PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
KHOA HỌC TRONG KINH DOANH
1
T R Ì N H B À Y: T H S . P H Ạ M M I N H T I Ế N
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Chương 1
2
TỔNG QUAN VỀ KHOA HỌC VÀ
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Giảng viên: ThS.Phạm Minh Tiến
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
KHOA HỌC
3
“Khoa học là toàn bộ hệ thống kiến thức mà
nhân loại đã tích luỹ được về những qui luật
trong sự phát triển của thiên nhiên, của xã hội và
tư duy, về những biện pháp tác động có kế hoạch
đến thế giới xung quanh sự nhận thức và làm
biến đổi thế giới đó nhằm phục vụ lợi ích cho
con người” Nguyễn Sinh Huy - Trần Trọng Thuỷ
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
4
Nghiên cứu khoa học là cách thức con người
tìm hiểu sự việc một cách có hệ thống.
Để hiểu biết sự việc, chúng ta có 2 cách:
- Chấp nhận
- Nghiên cứu
- Khoa học: kết hợp chấp nhận và nghiên cứu
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Phân loại nghiên cứu khoa học
5
Nghiên cứu hàn lâm
- Là các nghiên cứu nhằm mục đích mở rộng
kho tàng tri thức, trả lời cho các câu hỏi về bản
chất lý thuyết khoa học
- Xây dựng và kiểm định lý thuyết khoa học –
giải thích và dự báo các hiện tượng khoa học
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Phân loại nghiên cứu khoa học
6
Nghiên cứu ứng dụng
- Là các nghiên cứu nhằm ứng dụng các thành
tựu khoa học của ngành đó vào cuộc sống
- Kết quả nghiên cứu ứng dụng nhằm mục đích
trực tiếp hỗ trợ ra quyết định
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Đề tài nghiên cứu khoa học
7
Đề tài là một hình thức tổ chức NCKH do một người
hoặc một nhóm người thực hiện.
Đề tài: trả lời những câu hỏi mang tính học thuật, có thể
chưa để ý đến việc ứng dụng trong hoạt động thực tế
Dự án: mục đích ứng dụng, có xác định cụ thể hiệu quả
về kinh tế và xã hội
Đề án: để xin thực hiện một cơng việc
Chương trình: là một nhóm đề tài hoặc dự án được tập
hợp theo một mục đích xác định
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Các hình thức nghiên cứu khoa học
8
Các hình thức NCKH trong hệ thống giáo dục
nước ta:
Luận án Tiến sĩ
Luận văn Thạc sĩ
Luận văn tốt nghiệp Đại học
Bài tập nghiên cứu khoa học
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU K/HỌC
9
Định tính
Trong nghiên cứu hàn lâm, nghiên cứu định tính thường
đi đơi với khám phá ra lý thuyết khoa học, dự trên
nguyên tắc quy nạp
Định lượng
Nghiên cứu định lượng gắn liền với kiểm chứng lý
thuyết khoa học, dựa trên nguyên tắc suy diễn
Kết hợp định tính và định lượng:
Vừa xây dựng và kiểm định lý thuyết khoa học
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Suy luận trong nghiên cứu khoa học
10
Phương pháp suy diễn:
Phương pháp quy nạp:
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Suy diễn và quy nạp
11
Lý thuyết
Suy diễn
Tổng quát
hóa
Vấn đề
nghiên cứu
Quy nạp
Quan sát
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Giả
thuyết
Kết hợp suy diễn và quy nạp:
Phương
pháp
khoa
học
12
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Nghiên cứu hàn lâm:
phương pháp và mục đích
13
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Nghiên cứu ứng dụng:
phương pháp và mục đích
14
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
thuyết lập giả thuyết:
Nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng
15
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Thành phần của lý thuyết khoa học
16
Khả năng tổng quát hóa
Giới hạn: Giả thuyết về giá trị, thời gian và không gian
Khái niệm
nghiên cứu
Biến
quan sát
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Giả thuyết
lý thuyết
Giả thuyết
kiểm định
Khái niệm
nghiên cứu
Biến
quan sát
Quy trình xây dựng lý thuyết khoa học
? Khe hổng => câu hỏi nghiên cứu
thuyết kế nghiên cứu
Thực hiện nghiên cứu
R
Mơ hình và giả thuyết lý thuyết
Phương pháp
Lý thuyết=>xây dựng lý thuyết mới
17
Phương pháp luận
T
T
Xây dựng thang đo
Kiểm định thang đo
R
Kiểm định mơ hình, giả thuyết
Phương pháp
Lý thuyết => mơ hình, giả thuyết
18
Phương pháp luận
Quy trình kiểm định lý thuyết khoa học
? Khe hổng => câu hỏi nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu hỗn hợp
?
Khe hổng => câu hỏi nghiên cứu
Nhu cầu xây dựng lý thuyết mới
Xây dựng lý thuyết mới bằng
phương pháp định tính
Kiểm định lý thuyết đã xây dựng
bằng phương pháp định lượng
19
Quy trình nghiên cứu trong kinh doanh
20
Xác định vấn đề
Câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu
(giới hạn nghiên cứu)
Thiết kế nghiên cứu
Lý thuyết, Mơ hình, Biến số, giả thuyết,
chọn mẫu, phương pháp thu thập dữ liệu
Thu thập & phân tích dữ liệu
Thảo luận kết quả
Đề
cương
nghiên
cứu
(proposal)
Quy trình thực hiện nghiên cứu khoa học
21
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Quy trình thực hiện nghiên cứu khoa học
22
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Quy trình thực hiện nghiên cứu khoa học
23
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển
Kết luận
24
Tri thức
khơng thể có được do người khác dạy
mà chỉ có được do mình tự học lấy
(Knowledge can not be taught –
It can only be learned)
Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển