Quản lý giáo dục quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phố phủ lý, tỉnh hà nam đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 ( klv02829)

1


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
TBDH là một thành tố quan trọng quyết định sự thành công của việc
đổi mới nội dung chương trình SGK năm 2018. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới
về nội dung chương trình, phương pháp dạy học theo yêu cầu chương trình
giáo dục phổ thơng năm 2018 cần thiết phải có các thiết bị dạy học. Người ta
nhận thấy các thiết bị dạy học có ý nghĩa to lớn trong việc giúp cho giáo viên
tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát huy tính tích cực, say mê học tập
của học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả của việc dạy học.
Lí luận dạy học đã khẳng định quá trình dạy học là một q trình trong
đó có hoạt động dạy và hoạt động học được người dạy và người học cộng tác
tối ưu với nhau và cùng có những nội dung và phương pháp đã xác định nhằm
tiến tới cùng một mục đích nhất định. Như vậy mổi phương pháp thích hợp
với một nội dung cụ thể và cần có; để thực hiện mỗi phương pháp truyền đạt
và lĩnh hội các nội dung nào đó phải có các TBDH tương ứng. Mặt khác, nội
dung dạy học được phản ánh thông qua các TBDH và ngược lại.
Trong thực tế, việc quản lý và sử dụng TBDH ở các trường tiểu học
thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam còn nhiều bất cập: chất lượng chưa cao, trang
thiết bị phục vụ dạy học còn thiếu và chưa đồng bộ, việc sử dụng thiết bị dạy
học chưa thường xuyên và chưa hiệu quả. Trong khi đó ý thức học tập của
HS còn thụ động, chưa cao và ỷ lại làm cho việc sử dụng thiết bị dạy học còn
hạn chế và thường làm mất rất nhiều thời gian. Đa số các trường chỉ có GV
làm cơng tác kiệm nhiệm chưa có GV thiết bị riêng, nên việc quản lý thiết bị
còn lỏng lẻo, việc sắp xếp và bảo quản chưa khoa học nên TBDH còn hư
hỏng nhiều và gây lãng phí . Bên cạnh đó sự hiểu biết về thiết bị chưa đầy đủ,
nhiều giáo viên cịn lúng túng khi làm mẫu, hoặc có những thiết bị rất đắt tiền
mà chưa được dùng đến gây lãng phí lớn. Cơng tác kiểm tra hoạt động sử
dụng TBDH để minh họa cho các tiết dạy của GV còn ít và chiếu lệ. Từ đó đã

làm ảnh hưởng khơng nhỏ đến chất lượng dạy và học chung của nhà trường.
2


Xuất phát từ thực tế khách quan và những lý do chủ quan trên thì đề tài
“Quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phố Phủ lý, tỉnh Hà
Nam đáp ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng 2018”
được lựa chọn để tiến hành nghiên cứu để góp phần vào việc củng cố, hoàn
thiện và nâng cao hiệu quả quản lý TBDH, từ đó góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục của nhà trường đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý TBDH đề xuất các
biện pháp quản lý TBDH nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đáp ứng u cầu
chương trình giáo dục phổ thơng năm 2018 góp phần nâng cao chất lượng
giảng dạy tại các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.
3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu là thiết bị phục vụ dạy học ở trường tiểu học.
- Đối tượng nghiên cứu: Quản lý TBDH ở các trường tiểu học thành
phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.
4. Giả thuyết khoa học
Việc quản lý TBDH ở các trường trường tiểu học thành phố Phủ Lý,
tỉnh Hà Nam đã đạt được những kết quả nhất định: góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học của giáo viên và học sinh; góp phần vào việc đổi mới
phương pháp dạy học theo yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông
2018. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới giáo dục theo yêu cầu thực hiện
chương trình giáo dục phổ thơng 2018 thì cơng tác quản lý TBDH vẫn còn
nhiều bất cập, chưa đáp ứng được nhu cầu giáo dục do chưa được coi trọng
một cách đúng mức và chưa có những biện pháp phù hợp. Nếu đề xuất được
các biện pháp quản lý TBDH một cách phù hợp và có tính khả thi thì sẽ góp
phân nâng cao chất lượng dạy học ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý,

tỉnh Hà Nam.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu và hệ thống hóa cơ sở lý luận về TBDH và quản lý TBDH
ở trường tiểu học.
3


- Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý TBDH ở các trường tiểu học
thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý TBDH ở các trường tiểu học thành
phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ
thông 2018.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
+ Giới hạn về đối tượng nghiên cứu: biện pháp quản lý việc sử dụng
TBDH của hiệu trưởng các trường tiểu học.
+ Giới hạn về địa bàn nghiên cứu: Các trường tiểu học trên địa bàn
thành phố Phủ Lý (5 trường)
+ Giới hạn về đối tượng khảo sát: Khảo sát người trong đó, CBQL: 15,
GV: 150 và 250 học sinh các trường tiểu học thành phố Phủ Lý.
+ Giới hạn về thời gian : thời gian lấy số liệu: từ năm 2020-2022.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.3. Nhóm phương pháp xử lý thông tin
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ
lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý thiết bị dạy học ở trường tiểu học đáp
ứng yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
Chương 2: Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học

thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đáp ứng u cầu thực hiện chương trình giáo
dục phổ thơng 2018.
Chương 3: Các biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học
thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam theo yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục
phổ thông 2018.
 
