BÁO CÁO MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1

UBND HUYỆN PHÚ VANG
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TH SỐ 2 VINH THANH
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Vinh Thanh, ngày 15 tháng 11 năm 2020
BÁO CÁO
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
TRƯỜNG TIỂU HỌC SỐ 2 VINH THANH
1. Lý do trình bày biện pháp.
Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc tiểu học, học sinh
phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Nếu học sinh viết đúng, đẹp, rõ ràng,
đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện để ghi chép bài học tốt, nhờ vậy
mà kết quả học tập tốt hơn, ngược lại viết xấu sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất
lượng học tập của các em. Ngày nay, chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm.
Nhiều thế hệ thầy cô giáo đã trăn trở, góp cơng, góp sức tìm hiểu và đưa ra nhiều
phương pháp dạy học chữ viết. Tuy vậy, nhiều học sinh vẫn viết sai, viết xấu, viết
chậm, điều đó ảnh hưởng khơng nhỏ tới các mơn học khác. Ngồi ra luyện viết cịn
góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt
như: Tính cẩn thận bền bỉ, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ bởi người xưa nói: “Nét
chữ, nết người”.
Trong năm học 2020- 2021, cả nước đã tiến hành triển khai chương trình
GDPT 2018, cải cách giáo dục để tìm ra những biện pháp mới, những phương pháp
tối ưu nhằm nâng cao chất lượng dạy học, theo kịp quá trình phát triển của xã hội.
Đặc biệt ở học sinh lớp 1, đây là năm học đầu tiên các em học sinh được tiếp cận
với sách bộ sách giáo khoa mới. Môn Tiếng Việt - trong đó có hoạt động tập viết
đóng một vai trị rất quan trọng, góp phần đào tạo nên những con người phát triển
toàn diện cả về phẩm chất và năng lực đáp ứng được những yêu cầu của thời đại.
Qua khảo sát tình hình thưc tế lớp học đang chủ nhiệm, tôi thấy việc luyện
viết cho các em cịn nhiều khó khăn. Việc học đọc, học viết với các em là hoàn toàn
mới lạ, bởi ở Mầm non, hoạt động chính của các em là vui chơi. Hơn nữa khả năng

tập trung chú ý của các em chưa cao, thời gian tập trung học tập vẫn còn nhiều hạn
chế, khi viết các em dễ mỏi, mệt, nhanh chán nản. Bố mẹ các em hầu hết làm nông,
ngư sơng cơng việc bận rộn, ít có thời gian quan tâm giúp đỡ các em trong việc học
hành. Chính vì vậy, tôi luôn mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện
cho học sinh khơng chỉ trú trọng đến việc truyền thụ đầy đủ những tri thức, mà
chúng ta còn phải quan tâm đến việc rèn chữ viết cho học sinh.


Thấy được tầm quan trọng của việc rèn chữ, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, nghiên
cứu: Một số biện pháp luyện chữ viết cho học sinh lớp 1
2. Nội dung các biện pháp.
Để giúp các em học sinh có được kĩ năng viết đúng, viết đẹp tôi đã thực hiện
một số biện pháp như sau:
Biện pháp 1: Tạo hứng thú tập viết cho học sinh
Tạo hứng thú là điều hết sức quan trọng, có hứng thú thì các em sẽ hồn thành
cơng việc một cách tự nguyện, với niềm say mê, cuối cùng sẽ thu được kết quả tốt.
Học môn Tập viết cũng vậy, tạo hứng thú cho học sinh, làm cho các em u thích
rèn chữ viết. Từ đó, các em say mê và quyết tâm rèn chữ viết đẹp.
Để tạo hứng thú cho học sinh trước hết tôi cố gắng tạo khơng khí thoải mái,
vui vẻ trong giờ học tập viết, tôi thường kể cho các em nghe một số tấm gương
luyện chữ viết của những danh nhân ngày xưa là Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu,
hay những bài đọc về tính kiên trì là: Có cơng mài sắt, có ngày nên kim,…Thực tế
hơn là tơi nêu và cho học sinh xem vở, bài viết của các học sinh viết chữ đẹp ở các
khối lớp đạt cấp trường, cấp huyện để tạo hứng thú cho các em. Ngoài ra việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào dạy tập viết như cho các em xem chữ mẫu, video
hướng dẫn luyện viết qua màn hình sẽ giúp các em quan sát được rõ ràng hơn, các
em sẽ hứng thú, phấn khởi hơn trong giờ tập viết.
Biện pháp 2: Chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy - học.
Việc chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất và các thiết bị dạy học học của nhà
trường, giáo viên và học sinh là một khâu quan trọng trong quá trình dạy - học

luyện viết:
* Về phía giáo viên và nhà trường:
- Phịng học: Có hệ thống cửa sổ thống mát, đảm bảo đầy đủ ánh sáng cho
các em học viết vào những ngày trời mưa, trời tối khơng có ánh sáng mặt trời; có
đầy đủ quạt để các em khơng bị nóng vào mùa hè ra mồ hơi làm bẩn vở.
- Bảng lớp: Là phương tiện rất cần thiết của giáo viên. Việc trình bày bảng là
bài mẫu để học sinh noi theo. Bảng lớp được treo ở độ cao vừa phải ngang tầm với
đầu học sinh ngồi học, chống lóa, có dịng kẻ phù hợp phục vụ cho giáo viên và học
sinh luyện viết và được vệ sinh sạch sẽ hằng ngày.
- Bàn ghế học sinh: Đầy đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng; kích thước
bàn ghế phải phù hợp với độ cao trung bình của học sinh lớp 1. Trung bình 2 học
sinh/1 bàn.
- Chữ mẫu chuẩn, video hướng dẫn viết.
- Bộ đồ dùng dạy Tiếng Việt


