Xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí thư đảng ủy xã, phường ở thành phố pleiku, tỉnh gia lai hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

NGƠ TÙNG LÂM

XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA
BÍ THƢ ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG Ở THÀNH PHỐ PLEIKU,
TỈNH GIA LAI HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƢỚC

GIA LAI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

NGƠ TÙNG LÂM

XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA
BÍ THƢ ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG Ở THÀNH PHỐ PLEIKU,
TỈNH GIA LAI HIỆN NAY

Ngành: Xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nƣớc
Mã số: 8310202

LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƢỚC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thành Dũng

GIA LAI - 2022


XÁC NHẬN LUẬN VĂN ĐÃ ĐƢỢC CHỈNH SỬA
Luận văn đã đƣợc chỉnh sửa theo khuyến nghị của Hội đồng chấm luận
văn thạc sĩ.
Hà Nội, ngày 25 tháng 5 năm 2022
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS,TS. Phạm Minh Sơn


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu và kết quả đƣợc nêu trong luận văn
là hoàn toàn trung thực. Những kết luận khoa học trong
luận văn chƣa đƣợc công bố trong bất cứ cơng trình nào.
Tác giả

Ngơ Tùng Lâm


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA

BÍ THƢ ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG Ở THÀNH PHỐ PLEIKU, TỈNH
GIA LAI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY - NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ
LUẬN VÀ THỰC TIỄN ................................................................................. 9
1.1. Xã, phƣờng và bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng............................................. 9
1.2. Quan niệm, nội dung, phƣơng thức xây dựng phong cách làm khoa học
của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng .................................................................... 22
Chƣơng 2: XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA
BÍ THƢ ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG Ở THÀNH PHỐ LEIKU, TỈNH GIA
LAI - THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ KINH NGHIỆM .............. 52
2.1. Đặc điểm tình hình, những nhân tố ảnh hƣởng và yêu cầu đối với xây
dựng phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành
phố Pleiku, tỉnh Gia Lai .............................................................................. 52
2.2. Tình hình và thực trạng của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố
Pleiku, tỉnh Gia Lai ..................................................................................... 59
Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG PHONG
CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA BÍ THƢ ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG
Ở THÀNH PHỐ PLEIKU, TỈNH GIA LAI TRONG THỜI GIAN TỚI ....... 87
3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng xây dựng phong cách làm việc khoa học
của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai trong thời
gian tới ......................................................................................................... 87
3.2. Những giải pháp xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí thƣ
đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai trong thời gian tới .. 90
KẾT LUẬN .................................................................................................. 105
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam
tiếp tục khẳng định: “Công tác cán bộ phải thực sự là khâu “then chốt của
then chốt”, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ cấp
chiến lƣợc và ngƣời đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm
nhiệm vụ; phát huy trách nhiệm nêu gƣơng của cán bộ, đảng viên theo
phƣơng châm chức vụ càng cao càng phải gƣơng mẫu” [14, tr.27, T1]. “Đặc
biệt coi trọng nâng cao chất lƣợng, hiệu quả công tác cán bộ - nội dung then
chốt trong công tác xây dựng Đảng” [14, tr.42, T1]. Trong giai đoạn hiện nay,
đất nƣớc ta đang tiến hành công cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc,
phát triển nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa, hội nhập ngày
càng sâu, việc quan tâm xây dựng và củng cố nhiệm vụ của công tác xây dựng
Đảng là vô cùng quan trọng và là yêu cầu đặt ra rất cấp bách.
Bí thƣ đảng ủy nói chung và bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng nói riêng
đóng vai trị vơ cùng quan trọng trong thực hiện mục tiêu tổng quát nêu trên
của Đảng. Để lãnh đạo đảng bộ xã, phƣờng có hiệu quả thì bí thƣ đảng ủy
phải có phong cách làm việc khoa học, đƣợc mọi ngƣời thừa nhận và có khả
năng ảnh hƣởng đến ngƣời khác, đến tập thể. Vì phong cách làm việc khoa
học bao gồm những lề lối, những cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử
sự tạo nên cái riêng của mỗi con ngƣời.
Ở đảng bộ cơ sở, bí thƣ đảng ủy là ngƣời đứng đầu và chịu trách
nhiệm trƣớc đảng bộ, đảng ủy và cấp ủy cấp trên về các hoạt động lãnh đạo,
chỉ đạo tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội ở cơ sở mà mình lãnh đạo, chỉ đạo.
Đảng bộ cơ sở có đạt danh hiệu “trong sạch, vững mạnh” hay không, phụ
thuộc rất lớn vào lối sống, sinh hoạt, làm việc, xử sự của bí thƣ đảng ủy.
Phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy là một tài sản vơ
cùng q giá, nó là kết quả của quá trình học tập, rèn luyện, đƣợc hình thành
và phát triển từ vốn tri thức, sự kết hợp hài hòa giữa tri thức lý luận và tri thức
kinh nghiệm, từ sinh hoạt, giao tiếp, hành vi ứng xử, lối sống, khả năng dự

2

báo, nhạy bén nắm bắt với cái mới. Vì vậy, việc xây dựng phong cách làm
việc khoa học của bí thƣ đảng ủy là yêu cầu thƣờng xuyên, đây là vấn đề mà
bí thƣ đảng ủy cần phải quan tâm.
Để lãnh đạo các đảng bộ xã, phƣờng có hiệu quả thì bí thƣ đảng ủy cần
phải có phong cách chuẩn mực, đƣợc mọi ngƣời thừa nhận và có khả năng ảnh
hƣởng đến ngƣời khác, đến tập thể. Vì phong cách bao hàm cả lối sống, cung
cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động, xử sự, giao tiếp,… tạo nên cái riêng của mỗi
con ngƣời. Muốn có đƣợc phong cách làm việc khoa học, yêu cầu bí thƣ đảng ủy
xã, phƣờng phải có kiến thức, năng lực, có kinh nghiệm thực tiễn, có nhiều giải
pháp để thực hiện tốt vai trị lãnh đạo, chỉ đạo đảng ủy, đảng bộ nâng cao năng
lực lãnh đạo và sức chiến đấu để hoàn thành nhiệm vụ chính trị đề ra.
Qua hơn 35 năm đổi mới, cùng với q trình tiến hành cơng cuộc xây
dựng, đổi mới và chỉnh đốn Đảng luôn phát huy tốt truyền thống cách mạng
của Đảng, của dân tộc và của địa phƣơng, các bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở
thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai đã phát huy tốt vai trò ngƣời đứng đầu đảng
ủy, hạt nhân chính trị ở cơ sở, điều đó đã góp phần quan trọng vào những kết
quả mà đảng bộ và nhân dân thành phố Pleiku đã đạt đƣợc trong quá trình xây
dựng và phát triển trên tất cả mọi lĩnh vực, thay đổi diện mạo thành phố.
Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế, cụ thể là việc nắm bắt thông tin,
quán triệt và vận dụng các chủ trƣơng, nghị quyết của Đảng và Nhà nƣớc cấp
trên vẫn cịn có sự lúng túng, điều này ảnh hƣởng khơng ít đến hiệu quả lãnh
đạo của các đảng ủy xã, phƣờng. Thực tế cho thấy, cịn có một số bí thƣ đảng
ủy xã, phƣờng cịn nhận thức chƣa đầy đủ về vị trí, vai trị, cũng nhƣ chức
năng và nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng; điều này tạo ra sự lúng túng nhất
định trong việc tổ chức, lãnh đạo chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị trên địa
bàn; cơng tác lãnh đạo chính quyền và các đồn thể có lúc cịn chƣa thƣờng
xun, chƣa chặt chẽ; chƣa phát huy hết vai trò của quần chúng nhân dân

