thời gian hơn những trò chơi khác.

8


Trò chơi “Lật mảnh ghép”
“Lật mảnh gh p” là một trị chơi thường được áp dụng vào đầu tiết học.
Thơng qua các câu hỏi và hình ảnh giáo viên chuẩn bị, học sinh tìm ra các kiến
thức bổ ích cho mình, đồng thời cảm thấy hứng thú và say mê học tập, khám phá
tri thức mới.
Cách tổ chức: Giáo viên chọn một bức tranh liên quan đến chủ đề bài học,
sau đó sử dụng 4,6,9 hoặc 12 mảnh gh p để che bức tranh.

Luật chơi: Giáo viên cho học sinh lựa chọn các mảnh gh p, mỗi một mảnh
gh p là một câu hỏi, trả lời đúng một phần của bức tranh sẽ được lật mở. Trả lời
sai người khác sẽ có quyền trả lời. Ai trả lời dc bức tranh sẽ được phần quà đặc
biệt.
Tr chơi “Ai nhanh hơn”
Đây là trò chơi gần giống với kĩ thuật dạy học “tia chớp”, thường diễn ra vào
đầu tiết học. Trò chơi nhằm rèn luyện cho học sinh khả năng phản ứng nhanh trong
một khoảng thời gian ngắn.

Cách tổ chức: Giáo viên chia lớp thành các nhóm.
Luật chơi: Giáo viên nêu một chủ đề, Các nhóm thảo luận và cử đại diện
thành viên nhóm mình lên hồn thành nội dung u cầu . Kết thúc thời gian, nhóm
nào ghi được nhiều thơng tin đúng nhất sẽ dành chiến thắng. Phần thưởng có thể là
món quà nhỏ do giáo viên chuẩn bị hoặc điểm thưởng cho học sinh.
9


Trò chơi “Đối mặt”
Đây là trò chơi được biến tấu từ trị chơi : Đối mặt” trên truyền hình nhằm rèn
luyện cho học sinh khả năng tự tin khi đối mặt với người khác đồng thời củng cố
kiến thức địa lí trong bài học.
Luật chơi:chọn HS tham gia chơi(khoảng 8 đến 10 em), xếp số HS tham gia
thành một vòng tròn, một học sinh là người đứng giữa vòng. Người đứng giữa
vòng sẽ gợi mở chủ đề cho những người xung quanh. Người nào trả lời đúng sẽ
được đối mặt với người ở vị trí trung tâm, người nào trả lời sai sẽ bị loại. Kết thúc
trò chơi bạn nao trả ời được nhiều câu trả lời đúng nhất sẽ giành phần thắng.
Ví dụ: Để mở rộng khắc sâu kiến thức cho HS sau khi học xong bài 5, Tiết 3
Một số vấn đề của Tây Nam Á và Trung Á, giáo viên có thể tổ chức cho HS chơi
trị “Đối mặt”
b. hởi động ằng video, tranh ảnh
Đây là hình thức khởi động nhẹ nhàng đối với học sinh. Việc đưa học sinh
“du lịch” qua màn ảnh, trải nghiệm thực tế thông qua đoạn phim, đoạn nhạc liên
quan đến nội dung bài học sẽ là một cách thú vị để lôi cuốn, thu hút sự chú ý của
học sinh, giúp học sinh phát hiện ra vấn đề cần giải quyết trong bài học.

