CHUYÊN đề CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP DO LTDH THỦ KHỎA SOẠN THẢO

CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 1 -

=
CHUYÊN ĐỀ ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
I. PHƢƠNG PHÁP GIẢI VÀ MỘT SỐ CHÚ Ý
1. Khái niệm đồng phân
Các hp cht hc phân t u to hóa hc khác nhau, dn ti tính cht hóa hc
c gi là các chng phân ca nhau.

2. Các loại đồng phân thƣờng gặp tronh chƣơng trình hóa học phổ thông
- ng phân mch các bon ( Mch không nhánh, mch có nhánh, mch vòng)
- ng phân nhóm chng phân cu to
- ng phân v trí ( v trí liên kt bi, v trí nhóm chc)

- ng phân hình hc (cis  trans)

3. Công thức tính nhanh một số đồng phân thƣờng gặp

TT
CTPT
HỢP CHẤT
CÔNG THỨC TÍNH
GHI CHÚ

1


C
n

H
2n + 2
O
c, no, mch h
2
2
n

1 < n < 6

c, no, mch h
( 1)( 2)
2
nn


2 < n < 6

2

C
n
H
2n
O

c, no, mch h
( 2)( 3)
2
nn

2 < n < 7
c, no, mch h
3
2
n

2 < n < 7

3

C
n
H
2n
O
2

c, mch h
3
2
n

2 < n < 7
c, no, mch h
2
2
n

1 < n < 5
4
C
n
H
2n + 3
N


c, no, mch h
1
2
n

1 < n < 5

4. Các nhóm chức thƣờng gặp và số liên kết

của nhóm chức
-  bt bão hòa

ca mt hp cht hng s liên kt

và s vòng trong mt hp cht h
Công thc tính: 2 +

[S nguyên t tng nguyên t

(hóa tr ca nguyên t - 2) ]
2

VD: Hp cht hc phân t C
x
H
y
O
z
N
t
X
q
(X là halogen) thì ta có:
22
2
x y q t   


Chú ý: - Công thc tính  trên ch áp dng cho hp cht cng hóa tr.
- Các nguyên t hóa tr nh không ng t bt bão hòa.
- 1 liên k

 bt bão hòa
1

- 1 liên kt ba (

)

 bt bão hòa
2

- 1 vòng no

 bt bão hòa
1

VD: - Benzen: C
6
H
6
có
2.6 2 6
4
2

  

Phân t có 3 liên kt

+ 1 vòng = 4.
- Stiren: C
7
H
8
có
2.7 2 6
5
2

  


Phân t có 4 liên kt

+ 1 vòng = 5.
H

Một số nhóm chức thường gặp và số liên kết

của nhóm chức
CH = CH
2

CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 2 -
H
O -
O - H

TT
NHÓM CHỨC
CÔNG THỨC
CẤU TẠO
SỐ LIÊN KẾT


1
Ancol
- OH
- O  H
0

2
Ete
- O -

0
3

Xeton (cacbonyl)

- CO-
||
C
O



1
4



- CHO
||
C
O



1
5

Axit (cacboxyl)

- COOH
||
C
O



1
6

Este

- COO -
||
C
O



1

5. Các bƣớc thƣờng dùng để viết công thức cấu tạo hay xác định các đồng phân
Bước 1:  bt bão hòa (s liên kt

và s vòng).
Bước 2: Da vào s ng các nguyên t  b nh các nhóm chc phù hp
(ví d OH, -CHO, -COOH, -NH

2
ng th bt bão hòa trong phn gc

Bước 3: Vit cu trúc mt b
mch cacbon nu có.
Bước 4: c vào mng các nhóm chc ch
luôn vào mch  ng hp kém bn hoc không tn ti ca nhóm chc (ví d nhóm OH
không bn và s b chuyn v khi gn vi cacbon có liên kt bi).
Bước 5: n s  m b hóa tr ca các nguyên tng phân hình hc nu có. Chú
ý vi các bài tp trc nghim có th không cn s nguyên t H.

