Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A3 trường Mầm non Yên Lạc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI
DÂN GIAN CHO TRẺ MẪU GIÁO 5- 6 TUỔI LỚP
A3 TRƯỜNG MẦM NON YÊN LẠC

Người thực hiện: Trần Thị Trang
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Yên Lạc
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA, NĂM 2022


Mục lục
Mục lục.................................................................................................................................................. 2
1. Mở đầu............................................................................................................................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài.......................................................................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................................................... 2
1.3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................................................... 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................................. 2
2. Nội dung............................................................................................................................................ 2
2.2. Thực trạng..................................................................................................................................... 4
2.2.1 Thuận lợi..................................................................................................................................... 4
2.2.2. Khó khăn.................................................................................................................................... 4
2.2.3. Kết quả khảo sát........................................................................................................................ 4
2.3 Các biện pháp thực nghiệm.......................................................................................................... 6

2.3.1 Biện pháp sưu tầm, lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với trẻ, với chủ đề thực hiện
................................................................................................................................................................ 6
2.3.2 Xây dựng kế hoạch phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ....................................... 7
2.3.3 Biện pháp phối kết hợp với phụ huynh.................................................................................... 8
2.3.4 Biện pháp tổ chức thực hiện các trò chơi dân gian linh hoạt sáng tạo gây hứng thú cho
trẻ trong quá trình chơi........................................................................................................................ 9
2.3.5. Biện pháp tổ chức các trò chơi dân gian lồng ghép vào các hoạt động ............................ 16
2.4 Hiệu quả đạt được....................................................................................................................... 19
3. Kết luận, kiến nghị.......................................................................................................................... 20
3.1 Kết luận........................................................................................................................................ 20
3.2. Kiến nghị..................................................................................................................................... 21
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................................ 22
DANH MỤC............................................................................................. 1



1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, bởi vui chơi là
một hoạt động hữu ích gây ra những biến đổi về chất, ảnh hưởng quyết định đến
sự hình thành nhân cách và là tiền đề cho hoạt động học tập của trẻ ở lứa tuổi
tiếp theo. Trong hoạt động vui chơi có rất nhiều trị chơi, trong đó trị chơi dân
gian ln được trẻ em nói chung và trẻ mẫu giáo u thích nói riêng, qua vui
chơi phát triển ở trẻ khả năng tư duy, óc quan sát, sáng tạo, ngơn ngữ phát triển
đồng thời góp phần quan trọng vào việc hình thành tồn diện nhân cách cho trẻ
mẫu giáo.
Từ xa xưa trẻ em Việt Nam đã có nhu cầu chơi, chúng nghĩ ra các trị
chơi, truyền cho nhau cách chơi từ thế hệ này sang thế hệ khác nhờ đó mà trị
chơi dân gian được lưu truyền đến ngày nay. Trò chơi dân gian với chức năng
đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị, bổ ích, vui

chơi là con đường gần nhất giúp trẻ lĩnh hội kiến thức mà giáo viên cung cấp, vì
vậy trong các hoạt động vui chơi giáo viên cần lồng ghép tích hợp các trị chơi
các trị chơi một cách hợp lí để tạo sự thu hút cho trẻ tham gia trẻ và dễ dàng
tiếp thu kiến thức cần đạt đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền
được chia sẻ niềm vui với bạn bè mạnh dạn giao lưu với bạn tạo tính hịa đồng,
thân thiện, nhanh nhẹn, hoạt bát, làm cho thế giới xung quanh các em đẹp và
rộng mở hơn, tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỷ niệm quý báu theo suốt
cuộc đời{1}
Trò chơi dân gian được sử dụng nhiều trong các hoạt động vui chơi của
trẻ ở trường mầm non có ý nghĩa to lớn trong việc rèn luyện thể lực, sự khéo léo,
rèn luyện trí tuệ, sự nhanh trí, gợi xúc cảm thẩm mỹ, khả năng hoạt động nhóm,
tập thể, sự gắn kết của tình bạn… đặc biệt nó góp phần xây dựng nhân cách
mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ.
Trên thực tế, khi tôi nhận lớp mẫu giáo bé 5-6 tuổi A3 tại trường mầm
non n Lạc, thì việc tổ chức trị chơi dân gian cho trẻ đơn điệu, sơ sài, gây sự
nhàm chán đối với trẻ, dẫn đến trẻ nhút nhát càng nhút nhát hơn, không mạnh
dạn tự tin tham gia hoạt động, khơng phát huy hết khả năng tích cực của mình.
Bên cạnh đó ngày nay, khi nền cơng nghệ điện tử phát triển mọi trẻ em
đều bị lôi cuốn vào những trị chơi có sẵn trên mạng xã hội nó ảnh hưởng mạnh
mẽ đến sức khỏe, trí tuệ, tinh thần của trẻ nhiều trị chơi mang tính bạo lực là
mầm mống sinh ra những hành động nguy hiểm, tàn bạo.
Vậy làm thế nào để tổ chức được các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo
lớn thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn thu hút trẻ tham gia vào hoạt động
là một bài tốn khó đối với giáo viên mầm non như chúng tơi. (Vì khả năng chú
ý có chủ định của trẻ mầm non cịn kém. Trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi
nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc).


2

Là một giáo viên mầm non, tôi luôn hiểu rất rõ về trách nhiệm của mình,
tơi muốn học sinh được tham gia vào hoạt động vui chơi được trải nghiệm tư
duy, được biết những gì mà trẻ cịn chưa được biết một cách thoải mái, vui vẻ
nhất. Bản thân trăn trở rất nhiều nên tơi đã quyết định đi tìm lời giải cho những
trăn trở của mình. Hiện nay phương pháp dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm” và
đặc biệt mấy năm trở lại đây Phòng Giáo dục và Đào tạo thường xuyên tổ chức
các hội thi mà trong đó đưa các trò chơi dân gian vào các cuộc thi, qua các trị
chơi tơi nhận thấy học sinh rất hứng thú thoải mái khi tham gia vào hoạt động
vui chơi mà nội dung các mục tiêu đặt ra đạt kết quả rất cao. Vì vậy tơi đã chọn
đề tài: “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
lớp A3 trường Mầm non Yên Lạc” làm đề tài nghiên cứu của mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm tìm ra các biện pháp tốt nhất tổ chức các trị chơi dân gian giúp trẻ
phát triển tồn diện nâng cao chất lượng các hoạt động thỏa mãn nhu cầu vui
chơi của trẻ bên cạnh đó bồi dưỡng lưu giữ các truyền thống văn hóa dân tộc
cho trẻ.
Hơn nữa tìm ra giải pháp sáng tạo để tổ chức trò chơi đạt kết quả như mong
đợi cho trẻ trên cơ sở phân tích đánh giá, nêu lên ý kiến đề xuất hạn chế và khắc
phục những thực trạng còn tồn tại ở trường Mầm non Yên Lạc nhằm nâng cao
chất lượng hiệu quả giáo dục giúp trẻ phát triển một cách toàn diện bản thân.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi lớp A3
tại trường Mầm non Yên Lạc
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp thực nghiệm
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế
2. Nội dung

