TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆPTHỰC TIỄN TẠI VINAMILK

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ

ĐỀ TÀI:
TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP
THỰC TIỄN TẠI VINAMILK
Giáo viên hướng dẫn: TS. Vũ Quang
Sinh viên thực hiện: Nhóm 5
1. Phạm Thu Yến
2. Bùi Thị Kim Ngân
3. Nguyễn Hồng Thương
4. Đỗ Thanh Hương
5. Trần Thị Bích Lộc
6. Đỗ Bích Ngọc
7. Đỗ Trung Hiếu
8. Bùi Văn Thế
9. Nguyễn Duy Vũ
10. Trịnh Kim Thạch
11. Kiều Công Minh
HÀ NỘI, 2014
MỤC LỤC
Trang
Lời mở đầu 3
I. Trách nhiệm xã hội 3
1. Khái niệm 4
2. Các khía cạnh của trách nhiệm xã hội 4
3. Mối quan hệ giữa đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội 7
II. Thực tiễn tại Vinamilk 9
1. Tổng quan về Vinamilk 9
2. Trách nhiệm xã hội của Vinamilk 11
Kết luận 24

2
LỜI MỞ ĐẦU
Đạo đức và trách nhiệm xã hội là những vấn đề không thể thiếu trong kinh
doanh. Rất nhiều cơ hội và lợi ích chiến lược sẽ đến khi doanh nghiệp xem đạo đức
và trách nhiệm xã hội là trọng tâm của các hoạt động kinh doanh. Sự tồn vong của
doanh nghiệp không chỉ đến từ chất lượng của bản thân các sản phẩm dịch vụ cung
ứng mà còn chủ yếu từ phong cách kinh doanh của doanh nghiệp. Hành vi kinh
doanh thể hiện tư cách của doanh nghiệp, và chính tư cách ấy tác động trực tiếp đến
thành bại của tổ chức. Đạo đức kinh doanh trong chiều hướng ấy trở thành một
nhân tố chiến lược trong việc phát triển doanh nghiệp thể hiện giá trị đạo đức tốt
đẹp ngàn đời của dân tộc Việt Nam; thể hiện trách nhiệm của mỗi người đối với xã
hội không phải là điều quá khó mà trước hết phụ thuộc vào thái độ, nhận thức của
từng con người cụ thể. Điều này rất dễ, nếu mỗi người dù ở cương vị nào, làm việc
trong lĩnh vực gì, chỉ cần hy sinh chút ít quyền lợi của cá nhân mình vì cái chung,
vì cộng đồng, chắc hẳn chúng ta sẽ xây dựng được một xã hội tốt đẹp, mang lại
hạnh phúc cho nhân dân, cho dân tộc.
Ngày nay, các vấn đề xã hội như vấn đề môi trường, phát triển bền vững
ngày càng giành được nhiều sự quan tâm từ xã hội, các doanh nghiệp muốn phát
triển giờ không chỉ cần chú trọng vào chất lượng sản phẩm mà còn phải quan tâm
đến những trách nhiệm xã hội. Một trong những doanh nghiệp đi đầu về việc thực
hiện trách nhiệm xã hội ở Việt Nam đó là công ty cổ phẩn Sữa Việt Nam –
Vinamilk. Bài tiểu luận này sẽ đưa tới cho người đọc cái nhìn rõ nhất về trách
nhiệm xã hội là gì và các khía cạnh của trách nhiệm xã hội thông qua những ví dụ
thực tiễn tại công ty Vinamilk.
3
I. Trách nhiệm xã hội
1. Khái niệm
Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, theo chuyên gia của Ngân hàng thế
giới được hiểu là: “Cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việc phát triển kinh tế
bền vững, thông qua việc tuân thủ chuẩn mực về bảo vệ môi trường, bình đẳng về

giới, an toàn lao động, quyền lợi lao động, trả lương công bằng, đào tạo và phát
triển nhân viên, phát triển cộng đồng… theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng
như phát triển chung của xã hội”
2. Các khía cạnh của trách nhiệm xã hội
Nhiều lãnh đạo của doanh nghiệp cho rằng, trách nhiệm xã hội của doanh
nghiệp là tham gia vào các chương trình trợ giúp các đối tượng xã hội như hỗ trợ
người tàn tật, trẻ em mồ côi, xây dựng nhà tình nghĩa, ủng hộ đồng bào lũ lụt và
thiên tai Điều đó là đúng nhưng hoàn toàn chưa đủ, mặc dù các hoạt động xã hội
là một phần quan trọng trong trách nhiệm của một công ty. Quan trọng hơn, một
doanh nghiệp phải dự đoán được và đo lường được những tác động về xã hội và
môi trường hoạt động của doanh nghiệp và phát triển những chính sách làm giảm
bớt những tác động tiêu cực.
Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp còn là cam kết của doanh nghiệp đóng
góp vào sự phát triển kinh tế bền vững, hợp tác cùng người lao động, gia đình họ,
cộng đồng và xã hội nói chung để cải thiện chất lượng cuộc sống cho họ sao cho
vừa tốt cho doanh nghiệp vừa ích lợi cho phát triển. Nếu doanh nghiệp sản xuất xe
hơi, phải tính toán được ngay cả năng lượng mà cơ sở tiêu thụ và tìm cách cải thiện
nó. Và là doanh nghiệp sản xuất giấy, phải xem chất thải ra bao nhiêu và tìm cách
xử lý nó
Vì vậy ngày nay một doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội liên quan đến mọi
khía cạnh vận hành của một doanh nghiệp.
Trách nhiệm xã hội bao gồm 4 khía cạnh: kinh tế, pháp lý, đạo đức và lòng
bác ái.
a. Khía cạnh kinh tế
Khía cạnh kinh tế trong trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp là phải sản
xuất hàng hóa và dịch vụ mà xã hội cần và muốn với một mức giá có thể duy trì
4
doanh nghiệp ấy và làm thỏa mãn nghĩa vụ của doanh nghiệp với các nhà đầu tư; là
tìm kiếm nguồn cung ứng lao động, phát hiện những nguồn tài nguyên mới, thúc
đẩy tiến bộ công nghệ, phát triển sản phẩm; là phân phối các nguồn sản xuất như

