xây dựng và quản trị Wedsite

TÀI LIU HC TP
à Nng, 08/2007
3
Tài liu này c biên son, chnh sa và b sung t các ngun tài liu trên Internet. Tài liu
thi#t k# website, l&p trình web hin nay r)t nhi*u bao gm c, sách in t c bán và cho
mi-n phí trên mng. Tuy nhiên, v/i nh0ng ng1i m/i b2t 3u h4c r)t khó 6 ch4n cho mình
nh0ng tài liu phù hp, d- h4c và 3y 9 . Tài liu này s: giúp cho các bn có c ki#n th<c
c= b,n, logic, nh0ng k> n?ng v* các v)n * liên quan #n vic xây dCng, qu,n trD và b,o trì
mEt website cho mEt t ch<c, c= quan doanh nghip hay cho b,n thân.
Trong quá trình biên son và chnh sa, b sung không th6 tránh khGi nh0ng sai sót. R)t
mong c sC óng góp c9a các bn.
M4i thông tin ph,n hi xin gi v* Da ch:
Tài liu lu hành ni b!
Ngi biên son
Nguyn c Mn
B môn CNPM – Khoa CNTT H Duy Tân
4
Mc lc
Mc lc 4
1.2 T chc ca Internet 7
1.3 Vn  qun lý m ng Internet 9
II. WORLD WIDE WEB 10
1.4 Ngu,n g-c World Wide Web. 10
1.5 World Wide Web là gì? 10
1.6 Trình duy8t Web 11
III. Microsoft Internet Explorer 13
Ch>?ng 2 15
Tng quan v mAt h8 th-ng Web 15
2.1 GiCi thi8u 15
2.2 Mô hình h8 th-ng Web nói chung 15
2.3. Nguyên tGc ho t Ang 16

Ch>?ng 3 18
Ngôn NgI Jánh Du Siêu VMn Bn HTML 18
3.1 Khái ni8m 18
3.2 Các thP c? bn: Cách Rnh nghSa thP: Có 2 lo i thP: 18
3.3 T o form 24
3.4 T o khung (thP Frame) 28
Ch>?ng 3 32
Frontpage 2002/2003 (Front page XP) 32
4.1. T o trang Web 32
4.2 X[ lý nâng cao và xut bn mAt Web site 47
Ch>?ng 5. CSS (Cascading Style Sheets) 58
5.1 Khái quát 58
5.2 K] thu^t CSS (nhIng k] thu^t thông dng) 59
5. 3 MAt s- thuAc tính hay dùng trong CSS (cùng thP HTML) 60
Ch>?ng 6 63
S[ dng phan mm Photoshop, Coreldraw áp dng cho vi8c chdnh s[a, xut nh cho Web 63
6.1- J, ho trên Web 63
6.2- X[ lý , hfa trên Web: 65
Ch>?ng 7 66
GiCi thi8u mAt s- ngôn ngI l^p trình Web – Ngôn ngI l^p trình ASP 66
7.1.Khái ni8m v CGI: 66
7.2.GiCi thi8u mAt s- ngôn ngI l^p trình WEB 67
7.3. – Ngôn ngI ASP 71
Ch>?ng 8 114
Qun trR máy ch Web Server trên Windows 114
8.1. GiCi thi8u WEB Server 114
8.2. GiCi thi8u mAt s- phan mm Web Server 114
8.3. Qun trR máy ch WebServer trên Windows - Phan mm IIS Web Server 115
Ch>?ng 9 138
Các b>Cc Xây djng mAt website 138

9.2. Các b>Cc xây djng mAt website 139
9.3. K] thu^t kho sát, thu th^p thông tin 141
9.4. Phân tích, lja chfn các thành phan chính ca Website, th tj >u tiên 143
9.5. Ph>?ng án k] thu^t, mô hình bo m^t, v^n hành website 144
9.6. Cu trúc c? sl dI li8u Web 148
9.7. Ph>?ng án trimn khai xây djng Web 149
Ch>?ng 10 151
5
JavaScript (B sung) 151
I. ToNG QUAN Vq JAVASCRIPT 151
II. Sr DsNG JAVASCRIPT 153
III. HÀM VÀ JuI TvwNG 161
IV. TxO JuI TvwNG TRONG JAVASCRIPT 164
V. Sy KIzN TRONG JAVASCRIPT 167
Tài li8u tham kho 175

6
Chng I.
Gi#i thi%u v( InterNet, World Wide Web
I. INTERNET
1.1 L2ch s4 phát tri7n
M ng Internet ngày nay là mAt m ng toàn cau, bao g,m hàng chc tri8u ng>{i s[ dng,
>|c hình thành cu-i th^p k} 60 t~ mAt thí nghi8m ca BA Qu-c phòng M]. T i th{i
imm ban au ó là m ng ARPAnet ca Ban qun lý dj án nghiên cu qu-c phòng. ARPAnet
là mAt m ng th[ nghi8m phc v các nghiên cu qu-c phòng, mAt trong nhIng mc ích ca
nó là xây djng mAt m ng máy tính có kh nMng chRu jng các sj c- (ví d mAt s- nút m ng
bR tn công và phá hu} nh>ng m ng v€n ti•p tc ho t Ang). M ng cho phép mAt máy tính bt
kƒ trên m ng liên l c vCi mfi máy tính khác.
Kh nMng k•t n-i các h8 th-ng máy tính khác nhau ã hp d€n mfi ng>{i, m…t khác ây c†ng
là ph>?ng pháp thjc t• duy nht m k•t n-i các máy tính ca các hãng khác nhau. K•t qu là