- Ti vi phục vụ trình chiếu.
* Về phía học sinh và phụ huynh
- Bảng con, phấn, giẻ lau:
Yêu cầu học sinh dùng bảng hai mặt có dịng kẻ ơ li. Phấn Mic trắng có chất
liệu tốt, khơng dùng phấn cứng quá hoặc kém chất lượng. Giẻ lau bằng xốp, độ dày
thích hợp và ln sạch.
- Vở tập viết, bút: Vở Tập viết phải đúng quy định, có đủ bìa nhãn và sạch sẽ,
bút chì phải gọn nét, khơng q ngắn, khơng q tù.
- Bìa kê tay: giúp giữ vở sạch sẽ và khơng bị quăn góc vở.
- Bộ đồ dùng học Tiếng Việt.
Biện pháp 3: Dạy học sinh có cách cầm bút đúng và ngồi học đúng tư thế
*Tư thế ngồi viết:
Để học sinh có thể tránh được một số bệnh học đường trong trường học như:
bệnh cong vẹo cột sống, bệnh cận thị… thì giáo viên phải luyện cho học sinh có

được một tư thế ngồi viết thật đúng, thật thoải mái. Tôi đã hướng dẫn và làm mẫu
cho các em về tư thế ngồi đúng, trước mỗi bài tập viết, tôi đều cho các em nhắc lại
như sau:
- Lưng thẳng, khơng tì ngực vào bàn.
- Đầu hơi cúi, mắt cách vở gần 2 gang tay.
- Tay phải cầm bút, tay trái tì nhẹ lên mép vở để giữ.
- Hai vai ngang bằng.
- Hai chân để song song vng góc với mặt đất, thoải mái..
*Cách cầm bút:
- Cầm bút bằng ba đầu ngón tay: ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa.
- Khi viết dùng ba ngón tay di chuyển bút từ trái sang phải, cán bút nghiêng về
bên phải, cổ tay, khuỷu tay và cánh tay cử động mềm mại, thoải mái.
- Nên viết bằng tay phải.
Biện pháp 4: Dạy cho học sinh có kỹ thuật viết đúng, viết đẹp.
* Dạy học sinh viết đúng, viết đẹp thành thạo các nét cơ bản:
Trước tiên tôi hướng dẫn học sinh nắm được các thuật ngữ đường kẻ: “Đường
kẻ ngang 1, ngang 2, ngang 3; ngang 4, ngang 5. Ô li 1, ô li 2…ô li 4. Đường kẻ
ngang trên, ngang dưới của một ô li. Đường kẻ dọc 1, đường kẻ dọc 2, … đường kẻ
dọc 5” trong vở ô li, vở Tập viết, trên bảng con, bảng lớp.
Tiếp theo tôi hướng dẫn cho học sinh nắm chắc và viết tốt các nét cơ bản của
chữ: Gồm 14 nét cơ bản: Nét ngang, nét thẳng, nét xiên phải, nét xiên trái, nét móc


xi, nét móc ngược, nét móc 2 đầu, nét cong hở phải, nét cong hở trái, nét cong
kín, nét khuyết trên, nét khuyết dưới, nét thắt, nét hất.
Việc nắm chắc các cách viết đúng, viết đẹp, thành thạo các nét cơ bản sẽ nắm
được cấu tạo của từng chữ cái giúp cho việc nối các chữ cái được dễ dàng hơn.
Sau đó tơi dạy học sinh cách xác định toạ độ của điểm đặt bút và điểm dừng
bút phải dựa trên khung chữ làm chuẩn. Hướng dẫn học sinh hiểu điểm đặt bút là
điểm bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái hay một chữ