trong tổ chức thực hiện chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách và pháp
luật của Nhà nƣớc, cũng nhƣ việc góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính
quyền của nhân dân.


3

Mặt khác, vẫn cịn tình trạng tập trung quan liêu, gia trƣởng độc đốn,
thiếu tơn trọng ý kiến cấp dƣới, khơng phát huy trí tuệ tập thể dẫn đến những
quyết định chƣa sát với thực tế của đảng bộ, thậm chí có những bí thƣ đảng
ủy xã, phƣờng có lối sống thực dụng, bng thả, xử lý tình huống nóng vội,
nói khơng đi đơi với làm, phong cách làm việc có lúc chƣa thật sự khoa học,
chuẩn mực. Vì vậy không quy tụ đƣợc những ngƣời xung quanh, không giữ
đƣợc vị trí là trung tâm là hạt nhân của sự đồn kết, đơi lúc bng lỏng sự
lãnh đạo dẫn đến mất lịng tin của nhân dân đối với Đảng. Vì vậy hoàn thiện,
củng cố và xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã,
phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai hiện nay là yêu cầu cấp thiết, vừa là
tiền đề, vừa là điều kiện để đảm bảo vững chắc cho sự thành công trên cƣơng
vị ngƣời đứng đầu đảng ủy xã, phƣờng để góp phần nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của các đảng bộ trong thời kỳ mới.
Thực tiễn cách mạng đang đặt ra nhiều vấn đề mới, đòi hỏi Đảng ta mà
trực tiếp là các tổ chức cơ sở đảng, trong đó có các đảng bộ xã, phƣờng phải
nắm bắt kịp thời, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp để giải quyết. Vì vậy, muốn
củng cố và nâng cao chất lƣợng, hiệu quả lãnh đạo của các đảng bộ xã,
phƣờng ở thành phố Pleiku giai đoạn hiện nay mà trƣớc hết là xây dựng
phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng là một nhiệm vụ
hết sức cấp thiết.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả xin chọn đề tài "Xây dựng phong
cách làm việc khoa học của bí thư đảng ủy xã, phường ở thành phố Pleiku,
tỉnh Gia Lai hiện nay" làm luận văn tốt nghiệp

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
2.1. Sách tham khảo
- Ngô Kim Ngân, Lâm Quốc Tuấn (2010 - Đồng chủ biên, Phong
cách làm việc của ngƣời bí thƣ huyện ủy hiện nay qua khảo sát vùng Đồng
bằng Sơng Hồng. Cuốn sách đã trình bày những vấn đề lý luận và thực tiễn
của ngƣời bí thƣ huyện ủy; phƣơng hƣớng, giải pháp chủ yếu xây
dựng phong cách làm việc khoa học của ngƣời bí thƣ huyện ủy.


4

- Nguyễn Thế Thắng (2013), Vận dụng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh vào xây
dựng phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nƣớc ta hiện nay.
Cuốn sách góp phần nghiên cứu tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về phong cách làm
việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý. Vận dụng tƣ tƣởng Hồ Chí Minh vào xây
dựng phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nƣớc ta hiện nay.
- Nguyễn Khắc Nho (2020), Phong cách Hồ Chí Minh. Cuốn sách giới
thiệu, tìm hiểu mới về phong cách Hồ Chí Minh, một phong cách sống có sức
cảm hóa kỳ diệu, tạo niềm tin yêu và sức sống mãnh liệt: Phong cách suy nghĩ
và học tập độc lập, sáng tạo; Phong cách làm việc dân chủ và khoa khoa, kỹ
lƣỡng, cụ thể, tới nơi, tới chốn; Phong cách ứng xử văn hóa tinh tế, đầy tính
nhân văn, thấm đậm tinh thần yêu dân, trọng dân, vì dân.
2.2. Luận án, luận văn
- Phạm Thị Huyền (2018), Xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ
chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc theo phong cách Hồ Chí Minh.
Luận án đã luận giải các khái niệm và phân tích nội dung phong cách làm việc
của Hồ Chí Minh. Khảo sát, đánh giá thực trạng phong cách làm việc của cán
bộ chủ chốt cấp tỉnh ở khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam hiện nay và xác
định những vấn đề đặt ra cần giải quyết. Đề xuất phƣơng hƣớng và giải pháp
nhằm xây dựng phong cách làm việc của cán bộ chủ chốt cấp tỉnh trên địa bàn

này theo phong cách Hồ Chí Minh.
- Nguyễn Thị Thu Trang (2019), Xây dựng phong cách làm việc Hồ chí
Minh cho cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân hiện nay. Luận
án đã phân tích làm rõ các khái niệm cơ bản; đặc trƣng, những nội dung và
giá trị phong cách làm việc của Hồ Chí Minh. Khái quát những nét cơ bản về
cán bộ, giảng viên các Học viện Công an nhân dân. Phân tích thực trạng xây
dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng viên các Học viện công an nhân
dân theo phong cách Hồ Chí Minh, những mặt tích cực, hạn chế, nguyên nhân
và những yêu cầu đặt ra. Xác định những nhân tố tác động, nội dung và đề
xuất các giải pháp xây dựng phong cách làm việc cho cán bộ, giảng viên các
Học viện CAND hiện nay theo phong cách Hồ Chí Minh