6. Một số chú ý khi xét đồng phân theo điều kiện giả thiết
Tùy từng bài toán cụ thể mà căn cứ vào điều kiện giả thiết để giới hạn các trường hợp có thể có sẽ giúp cho
việc xác định số đồng phân chính xác và nhanh chóng. Sau đây là một số trường hợp tiêu biểu.
 Hp cht tác dng vi H
2
(Ni, t
0
)

Có chứa liên kết bội hoặc vòng không bền.
 Hp cht tác dng vi Na gii phóng khí H
2


Phân tử chứa nguyên tử H linh động (nhóm chức –OH
hoặc –COOH).
 Hp cht tác dng v

Cha nhóm chc este hoc dn xut halogen không


 Hp cht tác dng vi dung dch HCl

Phân t có nhóm chc
mui ca axit y
 Hp cht tác dng vi Cu(OH)
2
 nhi ng

Phân t có cha nhóm chc COOH (to dung
dch màu xanh) hoc cha nhiu nhóm OH cnh nhau (to dung dch xanh thm)
 Hp cht tác dng vi Cu(OH)
2
/
OH

o kt t gch

Phân t phi có cha nhóm chc
CHO (chú ý axit fomic, mui cn ng này).
 Hp cht làm mt màu dung dc brom

Phân t có cha liên kt bi hoc vòng ba cnh hoc
cha nhóm chc CHO.
CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 3 -
 Hp cht tác dng vi dung dch AgNO
3
/NH

3
to kt ta

Phân t có nhóm chc CHO (to kt ta
trng  phn ) hoc có liên kt ba  u mch (to kt ta vàng  phn ng th nguyên t H
ng bi nguyên t kim loi Ag). Chú ý axit fomic, mui cn ng này to
kt ta trc gi là phn 
 Hp cht tác dng vi NaOH  nhi ng

Cha nhóm chc COOH hoc nhóm chc OH
liên kt vi cacbon ca vòng benzene (phenol và dn xut cu phenol) hoc mui to bu (mui amoni
hoc mui c

II. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Trong s các cht: C
3
H
8
, C
3
H
7
Cl, C
3
H
8
O, C
3
H
9

N. Cht nào có nhing phân nht?
A. C
3
H
7
Cl B. C
3
H
8
O C. C
3
H
8
D. C
3
H
9
N
Câu 2: Hp cht hc phân t C
2
H
4
O
2
. Tng s ng phân mch h có th có ca X là:
A. 3 B. 1. C. 2 D. 4
Câu 3: Cho các cht sau: CH
2
=CH-CH
2

-CH
2
-CH=CH
2
; CH
2
=CH-CH=CH-CH
2
-CH
3
;
CH
3
-C(CH
3
)=CH-CH
3
; CH
2
=CH-CH
2
- CH=CH
2
. S chng phân hình hc là:
A. 2 B. 3 C. 1 D. 4
Câu 4: Khi phân tích thành ph mc kt qu ng khng ca
p 3,625 ln khng oxi. S ng phân cu to ca X là:
A. 3 B. 4 C. 2 D. 1
Câu 5: Có bao nhiêu ancol bc, mch h ng phân cu to ca nhau mà phân t ca
chúng có phng ca cacbon bng 68,18%?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5
Câu 6: Cht hc phân t C
6
H
6
mch h, không phân nhánh. Bit 1 mol X tác dng vi
AgNO
3
/NH
3
o ra 292 gam kt ta. S ng phân cu to có th có ca X là:
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4
Câu 7: Tng s hp cht hc, mch h có cùng công thc phân t C
5
H
10
O
2
, phn c
vi dung dn ng tráng bc là:
A. 4 B. 5 C. 8 D. 9
Câu 8: Cht ha C, H, O) có phân t khi b ng các cht có cu to mch h ng
vi công thc phân t ca X phn c vi NaOH là:
A. 2 B. 4 C. 3 D. 5
Câu 9: a 16,28% khng H trong phân t. S ng phân cu to ca X là:
A. 3 B. 4 C. 5 D. 6
Câu 10:  kh là 28. X có kh c brom. S ng
phân cu to ca X là:
A. 3 B. 1 C. 2 D. 4
Câu 11: S ng phân cu to có công thc phân t C

6
H
10
tác dng vi AgNO
3
/NH
3
to kt ta vàng là:
A. 4 B. 2 C. 1 D. 3
Câu 12: Cht X có công thc phân t C
7
H
8
. Cho X tác dng vi dung dch AgNO
3
/NH
3
c kt ta Y.
Phân t khi ca Y l khi c ng phân cu to có th có ca X là:
A. 2 B. 4 C. 5 D. 3
Câu 13: Khi cho brom tác dng vc mt sn phm duy nht có t khi oxi
bng 6,75. S ng phân cu to ca X là:
A. 4 B. 3 C. 2 D. 1
Câu 14: ng phân cu to có cùng công thc phân t C
5
H
10
?
A. 5 B. 10 C. 11 D. 12
Câu 15: Chng phân hình hc?

