Bài thu hoạch, đường lối của đcsvn quan điểm của đảng cộng sản việt nam về xây dựng và phát triển nền văn hóa việt nam tiên tiến đậm đà bản sắc vă

MỤC LỤC
A. MỞ BÀI.......................................................................................................1
B. NỘI DUNG..................................................................................................3
1. Phương hướng xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa......................3
1.1. Khái niệm văn hóa....................................................................................3
1.2. Phương hướng xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa.....................3
2. Những quan điểm chỉ đạo cơ bản..............................................................5
2.1. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động
lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội......................................................5
2.2. Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc.................................................................................................6
2.3. Nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng trong
cộng đồng các dân tộc Việt Nam.....................................................................7
2.4. Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của tồn dân do Đảng
lãnh đạo, trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trị quan trọng............................7
2.5. Văn hóa là một mặt trận, xây dựng và phát triển văn hóa là một sự
nghiệp cách mạng lâu dài, địi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên
trì, thận trọng..................................................................................................8
C. KẾT LUẬN...............................................................................................12
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................13


A. MỞ BÀI
Văn hoá Việt Nam là thành quả hàng nghìn năm lao động sáng tạo,
đấu tranh kiên cường dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt
Nam, là kết quả giao lưu và tiếp thụ tinh hoa của nhiều nền văn minh thế giới
để không ngừng hồn thiện mình. Văn hố Việt Nam đã hun đúc nên tâm 
hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc.
Trong thời đại Hồ Chí Minh, với đường lối đúng đắn và sáng tạo của Đảng ta,
văn hoá Việt Nam tiếp tục được phát huy, đã góp phần quyết định vào những
thắng lợi to lớn của nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc

và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nước, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì “dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng văn minh”, là sự nghiệp xây dựng và sáng
tạo to lớn của nhân dân ta, đồng thời là một q trình cải biến xã hội sâu sắc,
địi hỏi phát huy khả năng và trí tuệ ở mỗi con người Việt Nam.
Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, cùng với quá trình đặt trọng tâm
vào đổi mới về kinh tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng Cộng sản Việt
Nam đã xác định đường lối xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc. Quan điểm này đánh dấu sự phát triển  tư duy lý luận của Đảng,
đồng thời cũng là kết quả tổng kết thực tiễn xây dựng và phát triển văn hóa
Việt Nam trong suốt q trình lãnh đạo của Đảng.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội được thông qua tại Đại hội lần thứ VII (6-1991) đã xác định nền văn hóa
tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc là một trong sáu đặc trưng cơ bản của chế
độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Như vậy, nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc vừa là mục tiêu phấn đấu, vừa là một nhiệm vụ trọng yếu trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

1


Tư tưởng về xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
tiếp tục được bổ sung, phát triển đầy đủ và phong phú hơn trong các văn kiện
của Đảng sau này. Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa
VII đã chỉ rõ: "Nền văn hóa mà Đảng ta lãnh đạo tồn dân xây dựng là nền
văn hóa tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc". Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp
hành Trung ương Đảng khóa VIII đã ra nghị quyết riêng về xây dựng và phát
triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng tiếp tục khẳng định: "Xây dựng nền văn

hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc
đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội".
Tháng 7-2004, Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương
khóa IX đã ra Kết luận Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa
VIII) về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
trong những năm sắp tới. Đại hội lần thứ X của Đảng (4-2006) khẳng định:
“Tiếp tục phát triển sâu rộng và nâng cao chất lượng nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc, gắn kết chặt chẽ và đồng bộ hơn với phát triển kinh tế
- xã hội, làm cho văn hóa thấm sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội”.
Hội nghị Trung ương 9 khóa XI tiếp tục đưa ra quan điểm “Xây dựng nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng của
cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân tộc, nhân văn, dân
chủ và khoa học.” Vì vậy, bản thân lựa chọn đề tài “Quan điểm của Đảng
Cộng sản Việt Nam về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc” để nghiên cứu và làm thu hoạch kết
thúc môn học: Đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về một số lĩnh vực
chủ yếu của đời sống xã hội.

