1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm:
“ Một số biện pháp phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ 3- 4 tuổi”
II. Lý do chọn đề tài:
Con người chúng ta đang sống trong thời đại công nghiệp 4.0, sự bùng nổ về
công nghệ thông tin trong xã hội hiện đại, đã giúp cho đất nước ngày một phát
triển, không thể phủ nhận những thành quả nó mang lại với cuộc sống con người
ngày nay. Nhưng bên cạnh đó cũng có những mặt trái là đôi khi con người quá lạm
dụng công nghệ thông tin trong cuộc sống hàng ngày thay vì trị chuyện, thể hiện
cử chỉ yêu thương trực tiếp thì giờ đây chúng ta chỉ cần ấn nút trên bàn phím, tất cả
đều có được trên thế giới ảo, mỗi người cầm trên tay một cái iphone, ipad và chăm
chú vào màn hình, khơng quan tâm tới sự việc và mọi người xung quanh.
Thậm chí việc ni dạy con cũng khơng ngoại lệ khi phụ huynh thay vì chơi với
con, trị chuyện, tâm sự, chia sẻ với con thì khơng ít người vì bận rộn với cơng việc,
sẵn sàng bỏ mặc cho con chơi với điện thoại, máy tính bảng…vơ tình khiến cho sự
kết nối tình cảm, mối quan hệ giữa đứa trẻ với mọi người xung quanh dần dần mờ
nhạt, sẽ ít muốn giao tiếp với mọi người và gây nên hiện tượng tự kỉ, trầm cảm và
không muốn được người khác quan tâm hay muốn quan tâm người khác.
Trẻ mầm non có nhu cầu u tình u thương là rất lớn, trẻ có nhu cầu yêu
thương và được yêu thương. Nếu được thỏa mãn nhu cầu này và trẻ sống trong môi
trường giáo dục tốt, sẽ là điều kiện tốt để hình thành nhân cách cho trẻ. Độ tuổi
mầm non đang trong q trình hồn thiện về tâm lý, với sự giáo dục của người lớn,
những chức năng tâm lý của trẻ sẽ được hoàn thiện về mọi phương diện hoạt động
tâm lý (nhận thức, tình cảm và ý chí). Ở độ tuổi này, tình cảm ln chi phối mọi
hoạt động của chúng vì vậy giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội là một
trong số những nhiệm vụ hàng đầu, giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển nhân
cách cho trẻ sau này. Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ một cách đúng
đắn và phù hợp sẽ đem lại cho tương lai của đất nước những mầm xanh của trí tuệ
giàu tình u thương và lịng nhân ái, giúp đứa trẻ đó biết điều chỉnh hành vi và
cảm xúc của mình, góp phần tạo dựng một đất nước ngày một phát triển đi lên.
Song trên thực tế hiện nay việc phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội ở các
trường mầm non còn chưa được quan tâm nhiều, ở các trường mầm non giáo dục
phát triển tình cảm xã hội cho trẻ chủ yếu được tổ chức thông qua việc lồng ghép,
tích hợp với các hoạt động khác trong trường mầm non, giáo viên chưa chú trọng tổ
2
chức các hoạt động chuyên biệt để giáo dục tình cảm xã hội cho trẻ cho nên hiệu
quả của các hoạt động tích hợp này mang lại chưa cao nguyên nhân chủ yếu là do
giáo viên còn chưa nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này hoặc hiểu nhưng
lại chưa biết cách thực hiện đúng, còn thiếu kỹ năng giáo dục và truyền đạt nhằm
phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ cũng như khả năng thiết kế và tổ chức
hoạt động giáo dục trẻ của giáo viên còn nhiều hạn chế.
Đặc biệt khi tiếp nhận lớp mẫu giáo bé C2, các cơ giáo hồn toàn mới lạ với trẻ,
một số trẻ mới, một số trẻ lại rất rụt rè, sợ sệt, khả năng ngôn ngữ và biểu đạt cịn
hạn chế nên cơ gặp phải rất nhiều khó khăn khi giao tiếp và tương tác với trẻ. Ở
nhà một số trẻ do công việc của cha mẹ bận rộn, ít thời gian giao tiếp với con nên
khả năng biểu đạt cảm xúc và kỹ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề của trẻ còn rất
hạn chế . Chính vì vậy tơi chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển tình cảm - kỹ
năng xã hội cho trẻ 3- 4 tuổi” với mong muốn giúp trẻ có thể mạnh dạn tự tin và
có những kỹ năng xã hội cơ bản giúp phát triển năng lực cá nhân của trẻ sau này.
III. Mục đích nghiên cứu:
Trong năm học đặc biệt này do dịch bệnh Covid - 19 hoành hành phức tạp, hầu
hết khoảng thời gian của năm học các con không được tới trường, phần lớn thời
gian trẻ thường xuyên tiếp xúc nhiều hàng ngày với cha mẹ, người thân trong gia
đình chính vì vậy mục đích của giáo dục tình cảm xã hội khơng chỉ hướng đến trẻ
mầm non, mà còn hướng đến các đối tượng tham gia vào quá trình giáo dục trẻ bao
gồm giáo viên, gia đình, nhà trường và cộng đồng:
Đối với trẻ mầm non: Mục đích của giáo dục tình cảm, kỹ năng xã hội đối với
trẻ là nhằm: Giúp trẻ nhận biết và gọi tên những cảm xúc khác nhau, từ đó kiểm
sốt cảm xúc và hành vi của bản thân. Biết cách giao tiếp với mọi người xung
quanh hình thành cho trẻ kỹ năng xây dựng mối quan hệ tích cực, thể hiện sự quan
tâm đến người khác, tơn trọng và giúp đỡ mọi người xung quanh. Hình thành phẩm
chất tốt, kỹ năng kỷ luật tích cực cho trẻ. Trẻ được tham gia vào việc ra quyết định,
biết đánh giá vấn đề và lựa chọn những phương án được cho là tốt nhất. Thể hiện
khả năng xử lý tình huống với những thử thách khác nhau, tự bảo vệ bản thân và
tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết.
Đối với gia đình và cộng đồng: Thiết lập mối quan hệ giữa gia đình và cộng
đồng. Giúp cha mẹ nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục tình cảm xã hội
đối với trẻ, những việc cần làm để tạo điều kiện cho trẻ có cơ hội phát triển cũng
như thu ngắn khoảng cách giữa cha mẹ và con cái. Những đứa trẻ được phát triển
3
tồn diện, có kiến thức, có kĩ năng, có phẩm chất tốt sẽ tạo tiền đề vững chắc để
gắn kết cộng đồng và phát triển xã hội.