2.1.Cơ sở lý luận
Vui chơi là hoạt động chủ đạo đối với sự phát triển của trẻ mẫu giáo, chi
phối toàn bộ đời sống tâm lý và các hoạt động khác của trẻ mầm non.
Trò chơi dân gian là một trong những hình thức sinh hoạt văn hóa dân
gian, là một di sản văn hóa truyền thống của Việt nam là các trò chơi dân gian
mang những đặc trưng riêng của dân tộc nhằm phát triển thể lực và hình thành
nhân cách cho trẻ, loại hình trị chơi này thu hút lôi cuốn trẻ tham gia, đặc biệt là
trẻ mẫu giáo trị chơi vừa thể hiện tính sáng tạo của người lao động vừa là giải
trí thoải mái sau những ngày lao động mệt nhọc, bày tỏ niềm chiến thắng thiên
nhiên. Thơng qua trị chơi giúp trẻ nắm được những tiêu chuẩn, hành vi, chuẩn
mực của con người, những phẩm chất của trẻ đuợc hình thành như lịng dũng
cảm, tính kỷ luật, ý chí quyết thắng của trẻ... Trong trò chơi trẻ nào cũng tỏ ra cố


3

gắng hết sức mình, mối quan hệ tập thể mật thiết, ai cũng sẵn sàng hết sức mình
để mang lại thành tích chung cho tập thể, cùng nhau tạo ra những đồ dùng đồ
chơi phục vụ cho quá trình chơi của tập thể…cùng nhau hát, đọc đồng dao khi
chơi có tác giúp bồi dưỡng những cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ.
Trị chơi dân gian cịn là món ăn tinh thần tạo khơng khí vui vẻ cởi mở,
tạo sự thân thiện cùng tương tác với nhau khi chơi. Trò chơi dân gian gắn với
môi trường sống, đơn giản, dễ chơi, nguyên vật liệu dễ tìm, khơng tốn kém và
khơng gian nào cũng có thể tổ chức cho trẻ chơi được dù trong lớp, ngồi sân
hay hành lang lớp học cũng có thể tổ chức cho trẻ chơi được, tất cả đều rèn
luyện sức khỏe, trí tuệ, khéo léo, sáng tạo nhằm bồi dưỡng cho nét vô tư, hồn
nhiên của độ tuổi Mầm non. (2)
Trong những năm học vừa qua khi đưa “Môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm” hay “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” và đặc biệt
là phương pháp dạy học bằng hình thức “Học bằng chơi, chơi mà học” vào các

phong trào thi đua thì Phịng giáo dục đã triển khai sâu rộng đến các nhà trường
trong huyên việc đưa trò chơi dân gian vào chương trình là điều cần thiết nhằm
tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm giao tiếp giúp trẻ rèn luyện kĩ năng ứng xử
các tình huống trong cuộc sống hợp lí, tích cực, chủ động (3)
Tuy nhiên, trong nhịp sống cơng nghiệp hóa hiện nay thì việc các bậc phụ
huynh lựa chọn và hướng dẫn một trò chơi dân gian cho con mình cịn nhiều hạn
chế mà thay vào đó là những trị chơi hiện đại, những trị chơi mang tính bạo lực
khiến cho tâm hồn trẻ thơ trở nên tàn bạo và hung hãn. Đồ chơi hiện đại có sức
thu hút đối với trẻ bởi màu sắc cũng như phong phú về chủng loại, khơng phủ
nhận vai trị của những đồ chơi đó nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nhưng
chính những đồ chơi hiện đại đó làm nảy sinh tính ích kỷ ở trẻ, trẻ chỉ muốn độc
chiếm chơi một mình, khơng thích chơi với bạn, trẻ dễ thu mình vào thế giới cơ
độc của riêng mình mất khả năng hịa đồng tập thể, đồn kết, chia sẻ với bạn bè.
Do đó việc đưa trị chơi dân gian vào giảng dạy, vui chơi trong trường mầm non
sẽ làm làm nền móng cho trẻ khi học lên lên các bậc cao hơn, trẻ khơng những
dễ thích nghi hơn mà cịn rèn khả năng ứng xử văn hóa trong các hoạt động tập
thể lành mạnh, bổ ích, các hoạt động vui chơi giải trí phù hợp với lứa tuổi,
khơng sa vào những trò chơi bạo lực.
Và với cương vị là một giáo viên trực tiếp chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6
tuổi A3 tơi nhận thấy việc kết hợp trị chơi dân gian vào các hoạt động tại trường
có ý nghĩa quyết định sự phát triển thể lực, khéo léo, nhịp nhàng, khả năng tư
duy nhanh nhạy, óc phán đốn, tinh thần tập thể, sự nổ lực bản thân … góp phần
hình thành nhân cách trẻ một cách tồn diện mang đậm bản sắc Dân tộc Việt
Nam ngay từ bậc học đầu tiên. Từ những vấn trên, tôi đã quyết định nghiên cứu
và tìm ra “ Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi lớp A3” trường mầm non Yên Lạc.


4

2.2. Thực trạng
2.2.1 Thuận lợi
Trường Mầm non Yên Lạc là trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ I luôn
được sự quan tâm của các cấp các ban ngành tạo mọi điều kiện tốt về cơ sở vật
chất để phục vụ cho dạy và học. Đặc biệt là học sinh được phân chia theo đúng
độ tuổi nên trẻ có kĩ năng và kiến thức đồng đều, trẻ ra lớp đầy đủ, đi học
chuyên cần nên mạnh dạn và tự tin tích cực tham gia vào các hoạt động vui chơi
hàng ngày.
Giáo viên được phân công đứng lớp 5-6 tuổi là những giáo viên trẻ khỏe
năng động nên phát huy được ưu thế bản thân ln u nghề mến trẻ có trình độ
chuyên môn vững vàng, thành thạo công nghệ thông tin vào hoạt động giảng dạy.
Mặc dù dịch bệnh Covid 19 diễn ra phức tạp, kéo dài và bùng phát mạnh
tại địa phương, nhưng dưới sự tuyên truyền của cô và sự quan tâm của phụ
huynh đến chất lượng học tập của con em nên phụ huynh luôn đảm bảo việc
đưa trẻ đến trường tương đối đầy đủ trong mùa dịch đạt chỉ tiêu cao so với các
trường trong toàn huyện, bên cạnh đó phụ huynh tạo mọi điều kiện tốt nhất về
cơ sở vật chất cho con em mình như mua ti vi, giường lưới,… đồ dùng, đồ chơi
cho lớp học. Phụ huynh ln ủng hộ nhiệt tình khi giáo viên cần nguyên vật liệu
sẵn có ở địa phương phụ huynh sẵn sàng giúp đỡ cùng giáo viên làm đồ dùng đồ
chơi phục vụ cho các hoạt động.
2.2.2. Khó khăn
Tuy trường đã đạt chuẩn quốc gia mức độ I, cơ sở vật chất đã được đầu tư
cơ bản song vẫn chưa đáp ứng hết được so với nhu cầu học tập và vui chơi của
trẻ, trang thiết bị dạy học đồ dùng đồ chơi còn hạn chế chưa phong phú, đa
dạng.
Đa số phụ huynh đi làm ăn xa, làm công nhân khơng có nhà chăm sóc dạy
dỗ con được mà chủ yếu là nhờ ơng bà ở nhà chăm sóc, khi giáo viên phối hợp
đưa những bài học, bài hát, trò chơi… cho trẻ về nhà dạy thêm một số kiến thức
kĩ năng ông bà chưa hướng dẫn để trẻ thực hiện được nên ảnh hưởng rất lớn đến
chất lượng của trẻ.