4


CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở TRƯỜNG
TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH
GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018
1.1.

Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.2.

Một số khái niệm cơ bản

1.2.1.Quản lý
Quản lí là sự tác động có ý thức của chủ thể để quản lý đến đối tượng
quản lí nhằm điều khiển và hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi hoạt động
của con người để đạt tới mục tiêu phù hợp với quy luật khách quan và ý chí
của người quản lí.
1.2.2. Quản lý nhà trường
Quản lí nhà trường là những hệ thống những tác động tự giác của chủ
thể quản lí đến tập thể GV, cơng nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ HS và
các lực lượng xã hội trong và ngồi nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng

và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường.
1.2.3. Thiết bị dạy học
Thiết bị dạy học là hệ thống đối tượng vật chất và tất cả những phương
tiện kỹ thuật được GV, HS sử dụng trong quá trình dạy học, góp phần thực
hiện các mục tiêu dạy học và giáo dục.
1.2.4. Quản lý thiết bị dạy học
Quản lí thiết bị dạy học là hoạt động có mục đích, có kế hoạch. Trong
quá trình quản lý TBDH, người quản lý cách thực hiện theo chức năng quản
lí: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra điều chỉnh.
Các nội dung này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Tổ chức quản lí có hiệu
quả các TBDH để nâng cao chất lượng dạy học là nội dung cơ bản và cũng là
mục đích cuối cùng của cơng tác quản lí TBDH trong nhà trường.

5


1.3.

Ý nghĩa và vai trò của thiết bị giáo dục trong việc đổi mới phương

pháp dạy học
Thiết bị giáo dục là yếu tố căn bản, tiền đề trong việc nâng cao chất
lượng dạy học, là một trong những điều kiện cần thiết để GV thực hiện được
các nội dung giáo dục, phát triển trí tuệ, khơi dậy tố chất thơng minh của học
sinh. Thiết bị giáo dục đồng thời là cơng cụ nhận thức của HS, nó cụ thể hóa
nội dung giáo dục, vật chất hóa phương pháp giáo dục , thúc đẩy sự hiện thực
hóa mục tiêu giáo dục, làm cho q trình giáo dục có chất lượng, hiệu quả.
Thiết bị giáo dục là điều kiện vật chất quan trọng cho việc đổi mới
phương pháp dạy học vì nó vừa là nguồn tri thức, vừa là phương tiện chứa
đựng, truyền tải thơng tin nhằm tích cực hóa q trình nhận thức, kích thích

hứng thú học tập, phát triển trí tuệ.
Thiết bị giáo dục là 1 trong 6 thành tố chủ yếu của quá trình dạy học:
Mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học, thiết bị giáo dục, GV, HS.
1.4. Phân loại thiết bị dạy học
+ Nhóm 1: Nhóm các thiết bị giảng dạy tham gia vào các bài thí
nghiệm thực hành.
+ Nhóm 2: Nhóm các thiết bị phục vụ cho giáo viên đổi mới phương
pháp dạy học.
+ Nhóm 3: Nhóm các thiết bị dùng chung cho tồn trường và phục vụ
các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao.
1.5. Yêu cầu đối với quản lý TBDH ở các trường tiểu học theo Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018
1) Thứ nhất, về lập kế hoạch và tổ chức mua sắm TBDH
2) Thứ hai, về sách giáo khoa và tài liệu tham khảo
3) Thứ ba, về công tác tập huấn nhân viên, bồi dưỡng giáo viên
4) Thứ tư, về công tác bảo quản và khai thác sử dụng thiết bị

6


1.6. Nội dung quản lý thiết bị dạy học trong trường tiểu học theo yêu cầu
thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng 2018
1.6.1. Quản lí việc mua sắm TBDH
a) Lập kế hoạch mua sắm THDH
b) Tổ chức việc mua sắm THDH
c) Chỉ đạo việc mua sắmTHDH
d) Kiểm tra, đánh giá việc mua sắm THDH
1.6.2. Quản lí việc sử dụng TBDH
a) Lập kế hoạch việc sử dụng TBDH
b) Tổ chức việc sử dụng TBDH

c) Chỉ đạo việc sử dụng TBDH
d) Kiểm tra, đánh giá việc sử dụng TBDH
1.6.3. Quản lí việc bảo quản TBDH
a) Lập kế hoạch bảo quản TBDH
b) Tổ chức bảo quản TBDH
c) Chỉ đạo bảo quản TBDH
d) Kiểm tra, đánh giá bảo quản TBDH
1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý thiết bị dạy học ở trường tiểu
học đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
1) Nhận thức của CBQL về vai trò của TBDH.
2) Năng lực quản lý của đội ngũ CBQL.
3) Năng lực chuyên môn của đội ngũ chuyên trách.
4) Chế độ chính sách dành cho cán bộ quản lí TBDH.
5) Nguồn kinh phí dành cho trang bị TBDH.
Tiểu kết chương 1