Đối với giáo viên và nhà trường: Sẽ giúp giáo viên nhận thức được tầm quan trọng
của giáo dục tình cảm xã hội đối với sự phát triển của trẻ em, từ đó có ý thức về
việc thiết lập một môi trường thuận lợi, định hướng, tạo ra môi trường giáo dục phù
hợp nhất để trẻ có cơ hội được thực hành và luyện tập ở mọi lúc, mọi nơi. Đồng
thời, giáo dục tình cảm xã hội cũng giúp cho cán bộ nhân viên, giáo viên trong nhà
trường biết quản lý cảm xúc và điều chỉnh hành vi của bản thân cho phù hợp với
vai trò và trách nhiệm của những người làm giáo dục.
Trước tình hình đó trên cương vị là giáo viên chủ nhiệm lớp nhận thấy việc
phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ là điều rất cần thiết. Vì vậy tơi đã
mạnh dạn nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp phát triển tình cảm và kỹ năng
xã hội cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi” để giáo dục kỹ phát triển tình cảm và kĩ
năng xã hội của trẻ được phong phú và hiệu quả hơn.
IV. Đối tượng nghiên cứu:
“Một số biện pháp phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ 3- 4 tuổi”
IV. Đối tượng khảo sát thực nghệm
- 20 trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi tại lớp C2 trường mầm non tôi đang công tác.
V. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp dùng tình cảm.
- Phương pháp làm gương cho trẻ.
- Phương pháp trò chơi, luyện tập thơng qua các tình huống.
- Phương pháp khuyến khích, động viên.
- Phương pháp đàm thoại, trò chuyện với trẻ.
V. Thời gian nghiên cứu:
Bài nghiên cứu được thực hiện từ tháng 9/2021 đến tháng 4/2022.Củng cố và
thực hiện những năm tiếp theo.
4
B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. 1. Cơ sở lý luận của đề tài:
Trong giáo trình Chương trình giáo dục học mầm non NXB giáo dục Hà Nội
2009 và trong chương trình Khung của bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành đã đưa ra
và chỉ rất rõ tầm quan trọng của lĩnh vực phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội đối
với sự phát triển của trẻ. Trẻ mẫu giáo bé rất dễ xúc cảm và rất nhạy cảm, xúc cảm
của trẻ nảy sinh nhanh chóng và mất đi cũng dễ dàng do đó tình cảm của trẻ chưa
ổn định và chưa bền vững. Mọi hành động của trẻ đều bị chi phối bởi tình cảm, bởi
trẻ chưa kiềm chế được cảm xúc của mình.
Từ năm 2017 đến nay Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam phát động chiến dịch
“Lan tỏa yêu thương - Giáo dục không bạo lực” tại nhiều tỉnh, thành phố. Chiến
dịch truyền đi thông điệp “ngừng đánh con”, “ngừng quát mắng con”, “cùng con
tìm giải pháp”, “con là duy nhất - tại sao phải so sánh”... đến mọi tầng lớp nhân
dân. Thông qua chiến dịch, một số địa phương đã thành lập câu lạc bộ “Làm cha,
mẹ tích cực”, thu hút đông đảo phụ huynh tham gia đây là một tín hiệu rất tích cực
để cha mẹ và người lớn có thể trao đổi các kinh nghiệm của mình cho nhau về
phương pháp dạy và hiểu con hơn.
Trẻ mẫu giáo bé đã có thể tiếp thu kinh nghiệm quan hệ tình cảm xã hội ở
người lớn, cảm nhận được sự quan tâm và chăm sóc của người khác dành cho
mình. Việc giáo dục mối quan hệ thân ái với mọi người xung quanh và tình cảm
thân ái đã có thể bắt đầu hình thành ở lứa tuổi mẫu giáo. Những mối quan hệ bạn
bè thực sự bắt đầu hình thành, trẻ được thể hiện một số kĩ năng xã hội: Kỹ năng
chơi với bạn, chờ đến lượt, chia sẻ và quan tâm người khác, tuy nhiên việc cãi nhau
và giận dữ vẫn hay xảy ra.
Ở lứa tuổi này là tuổi trẻ bắt đầu khủng hoảng của tuổi lên 3, trẻ luôn muốn
được thể hiện và khẳng định cái tơi của mình, trẻ xuất hiện tính bướng bỉnh do
muốn làm theo ý mình, tự mình làm tất cả. Trẻ ít phụ thuộc hơn vào người khác, trẻ
có thể tự chơi trong khoảng thời gian dài hơn. Vì vậy người lớn cần phải nuôi
dưỡng mong muốn độc lập đáp ứng những nhu cầu tự lực và làm phong phú những
hoạt động của trẻ một cách phù hợp.
Đồng thời đứa trẻ muốn có thẩm quyền đối với mọi vật xung quanh, cái gì cũng
giành về mình, do đó tính ích kỷ càng có dịp phát triển mạnh. Trẻ em lứa tuổi mẫu
giáo bé bước sang giai đoạn đầu tiên của lứa tuổi mẫu giáo, trẻ vẫn còn sự bướng
5
bỉnh do dư âm của giai đoạn khủng hoảng của lứa tuổi nhưng đồng thời cũng đã có
những xúc cảm tình cảm tích cực, biết quan tâm tới người khác do đặc điểm tâm lý
của lứa tuổi tiếp theo. Vì vậy, việc hình thành và phát triển xúc cảm tình cảm cho
trẻ trong giai đoạn này có thể dễ dàng hơn những lứa tuổi khác. Chúng ta không
nên cho rằng, trẻ còn quá non nớt, người lớn chỉ cần yêu thương trẻ là đủ mà quên
mất rằng, trẻ con giai đoạn này cũng cần học cách yêu thương, học cách thể hiện
tình u thương, có như vậy, các em mới có thể hình thành những xúc cảm tình
cảm tích cực trong giai đoạn tiếp theo.
Đối với những đứa trẻ đang ở vào tình trạng khủng hoảng người lớn thường
gặp khó khăn trong quan hệ với trẻ mà trở ngại lớn nhất là tính bướng bỉnh và
ngang ngạnh của nó. Trẻ chỉ thích làm theo ý muốn của mình, nếu người khác can
thiệp thì sẽ làm trẻ càng bướng bỉnh và cáu giận, dễ không kiềm chế được bản thân
gây nên một số hành động vứt, ném đồ, đánh người khác hay giãy nảy…Nhưng nếu
được giáo dục tình cảm và kỹ năng xã hội đúng đắn, người lớn kịp thời nhận thấy
những khả năng mới cuả trẻ và thỏa mãn nhu cầu muốn độc lập tự chủ của trẻ và
tạo ra những hình thức hoạt động mới, những quan hệ mới với người lớn thì sự
khủng hoảng sẽ được rút ngắn và vượt qua một cách nhẹ nhàng. Từ đó tạo nền tảng
vững chắc cho trẻ bước vào đời.
2. Thực trạng điều tra ban đầu.
2.1 Thuận lợi.
- Về cơ sở vật chất:
+ Phịng học rộng rãi, thống mát, đủ ánh sáng, đủ trang thiết bị hiện đại như: máy
vi tính, tivi, 100% các lớp học đều có máy vi tính kết nối internet trực tiếp với tivi.
+ Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, bồi dưỡng, chỉ đạo sát xao việc tổ chức
chăm sóc, thực hiện quy chế chun mơn, tạo mọi điều kiện giúp tơi thực hiện tốt
chương trình giáo dục mầm non mới.
+ Lớp luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện, chỉ đạo đầu tư về cơ sở vật chất
và bồi dưỡng chuyên môn của Ban giám hiệu nhà trường như: Lớp có tivi giúp cho
việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động dạy và học được thường
xuyên hơn. Hệ thống ánh sáng và quạt mát được trang bị đầy đủ, đúng theo quy
định học đường.
- Về giáo viên:
6
+ Giáo viên trong lớp có trình độ chun mơn vững vàng, có tinh thần đồn kết,
nhiệt tình, tâm huyết với nghề, luôn gần gũi quan tâm đến trẻ. Bản thân tơi ln
tích cực sưu tầm tài liệu, sách báo, tạp chí giáo dục hay trên mạng Internet, học hỏi
đồng nghiệp.
- Về trẻ:
+ Lớp tơi có 20 cháu trong đó có 8 cháu trai và 12 cháu gái. Trẻ ngây thơ, trong
sáng, ngoan ngoãn.
- Về phụ huynh:
+ Đa số phụ huynh trẻ đã có và đang sử dụng điện thoại và thiết bị thông minh
thuận tiện cho việc liên hệ và trao đổi với cô giáo. Các phụ huynh cũng đã có nhận
thức tích cực hơn về vấn đề giáo dục con em mình.
2.2: Khó khăn:
Về cơ sở vật chất:
+ Các loại tài liệu, sách, báo, bài tập về phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội cịn
hạn chế..
Về giáo viên:
+ Trình độ của giáo viên chưa đồng đều nên hiệu quả giáo dục kỹ năng phát triển
tình cảm và quan hệ xã hội ở các lớp không giống nhau. Giáo viên trẻ nên kinh
nghiệm còn chưa nhiều
Về trẻ:
+ Một số trẻ trong lớp chậm phát triển ngôn ngữ, một số trẻ rất hiếu động chưa tập
chung, dễ nhớ, nhanh quên những kỹ năng cô hướng dẫn trong ngày.
+ Do ảnh hưởng của dịch Covid 19 nên công tác điều tra đơi khi gặp nhiều khó
khăn. Trẻ nghỉ dịch lâu ngày, do đó, khi tiến hành các hoạt động điều tra, nhiều trẻ
còn lúng túng và chưa quen với phương pháp đơi khi kết quả điều tra cịn có những
sai số nhất định.
Về phụ huynh:
+ Một số phụ huynh vẫn cịn q bao bọc trẻ, khơng muốn cho con gặp và khám
phá thế giới xung quanh, ít trị chuyện, chơi đùa cùng con chủ yếu sử dụng điện
7
thoại tivi cho trẻ xem khiến cho trẻ ít có cơ hội trải nghiệm, va chạm với bên ngoài
nên kỹ năng xã hội của trẻ còn hạn chế.
Từ những nhận thức về giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ,
ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ các lĩnh vực của nội dung
giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ qua các cách khác nhau như:
Quan sát trẻ trong các hoạt động học trực tuyến, trao đổi phụ huynh về tình hình
của con khi ở nhà, qua cách tiếp cận và trò chuyện với trẻ để nắm được những nội
dung trẻ đã làm được, những nội dung nào trẻ chưa làm được. Qua đó tơi tìm hiểu
nguyên nhân và lựa chọn các biện pháp tác động một cách phù hợp.
Qua khảo sát tôi đã thu được kết quả.
Bảng 1: Bảng khảo sát đầu năm học:
Qua kết quả khảo sát trên tôi nhận thấy sự phát triển tình cảm và kỹ năng xã
hội của trẻ lớp tơi cịn rất thấp, trẻ hầu như chưa biết nói ra cảm xúc của mình, chưa
mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với mọi người, một số trẻ khả năng ngơn ngữ cịn
chưa tốt, vẫn cịn nói ngọng và diễn đạt chưa rõ ràng. Chưa biết cách thể hiện tình
cảm với mọi người xung quanh.
Với kết quả như vậy, tôi thấy giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội
cho trẻ lớp tôi là một việc làm cần thiết nhằm tạo dựng nền tảng cho sự hình thành
và phát triển nhân cách của trẻ sau này.
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
1. Biện pháp 1: Giáo viên sưu tầm, tìm tịi các tài liệu liên quan đến lĩnh vực
phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội .
2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch dạy trẻ phát triển tình cảm và kĩ năng xã
hội.
3. Biện pháp 3: Tạo mơi trường “Lớp học thân thiện” với tình cảm gắn bó, yêu
thương để trẻ có cơ hội được giao lưu cảm xúc và phát triển các hoạt động
giao tiếp
4. Biện pháp 4: Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua các
hoạt động.
5. Biện pháp 5: Phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội thơng qua các tình huống
thực hành hàng ngày.
8
6 Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh giáo dục phát triển tình cảm và kỹ
năng xã hội cho trẻ.
IV: CÁC BIỆN PHÁP TỪNG PHẦN:
1. Biện pháp 1: Giáo viên sưu tầm, tìm tịi các tài liệu liên quan đến lĩnh vực
phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội .
- Sưu tầm tài liệu là hoạt động diễn ra trong quá trình lao động và học tập của mỗi
cá nhân. Để đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ của mình mỗi chúng tra cần trau dồi
kiến thức, kỹ năng. Việc cập nhật kịp thời các nguồn tài liệu mới sẽ thúc đẩy q
trình đó đi đến kết quả nhanh hơn. Với cương vị là một giáo viên mầm non, đối
tượng học sinh là các trẻ em lứa tuổi 3-4 tuổi thì càng cần địi hỏi giáo viên tìm tịi,
khám phá các nguồn tài liệu khác nhau, từ đó chọn lọc và đưa vào giáo dục trẻ. Để
làm được việc đó tơi đã tiến hành tự nghiên cứu và học hỏi thông qua rất nhiều
nguồn tài liệu, tư liệu khác nhau như:
+ Qua chị em đồng nghiệp trong trường: Tôi học hỏi từ chị em đồng nghiệp rất
nhiều kiến thức thông qua các buổi kiến tập, dự giờ, rút kinh nghiệm trong các buổi
sinh hoạt chuyên môn. thông qua các giờ họp chuyên môn chị em hướng dẫn và
chia sẻ những kinh nghiệm tổ chức hoạt động, tổ chức trị chơi học tập.