hàng hoá và dịch vụ như thế nào trong hệ thống xã hội
Trong khi thực hiện các công việc này, các doanh nghiệp thực sự góp phần
vào tăng thêm phúc lợi cho xã hội, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp.
Đối với người lao động, khía cạnh kinh tế của doanh nghiệp là tạo công ăn
việc làm với mức thù lao xứng đáng cơ hội việc làm như nhau, cơ hội phát triển
nghề và chuyên môn, hưởng thù lao tương xứng, hưởng môi trường lao động an
toàn, vệ sinh và đảm bảo quyền riêng tư, cá nhân ở nơi làm việc.
Đối với người tiêu dùng, trách nhiệm kinh tế của doanh nghiệp là cung cấp
hàng hoá và dịch vụ, trách nhiệm kinh tế của doanh nghiệp còn liên quan đến vấn
đề về chất lượng, an toàn sản phẩm, định giá, thông tin về sản phẩm (quảng cáo),
phân phối, bán hàng và cạnh tranh.
Đối với chủ sở hữu doanh nghiệp, trách nhiệm kinh tế của doanh nghiệp là
bảo tồn và phát triển các giá trị và tài sản được ủy thác. Những giá trị và tài sản này
có thể là của xã hội hoặc cá nhân được hộ tự nguyện giao phó cho tổ chức, doanh
nghiệp – mà đại diện là người quản lý, điểu hành – với những điều kiện ràng buộc
chính thức.
Đối với các bên liên đới khác, nghĩa vụ kinh tế của doanh nghiệp là mang lại
lợi ích tối đa và công bằng cho họ. Nghĩa vụ này được thực hiện bằng việc cung
cấp trực tiếp những lợi ích này cho họ qua hàng hóa, việc làm, giá cả, chất lượng,
lợi nhuận đầu tư …
Khía cạnh kinh tế trong trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp là cơ sở
cho các hoạt động của doanh nghiệp. Phần lớn các nghĩa vụ kinh tế trong kinh
doanh đều được thể chế hoá thành các nghĩa vụ pháp lý
b. Khía cạnh pháp lý
Khía cạnh pháp lý trong trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp là doanh
nghiệp phải thực hiện đầy đủ những quy định về pháp lý chính thức đối với các bên
5
hữu quan. Những điều luật như thế này sẽ điều tiết được cạnh tranh, bảo vệ khách
hàng, bảo vệ môi trường, thúc đẩy sự công bằng và an toàn và cung cấp những sáng

kiến chống lại những hành vi sai trái. Các nghĩa vụ pháp lý được thể hiện trong luật
dân sự và hình sự. Về cơ bản, nghĩa vụ pháp lý bao gồm năm khía cạnh:
• Điều tiết cạnh tranh
• Bảo vệ người tiêu dùng
• Bảo vệ môi trường
• An toàn và bình đẳng
• Khuyến khích phát hiện và ngăn chặn hành vi sai trái.
Thông qua trách nhiệm pháp lý, xã hội buộc các thành viên phải thực thi các hành
vi được chấp nhận. Các tổ chức không thể tồn tại lâu dài nếu họ không thực hiện
trách nhiệm pháp lý của mình
c. Khía cạnh đạo đức
Khía cạnh đạo đức trong trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp là những
hành vi và hoạt động mà xã hội mong đợi ở doanh nghiệp nhưng không được quy
định trong hệ thống luật pháp, không được thể chế hóa thành luật.
Khía cạnh này liên quan tới những gì các công ty quyết định là đúng, công
bằng vượt qua cả những yêu cầu pháp lý khắc nghiệt, nó chỉ những hành vi và hoạt
động mà các thành viên của tổ chức, cộng đồng và xã hội mong đợi từ phía các
doanh nghiệp dù cho chúng không được viết thành luật.
Khía cạnh đạo đức của một doanh nghiệp thường được thể hiện thông qua
những nguyên tắc, giá trị đạo đức được tôn trọng trình bày trong bản sứ mệnh và
chiến lược của công ty. Thông qua các công bố này, nguyên tắc và giá trị đạo đức
trở thành kim chỉ nam cho sự phối hợp hành động của mỗi thành viên trong công ty
và với các bên hữu quan.
d. Khía cạnh nhân ái
Khía cạnh nhân ái trong trách nhiệm xã hội của 1 doanh nghiệp là những
hành vi và hoạt động thể hiện những mong muốn đóng góp và hiến dâng cho cộng
đồng và xã hội.
Những đóng góp có thể trên 4 phương diện:
• Nâng cao chất lượng cuộc sống
6

• San sẻ bớt gánh nặng cho Chính phủ
• Nâng cao năng lực lãnh đạo cho nhân viên
• Phát triển nhân cách đạo đức của người lao động
Khía cạnh này liên quan tới những đóng góp về tài chính và nguồn nhân lực cho
cộng đồng và xã hội lớn hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống. Khía cạnh nhân ái
của trách nhiệm pháp lý liên quan tới cơ cấu và động lực của xã hội và các vẫn đề
về chất lượng cuộc sống mà xã hội quan tâm.
3. Mối quan hệ giữa đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội
Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là vấn đề tất yếu đi liền với kinh
doanh, bởi nó mang lại cho doanh nghiệp những lợi ích đáng kể: khẳng định
thương hiệu doanh nghiệp trong lòng khách hàng và tăng lợi nhuận doanh nghiệp.
Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đóng vai trò người kiến tạo lòng trung thành
nơi khách hàng bằng những giá trị đạo đức rất "phong cách", và nó sẽ đánh bóng
tên tuổi của doanh nghiệp, khẳng định thương hiệu và gây được thiện cảm trong
lòng dân chúng, Đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội trở thành nền tảng cho
việc xây dựng thương hiệu thật sự mạnh.
Phân biệt đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội
Đạo đức kinh doanh bao gồm những quy định và các tiêu chuẩn chỉ đạo hành
vi trong giới kinh doanh, chỉ liên quan đến chủ doanh nghiệp, cá nhân và đối thủ
cạnh tranh. Trách nhiệm xã hội là nghĩa vụ phải thực hiện đối với xã hội nhằm đạt
được nhiều nhất những tác động tích cực và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến
công đồng như vấn đề môi trường, an sinh xã hội.
Đạo đức kinh doanh bao gồm các quy định rõ ràng về các phẩm chất đạo đức
của tổ chức kinh doanh, mà chính những phảm chất này sẽ tham gia vào quá trình
ra quyết định như đối với khách hàng phải cung cấp sản phẩm tốt, đối vs đối thủ
cạnh tranh phải tôn trọng lẫn nhau. Trách nhiệm xã hội là cam kết với xã hội như
trả lương công bằng cho nhân viên, không gây hại cho môi trường
Đạo đức kinh doanh liên quan đến các nguyên tắc và quy định chỉ đạo những
quyết định của cá nhân và tổ chức VD: trong điều lệ của các doanh nghiệp phải quy
định các chính sách đãi ngộ cho người lao động về bảo hiểm, lương thì trách

