Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại công ty bảo minh bình định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÊ XUÂN HÙNG

QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ
TẠI CƠNG TY BẢO MINH BÌNH ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Bình Định – Năm 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÊ XUÂN HÙNG

QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ
TẠI CƠNG TY BẢO MINH BÌNH ĐỊNH

Ngành : Quản trị kinh doanh
Mã số : 8340101

Người hướng dẫn: TS. PHAN TRỌNG NGHĨA


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đề tài này cơng trình nghiên cứu của riêng tác giả

và được thực hiện dựa trên cơ sở lý thuyết, kiến thức chuyên ngành, nghiên
cứu tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Phan Trọng
Nghĩa.
Các kết quả nghiên cứu có tính độc lập riêng, khơng sao chép bất kỳ tài
liệu nào và chưa được cơng bố tồn bộ nội dung này ở bất cứ nơi đâu. Các số
liệu, bảng biểu, nguồn trích dẫn trong luận văn được chú thích nguồn gốc rõ
ràng và minh bạch.
Một lẫn nữa tác giả xin khẳng định về sự trung thực của lời cam đoan
trên.
Bình Định, ngày tháng năm 2022
Tác giả luận văn

Lê Xuân Hùng


LỜI CẢM ƠN

Lời cảm ơn đầu tiên và chân thành nhất, tác giả xin gửi đến giảng viên
hướng dẫn luận văn TS. Phan Trọng Nghĩa. Cảm ơn Thầy/Cô đã hướng dẫn
và chỉ bảo tận tình, góp ý cụ thể và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực
hiện luận văn này.
Ngoài ra, tác giả xin chân thành cảm ơn q Thầy Cơ Trường Đại học
Quy Nhơn nói chung, nhất là các Thầy Cơ trong Khoa Tài chính – Ngân hàng
và Quản Trị Kinh Doanh nói riêng đã nhiệt tình truyền đạt những kiến thức
quí báu cho học viên, những phương pháp nghiên cứu căn bản và các công cụ
hỗ trợ đắc lực cho quá trình làm việc và nghiên cứu hiện tại cũng như trong
tương lai cho các thế hệ sau.
Xin cảm ơn tất cả! Trân trọng.
Tác giả luận văn

Lê Xuân Hùng


MỤC LỤC
Nội dung

Trang
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài ..................................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 4
3.1. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 4
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 4
4.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................. 4
4.3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 4
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 5
6. Những đóng góp của luận văn ................................................................... 5
7. Kết cấu của luận văn .................................................................................. 5
Chương 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
TRONG KINH DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ
1.1. Tổng quan về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ................................ 7
1.1.1. Khái niệm về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .................................. 7
1.1.2. Các sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ .................................................... 8
1.1.3. Đặc điểm kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ........................................ 9
1.1.4. Vai trò của kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .................................... 10
1.1.4.1. Với nền kinh tế - xã hội ...................................................................... 10
1.1.4.2. Đối với khách hàng ............................................................................ 11
1.1.4.3. Đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ................................... 12

1.1.4.4. Đối với các ngân hàng ....................................................................... 12
1.2. Rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ............................... 13
1.2.1. Khái niệm rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .................. 13


1.2.2. Phân loại rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .................... 15
1.2.3. Các tiêu chí phản ánh rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .. 17
1.3. Quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ................ 18
1.3.1. Khái niệm quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ .... 18
1.3.2. Quy trình quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ...... 19
1.3.3. Nội dung quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ...... 19
1.3.3.1. Nhận dạng rủi ro ................................................................................ 19
1.3.3.2. Phân tích rủi ro .................................................................................. 21
1.3.3.3. Đo lường rủi ro .................................................................................. 22
1.3.3.4. Kiểm soát rủi ro.................................................................................. 23
1.3.3.5. Tài trợ rủi ro....................................................................................... 26
1.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo
hiểm phi nhân thọ ......................................................................................... 26
1.4.2. Nhóm yếu tố khách quan....................................................................... 26
1.4.1. Nhóm yếu tố chủ quan .......................................................................... 28
1.5. Tóm tắt chương 1 ................................................................................... 29
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG KINH

DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ TẠI CƠNG TY
BẢO MINH BÌNH ĐỊNH
2.1. Tổng quan về Cơng ty Bảo Minh Bình Định ...................................... 30
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 30
2.1.2. Ngành nghề kinh doanh chính của Cơng ty Bảo Minh Bình Định ....... 32
2.1.3. Đặc điểm về cơ cấu tổ chức của Cơng ty Bảo Minh Bình Định ........... 32
2.1.4. Một số sản phẩm dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ chủ yếu của Cơng ty