2


B. NỘI DUNG
1. Phương hướng xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa
1.1. Khái niệm văn hóa
Khái niệm văn hóa thường được tiếp cận ở hai cấp độ lý luận và thực
tiễn. Ở cấp độ lý luận, văn hóa là tồn bộ những giá trị vật chất và tinh thần
do loài người (cá nhân và cộng đồng) sáng tạo ra để phục vụ sự tồn tại và phát
triển của xã hội.
Như vậy, văn hóa vừa là sản phẩm sáng tạo của con người, vừa là
môi trường nhân tạo để nuôi dưỡng đời sống vật chất và tinh thần của con

người. Cùng với thiên nhiên thứ nhất do tạo hóa tạo nên, văn hóa trở thành
mơi trường sống của con người, văn hóa được nhìn nhận là động lực của sự
tiến bộ xã hội. Cần phải khắc phục nhận thức phiến diện về văn hóa, đồng
nhất văn hóa với một vài hoạt động thuộc lĩnh vực tinh thần và xem nhẹ vai
trò, chức năng xã hội của nó.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của
cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo
đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho
sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ
những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa”. Người đã khẳng định:
“Trong cơng cuộc kiến thiết nước nhà có bốn vấn đề cùng phải chú ý đến và
phải coi là quan trọng ngang nhau: chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa”.
1.2. Phương hướng xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa
Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, phương hướng xây dựng và phát
triển văn hoá đã được Đảng ta xác định là: “phát huy chủ nghĩa yêu nước và
truyền thống đại đoàn kết dân tộc, ý thức độc lập tự chủ, tự cường xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thụ tinh hoa văn hóa nhân loại, làm
cho văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động xã hội, vào từng
người, từng gia đình, từng tập thể và cộng đồng, từng địa bàn dân cư, vào
3


mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ con người, tạo ra trên đất nước ta đời sống
tinh thần cao đẹp, trình độ dân trí cao, khoa học phát triển, phục vụ đắc lực
sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội cơng bằng, văn minh, tiến bước vững chắc lên chủ nghĩa xã hội”.
Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm
lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng và của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta
đã phát huy cao độ truyền thống yêu nước chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc,

tạo nên chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đánh bại mọi kẻ thù cướp nước và
bán nước. Ngay từ Đề cương văn hóa năm 1943, Đảng ta đã đề ra ba nguyên
tắc vận động văn hóa là dân tộc, khoa học, đại chúng để phát huy truyền
thống yêu nước của dân tộc, chống lại các xu hướng phản dân tộc, phản khoa
học, phản lại nhân dân lao động. Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định văn hóa là
một mặt trận để kháng chiến và kiến quốc. Tư tưởng văn hóa hóa kháng
chiến, kháng chiến hóa văn hóa của Hồ Chí Minh đã thực sự trở thành động
lực thúc đẩy cuộc kháng chiến chống xâm lược thắng lợi.
Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, truyền thống yêu nước và đại
đoàn kết dân tộc đóng vai trị nền tảng và là động lực để chúng ta xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa tiêu biểu,
truyền thống lịch sử tốt đẹp của dân tộc, bổ sung vào đó những nội dung mới,
đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh là yêu cầu hàng đầu đối với việc xây
dựng nền văn hóa hiện nay.
Xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc
là một yêu cầu cần thiết trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Phương hướng phát triển này vừa giữ gìn
và phát huy được bản sắc và bản lĩnh văn hóa dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa
văn hóa nhân loại để phát triển khơng ngừng, đạt tới trình độ tiên tiến của các
nước trong khu vực và thế giới.