5

- Nguyễn Đức Kiên (2018), Bồi dƣỡng phong cách làm việc khoa học
cho đội ngũ sĩ quan trẻ ở Học viện Hậu cần giai đoạn hiện nay. Luận văn đã
làm rõ quan niệm, tiêu chí đánh giá và những vấn đề có tính ngun tắc về bồi
dƣỡng phong cách làm việc khoa học cho đội ngũ sĩ quan trẻ ở Học viện Hậu
cần. Phân tích thực trạng, nguyên nhân, một số kinh nghiệm về vấn đề này
ở Học viện Hậu cần. Phƣơng hƣớng, giải pháp chủ yếu tăng cƣờng bồi
dƣỡng phong cách làm việc khoa học cho đội ngũ sĩ quan trẻ ở Học viện Hậu
cần giai đoạn hiện nay.
- Ngơ Sện (2016), Phong cách làm việc của bí thƣ đảng ủy xã ở tỉnh
Kiên Giang giai đoạn hiện nay. Luận văn trên cơ sở phân tích, làm rõ những vấn
đề về cơ sở lý luận về phong cách và xây dựng phong cách làm việc của ngƣời bí
thƣ đảng ủy xã, kết hợp với việc vận dụng thực tiễn ở tỉnh Kiên Giang, tác giả đã
đề ra một số giải pháp mang tính khả thi trong việc xây dựng phong cách làm
việc khoa học của đội ngũ bí thƣ đảng ủy xã tại địa phƣơng.
- Phạm Hồng Hải (2018), Xây dựng phong cách làm việc cho đội ngũ

giảng viên trƣờng chính trị tỉnh Lâm Đồng hiện nay theo phong cách Hồ Chí
Minh. Luận văn trình bày một số khái niệm, nội dung cơ bản, giá
trị phong cách làm việc Hồ Chí Minh. Phân tích thực trạng vấn đề này ở
trƣờng Chính trị tỉnh Lâm Đồng, từ đó đề ra phƣơng hƣớng, giải pháp xây
dựng phong cách làm việc cho đội ngũ giảng viên trƣờng Chính trị tỉnh Lâm
Đồng hiện nay theo phong cách làm việc Hồ Chí Minh.
- Đỗ Ngọc Ninh (2015) đã nghiên cứu Cơ sở lý luận và thực tiễn để xác
định chức năng, nhiệm vụ và phương pháp cơng tác của bí thư huyện ủy. Trên
cơ sở lý luận và thực tiễn, đề tài xác định chức năng, nhiệm vụ, phƣơng pháp
cơng tác của bí thƣ huyện ủy và phƣơng pháp cơng tác cụ thể.
Nhìn chung, vấn đề phong cách và xây dựng phong cách ngƣời cán bộ
nói chung và phong cách làm việc khoa học của ngƣời bí thƣ đảng ủy cấp xã
nói riêng ở nƣớc ta, phần lớn các cơng trình tập trung nghiên cứu một số quan
điểm về lý luận và thực tiễn đã đƣợc cơng bố trên sách, báo, tạp chí, chủ yếu
làm tài liệu phục vụ cho quá trình giảng dạy, nghiên cứu ở một số học viện,


6

trƣờng đại học và làm tài liệu tham khảo cho cán bộ, đảng viên. Hơn nữa, các
tác giả chỉ đề cập đến phong cách ở các góc độ khác nhau nhƣ phong cách
lãnh đạo chính trị, cán bộ quản lý kinh tế, quản lý giáo dục,...
Những cơng trình trên đã đề cập đến nghiều khía cạnh, góc độ khác nhau
về phong cách, vị trí, vai trị, chức năng, nhiệm của ngƣời bí thƣ cấp ủy. Kết
quả các cơng trình nghiên cứu này là tài liệu tham khảo hữu ích đối với tác
giả trong q trình trình bày, phân tích những vấn đề lý luận của đề tài.
Luận văn này xin tiếp thu những kết quả nghiên cứu của các đề tài đã
nêu đồng thời vận dụng vào việc giải quyết các nhiệm vụ của luận văn. Tuy
nhiên, tính đến nay chƣa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu một cách cụ thể, có
hệ thống về "Xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí thư đảng ủy

xã, phường ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai hiện nay".
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích của đề tài
Làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn và đề xuất các nhóm giải
pháp cơ bản, khả thi để góp phần xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí
thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về phong cách làm việc khoa học của bí thƣ
đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai hiện nay.
- Làm sáng tỏ những quan niệm, nội dung của phong cách, các nhân tố
ảnh hƣởng đến phong cách làm việc của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành
phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.
- Đề xuất một số phƣơng hƣớng và các giải pháp mang tính khả thi để
xây dựng hoàn thiện phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã,
phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai trong thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1. Đối tượng nghiên cứu của đề tài
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là xây dựng phong cách làm việc khoa
học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.


7

4.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Đề tài tập trung nghiên cứu, khảo sát, đánh giá thực trạng về phong cách
làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy thuộc loại hình tổ chức cơ sở đảng xã,
phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai từ năm 2015 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ

tƣởng Hồ Chí Minh và đƣờng lối, quan điểm, chủ trƣơng, chỉ thị, nghị quyết
của Đảng về bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng.
5.2. Cơ sở thực tiễn
Đề tài nghiên cứu căn cứ trên cơ sở khảo sát thực tiễn về bí thƣ đảng ủy
xã, phƣờng và thực trạng về phong cách và xây dựng phong cách làm việc
khoa học của bí thƣ đảng ủy thuộc loại hình tổ chức cơ sở đảng xã, phƣờng
trên địa bàn thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai từ năm 2015 đến nay.
5.3. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn đƣợc thực hiện trên cơ sở phƣơng pháp luận của chủ nghĩa
Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, những quan điểm cơ bản của Đảng về
xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kết hợp chặt chẽ các phƣơng pháp lịch sử - lơgíc;
phân tích và tổng hợp; tổng kết thực tiễn, khảo sát thực tế, thống kê, so sánh,
đối chiếu, điều tra xã hội học,...
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
- Luận văn góp phần làm sáng tỏ và hệ thống hoá một số vấn đề lý luận
và thực tiễn về xây dựng phong cách làm việc khoa học của đội bí thƣ đảng
ủy xã, phƣờng, thị trấn. Bên cạnh đó, về mặt thực tiễn, luận văn đƣa ra một số
phƣơng hƣớng, giải pháp cụ thể có cơ sở khoa học và phù hợp với thực tiễn
của địa phƣơng và có thể làm cơ sở tham khảo cho một số địa phƣơng khác
trong cả nƣớc, nhằm hƣớng đến xây dựng hiệu quả phong cách làm việc khoa
học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng đạt hiệu quả trong công tác.
- Đề tài sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các đồng chí bí thƣ, các cấp
ủy đảng, các ban xây dựng đảng trong việc nâng cao nhận thức, nâng cao