7


CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG
TIỂU HỌC THÀNH PHỐ PHỦ LÝ, TỈNH HÀ NAM ĐÁP ỨNG THỰC
HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018
2.1. Khái quát về tình hình giáo dục thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
2.1.2. Tình hình giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng
2.1.2. Tình hình thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý
2.2. Giới thiệu về tổ chức khảo sát thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở
các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam.
2.2.1. Mục đích khảo sát
2.2.2. Đối tượng khảo sát

2.2.3. Nội dung khảo sát
2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu
2.3. Thực trạng TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà
Nam theo yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018
2.3.1. Về mức độ trang bị TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ
Lý, tỉnh Hà Nam
Trên cơ sở kết quả khảo sát thực tế tại các trường tiểu học thành phố
Phủ Lý cho thấy mức độ trang bị thiết bị dạy học ở các nhà trường tiểu học
trên địa bàn ở tối thiếu theo qui định của Bộ GD&ĐT. Thật vậy, theo ý kiến
đánh giá của CBQL với điểm đánh giá trung bình là = 3,0 và của GV với
điểm đánh giá trung bình là = 2,946 thì rõ ràng tình trạng thiết bị dạy học chỉ
được trang bị ở mức vừa đủ phục vụ cho dạy học.
2.3.2. Thực trạng sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên tại các trường
tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
Qua kết quả khảo sát cho thấy số giáo viên sử dụng TBDH ở mức độ
tốt chiếm tỉ lệ rất thấp. Trong khi đó số lượng GV sử dụng TBDH ở mức
trung bình và yếu chiếm tỉ lệ khá cao.
8


2.3.3. Thực trạng tần suất sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên tại các
trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
Kết quả khảo sát cho thấy đa số học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý
đều cho rằng tần suất sử dụng TBDH của GV chỉ đạt ở mức khá với điểm
đánh giá trung bình = 2,800, trong đó giáo viên và học sinh có quan điểm
đánh giá khá thống nhất với điểm đánh giá trung bình tương ứng là 2,947 và
2,920, cịn CBQL có quan điểm đánh giá tần suất sử dụng TBDH của giáo
viên thấp hơn.
2.4. Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành
phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình

giáo dục phổ thông 2018
2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của
quản lý thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018
Kết quả khảo sát về tầm quan trọng của công tác quản lý TBDH cho
thấy cả CBQL và GV đều đánh giá quản lý TBDH là rất quan trọng trong quá
trình dạy học. Tỷ lệ ý kiến đánh giá quan trọng và rất quan trọng chiếm tỷ lệ
cao cả đối với CBQL cả đối với GV.
2.4.2. Thực trạng lập kế hoạch mua sắm, sử dụng và bảo quản TBDH
theo yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018
Thực trạng lập kế hoạch mua sắm, sử dụng và bảo quản TBDH cho
thấy rằng, các nhiệm vụ cần phải thực hiện trong quá trình lập kế hoạch đều
được thực hiện, kế hoạch được xây dựng có căn cứ tình hình thực tế của
trường, có đưa ra mục đích, phương hướng và xác định được nguồn lực thực
hiện. Tuy nhiên, các nhiệm vụ chỉ được thực hiện ở mức độ trung bình khá,
chất lượng bản kế hoạch mua sắm, sử dụng và bảo quản TBDH ở các trường
tiểu học chưa cao và chưa cụ thể về hoạt động sử dụng TBDH.

9


2.4.3. Thực trạng tổ chức, chỉ đạo sử dụng TBDH theo u cầu thực
hiện Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
Kết quả khảo sát cho thấy rằng các trường tiểu học đều tổ chức thực hiện
và chỉ đạo mua sắm, sử dụng và bảo quản TBDH theo 8 nội dung khảo sát,
tuy nhiên việc thực hiện cịn chưa tồn diện và đầy đủ, tỷ lệ đạt ở mức độ
trung bình chiếm tỷ lệ cịn cao, chưa có nội dung nào thực hiện tốt.
Trong 8 nội dung khảo sát về tổ chức và chỉ đạo thực hiện mua sắm, sử
dụng và bảo quản TBDH thì có 4 nội dung được các đối tượng khảo sát đánh
giá thực hiện ở mức độ khá. Đó là: Xây dựng nội qui và theo dõi việc thực

