ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN KỸ THUẬT HÓA HỌC
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ CÁC CHẤT VÔ CƠ
MÔN HỌC : HÓA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẤT HIẾM.
MÃ HỌC PHẦN : CH5405
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: T.S BÙI THỊ VÂN ANH.
SINH VIÊN THỰC HIỆN : LƯU THỊ HUYỀN
MSSV : 2010167
1
I. Phương pháp trích ly lỏng – lỏng :
1.Khái niệm :
Trích ly lỏng – lỏng là quá trình tách một hoặc một số chất tan trong chất
lỏng bằng một chất lỏng khác
2.Nguyên tắc lựa chọn dung môi :
• Khối lượng riêng dung môi khác xa khối lượng riêng dung dịch trích ly
• Không độc,không ăn mòn thiết bị
• Có tính hòa tan chọn lọc ( chỉ hòa tan cấu tử cần tách không hòa tan hoặc
hòa tan ít các cấu tử khác
• Rẻ tiền, dễ kiếm
2
3. Nguyên tắc trích ly :
_ Trộn lẫn 2 lưu thể: cấu tử phân bố chuyển từ dung dịch vào dung môi,
cho đến khi cân bằng.
_Tách 2 pha: 2 pha tách thành 2 lớp gồm dung dịch trích ( gồm dung
môi thứ và cấu tử cần tách ) và pha Raphinat (gồm dung môi đầu và một
ít cấu tử cần tách còn lại)
_Hoàn nguyên dung môi : tách cấu tử phân bó khỏi dung môi, hoàn
nguyên dung môi cho các quá trình trích ly sau
Nguyên tắc trích ly được thể hiện ở sơ đồ sau :
3
Nguyên tắc – sơ đồ nguyên tắc trích ly lỏng – lỏng
Dung dịch đầu
F = A + B
Dung môi S
Trích ly
Pha raphinat
Pha trích
Hoàn nguyên Hoàn nguyên
Dung dịch
Raphinat
Dung dịch trích
Dung môi S
4
5
6
II. Tinh chế quặng Xenotime bằng phương pháp trích ly
lỏng lỏng
1. quặng Xenotime :
_Xenotim được xuất hiện đầu tiên ở Vest-Agder, Na Uy vào năm 1832.
Công thức hoá học: YPO4
_Trong thành phần còn có Erbium, Cerium, một vài nguyên tố đất hiếm khác, Si và Th.
_Hàm lượng: Y2O3 52 – 62%,các nguyên tố khác:ThO2,UO2 5%; ZrO2 3%; SnO2, SiO2
9%.
_Nó là 1 thành phần nhỏ của đá granite , gneiss hay pegmatite nên thường tập trung cùng
monazite.
_Xenotim có thể dao động từ 0,5 đến 5% trong monazit hiện nay.
_Xenotim có nhiều ở California (USA), trong mỏ sa khoáng casiterit ở Malaysia,Indonesia
và Thái Lan; trong một số cát khoáng vật nặng Úc và Trung Quốc cũng như trong các
mỏ thiếc phù sa của Brazil ( Highley et al. 1988).
iệt Nam, Xenotime được tìm thấy ở Yên Phú ( Yên Bái). 7
2. Phân huỷ quặng bằng các phương pháp khác nhau :
Phân hủy
250 – 300
0
C
Phân hủy
250 – 300
0
C
Nung
900
o
C
Nung
900
o
C
Nung chảy
400
o
C
Nung chảy
400
o
C
Chiết, lọc rửa
Chiết, lọc rửa
Chiết, lọc rửa
Chiết, lọc rửa
Trích ly
Trích ly
Hòa tan
Hòa tan
Hòa tan
Hòa tan
H
2
SO
4
93%
H
2
O
Na
2
CO
3
H
2
O
NaOH
H
2
O
HCl
HNO
3
Xenotime
RE sunfat RE nitrat RE clorua
8
3.Tinh chế dung dịch đất hiếm bằng phương pháp trích ly lỏng – lỏng
để thu oxit đất hiếm
Dung dịch muối clorua của đất hiếm RECl
3
sẽ được tinh chế để thu oxit đất hiếm bằng 2
cách sau :
9
CÁCH 1: SƠ ĐỒ NÀY
ÁP DỤNG CHUNG,KO
RIÊNG VS QUẶNG
XENOTIM
10
_ CÁCH 2:
TỪ MUỐI CLORUA CŨNG CÓ THỂ ĐƯỢC KẾT TỦA
MUỐI CLORUA ĐẤT HIẾM GD; SM; EU VÀ Y VỚI AXIT
H
2
C
2
O
4
Ở NHIỆT ĐỘ THƯỜNG. OXALAT ĐẤT HIẾM THU
ĐƯỢC ĐƯỢC LỌC, SẤY KHÔ TRONG KHÔNG KHÍ VÀ NUNG
Ở 900
O
C TRONG 2 GIỜ, THU ĐƯỢC OXIT ĐẤT HIẾM. TIẾP
TỤC XỬ LÝ NHƯ TRÊN THU ĐƯỢC Y TINH KHIẾT HƠN
11
Tài liệu tham khảo
/>
www.galleries.com/Xenotime;
12
Cảm ơn cô và các bạn đã theo dõi
13