Ví dụ: Khi hướng dẫn viết chữ “ h ”, tôi đã hướng dẫn như sau:
- Cấu tạo: chữ “ h ” gồm 2 nét là nét khuyết trên và nét móc hai đầu. Cách
viết: Đặt bút trên đường kẻ 2, viết nét khuyết trên ( đầu bút chạm vào đường kẻ 6)
đến gần đường kẻ 2 thì viết nét móc 2 đầu ( phía phải ), dừng bút ở đường kẻ 2.
Để chữ viết không bị rời rạc, đứt nét tôi nhấn mạnh hơn chỗ nối nét, nhắc các
em viết đều nét, liền mạch đúng kĩ thuật.
*Dạy cách rê bút: Là nhấc nhẹ đầu bút nhưng vẫn chạm vào mặt giấy theo
đường nét viết trước hoặc tạo ra việt mờ để sau đó có nét viết khác đè lên.
*Dạy cách lia bút: Là dịch chuyển đầu bút từ điểm dừng này sang điểm đặt
bút khác, không chạm vào mặt giấy. Khi lia bút, ta phải nhấc bút lên để đưa nhanh
sang điểm khác, tạo một khoảng cách nhất định giữa đầu bút và mặt giấy.
Ở các bài Tập viết chữ cái tôi hướng dẫn các em rất kĩ về độ cao từng con chữ.
Đến bài ôn tập các chữ cái tôi đã củng cố về độ cao các chữ cái theo nhóm để giúp
các em củng cố về độ cao các chữ và khắc sâu hơn, nhớ chắc chắn hơn. Cụ thể là:
+ Cao 2 đơn vị: Chữ a, ă, â, c, o, ô, ơ, e, ê, m, n, u, ư, v, x.
+ Cao 2,5 đơn vị: Chữ s, r
+ Cao 3 đơn vị: Chữ t.
+ Cao 4 đơn vị: Chữ d, đ, q, p.
+ Cao 5 đơn vị: Chữ b, h, l, k, g, y.
Ngồi ra tơi thường nhắc nhở học sinh viết đúng khoảng cách giữa các tiếng
có khoảng cách là 1 con chữ o. Nhắc học sinh giữ vở sạch đẹp, viết nắn nót, khi
viết sai dùng tẩy để xóa nhẹ nhàng, tránh làm rách vở.
Biện pháp 5: Chấm, chữa bài để nhận dạng lỗi sai phổ biến của học sinh.
Đây là biện pháp tôi tâm đắc và chú trọng nhất. Chấm, chữa bài cho học sinh
giúp các em nhận thức được ưu điểm của mình để phát huy, thấy rõ những thiếu sót
để kịp thời sửa chữa. Vì vậy, khi học sinh viết xong bài, tôi cho học sinh nhận xét
bài viết của mình và của bạn để các em so sánh. Sau đó tơi chấm bài của một số
em, nhận xét cụ thể từng nét, từng chữ, nếu chữ nào các em viết chưa đúng, tôi cho
các em viết lại chữ đó, rồi qua các bài viết tơi thường tìm ra những lỗi sai phổ biến

mà cả lớp thường hay vi phạm như: viết chữ o quá to hoặc quá hẹp, viết sai điểm
giao nhau của nét khuyết trên, chữ viết cong vẹo, đặt sai dấu thanh... tơi sẽ tìm cách
khắc phục, lưu ý và hướng dẫn lại cho cả lớp, sau đó cho các em viết lại các lỗi sai
đó, tuyên dương những bài viết đúng, đẹp, trình bày sạch để cả lớp học tập.
Ví dụ: Để giúp học sinh viết đúng điểm giao nhau của các nét khuyết, tôi hướng
dẫn các em chấm một chấm nhỏ vào sát đường kẻ dọc, trên dòng kẻ ngang 2 và rèn
cho học sin luôn đưa bút từ điểm bắt đầu qua đúng chỗ chấm rồi mới đưa lên tiếp
viết nét khuyết trên có độ rộng bằng một li.
Khi chấm bài, tôi không chỉ chú ý đến việc chữa lỗi cho học sinh mà còn kết
hợp nhận xét, chỉ bảo, khích lệ, động viên cho các em tự tin vào bản thân khi viết
bài và nhận ra những lỗi sai cần khắc phục. Kịp thời động viên, khích lệ những học
sinh có chữ viết tiến bộ. Dù các em có sự tiến bộ nhỏ nhất cũng có tuyên dương để
các em thích thú và cố gắng hơn..
Biện pháp 6: Tự học, tự bồi dưỡng để trang bị kiến thức, kĩ năng về chữ viết.
Để hướng dẫn HS viết đúng, viết đẹp thì điều kiện đầu tiên cần có là chữ viết
của GV cũng cần đúng và đẹp. Việc nắm chắc các mẫu chữ hiện hành theo chuẩn
của Bộ Giáo dục và Đào tạo và việc viết tốt mẫu chữ quy định là một yêu cầu cần
thiết không thể thiếu được đối với người giáo viên Tiểu học. Có nắm chắc các mẫu
chữ thì giáo viên mới viết đúng và đẹp theo chuẩn được từ đó mới hướng được dẫn
học sinh viết đúng và đẹp. Tôi thường xuyên học tập, rèn luyện chữ viết của mình:
Viết bảng, viết vở, tham khảo và học hỏi các mẫu chữ đẹp để làm giàu thêm vốn
hiểu biết, hoàn thiện chữ viết của bản thân.
Việc viết mẫu của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học
sinh nắm bắt được quy trình từng nét của chữ cái. Do vậy khi viết mẫu cho học sinh
tôi viết chậm lại đủ để cho học sinh quan sát, vừa viết vừa kết hợp nhịp nhàng với
giảng giải, phân tích. Đồng thời tư thế đứng viết của giáo viên cũng phải hợp lý để
học sinh quan sát được tay của cô khi viết và theo dõi được cả quy trình viết chữ.
Khi hướng dẫn viết mẫu trên bảng lớp lời nói của giáo viên phải nhẹ nhàng, gần
gũi, chuẩn mực và dễ hiểu. Hướng dẫn tỉ mỉ cách viết từng con chữ, nét nối chính

xác theo đúng quy định cho học sinh.
Ngồi ra, bản thân tơi cịn thường xun luyện học hỏi kinh nghiệm từ đồng
nghiệp bằng cách dự giờ, tham gia các buổi tư vấn, rút kinh nghiệm của các đồng
nghiệp. Và đặc biệt, tơi cịn học hỏi thơng qua HS, tơi nhìn thấy những điểm HS
làm để soi và bản thân mình: HS viết đúng, viết đẹp tức là tơi đã hướng dẫn tốt thì
tơi sẽ phát huy; HS làm chưa được chỗ nào thì tơi sẽ sửa chữa, khắc phục để bản
thân và HS cùng tiến bộ.