hiện nội qui về sử dụng TBDH với điểm đánh giá trung bình = 2,734;
Khuyến khích giáo viên sử dụng TBDH với điểm đánh giá trung bình =
2,707; Tập huấn hướng dẫn sử dụng TBDH với điểm đánh giá trung bình =
2,676; Triển khai kế hoạch sử dụng TBDH của tồn trường, tổ bộ mơn đến
giáo viên với điểm đánh giá trung bình = 2,527.
Có 4 nội dung khảo sát về tổ chức và chỉ đạo thực hiện mua sắm, sử
dụng và bảo quản TBDH được các đối tượng khảo sát đánh giá việc thực hiện
ở mức độ trung bình, đó là: Phân cơng người phụ trách TBDH với điểm đánh
giá trung bình = 2,403; Xây dựng và phổ biến danh mục TBDH hiện có của
đơn vị với điểm đánh giá trung bình = 2,317; Lập sổ sách theo dõi việc sử
dụng TBDH với điểm đánh giá trung bình = 2,380; Phân công làm TBDH
(đơn giản) với điểm đánh giá trung bình = 2,513.
Qua kết quả phân tích ở trên cho thấy thực trạng tổ chức lãnh đạo việc
sử dụng TBDH của GV ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý chưa đầy đủ
các nội dung của công tác quản lý, chưa đồng bộ và mức độ thực hiện đạt kết
quả chưa cao. Trong việc thực hiện các nội dung của cơng tác quản lý có
trường thực hiện đầy đủ, có trường khơng thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy
đủ. Về mức độ thực hiện thì kết quả thực hiện chỉ ở mức độ khá và mức độ
trung bình.

10


2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá sử dụng TBDH theo u cầu thực
hiện Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
Việc thực hiện các nội dung kiểm tra trong hoạt động quản lý mua sắm,
sử dụng và bảo quản TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý tỉnh Hà
Nam cho thấy rằng phần lớn các nội dung kiểm tra được đánh giá mức độ
thực hiện chỉ đạt loại trung bình khá.
Chỉ có hai nội dung kiểm tra hoạt động mua sắm, sử dụng và bảo quản

TBDH được đánh giá thực hiện khá, đó là: Kiểm tra hồ sơ theo dõi việc sử
dụng TBDH với điểm đánh giá trung bình = 2,760 xếp thứ bậc 1; Tổ chức
kiểm tra (thường xuyên và định kỳ) việc sử dụng TBDH với điểm đánh giá
trung bình = 2,517 xếp thứ bậc 2.
Các trường tiểu học thành phố Phủ Lý còn chưa thực sự coi trọng việc
xây dựng qui định, nguyên tắc và phương pháp kiểm tra sử dụng TBDH, chưa
làm tốt công tác tổng kết đánh giá hiệu quả sử dụng TBDH.
Hình thức kiểm tra thông qua dự giờ và giáo án được đánh giá thực
hiện với tần suất thỉnh thoảng.
Hình thức kiểm tra thông qua sổ mượn trả TBDH và kế hoạch sử dụng
TBDH được CBQL và giáo viên đánh giá hiếm khi thực hiện.
Hình thức kiểm tra báo cáo tình hình sử dụng TBDH của tổ chưa được
thực hiện.
Nhìn chung, công tác kiểm tra hoạt động quản lý TBDH chưa được
thực hiện thường xuyên, tần suất thực hiện khá thấp, những hình thức đơn
giản, thuận tiện cho việc theo dõi việc sử dụng chưa được tận dụng tốt, chủ
yếu là thông qua các tiết dự giờ để quan sát quá trình sử dụng TBDH và kiểm
tra kế hoạch sử dụng TBDH trong tiết học đó được nêu ra ở giáo án trước khi
dự giờ.
2.4.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến đến quản lý mưa sắm, sử dụng
và bảo quản TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
11


Trong các yếu tố được khảo sát thì yếu tố Nhận thức của CBQL về vai
trò của TBDH ảnh hưởng lớn nhất đến công tác quản lý sử dụng TBDH ở các
trường tiểu học với điểm đánh giá trung bình = 3,204 xếp thứ bậc 1.
Năng lực quản lý của đội ngũ CBQL trách (với điểm đánh giá trung
bình = 3,057) là yếu tố tiếp theo có ảnh hưởng nhiều đến quản lý TBDH ở
các trường tiểu học thành phố Phủ Lý.

Năng lực chuyên môn của đội ngũ chuyên trách (với điểm đánh giá
trung bình = 2,913) cũng là yếu tố có tác động trực tiếp đến quản lý TBDH ở
các trường tiểu học thành phố Phủ Lý.
Nguồn kinh phí dành cho trang bị TBDH là yếu tố có tác động khá lớn
đến việc quản lý TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý với điểm
đánh giá trung bình là = 2,759.
Chế độ chính sách dành cho cán bộ quản lí TBDH cũng là một yếu tố
có ảnh hưởng đến quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phố
Phủ Lý nhưng ảnh hưởng ở mức độ thấp hơn so với các yếu tố khác, theo đó
điểm đánh giá trung bình là = 2,578 xếp thứ bậc 5.
2.5. Đánh giá chung về quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học
thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu thực hiện Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018
2.5.1. Ưu điểm
- Các cấp quản lý ngành giáo dục và đào tạo thành phố Phủ Lý đã rất
quan tâm đến phát triển giáo dục, đặc biệt là giáo dục tiểu học. Trong các kế
hoạch ngân sách của thành phố đều dành ngân sách đáng kể để mua sắm,
trang bị TBDH cho các trường tiểu học của thành phố.
- Mặc dù nhu cầu về trang bị TBDH còn nhiều, nhưng về cơ bản các
trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam đã được trang bị đủ TBDH
tối thiểu, đảm bảo yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thơng năm 2018.