các nhà phát trimn phan mm l M], Anh và châu Âu bGt au phát trimn các phan mm trên bA
giao thc TCP/IP (giao thc >|c s[ dng trong vi8c truyn thông trên Internet) cho tt c các
lo i máy. Jiu này c†ng hp d€n các tr>{ng  i hfc, các trung tâm nghiên cu lCn và các c?
quan chính ph, nhIng n?i mong mu-n mua máy tính t~ các nhà sn xut, không bR ph thuAc
vào mAt hãng c- Rnh nào.
Bên c nh ó các h8 th-ng cc bA LAN bGt au phát trimn cùng vCi sj xut hi8n các máy m
bàn (desktop workstations) - 1983. Phan lCn các máy m bàn s[ dng Berkeley UNIX,
phan mm cho k•t n-i TCP/IP ã >|c coi là mAt phan ca h8 iu hành này. MAt iu rõ
ràng là các m ng này có thm k•t n-i vCi nhau d‰ dàng.
Trong quá trình hình thành m ng Internet, NSFNET (>|c sj tài tr| ca HAi Khoa hfc qu-c
gia M]) óng mAt vai trò t>?ng -i quan trfng. Vào cu-i nhIng nMm 80, NFS thi•t l^p
5 trung tâm siêu máy tính. Tr>Cc ó, nhIng máy tính nhanh nht th• giCi >|c s[ dng cho
công vi8c phát trimn v† khí mCi và mAt vài hãng lCn. VCi các trung tâm mCi này, NFS ã cho
phép mfi ng>{i ho t Ang trong lSnh vjc khoa hfc >|c s[ dng. Ban au, NFS Rnh
s[ dng ARPAnet m n-i 5 trung tâm máy tính này, nh>ng ý , này ã bR thói quan liêu và
bA máy hành chính làm tht b i. Vì v^y, NFS ã quy•t Rnh xây djng m ng riêng ca mình,
v€n dja trên th tc TCP/IP, >{ng truyn t-c A 56 kbps. Các tr>{ng  i hfc >|c n-i thành
các m ng vùng, và các m ng vùng >|c n-i vCi các trung tâm siêu máy tính.
J•n cu-i nMm 1987, khi l>|ng thông tin truyn ti làm các máy tính kimm soát >{ng truyn
và bn thân m ng i8n tho i n-i các trung tâm siêu máy tính bR quá ti, mAt h|p ,ng v
nâng cp m ng NSFNET ã >|c ký vCi công ty Merit Network Inc, công ty ang cùng
vCi IBM và MCI qun lý m ng giáo dc l Michigan. M ng c† ã >|c nâng cp bŠng >{ng
i8n tho i nhanh nht lúc by gi{, cho phép nâng t-c A lên gp 20 lan. Các máy tính kimm
soát m ng c†ng >|c nâng cp. Vi8c nâng cp m ng v€n liên tc >|c ti•n hành, …c bi8t
trong nhIng nMm cu-i cùng do s- l>|ng ng>{i s[ dng Internet tMng nhanh chóng.
Jimm quan trfng ca NSFNET là nó cho phép mfi ng>{i cùng s[ dng. Tr>Cc NSFNET, chd
có các nhà khoa hfc, chuyên gia máy tính và nhân viên các c? quan chính ph >|c k•t n-i
Internet. NSF chd tài tr| cho các tr>{ng  i hfc m n-i m ng, do ó m‹i sinh viên  i
hfc u có kh nMng làm vi8c trên Internet.
7

Ngày nay m ng Internet ã >|c phát trimn nhanh chóng trong giCi khoa hfc và giáo dc ca
M], sau ó phát trimn rAng toàn cau, phc v mAt cách Gc ljc cho vi8c trao i thông tin
tr>Cc h•t trong các lSnh vjc nghiên cu, giáo dc và gan ây cho th>?ng m i.
1.2 T8 ch9c c:a Internet
Internet là mAt liên m ng, tc là m ng ca các m ng con. V^y au tiên là vn  k•t n-i hai
m ng con. Jm k•t n-i hai m ng con vCi nhau, có hai vn  can gii quy•t. V m…t v^t lý, hai
m ng con chd có thm k•t n-i vCi nhau khi có mAt máy tính có thm k•t n-i vCi c hai m ng này.
Vi8c k•t n-i ?n thuan v v^y lý ch>a thm làm cho hai m ng con có thm trao i thông tin vCi
nhau. V^y vn  th hai là máy k•t n-i >|c v m…t v^t lý vCi hai m ng con phi himu >|c
c hai giao thc truyn tin >|c s[ dng trên hai m ng con này và các gói thông tin ca hai
m ng con sŒ >|c g[i qua nhau thông qua ó. Máy tính này >|c gfi là Internet gateway hay
router.

Hai m=ng Net 1 và Net 2 k?t n@i thông qua router R.
Khi k•t n-i ã trl nên phc t p h?n, các máy gateway can phi bi•t v s? , ki•n trúc ca các
m ng k•t n-i. Ví d trong hình sau ây cho thy nhiu m ng >|c k•t n-i bŠng 2 router.

M=ng k?t n@i v#i nhau thông qua 2 router
Nh> v^y, router R1 phi chuymn tt c các gói thông tin •n mAt máy nŠm l m ng Net 2 ho…c
Net 3. VCi kích th>Cc lCn nh> m ng Internet, vi8c các routers làm sao có thm quy•t Rnh v
vi8c chuymn các gói thông tin cho các máy trong các m ng sŒ trl nên phc t p h?n.
Jm các routers có thm thjc hi8n >|c công vi8c chuymn mAt s- lCn các gói thông tin
thuAc các m ng khác nhau ng>{i ta  ra quy tGc là:
Các routers chuymn các gói thông tin dja trên Ra chd m ng ca n?i •n, ch không phi dja
trên Ra chd ca máy nh^n.
Nh> v^y, dja trên Ra chd m ng nên tng s- thông tin mà router phi l>u giI v s? , ki•n
trúc m ng sŒ tuân theo s- m ng trên Internet ch không phi là s- máy trên Internet.
8
Trên Internet, tt c các m ng u có quyn bình •ng cho dù chúng có t chc hay s- l>|ng
máy là rt chênh l8ch nhau. Giao thc TCP/IP ca Internet ho t Ang tuân theo quan imm

sau:
Tt các các m ng con trong Internet nh> là Ethernet, mAt m ng di8n rAng nh> NSFNET back
bone hay mAt liên k•t imm-imm giIa hai máy duy nht u >|c coi nh> là mAt m ng.
Jiu này xut phát t~ quan imm au tiên khi thi•t k• giao thc TCP/IP là m có thm liên k•t
giIa các m ng có ki•n trúc hoàn toàn khác nhau, khái ni8m "m ng" -i vCi TCP/IP bR •n i
phan ki•n trúc v^t lý ca m ng. Jây chính là imm giúp cho TCP/IP t• ra rt m nh.
Nh> v^y, ng>{i dùng trong Internet hình dung Internet là mAt m ng th-ng nht và bt kƒ hai
máy nào trên Internet u >|c n-i vCi nhau thông qua mAt m ng duy nht. Hình vŒ sau mô
t ki•n trúc tng thm ca Internet.

9
M ng Internet d>Ci con mGt ng>{i s[ dng. Các máy >|c n-i vCi nhau thông qua mAt
m ng duy nht. (b) - Ki•n trúc tng quát ca m ng Internet. Các routers cung cp các
k•t n-i giIa các m ng.
M ng Internet chi ti•t h?n
1.3 VEn F( quGn lý m= ng Internet
- Thjc cht Internet không thuAc quyn qun lý ca bt kƒ ai. Nó không có giám -c,
không có ban qun trR. B n có thm tham gia ho…c không tham gia vào Internet, ó là quyn ca
m‹i thành viên. M‹i m ng thành phan sŒ có mAt giám -c hay ch tRch, mAt c? quan
chính ph ho…c mAt hãng iu hành, nh>ng không có mAt t chc nào chRu trách nhi8m
v toàn bA Internet.
- Hi8p hAi Internet (Internet Socity - ISOC) là mAt hi8p hAi tj nguy8n có mc ích phát trimn
kh nMng trao i thông tin dja vào công ngh8 Internet. Hi8p hAi bau ra Internet Architecture
Board- IAB (y ban Ki•n trúc m ng). y ban này có trách nhi8m >a ra các h>Cng d€n v k]
thu^t c†ng nh> ph>?ng h>Cng m phát trimn Internet. IAB hfp Rnh kƒ m bàn v các vn 
nh> các chu•n, cách phân chia tài nguyên, Ra chd
- Mfi ng>{i trên Internet thm hi8n nguy8n vfng ca mình thông qua y ban K] thu^t Internet
(Internet Engineering Task Force - IETF). IETF c†ng là mAt t chc tj nguy8n, có mc ích
tho lu^n v các vn  k] thu^t và sj ho t Ang ca Internet. N•u mAt vn  >|c coi trfng,
IETF l^p mAt nhóm k] thu^t m nghiên cu vn  này.

