KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI TUYÊN HÒA

BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
--------------------

SINH VIÊN: NGUYỄN THU HUYỀN
LỚP : CQ54/21.13

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI
TUN HỊA
CHUN NGÀNH

: KẾ TỐN DOANH NGHIỆP

MÃ SỐ

: 21

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS.NGUYỄN BÁ MINH

Hà Nội - 2020


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tơi, các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của Cơng
ty TNHH Xây dựng và thương mại Tuyên Hòa.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thu Huyền

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

i

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................i
MỤC LỤC........................................................................................................ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU.............................................................................v
DANH MỤC SƠ ĐỒ......................................................................................vi
DANH MỤC HÌNH.......................................................................................vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.............................................................viii
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................1
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG
MẠI...................................................................................................................4
1.1. Lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
trong doanh nghiệp thương mại.....................................................................4

1.1.1. Khái niệm bán hàng và xác định kết quả bán hàng........................4
1.1.2 Yêu cầu quản lý đối với hoạt động bán hàng và
xác định kết quả bán hàng............................................................5
1.1.3

Vai trị của kế tốn bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong

doanh nghiệp thương mại...............................................................................6
1.1.4

Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng

trong doanh nghiệp thương mại.....................................................................7
1.2 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp
thương mại.......................................................................................................8
1.2.1

Các phương thức bán hàng và hình thức thanh toán......................8

1.2.2 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng................................9
1.2.3

Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu..........................................15

1.2.4

Kế toán giá vốn hàng bán.................................................................16

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

ii

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp
1.2.5
1.3

Học viện Tài chính

Kế tốn chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp..........21
Tổ chức hệ thống Sổ kế toán bán hàng và xác định kết quả bán

hàng trong doanh nghiệp thương mại.........................................................29
1.3.1 Hình thức kế toán Nhật ký chung.......................................................29
1.3.2 Tổ chức kế toán bán hàng trong điều kiện áp dụng công nghệ thông
tin ( kế tốn máy)...........................................................................................29
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..............................................................................32
CHƯƠNG 2:..................................................................................................33
THỰC TRẠNG KẾ TỐN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI
TUYÊN HÒA................................................................................................33
2.1

Giới thiệu về Cơng ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tun

Hịa..................................................................................................................33
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của cơng ty................................33
2.1.2. Đặc điểm tổ chức kinh doanh của công ty......................................34

2.1.3 Đặc điểm tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh của công ty..........35
2.1.4
2.2

Đặc điểm tổ chức cơng tác kế tốn tại Cơng ty..............................37
Thực trạng kế toán Bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại

Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tuyên Hòa..............................42
2.2.1 Các phương thức bán hàng và phương thức thanh tốn của cơng ty.
.........................................................................................................................42
2.2.2. Kế tốn bán hàng và xác định kết quả bán hàng.............................43
2.2.3. Trình bày thơng tin kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng của Công ty TNHH
Xấy dựng và Thương mại Tun Hịa trên Báo cáo tài chính.................................................76

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................86

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

iii

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

CHƯƠNG 3:..................................................................................................87
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC KẾ TỐN BÁN HÀNG TẠI
CƠNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ THƯƠNG MẠI TUYÊN HÒA.......87

3.1

Định hướng phát triển cơng ty............................................................87

3.2

u cầu thực hiện.................................................................................88

3.3

Một số giải pháp nhằm hồn thiện tổ chức kế toán bán hàng và xác

định kết quả bán hàng tại công ty................................................................90
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..............................................................................93
KẾT LUẬN....................................................................................................94
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM THẢO................................................96

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

iv

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
DANH MỤC BẢNG BIỂU

Biểu số 2.1: Số cái TK 511.............................................................................54

Biểu số 2.2 : Sổ cái TK 632...........................................................................53
Biểu số 2.3 : Bảng tổng hơp nhập –xuất – tồn Thép D6:8..............................65
Biểu số 2.4: Sổ cái TK 642.............................................................................70
Biểu số 2.5: Sổ cái TK 911.............................................................................75