12


- CBQL các trường tiểu học thành phố Phủ Lý thường xuyên quan tâm
việc trang bị và sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học ở các trường tiểu học, đã
có chỉ đạo sát sao để giáo viên sử dụng tối đa TBDH theo định hướng của
Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
2.5.2. Hạn chế

- Một bộ phận không nhỏ CBQL và GV chưa nhận thấy hết ý nghĩa và
tầm quan trọng của TBDH trong quá trình giảng dạy và lĩnh hội kiến thức.
- Nhiều giáo viên các trường tiểu học thành phố Phủ Lý cịn gặp nhiều
khó khăn sử dụng TBDH trong q trình giảng dạy.
- Cơng tác lập kế hoạch quản lý TBDH theo yêu cầu thực hiện Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018 chưa được CBQL các trường thật sự quan tâm.
- Có nhiều trường khơng thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ việc tổ
chức, chỉ đạo quản lý TBDH theo yêu cầu thực hiện Chương trình giáo dục
phổ thơng 2018. Cơng tác bồi dưỡng chun mơn về khai thác, sử dụng bảo
trì bảo dưỡng TBDH chưa được quan tâm đúng mức, thiếu biên chế phụ trách
thiết bị, nhân viên phụ trách TBDH hiện chỉ làm công việc cho GV mượn và
thu lại TBDH khi GV trả chứ chưa làm đúng và đầy đủ các chức năng như
một người phụ trách TBDH thực sự.
2.5.3. Nguyên nhân
- GV quen với lối dạy học truyền thống, dạy chay, giảng giải, truyền
thụ kiến thức là chủ đạo.
- Việc đầu tư mua sắm TBDH ở các trường tiểu học theo Chương trình
GD phổ thơng 2018 rất hạn chế nên GV ít có điều kiện tiếp cận và sử dụng
TBDH thường xuyên.
- Phần lớn giáo viên vẫn còn tâm lý ngần ngại khi sử dụng TBDH hiện đại.
Tiểu kết chương 2

13


CHƯƠNG III
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU
HỌC THÀNH PHỐ PHỦ LÝ, TỈNH HÀ NAM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp

3.1.1. Đảm bảo tính tồn diện và hệ thống
3.1.2. Đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý giáo dục
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi
3.2. Các biện pháp quản lý TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ
Lý, tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và nhân viên
phụ trách thiết bị dạy học về tầm quan trọng của TBDH trong dạy học
tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
3.2.1.1. Mục đích của biện pháp: Làm cho CBQL, giáo viên và cán bộ
phụ trách TBDH phải có ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của cơng tác quản
lý TBDH, để từ đó giúp họ ý thức được sự cần thiết và có nhu cầu sử dụng
TBDH, và đề ra những biện pháp quản lý thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả
sử dụng TBDH.
3.2.1.2. Nội dung và cách chức thực hiện:
Để nâng cao nhận thức, từ đó nâng cao ý thức sử dụng TBDH cho giáo
viên thì cần thực hiện đầy đủ và kịp thời các công việc sau:
+ Kịp thời biên soạn và giới thiệu danh mục TBDH hiện có của nhà
trường, đồng thời thường xuyên cập nhật giới thiệu những TBDH mà trường
mua sắm bổ sung. Song song với việc giới thiệu danh mục TBDH thì cần phải
giới thiệu tính năng tác dụng của TBDH và tài liệu hướng dẫn sử dụng chúng.
+ Để GV nhận thức đầy đủ và sâu sắc về tầm quan trọng và tác dụng
của TBDH thì nên tổ chức thường xuyên các tiết dạy biểu diễn các tính năng
14


đưa lại hiệu quả dạy học đối với các TBDH hiện có của trường, qua đó giúp
cho GV tin tưởng và thấy rõ hơn tác dụng của TBDH, đồng thời qua đó GV
cũng học được các kỹ năng sử dụng TBDH để sau đó tự GV khai thác sử
dụng TBDH vào bài giảng của mình.

- Tổ chức tham quan, học tập kinh nghiệm về trang bị và sử dụng
TBDH cho CBQL, giáo viên và nhân viên phụ trách TBDH.
- Đề ra những qui định trong nhà trường vừa mang tính bắt buột vừa
mang tính khích lệ GV phải sử dụng TBDH trong các giờ lên lớp.
- Thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, các buổi trao đổi kinh
nghiệm về quản lý và sử dụng TBDH.
3.2.1.3. Điều kiện thực hiện
- Nội dung tuyên truyền phải ngắn gọn, thiết thực và cập nhật thường
xuyên. Hình thức tuyên truyền phải phù hợp với điều kiện và thời gian của
giáo viên.
- Chi bộ Đảng, Cơng đồn, Đồn thanh niên và các tổ chức khác trong
trường lấy đó làm căn cứ để đánh giá nhận thức, bình xét danh hiệu thi đua.
- Phải chọn được đội ngũ tuyên truyền am hiểu về lĩnh vực này.
3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới xây dựng kế hoạch quản lý TBDH ở các
trường tiểu học thành phố Phủ Lý theo u cầu Chương trình giáo dục phổ
thơng 2018
3.2.2.1. Mục đích của biện pháp: Biện pháp này nhằm mục đích sắp
xếp lại hệ thống quản lý TBDH nhằm khai thác sử dụng có hiệu quả TBDH,
đưa cơng tác quản lý TBDH trở thành một trong những hoạt động quan trọng
trong các hoạt động quản lý của CBQL ở nhà trường nhằm góp phần nâng cao
hiệu quả cơng tác quản lý TBDH.
3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện
Cách thức thực hiện:
- Xây dựng qui định về quản lý và sử dụng THDH của nhà trường.