Bảo Minh Bình Định ....................................................................................... 34
2.1.5. Quy trình nghiệp vụ kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo
Minh Bình Định .............................................................................................. 35


2.1.5.1. Quy trình khai thác bảo hiểm ............................................................. 35
2.1.5.2. Quy trình giám định ........................................................................... 37
2.1.5.3. Quy trình bời thường .......................................................................... 38
2.1.6. Khái quát kết quả kinh doanh của Công ty Bảo Minh Bình Định ........ 39
2.2. Thực trạng quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
của Cơng ty Bảo Minh Bình Định................................................................ 45
2.2.1. Nhận dạng rủi ro .................................................................................... 45
2.2.1.1. Nhận dạng rủi ro trước khi cấp đơn bảo hiểm .................................. 46
2.2.1.2. Nhận diện rủi ro trong giám định bời thường ................................... 47
2.2.2. Phân tích rủi ro ...................................................................................... 48
2.2.2.1. Phân tích rủi ro ở khâu cấp đơn bảo hiểm ........................................ 48
2.2.2.2. Phân tích rủi ro ở khâu giám định và bời thường ............................ 50
2.2.2.3. Phân tích rủi ro trong hoạt động tái bảo hiểm .................................. 51
2.2.3. Đo lường rủi ro .................................................................................. 52
2.2.4. Kiểm soát rủi ro ..................................................................................... 53
2.2.5. Tài trợ rủi ro .......................................................................................... 56
2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo
hiểm phi nhân thọ của Cơng ty Bảo Minh Bình Định ............................... 71
2.3.2. Nhóm yếu tố khách quan....................................................................... 71
2.3.1. Nhóm yếu tố chủ quan .......................................................................... 75
2.4. Đánh giá chung quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm
phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo Minh Bình Định .......................................... 78
2.4.1. Những thành tựu đạt được..................................................................... 78
2.4.2. Một số hạn chế và nguyên nhân ............................................................ 79
2.5. Tóm tắt chương 2 ................................................................................... 82

Chương 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG
KINH DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ TẠI CÔNG TY BẢO
MINH BÌNH ĐỊNH
3.1. Định hướng phát triển của Cơng ty Bảo Minh Bình Định trong giai
đoạn 2021-2025 .............................................................................................. 83
3.2. Định hướng quản trị rủi ro trong những năm tới của Cơng ty Bảo
Minh Bình Định ............................................................................................. 84
3.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro trong kinh doanh
bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình Định trong thời gian
tới .................................................................................................................... 85
3.4. Tóm tắt chương 3 ................................................................................... 93
KẾT LUẬN .................................................................................................... 94
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 95


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Diễn giải

1

CP

Cổ phần

2

ĐVT

Đơn vị tính

3

HĐQT

Hội đồng quản trị

4

TMCP

Thương mại cổ phần

5

TP. HCM

Thành phố Hồ Chí Minh

6

VBHN-BTC

Văn bản hợp nhất – Bộ Tài chính

STT

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Tiêu đề

Trang

Bảng 1.1. Ma trận đo lường rủi ro................................................................... 22
Bảng 2.1. Báo cáo kết quả kinh doanh Phịng giao dịch đoạn 2017-2021 ..... 40
Bảng 2.2. Tình hình chi phí bồi thường bảo hiểm xe cơ giới Cơng ty Bảo
Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................ 62
Bảng 2.3. Tình hình chi phí bồi thường bảo hiểm hàng hải Cơng ty Bảo Minh
Bình Định giai đoạn 2017-2021 ...................................................................... 66
Bảng 2.4. Tình hình chi phí bồi thường bảo hiểm con người Cơng ty Bảo
Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................ 69
Bảng 2.5. Thống kê trình độ chun mơn của cán bộ nhân viên, trình độ quản lý
của các cấp lãnh đạo Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ........ 75