- Nhóm …c trách nghiên cu phát trimn Internet (IRTF).
- Trung tâm thông tin m ng (Network Information Center -NIC) g,m có nhiu trung tâm khu
vjc nh> APNIC - khu vjc châu á -Thái Bình D>?ng. NIC chRu trách nhi8m phân tên và Ra
chd cho các m ng máy tính n-i vào Internet.
10
II. WORLD WIDE WEB
“Bt kƒ mAt cá nhân nào, ang s[ dng bt kƒ lo i máy tính nào, l bt kƒ n?i nào, u có thm
truy c^p >|c dI li8u trên Internet chd nh{ s[ dng mAt ch>?ng trình ?n gin” ó là ý
t>lng ca Tim Berners-Lee - MAt nhà khoa hfc t i phòng thí nghi8m v^t lý châu âu
(CERN) vào nMm 1989.
World Wide Web
1.4 NguMn g@c World Wide Web.
Vào cu-i nMm 1980, Tim Berner Lee ã vi•t mAt ch>?ng trình l>u trI dI li8u tên là “Enquire”
là c? sl m sau này phát trimn ch>?ng trình cho Web server và Web client au tiên. Ch>?ng
trình này >|c bGt au vào tháng 12 nMm 1990 t i CERN và >|c qung bá vào mùa hè nMm
1991. "WorldWideWeb" trình duy8t hypertext au tiên ch y trên máy NeXT - Step.
C†ng vào th{i gian này ã có nhiu công trình chu•n hoá các h8 th-ng Hypertext.
Các n‹ ljc này t^p trung vào lSnh vjc Internet theo sj phát trimn ca Hypertext Markup
Language, hay HTML, >|c thi•t l^p bli Tim Berner Lee. Phiên bn au tiên này bây gi{ gfi
là HTML 1.0
NMm 1993, mAt sinh viên trP tên là Marc Andressen, tr>{ng  i hfc Illinois t i Urbana-
Champaign ã t o ra mAt giao di8n , hfa au tiên dành cho Web >|c gfi là
Mosaic. Ban au nó ã >|c phát trimn trên nn X Windows, mAt môi tr>{ng dja vào Unix.
(Lúc ó Unix là h8 iu hành ph bi•n nht cho các h8 th-ng máy tính n-i k•t vCi Internet).
Sau ó, NhIng ng>{i l^p trình Mosaic bGt au nghS ra các phan ml rAng tuƒ bi•n dành cho
HTML nhŠm ml rAng các tính nMng ca bA trình duy8t Mosaic.
W3C (World Wide Web Consortium) >|c hình thành vào cu-i nMm 1994, vCi h>Cng d€n
cu trúc và sj phát trimn HTML l mAt cp A >u tiên nht và phát trimn ngôn ngI này cho
•n nay.
1.5 World Wide Web là gì?

Theo W3C: World Wide Web là m ng l>Ci ngu,n thông tin cho phép ta khai thác thông qua
mAt s- công c, ch>?ng trình ho t Ang d>Ci các giao thc m ng.
World Wide Web là công c, ph>?ng ti8n hay úng h?n là mAt dRch v ca Internet. Himu th•
nào là dRch v Internet? Jó là nhIng cách thc >|c s[ dng trên Internet nhŠm giúp cho
vi8c trao i thông tin trl nên thu^n ti8n và d‰ dàng.
11
Không gi-ng vCi nhIng dRch v khác ca Internet, Web cung cp thông tin rt a d ng, bao
g,m vMn bn, hình nh, âm thanh, video, nghSa là nhIng gì chúng ta có thm cm nh^n >|c.
Thông tin >|c bimu di‰n bŠng “trang Web” theo úng nghSa ca mAt trang mà chúng ta
có thm nhìn thy trên màn hình máy tính. Mfi thông tin u có thm bimu thR trên trang Web
ó, km c âm thanh, hình nh Ang. Nh>ng vn  lý thú nht ca Web nŠm l khía
c nh khác. Trang Web b n nhìn thy trên màn hình máy tính có kh nMng liên k•t
vCi nhIng trang Web khác, d€n ta •n nhIng ngu,n thông tin khác. Kh nMng này
ca Web có >|c nh{ thông qua các “siêu liên k•t” (hyperlink). Siêu liên k•t v bn cht là
Ra chd tr• tCi ngu,n thông tin (trang Web) nŠm âu ó trên Internet. BŠng nhIng siêu
liên k•t này, các trang Web có thm liên k•t vCi nhau thành mAt m ng chŠng chRt, trang này chd
tCi trang khác, cho phép ta chu du trên bimn c thông tin.
1.6 Trình duy%t Web
World Wide Web >|c bGt au t i CERN (Conseil European pour la Recherche Nucleaire,
bây gi{ >|c gfi là European Laboratory for Particle Physics). M…c dù ý t>lng v Web xut
phát t~ nhiu n?i khác nhau, nh>ng mAt  nghR ban au ã >|c vi•t bŠng vMn bn và
>|c thông tin t i CERN vào nMm 1989. CERN còn chRu trách nhi8m v vi8c phát trimn
bA trình duy8t Web au tiên, và bA trình duy8t này ã >|c xut bn vào nMm 1990.
BA trình duy8t au tiên này ã >|c so n tho trên mAt máy NeXT-Step. Không
gi-ng nh> các bA trình duy8t vCi các giao di8n , hfa mà chúng ta th>{ng nhìn thy
ngày nay, nó chd himn thR vMn bn (text). Các bA trình duy8t khác c†ng sCm >|c phát trimn,
bao g,m Erwise, Viola, và Lynx. Ngày nay, nhiu máy v€n còn s[ dng các bA trình duy8t
không thuAc , hfa này, …c bi8t là Lynx. Lynx >|c s[ dng ch y•u trên các h8 th-ng Unix
và VMS, m…c dù nó có s”n -i vCi tt c các trình ng dng lCn.
Sau ó, NCSA (National Center for Supercomputing Applications), …t c? sl t i tr>{ng  i