nhiệm xã hội quan tâm đến hậu quả của những quyết định đó như tỉ lệ melanin
trong sữa sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe người tiêu dùng.
7
Đạo đức kinh doanh thể hiện những mong muốn, kỳ vọng xuất phát từ bên
trong thì trách nhiệm xã hội thể hiện những mong muốn, kỳ vọng xuất phát từ bên
ngoài.
Đạo đức kinh doanh là sức mạnh trong trách nhiệm xã hội
Chỉ khi doanh nghiệp có những mối quan tâm về đạo đức trong cơ sở và các
chiến lược kinh doanh của mình thì trách nhiệm xã hội mới như một quan niệm có
mặt trong quá trình ra quyết định hàng ngày.
Xây dựng đạo đức kinh doanh là cơ sở cho việc thực hiện trách nhiệm xã
hội.
Xây dựng tốt đạo đức kinh doanh, chắc chắn trách nhiệm xã hội của doanh
nghiệp sẽ đc thực hiện một cách đầy đủ và hoàn thiện hơn.
Thiết lập đc nền tảng đạo đức kinh doanh sẽ có khả năng đưa ra và thực hiện
hiệu quả những quyết định mang tính trách nhiệm đạo đức hơn so vs các doanh
nghiệp khác.
VD: công ty sữa Vinamilk xây dựng chiến lược sản xuất sản phẩm sữa đạt
tiêu chuẩn quốc tế, an toàn cho sức khỏe cộng đồng. Các thành viên trong công ty
từ cấp lãnh đạo đến nhân viên đều ý thức rõ trách nhiệm trong công việc của mình.
Quy trình sản xuất của họ luôn được giám sát, kiểm nghiệm rõ ràng. Họ thực hiện
đạo đức trong sản xuất để đem lại cho xã hội 1 sản phẩm chất lượng, an toàn
Trách nhiệm xã hội là một phạm trù của đạo đức kinh doanh
Trách nhiệm xã hội là những quy định pháp lý làm tác động đến đạo đức
kinh doanh. Mặt khác những hành động pháp lý được sử dụng để dàn xếp các vụ
tranh cãi về đạo đức kinh doanh. Với tư cách là 1 nhân tố không thể tách rời của hệ
thống kinh tế - xã hội, doanh nghiệp luôn phải tìm cách hài hòa lợi ích giữa các bên
liên đới (đạo đức kinh doanh) và đòi hỏi, mong muốn của xã hội (trách nhiệm xã
hội)
Tuy khác nhau nhưng đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội có mối quan

hệ mật thiết với nhau. Đạo đức kinh doanh là sức mạnh trong trách nhiệm xã hội vì
8
tính liêm chính và sự tuân thủ đạo đức của các tổ chức phải vượt xa cả sự tuân thủ
các luật lệ và quy định. Có nhiều bằng chứng cho thấy trách nhiệm xã hội bao gồm
đạo đức kinh doanh liên quan tới việc tăng lợi nhuận, đạo đức của doanh nghiệp
cũng được coi như lý do quan trọng giải thích tại sao khách hàng tránh không mua
sản phẩm của doanh nghiệp đó. Một nghiên cứu nhận thấy rằng trách nhiệm xã hội
góp phần vào sự tận tụy của nhân viên và sự trung thành của khách hàng - những
mối quan tâm chủ yếu của bất cứ doanh nghiệp nào để có thể tăng lợi nhuận. Chỉ
khi các doanh nghiệp có những mối quan tâm về đạo đức trong cơ sở và các chiến
lược kinh doanh của mình thì trách nhiệm xã hội mới như một quan niệm mới có
thể có mặt trong quá trình ra quyết định được
Mặt khác, các vụ tranh cãi về đạo đức kinh doanh và trách nhiệm thường đc dàn
xếp thông qua những hành động pháp lý dân sự. Với tư cách là một nhân tố không
thể tách rời của hệ thống kinh tế - xã hội, doanh nghiệp luôn phải tìm cách hài hoà
lợi ích của các bên liên quan và đòi hỏi, mong muốn của xã hội. Khó khăn trong
các quyết định quản lý không chỉ ở việc xác định các giá trị, lợi ích cần được tôn
trọng, mà còn cân đối, hài hoà và chấp nhận hy sinh một phần lợi ích riêng hoặc lợi
nhuận. Chính vì vậy, khi vận dụng đạo đức kinh doanh, cần có những quy tắc riêng,
phương pháp riêng và đạo đức kinh doanh, ở phạm vi và mức độ lớn hơn trách
nhiệm xã hội.
II. Thực tiễn tại Vinamilk
1. Tổng quan về Vinamilk
a. Tổng quan:
• Tên gọi: CÔNG TY CỔ PHẦN SỮA VIỆT NAM
• Thành lập: 1976
• Trụ sở chính: số 10 phố Tân Trào, Phường Tân Phú, Quận 7, thành phố Hồ Chí
Minh.
• Chức năng chính: Sản xuất sữa và các chế phẩm từ Sữa.
b. Hoạt động kinh doanh hiện tại:

Công ty cổ phần Vinamilk sản xuất và kinh doanh nhiều nhãn hiệu, mỗi nhãn
hiệu gồm nhiều sản phẩm.
Các nhãn hiệu:
• VINAMILK gồm các sản phẩm: sữa thanh trùng, sữa chua ăn, sữa chua uống, sữa
chua men sống, kem, phô mai, sản phẩm dinh dưỡng cho người lớn.
• DIELAC gồm sản phầm dánh cho bà mẹ, sản phẩm dành cho trẻ em.
9
• RIDIELAC: sản phẩm dành cho trẻ em.
• V-FRESH: gồm các sản phẩm nước trái cây, nước trái cây sữa, trà, nước nha đam,
nước mơ ngâm.
• ICY: Chanh muối, nước uống đóng chai.
• LINCHA: trà nấm linh chi.
• SỮA ĐẶC: Ông thọ, ngôi sao phương nam.
• SỮA ĐẬU NÀNH: sữa đậu nành Goldsoy, sữa đậu nành GoldsotCaD, Sữa đậu
nành V-fresh.
Hình ảnh 1: Một số sản phẩm chính của Vinamilk
c. Slogan “Vươn cao Việt Nam”:
Slogan của Vinamilk là mong muốn Trở thành biểu tượng niềm tin số một
Việt Nam về sản phẩm dinh dưỡng và sức khỏe phục vụ cuộc sống con người; là
cam kết mang đến cho cộng đồng nguồn dinh dưỡng tốt nhất, chất lượng nhất bằng
chính sự trân trọng, tình yêu và trách nhiệm cao của mình với cuộc sống con người
và xã hội
d. Triết lý kinh doanh
“Vinamilk mong muốn trở thành sản phẩm được yêu thích nhất ở mọi khu
vực, lãnh thổ. Vì thế chúng tôi tâm niệm rằng chất lượng và sáng tạo là người bạn
10
đồng hành của Vinamilk. Vinamilk xem khách hàng là trung tâm và cam kết đáp
ứng mọi nhu cầu của khách hàng.
Chính sách chất lượng: “luôn thỏa mãn và có trách nhiệm với khách hàng
bằng cách đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ, đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh

thực phẩm với giá cả cạnh tranh, tôn trọng đạo đức kinh doanh và tuân theo luật
định.”
e. Giá trị cốt lõi
• Chính trực: liêm chính, trung thực trong ứng xử và trong tất cả các giao dịch.
• Tôn trọng: tôn trọng bản thân, tôn trọng đồng nghiệp. Tôn trọng Công ty, tôn
trọng đối tác. Hợp tác trong sự tôn trọng.
• Công bằng: công bằng với nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và các bên
liên quan khác.
• Tuân thủ: tuân thủ Luật pháp, Bộ Quy Tắc Ứng Xử và các quy chế, chính
sách, quy định của Công ty.
• Đạo đức: tôn trọng các tiêu chuẩn đã được thiết lập và hành động một cách
đạo đức.
2. Trách nhiệm xã hội của Vinamilk
a. Khía cạnh kinh tế
Khía cạnh kinh tế trong trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp là phải
sản xuất hàng hóa và dịch vụ mà xã hội cần và muốn với một mức giá có thể duy
trì doanh nghiệp ấy và làm thỏa mãn nghĩa vụ của doanh nghiệp với các nhà đầu
tư.
Theo thống kê 10 tháng năm 2012, Vinamilk đã tiêu thụ 3 tỷ 343 triệu sản
phẩm, tăng 18.4 % so với cùng kỳ năm 2011. Dự kiến năm 2012, Vinamilk sẽ tiêu
thụ trên 4 tỷ sản phẩm (cao nhất từ trước đến nay, trong điều kiện Vinamilk không
tăng giá và tham gia bình ổn giá sữa cho người tiêu dùng cả nước). Hiện sản phẩm
Vinamilk ngoài thị trường nội địa còn được xuất khẩu ra thế giới tại 23 quốc gia
trong đó có Mỹ, Úc, Canada, Nga, Nhật Bản, Thái Lan, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Sri
Lanka, Philippin, Hàn Quốc, các nước khu vực Trung Đông…
Công ty luôn tìm kiếm nguồn cung ứng lao động, phát hiện những nguồn tài
nguyên mới, thúc đẩy tiến bộ công nghệ, phát triển sản phẩm:
11
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và mang lại những sản phẩm tốt nhất đến
người tiêu dùng,Vinamilk luôn hướng tới mục tiêu tạo ra các sản phẩm mang lại giá

trị, lợi ích tốt nhất cho sức khỏe con người.
o Nghiên cứu và mang tới các sản phẩm phù hợp nhất với thể trạng,nhu
cầu dinh dưỡng,sức khỏe,độ tuổi,cũng như điều kiện sống khí hậu của
từng vùng miền
o Hướng đến việc cải thiện sức khỏe, góp phần giảm thiểu các nguy cơ
ảnh hưởng đến sức khỏe,đặc biệt là nâng cao thể chất cho các thế hệ
tương lai.
o Chủ động nghiên cứu và giới thiệu tới người tiêu dùng các sản phẩm
mới,mang tính đột phá,định hướng cho người tiêu dùng theo hướng tốt
nhất cho họ.
Thúc đẩy tiến bộ công nghệ:
o Tự động hóa quy trình sản xuất: Để khẳng định vị thế của mình, bên
cạnh việc cam kết ổn định giá bán đến hết quý 1-2014, Vinamilk đã
tăng cường dự trữ nguyên liệu, không ngừng đầu tư về nhà xưởng để
hoàn thiện quy trình sản xuất theo mô hình tự động hóa, nâng cao
năng lực sản xuất.
o Trong năm 2013 vừa qua, Công ty cổ phần Vinamilk đã đưa vào hoạt
động 2 nhà máy sản xuất sữa bột trẻ em và nhà máy sữa nước, đặt tại
tỉnh Bình Dương, có công nghệ hiện đại bậc nhất thế giới. Mỗi nhà
máy có tổng vốn đầu tư lên tới 2.400 tỷ đồng. Tại đây, tất cả các khâu
trong quy trình sản xuất và chế biến sữa được tự động hóa hoàn toàn,
từ khâu nhận nguyên liệu đầu vào đến đóng gói và chuyển thành phẩm
sang các kho hàng rồi đưa lên xe,… tất cả đều được điều khiển bằng
các robot tự động.
“Mục tiêu của Vinamilk là nâng tầm dinh dưỡng chất lượng quốc tế cho các
sản phẩm sữa, từ đó tạo cơ hội cho trẻ em được sử dụng sản phẩm dinh dưỡng
không thua kém sản phẩm sữa nước ngoài với giá cả hợp lý. Đây sẽ là nền tảng
quan trọng giúp Vinamilk cụ thể hóa mục tiêu đạt doanh số 3 tỷ USD vào năm
2017, đưa Vinamilk trở thành 1 trong 50 công ty sữa lớn nhất thế giới”.
12