DANH MỤC CÁC HÌNH
Tiêu đề

Trang

Hình 1.1. Quy trình quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ ... 19
Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức của Cơng ty Bảo Minh Bình Định ........................... 33
Hình 2.2. Tốc độ tăng trưởng tổng doanh thu, tổng chi phí và tổng lợi nhuận sau
thuế của Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 .................................. 41
Hình 2.3. Tốc độ tăng trưởng doanh thu, chi phí và lợi nhuận gộp từ hoạt
động kinh doanh bảo hiểm của Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 20172021 ................................................................................................................. 43
Hình 2.4. Tốc độ tăng trưởng doanh thu, chi phí và lợi nhuận gộp từ hoạt

động tài chính của Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ........ 44
Hình 2.5. Tốc độ tăng trưởng thu nhập, chi phí và lợi nhuận từ hoạt động khác
của Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ................................ 45
Hình 2.6. Tỷ lệ nhượng tái bảo hiểm của Cơng ty Bảo Minh Bình Định giai
đoạn 2017-2021 ............................................................................................... 54
Hình 2.7. Tăng (giảm) dự phịng phí nhượng tái bảo hiểm của Cơng ty Bảo
Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................ 56
Hình 2.8. Chi bồi thường hồn tồn (khơng tính đến thu bồi thường từ nhượng
tái bảo hiểm) của Công ty Bảo Minh Bình Định giai đoạn 2017-2021 .......... 57
Hình 2.9. Chi bồi thường bảo hiểm xe cơ giới của Công ty Bảo Minh Bình
Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................................... 58
Hình 2.10. Chi bồi thường bảo hiểm tài sản kỹ thuật của Công ty Bảo Minh
Bình Định giai đoạn 2017-2021 ...................................................................... 64
Hình 2.11. Chi bồi thường bảo hiểm hàng hải của Công ty Bảo Minh Bình
Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................................... 65
Hình 2.12. Chi bồi thường bảo hiểm con người của Công ty Bảo Minh Bình
Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................................... 67
Hình 2.13. Thu bồi thường nhượng tái bảo hiểm của Công ty Bảo Minh Bình
Định giai đoạn 2017-2021 ............................................................................... 71


Hình 2.14. Tốc độ tăng doanh thu phí bảo hiểm gốc của Cơng ty Bảo Minh
Bình Định giai đoạn 2017-2021 ...................................................................... 77
Hình 3.1. Tỷ lệ chi bồi thường so với doanh thu phí bảo hiểm của Cơng ty
Bảo Minh Bình Định và Tổng công ty Cổ phần Bảo Minh giai đoạn 20172021 ................................................................................................................. 85


1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với nhu cầu ăn, uống nhằm đảm bảo sự sinh tồn, nhu cầu an toàn
đối với các cá nhân và tổ chức trong xã hội luôn là vĩnh cửu. Lúc nào con
người cũng tìm cách bảo vệ chính bản thân và tài sản của mình trước những
biến cố bất ngờ xảy ra trong quá trình làm việc, đi lại hay sản xuất kinh
doanh. Để đáp ứng nhu cầu bức bách và chính đáng đó của người dân bảo
hiểm đã ra đời, tồn tại và phát triển qua nhiều thế kỷ. Bảo hiểm là một lĩnh
vực tài chính rất quan trọng đối với các quốc gia. Bên cạnh việc có những
đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách nhà nước, bảo hiểm ngày nay đã
trở thành một trong những kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế, do
đó, thị trường bảo hiểm đã khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển kinh
tế - xã hội, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện môi trường kinh doanh.
Tại Việt Nam, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ trong những năm gần
đây đã rất sôi động cùng với xu hướng tăng trưởng kinh tế và sự gia tăng điều
kiện sống của người dân. Việc mở cửa nền kinh tế đã giúp Việt Nam thu hút
nhiều công ty bảo hiểm nước ngồi gia nhập vào thị trường. Trong nước, các
cơng ty bảo hiểm cũng đua nhau thành lập đã tạo ra sức ép cạnh tranh cho các
doanh nghiệp khiến thị trường ngày càng diễn biến phức tạp. Ngoài áp lực từ
phía các đối thủ cạnh tranh, vấn đề nan giải hiện nay nhiều doanh nghiệp kinh
doanh bảo hiểm phi nhân thọ phải đối mặt là vấn đề rủi ro có thể phát sinh.
Các doanh nghiệp bảo hiểm đều có chung đặc thù là kinh doanh rủi ro,
chuyển giao rủi ro vì vậy việc quản trị rủi ro là việc làm bắt buộc đối với
doanh nghiệp và việc quản trị rủi ro hiệu quả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự
sống còn, tồn tại hay phát triển của doanh nghiệp bảo hiểm. Để giải quyết vấn
đề trên, các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ phải đánh giá các
rủi ro mà khách hàng muốn chuyển giao cho mình nhằm lựa chọn ra những