hfc ca Illinois l Urbana-Champaign, bGt au quan tâm •n Web và bGt au phát trimn mAt bA
trình duy8t. BA trình duy8t này, Mosaic for X, ã >|c xut bn rAng rãi trên các nn X,
C/Windows và Macintosh vào tháng 9 nMm 1993.
MAt trong nhIng ng>{i ã làm vi8c trên  án này là mAt sinh viên t i NCSA, ch>a t-t
nghi8p, tên Mark Andreessen. Vào nMm 1994, Mark Andreessen và nMm ng>{i khác ã
r{i NCSA và thành l^p Mosaic Communications Corporation, sau ó trl thành Netscape
Communications Corporation.
Trong khi ó, Microsoft ã phát trimn Internet Explorer (lE), là -i th c nh tranh
chính ca Netscape; Sun Microsystems ã phát trimn HotJava; và America Online (AOL) ã
phát trimn bA trình duy8t AOL ca riêng hf. Gan ây, mAt công ty có tên là WebTV ã giCi
thi8u mAt bA trình duy8t ch y trên truyn hình nh{ s[ dng mAt hAp set-top. Bây gi{ th^m chí
không can s[ dng máy tính • truy c^p Web!
Hai bA trình duy8t chính >|c s[ dng ngày nay là Netscape Navigator và Microsoft
Internet Explorer.
Tháng 10 nMm 1994 Netscape giCi thi8u Netscape Navigator 1.0 mi‰n phí -i vCi ng>{i s[
dng thông qua lnternet. Tháng 3 nMm 1995 Netscape Navigator 1.1 >|c công b Nó bao
g,m sj h‹ tr| -i vCi các tính nMng trình bày cao cp nh{ s[ dng các font , hfa và các
bng bimu HTML 3.0. Các tính nMng này cho phép trình bày các trang phc t p h?n, bao g,m
vi8c b- trí nhiu cAt text và các hình nh linh Ang.
12
Tháng 9 nMm 1995 Netscape giCi thi8u Netscape Navigator Gold 2.0, bA trình duy8t này cho
phép ng>{i s[ dng t o, chdnh s[a và Rnh h>Cng các tài li8u trjc tuy•n mAt cách d‰ dàng. V
bn cht, bA chdnh s[a này h‹ tr| các phan ml rAng Netscape. Các tính nMng bao g,m sj h‹
tr| -i vCi các khung (frame), mAt tính nMng trình bày trang trên Netscape Navigator
2.0 cho phép himn thR nhiu ô có thm >|c cuAn mAt cách Ac l^p trên mAt màn hình ?n;
các font và các bng bimu HTML 3.0.
Tháng 1 nMm 1996 Netscape công b- các plug-in, ây là các phan mm nh• ci ti•n các tính
nMng ca bA trình duy8t.
Tháng 4 nMm 1996 Netscape công b- Netscape Navigator 3.0. Nó h‹ tr| các thP HTML mCi,
bao g,m màu nn trong bng bimu và các chc nMng nhúng audio và video. Microsoft Internet

Explorer 2.0 dành cho Macintosh >|c xut bn. Nó h‹ tr| plug-in Shockwave, các thP
HTML 2.0 và 3.0, QuickTime, và Virtual Reality Modeling Language (VRML).
Tháng 5 nMm 1996 Microsoft internet Explorer 3.0 Beta s”n sàng.
Tháng 6 nMm 1996 Netscape công b- rŠng có trên 130 nhà phát trimn plug-in ang t o các
plug-in m làm vi8c vCi Netscape Navigator. Nó c†ng công b- rŠng site Internet ca nó
nh^n trên 80 tri8u l>|t truy c^p mAt ngày và ã tích l†y trên 10 t} l>|t truy c^p km t~ khi bGt
au. Microsoft ti•p tc phát trimn IE 3.0, và sŒ giCi thi8u kh nMng ml rAng qua các Active X
control.
Tháng 8 nMm 1996 Netscape công b- Netscape Navigator 3.0 h‹ tr| c Java và JavaScript.
MAt s- nhà phát trimn thuAc nhóm th ba l^p ra các s? , m phát trimn các plug-in nhŠm t^n
dng tính nMng ca Netscape Navigator 3.0. Jã có 175 plug-in >|c công b- cho Netscape
Navigator.
Microsoft tung ra lnternet Explorer 3.0. Các Web site ng au cung cp nAi dung mi‰n phí
mà có thm chd >|c xem bli nhIng ng>{i s[ dng lnternet Explorer 3.0.
Tháng 10 nMm 1996 Netscape công b- Netscape Communicator, bA trình duy8t này h|p nht
phan mm bA trình duy8t Netscape Navigator 4.0, phan mm t o HTML Netscape Com-
poser, th> i8n t[ Netscape Messenger, phan mm tho lu^n nhóm Netscape Collabra, và
phan mm cAng tác th{i gian thjc Netscape Conference.
Netscape công b- Netscape Navigator 4.0, bao g,m sj h‹ tr| -i vCi sj Rnh vR tuy8t -i,
t o lCp và stylesheet, các font HTML mCi, và sj h‹ tr| -i vCi Netscape ONE (the
open network environment).
Tháng 1 nMm 1997 Microsoff giCi thi8u Internet Explorer 3.0 cu-i cùng dành cho Macintosh.
Microsoft lnternet Explorer 3.0 cung cp sj h‹ tr| ay  -i vCi HTML 3.2, các bng
bimu, các khung và các khung ci ti•n (không có >{ng biên và di Ang). VCi phiên bn
này, lnternet Explorer trl thành bA trình duy8t au tiên cho phép nhIng ng>{i s[ dng
Macintosh xem các trang Web >|c t o nh{ s[ dng cascading stylesheet chu•n ca HTML.
Tháng 4 nMm 1997 Microsoft công b- Microsoft Internet Explorer 4.0. Sj h‹ tr| stylesheet
ci ti•n. Dynamic HTML, và Active Desktop >|c xem nh> là mAt làn sóng mCi trong sj
trình duy8t.
Tháng 7 nMm 1997 Microsoft chng thjc HTML 4.0 ca World Wide Web Consortium và