Đối với người tiêu dùng, trách nhiệm kinh tế của doanh nghiệp là cung cấp
hàng hoá và dịch vụ, trách nhiệm kinh tế của doanh nghiệp còn liên quan đến vấn
đề về chất lượng, an toàn sản phẩm, định giá, thông tin về sản phẩm (quảng cáo),
phân phối, bán hàng
Vinamilk liên tục trong những năm gần đây, ngoài việc tự kiểm tra, Vinamilk
luôn chủ động lấy mẫu gửi đến các cơ quan kiểm định độc lập để kiểm tra chất
lượng và vi sinh đối với các sản phẩm của Vinamilk. Kết quả là tất cả các mẫu
kiểm nghiệm đều đạt yêu cầu về các chỉ tiêu,hàm lượng dinh dưỡng của sữa sản
xuất trong nước rất tốt nhưng giá bán chưa bằng 1/2 so với giá sữa ngoại nhập. Là
doanh nghiệp sản xuất sữa lớn nhất Việt Nam, ngoài yếu tố lợi nhuận, Vinamilk
luôn đặt vấn đề đạo đức doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội với người tiêu dùng, đặc
biệt là sức khỏe của giống nòi lên hàng đầu. Điều này đồng nghĩa, Vinamilk hoàn
toàn tự tin về cách làm của mình. Nếu sản phẩm được sử dụng nguồn nguyên liệu
uy tín, chế biến trong một dây chuyền hiện đại thì chắc chắn nó sẽ cho ra những
thành phẩm chất lượng cao.
Đối với người lao động, khía cạnh kinh tế của doanh nghiệp là tạo công ăn
việc làm với mức thù lao xứng đáng cơ hội việc làm như nhau, cơ hội phát triển
nghề và chuyên môn.
Các doanh nghiệp nói chung, đặc biệt là Công ty sữa Vinamilk nói riêng, họ
tin rằng con người là tài sản quý nhất. Vì vậy, công ty luôn xem tiền lương cũng là
tiền đầu tư hiệu quả nhất. Chính vì thế làm việc tại Vinamilk, người lao động sẽ
nhận được mức lương tương xứng với năng lực và cạnh tranh so với thị trường.
Công nhận những đóng góp của người lao động cũng là điều mà công ty đặc
biệt quan tâm.Với hàng loạt chương trình đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên
và mức thưởng hàng năm hấp dẫn thể hiện sự trân trọng của công ty đối với thành
công của nhân viên, người lao động và công ty luôn phản ánh tính công bằng giữa
các nhân viên. Ngoài ra, toàn công ty còn thực hiện các chương trình Bảo hiểm sức
khỏe, hỗ trợ phương tiện đi lại cũng là một trong những phúc lợi nổi bật Vinamilk
mang đến cho nhân viên,người lao động của họ.
13

Đề cập đến vấn đề lương, thưởng, lãnh đạo Vinamilk bày tỏ quan điểm: mức
thù lao, tiền lương cần phù hợp để thu hút, giữ chân và khích lệ thành viên HĐQT,
bộ máy lãnh đạo để điều hành doanh nghiệp của mình thành công. Một phần của
tiền lương căn cứ vào kết quả hoạt động chung của công ty và của từng cá nhân.
Khi đề ra tiền lương, tiểu ban lương, thưởng của công ty có xem xét đến các yếu tố
về tiền lương và việc làm trong cùng ngành, so sánh với các công ty tương đương,
kết quả hoạt động của Vinamilk nói chung, cũng như từng cá nhân. Chương trình
xét thưởng hàng năm tại doanh nghiệp này được áp dụng cho toàn thể nhân viên
trong công ty.
b. Khía cạnh pháp lý
Điều tiết về cạnh tranh.
Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh là một tất yếu bởi bản thân nền kinh
tế cũng vận động theo quy luật cạnh tranh. Điều này đòi hỏi Công ty Cổ phần Sữa
Việt Nam phải bằng mọi nỗ lực đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng thông qua các
biện pháp khác nhau như cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng, hạ giá thành và
cung cấp những dịch vụ tốt nhất cho khách hàng. Cạnh tranh trong nền kinh tế thị
trường là động lực cho sự phát triển Và khi thực hiện trách nhiệm xã hội - doanh
nghiệp một phần đã giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của mình.
Khi trách nhiêm xã hội được thực hiện:
o Công ty có thể tạo ra lợi nhuận
o Người tiêu dùng có thể mua được các sản phẩm theo đúng nhu cầu của mình
về chất lượng,giá cả
o Thêm vào đó, Chính phủ cũng đặt ra các quy định về an toàn và sức khỏe,các
chính sách bảo vệ chống cạnh tranh không công bằng để bảo vệ người mua
và Công ty
Việc thực hiện các trách nhiệm xã hội thông qua các khía cạnh pháp lí một
phần nào đó đã điều tiết được sự cạnh tranh, giữ vững vị trí của công ty trên thị
trường so với các công ty cùng sản xuất mặt hàng tương đương.
Bảo vệ người tiêu dùng.
Công ty Vinamilk đã tổ chức và thực hiện nhiều chương trình,chính sách với