Biện pháp 7: Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh.
Hơn bất cứ môn học ở các lớp nào khác, hằng ngày ở học sinh lớp một, các
em đều cần viết tập thêm ở nhà để củng cố thêm bài viết ở lớp. Vì thời gian nhà
rộng rãi hơn ở lớp. Để cho việc phối hợp được chặt chẽ hơn ngay từ đầu năm học,
tôi đã tổ chức họp phụ huynh và thống nhất phụ huynh hỗ trợ luyện viết thêm ở nhà
như sau:
Tôi đề nghị phụ huynh bố trí góc học tập, thuận tiện cho việc luyện viết ở nhà
tránh sử dụng mặt giường, ghế ngồi để kê bài viết, sắp xếp cho các em tập viết giờ
giấc quy định, có thời khố biểu học tập ở nhà. Thời gian luyện viết mỗi ngày có
thể dài từ 20 - 30 phút, phải có cha mẹ hoặc anh chị đơn đốc theo dõi chu đáo,
khơng phó mặt cho các em viết qua loa chủ yếu để nộp bài đủ cho giáo viên.
Tơi u cầu mỗi học sinh phải có vở rèn chữ ở nhà. Vở rèn chữ được tôi viết
mẫu mỗi ngày theo yêu cầu bài viết và hướng dẫn các em viết ở nhà. Tơi cũng đã
lập nhóm facebook, thường xuyên cập nhật tin tức, tình học tập của lớp đến với phụ
huynh; Hàng tuần tôi gửi vở tập viết và đều có ghi ý kiến nhận xét của mình vào đó
để gia đình tiện việc theo dõi và đơn đốc việc học của các em. Ngồi ra tơi cịn
thường xun gọi điện hỏi thăm tình hình, đến nhà để kiểm tra việc học của các
em. Tôi luôn xem phụ huynh là những người bạn, cùng hỗ trợ giáo dục, giúp đỡ các
em học sinh tiến bộ từng ngày. Tất cả các việc làm trên đã tác động rất nhiều đến
phụ huynh học sinh, nhất là những gia đình có suy nghĩ “Chỉ cần biết đọc, biết viết
là đủ, không cần viết, không cần rèn luyện công phu”.

Biện pháp 8: Động viên, khen thưởng
Mỗi tiết sinh hoạt cuối tuần, ngồi nhận xét về tình hình học tập, hoạt động
của lớp, tơi cịn dành thời gian nhận xét về chữ viết của các em, trao những phần
quà nhỏ để khích lệ tinh thần cho các em. Hằng tháng tơi chấm và xếp loại chữ viết
học sinh để theo dõi sự tiến bộ của từng em. Tặng phần thưởng, sao thi đua và thư
khen ngợi cho những tổ hay cá nhân thực hiện tốt, đặc biệt những tổ hay cá nhân có
tiến bộ tạo cho học sinh sự hứng khởi, hăng hái thi đua rèn luyện.
3. Kết quả thực hiện các biện pháp.
Như vậy, sau thời gian thực nghiệm có sự tác động tích cực phối hợp các
biện pháp rèn chữ như đã nêu ở trên. Tôi đã thu được một kết quả tương đối khả
quan:
- Học sinh tiến bộ về chữ viết, kỹ năng viết, chuẩn về tư thế ngồi viết và cách
cầm bút.
- Học sinh rất chăm và có ý thức trong việc rèn chữ viết và trình bày vở sạch
đẹp, chữ viết của các em có tiến bộ hơn hẳn.


- Đa số các em nắm được cấu tạo chữ, mẫu chữ và kĩ thuật viết chữ.
- Học sinh viết chữ thành thạo, đẹp, chữ viết đúng quy định, chữ đứng, nét
đều, đa số Học sinh giữ vở sạch sẽ.
Kết quả trước khi áp dụng các biện pháp năm học 2019 -2020
Kết quả
Loại A
Loại B
Loại C
SL học sinh
SL
29

8

%
33,6
(27.6)

SL
12

%
41,4
(65.5)

SL
9

%
31,0
(6.9)