công b- sj h‹ tr| trong M icrosoft Internet Explorer 4.0. Các …c tính chính ca các bA trình
duy8t
13
Jôi khi b n cn tìm himu bA trình duy8t có nhIng …c tính nào và ai h‹ tr| chúng.
Jiu quan trfng là b n phi nh^n bi•t các …c tính nào >|c h‹ tr| bli các bA trình duy8t nào
và chúng >|c thjc thi lan au trong các phiên bn nào. NGm vIng iu này, b n sŒ có thm
thjc hi8n các quy•t Rnh v kimu thi•t k• và các …c tính ca các Web site dja vào sj phân
tích các s- li8u th-ng kê server -i vCi nhIng bA trình duy8t nào mà ng>{i xem ca b n ang
s[ dng và bao nhiêu ng>{i trong s- hf không thm nhìn th•y các …c tính mà b n ã s[ dng.
Trong mc này, chúng ta sŒ xem xét chi ti•t h?n v các bA trình duy8t mà b n có thm g…p.
III. Microsoft Internet Explorer
Microsoft lnternet Explorer hi8n ang l phiên bn 6.0. Microsoft ã phát trimn mAt s- công
ngh8, bao g,m các stylesheet và ActiveX.
Các FUc tính chính :
Ja ph>?ng ti8n truyn thông, sj t>?ng tác, và các k] thu^t t o hình Ang IE h‹ tr| các k]
thu^t t o ho t hình GlF. Nó c†ng ã h‹ tr| các applet Java km t~ phiên bn 3.0b2. Sj bao
hàm ca thP SCRIPT -i vCi JavaScript ã xut hi8n cùng vCi phiên bn 3.0. Microsoft
c†ng ã sao chép ý t>lng plug-in ca Netscape - hi8n có nhiu plug-in dành cho c Navigator
và IE. IE ã h‹ tr| các form ngay t~ lúc au - phiên bn 1.0.
Có lŒ bi•n i hp d€n nht trong vi8c phát trimn IE là sj giCi thi8u ca ActiveX.
ActiveX ã >|c sáng t o bli Microsoft, iu chdnh các công ngh8 hi8n có OLE 2.0 và OCX
cho phù h|p vCi các trình ng dng lnternet. MAt ActiveX control là mAt sj k•t h|p giIa mAt
plug-in và mAt applet Java - nó b sung tính nMng ho t Ang gi-ng nh> mAt plug-in, và nó
ch y mAt cách Ac l^p vCi bA trình duy8t, gi-ng nh> mAt applet. Không gi-ng nh> mAt
applet, ActiveX control >|c ti xu-ng và >|c cha trên Sa cng ca ng>{i s[ dng.
Các ActiveX control hi8n không >|c h‹ tr| bli bt kƒ bA trình duy8t nào ngoài IE
m…c dù có mAt plug-in Navigator cho phép b n xem các ActiveX control. Sj h‹ tr| -i
vCi ActiveX bGt au vCi phiên bn IE 3.0.
Các table, layout, và style
Microsoft Internet Explorer ã h‹ tr| các table km t~ phiên bn 1.0 và các frame km t~ phiên

bn 3.0. Các tùy chfn mà nó h‹ tr| -i vCi các frame h?i khác vCi các tùy chfn >|c h‹ tr|
bli Netscape Navigator, và Microsoft ã phát minh ra các frame (nh{ s[ dng thP
(FRAME). B n sŒ tìm himu thêm v các frame trong ch>?ng 5.
Hình Gnh
IE ã h‹ tr| các hình nh km t~ phiên bn 2.0. Nó không h‹ tr| nhiu tùy chfn b- trí hình nh,
ch•ng h n nh> canh giIa, ho…c dàn text xung quanh -i t>|ng nh. IE c†ng h‹ tr| các bn ,
nh.
Th và tin t9c
BGt au vCi phiên bn 2.0, IE ã h‹ tr| vi8c fc và gli e-mail, cùng vCi vi8c fc và gli •n
các newsgroup.
BGo mXt
Gi-ng nh> Navigator, IE h‹ tr| các chng nh^n k] thu^t s- m bo m sj an toàn. Ngoài ra,
IE có mAt công ngh8 >|c gfi là Authenticode. Authenticode cho phép nhIng ng>{i t o phan
14
mm ký nh^n phan mm ca hf bŠng k] thu^t s- m nhIng ng>{i s[ dng có thm bi•t chGc
rŠng phan mm này (bao g,m c applet Java) ã •n t~ n?i gi-ng nh> hf nghS.
MAt …c tính trong IE mà nhiu b- m— tìm thy hp d€n là kh nMng s[ dng "parental
controls" >|c cài s”n vào bA trình duy8t. Các cài …t này sŒ không cho phép ng>{i s[ dng
xem các web site v-n có các nAi dung không thm chp nh^n >|c.
15
Chng 2
T8ng quan v( mYt h% th@ng Web
2.1 Gi#i thi%u
MAt h8 th-ng Web là mAt h8 th-ng cung cp thông tin trên m ng Internet thông qua các
thành phan Máy ch, trình duy8t và nAi dung thông tin.
Trong ch>?ng này sŒ giCi thi8u mAt cách c? bn nguyên lý ho t Ang ca mAt h8 th-ng Web
c†ng nh> các thông tin liên quan tCi các cách thc xác Rnh vR trí ngu,n thông tin, cách
thc trao i dI li8u giIa máy ch vCi trình duy8t và cách thc thm hi8n thông tin.
2.2 Mô hình h% th@ng Web nói chung
M ng dRch v Web là m ng các máy tính liên quan •n dRch v Web bao g,m các máy ch

dRch v, các máy tính và thi•t bR phc v cho vi8c cung cp dRch v Web.
H8 th-ng ó bao g,m:
- J>{ng k•t n-i vCi m ng cung cp dRch v Internet
16
- Các máy ch cung cp dRch v Web: cung cp các dRch v web hosting, cha các phan mm
Application Server m bo vi8c phát trimn các dRch v trên web, k•t n-i •n các c? sl dI li8u
trên các máy tính khác, m ng khác
- Các máy ch c? sl dI li8u, máy ch chng thjc, máy ch tìm ki•m
- H8 th-ng t>{ng l[a (c phan cng và phan mm) m bo an toàn cho h8 th-ng máy ch
vCi môi tr>{ng Internet.
- H8 th-ng máy tr m iu hành, c^p nh^t thông tin cho máy ch Web
2.3. Nguyên t\c ho=t FYng
Khi máy client k•t n-i vào Internet (thông qua h8 th-ng m ng LAN hay các >{ng dial up ),
ng>{i s[ dng dùng trình duy8t web (web browser) gõ Ra chd tên min can truy nh^p (ví d:
)
g[i yêu cau •n máy ch Web.
Web Server xem xét và thjc hi8n h•t nhIng yêu cau t~ phía Web browser g[i •n. K•t qu là
mAt trang "thuan HTML" >|c >a ra Browser. Ng>{i s[ dng sŒ hoàn toàn trong su-t vCi
nhIng gì Šng sau ca mAt Web server nh> CGI Script, các ng dng c? sl dI li8u.
Tr>{ng h|p là web tSnh thì web server sŒ ly thông tin l>u s”n trên máy ch d ng th> mc,
file g[i l i theo yêu cau ca client. Tr>{ng h|p web Ang (dùng các ngôn ngI l^p trình web
nh> ASP, PHP, JSP, CGI k•t n-i và khai thác c? sl dI li8u.
MAt ví d: Khi có k• ho ch i công tác t i Hà nAi, A bi•t có thm tìm >|c các thông tin liên
quan tCi th{i ti•t l Hà nAi t i Ra chd Web "" – Ra chd này chính là mAt
URI (Uniform Resource Identifier - world wide web address) .
Khi A nh^p URI trên vào trình duy8t thì:
1. Trình duy8t sŒ thjc hi8n g[i yêu cau ly thông tin tCi Ra chd xác Rnh trong URL thông
qua giao thc truyn dI li8u có tên là http.
17
2. Máy ch nCi cha thông tin sŒ xác Rnh nhIng thông tin can thi•t theo yêu cau dja trên