10


Khởi động bài Trung Quốc

Với hình thức khởi động này, giáo viên cần có sự lựa chọn kĩ càng các hình
ảnh, đoạn phim, bài hát,... sao cho khi tiến hành khởi động, học sinh sẽ vừa thấy
hứng khởi đồng thời các em cũng sẽ phát hiện ra được chủ đề bài học mới tránh sử
dụng hình ảnh, video khơng ăn nhập với nội dung bài học.
c hởi động ằng tạo t nh huống
“Giáo dục là việc chuẩn bị cho người học vào việc giải quyết các tình huống
của cuộc sống” (S.B. obinsohl 1967). Con người bắt đầu suy nghĩ khi họ thấy
xuất hiện nhu cầu hiểu biết một cái gì đó. Từ một vấn đề hoặc một câu hỏi, từ sự
ngạc nhiên hay nỗi băn khoăn thắc mắc sẽ lôi cuốn học sinh vào quá trình tư duy
được xác định bởi tình huống thực tiễn xảy ra xung quanh họ. Vì vậy, dạy học
bằng tình huống là một trong những phương pháp dạy học tích cực góp phần thực
hiện mục tiêu giáo dục toàn diện.
Đây là phương pháp dạy học hữu hiệu nhằm mang lại niềm vui, hứng thú,
thắp lên ngọn lửa say mê, tìm tịi chiếm lĩnh tri thức; phát triển tư duy, năng lực
phát hiện và giải quyết vấn đề; từ đó hình thành ở học sinh nhân cách của người
lao động mới, tự chủ, sáng tạo, có khả năng giải quyết tốt các tình huống do cuộc
sống đặt ra.

11


Khi tiến hành hoạt động khởi động, giáo viên nên đưa ra các “tình huống có
vấn đề”, tức là các tình huống chứa đựng mâu thuẫn. Từ đó sẽ kích thích tư duy
học sinh, khơi dậy đam mê, nhu cầu muốn tìm tịi khám phá, giúp học sinh có tâm
thế sẵn sàng cho hoạt động hình thành kiến thức.
2.2.2. Những lưu ý khi tổ chức hoạt động khởi động
Việc thay đổi hình thức khởi động từ việc chỉ dùng một vài câu để dẫn dắt
vào bài bằng việc tổ chức khởi động thành một hoạt động phải xác định rõ mục
tiêu cần đạt, phương pháp và kỹ thuật tổ chức, phương tiện cần dùng; chuyển giao
nhiệm vụ cho học sinh một cách rõ ràng. Nhiệm vụ chuyển giao cho học sinh trong

hoạt động khởi động cần kiểm kê lại kiến thức của học sinh (xem học sinh đã có
được kiến thức gì liên quan đến bài học), tạo hứng thú cho học sinh, tạo ra tình
huống có vấn đề để dẫn dắt HS vào phần hình thành kiến thức mới.
Với phương pháp dạy học truyền thống, khởi động chỉ bằng một vài câu dẫn
nhập nên không mất nhiều thời gian. Với hình thức đổi mới phương pháp dạy học
theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh, do đó khởi động cần tổ chức thành
hoạt động để học sinh trực tiếp tham gia nên sẽ cần lượng thời gian nhiều hơn. Vì
vậy, khi xây dựng kịch bản cho hoạt động khởi động, giáo viên cần lưu ý không
lấy những nội dung không thiết thực với bài học, tránh lấy những nội dung mang
tính chất minh họa mà cần cụ thể: sử dụng nội dung bài học để khởi động, sao cho
trong khởi động sẽ bao quát được nội dung bài học, qua đó giúp GV biết được học
sinh đã có kiến thức gì trong bài mới và chưa biết gì để khai thác sâu vào những
12