15


- Hoàn chỉnh hệ thống hồ sơ sổ sách quản lý hành chính về cơng tác
TBDH:

+ Đối vối GV u cầu phải có các loại hồ sơ sau: Kế hoạch sử dụng
TBDH của bộ mơn mình phụ trách cho cả học kỳ và năm học; sổ sử dụng
TBDH.
+ Đối với nhân viên phụ trách phòng thiết bị, phòng thực hành thì cần
có: Kế hoạch sử dụng TBDH của các mơn, kế hoạch thực hành thí nghiệm, sổ
danh mục TBDH; Sổ theo dõi mượn - trả TBDH, sổ theo dõi thực hành; Sổ
gốc tài sản.
+ Đối với Tổ trưởng thì cần có: Kế hoạch sử dụng TBDH và kế hoạch
thực hành thí nghiệm các mơn mình quản lý; Sổ theo dõi sử dụng TBDH và
theo dõi thực hành thí nghiệm bộ môn.
+ Đối với CBQL: Kế hoạch theo dõi, kiểm tra việc sử dụng TBDH từng
bộ phận và GV.
- Thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá tình hình sử dụng TBDH
của từng GV, tổ bộ môn.
- Công tác thông tin, báo cáo kịp thời về việc sử dụng TBDH.
- Đơn giản thủ tục mượn – trả TBDH. Thủ tục mượn - trả TBDH càng
đơn giản thì càng kích thích GV trong việc mượn và sử dụng TBDH.
- Sắp xếp thời khố biểu hợp lí, sắp thời khố biểu tránh tình trạng
trong 1 tiết, ở một môn trong một khối lớp mà có nhiều GV cùng dạy, điều
này dẫn đến tình trạng thiếu TBDH cục bộ.
3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Kế hoạch của nhà trường không được trái với pháp luật và văn bản
dưới luật, với chính sách của Nhà nước và của địa phương.
- Kế hoạch phải thực sự mang tính đổi mới, khơng rập khn máy móc
theo kế hoạch cũ, có tính sáng tạo, kế thừa, dài hạn, phát huy tính hiệu quả,
gọn nhẹ dễ thực hiện.

16

- Khâu tổ chức phân công, trang bị, mua sắm, phân phối; khâu kiểm tra,
đánh giá phải mang tính kế thừa, phát huy, khả thi và áp dụng lâu dài.
3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường công tác chỉ đạo quản lý mưa sắm, sử
dụng và bảo quản thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phổ Phủ Lý,
tỉnh Hà Nam đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
3.2.3.1. Mục đích của biện pháp:
Cải thiện việc trang bị, cất giữ, bảo quản TBDH, tạo điều kiện thuận lợi
cho việc sử dụng và quản lý sử dụng TBDH.
3.2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp:
a)

Chỉ đạo mua sắm thiết bị dạy học

1. Tổ chức rà sốt các thiết bị dạy học hiện có, đối chiếu với Danh mục
thiết bị dạy học tối thiểu của cấp học, số lớp học hiện có, đối chiếu với Danh
mục thiết bị dạy học tối thiểu của cấp học, số lớp học, số học sinh và điều
kiện cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, giáo viên, viên chức làm cơng tác thiết bị
hiện có của trường để mua sắm đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng để phục
vụ giảng dạy và tránh lãng phí.
2. Khuyến khích các trường mua sắm các thiết bị tiên tiến,có tính thẩm
mỹ và hiệu quả sử dụng cao hoặc tổ chức tự làm thiết bị dạy học nhưng phải
đảm bảo các yêu cầu về tính khoa học và tính sư phạm để phục vụ giảng dạy.
3. Căn cứ tình hình thực tế về cơ sở vật chất, kinh phí và đội ngũ giáo
viên, viên chức làm cơng tác thiết bị, có thể mua sắm thêm các thiết bị dạy
học khác để nâng cao chất lượng phục vụ đổi mới phương pháp dạy học.
4. Việc tổ chức mua sắm thiết bị dạy học cần thực hiện theo quy định của
Luật Đấu thầu.
6. Hiệu trưởng các trường tiểu học tổ chức nghiệm thu, bàn giao và chịu
trách nhiệm về số lượng, chất lượng, hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học tại mỗi
đơn vị trường học.