URI ca ng>{i s[ dng g[i tCi. Truyn thông tin liên qua tCi yêu cau tCi ng>{i s[ dng thông
qua giao thc truyn thông http.
3. Trình duy8t sau khi nh^n >|c k•t qu tr l{i ca máy ch sŒ ti•n hành trình bày dI li8u
k•t qu nh^n >|c theo khuôn d ng nht Rnh. Bn thân trong k•t qu nh^n >|c c†ng
bao g,m các liên k•t tCi thông tin l vR trí khác trên Web và các vR trí này c†ng >|c xác Rnh
bli các URI.
Trong ví d trên ã giCi thi8u cho chúng ta ba cu trúc ca Web g,m: Xác Rnh vR trí thông
tin, Trao i và cách thm hi8n thông tin:
1. Xác Rnh vR trí thông tin: M‹i resource trong Web sŒ >|c xác Rnh bli Uniform Resource
Identifier (URI). Trong ví d trên, resource dùng m ly tông tin v th{i ti•t l Hà
nAi >|c xác Rnh b{i URI: "".
2. Trao i thông tin: Các tác nhân ca Web (trình duy8t – browser, web server, …) thjc
hi8n trao i thông tin thông qua các message, các message này >|c hình thành khi có
yêu cau ca ng>{i s[ dng ho…c khi thjc hi8n các ti•n trình x[ lý dI li8u. Các giao thc
(Protocols) sŒ Rnh nghSa cách thc trao i dI li8u giIa các tác nhân trong Web, trong ví d
này là giao thc HTTP.
Thm hi8n thông tin: Các message >|c hình thành khi trao -i thông tin giIa các tác nhân
trong web ã cha các Rnh d ng dI li8u. Tùy thuAc vào t~ng yêu cau c thm mà các inh
d ng thm hi8n dI li8u sŒ khác nhau. Trong tr>{ng h|p khi nh^n k•t qu tr l{i t~ các web
server, các Rnh d ng ó có thm là: HTML, XML, … dI li8u nh, … Dja trên các Rnh d ng
>|c Rnh nghSa này, trình duy8t sŒ trình bày l i sao cho dI li8u có thm giúp ng>{i s[ dng
khai thác thông tin mAt cách d‰ dàng.
18
Chng 3.
Ngôn Ng] ánh DEu Siêu V_n BGn HTML
3.1 Khái ni%m
HTML(Hypertext Markup Language) là ngôn ngI ánh du siêu vMn bn, mAt ngôn ngI
thông dng himn thR Web.
Ngôn ngI HTML không phi là mAt ngôn ngI l^p trình. HTML gfi là ngôn ngI chd vì nó
g,m các t^p h|p nh• các nhóm ký tj theo mAt quy tGc mà b n dùng m quy Rnh kimu dáng, vR

trí, cách thc ca vMn bn, nh, âm thanh hay bt c mAt -i t>|ng nào khác cùng vCi sj liên
k•t giIa chúng.
Các trang vi•t bŠng ngôn ngI HTML có cu trúc nh> sau:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE> tiêu * trang <TITLE>
</HEAD>
<BODY>
NEi dung v?n b,n
</BODY>
</HTML>
3.2 Các tha c bGn: Cách F2nh nghba tha: Có 2 lo=i tha:
- ThP có nAi dung: <Tên thP> nAi dung text </Tên thP>
<tên thP>: BGt au mAt thP.
</tên thP>: K•t thúc mAt thP.
- ThP r‹ng: <Tên thP> (Tr>{ng h|p này không có k•t thúc thP)
3.2.1 Các th- ./nh ngh0a .o n v2n b3n, ki6u ch7
ThP P: JRnh nghSa o n vMn bn.
Cú pháp: <P> nAi dung o n vMn bn </P>
Mã ngu,n
<html>
<head><title>Test</title></head>
<body>
<p> Day la noi dung doan text </p>
</body>
</html>

Xâu ký tj nŠm giIa <TITLE> và </TITLE> không himn thR trên trang Web mà himn thR
t i thanh phía trên ca Browser.
Xâu ký tj nŠm giIa <TITLE> và </TITLE> >|c …t trong phan header khi trang

Web >|c in ra.
19
Xâu ký tj nŠm giIa <TITLE> và </TITLE> >|c ghi l i khi b n c^p nh^t trang Web
này vào mc các trang Web yêu thích (Fovorites).
3.2.2. 8u .9 trong mt trang v2n b3n HTML
Mã nguMn:
<HTML>
<HEAD>
<TITLE>TCa * thí dX</TITLE>
<HEAD>
<BODY>
<H1>Zây là 3u * 1</H1>
<H2>Zây là 3u * 2</H2>
<H3>Zây là 3u * 3</H3>
<H4>Zây là 3u * 4</H4>
<H5>Zây là 3u * 5</H5>
<H6>Zây là 3u * 6</H6>
3.2.3. Xu=ng dòng và chia .on trong trang HTML
Khi b n ánh máy mAt vMn bn trong mAt ch>?ng trình so n tho vMn bn nào ó, b n
có thm chd can bm phím Return m k•t thúc mAt dòng hay mAt o n vMn, nh>ng b n sŒ can
phi làm nhiu thao tác h?n khi b n mu-n phân Rnh riêng các o n vMn khác nhau trong mAt
trang Web. Browser tj Ang b• qua các mã xu-ng dòng bình th>{ng. Vì v^y b n phi vi•t
thêm thP <P> m phân o n hay vi•t thP <BR> t i vR trí c thm mà b n mu-n xu-ng dòng.
Mã nguMn (v#i Fo=n v_n bGn s4 dng mã xu@ng dòng bình thhng)
CAng hoà xã hAi ch nghSa Vi8t nam
JAc l^p - Tj do - H nh phúc
J?n xin vi8c
K? t quG
CYng hoà xã hYi ch: nghba Vi%t namYc lXp - Tk do - H=nh phúcn xin vi%c
Mã nguMn (có s4 dng tha <BR> và <P>)

