Kỹ thuật đo lường phòng thí nghiệm

Ths. Đoàn Chính Chung
Kỹ thuật phòng thí nghiệm
NỘI DUNG
Phần 1: Mở đầu
Phần 2: Số đo trong đo lường
Phần 3: Dụng cụ đo thể tích và tỷ trọng
Phần 4: Dụng cụ đo nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, pH
Phần 5: Một số thiết bị thông thường – Phương pháp sử dụng và hiệu chuẩn
Phần 6: Sai lệch kết quả trong thí nghiệm
MỞ ĐẦU

Giới thiệu phòng thí nghiệm

Qui chế làm việc trong phòng thí nghiệm

Tham quan các phòng thí nghiệm
PHÒNG THÍ NGHIỆM

Nắm vững các kiến thức về kỹ thuật PTN để kết quả TN thu được đáng tin cậy.

PTN:

Rộng rãi, đủ ánh sáng

Tránh nơi dễ bị ô nhiễm

Không tập trung quá đông người

Hệ thống thông gió tốt

Hệ thống ống dẫn nước


Lập kế hoạch hợp lý cho công việc của mình

Tiến hành mọi công việc một cách chính xác và cẩn thận

Cần làm việc nhanh nhưng không vội vàng

Tuân theo mọi biện pháp an toàn với chất độc, chất dễ cháy, chất nổ…
QUY CHẾ HOẠT ĐỘNG PTN
PHẦN 2: SỐ ĐO TRONG ĐO LƯỜNG

Phương pháp sử dụng cân

Cách pha chế dung dịch

Hiệu chuẩn một số dung dịch chuẩn
Phương pháp sử dụng cân
Tùy vào mức độ chính xác khi cân:

Cân thô (độ chính xác đến gam)

Cân chính xác (độ chính xác từ 1 đến 10mg)

Cân phân tích
Cân thô

Có nhiều loại: cân đòn, cân đĩa

Trước khi cân phải kiểm tra vị trí cân, độ
sạch của đĩa cân


Các vật liệu cân đặt lên dụng cụ: hộp, máng,
bình, cốc

Không làm rơi hóa chất lên cân
Cân kỹ thuật
Cân phân tích

Độ chính xác: 0,0001g

Cần cân trước trên cân kỹ thuật để biết
khối lượng gần đúng, tránh quá tải cho
cân PT
Cân phân tích
Cách pha chế dung dịch

Mỗi chất có độ tan khác nhau. Ví dụ: CaSO4 có độ tan ở nhiệt độ phòng là 0,77g/l
(dung dịch bão hòa)

Trước khi hòa tan chất rắn nên nghiền nhỏ (không áp dụng với những chất dễ hút
ẩm)

Sử dụng dung môi tinh khiết để pha chế

Dụng cụ pha chế phải được làm sạch

Các dung dịch pha chế xong cần kiểm tra lại nồng độ

Bảo quản dung dịch sau khi pha: Sử dụng các dụng cụ
thích hợp để chứa đựng các hóa chất (chai màu, chai

có chất liệu thích hợp)
Cách pha chế dung dịch
Hiệu chuẩn một số dung dịch

Ficxanal (pha chế dung dịch chuẩn)

Thuốc thử (muối, axit, baz) đã được cân
chính xác, pha chế sẵn hàm lượng trong các
ampun thủy tinh. Lượng thuốc thử này cần
thiết để pha chế 1l dung dịch nồng độ 0,1N
hoặc 0,001N

Dùng Ficxanal trong trường hợp cần pha chế
nhanh những dung dịch có nồng độ chính xác

Chuẩn độ lại dung dịch sau khi pha:

Dung dịch chuẩn độ là những dd mới pha
chế

Kiểm tra thường xuyên nồng độ của các dd
sau khi pha

Những dung dịch dễ chịu tác động của ánh
sáng
( AgNO
3
, KI…) phải chứa trong chai màu tối

Sử dụng những chất đã biết nồng độ chính

xác để chuẩn độ
Hiệu chuẩn một số dung dịch
PHẦN 3: DỤNG CỤ ĐO THỂ TÍCH VÀ TỶ TRỌNG

Dụng cụ đo thể tích

Dụng cụ, phương pháp đo tỷ trọng
Dụng cụ đo thể tích

Bình định mức

Pipet

Buret

Ống đong
Dụng cụ, phương pháp đo tỷ trọng

Tỷ trọng (tỷ khối) là tỷ số giữa khối lượng riêng của một chất với khối lượng riêng
của một chất khác ở những điều kiện xác định

Có thể xác định tỷ trọng của chất lỏng nhờ phù kế, tỷ trọng kế, cân đặc biệt…
Xác định tỷ khối bằng phù kế
Đo tỷ trọng

Khi sử dụng phù kế cần chú ý:

Không rót chất lỏng vào xilanh đến mép

Chỉ thả phù kế khỏi tay khi biết chắc chắn

phù kế có thể nổi được

Phù kế phải nằm giữa xilanh

Sau khi xác định phù kế phải được rửa sạch
Xác định tỷ khối bằng phù kế
Xác định tỷ khối bằng tỷ khối kế

Cân tỷ khối kế trống (P)

Cân tỷ khối kế có nước cất (P
2
)

Cân tỷ khối kế có chất lỏng nghiên cứu (P
1
)

Tỷ khối của chất lỏng là:
PP
PP
d
−
−
=
2
1
PHẦN 4: DỤNG CỤ ĐO NHIỆT ĐỘ, ĐỘ ẨM, ÁP
SUẤT THẨM THẤU, pH


Cách đo nhiệt độ

Cách đo độ ẩm

Cách đo áp suất

Cách đo pH của một số chất lỏng
Cách đo nhiệt độ

Dụng cụ đo nhiệt độ: nhiệt kế:

Nhiệt kế co dãn: đo sự biến thiên thể tích của vật thể khi
nhiệt độ biến thiên.

Nhiệt kế áp suất: đo sự thay đổi của áp suất theo nhiệt độ

Nhiệt kế điện

Nhiệt kế quang học

Nhiệt kế hóa học

Khi đo nhiệt độ của chất lỏng cần chú ý:

Nhúng nk vào chất lỏng sao cho nó ở vị trí giữa thành
bình, tuyệt đối không để nk chạm vào thành bình

Bầu nhiệt kế phải nhúng hoàn toàn trong chất lỏng

Giữ nk trong chất lỏng đến khi nào cột thủy ngân đứng

yên

Khi đọc số trên vạch chia của nk, mắt phải đặt ngang
hàng với thủy ngân

Sau khi đo xong để nk trở về nđ phòng và lau sạch nk
Cách đo nhiệt độ