Bài giảng Thương mại điện tử - Bài 1: Tổng quan về thương mại điện tử

Bài 1
Tổng quan về TMĐT
Nội dung
• Khái niệm thương mại điện tử
• Các loại hình thương mại điện tử
• Lợi ích của TMĐT
• Các mô hình kinh doanh TMĐT
• Ứng dụng TMĐT trong kinh doanh thương mại
Định nghĩa v
ề TMĐT
“ TMĐT là việc mua bán hàng hoá và dịch vụ thông qua “ TMĐT là việc mua bán hàng hoá và dịch vụ thông qua
các phương tiện điện tử và các mạng viễn thông, đặc biệt các phương tiện điện tử và các mạng viễn thông, đặc biệt
là qua máy tính và mạng Internet”là qua máy tính và mạng Internet”
Thương mại điện tử là việc trao đổi Thương mại điện tử là việc trao đổi thông tin thương mạithông tin thương mại thông thông
qua các phương tiện điện tử, không cần phải in ra giấy bất cứ qua các phương tiện điện tử, không cần phải in ra giấy bất cứ
công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch.công đoạn nào của toàn bộ quá trình giao dịch.
UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce, 1996UNCITRAL Model Law on Electronic Commerce, 1996
Định nghĩa
• EC được định nghĩa thông qua các khía cạnh
– Giao tiếp
– Thương mại
– Quy trình kinh doanh
– Dịch vụ
– Học
– Hợp tác, liên kết
– Cộng đồng
2 - CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA TMĐT
Thương mại Thông tin
(i-Commerce)
Thông tin (
Information)

lên mạng web
Trao đổi, đàm phán, đặt hàng qua mạng (e-mail, chat, forum )
Thanh toán, giao hàng truyền thống
Thương mại “cộng tác”
(c-Business)
Integrating /
Collaborating
Nội bộ doanh nghiệp các bộ phận liên kết
(integrating)
và kết nối với các đối tác kinh
doanh (
connecting)
Thương mại giao dịch
(t-Commerce)
Hợp đồng điện tử (ký kết qua mạng)
Thanh toán điện tử (thực hiện qua mạng)
(online
transaction
),
1.
3.
2.
Giai đoạn Giai đoạn 11
- Mua máy tính, email, lập website
- Giao dịch với khách hàng, nhà
cung cấp bằng email
- Tìm kiếm thông tin trên web
- Quảng bá doanh nghiệp trên web
- Hỗ trợ khách hàng về sản phẩm,

dịch vụ
Giai đoạn 2 Giai đoạn 2
- Xây dựng mạng nội bộ doanh
nghiệp
- Ứng dụng các phần mềm quản lý
Nhân sự, Kế toán, Bán hàng, Sản
xuất, Logistics
- Chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị
trong nội bộ doanh nghiệp
Giai đoạn 3
- Liên kết doanh nghiệp với nhà
cung cấp, khách hàng, ngân hàng,
cơ quan quản lý nhà nước
- Triển khai các hệ thống phần
mềm Quản lý khách hàng (CRM),
Quản lý nhà cung cấp (SCM), Quản
trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP)
Ph
ân loại TMĐT
• EC đơn thuần & EC một phần
– EC có 1 số thể loại phụ thuộc vào mức độ số hoá
(chuyển từ vật thể sang số hoá)
(1) Sản phẩm (dịch vụ) được bán,
(2) Quy trình,
(3) đại lý phân phối
C
ác hình thái TMĐT
Định nghĩa
• Các dạng tổ chức EC
Kiểu tổ chức brick-and-mortar

Kiểu tổ chức cũ kinh doanh hầu hết theo phương thức off-
line, bán sản phẩm dạng vật thể và phân phối qua các đại lý
off-line
Kiểu tổ chức ảo hoàn toàn
Các tổ chức thực hiện hoạt động kinh doanh trực tuyến hoàn
toàn
Kiểu tổ chức click-and-mortar (click-and-brick)
Tổ chức thực hiện một số hoạt động theo phương thức
TMĐT, các hoạt động chính của họ thì làm ở môi trường
truyền thống
Ph
ân loại TMĐT theo đối tượng giao dịch
G
G
B
B
C
C
• EC được thực hiện ở đâu?
thị trường trực tuyến (e-marketplace)
Thị trường trực tuyến nơi mà người mua và người bán gặp nhau
để trao đổi hàng hoá, dịch vụ, tiền, hoặc thông tin
hệ thống thông tin giữa các doanh nghiệp -
interorganizational information systems (IOSs)
Hệ thống giao dịch cho phép quy trình giao dịch đơn thuần và
thông tin giữa 2 hoặc nhiều tổ chức
Hệ thống thông tin trong nội bộ DN -
Hệ thống giao dịch cho phép các hoạt động TMĐT thực hiện được
trong phạm vi một doanh nghiệp
• Mô hình khung EC — hỗ trợ 5 mảng ra quyết định