+ Ngồi ra chúng tơi cịn được tham gia các buổi tập huấn về công tác giáo dục do
Phòng Giáo Dục và nhà trường tổ chức các buổi học về chun mơn đã giúp tơi
tích lũy được nhiều kiến thức phục vụ cho cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ của lớp
cũng như của trường.
- Các nguồn tài liệu từ sách báo cũng được tôi quan tâm tìm hiểu như:
+ Giáo trình giáo dục học mầm non - NXB giáo dục Hà Nội 2009
+ Giáo dục mầm non - Nguyễn thị Hòa - NXB ĐH sư phạm, Hà Nội, 2007.
+ Nguyễn Ánh Tuyết, Nguyễn Thị Như Mai, Đinh Thị Kim Thoa, Tâm lý hoạc trẻ
em lứa tuổi mầm non, NXB ĐH sư phạm, Hà Nội 2009
+ Tạp chí giáo dục mầm non do nhà trường phát hàng tháng. Qua một số sách
truyện về phát triển tình cảm - kỹ năng cho trẻ.
+ Chương trình giáo dục thường xuyên trên kênh truyền hình giáo dục VTV7 – và
về các chương trình “Cha mẹ và thầy cơ thay đổi” …
- Qua các trang mạng internet: />
9
Ảnh 1: Cô sưu tầm 1 số tài liệu sách báo về phát triển tình cảm - kỹ năng xã
hội cho trẻ mầm non.
Kết quả: Tơi nhận thấy khi tìm hiểu các tài liệu và qua các trang mạng và truyền
hình tơi thấy học hỏi được rất nhiều để ứng dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ
hàng ngày.
2. Biện Pháp 2: Xây dựng kế hoạch dạy trẻ phát triển tình cảm và kĩ năng xã
hội.
Từ thực tế cho thấy phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ đặc biệt là trẻ
mầm non ở độ tuổi 3-4 tuổi là 1 việc tưởng chừng như bình thường nhưng lại khá
khó khi các con ở lứa tuổi khủng hoảng của trẻ lên ba, mọi cảm xúc lúc này chỉ
mang tính khái niệm mờ nhạt. Trẻ dễ yêu nhưng cũng lại dễ giận, dễ nhớ xong lại
rất nhanh quên. Vì thế việc dự kiến trước những công việc phải làm, biện pháp thực
hiện các cơng việc đó cũng như điều kiện đảm bảo cho công việc thực hiện thành
công giúp cho giáo viên chủ động trong quá trình tổ chức thực hiện sẽ là cơ sở đánh
giá kết quả thực hiện của mỗi giáo viên. Nhận thức được vai trò, tác dụng, hiệu quả
của biện pháp này ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch để nhằm nâng
cao các biện pháp giáo dục tình cảm và quan hệ xã hội cho trẻ dựa trên các tiêu chí,
các mục tiêu đưa ra trong chương trình giáo dục mầm non. Từ đó lựa chọn nội
dung, phương pháp giáo dục cho trẻ phân theo từng tháng, từng chủ đề để phù hợp
nhất, có cái nhìn tổng quan nhất.
Ảnh 2: Ảnh một số mục tiêu để giáo dục phát triển TC - KNXH xây dựng kế
hoạch giáo dục trên phần mềm.
Khi xây dựng kế hoạch tôi luôn bám sát vào kết quả mong đợi của độ tuổi, khả
năng tiếp thu, đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, cũng như điều kiện cơ sở vật chất của
nhà trường để từ đó có kế hoạch xây dựng cụ thể, đảm bảo tính khả thi và đạt được
những kết quả mình và các nhà giáo dục mong muốn.
3. Biện pháp 3: Tạo môi trường “thân thiện” với tình cảm gắn bó, u thương
để trẻ có cơ hội được giao lưu cảm xúc và phát triển các hoạt động giao tiếp:
Môi trường giáo dục là điều kiện bắt buộc trong quá trình giáo dục trẻ, trẻ sẽ
tham gia vào các hoạt động và các loại trị chơi khác nhau tùy thuộc vào mơi
trường mà trẻ đang hoạt động. Vì vậy trẻ cần có cơ hội để chơi và học ở môi trường
lành mạnh, thân thiện nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.
10
Giáo viên cần tuyên truyền sâu rộng đến toàn thể các bậc cha mẹ trẻ và cộng
đồng về ý nghĩa của việc xây dựng môi trường giáo dục. Đồng thời tạo nhiều cơ
hội cho gia đình trẻ và cộng đồng được tham gia vào các hoạt động của nhà trường,
xây dựng mối quan hệ tích cực đối với gia đình trẻ, phối hợp chặt chẽ với gia đình
và cộng đồng trong chăm sóc, giáo dục trẻ đặc biệt là trong giai đoạn trẻ nghỉ dịch
tại nhà. Tôn trọng sự khác biệt và nhu cầu của mỗi gia đình để có những phối hợp
với từng gia đình trong chăm sóc, giáo dục trẻ bằng nhiều hình thức, phương pháp
nhằm thu hút các bậc cha mẹ và cộng đồng tham gia hiệu quả vào công tác xây
dựng môi trường giáo dục khác nhau của mỗi giai đoạn và của mỗi nhà trường.
Kết quả tun truyền vận động xã hội hóa được tồn thể cha mẹ trẻ đồng tình
hưởng ứng…Từ việc cơ giáo huy động các nguồn lực để tạo môi trường thân thiện
lành mạnh trong quá trình giáo dục trẻ sẽ tạo điều kiện thuận lợi giúp trẻ được cùng
nhau vui chơi, cùng nhau khám phá mọi lúc, mọi nơi từ đó giúp trẻ tích lũy các kỹ
năng và phát triển các kỹ năng giao tiếp, ứng xử, kỹ năng hoạt động nhóm từ đó
hình thành và phát triển nhân cách sau này cho trẻ. Trẻ được thỏa sức vui chơi,
khám phá mơi trường xã hội, trẻ được hịa mình vào tập thể đáp ứng nhu cầu hoạt
động của trẻ đảm bảo mục tiêu giáo dục cho trẻ với phương châm “Học bằng chơi,
chơi mà học”.
Các hoạt động trải nghiệm, rèn kỹ năng sống cho trẻ được nhà trường chú
trọng thực hiện nhằm trang bị cho trẻ những kỹ năng sống phù hợp với trẻ mầm
non trong giai đoạn hiện nay như tổ chức lớp học kỹ năng sống, rèn các kỹ năng tự
vệ khi gặp người xấu, kỹ năng tham gia giao thông, kỹ năng tránh xa các vật dụng
nguy hiểm như điện, lửa củi và tránh xa hồ, ao, sông, suối khi khơng có người lớn
đi cùng...
Các khu vực trong nhà trường được quy hoạch theo hướng tận dụng các
không gian để cho trẻ hoạt động, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ. Môi trường tạo
được cơ hội cho trẻ trải nghiệm, phát triển vận động, phát triển thể chất phù hợp
với điều kiện nhà trường, văn hóa của địa phương. Trường luôn tận dụng các nguồn
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá đặc biệt là nguồn nguyên liệu
tự nhiên và phế phẩm.