Giáo viên chưa đầu tư thời gian khai thác hết các trò chơi dân gian để dạy trẻ.
Học sinh vùng nông thôn, miền núi chưa được tiếp xúc va chạm nhiều nên
trẻ còn nhút nhát, rụt rè, chưa mạnh dạn tự tin.
2.2.3. Kết quả khảo sát
Ngay từ những ngày đầu năm học 2021-2022 tôi đã tiến hành khảo sát lớp
mẫu giáo 5-6 tuổi A3 với tổng số 22 trẻ, đa phần các cháu chưa chú ý vào nội
dung cô hướng dẫn, chưa hứng thú với các trò chơi dân gian, chưa nắm bắt được
nội dung, cách chơi, luật chơi của các trò chơi dân gian, chưa hứng thú chơi các
trò chơi dân gian trẻ còn nhút nhát thiếu tự tin khả năng nhận thức của trẻ trong
lớp không đồng đều một số trẻ phát triển trí tuệ cịn chậm thể lực sức khỏe kém


5

các kĩ năng về trò chơi còn hạn chế chưa có kĩ năng tạo nhóm khi chơi, khả
năng chú ý tập trung chưa cao hứng thú nhanh nhưng cũng dễ chán, dễ quên.
Từ thực trạng trên của học sinh trong lớp, tơi thiết nghĩ trị chơi dân gian
đang bị mai một, lãng quên chưa mang lại hiệu quả trong quá trình học tập, vui
chơi của trẻ, cụ thể qua khảo sát như sau:
Bảng khảo sát trước khi áp dụng các biện pháp
Đạt
Chưa đạt
Số
Nội dung
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
trẻ
trẻ

%
trẻ
%
Trẻ chú ý vào nội dung cơ hướng dẫn
22
14
63,6
8
36,4
trị chơi dân gian
Trẻ hoạt động tích cực vào các trò chơi 22
15
68,2
7
31,8
dân gian
Trẻ nắm được kỹ năng chơi trò chơi
22
15
68,2
7
31,8
dân gian
Trẻ hứng thú tham gia trò chơi dân
22
15
68,2
7
31,8
gian

Từ kết quả trên bản thân tôi rất lo lắng, trăn trở, suy nghĩ tìm ra các biện
pháp tối ưu để áp dụng nhằm kích thích tính tị mị, sự sáng tạo và lòng ham
hiểu biết của trẻ để tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trị chơi dân
gian và phát triển tồn diện cho trẻ.
Vậy nguyên nhân do đâu dẫn đến hiệu quả chưa cao, thứ nhất do chưa
được đầu tư trang thiết bị, đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân gian đang còn thiếu
cho trẻ hoạt động.
Thứ hai về giáo viên: Còn phụ thuộc vào tài liệu chưa có sự linh hoạt,
sáng tạo tổ chức các trị chơi cịn mang tính hình thức, làm đồ dùng, đồ chơi
chưa thường xuyên, chưa phát huy được hết các ưu điểm của các trò chơi mặt
khác, tổ chức trị chơi chưa lồng ghép và tích hợp các hoạt động học có chăng
cũng chỉ là hình thức.
Thứ ba về phía trẻ: Tỉ lệ trẻ/lớp khá đơng nên khi tổ chức trò chơi dân
gian phải chia trẻ ra nhiều nhóm khả năng bao qt của cơ khơng hết được, trẻ
đang còn nhút nhát thiếu tự tin khả năng nhận thức của trẻ trong lớp chưa đồng
đều một số trẻ khuyết tật sức khỏe thể lực kém, kĩ năng chơi các trò chơi dân
gian còn hạn chế chưa có kĩ năng tạo nhóm, khả năng chú ý chủ định còn hạn
chế nhanh nhớ, dễ quên .
Để làm được điều đó tơi đã sử dụng một số biện pháp sau:


6

2.3 Các biện pháp thực nghiệm
2.3.1 Biện pháp sưu tầm, lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với trẻ,
với chủ đề thực hiện
Nét đặc biệt của trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam là hầu hết các trị chơi
gắn liền với các bài đồng dao. Đó là những câu vè ngắn gọn, có nhịp điệu, âm
thanh được sử dụng trong khi chơi. Trong trò chơi trẻ vừa được hát, đọc những
bài đồng dao mà chúng yêu thích và thực hiện những hành động chơi, do vậy trò

chơi dân gian càng hấp dẫn với trẻ.
Trò chơi vận động: Với trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi thì khơng phải trò chơi nào
cũng phù hợp, mà trẻ ở độ tuổi này trò chơi cần phải được vận động chân tay,
chạy nhảy, ném, tung, bắt tạo khơng khí vui nhộn chứ khơng phải là những trị
chơi ngắn và đơn giản nữa mà đã trẻ có khả năng chủ định và nhận thức rõ rệt.
Ví dụ: Ở chủ đề: Trường mầm non tơi chọn trị chơi: “Rồng rắn lên mây”
“Tập tầm vơng”, “Lộn cầu vồng”, “Trốn tìm” “ Oẳn tù tì”…. những trị chơi này
được tổ chức chơi ngồi trời để trẻ thoải mái vận động và tiếp xúc với thiên
nhiên, cảnh vật xung quanh giúp tăng cường sức khỏe và các tố chất về thể lực
cho trẻ.
Ở chủ đề gia đình tơi chọn các trị chơi: “ Kéo co”, ném vịng cổ chai....
Hay ở chủ đề: Thế giới động vật tôi chọn các trò chơi: “Mèo đuổi chuột”,
“Bịt mắt bắt dê”…
Trò chơi học tập: Cần tìm những trị chơi nhằm phát triển trí tuệ cho trẻ,
dạy trẻ cách quan sát, tính tốn…
Trị chơi mơ phỏng: Những trị chơi này giúp trẻ tái hiện bắt chước các công
việc hàng ngày như “Gieo hạt,” “Cày ruộng” “Nấu ăn”… để qua đó trẻ biết được công
việc của người lớn để thiết lập mối quan hệ cách ứng xử học cách làm người.
Trò chơi sáng tạo: Với nguồn nguyên vật liệu sẵn có trẻ thả sức sáng tạo
như làm chong chóng từ lá dừa, làm con trâu từ lá mít hay làm cái kèn từ lá
chuối… qua đó giúp cho trẻ khéo tay, khơi dậy tính thẩm mĩ, óc sáng tạo cần
thiết cho cuộc sống sau này của trẻ.
Tuy nhiên, khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi thực hiện theo
các tiêu chí sau:
+ Trị chơi đơn giản khơng q phức tạp, phù hợp với độ tuổi của trẻ.
+ Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trị chơi dễ kiếm, dễ tìm.
+ Giúp củng cố ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ. Gây được hứng thú,
thu hút sự chú ý của trẻ, phải giúp trẻ phát triển về tư duy, ngôn ngữ và các kĩ
năng khác như kĩ năng khéo léo, nhanh nhạy, kĩ năng phối hợp...
+ Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.

Bám sát chương trình mục tiêu chăm sóc và giáo dục trẻ với nội dung
công việc cụ thể rõ ràng nhằm đạt mục tiêu cần đạt như: Rèn luyện kĩ năng lắp
ghép phát huy óc sáng tạo, trí tưởng tượng, tạo khơng khí vui vẻ hứng khởi cho
trẻ, dạy trẻ biết trao đổi bàn bạc với nhau, phối hợp cùng nhau và hơn nữa là
giáo dục thái độ thân thiện, hòa đồng với bạn khi chơi.