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

v

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1: Trình tự hạch tốn DTBH khi bán hàng qua các đại lý, ký gửi hàng
.........................................................................................................................13
Sơ đồ 1.2: Trình tự hạch toán DTBH trường hợp bán hàng trả chậm, trả góp14
Sơ đồ 1.3: Trình tự kế tốn GVHB theo phương pháp kê khai thường xuyên....20
Sơ đồ 1.4: Trình tự kế toán GVHB theo phương pháp kiểm kê định kỳ.........21
Sơ đồ 1.5:Trình tự hạch tốn chi phí bán hàng...............................................25
Sơ đồ 1.6: Trình tự hạch tốn chi phí quản lý doanh nghiệp..........................26
Sơ đồ 1.7: Quy trình ghi sổ kế tốn máy........................................................30
Sơ đồ 2.1 : Mơ hình tổ chức bộ máy quản lý của công ty...............................36
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu bộ máy kế tốn của cơng ty...............................................38
Sơ đồ 2.3: Quy trình ghi sổ kế tốn theo hình thức Nhật ký chung với phần
mềm kế toán Misa...........................................................................................41

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

vi

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
DANH MỤC HÌNH

HÌNH 2. 1: MÀN HÌNH LÀM VIỆC CỦA PHẦN MỀM KẾ TỐN...........42
HÌNH 2.2 HĨA ĐƠN GTGT..........................................................................46
Hình 2.3 MÀN HÌNH GIAO DIỆN GHI NHẬN DOANH THU BÁN HÀNG
.........................................................................................................................48
Hình 2.4 MÀN HÌNH NHẬP LIỆU TK 33311..............................................49
HÌNH 2.5 : PHIẾU XUẤT KHO HÀNG HĨA..............................................50
Hình 2.6: MÀN HÌNH TÍNH GIÁ XUẤT KHO............................................51
HÌNH 2.7 :MÀN HÌNH HẠCH TỐN CHI PHÍ BÁN HÀNG.....................67
HÌNH 2.8: MÀN HÌNH HẠCH TỐN CHI PHÍ QLDN...............................69

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

vii

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TK

Tài khoản

DTBH

Doanh thu bán hàng

GVHB

Giá vốn hàng bán

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

GTGT

Giá trị gia tăng

HH

Hàng hóa

KQ

Kết quả

KH

Khách hàng

GGHTK

Giảm giá Hàng tồn kho

ĐL

Đại lý

KC

Kết chuyển

TSCĐ

Tài sản cố định

GTHM

Giá trị hao mịn

SXKD

Sản xuất kinh doanh

CPBH

Chi phí bán hàng

CPQLDN

Chi phí quản lý doanh nghiệp

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

CPTC

Chi phí tài chính

HĐ

Hóa đơn

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

viii

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13

Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính
LỜI MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, các doanh nghiệp
trong nước nói chung và các doanh nghiệp thương mại nói riêng nhiều cơ hội
cũng như nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất mà các
doanh nghiệp thương mại Việt Nam sẽ phải đối mặt đó là sức ép cạnh tranh
với các công ty trong nước, quốc tế, đặc biệt là từ các tập đồn đa quốc gia,
những cơng ty hùng mạnh cả về vốn, thương hiệu và trình độ quản lý đang
ngày càng gia tăng và trở nên gay gắt. Trước tình hình đó để tồn tại và phát
triển địi hỏi các doanh nghiệp thương mại phải có những những biện pháp
thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ở tất cả các khâu, đặc biệt là
khâu tiêu thụ- khâu quyết định sự sống cịn của doanh nghiệp. Bởi vì chỉ
thông qua bán hàng, tiêu thụ sản phẩm doanh nghiệp mới có được doanh thu
để trang trải chi phí đã bỏ ra và đạt được mục tiêu lợi nhuận. Một trong những
biện pháp quan trọng nhất, hiệu quả nhất phải kể đến là thực hiện tốt công tác
bán hàng, tiêu thụ sản phẩm, tận dụng các cơ hội và ra quyết định kịp thời
nâng cao hiệu quả kinh doanh. Mà thơng tin để làm cơ sở khơng thể khác hơn
ngồi thơng tin kế tốn. Chính vì vậy các doanh nghiệp muốn phát triển bền
vững thì địi hỏi phải có bộ máy kế tốn tốt, hiệu quả.
Một cơng cụ đắc lực giúp các nhà quản lí thực hiện mục tiêu đó chính là
kế tốn bán hàng và kết quả bán hàng. Kế toán bán hàng và kết quả bán hàng
giữ vai trị hết sức quan trọng, là phần hành kế tốn chủ yếu trong cơng tác kế
tốn của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tăng nhanh khả năng thu hồi vốn,
cung cấp thơng tin nhanh chóng, kịp thời, chính xác phục vụ việc quản lí và ra

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

1

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

quyết định tổ chức q trình kinh doanh tiếp theo. Từ đó giúp doanh nghiệp
phân tích đánh giá lựa chọn các phương án đầu tư hiệu quả.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức kế toán bán hàng và kết
quả bán hàng, vận dụng những kiến thức đã được học và nghiên cứu tại
trường em đã đi sâu nghiên cứu về quá trình bán hàng và kết quả bán hàng tại
cơng ty. Với sự giúp đỡ của các cán bộ, nhân viên trong cơng ty nói chung,
của các nhân viên phịng kế tốn nói riêng và sự hướng dẫn của
PGS.TS.Nguyễn Bá Minh em đã chọn đề tài: “ Tổ chức kế toán bán hàng và
kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Xây dựng và thương mại Tuyên Hòa
” để làm đề tài luận văn của mình.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu : Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
tại Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tun Hịa.
Mục đích nghiên cứu : Làm rõ lý luận và thực tế về kế toán bán hàng và
xác định kết quả bán hàng tại công ty, giúp công ty thấy được những mặt đã
làm được và chưa làm được, qua đó đề xuất một số giải pháp góp phần hồn
thiện hơn nữa cơng tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại
Công ty.
3. Phạm vị nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của đề tài này là nghiên cứu thực tiễn về kế toán bán

hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Xây dựng và Thương
mại Tuyên Hòa, từ ngày 01/01/2018 đến ngày 31/12/2018
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng các phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử kết
hợp với các phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp, so sánh giữa lý luận
với thực tế tại Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tun Hịa, từ đó đưa
ra giải pháp kiến nghị để hồn thiện kế tốn bán hàng và xác định kết quả bán
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

2

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

hàng tại cơng ty.
5. Kế cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo luận văn gồm
3 chương sau:
Chương 1: Lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả
bán hàng tại doanh nghiệp thương mại.
Chương 2 : Thực trạng về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng tại Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tuyên Hòa.
Chương 3 : Một số giải pháp hồn thiện về kế tốn bán hàng và xác
định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Tun
Hịa.
Trong q trình nghiên cứu, mặc dù đã cố gắng hết sức và được sự giúp

đỡ nhiệt tình của các anh chị ở phịng Tài chính – Kế tốn Cơng ty TNHH
Xây dựng và Thương mại Tuyên Hòa, đặc biệt được sự hướng dẫn tận tình
của PGS.TS.Nguyễn Bá Minh, nhưng do thời gian và trình độ kiến thức của
bản thân có hạn, nhất là bước đầu mới tiếp cận thực tế nên bài luận của em
cịn nhiều thiếu sót và hạn chế. Em mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của cơ
giáo để đề tài nghiên cứu hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của PGS.TS.Nguyễn Bá Minh và
các anh chị phịng Tài chính – Kế tốn của Cơng ty TNHH Xây dựng và
Thương mại Tuyên Hòa đã giúp em hồn thành khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội , ngày 18 tháng 05 năm 2019
Sinh viên
Nguyễn Thu Huyền

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

3

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP
THƯƠNG MẠI
1.1. Lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
trong doanh nghiệp thương mại

1.1.1. Khái niệm bán hàng và xác định kết quả bán hàng
Khái niệm bán hàng hay tiêu thụ sản phẩm: Bán hàng hay tiêu thụ sản
phẩm là việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa gắn với phần lớn lợi
ích hoặc rủi ro cho khách hàng đồng thời được khách hàng thanh toán hoặc
chấp nhận thanh toán. Bán hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất
– kinh doanh, đây là q trình chuyển hóa vốn từ hình thái vốn sản phẩm,
hàng hóa sang hình thái vốn tiền tệ hoặc vốn trong thanh toán.
Xác định kết quả bán hàng: Kết quả bán hàng là phần thu nhập còn
lại từ việc bán hàng sau khi trừ đi tất cả các chi phí. Xác định kết quả bán
hàng là phương pháp tính số chênh lệch giữa doanh thu bán hàng thuần với
các khoản chi phí bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí quản lí kinh doanh phát
sinh trong một kì nhất định. Nếu doanh thu bán hàng thuần lớn hơn các chi
phí đã bỏ ra thì kết quả bán hàng là lãi. Ngược lại, nếu doanh thu thuần nhỏ
hơn các chi phí đã bỏ ra thì kết quả bán hàng là lỗ.
Khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, sự cạnh tranh ngày càng
trở nên gay gắt không chỉ giữa các doanh nghiệp trong nước mà với cả các
doanh nghiệp nước ngồi. Vấn đề tiêu thụ càng có ý nghĩa quan trọng đối với
sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Bởi vì hàng hóa qua tiêu thụ mới
chuyển hóa từ hình thái hiện vật sang hình thái giá trị và khi đó doanh nghiệp
mới thu hồi được lượng vốn đã đầu tư vào các hoạt động kinh doanh giúp cho
doanh nghiệp thực hiện tái sản xuất. Hơn nữa chỉ thông qua hoạt động bán
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

4

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

hàng giá trị hữu ích của hàng hóa mới được xã hội thừa nhận. Đồng thời việc
đẩy mạnh q trình bán hàng góp phần tăng nhanh vòng quay của vốn, nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn, là tiền đề cho việc tăng thu nhập, ổn định tình hình
tài chính của doanh nghiệp và tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp Công tác
bán hàng và tiêu thụ hàng hóa có ý nghĩa quan trọng khơng chỉ đối với doanh
nghiệp mà cịn đối với tồn bộ nền kinh tế quốc dân. Thực hiện tốt khâu bán
hàng là cơ sở cho việc điều hòa giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa tiền và hàng,
giữa cung và cầu, đảm bảo sự cân đối nhịp nhàng trong từng ngành, giữa các
ngành và các khu vực trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Thông qua việc xác
định kết quả bán hàng doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả hoạt động kinh
doanh, xác định phần nghĩa vụ thực hiện với Nhà nước, giải quyết hài hòa
mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế của Nhà nước với kinh tế tập thể và cá nhân
người lao động. Qua đó doanh nghiệp có thể hạch định chiến lược kinh doanh
phù hợp để tăng hiệu quả kinh doanh ở các kì tiếp theo.
Tóm lại cơng tác bán hàng có ý nghĩa hết sức to lớn. Nó là giai đoạn tái
sản xuất . Doanh nghiệp khi thực hiện tốt công tác bán hàng sẽ tạo điều kiện
thu hồi vốn, bù đắp chi phí, thực hiện nghĩa vụ với Ngân sách Nhà nước
thông qua việc nộp thuế, đầu tư phát triển tiếp, nâng cao đời sống của ngừơi
lao động. Quản lý quá trình bán hàng và kết quả bán hàng là một yêu cầu thực
tế, nó xuất phát từ mục tiêu của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp quản lý tốt
khâu bán hàng thì mới đảm bảo được chỉ tiêu hoàn thành kế hoạch tiêu thụ và
đánh giá chính xác hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đó.
1.1.2 Yêu cầu quản lý đối với hoạt động bán hàng và
xác định kết quả bán hàng.
- Tìm hiểu, khai thác và mở rộng thị trường, áp dụng các phương thức
bán hàng phù hợp và có các chính sách hậu bán hàng tốt nhằm khơng ngừng
tăng doanh thu, giảm chi phí của các hoạt động.
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

5

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

- Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ đối với từng
thời kỳ, từng khách hàng, từng hoạt động kinh tế.
- Quản lý chất lượng, cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu sản
phẩm là mục tiêu cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
- Theo dõi quá trình tiêu thụ theo từng phương thức bán hàng, theo dõi
tình hình thanh tốn với khách hàng trong trường hợp bán chịu, theo dõi số
lượng hàng bán, giá vốn, doanh thu bán hàng và theo dõi các chi phí liên quan
đến hàng bán, phải xác định được kết quả bán hàng theo từng kỳ.
- Quản lý chặt chẽ vốn của thành phẩm đem tiêu thụ, giám sát chặt chẽ
các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, kiểm tra tính hợp
pháp, hợp lý của các số liệu, đồng thời phân bổ cho hàng tiêu thụ, đảm bảo
cho việc xác định tiêu thụ được chính xác, hợp lý.
- Việc hạch toán tiêu thụ phải tổ chức chặt chẽ, khoa học đảm bảo việc
xác định kết quả cuối cùng quả của trình tiêu thụ.
1.1.3 Vai trị của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong
doanh nghiệp thương mại
● Đối với doanh nghiệp:
Với doanh nghiệp thương mại, tổ chức tốt công tác bán hàng và xác định
kết quả bán hàng sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp phát triển, từng bước hạn chế
sự thất thoát hàng hóa, phát hiện ra những hàng hóa chậm luân chuyển để có

biện pháp xử lý đúng đắn nhằm thúc đẩy q trình tuần hồn vốn.
Từ số liệu của kế tốn bán hàng cung cấp, nhà quản lý doanh nghiệp
có thể đánh giá mức độ hoàn thành kế hoạch kinh doanh, giá vốn hàng bán và
kết quả bán hàng. Dựa và đó giúp cho doanh nghiệp tìm và đưa ra các biện
pháp tối ưu nhằm đảm bảo duy trì sự cân đối thường xuyên giữa nhập hàng,
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

6

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

dự trữ và xuất hàng.
● Đối với các chủ thể kinh tế bên ngoài doanh nghiệp:
Từ số liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng đã cung
cấp, Nhà nước nắm được tình hình kinh doanh và tình hình tài chính của
doanh nghiệp từ đó thực hiện chức năng quản lý kiểm sốt vĩ mơ nền kinh tế,
kiểm tra việc chấp hành về kinh tế tài chính và thực hiện  nghĩa vụ  với Nhà
nước.Ngồi ra thơng qua số liệu mà kế toán bán hàng và xác định kết quả bán
hàng cung cấp, các nhà cung cấp, khách hàng của doanh nghiệp biết được khả
năng mua - dự trữ - bán các mặt hàng của doanh nghiệp trên thị trường, biết
được kết quả bán hàng của doanh nghiệp để từ đó quyết định đầu tư cho vay
vốn mở rộng hợp tác với doanh nghiệp.
1.1.4 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong
doanh nghiệp thương mại
Kế tốn doanh thu, chi phí và xác định kết quả bán hàng cần phải thực