Môi trường ngoài lớp học cũng nhà trường được tận dụng tối đa để giáo dục
và phát huy tính tích cực cho trẻ. Các bài tập vận động được bố trí dọc các lối đi,
hành lang, sân chơi…vừa tạo được cảnh quan đẹp mắt vừa giúp trẻ phát triển vận
động mọi lúc mọi nơi.
11
Tuy rằng do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID -19 các cháu không được đến
trường nhưng tôi vẫn luôn xây dựng và tạo môi trường lớp học thân thiện, gần gũi
và cởi mở nhất để trẻ được thoải mái hoạt động làm những gì mà trẻ mong muốn.
Với những góc chơi cô sử dụng đầy đủ, đa dạng đồ dùng, đồ chơi để trẻ thoải mái
đóng vai và tham gia giao tiếp với mọi người khi trẻ được đến trường trở lại.
Trong thiết kế môi trường hoạt động trong các buổi học room, học trực tuyến
tôi luôn xây dựng các hoạt động lồng ghép phát triển tình cảm vào bài học, động
viên trẻ giao tiếp với cô mạnh dạn để tuy cơ trị khơng gặp nhau thì các con cũng
ln cảm nhận được sự gần gũi với các cô, vui vẻ tham gia hoạt động với cô. Khi đi
lớp trở lại con sẽ khơng cịn nhiều bỡ ngỡ nữa. Khi học trực tuyến tôi thường đưa
ra các câu hỏi gợi mở tạo sự hứng thú trước vào bài học: Các con có nhớ các cơ
khơng? Các cơ rất nhớ các con. Hơm nay ở nhà các con có chuyện gì vui không?
Kể cho cô và các bạn cùng nghe với…từ những câu hỏi đơn giản nhưng tôi thấy trẻ
lớp tôi đã gần gũi các cô hơn, yêu quý và quan tâm các bạn hơn, mạnh dạn tự tin
hơn. Từ đó mỗi khi tham gia học với cô các con đều rất phấn khởi.
Ảnh 3: Ảnh cô và trẻ cùng tham gia trò chuyện đầu giờ vui vẻ trước hoạt động
học.
4. Biện pháp 4: Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua các
hoạt động
4.1. Hoạt động học:
Hoạt động học tập nói chung mang tính bắt buộc nhưng hoạt động học tập của
trẻ mầm non không mang tính bắt buộc. Lứa tuổi mẫu giáo, trẻ rất hiếu động, tị
mị, ham muốn học hỏi tìm hiểu thế giới tự nhiên và xã hội. Khác với người lớn, trẻ
em thực sự học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri thức khoa học trong trường mầm
non qua phương châm “Chơi mà học, học mà chơi”. Do vậy, chơi giữ vai trò là
hoạt động chủ đạo trong các hoạt động trong trường mẫu giáo. Trường mầm non là
môi trường để trẻ trải nghiệm, phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội, hành vi xã hội
cho trẻ, cũng như cung cấp cho trẻ những tri thức cần thiết cho giai đoạn tiếp theo.
* Cách thực hiện: Việc giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ
được tôi tiến hành qua từng tiết học.
Với các hoạt động tơi lồng ghép giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội
cho trẻ tương ứng với mỗi sự kiện trong tháng, mỗi đề tài khám phá.
12
Ví dụ: “Khám phá về bản thân của trẻ”: Cơ và trẻ cùng trò chuyện vui vẻ với nhau
về sở thích của bản thân, về tên gọi, đặc điểm, về các bộ phận trên cơ thể…để từ đó
giáo dục trẻ biết yêu quý, trân trọng và bảo vệ bản thân mình.
Ví dụ: Trong hoạt động làm quen với Văn học Với đề tài: “Gia đình thân u của
bé”, tơi hướng cho trẻ quan tâm tới các thành viên trong gia đình, mối quan hệ giữa
các thành viên, thói quen, sở thích của mỗi người bằng những câu hỏi đưa ra:
Bố/mẹ/ơng/bà/anh chị của con tên là gì? Làm cơng việc gì? Mọi người thích làm gì
và khơng thích làm gì?...Các con ở nhà thường làm việc gì để giúp đỡ bố, mẹ, ơng
bà?… sau đó khen ngợi trẻ và động viên trẻ tiếp tục phát huy.
Tiếp theo, tôi gợi ý cho trẻ nói về những hoạt động kỉ niệm ý nghiã của gia đình
như ngày sinh nhât, ngày kỉ niệm…và ý nghĩa những món qùa sinh nhật hay những
đồ dùng kỷ niệm của gia đình, từ đó giúp trẻ biết giữ gìn, trân trọng và nâng niu
những đồ dùng ấy. Tơi khuyến khích trẻ kể về các con vật ni, các cây trồng trong
gia đình, kể về tên gọi, đặc điểm lợi ích và một số cách chăm sóc chúng. Từ những
hoạt động ấy, trẻ có được tình cảm với những người thân, anh em họ hàng, làng
xóm, với các con vật nuôi cây trồng, với những đồ dùng gần gũi thân thuộc. Qua
đó, trẻ cảm nhận được tình cảm của mọi người giành cho mình và biết cách thể
hiện được tình cảm của mình với mọi người.
Việc giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cịn được tôi thực hiện
thông qua các giờ học âm nhạc, tạo hình bằng những bài học cơ đã quay video và
hướng dẫn cho con để gửi vào video nhóm lớp.
Ví dụ: hoạt động Tạo hình: Làm bưu thiếp tặng bà, tặng mẹ nhân ngày 20/10. Tơi
nói cho trẻ biết ý nghĩa của ngày 20/10, biết về công ơn của bà, của mẹ cho gia
đình, cho các con, từ đó đưa ra ý tưởng và gởi mở cho trẻ về món quà mà con
muốn tặng cho bà cho mẹ của mình. Từ đó trẻ vừa học được các kỹ năng tạo hình,
vừa biết cách thể hiện tình yêu thương với người thân u của mình thơng qua việc
tặng q, giúp đỡ bố mẹ…
Ảnh 4: Ảnh một số sản phẩm của trẻ gửi về cho cơ qua nhóm Zalo của lớp
Ví dụ: Hoạt động Âm nhạc “ Dạy hát: Bàn tay mẹ ” tơi nói cho trẻ biết tình cảm
của mẹ giành cho mình như thế nào: Mẹ bế chúng con, chăm chúng con, nấu cơm
cho con ăn, lấy nước cho con uống và ru các con ngủ…Từ đó giáo dục trẻ lịng biết
ơn cơng ơn của mẹ cha giành cho mình, biết yêu thương, quan tâm và giúp đỡ bố
mẹ hơn.