7

2.3.2 Xây dựng kế hoạch phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ
Để làm được điều này tôi đã dựa trên tình hình thực tế của lớp, khả năng
nhận thức của trẻ từng giai đoạn phát triển để tích hợp lồng ghép các trị chơi
dân gian vào nội dung các chủ để.
Cụ thể các giai đoạn tôi lựa chọn như sau: Ở giai đoạn đầu năm tôi lựa
chọn trị chơi mang tính vui nhộn, đơn giản kết hợp đồng dao dễ nhớ, dễ thuộc
để trẻ tham gia hoạt động.
-Ví dụ chủ để trường Mầm non, tơi lựa chọn trị chơi: Bắt muỗi, oản tù tì…
-Ví dụ chủ đề bản thân tơi lựa chọn trị chơi: Nhảy bao bố, nhảy dây,
chùm chụm…
-Ví dụ chủ đề thế giới động vật tôi chọn: Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê,
rồng rắn lên mây…
Vào giữa năm học khi trẻ đã được làm quen với tất cả các hoạt động tôi
lại lựa chọn trị chơi học tập sáng tạo mơ phỏng để phát huy trí tuệ.
-Ví dụ chủ đề thực vật tơi lựa chọn trị chơi: Mít mật mít gai, chồng nụ
chồng hoa, chồng đống chồng đe…
-Ví dụ chủ để Tết và mùa xn tơi lựa chọn: Ném cịn, cướp cờ, nhảy sạp ,…
Đến cuối năm học trò chơi học tập tiếp tục được lựa chọn tuy nhiên mức
độ khó hơn và bài đồng dao dài hơn.
-Ví dụ: Chủ đề phương tiện giao thơng tơi lựa chọn trị chơi chèo thuyền
trên cạn, qua sơng, bơm xe…

-Ví dụ chủ đề nước và các hiện tượng tự nhiên tôi lựa chọn: Đếm sao, hát
chuyền sỏi…
Khi xây dựng kế hoạch tôi lựa chọn các nội dung phù hợp từng loại kế
hoạch trò chơi dân gian cụ thể như sau:
Với kế hoạch tháng kế hoạch ngắn gọn xác định nhiệm vụ cần trợ giúp để
trẻ chơi tốt các trò chơi, phát triển trò chơi từ dễ đến khó, nội dung chơi, kĩ
năng chơi, kĩ năng phối hợp và phát triển tính tự lực, sáng tạo của trẻ khi chơi
cùng cơ và các bạn. Tuy nhiên trị chơi phải phù hợp với chủ đề, thời gian chủ
đề lớn tập trung giới thiệu 1 hoặc 2 trò để trẻ chơi được thành thạo ở nhiều hoạt
động khác nhau.
Ví dụ chủ đề thế giới động vật tơi sử dụng trị chơi “Bịt mắt bắt dê”, “Mèo
đuổi chuột”…
Đối với kế hoạch tuần, khi tổ chức chơi tôi thực hiện xen kẽ vào các ngày
trong tuần lồng ghép vào trong các hoạt động trong ngày sao cho phù hợp với
từng nội dung hoạt động.
Ví dụ: Chơi trong giờ đón trả trẻ, chơi sau giờ ăn trưa hay chơi ngoài
trời…trẻ cùng nhau tham gia chơi bằng các trò chơi đơn giản, giáo viên cần lên
kế hoạch cụ thể tên trò chơi, cách chơi, luật chơi và đồ dùng trong khi chơi để
trẻ dễ dàng thực hiện các hoạt động trong ngày.
Ví dụ: Ở chủ đề thế giới thực vật tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi phù
hợp như: “Ném còn” , “Cướp cờ”, “Mít mật mít gai”…


8

Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp trẻ chơi “Ném vịng cổ chai”, “ Nấu ăn”…
Từ biện pháp này tôi đã xây dựng kế hoạch cho các buổi hoạt động của
trẻ, tổ chức các trò chơi khác nhau theo giai đoạn lôi cuốn trẻ tham gia trẻ hứng
thú và chơi một cách mạnh dạn, khéo léo, tự tin.
2.3.3 Biện pháp phối kết hợp với phụ huynh

Nhiều bậc phụ huynh ngày nay đã quên mất tầm quan trọng của các trò
chơi dân gian, các làn điệu dân ca, hị vè. Khi đón trẻ về nhà thường cho trẻ
xem các băng đĩa hoạt hình, các trị chơi điện tử…đã lãng qn bản sắc dân gian
của dân tộc.
Gia đình - Nhà trường là nhân tố quan trọng trong việc hình thành nhân
cách cho trẻ. Vì vậy việc giáo dục cho trẻ phối kết hợp giữa gia đình - nhà
trường mới đạt kết quả tốt. Chính vì vậy mà tơi đã tun truyền và kết hợp với
phụ huynh đưa ra những biện pháp cụ thể sau:
Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch về tổ chức trò chơi dân gian
vào các hoạt động học tập và vui chơi hàng ngày cho trẻ qua đó tuyên truyền với phụ
huynh về kế hoạch đã xây dựng và đi đến thống nhất về nội dung đã lên.
Từ đó tuyên truyền đến tất cả các bậc phụ huynh về công tác phối hợp
làm đồ dùng đồ chơi tự tạo và thu gom phế liệu sẵn có ở địa phương về làm đồ
dùng đồ chơi, đa dạng hóa các góc chơi, để đồ dùng chuẩn bị cho các trò chơi
đầy đủ, đẹp, sáng tạo phục vụ cho các trị chơi nhằm lơi cuốn trẻ vào hoạt động
theo kế hoạch đã xây dựng.
+ Về tinh thần tập thể cần được nâng lên rõ rệt những phụ huynh khơng
có thời gian để quan tâm tới việc chăm sóc trẻ thì tơi dùng nhiều hình thức: Trao
đổi qua ơng, bà, gọi điện thoại, in những bài đồng dao và những trò chơi dân
gian để gửi về nhà nhờ phụ huynh dạy trẻ.
+ Đối với phụ huynh cần tạo thêm nhiều thời gian quan tâm đến trẻ, tạo
không gian rộng rãi sạch sẽ đầy đủ đồ dùng cho trẻ vui chơi.
Tận dụng góc tun truyền với phụ huynh tơi đưa những bài đồng dao, lời
ca của những trò chơi dân gian mà tơi đã cải biên để đưa vào góc để mỗi khi phụ
huynh đưa - đón con em sẽ học thuộc và về nhà dạy cho con em mình. Ngồi ra,
tơi cịn tham mưu với nhà trường tổ chức thêm buổi dã ngoại và mời phụ huynh
tham gia chơi trò chơi dân gian cùng với trẻ, qua đó kích thích sự phấn khích
của trẻ và sự vui vẻ của phụ huynh.