8

năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, phong cách làm việc của các bí thƣ, cấp
ủy đảng.
- Đề tài còn làm tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng

dạy và học tập phần học, môn học về xây dựng Đảng ở Trƣờng Chính trị tỉnh
tỉnh Gia Lai.
7. Đóng góp mới của đề tài
- Góp phần làm phong phú thêm cứ liệu khoa học và cơ sở thực tiễn để
tiếp tục bổ sung, hoàn thiện quan điểm, chủ trƣơng của đảng về vấn đề xây
dựng phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng hồn
thành nhiệm vụ chính trị trong thời kỳ mới.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể sử dụng làm cơ sở khoa học và
thực tiễn để làm tài liệu tham khảo, vận dụng vào thực tiễn lãnh đạo, chỉ đạo
việc xây dựng phong cách làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở
thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai hồn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong thời
gian tới.
- Làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu cho các ban xây dựng
Đảng tham mƣu với Thành ủy Pleiku trong việc xây dựng chƣơng trình tập
huấn cho bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.
- Làm tài liệu tham khảo trong quá trình tự xây dựng phong cách của bản
thân, nâng cao chất lƣợng làm việc khoa học của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ở
thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.
- Đề tài còn làm tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng
dạy và học tập phần học, môn học về xây dựng Đảng ở Trung tâm Chính trị
thành phố Pleiku, ở Trƣờng Chính trị tỉnh tỉnh Gia Lai.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mục lục, mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục, luận văn gồm 3 chƣơng, 6 tiết.


9

Chƣơng 1
XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC KHOA HỌC CỦA BÍ THƢ

ĐẢNG ỦY XÃ, PHƢỜNG Ở THÀNH PHỐ PLEIKU, TỈNH GIA LAI
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY - NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN
1.1. Xã, phường và bí thư đảng ủy xã, phường.
1.1.1. Cấp xã (xã, phường)
1.1.1.1. Khái lược các xã, phường.
Khái lược về xã ở Việt Nam: Cấp xã (xã, phƣờng, thị trấn) là cấp cuối
cùng trong hệ thống quản lý hành chính nhà nƣớc bốn cấp hiện hành ở Việt
Nam hiện nay hay còn gọi cấp cơ sở của quản lý nhà nƣớc.
Theo từ điển Bách khoa Việt Nam, xã là đơn vị hành chính cấp cơ sở ở
các vùng nông thôn, vùng ven đô thị của Việt Nam. Xã gồm nhiều thơn, làng,
bản, bn, khăn, sóc, ấp, xóm,.... Dân cƣ trong xã thƣờng có một số dịng họ
cùng chung sống lâu đời, từ thời kỳ đất Giao Châu khởi đầu có tên là An Nam
thuộc nhà Đƣờng cai trị đã hình thành cấp xã (trên xã là hƣơng, huyện, châu).
Xã là cấp xã cơ sở ở khu vực nông thôn, là cả một địa bàn rộng lớn, chiếm đa
số trong tổng số đơn vị cơ sở ở nƣớc ta và tồn tại lâu dài trong lịch sử (thời kỳ
nhà Đinh trên xã là giáp, các thời kỳ sau này, trên xã là tổng, phủ, huyện,...).
Thời phong kiến, bộ máy lãnh đạo và quản lý ở xã gồm có hội đồng kỳ
mục, ra đời từ thời nhà Trần, tồn tại đến các thời Lê, Nguyễn. Sau những cải
cách hƣớng chính của ngƣời Pháp (từ đầu đến giữa thế kỷ 20), hội đồng kỳ
mục đổi tên là hội đồng tộc biểu, nhƣng về sau chính quyền thực dân Pháp
phải trả lại tên cũ là hội đồng kỳ mục ở Nam Bộ thành hội đồng hƣơng chính.
Hội đồng là cơ quan quyết nghị, với nhiệm kỳ 3 năm hoặc 6 năm, kỳ dịch
gồm có các xã quan, xã trƣởng (thời Lê) hoặc lý trƣởng, các phó lý, trƣơng
tuần, cai vạn, thủ quĩ, thủ lộ, thủ lại. Kỳ dịch là những ngƣời chấp hành của
hội đồng kỳ mục, hội đồng tộc biểu v.v.. các kỳ dịch có thời kỳ do quan trên
bổ nhiệm (thời kỳ đầu nhà Trần) đến triều Lê (thế kỷ thứ 15) do xã tự chọn,


10

quan đầu hạt duyệt y, Bộ lại cấp bằng. Trong thời kỳ Pháp thuộc, các kỳ dịch
do dân bầu nhƣng phải đƣợc đại diện chính phủ bảo hộ phê chuẩn.
Từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay, xã là đơn vị hành
chính cấp cơ sở ở nơng thơn, vùng ven đơ thị trong hệ thống các cấp hành
chính của Việt Nam. Cấp cơ sở (xã, phƣờng, thị trấn), trong đó xã là chủ yếu,
chiếm đa số trong tổng số các đơn vị hành chính cấp cơ sở.
Khái lược về phường ở Việt Nam: Phƣờng cũng là đơn vị hành chính
cấp cơ sở ở đơ thị, đƣợc đặc trƣng bởi quản lý đô thị. Phƣờng ở Việt Nam ra
đời và hình thành muộn hơn so với xã. Nền nơng nghiệp, cơng nghiệp phát
triển địi hỏi có thị trƣờng, dịch vụ để trao đổi, bn bán hàng hóa đã hình
thành các đô thị và để quản lý khu dân cƣ tập trung, địa giới hành chính,
chính quyền các đơ thị chia thành các phƣờng, xã, thị trấn. Do đó, phƣờng
cũng là đơn vị hành chính cấp cơ sở, chỉ hình thành ở các đô thị của Việt
Nam. Phƣờng gồm nhiều tổ dân phố, khu phố, khóm,…Phƣờng có mật độ dân
cƣ đông, sống tập trung, thƣờng là trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của
đơ thị. Nhƣ vậy, xã đƣợc thành lập không chỉ ở nông thôn mà cịn ở các đơ thị
lớn (thành phố, thị xã, quận, huyện), cịn phƣờng đƣợc thành lập ở các đơ thị
(thành phố, thị xã, quận). Phƣờng hình thành, phát triển từ thời Pháp thuộc và
nhất là sau 30/4/1975 đến nay.
1.1.1.2. Xã, phường và vị trí, vai trị xã, phường.
Hệ thống chính trị ở xã, phƣờng là quan hệ giữa đảng bộ xã, phƣờng
với chính quyền (Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân xã, phƣờng), Mặt
trận Tổ quốc và các đồn thể nhân dân. Chính quyền xã, phƣờng là nơi trực
tiếp tổ chức chỉ đạo nhân dân thực hiện đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng và
chính sách pháp luật của Nhà nƣớc và mọi mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên.
Xã, phƣờng là nơi chính quyền trong long dân nhƣ Đảng ta đã xác định. Xã,
phƣờng là cấp thấp nhất trong các cấp độ quản lý của hệ thống chính quyền
nhà nƣớc nhƣng lại là nền tảng của chế độ chính trị và đời sống xã hội.