2
rủi ro có thể chấp nhận được, đem lại hiệu quả kinh doanh cao cho doanh

nghiệp và Công ty Bảo Minh Bình Định cũng khơng nằm ngồi xu hướng
chung.
Xuất phát từ thực tế trên, tác giả đã quyết định lựa chọn đề tài “Quản trị
rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo
Minh Bình Định” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Với tầm quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, đã có nhiều
nghiên cứu về rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại nhiều doanh
nghiệp được thực hiện. Từ nghiên cứu thực trạng các giải pháp lần lượt đã
được đề xuất nhằm phòng ngừa việc trục lợi bảo hiểm, giảm thất thoát lợi
nhuận một cách tốt nhất phù hợp với đặc thù hoạt động của từng doanh
nghiệp. Sau đây là các nghiên cứu điển hình được thực hiện trong thời gian
gần đây:
Năm 2010, tác giả Nguyễn Tuấn Hoàng đã thực hiện đề tài nghiên cứu về
quản trị rủi ro trong kinh doanh tái bảo hiểm tại Việt Nam. Trên cơ sở những lý
luận về các phương pháp tái bảo hiểm, các rủi ro trong hoạt động tái bảo hiểm
và quy trình quản trị rủi ro, tác giả đã đi sâu nghiên cứu các rủi ro tiềm tàng,
mức độ rủi ro trong hoạt động tái bảo hiểm tại Việt nam, công tác quản lý rủi ro
tại một số doanh nghiệp, từ đó đưa ra các giải pháp đẩy mạnh và quản lý rủi ro
cho thị trường Việt Nam [8].
Năm 2012, tác giả Trần Thị Thanh Thúy đã thực hiện đề tài nghiên cứu về
thực trạng quản trị rủi ro tại Tổng công ty Bảo Việt nhân thọ. Từ cơ sở lý luận
về rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm nhân thọ, các rủi ro trong lĩnh
vực đầu tư tài chính, tác giả đã thực hiện nghiên cứu thực trạng quản trị rủi ro
tại Tổng công ty Bảo Việt nhân thọ, từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm nâng


3
cao quản trị rủi ro kinh doanh các nghiệp vụ bảo hiểm và quản trị rủi ro trong
hoạt động đầu tư tại Tổng công ty [10].

Năm 2016, tác giả Tô Thanh Liêm đã thực hiện đề tài nghiên cứu về quản
trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm
PJICO Gia Lai. Trên cơ sở những lý luận về rủi ro và quản trị rủi ro trong kinh
doanh bảo hiểm, tác giả đã đi sâu nghiên cứu thực trạng và đề xuất các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo
hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm PJICO Gia Lai trong thời gian tới [11].
Năm 2017, tác giả Nguyễn Tiến Dũng đã thực hiện đề tài nghiên cứu về
rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Công ty Bảo Minh Lâm Đồng.
Trên cơ sở hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm,
tác giả đã tìm hiểu thực tế, tổng hợp và phân tích dữ liệu thu thập được để có
cơ sở đánh giá đúng thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo
hiểm tại Công ty Bảo Minh Lâm Đồng trong giai đoạn 2012-2015. Đồng thời,
tác giả cũng đã chỉ ra những mặt đạt được cũng như các hạn chế đang tồn tại để
từ đó đề xuất các giải pháp hợp lý góp phần hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh
doanh bảo hiểm tại Công ty Bảo Minh Lâm Đồng [9].
Gần đây, trên Tạp chí Tài chính năm 2018 tác giả Đỗ Thu Hằng đã đề
xuất các hướng đi bền vững quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm cho các
doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm hiện nay tại Việt Nam. Trong đó, các giải
pháp tác giả đề xuất dành cho cả cơ quan quản lý Nhà nước và các doanh
nghiệp kinh doanh bảo hiểm. Ngoài ra, trong bài viết này tác giả Đỗ Thu Hằng
cũng định hướng cách thức nhận biết các loại rủi ro có thể phát sinh trong hoạt
động kinh doanh bảo hiểm [3].
Nhìn chung, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về lĩnh vực quản trị rủi ro
trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại một số đơn vị cụ thể, tuy nhiên chưa
có cơng trình nào nghiên cứu về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh


4
bảo hiểm tại Cơng ty Bảo Minh Bình Định. Với tính cấp thiết của đề tại tại
đơn vị và khoảng trống chưa có nghiên cứu chính là cơ sở quan trọng để tác

giả lựa chọn thực hiện đề tài này.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của đề tài là nghiên cứu, phân tích thực trạng quản trị rủi ro
trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo Minh Bình Định
trong giai đoạn 2017-2021, từ đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản trị
rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo Minh Bình
Định trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong kinh
doanh bảo hiểm phi nhân thọ.
- Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động kinh
doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo Minh Bình Định.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro trong kinh doanh
bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình Định trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là quản trị rủi ro trong hoạt động
kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ của doanh nghiệp bảo hiểm.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian: Đề tài tập trung phân tích và đánh giá thực trạng quản
trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo
Minh Bình Định.
+ Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các thông tin, dữ liệu thực tiễn, số liệu
thống kê trong giai đoạn 2017 – 2021.


5
5. Phương pháp nghiên cứu
Nhằm đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận văn sử dụng kết hợp các

phương pháp khác nhau, cụ thể:
Phương pháp quan sát: Phương pháp này dựa trên quan sát tình hình
quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty
Bảo Minh Bình Định.
Phương pháp tổng hợp: Phương pháp sử dụng để nghiên cứu, phân tích
các tài liệu tham khảo, sách, luận án, các bài báo, trang web… về vấn đề quản
trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty Bảo
Minh Bình Định nói riêng và các doanh nghiệp bảo hiểm nói chung.
Phương pháp thống kê, so sánh và phân tích: Phương pháp này được sử
dụng để thống kê số liệu, sau đó, tiến hành so sánh và phân tích thực trạng
quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Cơng ty
Bảo Minh Bình Định trong giai đoạn 2017-2021. Qua đó đưa ra các nhận
định, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro trong kinh doanh
bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình Định trong thời gian tới.
6. Những đóng góp của luận văn
Luận văn có đóng góp về mặt thực tiễn trong phân tích thực trạng quản
trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình
Định trong giai đoạn 2017-2021 và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện
quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh
Bình Định trong thời gian tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu gồm 3 chương
như sau:
Chương 1: Lý luận chung về quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm
phi nhân thọ.


6
Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi
nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình Định.

Chương 3: Giải pháp hồn thiện quản trị rủi ro trong kinh doanh bảo
hiểm phi nhân thọ tại Công ty Bảo Minh Bình Định.


7

Chương 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
TRONG KINH DOANH BẢO HIỂM PHI NHÂN THỌ
1.1. Tổng quan về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
1.1.1. Khái niệm về kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Mặc dù bảo hiểm ra đời từ lâu, song cho đến nay vẫn có nhiều quan
niệm khác nhau về bảo hiểm. Sự khác nhau đó xuất phát từ việc nhìn nhận
bảo hiểm ở các góc độ và cách thức tiếp cận khác nhau.
Theo Dennis Kessler (1994): “Bảo hiểm là sự đóng góp của số đơng vào
sự bất hạnh của số ít” [10].
Theo M. N. Mishra (2010): “Bảo hiểm là hoạt động trong đó một bên
(người bảo hiểm) cam kết sẽ chi trả cho bên kia (người nắm giữ hợp đồng bảo
hiểm) một số tiền nhất định khi xảy ra sự kiện rủi ro được bảo hiểm” [10].
Theo Nguyễn Phong (1988): “Bảo hiểm có thể định nghĩa là một phương
sách giảm rủi ro bằng cách kết hợp một số lượng đầy đủ các đơn vị đối tượng
để biến tổn thất cá thể thành tổn thất cộng đồng và có thể dự đốn được” [5].
Từ các khái niệm trên, nhìn chung, có thể hiểu bảo hiểm là một nghiệp
vụ qua đó, một bên là bên được bảo hiểm cam đoan trả một khoản tiền gọi là
phí bảo hiểm thực hiện mong muốn để cho mình hoặc để cho một người thứ 3
trong trường hợp xảy ra rủi ro sẽ nhận được một khoản đền bù các tổn thất
được trả bởi một bên khác: đó là bên bảo hiểm. Bên bảo hiểm nhận trách
nhiệm đối với toàn bộ rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương pháp của
thống kê.
Từ khái niệm về bảo hiểm, nhằm hiểu rõ hơn khái niệm này cũng như
hoạt động kinh doanh của các công ty bảo hiểu sau đây sẽ trình bày khái niệm

kinh doanh bảo hiểm, hoạt động kinh doanh bảo hiểm, bảo hiểm phi nhân thọ
được quy định trong Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2022 ban hành vào ngày
16/06/2022 [4]:


8
- Kinh doanh bảo hiểm: là hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, chi
nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ
cung cấp bảo hiểm vi mô chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm, trên cơ
sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm, chi
nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ chức tương hỗ
cung cấp bảo hiểm vi mô bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo
hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.
- Hoạt động kinh doanh bảo hiểm: bao gồm kinh doanh bảo hiểm, kinh
doanh tái bảo hiểm, nhượng tái bảo hiểm và các hoạt động có liên quan đến
hoạt động kinh doanh bảo hiểm bao gồm đại lý bảo hiểm, môi giới bảo hiểm,
dịch vụ phụ trợ bảo hiểm.
- Bảo hiểm phi nhân thọ: là loại nghiệp vụ bảo hiểm tài sản, trách nhiệm
dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm khác không thuộc bảo hiểm nhân thọ.
Dựa trên khái niệm hoạt động kinh doanh bảo hiểm và bảo hiểm phi
nhân thọ có thể hiểu: Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ bao gồm
kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh tái bảo hiểm, nhượng tái bảo hiểm và các
hoạt động có liên quan đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm bao gồm đại lý
bảo hiểm, môi giới bảo hiểm, dịch vụ phụ trợ bảo hiểm gắn liền với các loại
nghiệp vụ bảo hiểm tài sản, trách nhiệm dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm
khác không thuộc bảo hiểm nhân thọ.
1.1.2. Các sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ
Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 [4], các sản phẩm bảo hiểm
phi nhân thọ bao gồm:
+ Bảo hiểm tài sản và bảo hiểm thiệt hại;

+ Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển đường bộ, đường biển, đường thủy
nội địa, đường sắt và đường hàng không;
+ Bảo hiểm hàng không;


9
+ Bảo hiểm xe cơ giới;
+ Bảo hiểm cháy, nổ;
+ Bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự của chủ tàu;
+ Bảo hiểm trách nhiệm;
+ Bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính;
+ Bảo hiểm thiệt hại kinh doanh;
+ Bảo hiểm nông nghiệp.
+ Bảo hiểm sức khoẻ: bao gồm Bảo hiểm tai nạn con người; Bảo hiểm
y tế; Bảo hiểm chăm sóc sức khoẻ.
1.1.3. Đặc điểm kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Thực chất của hoạt động kinh doanh bảo hiểm của các doanh nghiệp bảo
hiểm phi nhân thọ là chấp nhận rủi ro mà bên tham gia bảo hiểm chuyển giao
cho họ, đồng thời chấp nhận trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường cho bên tham
gia khi có các sự kiện bảo hiểm xảy ra. Đổi lại doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ thu được phí bảo hiểm để hình thành quỹ dự trữ, bồi thường, trang
trải các khoản chi khác có liên quan và có lãi.
Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ thường gắn liền với hoạt động nhận
tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm. Khi doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân
thọ nhận tái bảo hiểm là doanh nghiệp nhận một khoản phí bảo hiểm từ doanh
nghiệp nhượng tái bảo hiểm để cam kết bồi thường cho những trách nhiệm đã
nhận tái bảo hiểm. Khi doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nhượng tái bảo
hiểm là doanh nghiệp chuyển một khoản phí bảo hiểm cho doanh nghiệp nhận
tái bảo hiểm nhằm chuyển rủi ro cho doanh nghiệp này, trong trường hợp rủi
ro xảy ra thì sẽ nhận được bồi thường cho những trách nhiệm từ phía doanh

nghiệp nhận tái bảo hiểm.
Các doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ có những đặc trưng
là:


10
- Vốn pháp định áp dụng cho các doanh nghiệp là khá lớn, không phải
cá nhân hay tổ chức nào cũng có khả năng tổ chức hoạt động kinh doanh bảo
hiểm.
- Vấn đề an tồn tài chính cho khách hàng luôn phải đặt lên hàng đầu
nên việc kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước trong hoạt động này rất chặt chẽ.
- Tính quần chúng trong kinh doanh bảo hiểm thể hiện rất rõ ở nhiều
nghiệp vụ, nhiều loại hình bảo hiểm [6].
1.1.4. Vai trò của kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ nói riêng và kinh doanh bảo hiểm nói
chung với tư cách là một loại hình dịch vụ tài chính và là một trong những cơ
chế giúp đảm bảo an sinh xã hội trong nền kinh tế quốc dân. Hoạt động kinh
doanh bảo hiểm khơng chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà cịn có ý nghĩa về
mặt xã hội, đặc biệt là đối với khách hàng. Vai trò của kinh doanh bảo hiểm
được thể hiện trên các mặt chủ yếu như sau:
1.1.4.1. Với nền kinh tế - xã hội
Đứng trên gốc độ nền kinh tế, hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân
thọ góp phần: ổn định tài chính; đảm bảo cho các khoản đầu tư; huy động
vốn; phát triển của các ngành kinh tế. Cụ thể:
Đối với ổn định tài chính: nhờ tham gia bảo hiểm, khi rủi ro hay sự kiện
bảo hiểm xảy ra với đối tượng bảo hiểm, nếu bị tổn thất, các doanh nghiệp
bảo hiểm phi nhân thọ sẽ trợ cấp hoặc bồi thường kịp thời để người tham gia
nhanh chóng khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống và tiếp tục vào việc sản
xuất làm cho sản xuất kinh doanh hoạt động và phát triển bình thường.
Đối với đảm bảo cho các khoản đầu tư: đầu tư là sự “hy sinh” các nguồn

lực ở hiện tại nhằm thu về các lợi ích trong tương lai. Việc lợi ích thu được
trong tương lai làm cho hoạt động đầu tư luôn luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Thông qua tham gia bảo hiểm, các khoản đầu tư sẽ được đảm bảo khi có


11
những biến cố rủi ro xảy ra, từ đó có thể đem lại lợi ích như chủ đầu tư mong
muốn.
Đối với huy động vốn: ở nhiều quốc gia, các tổ chức bảo hiểm hoạt động
rất mạnh mẽ trên thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán. Bảo hiểm
là một trong những kênh huy động vốn rất hữu hiệu để đầu tư phát triển kinh
tế - xã hội. Giống như một loại hình trung gian tài chính, các tổ chức bảo
hiểm thu hút vốn, cung ứng vốn, góp phần đáp ứng các nhu cầu về vốn, thúc
đẩy tăng nhanh sự luân chuyển vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong
nền kinh tế.
Đối với phát triển của các ngành kinh tế: kinh doanh bảo hiểm phi nhân
thọ góp phần vào sự đảm bảo xã hội, sự ổn định và tăng thu cho ngân sách
Nhà nước thông qua việc tổ chức bảo hiểm phải nộp các thuế giá trị gia tăng,
thuế thu nhập doanh nghiệp, từ đó, tăng tích lũy tiền cho nền kinh tế quốc
dân. Đồng thời, bảo hiểm thúc đẩy phát triển quan hệ kinh tế đối ngoại giữa
các nước trong khu vực và trên cả thế giới.
Bên cạnh vai trò kinh tế, vai trò xã hội của bảo hiểm cũng khơng hề thua
kém gì. Điều này thể hiện ở chỗ kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ góp phần
ngăn ngừa, đề phịng và hạn chế tổn thất, giúp cho cuộc sống của con người
được an toàn hơn, xã hội được ổn định và trật tự hơn; Các loại hình bảo hiểm
phát triển đã tạo thêm cơng ăn việc làm cho người lao động, giảm tình trạng
thất nghiệp, hạn chế các tệ nạn xã hội, Đồng thời tạo nên một nếp sống tiết
kiệm trên phạm vi toàn xã hội…
1.1.4.2. Đối với khách hàng
Hoạt động kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ trước tiên là nhằm khắc

phục hậu quả của những rủi ro. Bảo hiểm vận hành dựa trên như một cơ chế
chuyển giao rủi ro. Khi tham gia đóng phí bảo hiểm, người được tham gia bảo
hiểm đã chuyển giao những hậu quả rủi ro về mặt tài chính sang cho doanh