nội dung học sinh chưa biết (điều này có thể sẽ khác nhau ở từng lớp nên giáo viên
cần có sự điều chỉnh kịp thời để phù hợp với đối tượng học sinh ở các lớp).
Hoạt động khởi động là bước “thực hiện các động tác nhẹ trước khi thực
hiện công việc” nên việc khởi động cũng cần nhẹ và sinh động để tạo sự hấp dẫn
cho học sinh. Việc đặt câu hỏi hay tình huống khởi động cần chú ý tạo được hứng
thú cho học sinh: để học sinh được thực hiện nhiệm vụ, được tham gia trả lời câu
hỏi hoặc tham gia vào các tình huống khởi động. Câu hỏi/tình huống đưa ra ở phần
này cũng cần có nhiều mức độ trong đó nhất thiết phải có câu dễ học sinh nào cũng
có thể trả lời được. khi các em trả lời được sẽ phần nào sẽ cảm thấy vui vẻ, thích
thú để tạo tâm lý tốt khi vào bài học. Ở mỗi hoạt động khởi động đều xuất phát từ
nội dung bài học, nhưng nếu tình huống nào đưa ra học sinh cũng giải quyết được
thì các em sẽ khơng có hứng thú tìm hiểu kiến thức mới, khơng kích thích được trí
tị mị và nhu cầu học tập một cách chủ động và tích cực của các em.
Khi áp dụng tổ chức hoạt động khởi động cho tất cả các tiết học ở các lớp thì
GVBM nên lưu ý: Kế hoạch hoạt động đã xây dựng cần có sự điều chỉnh cho phù

hợp với đặc điểm học sinh của từng lớp; tránh việc xây dựng 1 tình huống cố định
dùng chung cho tất cả các lớp trong cùng một khối. Phương án xây dựng tình
huống khởi động giữa các tiết, các bài học nên có sự đổi mới về hình thức, phương
pháp; tránh sự nhàm chán cho học sinh khi tiết học nào cũng tổ chức hoạt động
khởi động theo kiểu “đến hẹn lại lên” với các bước tuần tự như nhau.
2.2.3. Ví dụ minh họa về một số hình thức khởi động trong dạ học Địa lí
VÍ DỤ 1. BÀI 3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ MANG TÍNH TỒN CẦU
- Mục tiêu:
- Giúp học sinh phát hiện ra các vấn đề mang tinh tồn cầu.
- Tìm ra những nội dung chưa biết để bổ sung kiến thức từ bài học mới.
- Tạo hứng thú cho học sinh với bài học mới.
- Phương thức:
+ PPDH: Nhóm
+ Hình thức: cá nhân, nhóm
+ PTDH: máy chiếu, trị chơi mảnh gh p
- Tiến trình hoạt động:
* Bước 1: Giao nhiệm vụ
Giáo viên chia lớp thành 4 đội chơi. Nhiệm vụ của các đội chơi là lật từng
mảnh gh p, mỗi một mảnh gh p là một câu hỏi, trả lời đúng câu hỏi sẽ được 10đ
và một phần của bức tranh sẽ được lật mở. Trả lời sai đội khác sẽ có quyền trả lời.
13


Đội nào trả lời đúng được bức tranh chủ đề sẽ được 40đ. Kết thúc phần chơi, đội
có số điểm cao nhất là đội chiến thắng.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh nhận nhiệm vụ, tìm hiểu luật chơi dưới
sự hướng dẫn của giáo viên.
* Bước 3: Báo cáo kết quả: Giáo viên tổ chức, điều khiển các đội tham gia trị
chơi. Tổng hợp kết quả, cơng bố đội thắng cuộc.
* Bước 4: Đánh giá, chốt kiến thức: Giáo viên đánh giá hoạt động của học sinh.

