Giáo án Văn 10 bài Luyện tập viết đoạn văn nghị luận

VietJack.com

Facebook: Học Cùng VietJack

Tiết 100
LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Ôn tập và củng cố cách viết đoạn văn nói chung, đoạn văn nghị luận nói
riêng.
- Yêu cầu đối với đoạn văn nghị luận.
2. Kĩ năng
- Viết được các đoạn văn nghị luận phù hợp với vị trí và chức năng của chúng
trong bài văn NL.
3. Tư duy, thái độ, phẩm chất
- Nghiêm túc, chủ động khi viết đoạn văn.
- Có ý thức viết đoạn văn đúng và hay.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và
sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ.
II/ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HS
- GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
- HS: SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức lớp
Lớp
Ngày dạy
Sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ
Trình bày những yêu cầu sử dụng tiếng Việt đúng và hay. Lấy ví dụ minh họa.
3. Bài mới

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học Cùng VietJack

● Hoạt động 1. Khởi động
Kiểu bài làm văn nghị luận là một trong những kiểu bài quan trọng trong chương
trình Ngữ văn 10. Các em đã được tìm hiểu về cách lập dàn ý và lập luận trong
văn nghị luận. Để thực hiện hóa những hiểu biết đó trong một bài văn cụ thể, các
em cần phải viết được các đoạn văn nghị luận rõ ý, chính xác. Bài học hơm nay
giúp chúng ta thực hành viết đoạn văn nghị luận.
● Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới
Hoạt động của GV & HS

Nội dung kiến thức cơ bản

GV HD HS LẬP DÀN Ý:

I. ĐỀ 1:

Đề 1: Bàn về vai trò và tác
dụng to lớn của sách trong
đời sống tinh thần của con
người, nhà văn M. Go-rơ-ki
có viết: “Sách mở rộng trước
mắt tơi những chân trời

mới.”

1. Mở bài:

Dàn ý:

- Nêu vai trò của sách từ xưa đến nay trong đời
sống tinh thần của con người.
- Trích dẫn câu nói của M. Go-ro-ki.
2. Thân bài:

a. Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con
Hãy giải thích và bình luận ý người:
kiến trên.
- Sách là sản phẩm của văn minh nhân loại.
- Sách là kết quả của lao động trí tuệ.
- Sách có sức mạnh vượt ko gian và thời gian.
b. Sách mở rộng những chân trời mới:
- Sách cung cấp những hiểu biết về thế giới xung
quanh, về vũ trụ bao la, về các đất nước xa xôi
trên thế giới.
- Sách giúp hiểu biết về cuộc sống con người
qua các thời kì khác nhau, hiểu biết đời sống văn
hóa, tâm tư, tình cảm, khát vọng của con người
những nơi xa xôi.
- Sách giúp con người tự khám phá dân tộc
mình, bản thân mình và chắp cánh những ước
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack

VietJack.com

Facebook: Học Cùng VietJack
mơ, ni dưỡng khát vọng.
c. Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách:
- Đọc sách mang lại lợi ích nên phải biết chọn
sách mà đọc, biết học hỏi và làm theo những
điều tốt đẹp trong sách.
- Sách rất quan trọng nhưng chỉ học trong sách
vở thì vẫn chưa đủ mà phải biết học trong cả
thực tế.
3. Kết bài:
- Khẳng định tác dụng to lớn của sách và việc
đọc sách.
- Nêu phương hướng hành động của cá nhân.

GV HD HS VIẾT ĐOẠN
VĂN

II. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN:
1. Đoạn 1:

Chia lớp 4 nhóm, triển khai 4 - Chủ đề: Sách cung cấp những hiểu biết về thế
giới xung quanh, về vũ trụ bao la, về các đất
đoạn văn (4 ý).
nước xa xôi trên thế giới.
Gv nhận xét, chốt lại các ý
cơ bản cần triển khai, nêu 1 - Các ý cơ bản:

vài dẫn chứng:
+ Mỗi con người thường sống trong 1 phạm vi
+ Sách KHTN:Những cuốn ko gian nhất định, thời gian đời người hữu hạn
sách của Bru-nô, Ga-li-lê về nhưng khát vọng hiểu biết của con người lại là
trái đất và thái dương hệ đã vô tận. Từ nhỏ, con người đã được học chữ để
mở ra thời kì mới trên con tiếp cận với công cụ hiểu biết hữu hiệu: sách.
đường chinh phục tự nhiên;
Sách về thuyết tiến hóa của
Đác-uyn, gen di truyền của
Men- đen giúp chúng ta hiểu
rõ về các giống loài sinh vật
và chính con người;...