12
nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ. Việc nhận được khoản bồi thường, khoản tiền
bảo hiểm được trả từ bên bảo hiểm sẽ giúp các tổ chức bảo toàn vốn liếng tài
sản, các cá nhân và gia đình khắc phục khó khăn và khơng phải rơi vào tình
trạng kiệt quệ về vật chất lẫn tinh thần. Hơn nữa, khi tham gia bảo hiểm,
khách hàng có thể chủ động về mặt chi phí. Bằng việc đóng những khoản phí
bảo hiểm (rất nhỏ so với những thiệt hại, tổn thất khi rủi ro xảy ra), khách
hàng sẽ được đảm bảo an toàn bởi các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ.
Ngoài ra, bảo hiểm đã tạo ra một hình thức tiết kiệm linh hoạt. Thông qua
việc tham gia bảo hiểm phi nhân thọ, cá nhân hay tổ chức sẽ dành ra một
khoản thu nhập để có một sự an tồn trong tương lai cho chính bản thân mình
và các bên liên quan.
1.1.4.3. Đối với doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ
Trước tiên các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ sẽ thu phí nộp trước
của khách hàng, việc bồi thường, chi trả tiền bảo hiểm chỉ được thực hiện khi
có sự kiện rủi ro quy định trong hợp đồng xảy ra. Do vậy, các doanh nghiệp
bảo hiểm phi nhân thọ có một quỹ tiền tệ tập trung khá lớn và sẽ tiến hành
đầu tư để phát triển kinh tế, thông qua nhiều kênh khác nhau, như thị trường
bất động sản, thị trường chứng khoán, gửi tiết kiệm ngân hàng,.... Lượng vốn
này sẽ được các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ tính tốn đầu tư sao cho
có hiệu quả, bởi vì khả năng cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ phụ thuộc rất lớn vào hiệu quả hoạt động đầu tư. Trên cơ sở của kết
quả đầu tư, các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ sẽ có điều kiện giảm phí
để từ đó thu hút khách hàng, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế.
1.1.4.4. Đối với các ngân hàng

Trong q trình thu phí, nhằm thuận tiện cho khách hàng nhiều doanh
nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đã bắt đầu hợp tác với các ngân hàng. Thông
qua cách thức hợp tác này cả khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân


13
thọ và ngân hàng đều có lợi ích nhất định. Ngồi ra, một số ngân hàng đã
chính thức đi vào thực hiện hoạt động dịch vụ tư vấn bảo hiểm phi nhân thọ
cùng với các sản phẩm ngày càng đa dạng và phong phú với nhiều hình thức
đóng phí linh hoạt và tạo ra những điều kiện thuận tiện hơn cho khách hàng.
Hơn thế nữa, việc tiếp cận nhiều khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm phi
nhân thọ giúp cho thương hiệu của ngân hàng được biết đến nhiều hơn, đa
dạng hoạt động kinh doanh của ngân hàng, mở rộng danh mục sản phẩm, tăng
hiệu quả kinh doanh do tăng doanh thu và có cơ hội bán chéo sản phẩm. Đồng
thời, ngân hàng có thể tăng doanh thu từ việc cung cấp các dịch vụ cho khách
hàng mua bảo hiểm; tận dụng cơ sở khách hàng, mối quan hệ dài hạn với
khách hàng, ngân hàng sẽ có thêm những khách hàng mới; Tăng năng suất
hoạt động của nhân viên ngân hàng thông qua việc cung cấp thêm các sản
phẩm bảo hiểm, do vậy giúp giảm chi phí cố định một cách tương đối cho
khách hàng [9].
1.2. Rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
1.2.1. Khái niệm rủi ro trong kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ
Trong cuộc sống hàng ngày và công việc, rủi ro luôn luôn tiềm ẩn ở mọi
lĩnh vực và xuất hiện bất cứ lúc nào, nơi nào mà không loại trừ một ai, một
quốc gia hay một dân tộc nào.
Có nhiều quan điểm đã được đưa ra nhưng nhìn chung có thể định nghĩa
rủi ro là một điều không may mắn, không lường trước được về khả năng xảy
ra, về thời gian và không gian xảy ra, cũng như mức độ nghiêm trọng và hậu
quả của nó.
Cũng như bất kỳ hoạt động kinh doanh nào, trong hoạt động kinh doanh

bảo hiểm sẽ phát sinh rủi ro. Từ khái niệm rủi ro có thể hiểu: Rủi ro trong
kinh doanh bảo hiểm phi nhân thọ là những sự kiện bất ngờ không mong đợi
khi xảy ra dẫn đến một sự sai lệch, trái nghịch với kết quả mong muốn, gây lỗ