Từ bức tranh chủ đề giáo viên dẫn dắt vào bài: Theo nghiên cứu của Đại học
Toronto ở Canada cho biết loài Gấu Bắc cực hiện nay đang bị thiếu thức ăn và chỗ
ở nghiêm trọng chúng có thể bị tuyệt chủng vào năm 2100. Vậy theo các em
nguyên nhân do đâu Gấu Bắc cực thiếu thức ăn và chỗ ở? Để lí giải được vẫn đề
nay chúng ta sẽ nghiên cứu bài hơm nay.
VÍ DỤ 2. BÀI 5. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC
Tiết 1. Một số vấn đề của châu Phi
- Mục tiêu:
- Giúp học sinh ghi nhớ nhanh đặc điểm nổi bật của châu Phi.
- Tìm ra những nội dung chưa biết để bổ sung kiến thức từ bài học mới.
- Tạo hứng thú cho học sinh với bài học mới.
- Phương thức:
+ PPDH: Nhóm, tia chớp
+ Hình thức: Tổ chức trị chơi “Ai nhanh hơn”
+ PTDH: giấy A4, bút
- Tiến trình hoạt động:
* Bước 1: Giao nhiệm vụ
+ GV chia lớp thành 4 nhóm, phát cho mỗi nhóm bút và một tờ giấy A4, phổ
biến luật chơi. Trong thời gian 5 phút, các nhóm sẽ thực hiện 2 lượt chơi:
Lượt 1: (3 phút) các nhóm thảo luận ghi thơng tin vào giấy A4 được phát,
mỗi thơng tin khơng dài q 1 dịng.
Lượt 2: (2 phút) các nhóm cử đại diện lên bảng ghi nhanh các thơng tin mình
đã thảo luận lên bảng.
Để tăng tính hấp dẫn, GV sẽ nêu chủ đề sau cùng và phát hiệu lệnh “Bắt
đầu”. Chủ đề: “Hã cho tôi biết bạn biết gì về châu Phi”
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh nhận nhiệm vụ, tìm hiểu luật chơi dưới
sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh ghi nhanh các thông tin ra giấy.

14

* Bước 3: Báo cáo kết quả: Giáo viên tổ chức, điều khiển đại diện học sinh lên
ghi thông tin lên bảng. Học sinh cịn lại góp ý, bổ sung.
* Bước 4: Đánh giá, chốt kiến thức: Giáo viên đánh giá hoạt động của học sinh.
Từ các thông tin đúng học sinh đưa ra, giáo viên dẫn dắt vào bài: Qua phần chơi
vừa rồi cô thấy các em đã nêu được một số đặc điểm cơ bản của châu Phi: là châu
lục nóng nhất thế giới; diện tích hoang mạc lớn nhất thế giới; kinh tế k m phát
triển; dịch bệnh bùng phát,... Để hiểu rõ hơn về tự nhiên, dân cư, xã hội và kinh tế
của châu Phi, cô và các em sẽ nghiên cứu bài hơm nay.
VÍ DỤ 3. BÀI 6. HỢP CHÚNG QUỐC HOA KÌ
- Mục tiêu:
- Giúp học sinh nhận biết một số điểm nổi bật của Hoa Kì thơng qua hình ảnh.
- Tạo hứng thú cho học sinh với bài học mới.
- Phương thức:
+ PPDH: Đàm thoại
+ Hình thức: cá nhân
+ PTDH: tranh ảnh về Hoa Kì
- Tiến trình hoạt động:
* Bước 1: Giao nhiệm vụ
- Giáo viên đưa ra một số hình ảnh về Hoa Kì và yêu cầu học sinh cho biết
tên của các hình ảnh đó.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh quan sát hình ảnh và suy nghĩ đáp án.
* Bước 3: Báo cáo kết quả: Giáo viên gọi học sinh trả lời tên của các hình ảnh.
Học sinh khác quan sát, chỉnh sửa nếu cần.
* Bước 4: Đánh giá, chốt kiến thức: Giáo viên đánh giá hoạt động của học sinh.
Từ các hình ảnh đưa ra, giáo viên dẫn dắt vào bài học: Qua các hình ảnh chắc hẳn
các em đã đốn được quốc gia mà cơ muốn nhắc đến – Đó là Hoa Kì. Có ý kiến
cho rằng “Nhờ điều kiện tự nhiên và dân cư giúp cho Hoa Kì là quốc gia hùng
mạnh nhất thế giới”. Theo em nhận định đó đúng hay sai? Tại sao? (Giáo viên để
học sinh trả lời). Để Hiểu rõ hơn về tự nhiên và dân cư Hoa Kì cũng như trả lời

hồn chỉnh được câu hỏi trên, cơ và các em sẽ vào nghiên cứu bài hơm nay.
VÍ DỤ 4. BÀI 9. NHẬT BẢN
- Mục tiêu:
- Giúp học sinh nhận biết được một số n t khái quát về Nhật Bản.
- Tạo hứng thú cho học sinh với bài học mới.
15


