Du lịch sinh thái tại các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên việt nam tiềm năng, thách thức và giải pháp

7/21/2018

Du lịch sinh thái tại các Vườn
quốc gia và Khu bảo tồn thiên
nhiên Việt Nam: Tiềm năng, thách
thức và giải pháp
Lê Văn Lanh (Phó Chủ tịch Thường trực)
Bùi Xuân Trường (Tổng thư ký)
Hiệp hội Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên
Việt Nam (VNPPA)

Nội dung trình bày
Du lịch sinh thái (DLST) là gì?
Hệ thống VQG/KBTTN của Việt Nam và
tiềm năng phát triển DLST.
Hiện trạng phát triển DLST tại các
VQG/KBTTN.
Khó khăn và tồn tại.
Khuyến nghị và giải pháp.
Tài liệu tham khảo.

1


7/21/2018

Khái niệm Du lịch sinh thái (DLST)
Du lịch sinh thái (DLST) là loại hình du lịch dựa vào
thiên nhiên với các tiêu chí:
 (i) Là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa bản
địa, thường được triển khai tại nơi thiên nhiên cịn hoang

sơ;
 (ii) Có hoạt động giáo dục môi trường và diễn giải môi
trường;
 (iii) Có hoạt động giảm thiểu tác động đến tài nguyên và
văn hóa;
 (iv) Có hỗ trợ cho hoạt động bảo tồn;
 (v) Có mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương.
(UNEP, 2002)

Hệ thống KBTTN của Việt Nam
 Hệ thống Khu BTTN Việt Nam
bao gồm: Hệ thống các khu
rừng đặc dụng, Các Khu Bảo
tồn đất ngập nước, Các khu
bảo tồn biển.
 Theo quy hoạch hệ thống
Rừng đặc dụng đến năm 2020
có 176 Khu ( bao gồm 34
Vườn quốc gia; 58 Khu Dự trữ
thiên nhiên; 14 Khu bảo tồn
loài – sinh cảnh; 61 Khu bảo
vệ cảnh quan; 9 Khu rừng
nghiên cứu – thực nghiệm).
 Phân bố: 52/63 tỉnh, thành
phố.
 Diện tích: 2.4 triệu ha
(TCLN 2018)

2

7/21/2018

Tiềm năng phát triển DLST tại các VQG/KBTTN
 Tài nguyên du lịch tự nhiên: đa dạng sinh học cao, với nhiều

loài động thực vật hoang dã quý hiếm và đặc hữu, nhiều hệ sinh thái
đặc thù và nhiều cảnh quan đẹp.

 Tiềm năng phát triển các sản phẩm DLST đặc thù:
-

Tour xem chim (Xuân Thủy, Tràm Chim, U Minh Thượng, Mũi Cà
Mau...)

-

Tour xem thú (Cát Tiên, Phong Nha Kẻ Bàng, Vân Long...)

-

Tour xem rùa đẻ, lặn xem san hô (Côn Đảo, Núi Chúa, Vịnh Nha
Trang...)

-

Tour xem bướm và côn trùng (Tam Đảo, Cúc Phương)

-

Tour tham quan các loài đặc hữu quỹ hiếm: xem hoa đỗ quyên,
phong lan (Bạch Mã, Cát Tiên, Hoàng Liên...)

Ảnh: Vườn quốc gia Xuân Thuỷ

3


7/21/2018

Ảnh: Vườn quốc gia Xuân Thuỷ

4


7/21/2018

5


7/21/2018

Quan sát một số loài thú

6


7/21/2018

7

7/21/2018

Tiềm năng phát triển DLST tại các
VQG/KBTTN (tiếp)

Tiềm năng phát triển các sản phẩm DLST
đặc thù:
- Tour tham quan các hệ sinh thái: Hệ sinh thái
rạn san hô, hệ sinh thái đất ngập nước, hệ
sinh thái rừng ngập mặn ở VQG Xuân Thủy,
U Minh Thượng, U Minh Hạ.