13
Ảnh 5:Ảnh video hoạt động âm nhạc cô quay gửi lên nhóm lớp
Khi trẻ được đi học lại từ ngày 13/4/2022 không chỉ các hoạt động học mà
trong các hoạt động góc, hoạt động trị chuyện tơi dạy bé u thương người khác
bằng cách tôi kể cho trẻ nghe các câu truyện trong bài báo, hay cho xem các những
câu chuyện trên tivi và chỉ cho bé những câu chuyện thú vị về tình u thương con
người. Nói cho bé biết về những con người có hồn cảnh khơng may mắn nhưng lại
biết nỗ lực cống hiến cho xã hội, hay những người có hồn cảnh tốt ln biết giúp
đỡ những người đang gặp hồn cảnh khó khăn. Và cho trẻ thấy kết quả của những
người luôn làm việc tốt đó ra sao, giúp trẻ gọi tên cảm xúc, thể hiện cảm xúc vui buồn – giận giữ - ngưỡng mộ. Từ đó rèn luyện cho trẻ ln biết sống và yêu thương
mọi người xung quanh, biết cố gắng và nỗ lực hơn nữa để giúp đỡ mọi người và
cộng đồng.
* Kết quả: Qua mỗi giờ học ở lớp, dường như là một sân chơi đối với trẻ, ở đó trẻ
được thể hiện tất cả các cung bậc của cảm xúc của mình. Trẻ được yêu thương và
thể hiện tình yêu thương với mọi người, trẻ được giao tiếp tự tin, chia sẻ và biết
quan tâm tới mọi người xung quanh hơn. Từ đó giúp trẻ vượt qua giai đoạn khủng
hoảng tuổi lên 3 một cách nhẹ nhàng, thoải mái nhất.
4.4. Thông qua các hoạt động ngày hội, ngày lễ:
Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ cho trẻ ở trường mầm non có một ý nghĩa quan
trọng đối với trẻ, đối với trường mầm non và ngành giáo dục Mầm non nói chung.
Trước hết đối với trẻ, lễ, hội chính là hình thức giúp trẻ thâm nhập vào cuộc sống
xã hội, trong những thời điểm có ý nghĩa xã hội nhất, để giáo dục truyền thống và
mang lại niềm vui, niềm tự hào cho trẻ. Hoạt động này đem lại cho trẻ niềm vui,
những ấn tượng đẹp, đồng thời là phương tiện giáo dục mạnh mẽ về mọi mặt đối
với trẻ.Những ngày hội, ngày lễ được tổ chức vui tươi sẽ mang lại cho trẻ những
niềm vui, những cảm giác mới lạ mà những niềm vui, những ấn tượng về ngày hội,
ngày lễ đôi khi để lại dấu ấn suốt đời. Tổ chức ngày hội, ngày lễ sẽ nâng cao được
tình cảm đạo đức của trẻ đối với quê hương đất nước, với con người, với lao động.
Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ cịn có ý nghĩa lớn trong việc giáo dục những phẩm
chất đạo đức cho trẻ. Vì khi trẻ tham gia vào những công việc chuẩn bị cho ngày
hội, ngày lễ cùng cô, là điều kiện giúp cơ rèn luyện cho trẻ tính độc lập, sáng tạo,
tính tập thể, lòng tự tin vào bản thân, và là điều kiện để dạy trẻ biết quan tâm niềm
nở với khách, mạnh dạn trong giao tiếp. Đặc biệt qua việc trang trí trường, lớp
14
trang hoàng đẹp đẽ, những bài thơ, bài hát, điệu múa của trẻ sẽ có tác dụng giáo
dục lịng u thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp, say mê hát múa và đọc thơ.
* Cách thực hiện:
Nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức các ngày hội, ngày lễ, ngay từ
khi mới được phân công phụ trách lớp, tôi đã xác định việc tổ chức ngày hội ngày
lễ cho các con là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm học. Ngày lễ lớn
đầu tiên của các con là: “Ngày hội đến trường của bé” là một năm học đặc biệt với
hình thức khai giảng trực tuyến, các cô đã cùng các bậc phụ huynh giúp trẻ mạnh
dạn trị chuyện trực tuyến với cơ thoải mái hơn.
Không chỉ những ngày lễ khác như Lễ giáng sinh, Tết Nguyên Đán, Quốc tế phụ
nữ các cô cũng đưa ra các video hoạt động gửi phụ huynh và lồng ghép các kiến
thức về phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ.
Cũng như các bạn học sinh mầm non khác, các bạn lớp mẫu giáo 3 tuổi C2 của
trường mầm non Yên Bài A cũng nghỉ ở nhà chưa được đến trường để phịng
chống dịch bệnh, vì thế các hoạt động của các con đã được cô linh hoạt tổ chức nhẹ
nhàng mang tính chất hướng dẫn giao lưu từ các buổi học qua zoom hoặc qua các
video cô giáo quay và biên tập gửi cho phụ huynh nhưng từ những video ngắn ngủi
đó là các nội dung giáo dục về kỹ năng sống rất bổ ích mà cô đã muốn truyền đạt
đến với trẻ.
* Kết quả: Qua những cố gắng của cả cơ và trị, giờ đây cả cô và trẻ đều cảm
thấy gần gũi và thoải mái khi trò chuyện chia sẻ với nhau vui vẻ.
5. Biện pháp 5: Phát triển tình cảm- kỹ năng xã hội cho trẻ thơng qua các tình
huống thực hành:
Một trong những cách để giáo dục phát triển tình cảm kỹ năng xã hội mà tôi
thấy tâm đắc nhất là cho trẻ được tham gia vào thực hành qua các tình huống cụ
thể. Trong khi trẻ tham gia vào tình huống cụ thể trẻ được đứng vào vị trí là nhân
vật, trẻ được vận dụng các kiến thức mà cô và bố mẹ cung cấp để rèn luyện, để
thực hành và theo hình thức thử - sai từ đó sẽ rút ra được những bài học riêng cho
mình, biết nhận diện và gọi tên cảm xúc của mình, biết cách kiềm chế các cảm xúc
tiêu cực, biết thể hiện tình cảm một cách tự tin và đúng thời điểm.
Ví dụ: Khi các con được đến trường, trong thời gian hoạt động trong các góc chơi
tơi xây dựng cho trẻ chơi góc gia đình, góc bác sỹ. Trẻ được nấu ăn cho người thân
15
của mình, trẻ được trải nghiệm làm “ Mẹ”, “ bố”, làm “ con” theo cách riêng của
mình.
Hay được thực hành làm bác sỹ khám, chữa bệnh cho bệnh nhân, biết cách quan
tâm đên bệnh nhân như: Hỏi bệnh nhân: Bác bị đau ở đâu? Bác cảm thấy trong
người thế nào? Tơi có thể giúp gì cho bác?..Từ đó trẻ thấy cuộc sống có nhiều niềm
vui và ý nghĩa hơn khi biết yêu thương, quan tâm mọi người.