- Phương pháp, hình thức: hoạt động cá nhân
- Phương tiện, kĩ thuật: sử dụng tình huống có vấn đề.
- Tiến trình hoạt động:
* Bước 1: Giao nhiệm vụ:
Giáo viên cho HS quan sát video và hình ảnh của Nhật Bản khi chịu 2 quả bom
nguyên tử và Nhật Bản hiện nay. Hãy cho biết video và hình ảnh trên là của đất
nước nào và giải thích sự đối lập đó. Từ đó hãy nêu một số đặc điểm của quốc gia
đang được nhắc đến
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh suy nghĩ trả lời.
* Bước 3: Báo cáo kết quả: Giáo viên tổ chức, điều khiển cho học sinh nêu ra các
giả thiết lí giải sự phát triển thần kì của Nhật Bản. Học sinh cịn lại góp ý, bổ sung.
* Bước 4: Đánh giá, chốt kiến thức: Giáo viên đánh giá hoạt động của học sinh,
chốt lại nguyên nhân giúp kinh tế Nhật phát triển thần kì, sau đó dẫn dắt vào bài.
VÍ DỤ 5.BÀI 11. KHU VỰC ĐÔNG NAM Á
- Mục tiêu:
+ Giúp học sinh nhận biết được một số n t khái quát về Khu vực Đông Nam Á.
+ Tạo hứng thú cho học sinh với bài học mới.
- Phương pháp, hình thức:
+ PPDH: Nhóm
+ Hình thức: cá nhân, nhóm
+ PTDH: máy chiếu, trị chơi đối mặt
- Tiến trình hoạt động:

* Bước 1: Giao nhiệm vụ:
Giáo viên chọn HS tham gia chơi(khoảng 8 đến 10 em), xếp số HS tham gia thành
một vòng tròn, một học sinh là người đứng giữa vòng. Người đứng giữa vịng sẽ
gợi mở chủ đề “Hã cho tơi biết bạn biết gì về khu vực Đơng Nam Á” cho
những người xung quanh. Người nào trả lời đúng sẽ được đối mặt với người ở vị
trí trung tâm, người nào trả lời sai sẽ bị loại. Kết thúc trò chơi bạn nào trả lời được
nhiều câu trả lời đúng nhất sẽ giành phần thắng
.* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Học sinh nhận nhiệm vụ, tìm hiểu luật chơi dưới
sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh .
* Bước 3: Báo cáo kết quả: Giáo viên tổ chức, điều khiển. Học sinh cịn lại góp ý,
bổ sung.
* Bước 4: Đánh giá, chốt kiến thức: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn
dắt HS vào bài học mới.

16


3. Khả năng áp dụng của giải pháp
Sáng kiến hoàn tồn có thể áp dụng vào cơng tác giảng dạy của mỗi giáo
viên THPT vì các nội dung tích hợp được đưa ra đều dựa trên chương trình SGK
11 THPT Ban cơ bản đang áp dụng hiện nay.
Đề tài có phần thực nghiệm, tôi thực nghiệm tại trường đang giảng dạy. Cụ
thể là trường: Trung học phổ thông Lê Quý Đôn – Trấn Yên – Yên Bái.
4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
giải pháp
Sáng kiến đã được áp dụng vào thực tế giảng dạy mơn Địa lí tại trường trung
học phổ thông Lê Quý Đôn năm học 2020 - 2021. Sau khi áp dụng sáng kiến vào
giảng dạy, chúng tôi nhận thấy:
Hoạt động khởi động hay còn gọi là hoạt động xuất phát/xác định vấn đề là
một hoạt động có vai trò quan trọng. Nếu biết vận dụng đa dạng, linh hoạt các hình