8


7/21/2018

Khám phá các hệ sinh thái

9


7/21/2018

Tiềm năng phát triển DLST tại các
VQG/KBTTN
 Tài nguyên du lịch nhân văn: Các di tích lịch sử, văn hóa
bản địa của cộng đồng địa phương.

 Tiềm năng phát triển các sản phẩm DLST đặc thù:
-Các sản phẩm du lịch khám phá văn hóa bản địa của người dân tộc
thiểu số: Sa Pa (Hồng Liên), Bản Pác Ngịi (BaSaBể),
Bản
(Cúc
Pa - Ảnh:
ĐàiKhanh
TH Lào Cai
Phương), bản A Đon (Bạch Mã), xã Tà Lài và xã Đăk Lua (Cát Tiên)...
- Homestay và trải nghiệm cuộc sống của người dân địa phương: Hoàng
Liên, Xuân Thủy, Phong Nha – Kẻ Bàng…

10


7/21/2018

21

22

11


7/21/2018

23

24

12


7/21/2018

25

26

13


7/21/2018

27

Hiện trạng phát triển DLST tại các
VQG/KBTTN
 Có 61/167 KBT đã tổ chức kinh doanh hoạt động du lịch sinh
thái: bao gồm 25/34 VQG và 36/133 BTTN.
 Tổ chức hoạt động DLST theo 3 hình thức:
(i) Tự tổ chức (56 khu);
(ii) Liên doanh, liên kết (11 khu); và
(iii) Cho thuê môi trường rừng (13 khu).
 Số lượng du khách: các VQG/KBTTN năm 2016 đã đón tiếp
trên 2 triệu lượt khách, tăng 178% so với năm 2015.
 Tổng doanh thu từ hoạt động du lịch của các VQG/KBTTN đạt
trên 114 tỷ đồng, tăng 48% so với năm 2015.
 Nộp ngân sách nhà nước 32 tỷ đồng và trích cho hoạt động
bảo tồn thiên nhiên 9 tỷ đồng.

(TCLN, 2017)

14


7/21/2018

Tồn tại trong việc phát triển DLST tại các
VQG/KBTTN
 Thiếu quy hoạch và kế hoạch:
- 56/61 VQG/KBTTN tổ chức kinh doanh hoạt động DLST khi
chưa có Đề án phát triển DLST.
- 60/61 khu chưa có dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền
phê duyệt theo quy định.
(TCLM, 2017)
 Sản phẩm DLST chưa đa dạng và thu hút du khách.
 cơ sở hạ tầng (nhà nghỉ, đường xá và dịch vụ) còn nghèo
nàn.
 Chất lượng dịch vụ chưa cao và chuyên nghiệp.
 Lợi ích mang lại cho hoạt động bảo tồn và cộng đồng còn
hạn chế.
 Tác động tiêu cực đến thiên nhiên.
(WWF, 2012)

Nguyên nhân
 Thiếu quy hoạch.
 Thiếu các quy định chi tiết về hoạt động DLST tại các
VQG/KBTTN.
 Thiếu hướng dẫn cụ thể để tổ chức kinh doanh hoạt
động DLST.

 Nguồn vốn đầu tư của nhà nước và các nguồn tài trợ
còn hạn chế.
 Cán bộ du lịch của các VQG cịn thiếu và yếu về chun
mơn nghiệp vụ.
 Nguyên nhân khách quan: điều kiện giao thông đi lại
cịn khó khăn, số lượng du khách DLST đích thực cịn
ít...

