CHUYÊN ĐỀ: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ Ở CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC MẦM NON

CHUYÊN ĐỀ:
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ
Ở CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC MẦM NON
Nguyễn Thị Thu Hường
Chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo
Huyện Mỹ Lộc


NGUỒN

TÀI LIỆU

Nội dung bài giảng được xây dựng trên bài giảng
và nội dung trong Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên nâng
cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề
nghiệp cán bộ quản lý và giáo viên mầm non năm học
2019 – 2020 của PGS.TS Hoàng Thị Phương - Trường Đại học
Sư phạm Hà Nội .


MỤC TIÊU
Kiến thức
 Hiểu khái niệm “Giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN”, qui trình học
tập qua trải nghiệm và vai trò của GD theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN.
 Phân tích được các bước tổ chức hoạt động GD theo hướng trải nghiệm cho trẻ
ở trường MN.
Kĩ năng
 Có kĩ năng lập kế hoạch và tổ chức các HĐGD theo hướng trải nghiệm phù hợp
với điều kiện cơ sở GDMN ở địa phương.
 Có kĩ năng tổ chức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ trong lớp MG ghép

nhiều lứa tuổi và nhóm trẻ dân tộc ít người.
Thái độ
 Hứng thú với việc tìm tịi, nghiên cứu các phương pháp GD phù hợp với xu
hướng đổi mới GD hiện nay.
 Tích cực, sáng tạo vận dụng kiến thức, kĩ năng tổ chức HĐGD theo hướng trải
nghiệm vào thực tiễn phù hợp với điều kiện ở cơ sở GD của học viên.


NỘI DUNG
1.Giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN
1.1. Khái niệm “Giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN”
1.2.Vai trò của giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN
1.3.Quy trình học tập qua trải nghiệm của trẻ MN
2.Tổ chức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN
2.1. Khái niệm “Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải
nghiệm cho trẻ MN”
2.2.So sánh HĐGD theo hướng trải nghiệm và truyền thống
2.3.Hướng dẫn tổ chức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN
3. Tổ chức các hình thức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ
MN.
4. Tổ chức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ nhóm lớp MG
ghép và trẻ dân tộc ít người


NỘI DUNG 1: GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI
NGHIỆM CHO TRẺ MẦM NON
1. Khái niệm “Giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN”
2.Vai trò của giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN
3.Quy trình học tập qua trải nghiệm của trẻ MN

THẢO LUẬN
Học viên trao đổi theo nhóm về các vấn đề sau:
1. Thế nào là “trải nghiệm” và “giáo dục theo hướng trải nghiệm cho
trẻ mầm non”?
2. Giáo dục theo hướng trải nghiệm có vai trị gì?
3. Trẻ học tập theo hướng trải nghiệm diễn ra theo quy trình nào?


KHÁI NIỆM: GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MN

Giáo duc là một q trình tồn vẹn hình thành nhân
cách, được tổ chức một cách có mục đích và có kế
hoạch, thơng qua các hoạt động và các quan hệ
giữa người được giáo dục và nhà giáo dục nhằm
truyền đạt và chiếm lĩnh những kinh nghiệm xã
hội của loài người.
Trải nghiệm được hiểu là quá trình hoạt động, qua đó,
cá nhân được tham dự hay tiếp xúc, tương tác trực
tiếp, được chiêm nghiệm, tự lực tích lũy kiến thức,
kỹ năng, thái độ tạo thành kinh nghiệm riêng của
bản thân.


KHÁI NIỆM: GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MN

Phương thức sử dụng các hoạt
động giáo dục, trong đó giáo viên
là người thiết kế, tổ chức, hướng
dẫn các hoạt động để trẻ được tham

dự hay tiếp xúc, tương tác trực tiếp, được
chiêm nghiệm, tự lực tích lũy kiến thức, kĩ
năng, thái độ tạo thành kinh nghiệm
riêng của bản thân.