CAng hoà xã hAi ch nghSa Vi8t nam<BR>
JAc l^p - Tj do - H nh phúc<P>
J?n xin vi8c
K?t quG
CYng hoà xã hYi ch: nghba Vi%t nam
Yc lXp - Tk do - H=nh phúc
n xin vi% c
3.2.4. ng k- ngang
J>{ng kP ngang ch y•u >|c dùng m phân Rnh mAt trang Web thành nhIng phan
có tính logic và d‰ nhìn. Có không nhiu kh nMng , ho trong ngôn ngI HTML, bli v^y
>{ng kP ngang là mAt công c rt có ích
20
Mã nguMn K?t quG
<HR>
<HR SIZE=10>
<HR NOSHADE>
<HR WIDTH=40>
<HR COLOR="FF0000">
Chú ý: Có thm t h|p các tùy chfn trên vCi nhau
3.2.5. Danh sách phân loi
Jây là mAt danh sách các lý do cho thy t i sao danh sách l i rt có ích. Bli vì: Nó có
tính hp d€n trjc quan . Nó có thm >|c s[ dng m nhóm các y•u t- ho…c ý ki•n t>?ng tj .
Chúng ta có thm d‰ dàng fc l>|t qua các danh sách và ghi nhC các y•u t- t>?ng ng.
HTML cung cp mAt nhóm khá a d ng các kimu danh sách khác nhau. M‹i lo i danh
sách này có mAt cu trúc Rnh d ng riêng. Chúng bao g,m:
Danh sách có trXt tk
Danh sách có tr^t tj tj Ang ánh s- t~ng thành t- ca danh sách.
Mã nguMn K?t quG
<OL>
<LI>Y•u t- 1

<LI>Y•u t- 2
<LI>Y•u t- 3
</OL>
1. Y•u t- 1
2. Y•u t- 2
3. Y•u t- 3
Danh sách không có trXt tk
Danh sách không có tr^t tj ánh du (ch•ng h n các núm tròn) cho t~ng y•u t- ca
danh sách.
Mã nguMn K?t quG
<UL>
<LI>Y•u t- 1
<LI>Y•u t- 2
<LI>Y•u t- 3
</UL>
o
Y•u t- 1
o
Y•u t- 2
o
Y•u t- 3
Danh sách F2nh nghba
M‹i y•u t- ca danh sách bao g,m hai thành phan:
Tiêu  >|c cMn l phía trái (chd ra bli thP <DT>)
Phan gii nghSa >|c cMn l tht h?n sang phía phi (chd ra bli thP <DD>)
Mã nguMn K?t quG
<DL>
<DT>Y•u t- 1
<DD>Chú gii cho y•u t- 1
<DT>Y•u t- 2

Y•u t- 1
Chú gii cho y•u t- 1
Y•u t- 2
Chú gii cho y•u t- 2
21
<DD>Chú gii cho y•u t- 2
</DL>
Danh sách ki7u thkc Fn
M‹i y•u t- ca danh sách >|c cp mAt chd s- ch•ng h n nh> du tròn. Trông rt
gi-ng danh sách không có tr^t tj
Mã nguMn K?t quG
<MENU>
<LI>Y•u t- 1
<LI>Y•u t- 2
<LI>Y•u t- 3
</MENU>
 Y•u t- 1
Y•u t- 2
Y•u t- 3
Danh sách ki7u th mc
Trông khá gi-ng danh sách không có tr^t tj
T8 hmp các ki7u danh sách
Ta có thm t h|p các kimu danh sách vCi nhau

Ký tD ./nh dng trEc
Kimu ký tj Rnh d ng tr>Cc cho phép b n có thm bo toàn các du cách và du xu-ng
dòng trong trang vMn bn HTML y nh> khi b n gõ vào trong quá trình so n tho. Jiu ó có
nghSa là b n không nên s[ dng các thP <BR> c†ng nh> <P> trong o n ký tj Rnh d ng
tr>Cc.
Browser s[ dng phông chI b rAng c- Rnh (fixed-width font) m himn thR nAi dung

trong phan ký tj Rnh d ng tr>Cc. Thông th>{ng, ó là phông h8 th-ng ang >|c s[ dng
trong máy tính ca b n.
Kimu ký tj Rnh d ng tr>Cc rt có ích trong tr>{ng h|p du cách là không thm thi•u
>|c, ch•ng h n nh> khi thm hi8n mAt o n mã ch>?ng trình.
Kimu ký tj Rnh d ng tr>Cc >|c bGt au bŠng thP <PRE> và k•t thúc bŠng thP
</PRE>.
Kh=i trích dGn
Kh-i trích d€n th>{ng >|c dùng trong các tr>{ng h|p s[ dng các trích d€n ml rAng.
Toàn kh-i trích d€n sŒ >|c cMn l tht vào c l hai phía và t o thành mAt kh-i riêng so vCi
các o n khác ca trang vMn bn HTML.
Kh-i trích d€n >|c ml au bŠng thP <BLOCKQUOTE> và k•t thúc bŠng thP
</BLOCKQUOTE>.
Ki6u ch7
Các thP kimu chI trong ngôn ngI HTML cho phép b n iu khimn >|c vP b ngoài
ca bn thân các ký tj - ch•ng h n chúng ta có thm Rnh d ng mAt t~ là FXm ho…c nghiêng.
Các Rnh d ng này có thm áp dng t~ ph m vi mAt o n hay toàn bA vMn bn cho tCi t~ng ký
tj ?n lP.
22
Các thP kimu chI nói chung >|c chia thành hai nhóm: có tính v&t lý và có tính logic.
Các ki7u ch]
Ki7u có tính chEt vXt lý
Mã nguMn K?t quG
<b>^m</b>
FXm
<u>g ch d>Ci</u> g ch d>Ci
<i>nghiêng</i> nghiêng
<tt>teletype</tt> teletype
Ki7u có tính logic
Mã nguMn K?t quG
<em>nhn m nh </em> nh)n mnh

<strong>nhn m nh h?n</strong>
nhEn m=nh hn
<cite>trích d€n</cite> trích dan
<code>code</code> code
<samp>sample</samp> sample
<kbd>keyboard</kbd> keyboard
<var>varible</var> variable
<dfn>gii thích</dfn> gii thích
Ký tD .Hc bit
Có nhiu ký tj mà HTML dùng vào mc ích …c bi8t, tt nhiên bao g,m c ký hi8u
< (nh• h?n) và > (lCn h?n). Bli nhIng ký hi8u này >|c dùng m chd các thP mà b n không
thm dùng chúng nh> trong HTML. B n có thm dùng du ph-i h|p m thm hi8n các ký tj …c
bi8t.
Ký tk DEu ph@i hmp
< &<;
> &>;
& &amp;
" &quot;
Th- chú dGn
Gi-ng nh> tt c các ngôn ngI khác, HTML cho phép …t nhIng chú d€n. Chú d€n rt
quan trfng trong khi so n tho. Trình duy8t xét (browser) b• qua phan vMn bn nŠm trong thP
chú d€n nên ng>{i s[ dng không thm nhìn thy chúng trên trang Web. DS nhiên có thm thy
chúng khi xem mã ngu,n.
Chú d€n >|c giCi h n bli tin t- <! và h^u t- >.
Mã nguMn:
<TITLE>Chú Dan</TITLE>
<P><H2>Cách s dXng thd chú dan<H2>
<P><! Nh0ng dòng này s: không hi6n thD khi xem v?n b,n html bhng Browser >
23
<P><H4>Các dòng hin thD trên máy.</H4>

