LỢI ÍCH KINH TẾ VÀ PHÂN PHỐI
LỢI ÍCH KINH TẾ VÀ PHÂN PHỐI
THU NHẬP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
THU NHẬP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT
LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT
NAM
NAM
Chương 13 gồm 3 phần:
Chương 13 gồm 3 phần:
1) Lợi ích kinh tế
1) Lợi ích kinh tế
2) Phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ ở
2) Phân phối thu nhập trong thời kỳ quá độ ở
Việt Nam.
Việt Nam.
3) Các hình thức thu nhập, từng bước thực
3) Các hình thức thu nhập, từng bước thực
hiện công bằng xã hội trong phân phối thu
hiện công bằng xã hội trong phân phối thu
nhập.
nhập.
1. LỢI ÍCH KINH TẾ:
1. LỢI ÍCH KINH TẾ:
1.1. Bản chất, hệ thống và vai trò của lợi ích kinh tế
1.1. Bản chất, hệ thống và vai trò của lợi ích kinh tế
:
:
1.1.1. Bản chất
1.1.1. Bản chất
Lợi ích kinh tế là những quan hệ kinh tế, phản
Lợi ích kinh tế là những quan hệ kinh tế, phản
ánh những nhu cầu , những động cơ khách quan
ánh những nhu cầu , những động cơ khách quan
về sự hoạt động của các chủ thể khi tham gia vào
về sự hoạt động của các chủ thể khi tham gia vào
các hoạt động kinh tế - xã hội và do hệ thống quan
các hoạt động kinh tế - xã hội và do hệ thống quan
hệ sản xuất quyết định
hệ sản xuất quyết định
1.1.2.Đặc trưng của lợi ích kinh tế
1.1.2.Đặc trưng của lợi ích kinh tế
:
:
-
Lợi ích kinh tế là hình thức biểu hiện của
Lợi ích kinh tế là hình thức biểu hiện của
quan hệ kinh tế và quy luật kinh tế
quan hệ kinh tế và quy luật kinh tế
*
*
Nó chỉ xuất hiện khi những người SX có
Nó chỉ xuất hiện khi những người SX có
mối quan hệ KTvới nhau . và là hình thức tồn
mối quan hệ KTvới nhau . và là hình thức tồn
tại và biểu hiện của các quan hệ kinh tế
tại và biểu hiện của các quan hệ kinh tế
*
*
Quy luật kinh tế chỉ có thể tác động
Quy luật kinh tế chỉ có thể tác động
thông qua sự hoạt động của con người mà biểu
thông qua sự hoạt động của con người mà biểu
hiện trước hết dưới hình thức lợi ích
hiện trước hết dưới hình thức lợi ích
-
-
lợi ích kinh tế vừa có tính khách quan vừa có tính
lợi ích kinh tế vừa có tính khách quan vừa có tính
chủ quan
chủ quan
*
*
lợi ích kinh tế là hình thức biểu hiện của
lợi ích kinh tế là hình thức biểu hiện của
những quan hệ kinh tế mà quan hệ kinh tế là
những quan hệ kinh tế mà quan hệ kinh tế là
khách quan
khách quan
*
*
biến các tác động khách quan của quy
biến các tác động khách quan của quy
luật kinh tế thành các động cơ hoạt động của
luật kinh tế thành các động cơ hoạt động của
con người
con người
-lợi ích kinh tế còn bao hàm trong nó mục
-lợi ích kinh tế còn bao hàm trong nó mục
đích và sự lựa chọn những phương thức hoạt
đích và sự lựa chọn những phương thức hoạt
động nhằm thoả mãn những nhu cầu khách quan
động nhằm thoả mãn những nhu cầu khách quan
của cuộc sống
của cuộc sống
- lợi ích kinh tế có tính lịch sử và tính giai cấp
- lợi ích kinh tế có tính lịch sử và tính giai cấp
1.2. Vai trò của lợi ích kinh tế
1.2. Vai trò của lợi ích kinh tế
*
*
Lợi ích kinh tế là động lực thúc đẩy mọi tiến bộ kinh
Lợi ích kinh tế là động lực thúc đẩy mọi tiến bộ kinh
tế
tế
*
*
Có tác dụng củng cố hoàn thiện quan hệ sở hữu