4


Để xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc
dân tộc cần phải tập trung sức mạnh của toàn Đảng, của bộ máy nhà nước,
các đồn thể chính trị - xã hội và tồn thể các tầng lớp nhân dân, làm cho
văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống và hoạt động của cá nhân và cộng
đồng, phản ánh chất lượng và trình độ sống của xã hội, xây dựng đời sống

tinh thần cao đẹp, khoa học phát triển, phục vụ đắc lực cho sự nghiệp đổi
mới đất nước, làm cho văn hóa thực sự trở thành môi trường nhân văn, trở
thành động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
2. Những quan điểm chỉ đạo cơ bản
2.1. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa
là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội
Chăm lo văn hoá là chăm lo củng cố nền tảng tinh thần của xã hội.
Thiếu nền tảng tinh thần tiến bộ và lành mạnh, không quan tâm giải quyết tốt
mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với tiến bộ và cơng bằng xã hội thì khơng
thể có sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Xây dựng và phát triển kinh tế phải nhằm mục tiêu văn hố, vì xã hội
cơng bằng, văn minh, con người phát triển tồn diện. Văn hố là kết quả của
kinh tế đồng thời là động lực của sự phát triển kinh tế. Các nhân tố văn hoá
phải gắn kết chặt chẽ với đời sống và hoạt động xã hội trên mọi phương diện
chính trị, kinh tế, xã hội, pháp luật, kỷ cương,…biến thành nguồn lực nội sinh
quan trọng nhất của phát triển.
Quan điểm này xác định vai trò đặc biệt quan trọng của văn hóa
trong sự nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay. Mục tiêu của sự nghiệp đổi mới
là phấn đấu vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ,
văn minh, trong đó phải giải quyết hài hoà giữa sự phát triển kinh tế và văn
hóa, đảm bảo cho đất nước phát triển bền vững và lâu dài. Vì vậy, Đảng Cộng
sản Việt Nam nhấn mạnh tới vai trò của việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc.

5


Nền văn hóa này vừa phải là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là
mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Mọi hoạt
động kinh tế phải đặt con người ở vị trí trung tâm của sự phát triển, vừa phải

chú ý đến hiệu quả kinh tế, vừa phải chú ý đến hiệu quả xã hội và văn hóa.
Đồng thời, phải chú trọng khai thác văn hóa như một nguồn lực đặc biệt để
phát triển kinh tế - xã hội, nhất là phát triển các ngành cơng nghiệp văn hóa,
dịch vụ văn hóa và du lịch văn hóa… Như vậy, văn hóa khơng phải là kết quả
thụ động của nền kinh tế mà là nguyên nhân, động lực thúc đẩy sự phát triển
kinh tế - xã hội.
2.2. Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc
Tiên tiến là yêu nước và tiến bộ mà nội dung cốt lõi là lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội theo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
nhằm mục tiêu tất cả vì con người, vì hạnh phúc và sự phát triển phong phú, tự
do, toàn diện của con người trong mối quan hệ hài hoà giữa cá nhân và cộng
đồng, giữa xã hội và tự nhiên. Tiên tiến không chỉ về nội dung tư tưởng mà cả
trong hình thức biểu hiện, trong các phương tiện chuyển tải nội dung.
Bản sắc dân tộc bao gồm những giá trị bền vững, những tinh hoa của
cộng đồng các dân tộc Việt Nam được vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn
năm đấu tranh dựng nước và giữ nước. Đó là lịng u nước nồng nàn, y chí
tự cường dân tộc, tinh thần đồn kết, ý thức cộng đồng gắn kết cá nhân - gia
đình - làng xã - Tổ quốc; lịng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình, đạo lý,
đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động; sự tinh tế trong ứng xử, tính giản dị
trong lối sống…Bản sắc văn hố dân tộc cịn đậm nét cả trong các hình thức
biểu hiện mang tính dân tộc độc đáo.
Bảo vệ bản sắc dân tộc phải gắn kết với mở rộng giao lưu quốc tế,
tiếp thụ có chọn lọc những cái hay, cái tiến bộ trong văn hố các dân tộc khác.
Giữ gìn bản sắc dân tộc phải đi liền với chống lạc hậu, lỗi thời trong phong
tục, tập quán, lề thói cũ.