– Con người
– Chính sách công
– Marketing và quảng cáo
– Thiết bị hỗ trợ
– Đối tác kinh doanh
Mô hình khung cho TMĐT
Đặc trưng của TMĐT
• Không thể hiện các văn bản giao dịch trên giấy
• Phụ thuộc vào công nghệ
• Phụ thuộc mức độ số hoá
• Tốc độ nhanh
Mô hình kinh doanh của EC
• Mô hình doanh thu
Mô tả công ty tìm kiếm
doanh thu thế nào
• Các mô hình doanh thu
chính
– Bán hàng
– Phí giao dịch
– Phí đăng nhập
– Quảng cáo
– Tham dự chương trình
Affiliate
– Các loại khác
Mô hình doanh thu thông thường
EC Business Models
• Các mô hình EC điển hình:
– Marketing trực tiếp
– Hệ thống đấu giá, đầu thầu điện tử
mô hình người mua yêu cầu người bán nộp hồ sơ thầu; hồ sơ thầu nào có giá

thấp nhất sẽ được chọn
– mô hình tự đặt giá
Người mua đưa ra mức giá mà họ sẵn sàng thanh toán được và mời người bán
cung cấp sản phẩm/dịch vụ ở mức giá đó
– Tìm mức giá tốt nhất
– affiliate marketing
Cách sắp xếp mà đối tác (doanh nghiệp, hoặc cá nhâN) giới thiệu khách hàng đến
với trang Web của người bán hàng.
– viral marketing
marketing truyền miệng trong đó khách hàng giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ đến
với những người khác
Mô hình kinh doanh của EC
• Các mô hình EC điển hình
– Đấu giá trực tuyến
– Cá nhân hoá sản phẩm/dịch vụ
– Sàn giao dịch trực tuyến
– Môi giới thông tin
– Trao đổi
– Sáp nhập trong chuỗi giá trị
– Chuỗi cung cấp
Lợi ích của EC
• Toàn cầu
• Giảm chi phí
• Cải tiến chuỗi cung cấp
• 24/7/365
• Sản xuất theo đơn hàng
của khách
• Nhiều mô hình kinh
doanh mới
• Thời gian tiếp cận thị

trường nhanh
• Giảm chi phí giao dịch
• Mua sắm hiệu quả
• Cải thiện quan hệ khách
hàng
• Cập nhật được thông tin
quảng cáo của doanh
nghiệp liên tục
Lợi ích với tổ chức
Lợi ích của EC
• Hàng hoá có mặt ở khắp
nơi
• Nhiều sản phẩm & dịch
vụ
• Sản phẩm & dịch vụ
được cá thể hoá
• Sản phẩm, dịch vụ rẻ
hơn
• Phân phối ngay lập tức
• Sự sẵn có của thông tin
• Tham gia vào đấu giá
• Cộng đồng điện tử
Lợi ích đối với khách hàng
Lợi ích của EC
• Lợi ích đối với xã hội
– Liên lạc từ xa
– Mức sống cao hơn
– An toàn
– Người nghèo có cơ hội
– Các dịch vụ công sẽ sẵn có hơn

Tác động của TMĐT
• TMĐT thúc đẩy marketing sản phẩm
– Xúc tiến sản phẩm
– Kênh phân phối mới
– Tiết kiệm
– Rút ngắn chu kỳ kinh doanh
– Tăng dịch vụ khách hàng
– Định vị hình ảnh doanh nghiệp & sản phẩm
• TMĐT làm thay đổi bản chất thị trường
• TMĐT làm thay đổi tổ chức
• Tác động đến chế tạo sản phẩm
• Tác động đến tình hình tài chính & hạch toán kinh doanh của doanh
nghiệp
• Tác động đến quản trị & đào tạo nguồn nhân lực