VAI TRÒ CỦA GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MN
- Trẻ

có cơ hội và năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn
- Chủ đề đa dạng và mang tính tích hợp
- Hoạt động của trẻ phong phú, hấp dẫn
- Trẻ được tiếp xúc, tương tác trực tiếp với đối tượng, tự khái
quát thành hiểu biết riêng của mình. Tính tích cực của trẻ
được phát huy ở các khâu của quá trình giáo dục
- Kinh nghiệm của trẻ được tích lũy, kiểm chứng, điều chỉnh và
phản hồi thơng qua hoạt động


QUY TRÌNH HỌC TẬP THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CỦA TRẺ MN:
GỒM 4 GIAI ĐOẠN
I/ Trải nghiệm thực tế. Trẻ được tham gia trực tiếp vào hoạt động. (Sự trải
nghiệm có chất lượng cao hay thấp phụ thuộc: mức độ tham gia của trẻ,
tình huống cụ thể, thực tế trẻ được trải nghiệm).
II/ Chia sẻ kinh nghiệm. Kinh nghiệm của trẻ cần được chia sẻ với người
khác thì mới được khắc sâu, ghi nhận, điều chỉnh, chính xác hóa và đọng
lại dấu ấn cảm xúc tốt đẹp. (Ghi nhận thông tin Hiểu nguyên nhân, mối
quan hệ  Cụ thể hóa).
III/ Rút ra kinh nghiệm. Trẻ học được kiến thức và kinh nghiệm mới, tạo ra
những hiểu biết mới.

IV/ Vận dụng kinh nghiệm. Trẻ sử dụng kinh nghiệm vào các bối cảnh hoặc
sự việc mới và kinh nghiệm cứ thế tạo ra, hiểu biết và kinh nghiệm của
trẻ ngày càng được nâng cao.
Như vậy, đây là một chuỗi logic của 4 giai đoạn. Kết quả của giai đoạn trước
là điểm khởi đầu, điểm tựa của giai đoạn sau. Kiến thức, kinh nghiệm
mới hình thành được đưa vào kiểm nghiệm trong tình huống mới và nó
lại trở thành kinh nghiệm có sẵn, kinh nghiệm cụ thể và là khởi đầu của
một chu trình trải nghiệm mới. Thời gian cần thiết để thực hiện mỗi giai
đoạn thay đổi tùy vào đặc điểm nhận thức, kinh nghiệm của trẻ các lứa
tuổi và đối với mỗi trẻ.


NỘI DUNG 2. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM
CHO TRẺ MẦM NON
1. Khái niệm “Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải
nghiệm cho trẻ MN”
2. So sánh HĐGD theo hướng trải nghiệm và truyền thống
3. Hướng dẫn tổ chức HĐGD theo hướng trải nghiệm cho trẻ MN


THẢO LUẬN
Học viên trao đổi theo nhóm về các vấn đề sau:
1. Việc tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho
trẻ mầm non có điểm gì khác biệt so với việc tổ chức hoạt
động giáo dục truyền thống?
2. Hãy xác định các bước cần thực hiện khi tổ chức hoạt động
giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ mầm non? Liên hệ
với thực tiễn tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non của
bản thân.

4. Những khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục
theo hướng trải nghiệm ở các cơ sở giáo dục mầm non hiện
nay?


NỘI DUNG 2. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM
CHO TRẺ MẦM NON
1. Khái niệm: Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng
trải nghiệm cho trẻ mầm non

Quá trình tác động có hệ thống của nhà giáo
dục trong việc tổ chức kinh nghiệm học tập
của trẻ thông qua các họat động thực tiễn để
trẻ tự mình chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng, thái
độ tạo thành năng lực thực tiễn.