6

Quan điểm này xác định phương hướng và đặc trưng của nền văn
hóa Việt Nam mà chúng ta tập trung xây dựng trong thời kỳ đổi mới hiện
nay. Trình độ tiên tiến của nền văn hóa phải thống nhất với bản sắc văn hóa
dân tộc và khẳng định tầm vóc, vị thế của văn hóa dân tộc trong giao lưu và
hợp tác quốc tế.
2.3. Nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng
trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam
Quan điểm này nhấn mạnh đến tư tưởng nhất quán của Đảng và
Nhà nước ta về đảm bảo tính thống nhất và tính đa dạng của nền văn hóa
Việt Nam hiện đại. Tính thống nhất của nền văn hóa Việt Nam thể hiện ở sự
thống nhất về truyền thống yêu nước và tinh thần đại đoàn kết của các dân
tộc anh em trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; thống nhất ở việc
đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với việc xây
dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa; thống nhất ở ý chí và nguyện vọng
chung của cộng đồng các dân tộc trong sự nghiệp đổi mới hiện nay. Tính
thống nhất là điều kiện để đảm bảo sự phát triển đa dạng của văn hóa các
dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam. Hiện nay, trên đất nước ta có 54 dân tộc với
các đặc trưng văn hóa khác nhau. Các giá trị và các đặc trưng văn hóa đó bổ
sung, hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển, làm phong phú cho nền văn hóa Việt
Nam và củng cố sự thống nhất quốc gia.
2.4. Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của tồn dân do
Đảng lãnh đạo, trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng
Mọi người Việt Nam phấn đấu vì dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng
bằng, văn minh đều tham gia sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hố
nước nhà. Cơng nhân, nơng dân, trí thức là nền tảng khối đại đoàn kết toàn
dân, cũng là nền tảng của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hoá dưới sự
lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Đội ngũ trí thức gắn bó với nhân
dân giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hoá.

7

Quan điểm này xác định vai trò chủ thể xây dựng và phát triển sự
nghiệp văn hóa. Mọi người dân Việt Nam phấn đấu vì sự nghiệp dân giàu,
nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh đều có vinh dự, trách nhiệm,
quyền lợi và nghĩa vụ tham gia xây dựng và phát triển nền văn hóa nước nhà.
Cơng nhân, nơng dân, trí thức là nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân, cũng
là nền tảng của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa dưới sự lãnh đạo của
Đảng và quản lý của Nhà nước. Đội ngũ trí thức gắn bó với nhân dân giữ vai
trị quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa.
2.5. Văn hóa là một mặt trận, xây dựng và phát triển văn hóa là
một sự nghiệp cách mạng lâu dài, địi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự
kiên trì, thận trọng
Bảo tồn và phát huy những di sản văn hoá tốt đẹp của dân tộc, sáng
tạo nên những giá trị văn hoá mới, xã hội chủ nghĩa, làm cho những giá trị ấy
thấm sâu vào cuộc sống của toàn xã hội và mỗi con người, trở thành tâm lý và
tập quán tiến bộ, văn minh là một q trình cách mạng đầy khó khăn, phức
tạp, địi hỏi nhiều thời gian. Trong cơng cuộc đó, “xây” đi đơi với “chống”,
lấy “xây” làm chính. Cùng với việc giữ gìn và phát triển những di sản văn hố
q báu của dân tộc, tiếp thụ những tinh hoa văn hoá thế giới, sáng tạo, vun
đắp nên những giá trị mới, phải tiến hành kiên trì cuộc đấu tranh bài trừ các
hủ tục, các thói hư tật xấu, nâng cao tính chiến đấu, chống mọi mưu toan lợi
dụng văn hoá để thực hiện “diễn biến hồ bình”.
Quan điểm này nhấn mạnh tới phương pháp xây dựng nền văn hóa
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: Văn hóa là
một mặt trận, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và các nhà hoạt động văn hóa phải
là chiến sĩ trên mặt trận đó. “Mặt trận” là nơi đồn kết thống nhất ý chí và
tình cảm của nhân dân, của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và các nhà hoạt động
văn hóa vào thực hiện mục tiêu chung của sự nghiệp đổi mới do Đảng đề ra.
“Mặt trận” là nơi đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác và cái giả, khẳng định cái