mục đích gắn kết doanh nghiệp và người tiêu dùng,đồng thời phát triển lợi ích của
14
doanh nghiệp và bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Dựa trên Luật bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng có hiệu lực từ ngày 01/7/2011, đây là cơ sở pháp lý quan trọng
giúp quyền lợi của người tiêu dùng được bảo vệ một cách toàn diện, xác đáng và
khả thi hơn; đồng thời đây cũng là động lực để tất cả để tất cả các doanh nghiệp, từ
nhà sản xuất đến nhà phân phối, cung cấp dịch vụ ra sức cải thiện sản phẩm làm
đòn bẩy cho sự phát triển của nền kinh tế. Một số hoạt động gần đây của công ty
Vinamilk gắn với việc thực hiện trách nhiệm xã hội qua việc bảo vệ người tiêu
dùng:
o Ngày 28/3, Sở Công thương, Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh
Quảng Nam phối hợp với Công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk) tổ chức
Hội Nghị phổ biến luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và chăm sóc sức
khỏe cho người cao tuổi, nhằm hưởng ứng kỷ niệm 31 năm Ngày Quyền của
người tiêu dùng thế giới (15/3/1983 – 15/3/2014).
o Công ty Vinamilk cũng đã từng phối hợp với Hội Bảo vệ Quyền lợi Người
tiêu dùng Đăk Lăk tổ chức hội thảo "Tư vấn luật bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng và tư vấn chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi". Bên cạnh trẻ em, bảo vệ,
chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho người cao tuổi là một trong những hoạt
động luôn được Vinamilk quan tâm hàng đầu, để góp phần giúp họ có sức
khỏe tốt, có cuộc sống chất lượng hơn, tiếp tục cống hiến khả năng, kinh
nghiệm cho xã hội.
o Với mục tiêu là chuyên gia dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe toàn diện cho
người cao tuổi, ngày 31/3/2014 Vinamilk vừa phối hợp với Hội Bảo vệ
Quyền lợi Người tiêu dùng các tỉnh đã tổ chức Hội thảo “Phổ biến luật Bảo
vệ Quyền lợi người tiêu dùng và chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi”.
15
o Vinamilk luôn thể hiện trách nhiệm của mình đối với môi trường và xã hội.
Chính vì thế, với thông điệp "Vinamilk phát triển bền vững, thân thiện với
môi trường và có trách nhiệm đối với xã hội", Công ty đã và đang chủ động

thực hiện các giải pháp cho thông điệp trên như: phát triển các sản phẩm
dinh dưỡng có giá trị gia tăng ngày càng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường; sử
dụng tài nguyên tiết kiệm và hiệu quả: đầu tư máy móc thiết bị hiện đại để
giảm giá thành và giảm mức tiêu hao năng lượng; duy trì các hoạt động xã
hội, từ thiện, tạo cơ hội cho mọi trẻ em Việt Nam đều có thể uống sữa mỗi
ngày, cải thiện thể chất cho trẻ em nghèo; tài trợ các quỹ học bổng như quỹ
học bổng Vinamilk "Ươm mầm tài năng trẻ Việt Nam", quỹ học bổng Vừ A
Dính, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng…
Bảo vệ môi trường.
Như chúng ta đã biết, môi trường sống là ngôi nhà chung của con người,bảo
vệ môi trường chính là bảo vệ nguồn sống của chúng ta. Đó cũng là trách nhiệm xã
hội được đặt ra hàng đầu hiện nay. Là một nhà sản xuất, Vinamilk luôn ý thức rằng
bất kể một hoạt động sản xuất nào cũng có tác động đến môi trường xung quanh.
Chính vì vậy, Công ty luôn cam kết thực hiện các mục tiêu bảo vệ môi trường bằng
những hành động cụ thể, thiết thực và toàn diện:
Cung cấp sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường.
16
o Tại Vinamilk, chúng tôi chỉ chú trọng phát triển và kinh doanh các sản
phẩm, dịch vụ không gây tác động xấu đến môi trường sống. Các
nguyên vật liệu, bao bì để tạo sản phẩm được lựa chọn cũng phải đảm
bảo thân thiện với môi trường và ưu tiên những nguyên vật liệu, bao bì
có thể tái sử dụng.
Kiểm soát chất thải vào môi trường.
o Vinamilk nhận diện và đảm bảo áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp
đến tất cả các hình thái chất thải vào môi trường phát sinh từ hoạt
động sản xuất kinh doanh của mình.
Hệ thống quy trình quản lí và kiểm soát môi trường.
o Hệ thống quy trình sản xuất, quy trình xử lý về môi trường được xác
lập, thực hiện và kiểm soát chặt chẽ đáp ứng một cách tốt nhất các yêu
cầu của tiêu chuẩn quốc tế về Hệ thống Quản lý Môi trường ISO

14001 và các quy định của pháp luật Việt Nam. Tất cả chất thải của
Vinamilk được phân loại ngay tại nguồn thải, thu gom triệt để bằng
những biện pháp thích hợp và được xử lý đảm bảo tiêu chuẩn an toàn
cho môi trường, tái chế để sửdụng cho những mục đích khác. Bên
cạnh đó, các nhà cung cấp dịch vụ thu gom, xử lý chất thải cho
Vinamilk cũng phải đáp ứng các tiêu chuẩn phù hợp và đảm bảo các
yêu cầu của pháp luật.
Đầu tư trang thiết bị xử lí hiện đại:
o Tại các trang trại, nhà máy sản xuất, Vinamilk luôn lựa chọn những
công nghệ tiên tiến và đầu tư những trang thiết bị xử lý hiện đại để
đảm bảo giảm thiểu đến mức tối đa các tác động đến môi trường trên
tất cả các khía cạnh
Khai thác tài nguyên:
o Các tài nguyên từ môi trường mà cần thiết cho hoạt động sản xuất
kinh doanh, Vinamilk đều thực hiện đầy đủ các trách nhiệm của mình:
xin phép, đăng ký cho các cơ quan chức năng, đóng phí khai thác và
báo cáo theo sự quản lý của nhà nước. Vinamilk cam kết việc khai
thác và sử dụng các nguồn tài nguyên của chúng tôi là hiệu quả, tiết
17
kiệm thông qua cơ chếkiểm soát định mức, hệ thống báo cáo thường
xuyên, có trách nhiệm
Sử dụng năng lượng hiệu quả.
o Vinamilk luôn nhận thức rằng việc khai thác và sử dụng các nguồn
năng lượng sẽ có tác động đến môi trường sống. Do đó việc sử dụng
năng lượng một cách có hiệu quả, tránh lãng phí là góp phần quan
trọng trong việc bảo vệ môi trường. Để thực hiện điều đó, Vinamilk
đã, đang và sẽ tiếp tục duy trì việc áp dụng các biện pháp để quản lý
và sử dụng năng lượng:
o Xác lập hệ thống định mức và quản lý việc sử dụng năng lượng thực tế
theo hướng tối ưu hóa năng lượng sử dụng.