hiện những nhiệm vụ sau:
- Ghi chép, phản ánh đầy đủ kịp thời, chính xác các khoản doanh thu,
các khoản giảm trừ doanh thu và các khoản chi phí phục vụ cơng tác bán hàng
như: chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, giá vốn hàng bán và các
khoản thuế liên quan đến quá trình tiêu thụ và cuối mỗi kỳ phải xác định kết
quả bán hàng của hoạt động bán hàng làm căn cứ để lập báo cáo. Đồng thời
phải theo dõi thật chi tiết, cụ thể tình hình thanh tốn của từng đối tượng
khách hàng để thu hồi kịp thời vốn kinh doanh.
- Kiểm tra, giám sát tình hình quản lý hàng hố cịn trong kho, tình hình
thực hiện kế hoạch bán hàng, xác định và phân phối kết quả.
- Khi vận dụng hệ thống chứng từ, tài khoản sổ sách và báo cáo kế toán
phù hợp để xử lý, hệ thống hố, cung cấp thơng tin về tình hình hiện có và
biến động của hàng hố, tình hình bán hàng và xác định kết quả bán hàng của
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

7

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

doanh nghiệp.
Thực hiện tốt các yêu cầu trên nó sẽ đem lại hiệu quả thiết thực cho
cơng tác tiêu thụ nói riêng và cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói
chung góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn mang lại lợi nhuận cho doanh
nghiệp đồng thời cung cấp thông tin một cách kịp thời, đầy đủ cho các đối
tượng sử dụng thơng tin.

- Tập hợp đầy đủ chính xác kịp thời các khoản chi phí bán hàng thực tế
phát sinh và kết chuyển (hay phân bổ) chi phí bán hàng cho hàng tiêu thụ làm
căn cứ để xác định kết quả bán hàng.
1.2 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng trong doanh nghiệp
thương mại
1.2.1 Các phương thức bán hàng và hình thức thanh tốn
1.2.1.1 Phương thức bán hàng
Cơng tác tiêu thụ sản phẩm trong doanh nghiệp có thể được tiến hành
theo những phương thức sau :
 Phương thức bán buôn:
Bán buôn là việc bán sản phẩm của doanh nghiệp cho các doanh nghiệp
khác, các cửa hàng, đại lý… Với số lượng lớn để các đơn vị tiếp tục bán cho
các tổ chức khác hay phục vụ cho việc khác nhằm đáp ứng nhu cầu kinh tế.
Có 2 phương thức bán buôn
+ Bán buôn qua kho
+ Bán buôn không qua kho
 Phương thức bán lẻ :
Bán lẻ là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng nhằm đáp
ứng nhu cầu sinh hoạt cá nhân và bộ phận nhu cầu kinh tế tập thể. Số lần tiêu
thụ của mỗi lần bán thường nhỏ, có nhiều phương thức bán lẻ :
+ Phương thức bán hàng thu tiền trực tiếp
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

8

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

+ Phương thức bán hàng đại lý ( ký gửi)
+ Phương thức bán hàng trả góp, trả chậm
+ Các phương thức bán hàng khác.
1.2.1.2 Các hình thức thanh tốn
Các doanh nghiệp sản xuất có thể bán hàng theo phương thức trả tiền
ngay hoặc bán hàng chịu.
 Phương thức bán hàng trả tiền ngay: Theo phương thức này, khi khách
hàng thanh toán tiền mua hàng, người bán hàng giao hàng cho khách hàng.
 Phương thức bán hàng chịu: Theo phương thức này, khách hàng
không phải thanh toán tiền hàng ngay khi nhận hàng, khách hàng sẽ thanh
toán tiền hàng sau một khoảng thời gian nhất định như cam kết khi mua hàng.
-Trường hợp số tiền hàng nhỏ, doanh nghiệp khơng tính lãi, khi thanh
tốn tiền hàng khách hàng chỉ phải trả một khoản tiền đúng bằng giá hàng hóa
trong trường hợp mua hàng trả tiền ngay.
-Trường hợp doanh nghiệp bán chịu với số tiền lớn, có tính lãi, khách
hàng được thanh tốn tiền mua hàng thành nhiều lần. Ngoài số tiền phải trả
theo giá hàng hóa thì khách hàng phải trả thêm một khoản tiền lãi vì trả chậm.
Người bán mất quyền sở hữu khi giao hàng hóa cho người mua và đã được
xác định là tiêu thụ.
1.2.2 Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng
1.2.2.1 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.
- Khái niệm: Doanh thu là tổng các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được
trong kì kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thong thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăn vốn chủ sở hữu.
- Điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng: theo chuẩn mực kế toán
Việt Nam VAS 14- Doanh thu và thu nhập khác, doanh thu bán hàng được
ghi nhận khi thoả mãn tất cả năm điều kiện sau:
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