thức khởi động sẽ giúp học sinh xác định được vấn đề cần nắm bắt trong bài học, từ
đó các em có thái độ tự giác, tích cực, hứng thú hơn trong học tập Địa lí. Các giờ
dạy có sử dụng các hình thức khởi động tích cực không những thu hút được sự chú
ý của các em mà còn giúp các em phát huy năng lực cộng tác, rèn luyện khả năng
ngôn ngữ thông qua cộng tác làm việc trong nhóm, phát triển năng lực giao tiếp,
biết lắng nghe, chấp nhận và phê phán ý kiến người khác. Đồng thời, các em biết
đưa ra những ý kiến và bảo vệ những ý kiến của mình. Điều này cũng giúp cho học
sinh có sự tự tin trong học tập, vì học sinh học tập theo hình thức hợp tác và qua
giao tiếp xã hội - lớp học, cho nên các em sẽ mạnh dạn và không sợ mắc phải
những sai lầm.
Hiệu quả của Đề tài khi được áp dụng mang lại sẽ giúp việc giảng dạy môn
địa lí ở các trường THPT đạt hiệu quả cao hơn, hấp dẫn, lôi cuốn các em học sinh
hơn và các thầy cô sẽ thực hiện thành công hơn cho những bài giảng của mình.
Thực nghiệm khảo sát chất lượng
4.1. Mục đích thực nghiệm:
Việc thực nghiệm sư phạm nhằm thực hiện các mục đích sau:
- Thực nghiệm nhằm đánh giá hiệu quả của việc thực hiện hoạt động khởi
động.
- Dựa vào kết quả của việc thực nghiệm để điều chỉnh phương pháp dạy học theo
hướng tích hợp sao cho phù hợp với đối tượng HS.
4.2. Ngu ên t c thực nghiệm:
Để đạt được mục đích trên trong q trình thực nghiệm tôi tiến hành trên một
số nguyên tắc như: thực nghiệm đối tượng học sinh ở lớp 11A2 và lớp 11A4
Kết quả thực nghiệm, đánh giá một cách khách quan khoa học, có sự so sánh
giữa lớp đối chứng và lớp thực nghiệm với nhiều hình thức kiểm tra như: cho thực
17


hành trên máy khi có điều khiện, kiểm tra truyền thống, kiểm tra trắc nghiệm bằng
giấy hoặc trên máy khi có điều kiện.

4.3. Nhiệm vụ thực nghiệm:
Thực nghiệm để kiểm nghiệm đánh giá được các phương pháp dạy học có
phù hợp hay không?
Thực nghiệm để rút những hạn chế khi ứng dụng công nghệ thông tin vào
trong giảng dạy, soạn giáo án, cho học sinh thực hành, thiết kế một số bài kiểm tra
trắc nghiệm... Để tìm ra được những phương án hay hơn, tối ưu hơn, phù hợp hơn
trong quá trình dạy học sau này.
4.4. Tổ chức thực nghiệm:
Trong q trình giảng dạy tơi đã tiến hành thực nghiệm tại trường THPT Lê
Quý Đôn.
4.5. Nội dung thực nghiệm:
4 5 1 Về phía giáo viên
Năm học 2020–2021, tơi đã nghiên cứu và trực tiếp thử nghiệm tại hai lớp
mà tôi đang giảng dạy là 11A2, 11A4. Để đánh giá được tính khả thi và khả năng
áp dụng của đề tài, tôi tiếp tục thử nghiệm cùng hai GV giảng dạy mơn Địa lí của
trường THPT Lê Q Đơn. Trước tiên tôi chia sẻ phương pháp và những nội dung
mà tôi đã thực hiện. Sau đó các GV tự vận dụng vào giảng dạy cho đối tượng HS
lớp của mình. Tơi tiến hành thu thập ý kiến của hai GV về hiệu quả của việc thực
hiện hoạt động khởi động. Kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Kết quả khảo sát hoạt động khởi động của GVBM
Kết quả
Số
Tỉ lệ
Nội dung khảo sát Phương án trả lời
lượng (%)
(GV)
1. Thực hiện khởi a. Có
2
100
b. Khơng