2. SO SÁNH HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG
VÀ GIÁO DỤC THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ MN
Nội dung
so sánh

Giáo dục truyền thống

Giáo dục qua trải nghiệm

1. Cách tiếp cận

Học  Thực hành (vận dụng)

Khám phá  Học (kinh nghiệm)

2. Vị trí trẻ

Bị động, bị áp đặt hơn tự chủ

Chủ động, tích cực, sáng tạo

3. Vị trí giáo viên Giữ vai trị chính

Giúp đỡ, tạo điều kiện cho trẻ

4. Mục tiêu

Coi trọng kiến thức, hạn chế kĩ
năng, thái độ

Phối hợp kiến thức, kĩ năng, thái độ để
giải quyết vấn đề thực tế

5. Nội dung

Theo chủ đề (giáo viên lựa
chọn và ấn định trước)

Theo chủ đề (trẻ được tham gia; có thể
thay đổi)

6. Phương pháp

Các phương pháp truyền thống
(trực quan, dùng lời chiếm ưu
thế)

Các phương pháp tích cực (khám phá
trải nghiệm chiếm ưu thế)


MƠ HÌNH TỔ CHỨC HĐGD THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO
TRẺ MN

[1] Hoàng Thị Phương (chủ biên) và các tác giả khác (2018), Tổ chức hoạt động giáo dục
theo hướng trải nghiệm cho trẻ mầm non, Nxb Đại học Sư phạm, HN.


3. TỔ CHỨC HĐGD THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM
CHO TRẺ MN
3.1. Lựa chọn chủ đề/đề tài
3.2. Xác định mục tiêu hoạt động
3.3. Xác định nội dung hoạt động
3.4. Chuẩn bị môi trường hoạt động
3.5. Tổ chức các hoạt động theo quy trình trải
nghiệm cho trẻ gồm 4 bước:
Bước 1: Trải nghiệm thực tế
Bước 2: Chia sẻ kinh nghiệm
Bước 3: Đúc kết kinh nghiệm
Bước 4: Vận dụng kinh nghiệm

3.1. LỰA CHỌN CHỦ ĐỀ
Mỗi hoạt động giáo dục phải có chủ đề cụ thể gần gũi, gây
ấn tượng cho trẻ và phù hợp với hình thức hoạt động giáo
dục (học, chơi, lao động, tham quan, lễ hội...)
 Chủ đề hoạt động xuất phát từ chủ đề chính/ hoặc sự kiện
xã hội diễn ra trong thời điểm cụ thể.
 Chủ đề hoạt động phù hợp với lứa tuổi (cần giới thiệu cho
trẻ tên chủ đề trải nghiệm)



3.2. XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU
Xác định các mục tiêu: kiến thức, kĩ năng, thái độ cần cho việc giải
quyết các vấn đề trong tình huống cụ thể của quá trình giáo dục.
Ví dụ: Chủ đề “Nước”, đề tài: “Chìm- nổi” (trẻ 3-4 tuổi)
 Kiến thức:
-Trẻ biết tên gọi, đặc điểm của nước và một số đồ vật gần gũi xung quanh;
-Trẻ biết một số vật cho vào nước sẽ nổi hoặc chìm (thấy-khơng thấy) trên
mặt nước.
 Kỹ năng:
-Trẻ phân biệt được một số vật gần gũi xung quanh;
-Trẻ thực hiện được thao tác đặt một vật nhẹ nhàng trên mặt nước;
-Trẻ làm các vật nổi trên nước di chuyển bằng các cách khác nhau;
-Trẻ trả lời được câu hỏi về hiện tượng xảy ra.
 Thái độ:
-Trẻ hứng thú chơi với nước, với các vật liệu thí nghiệm;
-Trẻ vui vẻ, thoải mái trong suốt quá trình trải nghiệm.