9

Hình ảnh: Giáo viên lên kế hoạch và phối hợp với
phụ huynh cùng làm đồ dùng đồ chơi
Qua áp dụng biện pháp trên tôi thấy các bậc phụ huynh đã thấy được tầm
quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ, vì vậy mà đã chú trọng quan tâm
hơn, phối kết hợp cùng cô giáo dạy và tổ chức các trị chơi dân gian cho con em
mình, ngồi ra tích cực đi đầu trong phong trào sưu tầm, quyên góp cùng làm
các đồ dùng đồ chơi cho lớp để tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian như:
Tôi và phụ huynh đã cùng làm được 30 quả cịn và 2 cái đích để trẻ chơi “ Ném
cịn”, 1 bộ đồ chơi “Ném vòng cổ chai” gồm 10 cái chai và 50 cái vịng có
chiều rộng 15-20cm. 50 lá cờ, 6 cái ống đựng cờ cho trẻ chơi trò chơi “Cướp
cờ,”. Bộ con kê và sào cho trẻ chơi “Nhảy sạp”, 20 bộ quần áo, khăn bịt mắt từ
các mảnh vải vụn cho trẻ mặc chơi các trò chơi dân gian, 10 bộ con vật quang
gánh từ chiếu cói, 10 bộ con vật từ các lá cây…. Và rất nhiều đồ chơi khác nữa
2.3.4 Biện pháp tổ chức thực hiện các trò chơi dân gian linh hoạt sáng
tạo gây hứng thú cho trẻ trong quá trình chơi
* Chuẩn bị trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi trang phục phù hợp với trò chơi
Để đạt được kết quả cao khi tổ chức thực hiện thu hút trẻ tham gia lơi
cuốn tính tị mị của trẻ vào hoạt động thì việc chuẩn bị đồ dùng trang thiết bị,
đồ chơi cho trẻ tham gia là một mắt xích quan trọng để thu được kết quả như
mong đợi. Do đó đồ dùng đồ chơi phải phong phú, đa dạng và mang đặc trưng
riêng của từng trò chơi, trang phục đồ dùng phải tương ứng mà thiếu nó thì trị
chơi khơng thể tiến hành được không thể thu hút trẻ tham gia vào hoạt động
được nên ngay từ đầu năm học tôi đã lên xây dựng nội dung hoạt động vui chơi
và phối hợp cùng với phụ huynh làm đồ chơi phục vụ cho các trò chơi, thu gom
nhiều loại phế liệu sẵn có tại địa phương phục vụ cho làm đồ dùng
Chuẩn bị cho trị chơi “ Ném vịng cổ chai” tơi đã lên kế hoạch và nhờ
phụ huynh làm 1 bộ gồm chai và vịng có chiều rộng 15-20cm đủ cho trẻ tham
gia chơi.

Chuẩn bị cho trẻ chơi “Nhảy sạp ”tôi lên kế hoạch xin phụ huynh đem tre,
nứa, trúc để làm đồ chơi cho trẻ nhảy sạp.


10

Chuẩn bị cho trị chơi “Ném cịn” tơi lên những đồ dùng cần thiết liên
quan đến trò chơi là may quả cịn và làm đích ném sau đó phối hợp nhờ phụ
huynh cùng tham gia làm đồ dùng cho trẻ chơi.
Chuẩn bị cho trị chơi “Cướp cờ” tơi lên đồ dùng cần thiết gồm cờ và các
ống đựng cờ hướng dẫn cho phụ huynh cách làm để phụ huynh cùng làm đồ
dùng để cho trẻ hoạt động.
Các trò chơi khác như kéo co, bịt mắt bắt dê, … cô cũng lên kế hoạch làm
các đồ dùng cần thiết phối hợp với phụ huynh cùng làm để tạo ra các loại đồ dùng
đẹp, độc đáo, sáng tạo phục vụ cho hoạt động lơi cuốn trẻ tham gia vào chơi.
Ví dụ:” Ném vòng cổ chai”
3-5 chai đựng cát hoặc nước, vòng cổ có đường kính 20-25cm
* Dạy trẻ thuộc lời ca (trị chơi có lời bài đồng dao)
Đặc điểm của trị chơi dân gian trị chơi có kết hợp với lời đồng dao nhằm
luyện phát âm cho trẻ phối hợp nhịp nhàng giữa lời ca với hành động chơi chú ý
cho trẻ phát âm rõ, chính xác lời ca theo hành động đó. Trong đồng dao, lời ca
đồng dao dễ nhớ, dễ thuộc thường nhấn mạnh vào các nhịp (nhịp 2 từ, 3 từ hoặc
4 từ) trước khi chơi cho trẻ làm quen với lời bài đồng dao trong giờ đón trả trẻ,
hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời… cho trẻ đọc đi đọc lại để trẻ nhớ để khi
tổ chức khớp với hành động.
Ví dụ: Như trị “Rồng rắn lên mây”, “oẳn tù tì”, “Nu na nu nống” …
Lời đồng dao kết hợp hành động làm cho trẻ hứng thú tích cực tham gia
chơi, giúp trẻ phát triển trí nhớ cũng như chơi thuần thục trò chơi.
* Chuẩn bị địa điểm
Trong trị chơi dân gian mỗi trị chơi có cách chơi và luật chơi riêng có trị

mang tính tập thể cần có nhiều người tham gia cần có địa điểm rộng rãi sạch sẽ
như: Kéo co, Rồng rắn lên mây, Nhảy bao bố …
Nhưng cũng có trị chơi tĩnh trẻ chơi theo nhóm theo cặp thì có thể bố trí
địa điểm trong phòng học hay hành lang lớp học cho phù hợp như: Đua thuyền
trên cạn, Ơ ăn quan,…
Với trị chơi mang tính tập thể như: “ Kéo co” hay “Nhảy bao bố” thì số
lượng trẻ tham gia đơng u cầu địa điểm chơi rộng rãi, bằng phẳng, vệ sinh
sạch sẽ thì tơi đã bố trí địa điểm rộng rãi ngồi sân trường.
Do vậy, giáo viên cần nắm rõ cách chơi luật chơi đặc điểm của từng trò
chơi để lựa chọn đặc điểm cho phù hợp
Như vậy khi sử dụng biện pháp này tôi nhận thấy trẻ lớp tôi rất hào hứng
tham gia khi tôi đã chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị đồ dùng đồ chơi sắp xếp địa
điểm hợp lí trang phục phù hợp lí đẹp mắt, tạo tinh thần phấn khởi khơng khí
tưng bừng náo nhiệt giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi.
Để có thể truyền tải hết nội dung trị chơi dân gian tơi đã xác định mục tiêu
cần đạt khi cho trẻ tham gia chơi cũng như đầy đủ các các phương tiện chơi, dạy trẻ
thuộc lời ca và chuẩn bị địa điểm chơi để tổ chức thực hiện trò chơi dân gian.


11

Bởi trị chơi dân gian nó khơng địi hỏi nhiều về mặt thời gian cũng như
kinh phí khơng tốn kém khi mua sắm đồ dùng.
Ngoài phổ biến rõ cách chơi trị chơi, luật chơi nếu giáo viên tổ chức
khơng khéo léo, linh hoạt, bao quát không hết được sẽ dẫn đến trẻ nhanh nhàm
chán không gây hứng thú cho trẻ. Như vậy để trị chơi ln mới mẻ với trẻ, hấp
dẫn lơi cuốn nhưng vẫn giữ bản chất của trị chơi dân gian thì ngay trong quá
trình tổ chức cho trẻ tôi đã không ngừng đổi mới sáng tạo mang đến sự hứng thú
lơi cuốn trẻ vào tham gia.
Ngồi ra việc lựa chọn trò chơi phù hợp với độ tuổi và đặc điểm của trẻ

tơi đã khéo léo biến trị chơi thành hội thi nhỏ kích thích trẻ tham gia nhưng
không gây căng thẳng, áp lực cho trẻ
- Phương tiện chơi
+ Chuẩn bị đồ dùng: Đồ dùng, đồ chơi của trò chơi dân gian cũng thật sự
phong phú và mang đặc thù riêng biệt, mỗi trò chơi có mỗi loại đồ dùng tương
ứng mà khi thiếu nó thì chúng ta không thể thực hiện được. Chính vì vậy, trước
khi tổ chức cho trẻ chơi mợt trị chơi dân gian nào đó tôi tìm hiểu trước về cách
chơi và luật chơi,cũng như các đồ dùng trong trò chơi cần đến. Để từ đó có thể
chuẩn bị đầy đủ những thứ cần thiết cho mợt trò chơi và tở chức được tớt.
Ví dụ: Trị chơi “Bịt mắt bắt dê” khơng tổ chức được nếu khơng có dải
vải hoặc dải khăn bịt mắt. Hay sáng tạo thay đổi từ “Bịt mắt bắt dê” thành “Bịt
mắt tìm q”
Hay như trị chơi kéo co cũng cần phải có dây kéo mới phân thắng bại cho
đội chơi.
+ Dạy trẻ đọc thuộc lời đồng dao trò chơi
Khác với các trò chơi vận động và các trò chơi khác , trò chơi dân gian
trong quá trình chơi trẻ vừa hát hoặc đọc bài đồng dao nào đó . Các bài đồng dao
mang đến sự vui tươi, nhí nhảnh và nhộn nhịp ở trẻ. Mặc dù, không phải bài
đồng dao nào cũng mang lại ý nghĩa cho trẻ, song bài nào cũng phù hợp với tư
duy và hồn nhiên của trẻ.
Ví dụ: Trò chơi “ Đua thuyền trên cạn”
Tổ chức chơi: Số lượng người chơi từ 14 người trở lên là tốt nhất.
Sân bãi đủ rộng và bằng phẳng.
Trẻ nắm rõ luật chơi.
+ Luật chơi: Các thuyền đua phải cố gắng bám chặt vào nhau không để bị
đứt thuyền khi đang di chuyển. Thuyền đua nào về đích sớm nhất và không bị
đứt là đội giành chiến thắng
+ Cách chơi:
Chia trẻ thành nhóm nhỏ (mỗi nhóm 7-8 trẻ, có thể chia nhóm trẻ trai, gái
riêng).

Những trẻ cùng 1 đội ngồi thành hàng dọc theo từng nhóm, trẻ ngồi sau
cặp chân vào hết vòng bụng của trẻ ngồi trước thành 1 chiếc thuyền đua .


12

Khi nghe hiệu lệnh của cô, tất cả các thuyền đua dùng sức hai tay của tất
cả các thành viên trong nhóm nâng cơ thể lên và tiến về phía trước cho đến đích.

Hình ảnh: Cơ cho trẻ chơi trị chơi đua thuyền trên cạn
Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì
vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian
trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: Hoạt
động chiều, hoạt đông ngoài trời. Khi trẻ đã thuộc lời dồng dao, tôi tổ chức cho
trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú
và tích cực tham gia vào trò chơi.
+ Ch̉n bị địa điểm
Đờ dùng đã có và lời đồng dao đã thuộc rồi nhưng nếu thiếu đi một địa
điểm để tổ chức trò chơi thì cũng khơng thể diễn ra. Với loại hình trị chơi dân
gian mang tính tập thể cao, thì số lượng trẻ chơi đông nên đòi hỏi địa điểm phải
có diện tích rộng như trò chơi “ Kéo co”… Nhưng lại có những trò chơi tĩnh, trẻ
hay chơi theo các nhóm nhỏ như “ Ô ăn quan”, “ kéo cưa lừa xẻ”, tuy nhiên tôi
cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn
địa điểm cho phù hợp.
Trị chơi: Nhảy bao bố
Địa điểm : Ngồi sân trường
Chuẩn bị : Bao bố
Vạch kẻ xuất phát, vạch đích
Luật chơi: Bé nào nhảy trước hiệu lệnh xuất phát thì phạm luật hoặc bé
nào nhảy chưa đến mức quy định mà quay lại cũng phạm luật, nhảy chưa đến

đích bỏ bao ra cũng phạm luật.
Cách chơi: Quy định số người ở mỗi đội cho đều nhau, mỗi đội 1 ô hàng
dọc để nhảy từ vạch xuất phát đến vạch đích, bé đứng đầu bước vào trong bao
bố hai tay giữ lấy miệng bao sau khi nhận được lệnh xuất phát thì bé đứng đầu


13

mỗi đội mới nhảy đến đích tiếp theo quay trở về vách xuất phát đưa bao cho
người thứ hai, cho tới khi người thứ nhất nhảy về đến đích thì người thứ hai mới
bắt đầu nhảy. Cứ liên tiếp như vậy cho đến khi đội nào về trước là đội đó thắng.

Hình ảnh: Trẻ chơi nhảy bao bố ngồi sân trường
Trị chơi: Mèo đuổi chuột
Tơi tổ chức cho trẻ chơi tập thể
Luật chơi: Chuột chạy, mèo đuổi bắt. Nếu chuột chạy được hai vòng mà
mèo chưa bắt được là mèo thua cuộc.
Cách chơi: Tơi cho trẻ xếp thành vịng trịn rộng và giơ tay cao để làm
hang. Chọn ra hai trẻ, một trẻ làm mèo, một trẻ làm chuột. Ban đầu để mèo và
chuột đứng cách nhau một khoảng 1m. Khi nghe hiệu lệnh “đuổi bắt” thì chuột
lo chạy luồn lách qua các ngách hang để trốn mèo. Mèo phải nhanh chân rượt
đuổi và chạm tay vào chuột để bắt. Những trẻ đứng thành vòng tròn sẽ hát đề trẻ
làm chuột chạy cho trẻ làm mèo đuổi bắt.


14

Hình ảnh: Trẻ chơi trị chơi: Mèo đuổi chuột
Trị chơi: Rồng rắn lên mây
Cách chơi : Tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm khoảng 10 trẻ, cho một trẻ

làm thầy thuốc đứng một chỗ, các bạn còn lại nắm đuôi áo nhau làm con rồng,
bạn đứng đầu làm đầu rồng. Các bạn làm rồng vừa đi vừa hát :
Rồng rắn lên mây
Có cây xúc xắc
Có nhà điểm minh
Thầy thuốc có nhà hay khơng?
Sau khi hát xong trẻ đến trước mặt thầy thuốc
- Thầy thuốc hỏi : Cho xin khúc đầu. Rồng trả lời: Cục sương cục sẩu
- Thầy thuốc hỏi : Cho xin khúc giữa, Rồng trả lời: Cục máu cục me
- Thầy thuốc hỏi : Cho xin khúc đuôi, Rồng trả lời: Tha hồ thầy đuổi
Khi trẻ hát xong câu cuối: “Xin khúc đuôi - Tha hồ thầy đuổi”, lập tức trẻ
làm “đuôi” trẻ cuối cùng phải chạy thật nhanh, nếu khơng sẽ bị “thầy” tóm lấy
Luật chơi : Nếu rồng bị gẫy hoặc bạn cuối cùng bị thầy bắt có thể bị thay
người khác hoặc lại phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác.


15

Hình ảnh: Trẻ chơi trị chơi: Rồng rắn lên mây
Một điều có thể thấy rõ rằng đặc điểm nởi bật của trị chơi dân gian là
khơng quy định sớ người chơi, càng nhiều người chơi càng tốt. Vì vậy, tôi luôn
khuyến khích và động viên trẻ cùng chơi, bằng cách trao đổi, bàn bạc và thăm
dò ý kiến với trẻ trước để tạo dựng tính tích cực chủ động của trẻ trong quá trình
chơi, làm cho trò chơi mang tính tập thể cao hơn, lôi cuốn nhiều trẻ chơi. Trong
khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi không đúng
luật chơi, chen lấn các bạn sẽ bị tập thể phê phán , loại trừ bằng cách khơng cho
chơi chung.
Bên cạnh đó tơi đã hướng dẫn cho trẻ tham gia chơi “Nhảy sạp” ngoài sân
trường tôi chuẩn bị đồ dùng cho trẻ được chơi và hướng dẫn cách chơi cho trẻ,
lôi cuốn trẻ vào các trò chơi về âm nhạc phát huy ở trẻ lòng yêu nghệ thuật giữ

gìn và phát huy các bản sắc văn hóa của dân tộc.
Trị chơi: Nhảy sạp
Địa điểm: Sân trường bằng phẳng, sạch sẽ
Đồ dùng: Hai khúc cây tre to đặt hai con kê nằm song song dài khoảng 3 - 4m
Khoảng 6-8 cây sào con bằng nứa hoặc trúc làm cây gõ theo nhạc.
Số lượng trẻ chơi tùy thuộc cô chọn chia trẻ làm 2 đội 1đội gõ sào và 1
đội nhảy theo nhịp.
Cách chơi: Người gõ sào: Lấy cái sào làm con kê, lấy con sào đặt lên trên,
số lượng chẵn và đặt song song với nhau. Bố trí người cầm sào để gõ sao cho
mỗi người ở mỗi đầu hai tay cầm hai con sào để gõ theo nhịp điệu 1234, 1234,
1234…đến nhịp thứ 4 thì đập 2 cây lại với nhau.
Người nhảy: Người nhảy sẽ nhảy vào khoảng trống giữa các sào nhảy cẩn
thận theo nhịp, đến nhịp cuối người nhảy phải rút chân nhanh khỏi ra khoảng