17


7. Trưởng phòng Giáo dục và đào tạo chịu trách nhiệm trước Ủy ban
nhân dân thành phố về việc chỉ đạo mua sắm, bảo quản, sử dụng thiết bị dạy
học cho các trường đảm bảo số lượng, chất lượng và kịp tiến độ phục vụ cho
mỗi năm học.
b) Chỉ đạo tập huấn, bồi dưỡng giáo viên
Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo, tổ chức tập huấn và bồi dưỡng để
giáo viên đứng lớp,viên chức làm công tác thiết bị dạy học sử dụng được thiết
bị dạy học theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
c) Chỉ đạo sử dụng và bảo quản thiết bị dạy học
Để việc bảo quản và khai thác sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả,
Phịng Giáo dục và đào tạo cần tổ chức thực hiện các công việc sau:
1. Tham mưu với Ủy ban nhân dân thành phố để chỉ đạo, tổ chức khai
thác, sử dụng có hiệu quả kinh phí đầu tư của Chương trình giáo dục phổ
thơng 2018; kiên cố hóa trường, lớp học. Đồng thời huy động các nguồn kinh
phí để xây mới, sửa chữa, bổ sung cơ sở vật chất.
2. Giao trách nhiệm cho Hiệu trưởng các trường tiểu học xây dựng kế
hoạch, tổ chức mua sắm, bảo quản và triển khai sử dụng có hiệu quả thiết bị
dạy học đã trang bị, tránh lãng phí.
3. Chỉ đạo, tổ chức phong trào tự làm thiết bị dạy học.
4. Chỉ đạo các trường tiểu học bố trí sắp xếp nhân sự làm thiết bị dạy học
và tạo điều kiện để viên chức làm công tác thiết bị dạy học được đào tạo đúng
chuyên ngành hoặc tham gia các lớp bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ theo
Chương trình đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
- Lãnh đạo nhà trường thường xuyên kiểm tra việc sử dụng TBDH của
giáo viên, tình trạng bảo quản TBDH của cán bộ quản lý TBDH.
18

- Phòng Giáo dục và đào tạo thành phố chủ trì tổ chức giám sát, kiểm
tra, thanh tra việc mua sắm thiết bị dạy học về số lượng, chất lượng, tiến độ
và công tác tập huấn, bảo quản, sử dụng thiết bị dạy học trong các đơn vị
trường học.
- Kinh phí chỉ đạo, tổ chức và triển khai thực hiện công tác thiết bị dạy
học được sử dụng từ nguồn: kinh phí chi thườngxun; kinh phí Chương
trình giáo dục phổ thơng 2018; các nguồn kinh phí hợp pháp khác.
3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và
viên chức làm công tác TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ lý,
tỉnh Hà Nam
3.2.4.1. Mục đích của biện pháp: Với biện pháp này sẽ giúp cho các
trường tiểu học nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên và
nhân viên thiết bị, nâng cao hiểu biết về tính năng, quy trình sử dụng TBDH,
thích ứng với thiết bị đa năng cũng như cách bảo quản TBDH có hiệu quả nhất.
3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
- Thứ nhất, xác định nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng
- Thứ hai, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng
- Thứ ba, triển khai thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và
viên chức TBDH
- Thứ tư, các hình thức tổ chức bồi dưỡng
- Thứ năm, nội dung bồi dưỡng
3.2.4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
- Giáo viên hoặc viên chức TBDH phải xác định tham gia đào tạo, bồi
dưỡng vừa là trách nhiệm, vừa là quyền lợi và trước hết là nhu cầu tự thân của họ.
- Xác định nội dung đào tạo bồi dưỡng trên cơ sở khảo sát nhu cầu của
đội ngũ giáo viên và viên chức TBDH.
- Xây dựng quy định về đánh giá trong và đánh giá ngoài hàng năm đối
với đội ngũ giáo viên và viên chức làm công tác TBDH.

19


3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác kiểm tra, tự kiểm tra trong
quản lý thiết bị dạy học ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh
Hà Nam
3.2.5.1. Mục đích biện pháp: Kiểm tra, đánh giá việc trang bị, bảo quản,
sử dụng TBDH có hiệu quả, phù hợp với mục tiêu, kế hoạch, chuẩn mực, quy
chế đề ra hay khơng. Từ đó phát hiện ra những sai sót, lệch lạc để có thể xác
định lại phương hướng, mục tiêu, có biện pháp điều chỉnh, uốn nắn đồng thời
chỉ ra những mặt tích cực để động viên, khuyến khích nhằm nâng cao chất
lượng dạy và học.
3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Kiểm tra việc sử dụng TBDH của giáo viên qua hệ thống hồ sơ sổ sách.
Kiểm tra đi liền với đánh giá, xếp loại giáo viên trong từng học kỳ và từng
năm học.
Kiểm tra việc quản lý của nhân viên làm công tác TBDH qua hệ thống sổ
sách để giúp họ quản lý thiết bị tốt hơn. Đồng thời phát hiện những khó khăn
về TBDH cần bổ sung thêm.
Trong nội dung kế hoạch kiểm tra cần lưu ý những vấn đề sau:
- Thời gian tổ chức kiểm tra: Định kỳ vào cuối kỳ, cuối năm …
- Hình thức kiểm tra: Kiểm tra đột xuất, kiểm tra sử dụng TBDH gắn với
kiểm tra toàn diện, kiểm tra nội bộ, kiểm tra chuyên đề trong nhà trường.
Xây dựng quy chế phối hợp với các lực lượng kiểm tra của Ban giám
hiệu, huy động các tổ trưởng chuyên mơn, nhóm trưởng chun mơn và
những giáo viên có kinh nghiệm trong quản lý sử dụng TBDH.
Xây dựng kế hoạch kiểm tra bắt đầu từ kế hoạch sử dụng TBDH của tổ
chuyên môn. Cán bộ quản lý phụ trách công tác TBDH sẽ căn cứ vào kế
hoạch của tổ chuyên môn và nhu cầu sử dụng TBDH cho các hoạt động
chung của nhà trường để lập ra kế hoạch sử dụng TBDH của nhà trường