Nhìn vào bảng kết quả trên cho ta thấy bài viết chưa đạt còn nhiều. Qua quan
sát học sinh khi viết và qua chất lượng bài viết của các em, tôi nhận thấy học sinh
thường mắc các lỗi sau:
- Chữ viết chưa đúng cỡ, chưa đúng độ cao, độ rộng, điểm đặt bút, điểm dừng
bút chưa đúng.
- Chữ viết chưa liền mạch, nối chữ chưa đúng quy định.
- Vị trí dấu thanh, dấu phụ đặt chưa đúng. Nhiều em viết dấu quá to hoặc quá
bé, dấu đặt xa chữ, có em dấu chạm vào chữ, dấu khơng đúng chữ ghi âm chính.
- Rất nhiều em viết xấu, chữ viết không đều, nét cao, nét thấp, nét ngắn, nét
dài, nét nghiêng ngả, nhất là con chữ o và những con chữ được kết hợp bởi nét
cong tròn các em đều viết méo, hoặc nghiêng nghẹo, khơng có em nào viết được

chữ o trịn theo đúng quy định, khoảng cách giữa các chữ không đều.
- Tư thế ngồi viết sai, cách cầm bút chưa đúng.
Kết quả sau khi áp dụng các biện pháp năm học 2019 – 2020
Kết quả
Loại A
Loại B
Loại C
SL học sinh
29

SL
24

%
82,8

SL
4

%
13,8

SL
1

%
3,4

Như vậy, nhìn vào bảng số liệu khảo sát chất lượng chữ viết năm học 2019 –
2020 trước và sau khi áp dung biện pháp cho thấy tính hiệu quả của các biện pháp

tôi đã áp dụng là khá tốt: Số bài viết xếp loại A (viết đúng, đẹp, nhanh, trình bày
sạch sẽ) tăng từ 8 lên 24 em, số bài viết xếp loại C giảm từ 9 em xuống còn 1 em.
Trong năm học này, tôi tiếp tục áp dụng các biện pháp trên vào luyện viết cho
học sinh lớp đang chủ nhiệm, mặc dù thời gian mới được hơn 2 tháng nhưng tôi
cũng nhận thấy chữ viết của các em đã tiến bộ hơn so với đầu năm. Nhiều em bắt


đầu cố gắng nỗ lực và có tính kiên trì chịu khó cao và u thích tập viết. Tơi tin
rằng, áp dụng các biện pháp này đến cuối năm học, số lượng các em viết đúng, viết
đẹp sẽ tăng lên, chất lượng chữ viết của các em sẽ được cải thiện rất nhiều.
Từ kết quả trên đã khẳng định biện pháp rèn chữ viết cho học sinh mà tôi đề
xuất là phù hợp và có hiệu quả. Khơng những các em viết đẹp, viết đúng mà các em
cịn có tư thế ngồi viết đúng.
4. Kết luận nội dung trình bày.
Qua kinh nghiệm giảng dạy, nghiên cứu tài liệu và học hỏi đồng nghiệp, tôi
thấy việc rèn luyện kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh Tiểu học nói chung và
rèn kỹ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh lớp 1 nói riêng là rất cần thiết. Việc áp
dụng các phương pháp, biện pháp khéo léo, linh hoạt giúp cho giờ học Tập viết
diễn ra một cách nhẹ nhàng, học sinh hứng thú say mê học tập từ đó nâng cao chất
lượng về chữ viết.
Để đạt hiệu quả cao trong việc rèn chữ viết cho học sinh thì người giáo viên
cần nghiên cứu kỹ các mẫu chữ viết trong trường Tiểu học, nghiên cứu kỹ nội dung
bài dạy trong các bài Tập viết, nắm vững mục đích yêu cầu của từng bài để lựa
chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy sao cho phù hợp với đối tượng học sinh
đảm bảo yêu cầu chuẩn kiến thức kĩ năng của môn học. Đồng thời cần tạo điều kiện
cho mỗi cá nhân học sinh bộc lộ và phát triển khả năng, năng khiếu của mình.
Trong thời gian tới đây, tơi sẽ tiếp tục mạnh dạn thực hiện các biện pháp trên
vào trong quá trình giảng dạy, đồng thời tiếp tục nghiên cứu để rút ra những ưu
nhược điểm và khắc phục những nhược điểm của các giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng dạy học nói riêng, phát triển sự nghiệp giáo dục nói chung.

Đây là một vài biện pháp nhỏ mà cá nhân tơi đã đúc rút được trong q trình
giảng dạy, trên thực tế cũng có những thành cơng nhất định. Nhưng do khả năng
của bản thân còn hạn chế nên các biện pháp mà tôi đưa ra không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp chân thành của quý ban giám khảo,
đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo để giúp tơi có thêm kinh nghiệm để hồn thiện mình
hơn trong việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Người viết

ĐÀO THỊ TRINH


UBND HUYỆN PHÚ VANG
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TH SỐ 2 VINH THANH
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Vinh Thanh, ngày 15 tháng 11 năm 2020
BÁO CÁO
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
TRƯỜNG TIỂU HỌC SỐ 2 VINH THANH
1. Lý do trình bày biện pháp.
Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc tiểu học, học sinh
phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Nếu học sinh viết đúng, đẹp, rõ ràng,
đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện để ghi chép bài học tốt, nhờ vậy
mà kết quả học tập tốt hơn, ngược lại viết xấu sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất
lượng học tập của các em. Ngày nay, chữ viết và dạy viết được cả xã hội quan tâm.
Nhiều thế hệ thầy cô giáo đã trăn trở, góp cơng, góp sức tìm hiểu và đưa ra nhiều
phương pháp dạy học chữ viết. Tuy vậy, nhiều học sinh vẫn viết sai, viết xấu, viết
chậm, điều đó ảnh hưởng khơng nhỏ tới các mơn học khác. Ngồi ra luyện viết cịn

góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt
như: Tính cẩn thận bền bỉ, tinh thần kỉ luật và óc thẩm mĩ bởi người xưa nói: “Nét
chữ, nết người”.
Trong năm học 2020- 2021, cả nước đã tiến hành triển khai chương trình
GDPT 2018, cải cách giáo dục để tìm ra những biện pháp mới, những phương pháp
tối ưu nhằm nâng cao chất lượng dạy học, theo kịp quá trình phát triển của xã hội.
Đặc biệt ở học sinh lớp 1, đây là năm học đầu tiên các em học sinh được tiếp cận
với sách bộ sách giáo khoa mới. Môn Tiếng Việt - trong đó có hoạt động tập viết
đóng một vai trị rất quan trọng, góp phần đào tạo nên những con người phát triển
toàn diện cả về phẩm chất và năng lực đáp ứng được những yêu cầu của thời đại.
Qua khảo sát tình hình thưc tế lớp học đang chủ nhiệm, tôi thấy việc luyện
viết cho các em cịn nhiều khó khăn. Việc học đọc, học viết với các em là hoàn toàn
mới lạ, bởi ở Mầm non, hoạt động chính của các em là vui chơi. Hơn nữa khả năng
tập trung chú ý của các em chưa cao, thời gian tập trung học tập vẫn còn nhiều hạn
chế, khi viết các em dễ mỏi, mệt, nhanh chán nản. Bố mẹ các em hầu hết làm nông,
ngư sơng cơng việc bận rộn, ít có thời gian quan tâm giúp đỡ các em trong việc học
hành. Chính vì vậy, tôi luôn mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện
cho học sinh khơng chỉ trú trọng đến việc truyền thụ đầy đủ những tri thức, mà
chúng ta còn phải quan tâm đến việc rèn chữ viết cho học sinh.


Thấy được tầm quan trọng của việc rèn chữ, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, nghiên
cứu: Một số biện pháp luyện chữ viết cho học sinh lớp 1
2. Nội dung các biện pháp.
Để giúp các em học sinh có được kĩ năng viết đúng, viết đẹp tôi đã thực hiện
một số biện pháp như sau:
Biện pháp 1: Tạo hứng thú tập viết cho học sinh
Tạo hứng thú là điều hết sức quan trọng, có hứng thú thì các em sẽ hồn thành
cơng việc một cách tự nguyện, với niềm say mê, cuối cùng sẽ thu được kết quả tốt.
Học môn Tập viết cũng vậy, tạo hứng thú cho học sinh, làm cho các em u thích

rèn chữ viết. Từ đó, các em say mê và quyết tâm rèn chữ viết đẹp.
Để tạo hứng thú cho học sinh trước hết tôi cố gắng tạo khơng khí thoải mái,
vui vẻ trong giờ học tập viết, tôi thường kể cho các em nghe một số tấm gương
luyện chữ viết của những danh nhân ngày xưa là Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu,
hay những bài đọc về tính kiên trì là: Có cơng mài sắt, có ngày nên kim,…Thực tế
hơn là tơi nêu và cho học sinh xem vở, bài viết của các học sinh viết chữ đẹp ở các
khối lớp đạt cấp trường, cấp huyện để tạo hứng thú cho các em. Ngoài ra việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào dạy tập viết như cho các em xem chữ mẫu, video
hướng dẫn luyện viết qua màn hình sẽ giúp các em quan sát được rõ ràng hơn, các
em sẽ hứng thú, phấn khởi hơn trong giờ tập viết.
Biện pháp 2: Chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy - học.
Việc chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất và các thiết bị dạy học học của nhà
trường, giáo viên và học sinh là một khâu quan trọng trong quá trình dạy - học
luyện viết:
* Về phía giáo viên và nhà trường:
- Phịng học: Có hệ thống cửa sổ thống mát, đảm bảo đầy đủ ánh sáng cho
các em học viết vào những ngày trời mưa, trời tối khơng có ánh sáng mặt trời; có
đầy đủ quạt để các em khơng bị nóng vào mùa hè ra mồ hơi làm bẩn vở.
- Bảng lớp: Là phương tiện rất cần thiết của giáo viên. Việc trình bày bảng là
bài mẫu để học sinh noi theo. Bảng lớp được treo ở độ cao vừa phải ngang tầm với
đầu học sinh ngồi học, chống lóa, có dịng kẻ phù hợp phục vụ cho giáo viên và học
sinh luyện viết và được vệ sinh sạch sẽ hằng ngày.
- Bàn ghế học sinh: Đầy đủ về số lượng và đảm bảo về chất lượng; kích thước
bàn ghế phải phù hợp với độ cao trung bình của học sinh lớp 1. Trung bình 2 học
sinh/1 bàn.
- Chữ mẫu chuẩn, video hướng dẫn viết.
- Bộ đồ dùng dạy Tiếng Việt


- Ti vi phục vụ trình chiếu.