0
0
động
2. Cơ sở tiến hành a. Xuất phát từ nội dung bài học
1
50
b.Từ nội dung liên quan đến nội dung bài
0
0
khởi động
c.Từ các nội dung liên quan đến tên bài
1
50
d.Từ nguồn khác
0
0
3. Mục tiêu của a. Kiểm kê kiến thức của học sinh
0
0
b. Tạo ra hứng thú cho học sinh
1
50
khởi động
c. Tạo ra “tình huống có vấn đề” để vào bài 1
50
4. Hình thức khởi a. Tổ chức thành hoạt động
1
50
1
50

động thường dùng b. Dẫn dắt
c. Khác
0
0
5. Người thực hiện a. Giáo viên
0
0
b. Học sinh
0
0
Khởi động
c. Giáo viên và học sinh
2
100
18


1
50
6. Mức độ thu hút a. Mức độ cao
1
50
HS của khởi động b. Mức độ TB
c. Mức độ thấp
0
0
2
100
7. Hiệu quả của a. Hiệu quả cao
b. Hiệu quả trung bình

0
0
khởi động
c. Hiệu quả thấp
0
0
Như vậy, các GV đều cho rằng các hình thức tổ chức hoạt động khởi động
nói trên rất cần thiết trong dạy học Địa lí, mang lại hiệu quả, dễ thực hiện và hồn
tồn có khả năng áp dụng rộng rãi.
4 5 2 Về phía học sinh
Năm học 2020–2021, tôi giảng dạy ở lớp 11A2 và 11A4. Chất lượng HS của
hai lớp tương đương nhau. Tôi chọn lớp 11A2 là lớp thực nghiệm, có tổ chức các
hoạt động khởi động cịn lớp 11A4 thì giảng dạy theo phương pháp truyền thống.
Khi kết thúc thực nghiệm, tôi phát phiếu khảo sát cho HS 11A2 như sau:
Bảng 2: Kết quả khảo sát học sinh
Kết quả
Số
Tỉ lệ
Nội dung khảo sát Phương án trả lời
lượng (%)
(HS)
1. Em có học bài và a. Thường xuyên
24
52
18
39
chuẩn bị bài trước b. Thỉnh thoảng
4
9
khi đến lớp khơng c. khơng

2. Em có quan tâm a. Mức độ cao
25
54
16
35
đến khởi động tiết b. Mức độ TB
c. Mức độ thấp
5
10
học khơng?
3. Khởi động có a. Định hướng tốt
28
61
14
30
giúp
em
định b. chưa rõ ràng
4
9
hướng được kiến c. không định hướng được
thức mới cần tìm
hiểu khơng?
4. Em có chủ động a. Có
35
76
11
24
tìm hiểu kiến thức b. Khơng
để giải qu ết vấn

đề đặt ra trong
khởi động khơng?
5. Nếu khởi động a. Có
39
85
7
15
tạo cho em sự t b. Khơng
mị, em có muốn
tìm hiểu bài học để
giải đáp vấn đề
không?
19


Số lượng HS tham gia khảo sát là 46. Kết quả là 100% HS đều thấy việc sử
dụng một số hoạt động khởi động giúp HS hiểu bài, hứng thú, tập trung, lôi cuốn,
đạt hiệu quả cao.
Sau khi kiểm tra, chấm bài kết quả của các bài kiểm tra được thống kê theo bảng
sau:
Bảng 2.1: Kết quả bài kiểm tra
Trường
THPT

Đối
Bài
tượng KT

Lớp

THPT
Lê Quý
Đôn

11A2
(46)

11A4
(45)