16

trống để không bị cây gõ vào chân. Khi gõ kết hợp với nhạc cho trị chơi thêm
sơi động hứng thú

Hình ảnh: Cơ cho trẻ chơi nhảy sạp
Kết quả: Qua áp dụng biện pháp trên tôi thấy trẻ hứng thú tích cực trong
các trị chơi dân gian, tinh thần tập thể được nâng cao. Đặc biệt trẻ có thể tự tổ
chức chơi được các trò chơi đơn giản.
2.3.5. Biện pháp tổ chức các trò chơi dân gian lồng ghép vào các hoạt động
Thời điểm để trẻ chơi các trò chơi dân gian thì ít và chỉ những khi có hoạt
động, sự kiện có liên quan như: Hội khỏe, hội thi, các ngày lễ, có thể tổ chức
cho trẻ chơi nhảy sạp, ném còn … để trẻ mới được chơi với thời gian và số
lượng các trò chơi tương đối. Trò chơi dân gian thể vận dụng linh hoạt vào trong
các hoat động và tổ chức ở mọi thời điểm khác nhau trong ngày. Tuy nhiên ở

mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Hoạt động
nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức
nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngồi trời lại giúp trẻ được
gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất
hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ
năng chơi theo nhóm. Vì vậy, tơi chú ý lựa chọn và tổ chức các trị chơi dân gian
phù hợp với tính chất của từng hoạt động, phù hợp với hoạt động giáo dục, phù
hợp với từng chủ đề mới có thể đem lại kết quả như mong muốn.
*Với hoạt động giáo dục thể chất


17

Tơi sẽ tổ chức cho trẻ chơi các trị chơi vận động để rèn luyện cơ thể khỏe
mạnh, nhanh nhẹn và linh hoạt, nên đòi hỏi trẻ phải biết định hướng chính xác,
khéo léo có thì mới chơi được và ngược lại khi tham gia vui chơi thì trẻ mới có
sức khỏe, nhanh nhẹn, củng cố kĩ năng định hướng trong không gian của trẻ,
biết ước lượng để ném trúng đích.
Trị chơi ném cịn
- Chuẩn bị: 1 cột đích ném cao 1,5m trên đỉnh có vịng trịn đường kính
30-40cm làm đích
6-8 quả cịn bằng vải
Vạch chuẩn cách đích 2 - 2,5m
- Cách chơi: Trẻ chơi thành nhóm đứng cách đích 2 - 2,5m, lần lượt từng
trẻ lên ném quả còn vào đích, đội nào ném được nhiều cịn vào đích là đội đó
dành chiến thắng.
- Luật chơi: Trẻ nào dẫm lên vạch hay ném quả cịn khơng trúng đích mà
ném ra ngồi là khơng được tính.

Hình ảnh: Ảnh trẻ chơi ném cịn

* Với hoạt động Khám phá khoa học
Tơi chọn các trò chơi nhằm phát triển nhận thức cho trẻ. Cung cấp cho trẻ
các kỹ năng như: Kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng sử dụng đồ dùng đồ
chơi… Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
Ví dụ: Lời đồng dao của trị chơi chuyền: “Con ruồi có cánh - Địn gánh
có mấu - Châu chấu có chân” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của
một số con vật và đồ vật quen thuộc.
Những câu hát ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng
động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại:


18

“Non cao đầy nước - Đáy biển đầy mây - Dưới đất lắm mây - Trên trời lắm cỏ Người thì có mỏ - Chim thì có mồm”…
* Với hoạt động Âm nhạc:
Lựa chọn các trị chơi dân gian có giai điệu và lời hát như trò chơi: Dệt
vải, Tập tầm vơng, Nhảy sạp…
* Với hoạt động ngồi trời
Tận dụng khơng gian rộng thống, tơi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi
vận động nhằm rèn luyện phát triển thể lực và phản xạ nhanh cho trẻ như:
“Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Mèo đuổi chuột”, “Kéo co”…

Hình ảnh: Trẻ chơi trị chơi kéo co
* Với hoạt động ở các góc:
Tổ chức cho trẻ các trị chơi có thể chơi theo nhóm nhỏ trong một khơng
gian hẹp tại hành lang lớp học như: “Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải ranh”,
“Kéo cưa lửa xẻ”…

Hình ảnh: Trẻ chơi ơ ăn quan
* Với hoạt động chiều

19

Tơi chọn những trị chơi dân gian cho trẻ chơi nhẹ nhàng để chuyển tiếp
từ hoạt động này sang hoạt động khác nhằm gây hứng thú cho trẻ như trò chơi:
Lộn cầu vồng, chi chi chành chành, kéo cưa lừa sẻ.
Ngoài ra, khi lựa chọn cáctrò chơi dân gian cho các hoạt động tôi lưu ý
lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy.
VD: chủ đề “Thế giới động vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi “ Bịt mắt
bắt dê”, “Mèo đuổi cḥt”.nhằm rèn luyện kĩ năng di chuyển phán đốn của
thính giác bắt được mục tiêu khi bị hạn chế thị giác, rèn luyện sự khéo léo, tính
chủ động và mạnh dạn.
Trò chơi: Bịt mắt bắt dê
*Chuẩn bị: Sân chơi bằng phẳng, sạch sẽ.
1 cái khăn nhỏ để bịt mắt sao cho khơng nhìn qua được.
*Cách chơi: Chọn 1 trẻ làm dê và 1 trẻ làm người bắt dê (cả hai đều bịt
mắt) những trẻ còn lại cầm tay nhau tạo thành vịng trịn, Cơ dắt 2 trẻ bịt mắt
vào giữa vòng tròn đứng quay lưng vào nhau,cách 1 cánh tay, quy định dê vừa
đi vừa kêu người đi tìm dê chú chú ý nghe tiếng kêu định hướng và tìm bắt, các
bạn cỗ vũ cho bạn khi đi tìm bắt dê, cứ dê kêu là người đi bắt nếu bắt được dê
thì người đi bắt dành chiến thắng và đổi người chơi.
*Luật chơi: Bịt mắt kín, khơng được ti hí
Nếu dừng lại dê sẽ kêu “be be”
Các bạn còn lại khơng được mách cho dê hay người tìm dê
Khơng được chui ra khỏi hàng rào
Nếu sau 1 thời gian mà khơng bắt được dê thì dê giành chiến thắng, đổi
người chơi.
Kết qủa: Như vậy các trò chơi dân gian dần dần đã được trẻ tự tổ chức
chơi nên việc lồng ghép hoặc dùng để chuyển tiết trong các hoạt động trong

ngày của trẻ càng hấp dẫn trẻ, trẻ tích cực hoạt động hơn, và mong muốn được
chơi các trò chơi dân gian.
2.4 Hiệu quả đạt được
Khi áp dụng thực hiện nghiên cứu sáng kiến tại lớp mình phụ trách, tơi đã
thấy được sự thay đổi rõ rệt:
*Đối với nhà trường
- Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động của trẻ từ đó chất lượng lượng
dục của nhà trường được nâng lên rõ rệt.
*Đối với trẻ:
- Hầu hết các trẻ đều hào hứng tham gia vào các trò chơi, thể hiện được
khả năng tự lực sáng tạo trong khi chơi. Trẻ mạnh dạn, tự tin nói lên suy nghĩ, ý
định của mình khi tham gia các trị chơi và bộc lộ sự tự tin vào bản thân mình từ
đó phát triển về mọi mặt như ngơn ngữ tư duy tình cảm xã hội, và hình thành
các kĩ năng cần thiết khác.