11

Xã, phƣờng là nơi diễn ra cuộc sống, nơi đảng bộ, chính quyền và các
đồn thể nhân dân tổ chức cuộc sống, hoạt động và các phong trào của cộng
đồng dân cƣ để nhân dân thực hiện quyền làm chủ, thực hành dân chủ của
chính mình. Xã, phƣờng là tầng sâu nhất mà sự vận hành của thể chế từ vĩ mô
phải tác động tới, là địa chỉ quan trọng cuối cùng mà mọi quyết định, mọi chủ
trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nƣớc phải tìm đến.
Xã, phƣờng tuy là cấp thấp nhất trong hệ thống quản lý nhƣng có tầm quan
trọng đặc biệt, là vấn đề sống cịn, thành bại của chế độ. Có thể nói: xã,
phƣờng là hình ảnh thu nhỏ của xã hội, là vùng nhạy cảm nhất của đời sống
xã hội, không đƣợc xao nhãng mà cần đặc biệt quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo
thƣờng xuyên.
Xã, phƣờng không phải là cấp hoạch định đƣờng lối, chính sách mà xã,
phƣờng cấp hành động, tổ chức hành động để đƣa đƣờng lối, nghị quyết đi
vào cuộc sống.
Các xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai giữ vị trí, vai trị đặc
biệt quan trọng, đây là cấp chấp hành, tổ chức thực hiện, làm cầu nối trực
tiếp, thƣờng xuyên của toàn bộ hệ thống chính trị ở cơ sở để tiếp xúc và giải
quyết các công việc hàng ngày với nhân dân. Qua đó, nắm bắt và phản ánh
tâm tƣ nguyện vọng của dân, tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đƣờng
lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nƣớc, là nơi kiểm nghiệm tính
đúng đắn của các đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách, là nơi tổ chức các phong
trào quần chúng nhân dân, phát huy mọi khả năng phát triển kinh tế - xã hội,
tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cƣ.
Các xã, phƣờng ở thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai là nơi tập trung hầu
hết dân cƣ, lực lƣợng lao động, là nơi trực tiếp tổ chức sản xuất, chuyển dịch
cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tạo ra sản phẩm hàng hoá phục vụ đời sống và xuất
khẩu.. Các xã, phƣờng ở thành phố còn là nơi diễn ra hàng ngày các hoạt

động văn hoá, giáo dục, nơi lƣu giữ các giá trị truyền thống tốt đẹp của quê
hƣơng, vì vậy phải xem xã, phƣờng là nơi giữ gìn và phát huy bản sắc văn


12

hoá của các dân tộc. Truyền thống quý báu của các dân tộc sẽ đƣợc khơi dậy
và phát huy từ xã, phƣờng, xây dựng khối đại đoàn kết, sức mạnh của các dân
tộc củng phải bắt đầu từ xã, phƣờng. Sức mạnh của quốc phịng tồn dân,
chiến tranh nhân dân cũng bắt đầu từ xã, phƣờng. Muốn giữ vững ổn định
chính trị, trật tự an tồn xã hội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc cũng phải bắt đầu
từ xã, phƣờng.
Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trị của xã, phƣờng ở thành phố Pleiku
là phải chăm lo xây dựng xã, phƣờng thực sự là nền tảng vững chắc, phải xác
định xã, phƣờng nhƣ là một xã hội thu nhỏ, ở đó diễn ra đầy đủ các hoạt động
kinh tế, văn hố, xã hội, an ninh, quốc phịng… Hoạt động của các tổ chức
đảng, chính quyền, các đồn thể, các tổ chức chính tri - xã hội,… cần quan
tâm xây dựng và phát triển toàn diện là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị,
ý thức tự giác, trách nhiệm của mỗi ngƣời dân các xã, phƣờng ở thành phố
Pleiku, tỉnh Gia Lai.
1.1.1.3. Chức năng và nhiệm vụ đảng bộ xã, phường ở thành phố
Pleiku
- Vị trí, vai trị của các đảng bộ xã, phường ở thành phố Pleiku
Tổ chức cơ sở đảng (đảng bộ cơ sở, chi bộ cơ sở) có nhiều loại hình,
trong đó có đảng bộ xã, phƣờng. Điều 21, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam
đƣợc Đại hội XI (sửa đổi, bổ sung) quy định: “Tổ chức cơ sở đảng (đảng bộ
cơ sở, chi bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân lãnh đạo chính trị ở cơ
sở” [16, tr.35].
Lịch sử hơn 90 năm lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam của
Đảng ta đã chứng minh một điều rất rõ ràng những thành tựu mà cách mạng

Việt Nam đã đạt đƣợc, có nguyên nhân một phần rất lớn xuất phát từ sự đoàn
kết, nỗ lực và phấn đấu của quần chúng nhân dân, cán bộ, đảng viên ở cơ sở,
mà hạt nhân lãnh đạo chính là các tổ chức cơ sở đảng.
Cơ sở chính là nơi xuất phát đầu tiên để Đảng và Nhà nƣớc đề ra các
chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách và cũng chính cơ sở chính là nơi tiến hành