Số học sinh đạt điểm Xi
0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

0

0

1

2

3

6

8

10 10 4

2

2

0

0

0

1

4

7

9

8

9

5

3

1

0

1

2

3

5

6

9

10 5

3

1

2

0

0

2

3

5

8

10 8

4

1

TN

ĐC
4

Hình 2.2: Đồ thị Phân loại kết quả học tập
50
40
30

TN

20

ĐC

10
0

YK

TB

K

G

Phân tích định tính kết quả thực nghiệm sư phạm
Qua kết quả thực nghiệm sư phạm được trình bày ở bảng và đồ thị trên cho
thấy chất lượng học tập của học sinh khối lớp thực nghiệm cao hơn học sinh khối
lớp đối chứng

Tỉ lệ học sinh khá giỏi ở lớp thực nghiệm (55,42%) cao hơn so với lớp đối chứng
(43,33%)
Điểm trung bình cộng của HS khối thực nghiệm cao hơn của khối đối chứng.
Các kết quả thu được bằng thực nghiệm sư phạm đã khẳng định được tính
đúng đắn của các giả thuyết khoa học đã đề ra.
20


Từ kết quả thực nghiệm trên, có thể kết luận rằng việc đa dạng hóa các
hình thức tổ chức hoạt động khởi động trong giảng dạy Địa lí mang lại kết quả
rất khả quan, đa số học sinh thích giờ học có sự đổi mới trong khởi động này.
Tuy nhiên, khi sử dụng gải pháp này, giáo viên cần vận dụng linh hoạt các hình
thức sao cho phù hợp với nội dung bài học và đối tượng học sinh để mang lại hiệu
quả cao.
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu
TT Họ và tên

1

Lưu Thị Loan

Nơi cơng tác
Trình độ
Năm
Chức
Nộidung
(hoặc
nơi
chun
sinh

danh
cơng việc hỗ trợ
thường trú)
mơn
1989

Trường THPT Giáo Cử nhân
Tác giả
Lê Q Đơn
viên Địa lí

6. Các thơng tin cần được bảo mật: Không
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
- Trình độ giáo viên chuẩn, tích cực nghiên cứu bồi dư ng về các phương pháp
dạy học tích cực, phương pháp dạy học liên mơn.
- Cơ sở vật chất đầy đủ như phịng bộ mơn, có máy tính, máy chiếu, internet,
thư viện.
8. Tài liệu gửi kèm:Không
III. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản qu ền
Tôi cam đoan những nội dung trong báo cáo. Nếu có gian dối hoặc khơng đúng
sự thật trong báo cáo, xin chịu hoàn toàn trách nhiệm theo quy định của pháp luật./.
Yên Bái, ngày 01 tháng 01 năm 2022
Người viết báo cáo
(Ký và ghi rõ họ tên)

Lưu Thị Loan

21

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
VỀ VIỆC TRIỂN KHAI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN TẠI ĐƠN VỊ
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

22


MỤC LỤC
NỘI DUNG

TRANG

I. Thông tin chung

2

II. Mô tả sáng kiến

2

1. Tình trạng giải pháp đã biết

2

2. Nội dung giải pháp đề nghị cơng nhận là sáng kiến

3

2.1. Cơ sở lí luận

4

2.2. Cơ sở thực tiễn

5

2.2.1. Một số hình thức khởi động
2.2.2. Những lưu ý khi tổ chức hoạt động khởi động
2.2.3. Ví dụ minh họa về một số hình thức khởi động trong dạy học
Địa lí
3. Khả năng áp dụng của giải pháp

6

4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng giải pháp
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu

12
13
17

17
21

6. Các thông tin cần được bảo mật

21

7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến

21

8. Tài liệu gửi kèm

21

III. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản qu ền

21

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết t t

Dịch là

GV
HS
THPT

Giáo viên
Học sinh

Trung học phổ thông

KHTN

Khoa học tự nhiên

KHXH
GVBM
PPDH
GD- ĐT

Khoa học xã hội
Giáo viên bộ môn
Phương pháp dạy học
Giáo dục – đào tạo
23


24