đúng, cái tốt và cái đẹp nhằm xây dựng môi trường văn hóa tinh thần lành

8


mạnh. Đồng thời, đây cũng là nơi để chống lại mưu toan phá hoại của kẻ thù,
đặc biệt là âm mưu "diễn biến hồ bình" của các thế lực thù địch quốc tế trên
lĩnh vực tư tưởng, văn hóa. Trong q trình đó, “xây” phải đi đơi với “chống”
và lấy “xây” làm trọng tâm. Quan điểm này cũng nhấn mạnh đến tính đặc thù
của việc xây dựng và phát triển văn hóa. Bảo tồn và phát huy những di sản
văn hóa tốt đẹp của dân tộc, sáng tạo nên những giá trị mới tích cực và tiến
bộ, loại bỏ những yếu tố bảo thủ và lạc hậu trong nền văn hóa, làm cho các
giá trị văn hóa thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành tâm lý, tập
quán tiến bộ, văn minh, nhân bản là một quá trình đầy khó khăn gian khổ,
phức tạp, địi hỏi nhiều thời gian và cần phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì
thận trọng, tránh nóng vội, chủ quan duy ý chí. Trong thời kỳ phát triển kinh
tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, cần phải nhận thức sâu sắc
rằng, sản phẩm văn hóa là một sản phẩm hàng hóa đặc biệt, hồn tồn khác
với sản phẩm hàng hóa thơng thường khác. Đây là phương tiện để biểu đạt
đời sống tinh thần của mỗi dân tộc. Vì vậy, Đảng, Nhà nước và tồn xã hội
cần có giải pháp hữu hiệu để bảo vệ và phát triển nền văn hóa của dân tộc
mình, chống nguy cơ bị đồng hóa về văn hóa.
Năm quan điểm chỉ đạo xây dựng và phát triển văn hóa này đã thể
hiện sự phát triển tư duy lý luận của Đảng về văn hóa ở bình diện khái qt
cao, bao qt được toàn bộ những vấn đề cốt lõi của việc xây dựng và phát
triển văn hóa trong thời kỳ mới. Sự sáng tạo của Đảng không chỉ dừng lại ở
việc nhận thức sâu sắc và tồn diện hơn vai trị của văn hóa trong sự nghiệp
đổi mới mà cịn thể hiện ở việc xác định rõ phương hướng, đặc trưng, tính
chất, động lực và đặc thù của hoạt động xây dựng và phát triển văn hóa. Đây
cũng là sự đúc kết lý luận, tổng kết thực tiễn, vận dụng sáng tạo quan điểm

của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào xác định quan điểm chỉ
đạo xây dựng và phát triển văn hóa trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội
nhập kinh tế quốc tế.

9


Quán triệt quan điểm trên Đại hội XII của Đảng đã xác định rõ tư
tưởng chỉ đạo xây dựng nền văn hóa Việt Nam trong thời gian tới. Đây là
định hướng hết sức quan trọng cần được quán triệt, thống nhất nhận thức về
một số vấn đề chủ yếu sau:
Một là, nắm vững tư tưởng chỉ đạo phát triển văn hóa. Kế thừa, phát
triển quan điểm chỉ đạo, những định hướng lớn của Đảng và tình hình phát
triển văn hóa Việt Nam thời gian qua, Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã nhấn
mạnh: “Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện,
hướng đến chân - thiện - mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân
chủ và khoa học. Văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của
xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng bảo đảm sự phát triển bền vững và
bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng
bằng, văn minh”4.
Trong tư tưởng đó, cần nhận thức rõ hai điểm quan trọng nổi bật, là:
thứ nhất, xây dựng, phát triển nền văn hóa phải gắn chặt với xây dựng, phát
triển con người, không tách khỏi cội nguồn dân tộc. Thứ hai, văn hóa khơng
chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội, mà là sức mạnh nội sinh trực tiếp để phát
triển bền vững. Với vai trò là nền tảng tinh thần của xã hội, văn hóa được xác
định vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
Hai là, thống nhất nhận thức về mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt
Nam.  Mục tiêu trước mắt là, gắn kết giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế với phát
triển văn hóa; làm cho văn hóa tham gia tích cực vào thực hiện mục tiêu “dân

giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Ba là, quán triệt, thực hiện tốt nhiệm vụ, giải pháp phát triển văn
hóa. Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc. Tiên tiến không chỉ về nội dung tư tưởng mà cả trong hình thức
biểu hiện, trong các phương tiện chuyển tải. Bản sắc dân tộc bao gồm những
giá trị bền vững, những tinh hoa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam được
vun đắp nên qua lịch sử hàng ngàn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước.

10


Bốn là, tích cực đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái thù
địch trên lĩnh vực văn hóa. Hiện nay, trước những biến động chính trị phức
tạp trên thế giới, một số người dao động, hoài nghi về con đường xã hội chủ
nghĩa, thậm chí phủ nhận thành quả của chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội ở nước ta; phủ nhận lịch sử cách mạng Việt Nam dưới sự
lãnh đạo của Đảng.
Chính nền tảng văn hóa ấy là yếu tố bảo đảm cho đất nước ta trường
tồn và phát triển.

11


C. KẾT LUẬN
Sự nghiệp đổi mới trong thời kỳ toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế
quốc tế dưới sự tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học công nghệ
hiện đại cũng đem đến cả thời cơ và thách thức mới cho việc phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Trong q trình này, việc
tiếp tục bổ sung, hồn thiện đường lối, chính sách phát triển văn hóa, xã hội là
một yêu cầu khách quan. Mặt khác, việc tổ chức và triển khai nghiêm túc

những quan điểm chỉ đạo, những nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát
triển văn hóa và thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội là nhân tố có ý nghĩa
quyết định để biến tư tưởng của Đảng thành hiện thực.
Trong quá trình này, chúng ta cần phát huy những thành tựu đã đạt
được, khắc phục những khuyết điểm và yếu kém của thời kỳ vừa qua, tranh
thủ thời cơ, quyết tâm thực hiện đồng bộ và toàn diện các giải pháp cấp bách
nêu trên để giành những thành tựu mới, tạo nên sự phát triển về chất để khẳng
định sức mạnh mới của con người và văn hóa Việt Nam trong thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa hội nhập kinh tế quốc tế.
Phát triển nền văn hóa tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là mục tiêu
xuyên suốt quá trình phát triển của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Bởi
vậy, việc quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội XII của Đảng
về phát triển văn hóa là cơ sở rất quan trọng để biến mục tiêu thành hiện thực,
góp phần xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền tảng tinh
thần xã hội vững mạnh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện
nay./.

12


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phạm Minh Hạc - Nguyễn Khoa Điềm (Chủ biên). Về phát triển
văn hóa và xây dựng con người trong thời kỳ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa,
Nxb CTQG, HN.2003.
2. Phạm Duy Đức (Chủ biên): Phát triển văn hóa Việt Nam giai
đoạn 2011-2020. Xu hướng và giải pháp. Nxb CTQG, HN, 2011.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban
Chấp hành Trung ương khoá VIII, Sđd, tr.54-55.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam. Kết luận Hội nghị lần thứ mười, Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (Khóa IX) Về Tiếp tục thực hiện Nghị quyết

Trung ương 5 (Khóa VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong những năm sắp tới”.
5. Viện Văn hóa và phát triển: Giáo trình Lý luận văn hóa và đường
lối văn hóa của Đảng Cộng sản Việt Nam ( Hệ cao cấp lý luận chính trị), Nxb.
Lý luận chính trị, H.2006.
6. Giáo trình CCLLCT khối kiến thức thứ hai đường lối cách mạng
của Đảng Cộng sản Việt Nam. Nxb Lý luận chính trị, H.2016.
7. Xem Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ X, XI,XII.

13