o Sử dụng các loại thiết bị, công nghệ tiên tiến để tiết kiệm năng lượng.
o Áp dụng các hệ thống tạo năng lượng sử dụng các vật liệu sạch, an
toàn với môi trường.
Các hoạt động cải thiện môi trường.
o Bên cạnh các biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường, Vinamilk
luôn sẵn sàng tham gia trong các hoạt động bảo vệ, cải thiện môi
trường thông qua việc đóng góp bằng nguồn lực con người, hỗ trợ tài
chính,…Vinamilk cũng luôn kêu gọi và truyền đạt về nhận thức bảo vệ
môi trường đến tất cả các nhân viên của mình.
An toàn và bình đẳng.
Luật pháp cũng quan tâm tới việc bảo vệ quyền bình đẳng của mọi đối tượng
khác nhau với tư cách là người lao động.Luật pháp bảo vệ người lao động trước
tình trạng phân biệt đối xử về tuổi tác, giới tính, dân tộc
Công ty Vinamilk luôn đảm bảo cho người lao động được hưởng các chế độ
đãi ngộ công bằng. Công ty luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhân viên,c ông
nhân của mình làm việc trong môi trường tránh nguy hiểm, độc hại, đồng thời bảo
vệ quyền cho họ được biết và được từ chối các công việc không phù hợp.Trong
trường hợp công việc nguy hiểm được nhận thức đầy đủ và được người lao động tự
nguyện chấp nhận, thì công ty cũng đã trả những mức lương tương xứng, động viên
cổ vũ tinh thần kịp thời,hiệu quả
18
Khuyến khích phát hiện và ngăn chặn hành vi sai trái.
Trong bất kì một công ty,tổ chức nào, không chỉ là Vinamilk nói riêng,việc
phát hiện sớm những hành vi sai trái có thể giúp khắc phục có hiệu quả và giảm
thiểu hậu quả xấu. Tuy nhiên những người phát hiện sai trái thường xuyên phải
chịu những rủi ro và bất hạnh khi doanh nghiệp không có biện pháp hữu hiệu phát
hiện, xử lý sai trái hay bảo vệ người cáo giác. Để giải quyết vấn đề đó, Công ty đã
xây dựng một chương trình hệ thống để ngăn chặn, phát hiện và xử lý các hành vi
sai trái, và được áp dụng hiệu quả.
c. Khía cạnh đạo đức

Nghĩa vụ đạo đức của Vinamilk được thể hiện rõ thông qua những nguyên
tắc và giá trị đạo đức được tôn trọng trình bày trong bản sứ mệnh và chiến lược
phát triển của công ty, cụ thể:
Sứ mệnh của công ty:
• “Vinamilk cam kết mang đến cho cộng đồng nguồn dinh dưỡng tốt
nhất, chất lượng nhất bằng chính sự trân trọng, tình yêu và trách
nhiệm của mình với cuộc sống con người và xã hội”. Có thể nói, kể từ
khi thành lập cho tới nay, công ty đã thực sự rất vất vả để có thể khẳng
định sứ mệnh nêu trên của mình - một bản “tuyên ngôn” thể hiện rất rõ
nghĩa vụ đạo đức mà công ty theo đuổi, hướng về cộng đồng, hướng
về mục tiêu phát triển chung của xã hội thông qua nỗ lực cung cấp
nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho con người bằng các sản phẩm của
mình.
Chiến lược công ty:
• Xuất phát từ nội dung của bản chiến lược phát triểnVinamilk, chúng ta
có thể nhận thấy rằng: bên cạnh những mục tiêu cơ bản của một doanh
nghiệp hoạt động kinh tế như: doanh thu, lợi nhuận…. Vinamilk cũng
thực sự rất quan tâm đến những mục tiêu về giá trị đạo đức mà công ty
đã xây dựng và những mục tiêu này đã chi phối rất lớn đến chiến lược
phát triển chung của công ty. Cụ thể:
Công ty tập trung phát triển thương hiệu dựa trên nền tảng uy
tín và sự tin cậy xuất phát từ chính những người tiêu dùng. Công ty
muốn tạo dựng hình ảnh của mình từ chính những cảm nhận, niềm tin
19
của người tiêu dùng về chất lượng, lợi ích từ những sản phẩm của
công ty. Với mục tiêu trở thành thương hiệu dinh dưỡng hàng đầu tại
Việt Nam, công ty đã tiên phong trong công tác nghiên cứu những đặc
thù về mặt dinh dưỡng của con người Việt Nam để từ đó xây dựng và
phát triển những dòng sản phẩm tối ưu nhất cho người tiêu dùng
Luôn lấy sức khỏe của người tiêu dùng làm trung tâm trong các