* Về phía học sinh và phụ huynh
- Bảng con, phấn, giẻ lau:
Yêu cầu học sinh dùng bảng hai mặt có dịng kẻ ơ li. Phấn Mic trắng có chất
liệu tốt, khơng dùng phấn cứng quá hoặc kém chất lượng. Giẻ lau bằng xốp, độ dày
thích hợp và ln sạch.
- Vở tập viết, bút: Vở Tập viết phải đúng quy định, có đủ bìa nhãn và sạch sẽ,
bút chì phải gọn nét, khơng q ngắn, khơng q tù.
- Bìa kê tay: giúp giữ vở sạch sẽ và khơng bị quăn góc vở.
- Bộ đồ dùng học Tiếng Việt.
Biện pháp 3: Dạy học sinh có cách cầm bút đúng và ngồi học đúng tư thế
*Tư thế ngồi viết:
Để học sinh có thể tránh được một số bệnh học đường trong trường học như:
bệnh cong vẹo cột sống, bệnh cận thị… thì giáo viên phải luyện cho học sinh có
được một tư thế ngồi viết thật đúng, thật thoải mái. Tôi đã hướng dẫn và làm mẫu
cho các em về tư thế ngồi đúng, trước mỗi bài tập viết, tôi đều cho các em nhắc lại
như sau:
- Lưng thẳng, khơng tì ngực vào bàn.
- Đầu hơi cúi, mắt cách vở gần 2 gang tay.
- Tay phải cầm bút, tay trái tì nhẹ lên mép vở để giữ.
- Hai vai ngang bằng.
- Hai chân để song song vng góc với mặt đất, thoải mái..
*Cách cầm bút:
- Cầm bút bằng ba đầu ngón tay: ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa.
- Khi viết dùng ba ngón tay di chuyển bút từ trái sang phải, cán bút nghiêng về
bên phải, cổ tay, khuỷu tay và cánh tay cử động mềm mại, thoải mái.
- Nên viết bằng tay phải.
Biện pháp 4: Dạy cho học sinh có kỹ thuật viết đúng, viết đẹp.
* Dạy học sinh viết đúng, viết đẹp thành thạo các nét cơ bản:
Trước tiên tôi hướng dẫn học sinh nắm được các thuật ngữ đường kẻ: “Đường
kẻ ngang 1, ngang 2, ngang 3; ngang 4, ngang 5. Ô li 1, ô li 2…ô li 4. Đường kẻ

ngang trên, ngang dưới của một ô li. Đường kẻ dọc 1, đường kẻ dọc 2, … đường kẻ
dọc 5” trong vở ô li, vở Tập viết, trên bảng con, bảng lớp.
Tiếp theo tôi hướng dẫn cho học sinh nắm chắc và viết tốt các nét cơ bản của
chữ: Gồm 14 nét cơ bản: Nét ngang, nét thẳng, nét xiên phải, nét xiên trái, nét móc


xi, nét móc ngược, nét móc 2 đầu, nét cong hở phải, nét cong hở trái, nét cong
kín, nét khuyết trên, nét khuyết dưới, nét thắt, nét hất.
Việc nắm chắc các cách viết đúng, viết đẹp, thành thạo các nét cơ bản sẽ nắm
được cấu tạo của từng chữ cái giúp cho việc nối các chữ cái được dễ dàng hơn.
Sau đó tơi dạy học sinh cách xác định toạ độ của điểm đặt bút và điểm dừng
bút phải dựa trên khung chữ làm chuẩn. Hướng dẫn học sinh hiểu điểm đặt bút là
điểm bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái hay một chữ
Ví dụ: Khi hướng dẫn viết chữ “ h ”, tôi đã hướng dẫn như sau:
- Cấu tạo: chữ “ h ” gồm 2 nét là nét khuyết trên và nét móc hai đầu. Cách
viết: Đặt bút trên đường kẻ 2, viết nét khuyết trên ( đầu bút chạm vào đường kẻ 6)
đến gần đường kẻ 2 thì viết nét móc 2 đầu ( phía phải ), dừng bút ở đường kẻ 2.
Để chữ viết không bị rời rạc, đứt nét tôi nhấn mạnh hơn chỗ nối nét, nhắc các
em viết đều nét, liền mạch đúng kĩ thuật.
*Dạy cách rê bút: Là nhấc nhẹ đầu bút nhưng vẫn chạm vào mặt giấy theo
đường nét viết trước hoặc tạo ra việt mờ để sau đó có nét viết khác đè lên.
*Dạy cách lia bút: Là dịch chuyển đầu bút từ điểm dừng này sang điểm đặt
bút khác, không chạm vào mặt giấy. Khi lia bút, ta phải nhấc bút lên để đưa nhanh
sang điểm khác, tạo một khoảng cách nhất định giữa đầu bút và mặt giấy.
Ở các bài Tập viết chữ cái tôi hướng dẫn các em rất kĩ về độ cao từng con chữ.
Đến bài ôn tập các chữ cái tôi đã củng cố về độ cao các chữ cái theo nhóm để giúp
các em củng cố về độ cao các chữ và khắc sâu hơn, nhớ chắc chắn hơn. Cụ thể là:
+ Cao 2 đơn vị: Chữ a, ă, â, c, o, ô, ơ, e, ê, m, n, u, ư, v, x.
+ Cao 2,5 đơn vị: Chữ s, r
+ Cao 3 đơn vị: Chữ t.