13

các chủ trƣơng và chính sách; nơi kiểm nghiệm tính đúng đắn của mỗi chủ
trƣơng, đƣờng lối, thông qua thực tế việc tổ chức thực hiện các chủ trƣơng,
đƣờng lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nƣớc ở cơ sở để từ đó
Đảng ta có điều kiện, có sở sở để tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm, hoàn
thiện các chủ trƣơng, đƣờng lối lãnh đạo
Tổ chức cơ sở đảng chính là cầu nối Đảng với Nhân dân. Chính quyền
cơ sở là nơi giải quyết những công việc hằng ngày của ngƣời dân, trực tiếp
tiếp xúc với ngƣời dân, nắm bắt thông tin từ ngƣời dân để phản ánh lên Đảng
và chính quyền cấp trên. Chính vì vậy, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng nói chung và bí thƣ đảng ủy nói riêng là
một u cầu, một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn
hiện nay, khi mà đòi hỏi của yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra ngày càng cao,
ngày càng nặng nề.
Vị trí và vai trị của tổ chức cơ sở đảng nói chung, cũng nhƣ của các
đảng bộ xã, phƣờng ở thành phố Pleiku nói riêng thể hiện ở một số nội dung
sau đây:
Thứ nhất, đảng bộ xã, phƣờng là cầu nối giữa các cơ quan lãnh đạo của
Đảng với quần chúng nhân dân và giữa nhân dân đối với Đảng.
Thứ hai, là nơi tiến hành nghiên cứu, đề ra, quán triệt và tổ chức thực
hiện, tổng kết, đánh giá các chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng và chính sách,
pháp luật của Nhà nƣớc.

Thứ ba, là nơi tiến hành công tác giáo dục; rèn luyện, quản lý, sàng lọc
đảng viên, cung cấp đảng viên ƣu tú cho hệ thống chính trị cơ sở, và có vai trị
quyết định trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch, vững mạnh.
- Chức năng của các đảng bộ xã, phường ở thành phố Pleiku:
Chức năng của một tổ chức đó chính là sự phân cơng tất yếu khách
quan, là sự quy định về chức trách một cách tƣơng đối ổn định và hợp lý
trong một điều kiện hoàn cảnh lịch sử xã hội nhất định để phân biệt tổ chức
này với một tổ chức khác.


14

Trên cơ sở những quy định chung đó, Quy định số 127-QĐ/TW ngày
01/03/2018, Quy định chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của Đảng
bộ, chi bộ cơ sở xã, phƣờng, thị trấn, Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng quy định
chức năng của tổ đảng bộ, chi bộ cơ sở xã, phƣờng, thị trấn.
Đảng bộ xã, phƣờng có hai chức năng: chức năng lãnh đạo chính trị ở
cơ sở và chức năng xây dựng đảng.
Đảng bộ xã, phƣờng lãnh đạo chính trị đối với tất cả các mặt cơng tác
trong đời sống kinh tế - xã hội ở cơ sở. Đảng bộ xã, phƣờng lãnh đạo các tổ
chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở đi đúng chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng,
pháp luật của Nhà nƣớc.
Đảng bộ xã, phƣờng chính là nơi tiến hành thƣờng xuyên, trực tiếp các
hoạt động xây dựng nội bộ đảng nhƣ: công tác tƣ tƣởng; công tác tổ chức và
cán bộ; công tác kiểm tra, giám sát; công tác vận động quần chúng, công tác
đảng viên...
- Nhiệm vụ của đảng bộ xã, phường ở thành phố Pleiku:
Tổ chức cơ sở đảng thuộc loại hình xã, phƣờng ngồi nhiệm vụ chung
đƣợc quy định tại Điều 23 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam đƣợc thông qua
tại Đại hội lần thứ XI của Đảng, cịn đƣợc cụ thể hố trong Quy định số 127QĐ/TW ngày 01/03/2018 của Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng Quy định chức

năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của đảng bộ, chi bộ cơ sở xã, phƣờng,
thị trấn nhƣ sau:
Thứ nhất, lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng và
an ninh trên địa bàn
Lãnh đạo phát triển kinh tế, và đảm bảo an ninh, quốc phòng, theo nghị
quyết của đảng bộ bộ, chi bộ, cũng nhƣ của cấp trên; nâng cao chất lƣợng đời
sống của ngƣời dân; tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ
trƣơng, đƣờng lối của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc.
Lãnh đạo cơng tác cải cách hành chính, xây dựng môi trƣờng cho việc
phát triển kinh tế ở địa phƣơng, bảo vệ môi trƣờng.
Lãnh đạo cán bộ, đảng viên quán triệt và thực đầy đủ nội dung quy chế


15

dân chủ ở cơ sở, đặc biệt đề cao vai trị, trách nhiệm của nhân dân trong việc
tiến hành góp ý xây dựng đảng xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền.
Thứ hai, lãnh đạo cơng tác chính trị và tư tưởng trong tồn đảng bộ
Tiến hành thƣờng xun cơng tác giáo dục lý luận chính trị, trên cơ sở
sở đó, bồi dƣỡng và nâng cao trình độ hiểu biết về các quan điểm, chủ trƣơng,
đƣờng lồi và nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, gắn với cuộc vận
động học tập và làm theo tấm gƣơng đạo đức Hồ Chí Minh, nhân rộng những
mơ hình hay, những điển hình tốt để mọi ngƣời cùng học tập và làm theo.
Thƣờng xuyên tiến hành thực hiện công tác kiểm tra, giám sát việc thực
hiện các chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng và nhà nƣớc cấp trên ở
cơ sở; nắm bắt kịp thời những tâm tƣ, nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và
ngƣời dân ở cơ sở, trên cơ sở đó ban hành những chủ trƣơng, đƣờng lối, kế
hoạch phù hợp.
Lãnh đạo cán bộ và đảng viên chủ động đấu tranh làm thất bại các âm
mƣu chống phá của các thế lực thù địch nhằm phá hoại sự nghiệp cách mạng

của Đảng, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị - xã
hội trong việc tiến hành giám sát và tiến hành phản biện xã hội đối với chủ
trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nƣớc tạo ra sự
đồng thuận trong toàn xã hội.
Thứ ba, lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ và phát triển đảng viên trên
địa bàn
Đề ra các chủ trƣơng, nhiệm vụ và giải pháp nhằm xây dựng chi, đảng
bộ trong sạch, vững mạnh, nhằm khắc phục triệt để tình trạng tổ dân phố, thơn
chƣa có tổ chức đảng, gắn với việc củng cố, xây dựng hệ thống chính trị ở vững
mạnh; nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất
lƣợng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đấu tranh chống tham nhũng; lãng phí, cũng
nhƣ đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực khác trong toàn xã hội.
Nghiêm chỉnh thực hiện các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, quy
định, quy chế, hƣớng dẫn của cấp trên; không ngừng nâng cao chất lƣợng sinh
hoạt chi bộ, đảng bộ và cấp ủy bảo đảm tính lãnh đạo, tính chiến đấu, tính
giáo dục.