chiến lược phát triển sản phẩm của công ty.
Việc luôn quan tâm tới đời sống chung của tất cả những người
dân ở các vùng khác nhau cũng chi phối rất nhiều tới chiến lược phát
triển thị thường, mở rộng quy mô kinh doanh của công ty. Cụ thể việc
hướng thị trường tới các vùng sâu vùng xa nhằm đáp ứng tốt hơn nhu
cầu dinh dưỡng của người dân nơi đây luôn luôn là những ưu tiên
trong chiến lược phát triển của công ty.
d. Khía cạnh nhân ái
Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam được thành lập từ năm 2008, dưới sự chủ trì
của Quỹ BTTEVN - Bộ LĐTBXH cùng phối hợp với Vinamilk. Quỹ sữa Vươn cao
Việt Nam được thành lập nhằm mục đích hướng đến trẻ em có hoàn cảnh khó khăn
trong cả nước, với hành động tưởng chừng như đơn giản nhưng lại hết sức thiết
thực - trao tận tay các em những ly sữa bổ dưỡng nhằm góp phần giúp các em có
được cơ hội phát triển toàn diện hơn về thể chất và trí tuệ để có một tương lai tươi
sáng hơn.
Trong suốt 6 năm qua, dưới sự định hướng của Bộ Lao động - Thương binh
và Xã hội, với sự tài trợ của Vinamilk, sự đồng thuận của các ban ngành liên quan,
sự hỗ trợ về tinh thần lẫn vật chất của hàng triệu người tiêu dùng trên khắp cả nước,
Quỹ sữa “Vươn Cao Việt Nam” với sự góp mặt của các đại sứ thiện chí như đã đi
khắp mọi miền tổ quốc, thắp thêm những ánh sáng hy vọng cho các em nhỏ, trao
cho các em những ly sữa ngọt ngào và tặng cho các em những nụ cười trẻ thơ,
những khoảnh khắc vui tươi hồn nhiên giữa cuộc sống của các em vốn còn rất
nhiều khó khăn.
Các hoạt động tiêu biểu của Quỹ sữa vươn cao Việt Nam:
• Ngày 22/7/2013, Chương trình Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam năm 2013
đã tổ chức lễ trao tặng 40 ngàn ly sữa cho trẻ em nghèo, trẻ em gia
20
đình chính sách tại huyện đảo Phú Quốc – Kiên Giang trong tổng số
hơn 67 ngàn ly sữa mà trẻ em tỉnh Kiên Giang được thụ hưởng từ
chương trình.

• Ngày 09/12/2013 Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam đã tổ chức tặng sữa lần
cuối trong hành trình năm 2013, đánh dấu chặng đường 5 năm thành
công của Quỹ sữa. Hơn 33.000 ly sữa đã được trao cho trẻ em nghèo
tại xã Đồng Lương, huyện Cẩm Khê trong tổng số hơn 42.000 ly sữa
mà trẻ em tỉnh Phú Thọ được thụ hưởng từ chương trình.
• Ngày 22/03/2014, chương trình Quỹ sữa “Vươn Cao Việt Nam” năm
2014 đã tổ chức buổi lễ trao tặng sữa cho trẻ em nghèo huyện đảo Cô
Tô, Tỉnh Quảng Ninh, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập huyện.
21
• Ngày 27/4/2014 chương trình quỹ sữa “ VƯƠN CAO VIỆT NAM”
năm 2014 đã tổ chức buổi lễ trao tặng sữa cho trẻ em tỉnh Bến Tre tại
trường tiểu học An Đức xã Ba Tri tỉnh Bến Tre.
Qua đó cho thấy cam kết của Vinamilk đối với các thế hệ người Việt, đặc
biệt là trẻ em Việt Nam với mong muốn để “Mọi trẻ em Việt Nam đều được uống
sữa mỗi ngày”, góp phần tạo điều kiện phát huy tối đa tiềm năng của trẻ em Việt
Nam về cả thể chất và trí tuệ, vì một Việt Nam luôn vươn cao. Bên cạnh đó cũng
cho thấy Việt Nam cần phải có một chương trình quốc gia về sữa học đường để tạo
22
điều kiện cho các em phát triển toàn diện, góp phần tạo nguồn nhân lực tốt cho sự
nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa nước nhà.”
23
KẾT LUẬN
Đạo đức và trách nhiệm xã hội là những vấn đề không thể thiếu trong kinh
doanh. Rất nhiều cơ hội và lợi ích chiến lược sẽ đến khi doanh nghiệp xem đạo đức
và trách nhiệm xã hội là trọng tâm của các hoạt động kinh doanh. Sự tồn vong của
doanh nghiệp không chỉ đến từ chất lượng của bản thân các sản phẩm dịch vụ cung
ứng mà còn chủ yếu từ phong cách kinh doanh của doanh nghiệp. Hành vi kinh
doanh thể hiện tư cách của doanh nghiệp, và chính tư cách ấy tác động trực tiếp đến
thành bại của tổ chức. Đạo đức kinh doanh trong chiều hướng ấy trở thành một
nhân tố chiến lược trong việc phát triển doanh nghiệp Thể hiện giá trị đạo đức tốt

đẹp ngàn đời của dân tộc Việt Nam; thể hiện trách nhiệm của mỗi người đối với xã
hội không phải là điều quá khó mà trước hết phụ thuộc vào thái độ, nhận thức của
từng con người cụ thể. Điều này rất dễ, nếu mỗi người dù ở cương vị nào, làm việc
trong lĩnh vực gì, chỉ cần hy sinh chút ít quyền lợi của cá nhân mình vì cái chung,
vì cộng đồng, chắc hẳn chúng ta sẽ xây dựng được một xã hội tốt đẹp, mang lại
hạnh phúc cho nhân dân, cho dân tộc. Vì một xã hội tốt đẹp, vì sự hưng thịnh của
đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân, tất cả đang phụ thuộc vào suy nghĩ, thái độ và
hành động của mỗi người, mà trước hết là tinh thần đoàn kết, trên dưới đồng lòng
vì Tổ quốc, vì nhân dân. Tóm lại, trách nhiệm xã hội ở Việt Nam đã được nhận
thức và bước đầu được thực hiện. Chắc chắn rằng, cùng với quá trình phát triển của
đất nước, trách nhiệm đó sẽ được đề cao hơn cùng với sự hoàn thiện của khung
pháp luật, bộ máy nhà nước, thể chế kinh tế thị trường và các thể chế của xã hội
dân sự
24