15


7/21/2018

Đề xuất – Giải pháp
 Hoàn thiện các cơ chế, chính sách phát triển DLST: Định giá mơi
trường rừng, sử dụng nguồn thu, chính sách góp vốn, tiêu chí đánh
giá DLST… (Trần Thế Liên, 2011)
 Đầu tư cơ sở hạ tầng cơ bản để phục vụ cho hoạt động DLST: Trung
tâm du khách, nhà nghỉ sinh thái và các công trình phụ trợ.
 Nâng cao nghiệp vụ du lịch của các VQG/KBTTN để nâng cao chất
lượng dịch vụ và đáp ứng nhu cầu chính đáng của các du khách.
 Phát triển các sản phẩm DLST đặc thù.
 Tăng cường công tác marketing và quảng bá du lịch.
 Quy hoạch phát triển du lịch cho hệ thống các VQG/KBTTN
 Áp dụng các công nghệ xanh và giải pháp giảm thiểu tác động của
hoạt động du lịch đến tài nguyên thiên nhiên

 Hoàn thiện các nội quy và quy định nghiêm ngặt trong hoạt động
DLST.

16


7/21/2018

17


7/21/2018

HỘI THẢO
Quy hoạch phát triển du lịch bền vững khu vực VQG Phong Nha - Kẻ Bàng
TP. Đồng Hới, 18/11/2009

QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
KHU VỰC VƯỜN QUỐC GIA PHONG NHA - KẺ BÀNG
THỜI KỲ 2010 - 2020

18


7/21/2018

VNAT

Phân chia các vùng du lịch

VNAT

Phát triển các tuyến du

lịch

19


7/21/2018

VNAT

Phát triển tuyến,
điểm du lịch khu
trung tâm

20


7/21/2018

21


7/21/2018

XIN CẢM ƠN!

Tài liệu tham khảo


AppletonMichael R, Trần Chí Trung& Vu Minh Hoa 2012, Đánh giá nhu cầu nâng cao năng lực tại các Khu bảo tồn
thiên nhiên Việt Nam, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) Và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD),

Hà Nội.



Bùi Xuân Trường, 2012, Đánh giá tiềm năng và nhu cầu đầu tư du lịch sinh thái tại Việt Nam, Quỹ Quốc tế Bảo vệ
thiên nhiên (WWF), Hà Nội.



Bùi Xuân Trường, Lê Văn Lanh, Trần Nho Đạt, 2013, Tổng hợp tài liệu và đánh giá về hiện trạng du lịch sinh thái tại
các Khu rừng dặc dụng Việt Nam, Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (MARD), Hà Nội.



Lê Văn Lanh và Bùi Xuân Trường, 2011, “Hiện trạng và những giải pháp cho phát triển Du lịch sinh thái tại Việt
Nam” trong Kỷ yếu Hội thảo “Hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy hoạt động du lịch sinh thái gắn với công
tác bảo tồn tại các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam”, Tổ chức Lương thực thế giới (FAO) và
Hiệp hội Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam, Hà Nội.



Tổng cục Lâm nghiệp, 2017, Báo cáo Kết quả kiểm tra hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái tại các Vườn
quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hà Nội.



Trần Thế Liên, 2011, “Đề xuất cơ chế chính sách phát triển Du lịch sinh thái tại các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn
thiên nhiên Việt Nam” trong Kỷ yếu Hội thảo “Hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy hoạt động du lịch sinh thái
gắn với công tác bảo tồn tại các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam”, Tổ chức Lương thực thế
giới (FAO) và Hiệp hội Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam, Hà Nội.



UNEP, 2002, Du lịch sinh thái là gì?, Chương trình Mơi trường Liên hợp quốc (UNEP),
< />


VNPPA, 2011, Đánh giá hiện trạng phát triển Du lịch sinh thái tại các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt
Nam, Hiệp hội các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam (VNPPA), Hà Nội.



Vụ Quản lý Rừng đặc dụng và Phòng hộ, 2017, Báo cáo Kết quả công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên
năm 2016 và kế hoạch triển khai công tác năm 2017 các Vườn quốc gia và Khu bảo tồn thiên nhiên, Bộ Nông
Nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hà Nội.

22