Hay trong các giờ làm quen văn học tôi cũng lồng ghép cho trẻ được đóng kịch hóa
thân vào chính những nhân vật trong câu chuyện từ đó trẻ sẽ lĩnh hội các kiến thức,
các kỹ năng tốt nhất và đầy đủ nhất.
Ảnh 6: Ảnh trẻ tham gia giờ hoạt động goc
6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh giáo dục phát triển tình cảm và
kỹ năng xã hội cho trẻ:
Trong giáo dục tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ, những tác động giáo dục cần
thống nhất, tránh mâu thuẫn nhau.Việc thống nhất những tác động giáo dục không
chỉ được thực hiện trong trường mầm non hay trong gia đình mà cịn phải thống
nhất trong nhận thức và hành động giáo dục giữa trường mầm non với các gia đình,
giữa cơ giáo và cha mẹ các cháu. Điều đó rất cần cho sự hình thành và phát triển
thái độ, hành vi ứng xử tốt đẹp của mỗi đứa trẻ đối với con người và cuộc sống
xung quanh.
Nhất là trong thời gian nghỉ dịch Covid 19 thì các bậc phụ huynh là những
người đồng hành với con nhiều nhất thì việc phối kết hợp với phụ huynh để phát
triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ là rất cần thiết.
Nhận thấy trẻ rất hay bắt chước theo những việc của người lớn làm, chính vì
vậy tơi đã cùng với các bậc phụ huynh trong lớp thống nhất về cách giáo dục trẻ để
phát triển tốt tình cảm kỹ kỹ năng xã hội cho trẻ. Tôi động viên và khuyến khích
các bậc phụ huynh hàng ngày thường xuyên làm những việc tốt để cho trẻ nhìn và
học theo, để trẻ sống trong tình yêu thương và che chở của gia đình. Ln lắng
nghe ý kiến của con em mình, cho trẻ nói lên những suy nghĩ, cảm xúc của mình,
cũng như thường xuyên ở bên con để nghe con tâm sự để trẻ có cảm giác khơng bị
bỏ rơi. Khi trẻ gặp vấn đề thì ở cạnh bé để hướng dẫn bé cách giải quyết vấn đề.
Ảnh 7: Hình ảnh họp mặt trực tuyến trao đổi giữa giáo viên và phụ huynh
16
Tơi ln muốn khơi gợi lịng nhân ái, lan tỏa u thương của trẻ đến với mọi
người chính vì vậy bản thân tơi và các phụ huynh đã nhất trí thường xuyên cho trẻ
được giao lưu cảm xúc với nhau. Khi trẻ đi học trở lại ở trường tôi luôn đưa ra các
câu hỏi để gợi mở cho trẻ thể hiện sự quan tâm tới mọi người xung quanh, bạn bè
trong lớp và với cô giáo như: Con thấy các bạn hơm nay thế nào?, các bạn có xinh
khơng? Bạn thích mặc gì? Thích ăn món ăn gì? Hơm nay đến lớp con cảm thấy thế
nào? Con có thể làm gì khi bạn bị đau hay khi bạn khóc? Tơi thường xuyên làm
trước để cho trẻ học theo, hình thành mong muốn quan tâm mọi người tới trẻ. Khen
ngợi trẻ bằng những phiếu bé ngoan, thư khen ngợi khi trẻ làm được nhiều việc tốt
và biết quan tâm mọi người.
Ảnh 8: Ảnh thư khen ngợi cô gửi cho trẻ trong nhóm lớp
Ở nhà tơi cũng khuyến khích các bậc phụ huynh hỏi và giao tiếp với con, khơi
gợi tình yêu thương và quan tâm của con bằng các câu hỏi gợi mở: “bố thích ăn cải
nên lần sau mình sẽ dành phần rau cải cho bố nhiều hơn nhé”, “bà thích đi dạo lắm
đấy, cuối tuần này nhà mình sẽ cùng bà đi dạo nha”, hoặc “mẹ biết con thích ăn thịt
gà nên mẹ chia thêm cho con một phần đây”. Khi trẻ lớn hơn chút, có thể thực hiện
những hành động quan tâm rõ ràng hơn, như mang thêm ớt vào giờ ăn cho bố, mở
vịi nước để ơng tưới cây, lấy nước và tăm cho bà sau khi ăn xong, giúp mẹ vặt rau
chuẩn bị bữa ăn… Mỗi lần như vậy tơi ln khuyến khích các phụ huynh khen ngợi
con, động viên và tạo thêm cho con hứng thú để mong muốn được làm những việc
tốt. Khi con chưa làm đúng hay cịn mè nheo, cáu kỉnh thì cần kiềm chế cảm xúc,
phân tích cho trẻ hiểu vì sao con làm như thế, như thế chưa ngoan, chưa đúng, và
đưa ra các cách làm tốt hơn. Thực hiện hành động chia sẻ yêu thương thường
xuyên lâu ngày sẽ trở thành thói quen và con biết để ý và quan tâm người khác.
Ảnh 7: Ảnh trẻ biết giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà do phụ huynh gửi.
Qua một thời gian tiếp xúc với phụ huynh thông qua việc trao đổi qua nhóm
Zalo, qua các buổi họp trực tuyến tơi nắm bắt được tình hình chung về tính cách,
cơng việc, trình độ học vấn, điều kiện gia đình của từng phụ huynh ở lớp từ đó có
cách tiếp cận phù hợp. Sau khi các con đi học trở lại từ ngày 13/4/2022 trong giờ
đón, trả trẻ, tơi ln quan tâm tới việc tập cho trẻ thói quen chào hỏi khi tới lớp hay
lúc trẻ gặp những người lớn xung quanh. Bên cạnh đó, tơi trao đổi với phụ huynh
một cách cởi mở về đặc điểm tính cách và tình hình học tập của trẻ để phụ huynh
có thể nắm bắt được sự phát triển của con em mình, đồng thời giúp tơi hiểu hơn về
cá tính cũng như sở trường của mỗi trẻ trong lớp.
17
Sau mỗi hoạt động giáo dục mà cô gửi cho các con qua nhóm Zalo tơi thu thập
phản hồi từ phụ huynh về sự hứng thú của con, quá trình học tập vui chơi của con ở
nhà, đồng thời đóng góp ý kiến, và giải đáp cho phụ huynh những vấn đề mà phụ
huynh thắc mắc. Bằng các hình thức như vậy, tôi tư vấn cho phụ huynh hiểu thêm
về tầm quan trọng của việc phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ, cũng như
việc phối kết hợp giữa gia đình - nhà trường và xã hội trong việc chăm sóc và giáo
dục trẻ là biện pháp phát triển tồn diện cho trẻ.