+ Cao 4 đơn vị: Chữ d, đ, q, p.
+ Cao 5 đơn vị: Chữ b, h, l, k, g, y.
Ngồi ra tơi thường nhắc nhở học sinh viết đúng khoảng cách giữa các tiếng
có khoảng cách là 1 con chữ o. Nhắc học sinh giữ vở sạch đẹp, viết nắn nót, khi
viết sai dùng tẩy để xóa nhẹ nhàng, tránh làm rách vở.
Biện pháp 5: Chấm, chữa bài để nhận dạng lỗi sai phổ biến của học sinh.
Đây là biện pháp tôi tâm đắc và chú trọng nhất. Chấm, chữa bài cho học sinh
giúp các em nhận thức được ưu điểm của mình để phát huy, thấy rõ những thiếu sót
để kịp thời sửa chữa. Vì vậy, khi học sinh viết xong bài, tôi cho học sinh nhận xét
bài viết của mình và của bạn để các em so sánh. Sau đó tơi chấm bài của một số
em, nhận xét cụ thể từng nét, từng chữ, nếu chữ nào các em viết chưa đúng, tôi cho
các em viết lại chữ đó, rồi qua các bài viết tơi thường tìm ra những lỗi sai phổ biến


mà cả lớp thường hay vi phạm như: viết chữ o quá to hoặc quá hẹp, viết sai điểm
giao nhau của nét khuyết trên, chữ viết cong vẹo, đặt sai dấu thanh... tơi sẽ tìm cách
khắc phục, lưu ý và hướng dẫn lại cho cả lớp, sau đó cho các em viết lại các lỗi sai
đó, tuyên dương những bài viết đúng, đẹp, trình bày sạch để cả lớp học tập.
Ví dụ: Để giúp học sinh viết đúng điểm giao nhau của các nét khuyết, tôi hướng
dẫn các em chấm một chấm nhỏ vào sát đường kẻ dọc, trên dòng kẻ ngang 2 và rèn
cho học sin luôn đưa bút từ điểm bắt đầu qua đúng chỗ chấm rồi mới đưa lên tiếp
viết nét khuyết trên có độ rộng bằng một li.
Khi chấm bài, tôi không chỉ chú ý đến việc chữa lỗi cho học sinh mà còn kết
hợp nhận xét, chỉ bảo, khích lệ, động viên cho các em tự tin vào bản thân khi viết
bài và nhận ra những lỗi sai cần khắc phục. Kịp thời động viên, khích lệ những học
sinh có chữ viết tiến bộ. Dù các em có sự tiến bộ nhỏ nhất cũng có tuyên dương để
các em thích thú và cố gắng hơn..
Biện pháp 6: Tự học, tự bồi dưỡng để trang bị kiến thức, kĩ năng về chữ viết.
Để hướng dẫn HS viết đúng, viết đẹp thì điều kiện đầu tiên cần có là chữ viết
của GV cũng cần đúng và đẹp. Việc nắm chắc các mẫu chữ hiện hành theo chuẩn

của Bộ Giáo dục và Đào tạo và việc viết tốt mẫu chữ quy định là một yêu cầu cần
thiết không thể thiếu được đối với người giáo viên Tiểu học. Có nắm chắc các mẫu
chữ thì giáo viên mới viết đúng và đẹp theo chuẩn được từ đó mới hướng được dẫn
học sinh viết đúng và đẹp. Tôi thường xuyên học tập, rèn luyện chữ viết của mình:
Viết bảng, viết vở, tham khảo và học hỏi các mẫu chữ đẹp để làm giàu thêm vốn
hiểu biết, hoàn thiện chữ viết của bản thân.
Việc viết mẫu của giáo viên là một thao tác trực quan trên bảng lớp giúp học
sinh nắm bắt được quy trình từng nét của chữ cái. Do vậy khi viết mẫu cho học sinh
tôi viết chậm lại đủ để cho học sinh quan sát, vừa viết vừa kết hợp nhịp nhàng với
giảng giải, phân tích. Đồng thời tư thế đứng viết của giáo viên cũng phải hợp lý để
học sinh quan sát được tay của cô khi viết và theo dõi được cả quy trình viết chữ.
Khi hướng dẫn viết mẫu trên bảng lớp lời nói của giáo viên phải nhẹ nhàng, gần
gũi, chuẩn mực và dễ hiểu. Hướng dẫn tỉ mỉ cách viết từng con chữ, nét nối chính
xác theo đúng quy định cho học sinh.
Ngồi ra, bản thân tơi cịn thường xun luyện học hỏi kinh nghiệm từ đồng
nghiệp bằng cách dự giờ, tham gia các buổi tư vấn, rút kinh nghiệm của các đồng
nghiệp. Và đặc biệt, tơi cịn học hỏi thơng qua HS, tơi nhìn thấy những điểm HS
làm để soi và bản thân mình: HS viết đúng, viết đẹp tức là tơi đã hướng dẫn tốt thì
tơi sẽ phát huy; HS làm chưa được chỗ nào thì tơi sẽ sửa chữa, khắc phục để bản
thân và HS cùng tiến bộ.