20


trong năm học đó.
Tăng cường cơng tác kiểm tra việc sử dụng và quản lý sử dụng TBDH
thơng qua hình thức quan sát, dự giờ đột xuất, kiểm tra sổ mượn – trả thiết bị,
sổ đăng kí sử dụng phịng học bộ môn.
3.2.5.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Hiệu trưởng cần xây dựng các cơ sở pháp lý, các nội quy, các tiêu chí,
quy định cho cơng tác kiểm tra, đánh giá hiệu quả sử dụng TBDH. Cán bộ
quản lý cần được cung cấp đầy đủ các văn bản quy định về công việc được
kiểm tra. Huy động được sự hợp tác, phối kết hợp tốt của các tập thể, cá nhân,
tổ chức và bộ phận trong nhà trường. Có cán bộ chun trách quản lý TBDH,
các phịng thí nghiệm, thực hành, phịng máy tính …
Các khâu kiểm tra phải được tiến hành công khai, công bằng, thống nhất,
đồng thuận, nhất quán và dân chủ trong nhà trường.
3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp
Năm biện pháp đã được đề xuất ở trên có mối quan hệ biện chứng với
nhau, các biện pháp này tác động qua lại với nhau, tương hỗ cho nhau trong
một chu trình QL, cho nên khi nhà QL áp dụng vào QL TBDH trong các nhà
trường TH trên địa thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam cần có sự biến đổi linh
hoạt, phù hợp với từng đối tượng và từng mơn học.
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
Bảng 0.: Ý kiến đánh giá về tính cần thiết của các biện pháp đề xuất
Rất
Biện
pháp

cần
thiết

Biện pháp 1
Biện pháp 2
Biện pháp 3
Biện pháp 4
Biện pháp 5

Cần
thiết

Khôn
g cần
thiết
SL
%
133 80,6
130 78,9
107 64,8
132 79,8
131 79,4

Thứ bậc

ĐTB

SL
22
21
31
21

23

21

%
13,3
12,5
19,1
12,9
13,7

SL
10
14
27
12
11

%
6,1
8,6
16,1
7,3
6,9

2,745
2,703
2,487
2,725
2,725

1
3
5
2
2


Kết quả khảo nghiệm thể hiện tại bảng 3.1. cho thấy hầu hết CBQL
và GV được khảo sát đều thống nhất và đánh giá cao mức độ cần thiết của
các biện pháp quản lý TBDH với điểm đánh giá trung bình đều từ 2,487
trở lên
Bảng 0.: Ý kiến đánh giá về tính khả thi của các biện pháp đề xuất
Rất
Biện
pháp

khả

Khả
thi

thi

Biện pháp 1
Biện pháp 2
Biện pháp 3
Biện pháp 4
Biện pháp 5

SL
143
133
128
140
140

Khôn
g khả
thi
%
86,6
80,9
77,5
84,8
84,8

ĐTB
SL
20
24
27
22
21

%
12,1
14,2
16,6
13,6

13,0

Thứ bậc
SL
2
8
10
3
4

%
1,3
4,9
5,9
1,6
2,3

2,853
2,760
2,716
2,832
2,824

1
4
5
2
3

Số liệu ở bảng 3.2. cho thấy các biện pháp quản lý TBDH mà luận văn

đề xuất cũng nhận được sự đánh giá cao về mức độ khả thi. Tất cả các biện
pháp đều có điểm trung bình lớn hơn 2,5.
Tiểu kết chương 3

22


KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1.Kết luận
- Trong hoạt động dạy học thì TBDH có vai trị rất quan trọng nhằm nâng cao
chất lượng giảng dạy và đáp ứng chương trình GD phổ thông 2018.
- Luận văn này tác giả đã hệ thống hóa được các cơng trình nghiên cứu trong
nước và nước ngồi về TBDH, hệ thống hóa được các khái niệm cơ bản liên
quan đến hoạt động quản lý TBDH ở các trường TH, khảo sát, phân tích đánh
giá thực trạng việc quản lý TBDH ở các trường TH hiện nay, đề xuất các biện
pháp quản lý TBDH ở các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam
đáp ứng chương trình GD phổ thơng 2018.
2. Khuyến nghị
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nam
2.3. Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Phủ Lý
2.4. Đối với hiệu trưởng các trường tiểu học thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam

23