9

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

1. Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua.
2. Doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quyền quản lý, sở hữu hàng hoá
hoặc quyền kiểm soát hàng hoá.
3. Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
4. Doanh nghiệp thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch
bán hàng.
5. Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
- Nguyên tắc xác định doanh thu:
1. Doanh thu chỉ được ghi nhận khi thỏa mãn các điều kiện ghi nhận cho
doanh thu
2. Doanh thu và chi phí liên quan đến cùng một giao dịch phải được ghi
nhận đồng thời theo nguyên tắc phù hợp và theo năm tài chính.
3. Trường hợp hàng hố trao đổi lấy hàng hố tương tự về bản chất
khơng được ghi nhận là doanh thu bán hàng.
4. Nếu doanh nghiệp phát sinh doanh thu bán hàng bằng ngoại tệ thì phải
quy đổi ngoại tệ ra đồng Việt Nam hoặc đơn vị tiền tệ chính thức sử dụng
trong kế tốn theo tỷ giá giao dịch thực tế phát sinh hoặc tỷ giá giao dịch bình
quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng.
5. Phải theo dõi chi tiết doanh thu từng mặt hàng, từng sản phẩm,… từng

khoản giảm trừ doanh thu, xác định doanh thu thuần để cung cấp thông tin phục vụ
cho việc lập các Báo cáo tài chính cũng như Báo cáo quản trị doanh nghiệp.
- Thời điểm ghi nhận doanh thu tùy thuộc vào từng phương thức bán
hàng:
+ Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao
hàng trực tiếp, thời điểm xác định hàng bán và ghi nhận doanh thu bán hàng
GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

10

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

là thời điểm đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, đã thanh toán tiền hoặc chấp
nhận nợ.
+ Bán buôn qua kho, bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức
chuyển hàng, thời điểm xác định hàng bán và ghi nhận doanh thu bán hàng là
thời điểm thu được tiền của bên mua hoặc bên mua xác nhận đã nhận được
hàng và chấp nhận thanh tốn.
+ Bán lẻ hàng hóa, thời điểm xác định hàng bán và ghi nhận doanh
thu bán hàng là thời điểm nhận được báo cáo bán hàng của nhân viên bán
hàng.
+ Bán hàng đại lý, ký gửi hàng hóa, thời điểm xác định hàng bán và
ghi nhận doanh thu bán hàng là thời điểm cơ sở đại lý, ký gửi thông báo hàng
đã bán được, thanh toán tiền hàng hay chấp nhận thanh toán.
1.2.2.2 Kế toán doanh thu bán hàng.

● Chứng từ kế toán sử dụng
Chứng từ kế toán được sử dụng để kế toán doanh thu bán hàng bao gồm:
- Hoá đơn Giá trị gia tăng (mẫu 01-GTKT-3LL)
- Hoá đơn bán hàng thơng thường (mẫu 02-GTTT-3LL)
- Bảng thanh tốn hàng đại lý, ký gửi (mẫu 01-BH)
- Thẻ quầy hàng (mẫu 02-BH)
- Các chứng từ thanh toán (phiếu thu, séc chuyển khoản, séc thanh tốn,
uỷ nhiệm thu, giấy báo Có ngân hàng, bảng sao kê ngân hàng,…)
● Tài khoản kế toán sử dụng
- Tài khoản 5111 - Doanh thu bán hàng hóa: Tài khoản này dùng để
phản ánh doanh thu và doanh thu thuần của khối lượng hàng hóa được xác

GVHD:PGS.TS.Nguyễn Bá Minh

11

SV: Nguyễn Thu Huyền- CQ54/21.13