A. But  2  in B. But  2  en C. 1,2   D. 2  clopropen
Câu 16: Có bao nhiêu tripeptit (mch h) khác loi mà khi thc 3 aminoaxit:
glyxin, alanin và phenylalanin?
A. 3 B. 9 C. 4 D. 6
CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 4 -
Câu 17: Cho các cht : C
6
H
5
OH (X) ; C
6
H
5
CH
2
OH (Y) ; HOC
6
H
4
OH (Z) ; C
6
H
5
CH
2
CH
2
OH (T).

Các chng ca nhau là:
A. Y, T. B. X, Z, T. C. X, Z. D. Y, Z.
Câu 18: Trong nhng dãy chng phân ca nhau ?
A. C
2
H
5
OH, CH
3
OCH
3
. B. CH
3
OCH
3
, CH
3
CHO.
C. CH
3
CH
2
CH
2
OH, C
2
H
5
OH. D. C
4

H
10
, C
6
H
6
.
Câu 19: Các cht hc Z
1
, Z
2
, Z
3
ng là CH
2
O, CH
2
O
2
, C
2
H
4
O
2
. Chúng thuc các
ng khác nhau. Công thc cu to ca Z
3
là
A. CH

3
COOCH
3
. B. HOCH
2
CHO. C. CH
3
COOH. D. CH
3
OCHO.
Câu 20: Nhng chng phân hình hc ca nhau ?

A. (I), (II). B. (I), (III). C. (II), (III). D. (I), (II), (III).
Câu 21: Cho các cht sau : CH
2

2
=CHCl (2) ; CH
3
CH=C(CH
3
)
2
(3) ;
CH
3
CH=CHCH=CH
2
(4) ; CH
2

=CHCH=CH
2
(5) ; CH
3
CH=CHBr (6). Ch
A. 2, 4, 5, 6. B. 4, 6. C. 2, 4, 6. D. 1, 3, 4.
Câu 22: Hp cht hng phân cis-trans ?
A. 1,2- B. 2-metyl pent-2-en. C. but-2-en. D. pent-2-en.
Câu 23: 
3
)
2
C=CHC(CH
3
)
2
CH=CHBr có danh pháp IUPAC là
A. 1-brom-3,5-trimetylhexa-1,4- B. 3,3,5-trimetylhexa-1,4--1-brom.
C. 2,4,4-trimetylhexa-2,5--6-brom. D. 1-brom-3,3,5-trimetylhexa-1,4-
Câu 24: Hp cht (CH
3
)
2
C=CH-C(CH
3
)
3
có danh pháp IUPAC là:
A. 2,2,4- trimetylpent-3-en. B. 2,4-trimetylpent-2-en.
C. 2,4,4-trimetylpent-2-en. D. 2,4-trimetylpent-3-en.

Câu 25: Hp cht CH
2
=CHC(CH
3
)
2
CH
2
CH(OH)CH
3
có danh pháp IUPAC là:
A. 1,3,3-trimetylpent-4-en-1-ol. B. 3,3,5-trimetylpent-1-en-5-ol.
C. 4,4--5-en-2-ol. D. 3,3--1-en-5-ol.
Câu 26: 
3


A. +1 ; +1 ; -1 ; 0 ; -3. B. +1 ; -1 ; -1 ; 0 ; -3.
C. +1 ; +1 ; 0 ; -1 ; +3. D. +1 ; -1 ; 0 ; -1 ; +3.
Câu 27: Trong công thc C
x
H
y
O
z
N
t
tng s liên kt  và vòng là:
A. (2x-y + t+2)/2. B. (2x-y + t+2).
C. (2x-y - t+2)/2. D. (2x-y + z + t+2)/2.

Câu 28: a.
20
H
30


A. 7. B. 6. C. 5. D. 4.
b.
40
H
56


40
H
82

 
 
Câu 29: Metol C
10
H
20

10
H
18





Câu 30: Tng s liên kt  và vòng ng vi công thc C
5
H
9
O
2
Cl là:
A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.
Câu 31: Trong hp cht C
x
H
y
O
z
thì y luôn luôn chn và y  2x+2 là do:
CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 5 -
A. a  0 (a là tng s liên kt  và vòng trong phân t).
B. z  0 (mi nguyên t oxi tc 2 liên kt).
C. mi nguyên t cacbon ch tc 4 liên kt.
u có hóa tr là nhng s chn.
Câu 32: Tng s liên kt  và vòng ng vi công thc C
5
H
12
O
2
là:

A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.
Câu 33: Công thc tng quát ca dn xuch h có cha mt liên kt ba trong phân t là
A. C
n
H
2n-2
Cl
2
. B. C
n
H
2n-4
Cl
2
. C. C
n
H
2n
Cl
2
. D. C
n
H
2n-6
Cl
2
.
Câu 34: Công thc tng quát ca dn xuch h cha a liên kt  là
A. C
n

H
2n+2-2a
Br
2
. B. C
n
H
2n-2a
Br
2
. C. C
n
H
2n-2-2a
Br
2
. D. C
n
H
2n+2+2a
Br
2
.
Câu 35: Hp cht hc tng quát C
n
H
2n+2
O
2
thuc loi

A. ancol hoc ete no, mch h, hai chc. c xeton no, mch h, hai chc.
C. axit hoc, mch h. ch h.
Câu 36: Ancol no mch h có công thc tng quát chính xác nht là
A. R(OH)
m
. B. C
n
H
2n+2
O
m
. C. C
n
H
2n+1
OH. D. C
n
H
2n+2-m
(OH)
m
.
Câu 37: Công thc tng quát cc mch h có 1 liên k
A. C
n
H
2n+1
CHO. B. C
n
H

2n
CHO. C. C
n
H
2n-1
CHO. D. C
n
H
2n-3
CHO.
Câu 38: ch h có công thc tng quát C
n
H
2n-2
O thuc loi
c no.
c cha mt liên k
c cha hai liên kt  trong g
c cha ba liên kt  trong g
Câu 39: Công thc tng quát cc mch h có 2 n
A. C
n
H
2n-4
O. B. C
n
H
2n-2
O. C. C
n

H
2n
O. D. C
n
H
2n+2
O.
Câu 40: ch h C
n
H
2n  4
O
2
có s ng liên kt  trong g
A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.
Câu 41: Công thc phân t tng quát ca axit hai chc mch h cha mt liên k
A. C
n
H
2n-4
O
4
. B. C
n
H
2n-2
O
4
. C. C
n

H
2n-6
O
4
. D. C
n
H
2n
O
4
.
Câu 42: Axit mch h C
n
H
2n  4
O
2
có s ng liên kt  trong g
A. 0. B. 1. C. 2. D. 3.
Câu 43: Tng s liên kt  và vòng trong phân t axit benzoic là:
A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.
Câu 44: S ng phân ng vi công thc phân t C
6
H
14

A. 6. B. 7. C. 4. D. 5.
Câu 45: S ng phân mch h ng vi công thc phân t C
5
H

10
là:
A. 2. B. 3. C. 6. D. 5.
Câu 46: S ng phân cu to ng vi công thc phân t C
5
H
10
là:
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 47: S ng phân mch h ng vi công thc phân t C
5
H
8
là:
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 48: S lng phân cha vòng benzen ng vi công thc phân t C
9
H
12
là:
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 49: S ng phân cha vòng benzen ng vi công thc phân t C
9
H
10
là:
A. 7. B. 8. C. 9. D. 6.
Câu 50: 
3
H

5
Br
3
là:
A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.
Câu 51: Mt hp cht hng phân t t X ch c CO
2
và H
2
O. CTPT ca
X là:
A. C
2
H
6
. B. C
2
H
4
. C. C
2
H
2
. D. CH
2
O.
Câu 52: 
4
H
10


CHUYÊN ĐỀ CÁCH VIẾT ĐỒNG PHÂN TIẾP

Luyenthithukhoa.vn - 6 -
A. 7 và 4. B. 4 và 7. C. 8 và 8. D. 10 và 10.
Câu 53: 
3
H
6
O là:
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Câu 54: 
4
H
6
O
2
tá
3
là:
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
Câu 55: 
4
H
11
N là:
A. 7. B. 8. C. 9. D. 10.
Câu 56: 
3
H

5
Cl là:
A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.
Câu 57: 
2
H
7
O
2


A. 2 B. 3 C. 1 D. 4
Câu 58: S ng phân amin bc mt là hp chng vi công thc phân t C
7
H
9
N là:
A. 2 B. 4 C. 5 D. 3
Câu 59: S c mt ng vi công thc phân t C
7
H
9
N là:
A. 2 B. 4 C. 5 D. 3
Câu 60: S ng phân cu to aminoaxit và este ca aminoaxit ng vi công thc phân t C
3
H
7
O
2

N là
A. 2 B. 3 C. 4 D. 5