16

Trong tổ chức đảng, cấp ủy cần chú trọng thực hiện công tác tổ chức và
cán bộ theo quy định, nhằm đảm bảo đúng nguyên tắc, đúng quy trình, thủ
tục theo quy định. Thƣờng xuyên thực hiện việc tạo nguồn cán bộ và chuẩn
hóa nguồn cán bộ trình độ chính trị; trình độ; chun mơn nghiệp vụ; giới
thiệu ngƣời đủ tiêu chuẩn, để bầu giữ chức vụ chủ chốt làm việc trong các tổ
chức trong hệ thống chính trị; phải có trách nhiệm góp ý để lựa chọn, giới
thiệu cán bộ tham gia các vị trí lãnh đạo của cơ quan cấp trên khi có yêu cầu.
Thứ tư, lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng
Kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt
đảng, quy chế làm việc, thực hành tiết kiệm chống lãng phí, tệ quan liêu; cơng

tác tiếp cơng dân, giải quyết đơn thƣ khiếu nại và tố cáo theo quy định.
Cấp uỷ lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và
thi hành kỷ luật, đảm bảo việc thực hiện các chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng
đƣợc nghiêm minh
Tích cực phối hợp chỉ đạo công tác kiểm tra, quản lý, đảng viên đang
công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thực hiện nghĩa vụ
đảng viên và nhiệm vụ công dân nơi cƣ trú.
Thứ năm, lãnh đạo xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở
Lãnh đạo xây dựng chính quyền vững mạnh, hoạt động một cách dân
chủ và công khai; mình bạch bảo đảm hiệu lực và hiệu quả theo quy định của
Hiến pháp cũng nhƣ pháp luật; thực hiện một cách nghiêm chỉnh những quy
định của Đảng và nhà nƣớc về phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Lãnh đạo xây dựng các tổ chức Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính
trị - xã hội cơ sở trong sạch, vững mạnh; đổi mới phƣơng thức hoạt động,
khắc phục tình trạng "hành chính hóa", gắn bó mật thiết với nhân dân. Đồng
thời phát huy phát huy sức mạnh tổng hợp, xây dựng và củng cố khối đại
đoàn kết trong toàn dân; tăng cƣờng công tác giám sát và phản biện xã hội,
tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.


17

1.1.2. Bí thư đảng ủy xã, phường - quan niệm, vị trí, vai trị
1.1.2.1. Quan niệm về bí thư đảng ủy xã, phường
- Quan niệm về đảng ủy cơ sở
Đảng ủy cơ sở là cơ quan lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng (Đảng bộ cơ sở)
giữa hai nhiệm kỳ đại hội, có thời gian, nhiệm vụ đƣợc giao là 5 năm; Đảng ủy
cơ sở là trung tâm lãnh đạo, chỉ đạo mọi hoạt động của đảng bộ trong việc thực
hiện các nghị quyết, chỉ thị của cấp ủy cấp trên và nghị quyết của đại hội đảng
cùng cấp; là cơ quan lãnh đạo cấp trên của tổ chức đảng cấp dƣới.

Đảng ủy cơ sở có thể chỉ có bí thƣ và các phó bí thƣ khi đảng ủy có số
lƣợng đảng viên dƣới 9.
Đảng ủy cơ sở có thể có ban thƣờng vụ đảng ủy, khi đảng ủy có từ 9
đảng ủy viên trở lên
Đảng ủy cơ sở của đảng bộ cơ sở “hai cấp” (gồm các chi bộ trực thuộc)
và đảng ủy cơ sở của đảng bộ “ba cấp” (gồm các đảng bộ bộ phận, dƣới đảng
bộ bộ phận là các chi bộ trực thuộc). Đảng ủy lãnh đạo các chị bộ thông qua
đảng ủy bộ phận.
Đảng ủy cơ sở cũng có nhiều loại hình khác nhau nhƣ đảng ủy xã, phƣờng,
thị trấn hoặc các loại hình đảng ủy cơ sở khác (đảng ủy cơ sở ở cơ quan hành
chính nhà nƣớc, đơn vị sự nghiệp, lực lƣợng vũ trang, các doanh nghiệp.
- Quan niệm đảng ủy cơ sở xã, phường
Đảng ủy xã, phƣờng là hạt nhân, bộ phân ƣu tú, tiêu biểu cho phẩm chất,
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn đảng bộ, nhằm đảm bảo cho sự
lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã
hội ở xã, phƣờng.
Đảng ủy viên (ủy viên ban chấp hành đảng bộ xã, phƣờng) thƣờng cơ cấu
bao gồm: Bí thƣ; các phó bí; chủ tịch Mặt trận Tổ quốc; chủ tịch Hội đồng nhân
dân; chủ tịch Ủy ban nhân dân; chủ tịch Hội cựu chiến binh; chủ tịch Hội Phụ
nữ; xã, phƣờng đội trƣởng; trƣởng Cơng an; Bí thƣ đoàn thanh niên.


18

Đảng ủy xã, phƣờng có từ 9 đảng ủy viên trở lên bầu ban thƣờng vụ. Ban
thƣờng vụ thƣờng gồm: Bí thƣ đảng ủy; các phó bí thƣ đảng ủy; chủ tịch Hội
đồng nhân dân; chủ tịch Ủy ban nhân dân; chủ tịch Mặt trận Tổ quốc; xã,
phƣờng Đội trƣởng; trƣởng Cơng an.
Chủ thể đảng ủy xã, phƣờng là bí thƣ đảng ủy, các phó bí thƣ, ban
thƣờng vụ, các đảng ủy viên (ủy viên ban thƣờng vụ, ủy viên ban chấp hành