+ Những cuốn sách KHTN giúp con người khám
phá vũ trụ vô tận với những quy luật của nó, bản
chất những sự vật, hiện tượng tự nhiên xung
quanh ta.

+ Những cuốn sách KHXH giúp con người hiểu
biết về đời sống cộng đồng trên các đất nước
+ Sách KHXH: Sách triết học khác nhau với những đặc điểm kinh tế, chính trị,
của Các-mác và Ăng-ghen
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack


VietJack.com
giúp con người làm những
cuộc cách mạng tiến bộ;

Sách văn học của Ban-dắc
giúp chúng ta hiểu rõ về thế
giới tư bản với sức mạnh
lạnh lùng của đồng tiền; Đọc
thơ Ta-gor, Lí Bạch, Đỗ
Phủ,... chúng ta hiểu đời
sống và tâm hồn của cả dân
tộc ấn Độ, Trung Hoa,...;
Đọc Nguyễn Trãi, Nguyễn
Du, Hồ Xuân Hương, Cao Bá
Quát,... chúng ta hiểu ông
cha ta xưa từng đau khổ và
mơ ước những gì;...

Facebook: Học Cùng VietJack
lịch sử, văn hóa.
2. Đoạn 2:
- Chủ đề: Sách giúp hiểu biết về cuộc sống con
người qua các thời kì khác nhau, hiểu biết đời
sống văn hóa, tâm tư, tình cảm, khát vọng của
con người những nơi xa xôi.
- Các lí lẽ và dẫn chứng minh họa:
+ Sách giúp hiểu biết về cuộc sống con người
qua các thời kì khác nhau.
Dẫn chứng: Các cuốn sách lịch sử ⭢ tái hiện
chân thực lịch sử lồi người qua các thời kì; các
cuốn sách văn học⭢ tái hiện hiện thực khách
quan thông qua thế giới hình tượng;...

+ Sách giúp chúng ta hiểu biết đời sống văn hóa,

Tìm dẫn chứng minh họa cho tâm tư, tình cảm, khát vọng của con người
những nơi xa xơi.
lí lẽ này
Dẫn chứng: Những cuốn sách văn học: Những
bộ sử thi cổ ⭢ bức chân dung tinh thần của các
Tìm dẫn chứng minh họa cho
cộng đồng người : Ra-ma-ya-na (Ấn Độ), Ơ-đilí lẽ này
xê (Hi Lạp),...; tác phẩm của Lỗ Tấn, M. Gor-ki,
V. Huy-gô,...
Thế nào là sách tốt, sách xấu?

3. Đoạn 3:

- Chủ đề: Sách giúp con người tự khám phá dân
tộc mình, bản thân mình và chắp cánh những
+ Sách tốt là sách phản ánh
ước mơ, nuôi dưỡng khát vọng.
đúng quy luật của tự nhiên và
đời sống xã hội; giúp con - Các lí lẽ và dẫn chứng minh họa:
người hiểu rõ bản thân mình
+ Sách giúp con người tự khám phá dân tộc
để có ý thức đúng về quyền
mình: qua các sách lịch sử và văn học ⭢ quá
lợi và nghĩa vụ của mình
trình hình thành và phát triển dân tộc, quá trình
trong đời sống; giúp các dân
dựng nước và giữ nước, những anh hùng tên tuổi
tộc hiểu biết, gần gũi nhau
và những người hi sinh thầm lặng, vô danh, đặc
hơn, ca ngợi sự công bằng và

Gv nhận xét, bổ sung:

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack


VietJack.com
tình hữu nghị; tiếp thêm ý
chí, nghị lực; giúp tâm hồn
con người trở nên trong
sáng, độ lượng, phong phú
hơn, hướng con người đến
các giá trị chân- thiện- mĩ.

Facebook: Học Cùng VietJack
biệt là lịch sử tâm hồn dân tộc.

+ Sách giúp con người tự khám phá bản thân
mình và chắp cánh những ước mơ, nuôi dưỡng
khát vọng: soi vào kho tàng tri thức nhân loại ⭢
hiểu biết của mỗi người vô cùng nhỏ bé; thấy
được mặt tốt- xấu của bản thân; tủ sách “hạt
+ Sách xấu là sách xuyên tạc giống tâm hồn” ⭢ nuôi dưỡng ước mơ và khát
đời sống, đem đến các kiến vọng.
thức sai lầm; kì thị, chia rẽ
4. Đoạn 4:
tình đồn kết giữa các dân
tộc; kích động bạo lực, chiến - Chủ đề: Cần xác định thái độ đúng với sách và
tranh và những thị hiếu thấp việc đọc sách.