Trong các hoạt động tơi đều kêu gọi sự ủng hộ, giúp đỡ từ phụ huynh, và mời
phụ huynh cùng tham gia. Để từ đó các bậc phụ huynh nắm bắt được các hoạt động
của nhà trường và biết con họ thực sự được làm gì. Các bậc phụ huynh đã rất nhiệt
tình ủng hộ, giúp đỡ giáo viên trong các phong trào do nhà trường phát động.
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Kết quả sau khi áp dụng sáng kiến khinh nghiệm:
Qua thực tế nghiên cứu áp dụng, sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp phát
triển tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ 3-4 tuổi” cho thấy từ những cố gắng nghiên
cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, cùng với sự giúp đỡ nhiệt tình từ các đồng
nghiệp, như sự phối hợp thường xuyên của phụ huynh cùng với sự nỗ lực của bản
thân, tơi rất vui vì đã góp phần trang bị thêm cho các con 1 số kỹ năng đơn giản để
phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội. Sau khi thực hiện các biện pháp tôi nhận
được các kết quả rất tích cực.
* Về phía giáo viên:
Qua quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu này, tơi đã nâng cao được trình độ
chun mơn nghiệp vụ cho bản thân đặc biệt là nắm rõ được nội dung, đặc điểm
phát triển tình cảm của trẻ lớp mình và các hình thức, phương pháp...giáo dục phát
triển tình cảm, kỹ năng cho trẻ.
Sau những khó khăn của buổi đầu nhận lớp, với sự cố gắng, nỗ lực thực hiện
nghiêm túc những biện pháp trên, tới thời điểm này, cả tôi và các cô ở lớp đều rất
hạnh phúc, tự hào khi nhìn thấy sự phát triển và thay đổi theo hướng tích cực của
trẻ mỗi ngày đến lớp. Mỗi ngày đến trường tơi ln hứng thú và tị mị về những
câu chuyện đầy thú vị của trẻ, mỗi giờ học là một trải nghiệm thú vị. Nhìn thấy trẻ
học, chơi với nhau, nhìn trẻ thể hiện tình cảm với nhau, với mọi người và với mọi
vật một cách tự nhiên và đầy cảm xúc, tơi nhận ra rằng mình đã có sự lựa chọn
đúng đắn. Từ đó chúng tơi có thêm động lực để cố gắng phấn đấu hơn nữa trong
18
cơng việc chăm sóc và giáo dục trẻ, chúng tơi có thể tự tin đưa ra các bài tập, các
nhiệm vụ để trẻ thực hiện.
* Về phía trẻ:
Sau khi áp dụng những biện pháp tác động giúp trẻ phát triển tình cảm và kỹ
năng xã hội, trẻ lớp tơi đã có những biến đổi rất tích cực về mặt tâm lý. Hầu hết trẻ
đều tự tin thể hiện tình cảm với mọi người, trẻ dần biết rung động trước cái đẹp của
những sự vật hiện tượng xung quanh, trẻ dần tiếp cận những tình cảm của người
thân, bạn bè, tình cảm với hàng xóm, láng giềng, trẻ đã biết hỏi han quan tâm tới
mọi người xung quanh và còn mạnh dạn. Biết lắng nghe mọi người nói và giúp đỡ
mọi người xung quanh, biết thể hiện cảm xúc của mình. Trẻ đã cười nói nhiều hơn
và dần thể hiện được cá tính của mình so với các bạn khác.
* Về phía phụ huynh:
Các bậc phụ huynh đã hồn tồn n tâm và tin tưởng vào các cô giáo, về cách
chăm sóc và giáo dục trẻ, và ghi nhận những thành quả mà chính con họ đã học
được từ trường lớp. Mối quan hệ giữa phụ huynh với cô giáo đã trở nên thân tình
như chị em, các bậc phụ huynh ln ủng hộ hết mình cho tập thể lớp ngày càng
phát triển hơn nữa.
Kết quả so sánh đối chứng:
Sau khi áp dụng một số biện pháp ở trên với trẻ lớp C2 tôi đang dạy đã thu được
những kết quả như sau:
Anh 7: Bảng so sánh kết quả đầu năm và cuối năm học .
Từ kết quả của bảng khảo sát kết quả cuối năm mà các con đã đạt được cho ta thấy
rằng. Nếu chúng ta cố gắng quyết tâm cùng với tình yêu thương và sự nhiệt huyết
dành cho đàn con thân u thì chắc chắn cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ dù ở hồn
cảnh nào cũng sẽ thu được các kết quả đáng ghi nhận.
Bằng việc áp dụng các biện pháp vào trong hoạt động giáo dục kỹ năng phát
triển tình cảm cho trẻ 3-4 tuổi tôi nhận thấy rằng các chỉ số trong bảng khảo sát so
với giai đoạn đầu năm đã có những khởi sắc. Giúp các con có những hành vi,
những cảm xúc tốt, những kỹ năng cơ bản trong giai đoạn phát triển đầu đời của
mình.
II. Kết luận:
19
Việc thực hiện đề tài sáng kiến kinh nghiệm trên đã cho thấy đề tài có cơ sở lý
luận, cơ sở thực tiễn hợp lý, khoa học, xác thực. Kết quả phù hợp với thực tiễn,
sáng kiến khẳng định tính phù hợp và thiết thực khi phát triển tình cảm – kỹ năng
xã hội phù hợp với trẻ mầm non.
Sáng kiến này cũng giúp cho giáo viên, phụ huynh biết cách thức thực hiện và
biết tạo động lực, xây dựng mơi trường tích cực cho trẻ hoạt động. Nâng cao nhận
thức của cộng đồng, của người làm giáo dục và của cha mẹ trẻ trong việc phát triển
tình cảm – kỹ năng xã hội cho trẻ.
III. Khuyến nghị:
Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sông ngày càng được nâng cao thì vai trị của
người giáo viên trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cũng như cơng tác
trang bị kỹ năng giáo dục tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ ngày càng quan trọng.
Vì vậy tơi xin có một số khuyến nghị nhỏ như sau:
Phịng giáo dục thường xuyên tổ chức cho giáo viên tham gia các lớp học về
phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ. Tham gia các chuyên đề do phòng, sở
tổ chức.
Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho giáo
viên. Tổ chức cho giáo viên đi tham quan học tập để học hỏi kinh nghiệm.
Tạo thêm nhiều không gian, đồ dùng đồ chơi phong phú và nhiều chuyên đề phát
triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ cho giáo viên được thực hành.
Bổ xung thêm các tài liệu, các sách báo về phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội
cho trẻ hơn nữa.
Trên đây là đề tài “Một số biện pháp phát triển tình cảm – kỹ năng xã hội cho
trẻ 3-4 tuổi” được áp dụng cho trẻ lớp C2 của tôi. Đề tài cịn nhiều thiếu sót rất
mong nhạn được đóng góp của các chị em và các cấp lãnh đạo.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
Yên Bài, ngày 20 tháng 4 năm 2022
Nguyễn Thị Khuyên
20