đảng bộ).
Nhiệm kỳ của đảng ủy xã, phƣờng: tính theo nhiệm kỳ đại hội đảng bộ
xã, phƣờng là 5 năm/nhiệm kỳ. Trƣờng hợp cá biệt thì theo sự chỉ định, phân
cơng cấp ủy cấp trên có thẩm quyền cho đến hết nhiệm kỳ đại hội của đảng bộ
xã, phƣờng.
Đảng ủy viên xã, phƣờng phải đảm bảo đúng theo tiêu chuẩn chung của
Điều lệ Đảng quy định: “Cấp ủy viên phải có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất
chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống lành mạnh; chấp hành nghiêm chỉnh
nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà
nƣớc; có kiến thức và năng lực tham gia lãnh đạo tập thể, hoàn thành tốt
nhiệm vụ đƣợc giao; đoàn kết cán bộ, đảng viên, đƣợc quần chúng tín nhiệm”.
- Quan niệm về bí thư đảng ủy cơ sở xã, phường
Bí thƣ đảng ủy cơ sở xã, phƣờng là ngƣời đứng đầu đảng ủy đƣợc đảng
ủy (hoặc đại hội điểm trực tiếp bầu) bầu ra trong số đảng ủy viên hoặc do cấp
ủy cấp trên chỉ định, chịu trách nhiệm chung về các mặt cơng tác của đảng ủy,
đảng bộ.
Bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng là cán bộ chủ chốt và cán bộ chun trách cơng
tác Đảng ở đảng bộ, có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thực hiện chức
năng, nhiệm vụ của đảng bộ, cùng với tập thể đảng ủy lãnh đạo tồn diện đối với
hệ thống chính trị ở địa phƣơng trong việc thực hiện đƣờng lối, chủ trƣơng của
Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc trên địa bàn xã, phƣờng.
Bí thƣ đảng ủy là ngƣời giữ trọng trách cao nhất trong đảng bộ, đảng ủy
nhƣng đồng thời bí thƣ đảng ủy cũng là một đảng viên trong tổ chức Đảng.


19

Chính vì vậy, bí thƣ đảng ủy phải nêu cao vai trò, trách nhiệm cá nhân trong
việc triển khai các công việc của đảng ủy, đảng bộ, gƣơng mẫu chấp hành các
chỉ thị, nghị quyết, các chủ trƣơng của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà

nƣớc, các quyết định của tổ chức.
Với chức trách là ngƣời giữ trọng trách cao nhất trong đảng bộ, đảng
ủy, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng nghị quyết của
ban thƣờng vụ, đảng ủy và tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết đó. Bí thƣ
đảng ủy xã, phƣờng trực tiếp là chính trị viên dân quân xã, phƣờng và là chủ
tài khoản của đảng ủy xã, phƣờng. Đồng thời, thay mặt ban thƣờng vụ, đảng
ủy ký các nghị quyêt, các văn bản quan trọng của ban thƣờng vụ, đảng ủy và
chỉ đạo phó bí thƣ thƣờng trực giải quyết công việc hằng của đảng ủy, ủy
nhiệm cho phó bí thƣ chủ trì cơng việc khi bí thƣ vắng mặt dài ngày.
Là ngƣời chịu trách nhiệm chung về các mặt công tác của ban thƣờng
vụ, đảng ủy, đảng bộ nên nhiệm vụ chủ yếu của bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng là:
Thứ nhất, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng phải chịu trách nhiệm chung về
công tác lãnh đạo của ban thƣờng vu, đảng ủy, đảng bộ, đồng thời trực tiếp
phụ trách cơng tác tƣ tƣởng.
Thứ hai, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng thƣờng xuyên phối hợp chặt chẽ
với ngƣời phụ trách chính quyền (chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch Ủy
ban nhân dân) trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Thứ ba, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng là ngƣời chịu trách nhiệm trực tiếp
về các hoạt động cụ thể của đảng ủy, đảng bộ trong công tác xây dựng nội bộ
đảng của đảng bộ.
Thứ tư, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng ủy có nhiệm vụ lãnh đạo, kiểm tra
việc tổ chức thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy cấp trên, của đảng
bộ, của ban chấp hành và ban thƣờng vụ đảng ủy.
Bí thƣ đảng ủy cơ sở nói chung và bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng nói riêng
phải đảm bảo những tiêu chuẩn của một đảng ủy viên (cấp ủy viên) đƣợc quy
định tại điểm 1, Điều 12, Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam đƣợc Đại hội XI


20

(sửa đổi, bổ sung) thông qua. Trong thời kỳ mới, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng
cần phải đảm bảo những tiêu chuẩn cụ thể là:
Thứ nhất, Có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội; trung thành với chủ nghĩa Mác Lênin, và tƣ
tƣởng Hồ Chí Minh; chấp hành nghiêm túc cƣơng lĩnh, Điều lệ Đảng và nghị
quyết của Đảng; kiên quyết đấu tranh bảo vệ quan điểm, đƣờng lối của Đảng
và chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc.
Thứ hai, Có đạo đức cách mạng và lối sống lành mạnh, trung thực,
gƣơng mẫu; có tinh thần đồn kết, tiết kiệm, chống lãng phí, khơng tham
nhũng, quan liêu, khơng cơ hội, vụ lợi, tham vọng quyền lực; đƣợc đảng viên
và quần chúng tín nhiệm.
Thứ ba, Có năng lực, kiến thức, sức khỏe; hồn thành chức trách,
nhiệm vụ đƣợc giao; có khả năng nắm bắt thực tiễn, đề xuất chủ trƣơng, giải
pháp và vận dụng sáng tạo, thực hiện có hiệu quả dƣờng lối, nghị quyết của
Đảng vào thực tiễn cuộc sống.
Thứ tư, Chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ
chức và sinh hoạt Đảng; có tinh thần tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đồn
kết, thống nhất, phát huy dân chủ và giữ vững kỷ cƣơng trong Đảng; có ý
thức tổ chức kỷ luật nghiêm, gƣơng mẫu trong nói và làm; có phong cách,
phƣơng pháp làm việc khoa học, tôn trọng tập thể và gắn bó với nhân dân.
1.1.2.2. Vị trí, vai trị của bí thư đảng ủy xã, phường
Thứ nhất, bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng là ngƣời đứng đầu đảng ủy, đảng
bộ, chịu trách nhiệm trƣớc đảng bộ, đảng ủy và cấp ủy cấp trên theo quy định
của Điều lệ Đảng về toàn bộ hoạt động của đảng ủy và đảng bộ ở xã, phƣờng.
Bí thƣ đảng ủy xã, phƣờng có vai trị quyết định đến năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của đảng bộ. Thực tiễn đã chứng minh, trình độ, năng lực và
phẩm chất đâọ đức, lối sống của bí thƣ đảng ủy quyết định đến chất lƣợng
lãnh đạo tổ chức thực hiện đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng và chính sách,
pháp luật của Nhà nƣớc.