Có tác dụng củng cố hoàn thiện quan hệ sở hữu
*
*
Q
Q
uan điểm lợi ích trước hết là quan điểm duy vật
uan điểm lợi ích trước hết là quan điểm duy vật
biện chứng coi
biện chứng coi
cơ sở kinh tế là gốc
cơ sở kinh tế là gốc
phù hợp với nhu
phù hợp với nhu
cầu thiết yếu của con người , là quan điểm
cầu thiết yếu của con người , là quan điểm
định
định
hướng
hướng
cơ bản và quan điểm
cơ bản và quan điểm
xuất phát
xuất phát
cho việc xây
cho việc xây
dựng cơ chế quản lý SX-KD
dựng cơ chế quản lý SX-KD
*
*
giải quyết hài hoà các quan hệ lợi ích giữa lợi
giải quyết hài hoà các quan hệ lợi ích giữa lợi
ích cá nhân và lợi ích xã hội là đảm bảo quyền
ích cá nhân và lợi ích xã hội là đảm bảo quyền
con người trong CNXH. lợi ích cá nhân không
con người trong CNXH. lợi ích cá nhân không
mâu thuẫn với CNXH.để thoả mãn lợi ích cá
mâu thuẫn với CNXH.để thoả mãn lợi ích cá
nhân cần phải phát triển CNXH ở mức tối đa
nhân cần phải phát triển CNXH ở mức tối đa
1.3. Hệ thống lợi ich kinh tế:
1.3. Hệ thống lợi ich kinh tế:
Tùy góc độ xem xét mà có thể phân chia thành các nhóm,các loại
Tùy góc độ xem xét mà có thể phân chia thành các nhóm,các loại
lợi ích kinh tế khác nhau:
lợi ích kinh tế khác nhau:
-
-
Đứng trên góc độ toàn xã hội thì có lợi ích:
Đứng trên góc độ toàn xã hội thì có lợi ích:
*
*
Cá nhân
Cá nhân
*
*
Tập thể
Tập thể
*
*
Xã hội.
Xã hội.
Sự thống nhất giữa các hình thức lợi ích kinh tế khác
Sự thống nhất giữa các hình thức lợi ích kinh tế khác
nhau trong xã hội sẽ dẫn đến sự liên hệ chặt chẽ và thâm
nhau trong xã hội sẽ dẫn đến sự liên hệ chặt chẽ và thâm
nhập lẫn nhau. không có lợi ích nào tách rời riêng rẽ ,vì vậy
nhập lẫn nhau. không có lợi ích nào tách rời riêng rẽ ,vì vậy
cần quan tâm đúng mức đến cả 3 loại lợi ích
cần quan tâm đúng mức đến cả 3 loại lợi ích
-trong đó xét về lâu dài lợi ích XH đóng vai trò
-trong đó xét về lâu dài lợi ích XH đóng vai trò
chủ đạo, thể hiện những nhiệm vụ phát triển và
chủ đạo, thể hiện những nhiệm vụ phát triển và
tiến bộ xã hội nó cũng bao quát những lợi ích
tiến bộ xã hội nó cũng bao quát những lợi ích
kinh tế căn bản của tập thể và XH
kinh tế căn bản của tập thể và XH
- ba lợi ích trên thống nhất ,nhưng không phải
- ba lợi ích trên thống nhất ,nhưng không phải
là một có phạm vi tồn tại độc lập có ranh giới
là một có phạm vi tồn tại độc lập có ranh giới
nhất định
nhất định
-
-
Dưới góc độ thành phần kinh tế ,có lợi ích
Dưới góc độ thành phần kinh tế ,có lợi ích
kinh tế tương ứng với các thành phần kinh tế
kinh tế tương ứng với các thành phần kinh tế
đó
đó
-Dưới góc độ các khâu của quá trình tái SX có lợi
-Dưới góc độ các khâu của quá trình tái SX có lợi
ích của người SX ,người phân phối , người trao
ích của người SX ,người phân phối , người trao
đổi ,nghười tiêu dùng
đổi ,nghười tiêu dùng
Hệ thống lợi ích kinh tế
Hệ thống lợi ích kinh tế
Đứng trên góc độ
toàn XH
Đứng trên góc độ
Thành phần kinh tế
Đứng trên góc độ
Các khâu của quá trình tái
SX
Lợi ích
Cá
nhân
Lợi ích
Tập thể
Lợi ích
Xã hội
Lợi ích
Của các
Thành
Phần
Lợi ích
Của
Người
SX
Lợi ích
Của
Người
TĐ
Lợi ích
Của
Người
Phân
Phối
Lợi ích
Của
Người
TD