20

- Đa số trẻ gần gũi cảm nhận thể hiện cảm xúc suy nghĩ trước vẻ đẹp
cuộc sống thân thiện với cô giáo với bạn và đặc biệt là với các trò chơi dân gian.
Kết quả được thể hiện cụ thể qua bảng khảo sát sau:
Bảng khảo sát sau khi áp dụng các biện pháp
Đạt
Chưa đạt
Số
Nội dung
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ

trẻ
trẻ
%
trẻ
%
Trẻ chú ý vào nội dung cơ hướng dẫn
22
20
90,9
2
9,1
trị chơi dân gian
Trẻ hoạt động tích cực vào các trị chơi
22
21
95,4
1
4,6
dân gian
Trẻ nắm được kỹ năng chơi trò chơi
22
20
90,9
2
9,1
dân gian
Trẻ hứng thú tham gia trò chơi dân
22
21
95,4

1
4,6
gian
Cũng qua nghiên cứu về các trò chơi dân gian, tìm ra phương pháp tốt
nhất để dạy trẻ thì bản thân tơi có thêm nhiều kinh nghiệm để dạy cho trẻ các trò
chơi dân gian để trẻ thêm hứng thú trong các hoạt động, đồng thời bản thân cũng
đã hiểu hơn về giá trị của trò chơi truyền thống của dân tộc, góp phần gìn giữ
bản sắc văn hóa dân tộc đang dần bị mai một của địa phương nói riêng và của
dân tộc Việt Nam nói chung. Chính vì vậy mà các phong trào, các hội hè đình
đám của địa phương được nâng lên, các hội thi hát dân ca, hội thi về trò chơi dân
gian của trẻ được duy trì và có hiệu quả hơn.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1 Kết luận
Trò chơi dân gian là một loại hình văn hố dân gian đặc sắc của mỗi dân
tộc, khơng có dân tộc nào lại khơng có những trị chơi riêng cho con em mình.
Trong xã hội hiện đại, trẻ em cần có những trị chơi hiện đại nhưng khơng
thể thiếu được những trị chơi dân gian truyền thống. Nó chính là sự tiếp nối các
giá trị văn hố dân tộc từ đó góp phần tạo dựng nên nhân cách văn hoá dân tộc
của trẻ nhỏ. Qua các trị chơi trẻ khơng những được thoả mãn nhu cầu vui chơi
mà cịn góp phần nâng cao nhận thức, phát triển tình cảm, phát triển ngơn ngữ
và sự phối hợp linh hoạt của các giác quan, tăng cường thể lực giúp trẻ trở thành
nguồn nhân lực tài giỏi của đất nước trong tương lai. Bằng việc vận dụng các
biện pháp trên để tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ, không những giúp trẻ
thoả mãn nhu cầu ước muốn được vui chơi. Mà tôi thấy trẻ lớp tôi ngày càng
hoạt bát, nhanh nhẹn hơn, có vốn hiểu biết rộng mở về thế giới xung quanh cùng
bạn bè chia sẻ niềm vui.
Việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian trong các trường mầm non
nói riêng là rất cần thiết và quan trọng. Giúp trẻ phát triển tồn diện và góp phần
vào việc bảo tồn những giá trị văn hố sinh hoạt tốt đẹp của cha ơng ta để lại.

21

* Qua một thời gian thực hiện, với những biện pháp và kết quả đã đạt
được bản thân tôi đã đúc rút một số kinh nghiệm sau:
- Trước hết giáo phải có lịng say mê với nghề, ln u nghề, mến trẻ.
- Nhận thức được tầm quan trọng của trò trò chơi dân gian đối với trẻ
.Nắm chắc các phương pháp và hình thức tổ chức các trị chơi dân gian.
- Tích hợp trị chơi dân gian vào các hoạt động một phù hợp và có hiệu quả.
- Khi hướng dẫn trò chơi dân gian cho trẻ cần xác định rõ thể loại của trị
chơi, mục đích u cầu cần đạt khi tổ chức trị chơi đó, chuẩn bị chu đáo đồ
dùng, đồ chơi phù hợp với trò chơi.
- Sưu tầm, lựa chọn các trò chơi phù hợp với độ tuổi trẻ, phù hợp với chủ đề.
- Làm tốt công tác phối hợp với các bậc phụ huynh, tổ chuyên môn, lãnh
đạo nhà trường tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và
điều kiện mơi trường xung quanh, có khoảng khơng gian rộng rãi thống mát để
tổ chức tốt các trị chơi dân gian phù hợp với trẻ.
3.2. Kiến nghị
Để thực hiện tốt trò chơi dân gian cho trẻ trong giai đoạn hiện nay thông
qua việc thực hiện các biện pháp trên đã phần nào đạt được một số kết quả như
đã nêu. Bản thân xin có đề xuất sau:
* Đối với lãnh đạo địa phương
Tạo điều kiện quan tâm hơn nữa đến bậc học Mầm non. Đầu tư cơ sở vật
chất để có thể tổ chức tốt các trò chơi dân gian. Mặt khác vào các ngày lễ, ngày
hội những trò chơi dân gian truyền thống nên được đưa vào tạo sân chơi cho trẻ
cùng được tham gia hoạt động vui chơi tại địa phương như một nội dung của
ngày hội ngày lễ, để khơi phục lại những trị chơi dân gian truyền thống đang
dần bị đánh mất ở địa phương mà chính các em là thế hệ sẽ lưu giữ lại những nét
văn hóa truyền thống của dân tộc .
Trên đây là “Biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6

tuổi lớp A3 trường mầm non Yên Lạc”, bản thân tôi đã rút ra sau một năm học
thực hiện tốt. Tơi rất mong hội đồng khoa học đóng góp ý kiến để đề tài của tơi
được hồn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Yên Lạc, ngày 06 tháng 04 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến của
tôi không sao chép của người khác.
Người thực hiện

Trần Thị Trang


22

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chuyên đề hoạt động vui chơi
2. Trò chơi dân gian (Nguyễn Văn Huy)
3. Chuyên đề trường Mầm non thân thiện học sinh tích cực
4. Tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non
dành cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi Nhà xuất bản giáo dục
Chuyên đề- Giáo dục học (Ân Thị Hảo)
5. 101 trò chơi dân gian cho trẻ mầm non (Lê Bạch Tuyết)
6. Hướng dẫn tổ chức trò chơi dân gian trong nhà trường (Vũ Kim Yến)
- Hướng dẫn chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non 5-6 Tuổi Nhà
xuất bản giáo dục