hèn của con người.
- Các lí lẽ và dẫn chứng minh họa:
Làm thế nào để ko bị biến
+ Sách có nhiều loại ⭢ cần chọn sách tốt để đọc.
thành “cái tủ mọt đựng sách”
+ Học hỏi những điều hay của sách ⭢ áp dụng và
khi đọc sách.
kiểm nghiệm lại bằng thực tiễn.
Từ việc viết các đoạn văn
trên, em thấy cần có những + Kết hợp học ở sách và thực tế cuộc sống. “Lí
lưu ý gì khi viết đoạn văn thuyết thì màu xám chỉ có cây đời mãi mãi xanh
tươi”.
nghị luận ?
GV: chốt ý

Chú ý:
Khi viết đoạn văn nghị luận, cần:
- Có sự liên kết với các đoạn văn trước nó.
- Cần có 1 chủ đề chung.
- Các lí lẽ và dẫn chứng mạch lạc, hợp lí
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học Cùng VietJack

● Hoạt động 3. Luyện tập

- Gv hướng dẫn HS làm hết các bài tập trong SGK sau đó cho HS làm thêm 1
số bài tập trong SBT để HS hiểu kĩ hơn lí thuyết.
Bài 2: GV gợi ý HS như sau:
- Người dũng cảm là người có nghị lực, sức mạnh lịng quả cảm để vượt qua
gian nguy, chế ngự thiên nhiên và chiến thắng kẻ thù.
- Người có lịng dũng cảm cao hơn cịn biết chiến thắng bản thân mình
( Thắng người dễ hơn thắng mình).
1. Bài 1: GV hướng dẫn HS làm bài như sau:
- Bổ sung các ý còn thiếu:
+ Mối quan hệ khăng khít của tài và đức.
+ Bài học: cần học tập, rèn luyện, phấn đấu để có cả tài và đức.
- Lập dàn ý:
* MB: - Giới thiệu lời dạy của Hồ Chủ Tịch.
- Định hướng tư tưởng của bài viết.
* TB:
- Giải thích câu nói của Bác:
+ Giải thích khái niệm: tài- tài năng, trình độ học vấn cao; đức- đạo đức, cái tâm
của con người.
+ Có tài mà ko có đức là người vơ dụng.
+ Có đức mà ko có tài thì làm việc gì cũng khó.
 Đặt ra yêu cầu, mối quan hệ song song giữa tài và đức.
- Bài học vận dụng: lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với việc rèn luyện, tu
dưỡng của từng cá nhân- cần coi trọng cả việc rèn đức và luyện tài.
- Liên hệ với thực tế mọi người xung quanh và bản thân.
* KB: Khẳng định ý nghĩa bài học đúng đắn trong lời Bác dạy.
2. Bài 2: GV hướng dẫn HS làm bài như sau:
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack

VietJack.com

Facebook: Học Cùng VietJack

* MB:- Giới thiệu câu tục ngữ.
- Quan niệm về vấn đề nó đặt ra: khẳng định tính hai mặt.
* TB:
- Giải thích câu tục ngữ: cái khó- những khó khăn trong thực tế cuộc sống; bó- bó
buộc, cản trở; khơn- khả năng suy nghĩ, sáng tạo  Những khó khăn trong cuộc
sống có thể hạn chế việc phát huy tài năng, sức sáng tạo của con người,
- Bàn luận:
+ Mặt đúng: sự phát triển chủ quan bao giờ cũng chịu tác động của hoàn cảnh
khách quan.
+ Mặt chưa đúng: chưa đánh giá đúng mức vai trò của sự nỗ lực chủ quan của con
người (Cái khó ló cái khơn, Gian nan rèn luyện mới thành cơng).
- Bài học:
+ Khi thực hiện 1 kế hoạch, công việc cần tính đến hồn cảnh khách quan nhưng
ko q lệ thuộc vào nó.
+ Trong hồn cảnh nào cũng cần đặt sự nỗ lực chủ quan, ý chí, nghị lực lên trên.
Những khó khăn trong cuộc sống là mơi trường rèn luyện bản lĩnh.
* KB: Khẳng định quan điểm của bản thân về vấn đề mà câu tục ngữ đặt ra.
- Cho HS về nhà viết bài thu hoạch với yêu cầu trên, Gv chấm lấy điểm.
4. Củng cố
- Chú trọng câu chốt, viết chủ yếu theo các kiểu: Diễn dịch, quy nạp, phân
tích, tổng hợp, so sánh.
5. Dặn dị
- Học bài và hoàn thiện các bài tập vào vở. Về nhà cần tự luyện tập, xác định
vị trí và tính chất của đoạn để xác định cách viết.
- Chuẩn bị bài : Bài tập làm văn số 7

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học Cùng VietJack