<UL>
<LI>BATIN xin chào các bn.
<LI>Chúc các bn mEt ngày làm vic vui vd.
</UL>
K?t quG:
Cách s4 dng tha chú dpn
Các dòng hi%n th2 trên máy
•
BATIN xin chào các b n.
•
Chúc các b n mAt ngày làm vi8c vui vP.
B3ng trong trang HTML
Bng t o cho b n cm giác thoi mái khi tìm ki•m. Ngoài ra, dùng bng trình bày
c†ng rt ti8n l|i. B n có thm >a vMn bn, hình nh, danh sách và th^m chí b n có thm chèn
thêm vào ó mAt bng mCi. Bng HTML c†ng có các chc nMng trình bày, Rnh d ng, >{ng
biên nh> bng trong MS-Word, MS-Excel.
2nh d=ng bGng
Tha ý nghba
<TR> T o dòng
<TD> T o cAt
<TH>
T o dòng tiêu  (Ch0 in &m, canh
gi0a)
Các tham s= trong th-
Tham s@ ý nghba
BORDER=n JRnh d ng >{ng vin vCi >{ng vin n
WIDTH=n% JRnh d ng chiu rAng ca bng n%
CELLPADDING=n Khong cách giIa vMn bn và ô
CELLSPACING=n
Khong cách giIa các biên trong và ngoài

ca ô
COLSPAN=n Chia cAt thành n cAt
ROWSPAN=n Chia dòng thành n dòng
ALIGN=(left, right, center) JRnh d ng l theo chiu ngang ca vMn bn
VALIGN=(top, bottom,
midle)
JRnh d ng l theo chiu dfc ca vMn bn
CLEAR=(left, right, all) Chia dòng thành n dòng
Mã nguMn
<HTML>
<HEAD><TITLE>To b,ng trong HTML</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<OL><LI><B>B,ngg 1</LI></B> <CENTER>
<TABLE BORDER=9 WIDTH=70%>
24
<TR>
<TH>ThCc =n
<TH>Giá
<TR> <TD>Cà phê s0a<TD>5.000
<TR><TD>Cà phê en<TD>4.000
</TABLE>
</CENTER>
<P>
<LI><B>B,ng 2</LI></B>
</OL>
<TABLE BORDER>
<TR>
<TH COLOR=#FFFFDD">ThCc =n
<TH COLOR=#FFFFDD">Giá

<TR><TD>Cà phê s0a<TD>5.000
<TR><TD>Cà phê en<TD>4.000
</TABLE>
</CENTER>
</BODY>
</HTML>
K?t quG BGng 1
Thkc Fn Giá
Cà phê sIa 5.000
Cà phê en 4.000
BGng 2
Thkc Fn Giá
Cà phê sIa 5.000
Cà phê en 4.000
Font ch7
HTML cho phép b n thay i font chI th• hi8n bŠng thP <FONT>. Cùng vCi tham s-
SIZE Rnh kích th>Cc chI, tham s- FACE thay i kimu chI và tham s- COLOR m Rnh mà
chI. Ngoài ra HTML còn s[ dng mAt s- thP khác.
Các tha dùng F2nh d=ng font ch]
Tha ý nghba
<S> </S> ChI có g ch ngang (A)
<SUB> </SUB> ChI thp (A
2
)
<SUP> </SUP> ChI l†y th~a (A
2
)
<BIG> </BIG> Phóng lCn chI
<SMALL> </SMALL> Thu nh• chI
3.3 T=o form

ThP <form> là công c ch y•u m t o các trang web có tính cht t>?ng tác.
ThP <form> cho phép ng>{i s[ dng Browser nh^p thông tin ho…c lja chfn trong các kh
nMng có s”n.
25
M‹i form th>{ng gGn vCi mAt ch>?ng trình thjc hi8n gfi là "script", ch>?ng trình này
sŒ ti•n hành làm mAt công vi8c nào ó khi ng>{i dùng nhn nút chp nh^n (submit) trên form.
Cú pháp:
<FORM method=”POST” action=”>{ng d€n •n ch>?ng trình”>
Các tha form
</FORM>
Cách th9c trao F8i thông tin qua chng trình.
Các thP t o form:
ThP INPUT:
Cú pháp: <INPUT type=”lo i thP” name=”Tên tr>{ng” value=”giá trR”> Có các lo i sau:
Text: HAp text box có mAt dòng m in dI li8u. Checkbox: HAp lja chfn logic kimu giá trR
t^p h|p. Radio: HAp lja chfn logic kimu giá trR duy nht. Button: T o mAt nút bm bt kƒ.
Submit: T o nút bm có tính cht g[i thông tin.
Reset: T o nút bm có tính xoá toàn bA thông tin trong các formfield. ThP SELECT:(HAp lja
chfn tr>|t)
Cú pháp: <SELECT name=”tên tr>{ng” size=”giá trR”>
<OPTION value=”giá trR 1”> Tên lja chfn1</OPTION>
<OPTION value=”giá trR 2”> Tên lja chfn2</OPTION>
26

</SELECT> Trong ó:
giá trR ca size là A rAng ca hAp lja chfn tr>|t. giá trR1: Là giá trR ca lja chfn 1.
giá trR2: Là giá trR ca lja chfn 2.
ThP TEXTAREA:(HAp text có thanh tr>|t) Cú pháp:
<TEXTAREA name=”Tên tr>{ng” rows=”s- hàng” cols=”s- cAt”>
</TEXTAREA>

Mã nguMn
<html>
<head><title>Test</title></head>
<body>
<div align=”center”>
<form method=”POST” action=”ct.cgi”>
<table width=”500” border=”1”>
<tr>
<td width=”40%”>One-line Text box</td>
<td width=”60%”>
<input type=”text” name=”textbox” size=”20”>
</td>
</tr>
<tr>
<td width=”40%”>Checkbox và Radio button</td>
<td width=”60%”>
<input type=”checkbox” name=”checkbox” value=”Yes” >&nbsp; &nbsp;
&nbsp;
<input type=”radio” name=”radio” value=”Yes”>
</td>
</tr>
<tr>
<td width=”40%” >Normal button, Submit button, Reset button</td>
<td width=”60%”>
<input type=”button” value=”Button” name=”b1”>&nbsp; &nbsp; &nbsp;
<input type=”submit” value=”Submit” name=”b2”> &nbsp; &nbsp; &nbsp;
<input type=”reset” value=”Reset” name=”b3”>
</td>
</tr>
</table>

</form>
</div>
</body>
</html>
Hi7n th2 trên trình duy%t