3.3. XÁC ĐỊNH NỘI DUNG
Nội dung là các hoạt động cụ thể mà trẻ có thể thực hiện trong
q trình trải nghiệm, đảm bảo cho trẻ lĩnh hội được kiến thức, kĩ
năng, hình thành thái độ cần thiết.
 Ví dụ: Các hoạt động của trẻ ở đề tài “Chìm-nổi” (3-4 tuổi):
-Quan sát hiện tượng (xem video, xem giáo viên thực hiện)
-Thực hiện thí nghiệm khám phá vật chìm-nổi (thả vật vào nước, làm
vật di chuyển trên mặt nước)
-Tham gia trò chơi củng cố kiến thức, kĩ năng về hiện tượng (vận
động, học tập)
-Tham gia đàm thoại chia sẻ hiểu biết, cảm xúc và đúc kết kinh
nghiệm (nói đã làm gì? làm thế nào? Có thích khơng?...)
-Tham gia hoạt động cần sử dụng kinh nghiệm đã lĩnh hội được (sử
dụng nước trong sinh hoạt, hoạt động nghệ thuật...)



3.4. CHUẨN BỊ MÔI TRƯỜNG HOẠT ĐỘNG
Cần thực hiện các nguyên tắc, yêu cầu chung về lựa chọn
địa điểm, tạo khơng gian, lựa chọn và bố trí đồ dùng, đồ
chơi, vật liệu, trang trí mơi trường… Ngồi ra, cần coi
trọng các u cầu sau:
- Hình thành thái độ, thói quen tự phục vụ bản thân và có
trách nhiệm với nhiệm vụ được giao.
- Cần có đủ các phương tiện để trẻ hoạt động nhóm, cá nhân
dực trên: số lượng hoạt động, trình tự diễn ra nội dung hoạt
động; số trẻ và số nhóm trẻ; số tài liệu, dụng cụ, vật liệu
được bố trí trước, trong q trình hoạt động.
- Ưu tiên lựa chọn vật việu, phế liệu đảm bảo trẻ có cơ hội

rèn luyện các kỹ năng để tạo ra sản phẩm. Bước đầu cần cho
trẻ làm quen với các thiết bị đo lường điện tử (kính lúp, ống
nhịm, nhiệt kế, la bàn, đồng hồ bấm giây…và robot).


3.4. CHUẨN BỊ MÔI TRƯỜNG HOẠT ĐỘNG (TIẾP THEO)
- Cần có sơ đồ bố trí mơi trường trải nghiệm để trẻ dễ định
hướng nội dung các hoạt động theo trình tự, vị trí diễn ra
hoạt động. Có thể cho trẻ xem sơ đồ trước khi diễn ra hoạt
động… Có thể thiết kế các chỉ dẫn, quy trình khám phá…
nhằm giảm đến tối thiểu sự trợ giúp trực tiếp của giáo viên.
- Tổ chức mọi hoạt động giáo dục đều theo hướng trải
nghiệm. Cần coi trọng chất lượng các trải nghiệm hơn là
hình thức, phơ trương, tốn kém thời gian, kinh phí.


3.5.TIẾN HÀNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THEO
QUY TRÌNH TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ
a. Tổ chức hoạt động trải nghiệm thực tế
Nhiệm vụ của giáo viên: Tổ chức hoạt động trải nghiệm thực tế cho
trẻ
Phần mở đầu: Kích thích hứng thú cho trẻ thông qua việc
định hướng cho trẻ vào chủ đề/đề tài trải nghiệm; giới
thiệu những người tham gia; nội dung, vị trí, thời gian
tiến hành hoạt động.
Phần trọng tâm: Gồm
- Quan sát hành vi, hoạt động của trẻ:
- Định hướng tác động đến trẻ một cách phù hợp.
- Cung cấp mẫu hành vi cho trẻ

NỘI DUNG QUAN SÁT TRẺ
Tiêu chí

Các chỉ báo

1.Lựa chọn hoạt động

-Chủ động lựa chọn
-Chọn theo bạn
-Không biết lựa chọn

2.Tiến hành hoạt động

-Hoạt động tích cực
-Ngừng hoạt động
-Chuyển đổi hoạt động

3. Sử dụng dụng cụ

-Sử dụng đúng chức năng
-Phối hợp nhiều dụng cụ
-Làm hư hỏng dụng cụ
-Khơng có dụng cụ

Lần 1 Lần 2 Lần 3